Autoreferat - Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych

Warszawa, 22 marca 2016 r.
Dr Agnieszka Bógdał-Brzezińska
Starszy wykładowca
W Instytucie Stosunków Międzynarodowych
Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych
Uniwersytetu Warszawskiego
Załącznik nr 2: Autoreferat
AUTOREFERAT
Imię i nazwisko: Agnieszka Bógdał-Brzezińska
Posiadane dyplomy i stopnie naukowe:
- czerwiec 1996 – magister w zakresie stosunków międzynarodowych
uzyskany w Instytucie Stosunków Międzynarodowych Wydziału
Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Praca magisterska na temat „Stałe i zmienne uwarunkowania oraz
przejawy mocarstwowości państw w czasach nowożytnych”.
- czerwiec 2000 – stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie
nauki o polityce nadany uchwałą Rady Wydziału Dziennikarstwa i
Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Rozprawa doktorska na temat „Globalizacja polityki Stanów Zjednoczonych w latach
1945-1949” przygotowane pod kierunkiem prof. dr hab. Wiesława
Dobrzyckiego w Instytucie Stosunków Międzynarodowych WDiNP
UW.
1
Przebieg rozwoju zawodowego
Po ukończeniu II Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława
Jagiełly w Płocku w 1991 roku rozpoczęłam studia na kierunku: stosunki międzynarodowe stacjonarne na Wydziale Dziennikarstwa i
Nauk Politycznych w Warszawie jako jedna z pierwszych absolwentów
nowego kierunku. Studia te ukończyłam w 1996 roku z wyróżnieniem,
a następnie w roku akademickim 1995/ 1996 zostałam przyjęta na
roczny staż asystencki w macierzystym Instytucie Stosunków Międzynarodowych WDiNP UW. Po jego ukończeniu i otrzymaniu II nagrody w konkursie na najlepszą pracę magisterską im. Remigiusza Bierzanka, zostałam przyjęta na czteroletnie studia doktoranckie, które
odbywałam między 1996 a 2000 rokiem. 28 czerwca 2000 roku obroniłam przed Komisją powołaną przez Radę Wydziału Dziennikarstwa i
Nauk Politycznych UW dysertację doktorską pt. „Globalizacja polityki
zagranicznej Stanów Zjednoczonych 1945-1949”, której promotorem
był prof. dr hab. Wiesław Dobrzycki, a recenzentami prof. dr hab. Andrzej Mania i prof. dr hab. Edward Haliżak. Decyzją Rady Wydziału
Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW uzyskałam stopień doktora
nauk humanistycznych w zakresie nauki o polityce.
Dorobek naukowy
Autorstwo monografii naukowych, autorstwo lub współautorstwo publikacji w recenzowanych czasopismach naukowych, współredakcja naukowa opracowań zbiorowych,
współautorstwo naukowych opracowań zbiorowych.
Z uwagi na specyfikę działalności badawczej w zakresie nauk
społecznych, wyraźny związek zainteresowań badawczych koresponduje z moim wykształceniem politologicznym. Staram się łączyć w
swoich badaniach naukowych zarówno kwestie związane historią stosunków międzynarodowych, teorią stosunków międzynarodowych
2
oraz studia z pogranicza bezpieczeństwa teleinformatycznego, społeczeństwa informacyjnego. Stąd też moje badania naukowe skupiły się
na:
 Relacjach między teorią a historią stosunków międzynarodowych, poszukiwaniach narządzi teoretycznych do studiów historycznych.
 Zależnościach między studiami politologicznymi a współczesnym społeczeństwem informacyjnym.
 Procesami decyzyjnymi w nawiązaniu do teorii i historii stosunków międzynarodowych.
Zgodnie z zamieszczoną charakterystyką zainteresowań badawczych można stwierdzić, że mój dorobek naukowy po doktoracie
obejmuje około 40 opracowań z szeroko i wielodyscyplinarnie postrzeganego zakresu nauki o stosunkach międzynarodowych Z punktu widzenia rodzajów publikacji na powyższy dorobek składają się
samodzielne monografie książkowe (2 opublikowane rozprawy doktorska i habilitacyjna), współredakcja naukowa 2 publikacji zbiorowych, autorstwo i współautorstwo rozdziałów w monografiach zbiorowych lub czasopismach naukowych (w tym 2 w języku angielskim)
oraz współredakcja ekspertyz dla organów państwowych i 1 artykuł
popularyzujący naukę w miesięczniku popularno-naukowym. Wśród
tych publikacji znajdują się dwie monografie książkowe: „Globalizacja
polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych 1945-1949” (Wydawnictwo ASPRA-JR, Warszawa 2001) oraz publikacja napisana wspólnie z
Marcinem Florianem Gawryckim „Cyberterroryzm oraz problemy
bezpieczeństwa informatycznego we współczesnym świecie” (Wydawnictwo ASPRA-JR, Warszawa 2003) oraz książka cyfrowa (e-book)
„Koncepcje współczesnych stosunków międzynarodowych” (Łódź
2006).
3
1. Wśród podstawowych osiągnięć naukowych, o których mowa
w art. 16 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach
naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie
sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595 ze zm.) jest studium „Jako monarcha
i jako człowiek”. Uwarunkowania personalne decyzji politycznych
Józefa II Habsburga, Warszawa 2016, wydane pod patronatem
Fundacji Studiów Międzynarodowych.
Mój dotychczasowy dorobek opublikowany po otrzymaniu stopnia doktora nauk humanistycznych w zakresie nauki o polityce obejmuje około trzydzieści publikacji napisanych samodzielnie albo we
współpracy z innymi autorami. Można poddać go dwojakiej klasyfikacji. Po pierwsze wg. kryterium rzeczowego publikacje moje dotyczą historii stosunków międzynarodowych, teorii stosunków międzynarodowych i związków między rozwojem technologicznym, w tym technologii cyfrowych, a wyzwaniami i zagrożeniami dla współczesnych
stosunków międzynarodowych. Po wtóre wg. kryterium rodzajowego
publikacje te podzielić można na monografie, podręczniki, książki
współredagowane z innymi badaczami, artykuły naukowe w publikacjach zbiorowych i w czasopismach oraz recenzje naukowe.
Na dorobek naukowy dotyczący szeroko pojmowanej myśli teoretycznej w nauce o stosunkach międzynarodowych składają się pogłębione recenzje i artykuły naukowe oraz podręcznik w wersji cyfrowej, jak również publikacja zbiorowa wydana we współredakcji. Warto zaznaczyć, że zainteresowanie teorią stosunków międzynarodowych skłoniło mnie do szukania afiliacji naukowo-dydaktycznej w Zakładzie Historii i Teorii Stosunków Międzynarodowych ISM WDINP
UW. W ramach wskazanego obszaru mego dorobku naukowego za
wartościowy uznaję podręcznik w wersji cyfrowej (e-book), zatytuło4
wany „Koncepcje współczesnych stosunków międzynarodowych”, wydany przez Polski Uniwersytet Wirtualny w 2006 roku. Przedstawiono w nim podstawowe metody badań stosunków międzynarodowych,
jak również panoramę paradygmatów teoretycznych stosunków międzynarodowych oraz popularnych, najczęściej stosowanych teorii
cząstkowych. W tym ostatnim przypadku dokonałam reasumpcji teorii wojny i pokoju, wskazując znaczenie polemologii Francuskiej i
teorii wojen hegemonicznych. Publikacja ta uzupełniona została również o narzędzia weryfikacji wiedzy przez czytelnika w formie zestawów pytań i odpowiedzi oraz testów dołączonych do każdej z części
tego opracowania.
Kolejny obszar prowadzonych przeze mnie badań naukowych odnosi
się do dorobku teoretycznego niezachodniej nauki o stosunkach międzynarodowych. Służy on poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, jak
rozwija się myśl teoretyczna na obrzeżach geograficznych i tematycznych współczesnych badań. Odpowiedzią na te dylematy badawcze
była publikacja pt. „Re-Wizje i Re-Orient-acje. Myśl pozaeuropejska w
nauce o stosunkach międzynarodowych” wydana w 2012 roku w koredakcji z M.F. Gawryckim i J. Zajączkowskim. Jej anglojęzyczna wersja ukazała się w dwa lata później pt. „Re-visions and ReOrientations. Non-European Thought in International Relations Studies”, London -New Delhi-New York-Sydney 2014. W pracy tej oprócz
zakończenia opracowanego wspólnie z M.F. Gawryckim miałam okazję umieścić artykuł naukowy, zatytułowany „Postkolonialne dziedzictwo niezachodniej teorii stosunków międzynarodowych”, s. 44-65
(jego angielska wersja „Postcolonial Heritage of Non-Western International Relations Theory”, s.27-47, (w:) „Re-visions and ReOrientations. Non-European Thought in International Relations Studies”, London -New Delhi-New York-Sydney 2014. Dokonałam w nim
5
analizy zależności między rozwojem myśli teoretycznej w krajach niezachodnich, a ich przeszłością kolonialną, akcentując zauważalność
dwóch prawidłowości jej rozwoju, tj. rodzaju odwzorowywania tematów badań, popularnych w krajach-byłych metropoliach, a ponadto –
znaczące skupienie uwagi badaczy na nowych podejściach teoretycznych, takich jak feminizm, ekologizm czy postmodernizm. Ten ostatni
nurt, w kontekście wkładu w mój dorobek naukowy, znalazł odzwierciedlenie w artykule naukowym pt. „Postmodernizm” w pracy zbiorowej pod redakcją R. Zięby, S. Bielenia i J. Zając, pt. „Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzynarodowych”, Warszawa
2015, s. 217-241. Dokonałam w nim analizy i systematyzacji wiedzy o
przesłaniu i głównych treściach podejścia postmodernistycznego w
różnych działach nauki, jak również w nauce o stosunkach międzynarodowych. Poddałam również weryfikacji obowiązujące opinie o metodologii postmodernistycznej i główne wątki krytyki nurtu obecne w
ujęciach związanych z szeroko rozumianą tradycją pozytywistyczną.
W artykule w języku angielskim pt. „National and International Identity In the Context of Polish European Union Presidency – Constructivism-based Approach, opublikownym na łamach “Economic and Political Thought” ( 2(4)2011, s. 117-134) wraz z współautorką Anitą Budziszewską poddałyśmy analizie użyteczność kategorii tożsamość narodowa i międzynarodowa w kontekście kampanii wizerunkowej Polski w kontekście prezydencji naszego kraju w UE. Przeprowadzone
analizy wystąpień i wypowiedzi decydentów polskich pozwoliły określić jako przeciętny poziom poczucia wspólnej tożsamości Polski z innymi państwami UE, podobnie jak skalę umiejętności wykorzystania
„poczucia-my” (kategoria autorstwa Karla Deutscha) w budowaniu
międzynarodowego wizerunku przez polityków polskich. W świetle
studiów teoretycznych osnutych wokół Unii Europejskiej sytuuje się
6
także artykuł naukowy pt. „Neofunkcjonalne i neorealistyczne koncepcje Unii Europejskiej oraz ich krytyka” wydany w pracy zbiorowej
pod redakcją Edwarda Haliżaka i Stanisława Parzymiesa pt. „Unia
Europejska - nowy typ wspólnoty międzynarodowej”, (Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Instytut Stosunków Międzynarodowych, Warszawa 2002, s. s. 95-112). Służy porównaniu dokonań nurtów teoretycznych wymienionych w tytule, jak również próbie poszukiwania
między nimi analogii i wzajemnych inspiracji. W dorobku naukowym
posiadam również artykuły poświęcone kategoriom powszechnie stosowanym w nauce o stosunkach międzynarodowych. Pierwszy artykuł
pt. „Kategoria globalizacji w nauce o stosunkach międzynarodowych i
pojęcia współzależne: regionalizacja, uniwersalizacja, internacjonalizacja” wydana na łamach „Stosunków Międzynarodowych” ( Tom 23,
Nr 1-2, 2001, s. 99-121) uzupełnia debatę opisaną w sprawozdaniu z
międzynarodowej konferencji naukowej pn. „Globalization of International Relations and Implications for Central and Eastern European
Countries” (STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Tom 22, Nr 3-4,
2000, s. 193-202). Oba teksty podsumowują debatę nad naturą globalizacji, zestawiają ze sobą zgodnie z analizą porównawczą kategorię
globalizacja i inne terminy pokrewne stosowane w pracach z zakresu
stosunków międzynarodowych, eliminują możliwość utożsamiania ich
ze sobą. Drugie z opracowań zatytułowane „Mocarstwowość w teorii
stosunków międzynarodowych” zamieszczono w pracy zbiorowej pt.
„Państwo w teorii i praktyce stosunków międzynarodowych” pod redakcją Janusza Symonidesa i Mirosława Sułka (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009, s. 89-114) nawiązuje w
odległy i pośredni sposób do tematyki mej pracy magisterskiej. W artykule
znalazły
miejsce
próby
przedstawienia
fenomenu
m0carstwowości, jako jednej z kluczowych kategorii realizmu poli7
tycznego. Postawiono pytanie, czy zasadne jest używanie tej kategorii
wobec podmiotów zbiorowych, np. Unii Europejskiej, a także czy i jak
zmieni się wartość wyjaśniająca tego pojęcia w warunkach narastania
takich zjawisk jak terroryzm międzynarodowy czy migracje. Trzeci z
artykułów poświęconych pojęciom teoretycznym jest zatytułowany
„Modele bezpieczeństwa międzynarodowego w świetle teorii stosunków międzynarodowych” i znajduje się w pracy zbiorowej pod red.
Pawła Olszewskiego, Tomasza Kapuśniaka i Wiesława Lizaka pt.
„Bezpieczeństwo międzynarodowe-wyzwania i zagrożenia XXI wieku
(Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej Radom, 2009, s. 11-28),
podobnie jak czwarty omawiający „Porządek międzynarodowy w perspektywie badań angielskiej szkoły stosunków międzynarodowych”
(w: „Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku. Wizje - koncepcje
– paradygmaty”, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005, s. 297-312), oba te artykuły uściślają zależności między
rozumieniem pojęć porządek międzynarodowy a model bezpieczeństwa międzynarodowego. Dodatkowo weryfikują fundamentalne cechy obu kategorii, a nade wszystko oprócz funkcji wyjaśniającej, pełnią funkcję porządkującą w ramach terminologii teoretycznej.
Z kolei w artykule pt. „Nieślubna córka świętego Mikołaja. Liga
Narodów w krzywym zwierciadle teorii” zamieszczonym w książce pt.
„Liga Narodów Wybranych”, wydanej pod redakcją moją i M.F. Gawryckiego w Warszawie w 2010 roku (s. 171-216, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego) podjęłam próbę wykorzystania wielu nurtów teorii stosunków międzynarodowych do zdefiniowania konkretnego zjawiska historycznego jakim była pierwsza międzyrządowa organizacja powszechna. Była to próba eksperymentalnego zaprezentowania narzędzi teoretycznych w odniesieniu do badań z historii stosunków międzynarodowych.
8
Częścią mojego dorobku naukowego powiązanego z teorią
stosunków międzynarodowych są rozbudowane recenzje dzieł naukowych innych autorów, zamieszczonych w czasopiśmie „STOSUNKI
MIEDZYNARODOWE – International Relations”. Były one poświęcone odpowiednio pracy habilitacyjnej Jacka Czaputowicza, pt „Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyka” (STOSUNKI MIEDZYNARODOWE – International Relations, Tom 38 r.
2008, str. 281-282), pracy zespołu autorskiego w składzie Scott Burchill, Richard Devetak, Adrew Linklater, Matetew Patarson, Christian
Reus-Smit, Jacqui True pt. „Teorie stosunków międzynarodowych”
(STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE Tom 36 r. 2007, str. 263-266),
ocenie krytycznej monografii Emmanuela Todda, pt. „Schyłek imperium. Rozważania o rozkładzie systemu amerykańskiego”, (STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Tom 29 r. 2004, 1-2, s. 215-217 ), a wreszcie panoramie prac nawiązujących do teorii stosunków międzynarodowych różnych autorów polskich pt. „New Thinkers for the New Age.
Młodzi polscy badacze wobec teorii stosunków międzynarodowych”,
(STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Tom 29 r. 2004, s. 335-345),
gdzie dokonałam reasumpcji rozwoju myśli teoretycznej w dorobku
najmłodszego pokolenia naukowców zajmujących się w naszym kraju
studiami międzynarodowymi. Podsumowując: publikacje dotyczące
teorii stosunków międzynarodowych stanowią ważną składową w moim dorobku naukowym, pozostając w ścisłym związku z wieloletnią
aktywnością dydaktyczną. Uzupełniają polski dyskurs wokół myśli
teoretycznej lub służą jego podsumowaniu.
Kolejny obszar w moim dorobku naukowym stanowią zagadnienia rozwoju społeczeństwa informacyjnego, gospodarki opartej na
wiedzy czy bezpieczeństwa cybernetycznego i jego zagrożeń oraz działalności organizacji międzynarodowych. Głównym osiągnięciem na9
ukowym w tym obszarze jest monografia napisana wspólnie z M. F.
Gawryckim, pt. „Cyberterroryzm i problemy bezpieczeństwa informacyjnego we współczesnym świecie”, (Fundacja Studiów Międzynarodowych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2003). Uzupełnieniem jej treści stały się artykuły naukowe zamieszczone w pracach
zbiorowych tj. „Rola Internetu wobec procesów demokratyzacji w stosunkach międzynarodowych” (współautorstwo z M.F. Gawryckim) w
publikacji pod redakcją J. Adamowskiego i M. Jas pt. „Demokracja a
nowe środki komunikacji społecznej” (Oficyna Wydawnicza ASPRAJR, Warszawa 2005, s. 83-108,), jak również „Cyberterroryzm jako
nowe zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego w dobie globalizacji. (współautorstwo z M.F. Gawryckim) w pracy pod redakcją
E. Haliżaka, W. Lizaka, L. Łukaszuka i E. Śliwki SVD pt. „Terroryzm w
świecie współczesnym”, (Fundacja Studiów Międzynarodowych i
Fundacja Misyjno-Charytatywna Księży Werbistów., Warszawa 2004,
s. 321-339). Zarówno wymienione powyżej artykuły naukowe, jak i
monografia stanowiły pionierski wkład w rozwój polskich badań nad
problematyką cyberterrorzymu, cyberprzestępczości i prewencji bezpieczeństwa cyfrowego (teleinformacyjnego). Publikacje te, a zwłaszcza monografia, należą do najczęściej cytowanych w naukowych opracowaniach innych autorów zajmujących się powyższą problematyką.
Ważną część mojego dorobku naukowego stanowią studia nad
wkładem Polski, Unii Europejskiej i innych organizacji międzynarodowych w promocję, rozwój i implementację modelu społeczeństwa
Informacyjnego. Celem badań było uchwycenie związanych z tym
trendów w skali globalnej, ich regionalnych wariantów w Europie i
poziomu recepcji w naszym kraju. Ponadto w opisywanej tu serii artykułów naukowych wykazano fundamentalne znaczenie organizacji
międzynarodowych i wspólnot integracyjnych w promocji społeczeń10
stwa informacyjnego. Treści powyższe znaleźć można w następujących opracowaniach mego autorstwa: „Polska na drodze dostosowań
do modelu społeczeństwa informacyjnego Unii Europejskiej” opublikowana w pracy zbiorowej pt. „Prawo, instytucje i polityka w procesie
globalizacji”, pod redakcją E. Haliżaka i R. Kuźniara (s. 344-357, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2003), „Strategie rozwojowe
społeczeństwa informacyjnego w Unii Europejskiej” w pracy zbiorowej pod redakcją G. Michałowskiej pt. „Integracja europejska. Instytucje. Polityka. Prawo. Księga pamiątkowa dla uczczenia 65-lecia Profesora Stanisława Parzymiesa” (s. 61-72, Wydawnictwo Naukowe
Scholar, Warszawa 2003), „Kampania ONZ na rzecz budowy GSI
elementem pogłębiania bezpieczeństwa społecznego i gospodarczego”
w pracy zbiorowej pt. „Stosunki międzynarodowe w XXI wieku”, pod
redakcją E. Haliżaka i in. (s. 984-1001, Wydawnictwo Naukowe
SCHOLAR, Warszawa 2006), „Poszerzanie statutowych funkcji Sekretarza Generalnego ONZ na przykładzie koncepcji Globalnego Społeczeństwa Informacyjnego” wydane w czasopiśmie „STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE”, (Tom 2, Nr 1-4 r. 2006, s. 121-130).
Elementem mojego dorobku naukowego są również studia
nad zmianami, jakie wprowadzają narzędzia technologii informacyjno-komunikacyjnej (ICT) w gospodarce i życiu prywatnym jednostek
w skali kraju i świata. W artykule pt. „Słoń zwany prywatnością. Naruszenia prywatności z użyciem nowoczesnych technologii i ich prewencja” w publikacji zbiorowej pt. „Świat wobec współczesnych wyzwań i zagrożeń”, (s. 290-305, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010) przeprowadziłam analizę porównawczą stanu regulacji
prawnych dotyczących wpływu ICT na jedno z kluczowych praw człowieka tj. prawo do prywatności, tezując, że poddawane jest ono w
większości państw bez względu na ich ustrój wymogom bezpieczeń11
stwa narodowego. Z kolei w opracowaniu pt. „Międzynarodowe struktury wiedzy i innowacji – mechanizmy zmiany, aktualne trendy i
uczestnicy”, w pracy pod redakcją E. Haliżaka pt. „Geoekonomia” (s.
162-186, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012) dokonałam systematyzacji jakościowej i przestrzennej tytułowych struktur
innowacji i wiedzy, rozwijanych w ramach gospodarki opartej na wiedzy. Do tej nowoczesnej formacji ekonomicznej nawiązuję również w
dwóch innych publikacjach tj. artykule pt. „Inwestycje oparte na wiedzy a społeczeństwo informacyjne w Polsce”, w pracy zbiorowej pt.
„Czy inwestować w umiejętności informatyczne pracowników?” (s. 826, Suwałki 2014) oraz we wcześniejszym opracowaniu pt. „Rosja,
Ukraina i Białoruś: koncepcje społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy” na łamach „STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH” (Tom 30 r. 2004, nr 3-4, s. 169-189 ).
Ponadto do mojego dorobku naukowego należą badania nad
działalnością organizacji międzynarodowych w pogłębianiu międzynarodowej współpracy sektorowej „Udział Polski we współpracy
transportowej, technologicznej i dotyczącej zmian klimatu na forum
organizacji międzynarodowych”, w pracy pod redakcją S. Parzymiesa i
I. Rysińskiej pt. „Udział Polski w organizacjach międzynarodowych”,
(s. 367-392, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012).
Ostatni, trzeci obszar prowadzonych przeze mnie badań naukowych odnosi się do szeroko pojmowanej historii stosunków międzynarodowych (HSM) z odniesieniami do teorii tychże stosunków.
Ich celem staje się określenie poprzez analizę wybranych problemów
historycznych ich międzynarodowego kontekstu lub siły i skali oddziaływania na rzeczywistość międzynarodową. Najwcześniejszą pracą o takim właśnie profilu jest „Globalizacja polityki Stanów Zjednoczonych 1945-1949”, która jest opublikowana wersja doktoratu (Ofi12
cyna Wydawnicza ASPRA - JR, Fundacja Studiów Międzynarodowych, Warszawa 2001). Podejmuję w niej próbę zdefiniowania globalizacji jako współczesnego megatrendu rozwojowego stosunków społecznych, zestawiając jej naturę ze specyfiką globalizmu (lub globalizacji) jako szczególnej formy udziału mocarstw światowych w polityce
międzynarodowej. Uzupełnieniem badań określających narzędzia polityki zagranicznej potęg światowych stała się analiza „Czynnika morskiego w polityce Stanów Zjednoczonych - aspekty historyczne”. Artykuł pod tym tytułem został wydany w pracy zbiorowej „ Morze w cywilizacji, kulturze, stosunkach międzynarodowych” pod red. E. Haliżaka
i in. (s. 97-108, Fundacja Studiów Międzynarodowych i Fundacja Misyjno-Charytatywna Księży Werbistów, Warszawa 2006).
Zainteresowanie działalnością organizacji międzynarodowych
został uzupełniony w 2010 roku publikacją zbiorową pod redakcja
moją i M.F. Gawryckiego pt. „Liga Narodów Wybranych” ( Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010). W ośmiu rozdziałach zestawione zostały analizy percepcji Ligi Narodów przez słabiej opisane w literaturze przedmiotu jej państwa członkowskie lub
grupy państw. Celem pracy była także funkcja demaskatorska, tj.
ujawnienie instrumentalizmu mocarstw w sterowaniu pracą tej organizacji i selektywizmu korzyści odnoszonego z tytułu członkowstwa w
niej. Stąd tytuł pracy wskazuje, że zasada suwerennej równości członków była fasadowa i nie zaspokajała oczekiwań mniejszych państw.
Jako redaktorzy pracy podjęliśmy starania, aby uzupełnić tradycyjne
narzędzia
metodologii
historycznej
narracją
politologiczno-
międzynarodową.
Podobny cel postawiony został w ramach badań własnych nad
tożsamością historii stosunków międzynarodowych jako obszaru badań. Tok wnioskowania opisany został w artykule naukowym pt.
13
„Agnieszka opowiada bajki” w publikacji pt. „Wielo- i interdyscyplinarność nauki o stosunkach międzynarodowych” pod red. A. Gałganka, E. Haliżaka i M. Pietrasia, (s. 415-440, Wydawnictwo RAMBLER,
Warszawa 2012). Wskazałam w nim różnice między historią stosunków międzynarodowych a historią powszechną, opisując sposób wykorzystania paradygmatów nauki o stosunkach międzynarodowych do
badań nad wybranymi zagadnieniami historycznymi, jak również
wskazując własne doświadczenia w ramach dydaktyki HSM prowadzonej przeze mnie na Uniwersytecie Warszawskim.
Głównym dziełem w ramach mojego dotychczasowego dorobku
naukowego zgłoszonym do oceny w procedurze o nadanie stopnia
doktora habilitowanego jest studium pt. „Jako monarcha i jako człowiek. Uwarunkowania personalne decyzji politycznych Józefa II”,
Warszawa 2016. Opracowanie to poświęcone jest analizie decyzji politycznych Austriackiego władcy Józefa II Habsburga, cesarza rzymskiego narodu niemieckiego. Czas życia i aktywności politycznej Józefa II przypadał na okres 1741-1790 i w sensie chronologicznym mieści
w obszarze szeroko pojętej historii stosunków międzynarodowych.
Przy wyborze tematu pracy kierowały mną motywy osobiste i naukowe. Przed piętnastoma laty zainteresowałam się hobbystycznie postacią i działalnością Józefa II Habsburga, omawiana praca podsumowuje zatem wieloletnie badania własne nad fenomenem cesarza jako
osoby i jako polityka. Celem pracy jest ukazanie zależności między
procesami decyzyjnymi w polityce, a ich kontekstem, w którym uwagę
koncentruję na uwarunkowaniach personalnych. Z realizacją tego celu
powiązana jest teza główna pracy, że stan zdrowia, osobowość i wizerunek oraz percepcja rzeczywistości oddziałują nadzwyczaj silnie na
decyzje polityczne mężów stanu. Dla uproszczenia i symbolicznego
podsumowania tezy służy zdanie „historię tworzą ludzie”, które ozna14
cza, że jako autor opracowania nie identyfikuję się z koncepcją o bezwzględnie dominującym wpływie przemian społecznych na procesy
decyzyjne w polityce, dokonując analizy słuszności jednego z wcześniejszych, dziewiętnastowiecznych podejść badawczych w historiografii, skupionego wokół problemu wpływu jednostek na dzieje, w tym
przypadku – na procesy polityczne osiemnastowiecznej Austrii, u
progu zmian w Europie wywołanych Wielką Rewolucją Francuską.
Celem drugoplanowym jest podjęcie pionierskiej w Polsce próby
wykorzystania wybranych podejść teoretycznych z zakresu analizy polityki do badań nad historią stosunków międzynarodowych. Do tego
celu posługuję się materiałem faktograficznym w większej mierze z
zakresu spraw zagranicznych monarchii habsburskiej, gdyż jest to
zgodne z moim wykształceniem podstawowym magistra stosunków
międzynarodowych i wieloletnią afiliacją zawodową w Instytucie Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Praca pod
względem konstrukcyjnym służy odpowiedziom na poniższe przykładowe pytania badawcze:
 jaka jest skala wpływu czynników personalnych: zdrowia,
osobowości, mentalności decydenta na procesy decyzyjne i
w jakim stopniu może on być nieświadomy ich znaczenia,
a wreszcie – jak istotnie konsekwencje niesie to dla jego
decyzji.
 w jakiej skali, w jaki sposób, przy jakich ułatwieniach i
utrudnieniach, uwidacznia się wpływ głównego architekta
procesów decyzyjnych na ich genezę, redakcję, artykulację, promocję i realizację.
 w jaki sposób, w jakiej skali, z jakim skutkiem na procesy
decyzyjne wpływa efekt paradygmatyczny; jak należy postrzegać oddziaływanie mentalności epoki: ducha czasów
15
albo klimatu opinii na światopogląd decydenta i jego otoczenie.
 jak dalece w badaniach pomijany jest problem różnic w
światopoglądowych minionych epok i współczesności, gdy
nauka próbuje wyjaśniać poza kontekstem ideowym postępowanie mężów stanu.
W badaniach nad tym podobnymi kwestiami odwołałam się do
dorobku podejść postpozytywistycznych w naukach społecznych, a
zwłaszcza do postmodernizmu w teorii stosunków międzynarodowych. Oparłam się na założeniu, że narracja o wydarzeniach historycznych, tak odległych jak panowanie Józefa II Habsburga, musi posiadać charakter subiektywny, przedstawia bowiem opinie badacza o
wydarzeniach opisywanych jedynie w źródłach pierwotnych i wtórnych, ale nie nawiązuje do jego własnego doświadczenia, jako ich potencjalnego świadka czy uczestnika. Postmodernistyczny dyskurs, w
którym utrzymana jest konwencja tej pracy pozwolił wydobyć głębiej
zaakcentować wielodyscyplinarność i interdyscyplinarność nauki o
stosunkach międzynarodowych, w której specjalizuję się w ramach
mego dorobku naukowego. Toteż, poza tradycyjnie pojmowanym obszarem studiów politologicznych, sięgnęłam do dokonań w wielu innych nauk. Narracja postmodernistyczna pozwoliła w omawianej pracy na zastosowanie zróżnicowanych narzędzi metodologicznych. Z
obszaru samego postmodernizmu wykorzystano genealogie wiedzy,
dla analizy korespondencji Józefa II. Z obszaru psychologii kognitywnej zaczerpnięto elementy teorii emocji i percepcji rzeczywistości. Z
zakresu teorii polityki zagranicznej odwołano się do teorii racjonalnego aktora, a z dorobku socjologii – teorii niewdzięczności społecznej.
Zgodnie z konwencją postmodernistycznego dyskursu praca napisana
została stylem określonym przez autora jako perswazyjny, tj. zaanga16
żowany i oparty na założeniu o prawie badacza do prowadzenia wywodu naukowego w formie wywołującej emocjonalną reakcję czytelnika. Silny akcent położony na interpretację badanych treści miał
wzbudzić wątpliwość, czy przeważająca w nauce o stosunkach międzynarodowych koncepcja dążenia intersubiektywizmu poznania jest
właściwa lub przynajmniej poprawnie rozumiana. Intersubiektywizm
na poziomie praktyki politycznej służy utrzymaniu harmonii między
podmiotami, wydaje się jednak, że na poziomie wnioskowania naukowego stanowi rodzaj ślepej uliczki. Przyjęta przeze mnie konwencja narracyjna ujawnia mą głęboką wątpliwość, czy powinniśmy delegitymizować ujęcia badawcze sytuujące się poza głównym nurtem
związanym z metodologią pozytywistyczną. Ambicją autora jest
przede wszystkim podjąć próbę zrozumienia przedmiotu badań, a w
dalszej kolejności skłonienia czytelnika do podobnych prób. Działanie
takie sytuuję w obrębie funkcji ideologiczno-wychowawczej nauki.
Daleka jestem natomiast od neutralistycznych prób intersubiektywistycznego objaśniania rzeczywistości, które dominują w podejściach
pozytywistycznych, nawiązując do uzgodnionej drogą kompromisu
metody skupiania się na ontologii. Nie oznacza to, że w pracy mej ontologiczny wymiar badań został całkowicie zredukowany. Dokumentacja źródłowa była jednak nade wszystko istotna dla rozbudowy
funkcji epistemologicznej dzieła.
Studium pt. „Jako monarcha i jako człowiek. Uwarunkowania
personalne decyzji politycznych Józefa II” składa się z obszernego
wprowadzenia, czterech rozdziałów i podsumowania. Wprowadzenie
określa motywacje wyboru tematu pracy, przedstawia wykorzystywane podejścia teoretyczne, wskazuje siatkę kategorii naukowych nawiązujących do badanego problemu i wyjaśnia przesłanki konstrukcyjne
pracy z uwzględnieniem wyboru narracji postmodernistycznej.
17
W rozdziale pierwszym skupiłam się na detalicznej analizie stanu zdrowia Józefa II, ze szczególnym uwzględnieniem końcowego
okresu jego panowania. Cały rozdział służy dokumentacji tezy o
zmienności decyzji politycznych cesarza w zależności od jego stanu
zdrowia, jak również o wpływie pogłębiającej się emocjonalności jako
formy reakcji na problemy polityczne w okresie długiej i śmiertelnej
choroby. Prowadzi to do wniosku, że zarówno stan zdrowia fizycznego
jak i psychicznego rzutowały w kluczowy sposób na decyzje polityczne, czyniąc z tego przez wiele lat aktywnego reformatora grabarza
własnych projektów.
W rozdziale drugim ukazałam wizerunek Józefa II jako decydenta politycznego, złożony z wyglądu i emanacji cech charakteru
oraz przekonań. Przedmiotem rozważań było pytanie o zdolność Józefa II do autokreacji i ewentualną celowość budowania dualnego obrazu monarchy i człowieka. W toku badań doszłam do przekonania o
niezdolności, a nawet niechęci cesarza do konsekwentnego tworzenia
obrazu samego siebie jako decydenta, przy równoczesnej, do pewnego
stopnia intuicyjnej potrzebie podejmowania takich prób w obszarze
jego tożsamości jako jednostki. Prowadzić to może do wniosku, że
część decyzji politycznych była przezeń podejmowana z poziomu tożsamości indywidualnej, a nie tożsamości męża stanu.
W rozdziale trzecim zajęłam się oceną wpływu otoczenia na decyzje polityczne Józefa II, skupiając na kilku problemach. Po pierwsze
– oceniłam brak spójności w doborze przez cesarza najbliższych
współpracowników, z których część pełniła funkcje z racji posiadanych kompetencji, a część w związku z sympatią osobistą władcy, bądź
subiektywną oceną ich lojalności. Po wtóre – przeanalizowałam oddziaływanie nieformalnych więzi łączących cesarza z przyjaciółmi i
rodziną, co doprowadziło mnie do przekonania, że czynnik płci od18
grywał znaczącą rolę w definiowaniu tego wpływu. Prowadziło to do
wniosku, że czynnik mizoginii był silnym ograniczeniem dla podejmowania poważnej debaty politycznej przez cesarza z kobietami z jego
otoczenia.
Rozdział czwarty uczyniłam panoramą dorobku decyzyjnego Józefa II, skupiając się na sprawach zagranicznych, lub filtrując sprawy
polityki wewnętrznej monarchii habsburskiej przez relacje ze środowiskiem międzynarodowym. W rozdziale tym zilustrowałam postawę
decyzyjną cesarza zgodną z modelem racjonalnego aktora, wskazując
równocześnie przykłady podejmowania decyzji, które zgodnie z koncepcją kodu operacyjnego decydenta, podejmowane były w oparciu o
przekonania osobiste, zawsze bronione z uporem, ale często iluzoryczne.
W podsumowaniu podkreśliłam, że w mojej ocenie celem Józefa
II jako decydenta politycznego była bezwzględna jedność monarchii
habsburskiej, której zaangażowanie w sprawy europejskiej można
określić jako realizację „zagranicznej polityki wewnętrznej”. Z prowadzonych badań ujawnił się obraz Józefa II jako decydenta świadomego głównych zagrożeń w polityce wewnętrznej i zagranicznej, lecz niezdolnego do osiągnięcia sukcesu w postaci reform i stabilizacji pozycji
międzynarodowej Austrii. Za główny problem nieefektywności decyzyjnej cesarza uznałam obok jego niekonsekwencji i zmienności działania, pogarszającą się kondycję zdrowotną i emocjonalną. Nade
wszystko jednak – pragnienie osiągnięcia pewnego ideału: sługi państwa, którego źle pojęta realizacja, czyniła z cesarza wartościowego
człowieka, lecz nieskutecznego monarchę i decydenta.
W omawianym studium, które jest podstawą wniosku o przeprowadzenie procedury habilitacyjnej, łączę również dotychczasowy
dorobek w zakresie roli wiedzy i informacji w życiu społecznym, w
19
tym międzynarodowym ze studiami nad historią stosunków międzynarodowych. W rezultacie w omawianej pracy pojawił się problem relacji między wiedzą a władzą polityczną. Poruszyłam problem rozumienia wiedzy i informacji w epoce Oświecenia i poddałam ocenie
sposób wykorzystania wiedzy przez Józefa II w jego decyzjach politycznych. Wnioskuję przez to, że omawiana praca pozostaje w łączności z wcześniejszymi elementami mego dorobku naukowego poświęconego roli informacji w życiu społecznym i gospodarczym współczesnych państw.
Referaty na międzynarodowych i krajowych konferencjach
naukowych.
Czynny udział w życiu naukowym mojej osoby przejawia się
przede wszystkim w przygotowywaniu oraz wygłaszaniu referatów na
tematycznych konferencjach naukowych (krajowych i międzynarodowych), poświęconych zagadnieniom z zakresu stosunków międzynarodowych, bezpieczeństwa, politycznych, gospodarczych i społecznych
problemach współczesnego świata. Jako czynny uczestnik brałam
udział w następujących konferencjach naukowych krajowych i międzynarodowych, przygotowując, a także wygłaszając referaty:
1. udział w ogólnopolskiej konferencji Instytutu Stosunków Międzynarodowych pt. „Unia Europejska – nowy typ wspólnoty międzynarodowej”, – referat pt. „Neofunkcjonalne i neorealistyczne koncepcje
integracji europejskiej; Kazimierz Dolny n. Wisłą, wrzesień
2001;
20
2. udział w ogólnopolskiej konferencji Instytutu Stosunków Międzynarodowych pt. „Globalizacja a stosunki międzynarodowe”, – referat pt.
USA – mocarstwo globalne; Kazimierz Dolny n. Wisłą, wrzesień
2002;
3. udział w ogólnopolskiej konferencji Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Zakonu Werbistów pt. „ Terroryzm międzynarodowy –
źródła i przejawy we współczesnym świecie”, – referat pt. Cyberterroryzm jako nowe zagrożenie bezpieczeństwa międzynarodowego w dobie globalizacji (koreferat z M.F. Gawryckim, Krynica Morska, maj
2002;
4. udział w międzynarodowej konferencji Prywatnej Wyższej Szkoły Biznesu i Administracji w Warszawie pt. „The United Nations: Threats
and Challenges in the 21st Century”, ”, – referat pt. “The UN’s contribution to building cybersecurity”, Warszawa, marzec 2004;
5. udział w ogólnopolskiej konferencji WDiNP UW pt. „Demokracja a
nowe środki komunikacji społecznej” – referat pt. „Internet a problemy demokracji w stosunkach międzynarodowych” (koreferat z M.F.
Gawryckim); Warszawa, grudzień 2004’
6. udział w ogólnopolskiej konferencji Wyższej Szkoły Handlowej w Radomiu pt. „Bezpieczeństwo międzynarodowe u progu XXI wieku” –
referat pt. „ONZ-towska koncepcja bezpieczeństwa informacyjnego”,
Radom czerwiec 2007’
7. udział w ogólnopolskiej konferencji Instytutu Stosunków Międzynarodowych pt. „Państwo w teorii i praktyce stosunków międzynarodowych” – referat pt. „Mocarstwowość w teorii stosunków międzynarodowych”, Warszawa listopad 2007’
8. udział w ogólnopolskiej konferencji Instytutu Stosunków Międzynarodowych pt. „Świat wobec zmieniających się wyzwań i zagrożeń” –
21
referat pt. „Naruszenia prywatności w Internecie”; Warszawa listopad 2008’
9. udział w seminarium naukowym Instytutu Stosunków Międzynarodowych UW pt. „Historyczny kontekst badania stosunków międzynarodowych", - referat pt. „Między Machavellim a Guiccardinim” ,
Warszawa, marzec 2010’
10. udział w ogólnopolskiej konferencji Instytutu Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego pt. „Miękka siła w stosunkach
międzynarodowych” – dwa referaty: „Rola wiedzy i informacji w
koncepcji soft power Jospeha S.Nye’a” oraz „Rola Internetu w kreowaniu wizerunku państw. Nation branding on-line jako element soft
power", Wrocław listopad 2010’
11. udział w ogólnopolskiej konferencji Instytutu Stosunków Międzynarodowych pt. „Wkład myśli pozaeuropejskiej w rozwój nauki o stosunkach międzynarodowych”, - referat pt. „Postkolonialne dziedzictwo myśli teoretycznej z zakresu nauki o stosunkach międzynarodowych”, Warszawa październik 2011’
12.udział w ogólnopolskiej konferencji Polskiego Towarzystwa Studiów
Międzynarodowych pt. „Poza oblężoną twierdzę. Interdyscyplinarność
w nauce o stosunkach międzynarodowych”, - referat pt. „Relacja między historia a teoria stosunków międzynarodowych w świetle praktyki
dydaktyki 1995–2011”, Poznań listopad 2011’
13. udział w ogólnopolskiej konferencji Polskiego Towarzystwa Studiów
Międzynarodowych pt. „Normy, wartości i instytucje we współczesnych stosunkach międzynarodowych” - referat pt. „Kondycja zdrowotna jako determinanta procesów decyzyjnych w polityce zagranicznej – ujęcie historyczne”, Wrocław listopad 2014’
14.udział w ogólnopolskiej konferencji Polskiego Towarzystwa Studiów
Międzynarodowych pt. „Liberalizm i neoliberalizm w nauce o stosun22
kach międzynarodowych” - referat pt. „Merkantylizm, fizjokratyzm,
etatyzm, liberalizm – zapożyczenia i inspiracje polityki gospodarczej
Austrii habsburskiej w latach 80. XVII wieku ”, Gdańsk listopad
2015’
15. udział w międzynarodowej konferencji Instytutu Europeistyki UW i
Politechniki Rzeszowskiej pt. „Zagrożenia i wyzwania bezpieczeństwa
współczesnego świata. Wymiar ekonomiczno-społeczny” - referat pt.
„Cyberzagrożenia i cyberbezpieczeństwo w świetle teorii stosunków
międzynarodowych”, Warszawa listopad 2015’
Poprzez swój czynny udział w konferencjach naukowych, a w
szczególności o charakterze międzynarodowym staram się przyczyniać do rozwoju polskiej nauki oraz wypracowania wielopłaszczyznowego spojrzenia na problematykę rozwoju teorii i historii stosunków
międzynarodowych, jak również bezpieczeństwa teleinformacyjnego i
społeczeństwa informacyjnego.
Udział w projektach naukowych i strukturach eksperckich:
 2001/2002 - Encyklopedia stosunków międzynarodowych – zespół
pod kierunkiem prof. dr hab. Edwarda Haliżaka (funkcja sekretarza
naukowego);
 2010/2012 – Strategiczny Przegląd Bezpieczeństwa Narodowego –
struktura ekspercka przy Prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej
/członek zespołu/
 2011/2012 – Geoekonomia – zespół pod kierunkiem prof. dr hab.
Edwarda Haliżaka /członek zespołu/
23
Informacje dotyczące zatrudnienia w jednostkach naukowych, naukowo-dydaktycznych i dydaktycznych. Pełnione
funkcje organizacyjne
Od października 2000 roku pracuję na Uniwersytecie Warszawskim w macierzystym Instytucie Stosunków Międzynarodowych UW,
jako asystent, następnie jako adiunkt, a obecnie – na etacie starszego
wykładowcy. Jako pracownik ISM pełniłam następujące funkcje administracyjne: od października 2000 roku do lutego 2001 roku byłam
kierownikiem dziennego magisterskiego studium stosunków międzynarodowych, następnie od lutego 2001 roku do września 2002 roku –
zastępcą dyrektora ISM ds. badań naukowych i współpracy z zagranicą. Wreszcie od października 2002 roku do września 2005 roku pełniłam obowiązki zastępcy dyrektora ISM ds. studenckich. Od października 2005 roku do grudnia 2005 roku korzystałam z urlopu dla
podratowania zdrowia, do pracy na stanowisku adiunkta wróciłam od
stycznia 2006 roku. W roku akademickim 2007-2008 pełniłam obowiązki kierownika zaocznego uzupełniającego magisterskiego studium
stosunków międzynarodowych w zamiejscowym punkcie konsultacyjnym UW w Płocku. Wreszcie od września 2008 roku do chwili
obecnej pełnię obowiązki zastępcy dyrektora ISM ds. dydaktycznych.
Do chwili obecnej Uniwersytet Warszawski pozostaje moim podstawowym miejscem pracy w rozumieniu przepisów prawa o szkolnictwie wyższym.
Podstawową afiliacją naukową w ramach macierzystego Instytutu jest Zakład Historii i Teorii Stosunków Międzynarodowych. W ramach jego profilu naukowo-dydaktycznego prowadzę nieprzerwanie
od dwudziestu jeden lat zajęcia z przedmiotu Historia stosunków
międzynarodowych, do ubiegłego roku akademickiego wykładałam
24
również Teorię stosunków międzynarodowych, a w krótszych przedziałach czasu takie przedmioty jak: Negocjacje międzynarodowe, Decyzje w stosunkach międzynarodowych, Organizacje międzynarodowe, Prawo informatyczne, Globalne społeczeństwo informacyjne. W
latach 2000-2004 byłam zatrudniona jako wykładowca w Prywatnej
Wyższej Szkole Biznesu i Administracji w Warszawie. Prowadziłam
zajęcia z przedmiotów: Organizacje międzynarodowe i Międzynarodowe stosunki polityczne. Na przestrzeni lat 1998 – 2008 prowadziłam zajęcia w Wyższej Szkole Stosunków Międzynarodowych i Amerykanistyki w Warszawie z przedmiotów Historia stosunków międzynarodowych, Teoria stosunków międzynarodowych.
W latach 2005-2011 byłam zatrudniona na stanowisku wykładowcy w Wyższej Szkole Handlowej w Radomiu, w której prowadziłam zajęcia z przedmiotów: Historia stosunków międzynarodowych,
Organizacje międzynarodowe.
Dorobek w zakresie popularyzacja nauki i dydaktyki
W dotychczasowym dorobku dydaktycznym uwzględniałam
również elementy promocji nauki, które w mojej ocenie mają cechy
innowacyjne. Od roku 2011 inicjuję i moderuję multimedialne projekty studenckie poświęcone różnorodnym aspektom historii stosunków
międzynarodowych (HSM), pod wspólnym tytułem „Sens HSM”. Tytuł należy rozumieć jako zachętę do poszukiwania istoty i głębi wydarzeń z przeszłości polityki międzynarodowej oraz do ukazywania analogii między minionymi a współczesnymi zjawiskami i procesami sceny międzynarodowej. Do współpracy angażuję głównie studentów I
roku studiów pierwszego stopnia, którzy z dużym entuzjazmem dobierają pod moim kierunkiem i realizują samodzielnie sprofilowane
zadania tematyczne. Rezultaty prac prowadzonych wspólnie ze stu25
dentami w latach 2011-2014 zamieszczone zostały pod adresem internetowym [URL - http://sens-hsm.ism.uw.edu.pl/] na przygotowanej
specjalnie w tym celu stronie. W roku akademickim 2011/2012 był to
projekt poświęcony był omówieniu kilkudziesięciu kluczowych wydarzeń międzynarodowych z lat 1815-1945 i nosił tytuł „Historia ma głęboki sens”. W roku akademickim 2012/2013 za temat projektu obrano
znane postacie historyczne, nadając tej edycji tytuł „Historię tworzą
ludzie”. W roku akademickim 2013/2014 w ramach kolejnej odsłony
projektu omówiono wybrane „Symbole i metafory w HSM”. W związku z dwusetną rocznicą wielkiego wydarzenia jakim dla historii stosunków międzynarodowych był kongres wiedeński 1814-1815, w roku
akademickim 2014/2015 przeprowadzono edycję pt. „Inicjatywa Wiedeń 2014” przy współpracy ze studenckim kołem naukowym „Inicjatywa”. Był do największy z dotychczasowych projektów poświęconych
promocji wiedzy z historii stosunków międzynarodowych, trwający
dziewięć miesięcy od września 2014 do czerwca 2015. Zarówno inauguracja projektu, jak i jego zakończenie powiązane były symbolicznie
z datami początku i końca obrad kongresu wiedeńskiego. W ramach
tej edycji projektu zorganizowano kilka seminariów naukowych z
udziałem zaproszonych ekspertów krajowych i międzynarodowych.
Niezwykle innowacyjnym narzędziem dydaktycznym okazała się gra
planszowa pn. „Kongres”, której wydanie komercyjne planowane jest
przez jej autorów. Wszystkie rezultaty prac zostały umieszczone pod
adresem
internetowym
[URL
-
http://inicjatywa-wieden-
2014.blogspot.com]. Wspomnieć należy, że wszystkie edycje projektu
pt. „Sens HSM” spotkały się z życzliwym przyjęciem Władz Wydziału
Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW. Obecna 5. edycja projektu
nosi tytuł „Rewolucja a stosunki międzynarodowe”, a jej zakończenie
przewidziane jest na czerwiec 2016 roku.
26
27