Wpływ cen uprawnień do emisji CO2 na cenę energii

Wpływ cen uprawnień do emisji CO2 na cenę energii elektrycznej
Autorzy: Henryk Majchrzak, Wiktor Krawczyk - Politechnika Opolska, Instytut
Elektrowni i Systemów Pomiarowych
(„Energetyka” – październik 2008)
Rynek uprawnień do emisji
Członkowie Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu
ratyfikując tzw. Protokół z Kioto zobowiązali się do ograniczania emisji gazów
cieplarnianych. Polska zobowiązała się do 6-procentowej redukcji emisji gazów
cieplarnianych w stosunku do roku 1998.
Narzędziem wsparcia w osiąganiu celów wynikających z Protokołu w ramach Unii
Europejskiej ustanowiono Europejski System Handlu Emisjami. System ten ma z
uwzględnieniem wyników rachunku ekonomicznego dąŜyć do ograniczenia emisji CO2 na
zasadach określonych w Protokole. Teoretycznie (a takŜe prawdopodobnie od roku 2008
praktycznie) na podstawie ustaleń Protokołu z Kioto na rynku (w krajowych rejestrach
uprawnień) mogą pojawić się trzy rodzaje jednostek emisji CO2 będących wynikiem
przydziału uprawnień oraz działań wynikających z redukcji emisji gazów cieplarnianych:
• EUA - European Unit Allowances - uprawnienia do emisji CO2, jednostki przyznanej
emisji,
•
ERU - Emission Reduction Units - uprawnienia generowane w ramach projektów Jl,
• CER - Certified Emission Reduction unit - uprawnienia generowane w ramach projektów
CDM.
Wprowadzenie do obrotu wszystkich rodzajów uprawnień ma na celu dąŜenie do globalnego
ograniczenia emisji wykorzystując środki finansowe krajów rozwiniętych.
PoniŜej przedstawiono porównania wielkości emisji dla trzech państw sąsiadujących ze sobą i
uczestniczących w EU ETS. NaleŜy zwrócić dodatkowo uwagę, Ŝe w przypadku Polski ponad
6 mln uprawnień CO2 przypada na nowe instalacje oraz fakt, Ŝe porównano emisje
rzeczywiste z limitami krajowymi uwzględniającymi rezerwy krajowe oraz pule uprawnień na
projekty JI.
Zmiana zawarta w ostatniej kolumnie w przypadku polskich elektrowni zawodowych moŜe
być zobrazowana w poniŜej przedstawiony sposób:
Wpływ ceny uprawnień do emisji na cenę energii elektrycznej
Koszty zmienne w procesie wytwarzania energii elektrycznej moŜna pogrupować w
następujący sposób [2]:
•
•
•
•
koszt zuŜytych paliw,
koszt korzystania ze środowiska,
koszt pozapaliwowy,
koszt zmienny instalacji ochrony środowiska.
ZałoŜono, Ŝe zakup uprawnień do emisji stanowi jeden z elementów kosztu korzystania ze
środowiska. W sytuacji znacznego niedoboru uprawnień oraz przy cenach uprawnień
przewyŜszających 20 euro, koszt ten staje się podstawową składową zmiennego kosztu
korzystania ze środowiska. Dla przykładu wykonano teoretycznie moŜliwą symulację dla
teoretycznej elektrowni.
ZałoŜone ceny uprawnień odnoszą się do wartości obecnych oraz moŜliwych. Prognozowane
ceny powyŜej 25-27 euro są znacznie mniej realne (zwłaszcza w latach 2008-2009) ze
względu na moŜliwość pozyskania uprawnień np. z projektów CDM. Potencjał tych
inwestycji niektóre źródła oceniają nawet do 1 mld CERs [3], a cena uprawnienia kształtuje
się na poziomie znacznie niŜszym. Pojawiające się propozycje dotyczące tzw. okresu
post-Kioto mogą spowodować znacznie większe zmiany kosztów wytwarzania, gdyŜ
zakładają zakup całości uprawnień po cenach rynkowych.
Wnioski
Podjęte przez Komisję Europejską działania mające na celu ograniczenie emisji gazów
cieplarnianych wprowadzają istotne zmiany w podejściu operatorów instalacji do planowania
i zarządzania produkcją. Koniecznością staje się postrzeganie kwestii tzw. ochrony
środowiska, a w szczególności emisji gazów cieplarnianych, jako jednego z podstawowych
kosztów zmiennych i elementów ryzyka biznesowego [4].
LITERATURA
[1] Krawczyk W., Piskorski W., Wiśniewski M.: Zmienność ceny uprawnień i jej wpływ na
proces monitorowania emisji CO2. Jakość - Zarządzanie - Środowisko 2007, nr 4(5)
[2] Majchrzak H.: Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła na rynku Unii Europejskiej,
Zagadnienia wybrane, Wydawnictwo Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych
Energetyka i Środowisko
[3] Wiśniewski M.: Rynek handlu emisjami, materiały szkoleniowe CE2 pt. „Przygotowanie
firmy do drugiego okresu rozliczeniowego w SHE CO2 - zmiany w prawie i ich
konsekwencje". Zakopane 14-16 listopada 2007
[4] Krawczyk W., Piskorski W., Wiktor R: Po co zarządowi wewnętrzny system kontroli
oparty na analizie ryzyka. Jakość - Zarządzanie - Środowisko 2008, nr 5(6)