Uchwała 246 - Nazwa i dane teleadresowe

Transkrypt

Uchwała nr XXXIX/246/06
Rady Powiatu w Jarocinie
z dnia 27 lutego 2006 r.
w sprawie przyjęcia dokumentu
pn.: „Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego”
Na podstawie art. 4 i art. 12 pkt. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku
o samorządzie powiatowym /Dz.U. z 2001r. nr 142, poz.1592 ze zmianami/
Rada Powiatu uchwala, co następuje:
§ 1. Przyjmuje się „Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego”,
stanowiący załącznik do uchwały.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu.
§ 3. Traci moc uchwała nr XX/120/04 Rady Powiatu w Jarocinie z dnia
28 czerwca 2004r. w sprawie przyjęcia dokumentu pn.: „Plan Rozwoju
Lokalnego Powiatu Jarocińskiego”.
§ 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący
Rady Powiatu
Czesław Robakowski
Załącznik
do Uchwały nr XXXIX/246/06
Rady Powiatu w Jarocinie
z dnia 27 lutego 2006 r.
Plan Rozwoju Lokalnego
Powiatu Jarocińskiego
Jarocin, luty 2006 r.
Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego
WSTĘP
Zróżnicowania regionalne i lokalne oraz ich negatywne konsekwencje występujące na
płaszczyźnie politycznej, ekonomicznej, społecznej i kulturowej były elementem, które
wpłynęły na zainteresowanie w Unii Europejskiej problematyką regionalną. W szczególności
Wspólnota winna działać na rzecz redukcji zróżnicowań między regionami i ograniczenia
zacofania słabiej uprzywilejowanych jednostek. Osiąganie tych celów jest wspomagane
działaniami finansowanymi z takich funduszy jak: Fundusze Strukturalne, które tworzą:
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Europejski
Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej - Sekcja Orientacji czy też Finansowy Instrument
Orientacji Rybołówstwa, Funduszu Spójności uzupełniane także środkami w ramach
kredytów z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i innymi środkami finansowymi.
Reasumując celem polityki regionalnej Unii Europejskiej, także w Polsce, w
pierwszym okresie programowania tj. w latach 2004 - 2006 jest wzrost poziomu spójności
wewnętrznej w ramach całej Wspólnoty. Zbyt duże zróżnicowania regionalne są bowiem
niekorzystne nie tylko dla obszarów biednych, ale także dla obszarów bogatych, nie
wspominając o globalnych interesach Unii Europejskiej. Spójność rozumiana jest w ujęciu
ekonomicznym, społecznym i przestrzennym. Spójność ekonomiczna oceniana jest za
pomocą produktu krajowego brutto na mieszkańca weryfikowanego parytetem siły
nabywczej. Spójność społeczna charakteryzowana jest zróżnicowaniami stopy bezrobocia.
Spójność przestrzenna oceniana jest najczęściej miernikiem ilości konsumentów osiąganych
w danym czasie.
Właściwej realizacji polityki regionalnej, oprócz już wymienionych instrumentów,
czyli funduszy służą dokumenty programowe na podstawie których możliwe jest
zaplanowane i konsekwentne realizowanie celów. Na poziomie lokalnym niezwykle ważnym
dokumentem, umożliwiającym absorpcję środków w ramach Zintegrowanego Programu
Operacyjnego Rozwoju Regionalnego jest Plan Rozwoju Lokalnego. Na podstawie tego
dokumentu, przygotowanego przez Powiat Jarociński samorząd terytorialny może ubiegać się
o wsparcie w ramach priorytetu 3 Rozwój Lokalny Zintegrowanego Programu Operacyjnego
Rozwoju Regionalnego z działania pierwszego i drugiego.
Warto dodać, iż nie należy bagatelizować tych tak ważnych instrumentów, gdyż
polityka strukturalna Unii Europejskiej jest najważniejszym z elementów likwidujących
dysproporcje w rozwoju regionalnym i lokalnym państw członkowskich. Na pewno będzie
ona także ważnym elementem wpływającym na rozwój polski regionalnej i lokalnej. Bowiem
z danych zawartych w Narodowym Planie Rozwoju wynika, że Polska na politykę
strukturalną w pierwszym okresie programowania - do wykorzystania w latach 2004-2008 otrzyma kwotę 11,4 mld Euro. Fakt ten najlepiej świadczy o możliwościach oddziaływania
tych środków zarówno na poziomie lokalnym jak i regionalnym. Generalnymi celami
realizowanymi w Polsce w oparciu o europejskie będzie:
• wspomaganie osiągnięcia i utrzymania w dłuższym okresie wysokiego wzrostu PKB,
• zwiększenie poziomu zatrudnienia i wykształcenia,
• włączenie Polski w europejskie sieci infrastruktury transportowej i informacyjnej,
• intensyfikacja poziomu zwiększenia w strukturze gospodarki udziału sektorów o
wysokiej wartości dodanej,
• wspomaganie udziału w procesach rozwojowych i modernizacyjnych wszystkich
regionów i grup społecznych.
Zapewne polityka regionalna Wspólnoty zmierzająca do polepszenia wyników
gospodarczych regionów jest przede wszystkim polityką gospodarczą, a nie jedynie polityką
socjalną polegającą na transferze dochodów. Będzie ona zatem miała istotny wpływ na
2
2
rozwój polskich regionów, powiatów i gmin, będąc jednocześnie czynnikiem
umożliwiającym szybsze osiągnięcie unii gospodarczej i walutowej. Będzie to także możliwe
na obszarze powiatu jarocińskiego dzięki przygotowaniu dokumentu pt. „Plan Rozwoju
Lokalnego Powiatu Jarocińskiego”, umożliwiającego w horyzoncie 2004-2008 (tj. zgodnie z
zasadą n+2) wykorzystanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
Procedura przygotowania „Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego”
Wyznaczenie pełnomocnika ds. rozwoju lokalnego - przewodniczącego horyzontalnego
zespołu zadaniowego ds. rozwoju lokalnego,
Ustalenie zadań dla pełnomocnika (przewodniczącego) i członków zespołu w zakresie
zebrania wniosków i ich opracowania,
Ustalenie składu personalnego horyzontalnego zespołu zadaniowego ds. rozwoju lokalnego
spośród pracowników Starostwa Powiatowego w Jarocinie oraz jednostek organizacyjnych,
Ustalenie harmonogramu prac i terminu ich zakończenia,
Poddanie „Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego” konsultacjom społecznym z
udziałem przedstawicieli władz lokalnych, organizacji, lokalnych liderów,
Przedłożenie Radzie Powiatu do przyjęcia wersji ostatecznej projektu,
Ustalenie sposobu i częstotliwości monitoringu Planu w latach następnych i możliwości
wprowadzania zmian.
3
3
I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO
Obszarem realizacji Planu Rozwoju Lokalnego jest teren powiatu jarocińskiego w
województwie wielkopolskim. Powiat jarociński jest jednym z 31 powiatów ziemskich
województwa wielkopolskiego. Położony w południowo-wschodniej jego części, graniczy
z powiatem: wrzesińskim, pleszewskim, krotoszyńskim, gostyńskim, śremskim i średzkim.
Dawny region - umownie dziś nazywany Ziemią Jarocińską - od północy zamyka Warta, od
wschodu Prosna, przez środek przepływa Lutynia z jej dopływem Lubieszką a na zachodzie
Obra.
Teren powiatu jarocińskiego obejmuje w swych granicach administracyjnych cztery
gminy: Jarocin, Jaraczewo, Kotlin i Żerków położone na obszarze 587,7 km kwadratowych.
Jarocin - stolica powiatu leży przy drodze krajowej nr 11 (Piła - Poznań - Katowice). Jako
znaczący węzeł komunikacyjny, zarówno trakcji kolejowej jak i drogowej, posiada dogodny
dojazd z Poznania, Leszna, Krotoszyna, Ostrowa Wlkp., Gniezna i Konina. Ludność
zamieszkująca tereny naszego powiatu (ok. 73 tys.) tworzy trwały układ osadniczy.
Mieszkańcy tej ziemi znani są z pracowitości i przywiązania do tradycji.
Siedzibą władz powiatowych jest Jarocin, który rolę miasta powiatowego pełnił blisko
100 lat, od 1887 do 1975 roku. Po 24 latach, wraz z wprowadzeniem reformy
administracyjnej kraju, powiat jarociński znalazł się wśród 308 polskich powiatów
ziemskich.
Okres realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego - zgodnie z zasadą
n+2 - obejmuje lata 2004-2008.
4
4
II. DIAGNOZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA POWIATU JAROCIŃSKIEGO
1. CHARAKTERYSTYKA POWIATU
Położenie geograficzne
Granice powiatu jarocińskiego mieszczą się pomiędzy południkami λ E: - 17° 12’ a 17° 43’
długości geograficznej wschodniej i równoleżnikami φ N: 51° 53’ a 52° 09’ szerokości
geograficznej północnej. W oparciu o fizyczno-geograficzną regionalizację Europy J.
Kondrackiego terytorium powiatu, w jego południowo-centralnej części, położone jest
w regionie WYSOCZYZNA KALISKA, a niewielkim północno-wschodnim obszarem
w regionie RÓWNINA RYCHWALSKA. W części północnej teren powiatu mieści się
w regionie WAŁ ŻERKOWSKI, a dalej na północ w regionie KOTLINA ŚREMSKA. Na
północy granicę powiatu wyznacza rzeka Warta, na wschodzie część granicy stanowi rzeka
Prosna, podobnie jak na zachodzie rzeka Obra. Pozostałe granice ukształtowały się w wyniku
historycznych powiązań społecznych, gospodarczych i kulturowych omawianego obszaru.
Położenie administracyjne
Powiat jarociński położony jest na południu środkowej części województwa
wielkopolskiego. Od północy graniczy z powiatem średzkim, na północnym-wschodzie
z wrzesińskim, na wschodzie i południowym-wschodzie z pleszewskim, na południu
z krotoszyńskim, a na zachodzie ze śremskim i gostyńskim. Podstawowe jednostki
administracyjne wchodzące w skład powiatu to: miasta: Jarocin (podzielone na 14 osiedli)
i Żerków oraz gminy: Jaraczewo (podzielona na 22 sołectwa), Jarocin (podzielona na 23
sołectwa), Kotlin (podzielona na 12 sołectw) i Żerków (podzielona na 21 sołectw). Powiat
jarociński to jeden z 31 powiatów ziemskich województwa wielkopolskiego, w którym
powołano również 4 powiaty grodzkie.
Tabela nr 1. Zestawienie porównawcze jednostek administracyjnych
Powierzchnia
Ludność
Jednostka administracyjna
w km2
Województwo
Wielkopolskie
Powiat Jarociński
Miasto i Gmina Jarocin
Miasto i Gmina Żerków
Gmina Jaraczewo
Gmina Kotlin
29.825,6
587,7
200,2
170,5
132,9
84,1
w tys.
osób
udział %
Liczba
ludności
2
udział % na 1 km
3.355,0
1,97
0,67
0,57
0,45
0,28
72,8
46,4
10,8
8,4
7,2
2,11
1,33
0,32
0,25
0,21
Przyrost
naturalny
na 1000
mieszkańców
112
1,5
124
232
63
63
85
2,8
2,3
5,9
1,2
3,9
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych gmin
5
5
W roku 2003 powiat jarociński liczył 72 803 mieszkańców.
Jak wynika z wykresu nr 1 w gminie Jarocin mieszka 64% ludności powiatu, w
gminie Żerków 15%, w gminie Jaraczewo 11%, a w gminie Kotlin 10% mieszkańców Ziemi
Jarocińskiej.
Łącznie w ośrodkach miejskich tj. w mieście Jarocinie i Żerkowie mieszka 28 733
osób, co daje 40% ogółu mieszkańców powiatu. Pozostała część ludności czyli 60%
zamieszkuje tereny wiejskie.
Na terenie powiatu mieszka więcej kobiet (51,53%) niż mężczyzn (48,47%). Różnica
ta jest jednak stosunkowo niewielka. Zresztą taka tendencja utrzymuje się w całym kraju.
Wykres 1. Ludność powiatu jarocińskiego w poszczególnych gminach
gmina Kotlin
gmina Jaraczew o
10%
11%
gmina Żerków
15%
gmina Jarocin
64%
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych gmin
Tabela nr 2. Podział mieszkańców powiatu ze względu na wiek przedprodukcyjny,
produkcyjny i poprodukcyjny (dane na dzień 10 czerwca 2003 r.)
Terytorium
Jarocin
Żerków
Jaraczewo
Kotlin
Ogółem
Ludność w wieku
przedprodukcyjnym w % produkcyjnym w % poprodukcyjnym w %
Gminy
10100 22
30173 65
6100 13
2755 24
7487 64
1394 12
2142 26
5132 61
1095 13
1875 26
4485 62
899 12
16872 23
47277 64
9488 13
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych gmin
Powyższa tabela przedstawia, że 64% ludności znajduje się w wieku produkcyjnym,
23% to ludność przedprodukcyjna, a 13% ogółu mieszkańców to osoby w wieku
poprodukcyjnym. W porównaniu do lat 1998-99 ten przedział wieku przedprodukcyjnego
zmalał na korzyść wieku produkcyjnego. Nasze społeczeństwo stało się bardziej dojrzałe, co
spowodowane jest wejściem w wiek produkcyjny wyżu demograficznego. Należy jednak
podkreślić, że do końca 2004 r. ponad 2600 osób wejdzie w wiek produkcyjny.
6
6
2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
Budowa geologiczna
Terytorium powiatu jarocińskiego leży w obrębie monokliny przedsudeckiej. Na
utworach piętra podlaramijskiego natrafia się skały czerwonego spągowca, sprzyjające
akumulacji gazu ziemnego. Trzeciorzęd, to za wyjątkiem krótkotrwałej transgresji morza
oligoceńskiego, obszar lądowy z intensywnymi procesami wietrzenia, erozji i denudacji
i dopiero w neogenie, po początkowej mioceńskiej fazie rzeczno-jeziornej, w wyniku
obniżenia terenu, powstało zajmujące całą Wielkopolskę wielkie jeziorzysko plioceńskie, po
którym pozostały tłuste, plastyczne i bezwapienne pstre iły poznańskie. Czwartorzęd
zaznacza się na terenie powiatu zarówno utworami plejstocenu jak i holocenu. Plejstocen
budują osady glacjalne w postaci glin piaszczystych z dużą ilością otoczaków, a formy
fluwioglacjalne i fluwialne występują tutaj jako różnoziarniste piaski i żwiry, przewarstwione
glinami zwałowymi. Holocen reprezentują osady aluwialne o miąższości do kilku metrów
oraz warstwa gleby o miąższości 0,1 do 0,5 m, a w lokalnych obniżeniach dolin rzecznych
torfy i mady.
Hydrogeologia
Podstawowe piętra wodonośne na terytorium powiatu jarocińskiego to zasoby
w utworach czwartorzędowych i trzeciorzędowych. Odcinek Pradoliny WarszawskoBerlińskiej z przepływającą przez nią Wartą zalicza się do głównych czwartorzędowych
zbiorników wód podziemnych i podobnie jak zbiornik rzeki Prosna, którego część
zlokalizowana jest w dolnym biegu tego cieku, zaliczane są do obszaru wysokiej ochrony
(OWO). W sąsiedztwie Jarocina znajduje się ważny czwartorzędowy zbiornik wód
podziemnych o długości ponad 5 km i szerokości od 0,3 do 1 km, forma pochodząca
z interglacjału wielkiego. W strukturach trzeciorzędowych wyróżnia się mioceński zbiornik
wód podziemnych południowo-wschodniej części niecki wielkopolskiej. W konsekwencji
nadmiernej eksploatacji poziomu mioceńskiego zaobserwowano rozwój leja depresyjnego
w okolicach Jarocina. Poziom jurajski zaznacza się na całym obszarze powiatu. Miąższość
warstwy wodonośnej wynosi tutaj kilkadziesiąt metrów i jest ona zasilana przez przesączanie
wód mioceńskich.
Geomorfologia. Litologia
Czwartorzędowy plejstocen pozostawił na obszarze powiatu dwa rodzaje krajobrazu,
tj. staroglacjalny i młodoglacjalny. Granicę między nimi stanowi linia maksymalnego zasięgu
zlodowacenia bałtyckiego fazy leszczyńskiej przebiegająca wzdłuż linii Leszno – Żerków –
Konin.
Terytorium objęte oddziaływaniem ostatniego zlodowacenia charakteryzuje się
urozmaiconym krajobrazem, w formie niespotykanej na Niżu Środkowopolskim rzeźbie
terenu, a wybijający się tutaj masyw to Łysa Góra o kulminacji 161 m n.p.m. Na południe od
wyniesień moreny czołowej znajduje się pradolina Żerkowska, a dalej ukształtował się
krajobraz staroglacjalny, typowo równinny rozcięty gdzieniegdzie dolinami rzecznymi.
Budowa podłoża uzależniona jest od wykształconych tutaj form terenowych. Pradoliny
wypełniają torfy, namuły i holoceńskie piaski rzeczne oraz plejstoceńskie piaski
różnoziarniste zalegające na iłach plioceńskich. Miąższość utworów czwartorzędowych nie
przekracza 30 m. Wysoczyzna Żerkowska zbudowana jest głównie z glin zwałowych
ułożonych na piaskach fluwioglacjalnych pokrywających iły plioceńskie. Sam „Pagór
7
7
Żerkowski” stanowi glacitektonicznie spiętrzoną formę
z przewarstwionymi utworami trzecio- i czwartorzędowymi.
o
budowie
łuskowej
Hydrografia
Terytorium powiatu cechuje niewielka zasobność w wody powierzchniowe. Znaczące
zbiorniki wodne omawianego terytorium to zespół rybackich stawów hodowlanych na
terenie wsi Podlesie i Raszewy, gm. Żerków o łącznej powierzchni 48,93 ha, zbiornik
retencyjny „Roszków”, gm. Jarocin o pow. 34,2 ha oraz zbiornik w m. Parzęczew o pow. 6,7
ha. Pozostałe akweny to niewielkie oczka wodne powstałe na terenie powyrobiskowym
kopalin, zastoiska wodne utworzone w wyniku zmiany biegu koryta cieków wodnych, a także
sztuczne obiekty np. stawy na terenach zespołów parkowo-pałacowych czy też osad
wiejskich.
Największa rzeka powiatu to przepływająca na odcinku 10,6 km przy północnej
granicy omawianego terytorium Warta – główna rzeka regionu. Drugą co do wielkości jest
przepływająca na odcinku 15 km przy północnej części wschodniej granicy powiatu Prosna.
Pozostałe cieki podstawowe obszaru to rzeka Lutynia – osiowy ciek obszaru, której
całkowita długość w granicach powiatu wynosi 44,3 km oraz Obra z Kanałem Obry,
Lubieszka, Lubianka, Patoka, Kotlinka i inne o mniejszych przepływach wód.
Wszystkie pozostałe cieki to głównie rowy melioracji szczegółowej, których łączna
długość wynosi 672,2 km. Z powierzchni 25.205 ha gruntów zmeliorowanych, 22.370 ha to
tereny zdrenowane.
Klimat
Na obszarze powiatu klimat charakteryzuje się przewagą wpływów oceanicznych.
Miejscowo, można zaobserwować lokalne zróżnicowania wynikające z danego układu
morfologicznego. Doliny rzek charakteryzują: pojawiające się okresowo i zalegające tam
dłużej chłodniejsze masy powietrza o zwiększonej wilgotności, a także częściej występujące
przygruntowe przymrozki. Swoisty mikroklimat wprowadzają kompleksy leśne cechujące się
podwyższoną wilgotnością powietrza, hamowaniem jego przepływu i zacisznością przy
wyczuwalnej obecności olejków eterycznych. Lokalne warunki mikroklimatyczne tworzą się
także w otoczeniu wód stojących (stawy, oczka wodne). Podstawowe cechy klimatyczne
obszaru to: średni opad – w przedziale od 500 do 550 mm/rok, średnia roczna temperatura
powietrza – +7,5°C.
Gleby
Skały macierzyste gleb powiatu jarocińskiego to utwory powstałe w wyniku
zlodowacenia środkowopolskiego (tereny południowe i środkowe) oraz bałtyckiego (część
północna) o stosunkowo dużym zróżnicowaniu związanym z miejscową budową
geomorfologiczną. Doliny rzek zalegają mady piaszczyste. Większą część powierzchni
zajmują gleby piaskowe, bielice, szczerki oraz szczerki naglinowe i naiłowe. Całe południe
terytorium powiatu to gliny i iły z niewielkimi przewarstwieniami serii piasków.
Na terenie gminy Żerków spotykamy najczęściej gleby pseudobielicowe i brunatne
wyługowane wytworzone z piasków gliniastych z dużym udziałem, na terenach zalewowych,
mad średniozwięzłych. Północno-wschodnią część gminy zalegają bielice i gleby brunatne
pyłowe o dobrej przydatności rolniczej. W gminie Jaraczewo dominują bielice właściwe
i gleby brunatne właściwe bądź wyługowane oraz lokalnie w obrębie dolin rzecznych mady.
Północno-zachodnia część gminy to niskiej jakości wyługowane gleby brunatne powstałe
z piasków słabogliniastych podścielonych przeważnie piaskami luźnymi. Północną część
gminy Jarocin, poza terenami dolin rzek, gdzie zalegają mady i mursze, pokrywają gleby
bielicowe i brunatne w dużej części wyługowane, natomiast południe gminy to gleby
8
8
brunatne i bielice średnie wytworzone z glin zwałowych oraz piasków gliniastych mocnych
i lekkich na glinach. W gminie Kotlin tereny północne oraz północno-wschodnie to
kontynuacja pokrycia glebami jak w południowej części gminy Jarocin ze spotykanymi
niekiedy czarnymi ziemiami. Część środkowa i południowo-zachodnia gminy to koncentracja
słabszych gleb brunatnych i bielic. Doliny rzek wypełniają gleby bagienne oraz niekiedy
czarne ziemie właściwe i zdegradowane.
Szata roślinna
64,72 % powierzchni omawianego obszaru to grunty orne - użytkowane rolniczo.
Paranaturalne warunki rozwoju roślinności stwarzają trwałe użytki zielone, tj. łąki
i pastwiska zajmujące 7,25%, a grunty zadrzewione 0,36% powierzchni powiatu.
Nieużytki i tereny inne stanowią na omawianym terytorium niespełna 1%
powierzchni.
Lasy i tereny leśne powiatu zajmują łącznie 10.688,3 ha powierzchni, co stanowi
nieco powyżej 18% pokrycia całego terytorium. Najwyższym wskaźnikiem lesistości
odznacza się teren gminy Jarocin (25,34%), a następnie: Jaraczewo (16,69%), Żerków
(14,52%) i Kotlin (11,45%). Z poszczególnych sołectw największym udziałem lasów
oznaczają się na terenie gminy Jaraczewo: Bielejewo (29,7%), Brzostów (37,9%), Góra
(41,0%), Panienka (30,2%) i Parzęczew (41,5%); gminy Jarocin: Cielcza (47,7%), Hilarów
(47,0%), Osiek (52,7%), Roszków (38,6%), Tarce (74,1%) i Witaszyczki (40,4%); na terenie
gminy Kotlin: Racendów (25,3%) i Wola Książęca (20,0%), a na terenie gminy Żerków:
Brzóstków (35,2%), Lubinia Mała (36,7%) i Żerniki (23,2%).
Świat zwierzęcy
Na terenie powiatu w warunkach naturalnych egzystuje zwierzostan typowy dla
nizinnych obszarów Polski. Spośród dużych, dziko żyjących ssaków na omawianym obszarze
występują: jelenie, dziki, sarny polne i leśne, sporadycznie daniele. Na polach bytuje,
nieliczne ostatnio, pogłowie zajęcy. Z drapieżników występują lisy, kuny, rzadziej borsuki
i wędrujące jenoty. Mniejsze ssaki reprezentowane są także przez gatunki chronione, jak:
ryjówka, kret, jeż, nietoperz, wydra oraz bóbr. Bardzo bogata jest awiofauna. Stwierdzono
tutaj występowanie ok. 140 gatunków ptaków. Również wśród gadów, płazów oraz owadów
znajdujemy szereg osobników podlegających prawnej ochronie gatunkowej. Ryby, poza
stawami hodowlanymi ukierunkowanymi głównie na hodowlę karpia, tołpygi czy amura,
reprezentowane są przez gatunki charakterystyczne dla środkowopolskich nizinnych wód
słodkowodnych.
Eksploatacja wód podziemnych
Ujęcia wód podziemnych stanowią na terenie powiatu dominującą formę zaopatrzenia
w wodę ludności miast i wsi oraz na potrzeby przemysłu i gospodarstw rolnych. Na koniec
2000 roku łączna długość sieci wodociągowej miasta i gminy Żerków wynosiła 158,42 km
i zaopatrywała 99% mieszkańców tego obszaru. Wszystkie miejscowości gminy Kotlin
objęte są systemem zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Łączna długość sieci wodociągowej
wynosi tutaj ponad 100 km. Długość sieci rozdzielczej w okolicach miasta Jarocin wynosi
238,7 km, co stanowi 97%. Sieć wodociągowa na terenie gminy Jaraczewo wynosi ponad
130 km, co stanowi prawie 100%. Wiejskie i komunalne sieci wodociągowe połączone są
w większości z wodociągami zakładowymi dla wyrównania występujących okresowo
niedoborów wody.
9
9
Jakość wód podziemnych
W wyniku prowadzonego, w ramach badań regionalnych, monitoringu jakości wód
podziemnych uzyskano następujące wyniki:
− wody z utworów czwartorzędowych w międzyrzeczu Warta – Prosna – Lutynia i ciągu
dolin kopalnych w rejonie Góry i Goliny oznaczały się w większości II klasą czystości;
do klasy III kwalifikowały się wody z ujęć w Wilkowyi i Gąsiorowie; poza klasami
pozostały wody z ujęć w Komorzu (Cd, mętność), Cielczy (NH4, fosforany, Cd, siarczki,
Fe, Mn, sucha pozostałość), Jaraczewie i Potarzycy (Fe, Mn, Cd);
− wody z utworów trzeciorzędowych oznaczały się klasą Ib w rejonie na zachód od
Jarocina, II klasą w rejonie Jaraczewo – Jarocin – Witaszyce – Kotlin, a klasą III (Fe,
NH4, mętność, utlenialność) w ujęciach Witaszyce i Stęgosz;
− wody z utworów jurajskich oznaczały się Ib i II klasą czystości.
Stojące wody powierzchniowe
Do znaczących zbiorników wodnych powiatu należy zaliczyć:
− zbiornik retencyjny Roszków – o pojemności całkowitej 981 tys. m3, usytuowany na
powierzchni 34,2 ha i zasilany wodami rzeki Lubieszka,
− zbiornik wodny Parzęczew – o powierzchni 6,7 ha i pojemności całkowitej 85,5 tys. m3,
zasilany wodami cieku Czarny Rów,
− zespół hodowlanych stawów rybackich w gm. Żerków – składający się z kompleksu
5 stawów „Raszewy” zasilanego wodami rzeki Lutynia oraz kompleksu 9 stawów
„Podlesie” zasilanego wodami rzeki Lubieszka.
Pozostałe zbiorniki wodne, o niewielkiej powierzchni, nie mają istotnego znaczenia
gospodarczego. Jakość wód w zbiornikach powierzchniowych stanowi pochodną zasilających
je wód. W zbiorniku Roszków istnieje stałe zagrożenie zanieczyszczania,
niezorganizowanym spływem powierzchniowym rozpuszczonych nawozów sztucznych
i chemicznych środków ochrony roślin z pól przyległych do rzeki Lubieszka oraz
z dopływem wód opadowych (w tym również skanalizowanych) zanieczyszczonych ściekami
komunalno - bytowymi z terenów miejscowości Borzęcice, Wałków - gm. Koźmin oraz
Golina, Siedlemin - gm. Jarocin, a okresowo spływem bezpośrednio do rzeki odcieków z
pryzm kiszonkowych.
Płynące wody powierzchniowe
Północna i częściowo wschodnia granica powiatu opiera się o rzeki Warta i Prosna.
Warta na odcinku od ujścia Prosny do Poznania winna spełniać wymogi I klasy czystości
rzek. Wyniki badań z 1988 roku wykazały, że wody ww. rzeki nie spełniały wymogów żadnej
z klas czystości. Przeprowadzone w 1975 roku badania jakości wód rzeki Prosna wykazały,
że do 11 km biegu cieku spełniał on wymogi III klasy czystości, a dalej płynęły wody
pozaklasowe. W 1978 roku stan czystości wód na punkcie poboru w Rudzie Komorskiej
spełniał wymogi II klasy. W tym samym punkcie poboru w 1988 roku płynęły wody
pozaklasowe. Wg badań z 1978 roku wody rzeki Lutynia spełniały wymogi III klasy
czystości. Ostatnio odnotowuje się poprawę jakości wód tego cieku, spowodowaną
uruchomieniem części biologicznej oczyszczalni ścieków Cielcza oraz zmianami
zachodzącymi w obiektach przemysłu rolnego. Rzeką Lubieszką obecnie płyną wody nie
spełniające wymagań jakiejkolwiek klasy. Szczególnie zagrożony jest górny bieg rzeki. Stały
10 10
odpływ z obiektów przetwórstwa rolnego i rolno-spożywczego gminy Jaraczewo i terenów
sąsiednich powoduje, że Obrą płyną wody pozaklasowe.
Stan melioracji szczegółowych
Sieć cieków zaliczanych do „szczegółówki” jest stosukowo gęsta. Stałe mokradła
zajmują niewielkie obszary (w dolinie Warty - okolice Szczonowa) i wzdłuż Kanału Obry.
W dolinach rzecznych występują miejscami podtopienia okresowe. Źródła związane są
głównie z krawędzią doliny Warty i występują jako stałe w okolicy Bieździadowa (wydajność
ca 10 dm3/s) oraz okresowe pomiędzy Żerkowem, Brzóstkowem i Raszewami.
Dla utrzymywania, w tym konserwacji obiektów melioracji szczegółowej powołane są
spółki wodne zrzeszone w Związku Spółek Wodnych w Jarocinie. Niektóre gospodarstwa są
członkami gminnych spółek jako osoby prawne. Przedsiębiorstwo Rolne Rusko i RSP Kotlin
zajmują się utrzymywaniem urządzeń melioracji szczegółowej we własnym zakresie poza
strukturami ww. Związku podobnie jak rolnicy wsi Potarzyca, którzy utworzyli samodzielną
organizację w oparciu o prawo dot. spółek wodnych. Łącznie powierzchnia gruntów
zmeliorowanych w powiecie wynosi 25.205 ha, a długość rowów przekracza 670 km.
Budowle hydrotechniczne, obiekty ochrony wód
Największą budowlą hydrotechniczną jest tama na Lubieszce, w m. Roszków
o wysokości piętrzenia 7,2 m. Na Lutyni jest 8 jazów regulujących przepływ rzeki, na
Lubieszce 2, a na Obrze 3 jazy. Na większości cieków występują liczne zastawki. Obecnie
szereg urządzeń
regulujących stosunki wodne, zarówno cieków podstawowych,
a w szczególności obiektów melioracji szczegółowej wymaga podjęcia działań
renowacyjnych, a w wielu wypadkach przebudowy.
W powiecie największe zagrożenie zalania wodami powodziowymi ma miejsce na
znacznym obszarze gminy Żerków w rejonie tzw. „żerkowskiego węzła hydrograficznego”
u zbiegu rzek Prosna, Lutynia i Warta oraz w mniejszym stopniu na terenach zachodniej
części gminy Jaraczewo. Podstawowe obiekty ochrony przeciwpowodziowej w powiecie to:
przepompownia w m. Komorze służąca do przejęcia wód z pól o powierzchni 230 ha
(bezpośrednio) o zasięgu oddziaływania 1480 ha, lewostronny wał rzeki Warta (km 338+000
– 348+000), lewostronny wał rzeki Prosna (km 0+000 – 15+000), obustronny wał rzeki
Lutynia (km 3+500 – 12+000),
Na terenie powiatu funkcjonują następujące, większe oczyszczalnie ścieków
prezentowane w poniższych tabelach:
Tabela3. Komunalne oczyszczalnie ścieków
Lp.
1.
2.
Lokalizacja
CIELCZA
WITASZYCE
JARACZEWO
3.
(osiedle)
4.
ŻÓŁKÓW
5.
RASZEWY
6.
WYSZKI
Źródło: opracowanie własne
Jarocin
Jarocin
Przepustowość
m3/d
12.500
500
Jaraczewo
50
mech-biologiczna Obra
Żerków
Żerków
Kotlin
750
400
250
mech-biologiczna Lutynia
mech-biologiczna Kotlinka
Gmina
Typ
Odbiornik
mech-biologiczna Lubieszka
11 11
Tabela 4. Zakładowe oczyszczalnie ścieków
Lp.
Lokalizacja
1.
KPCB Brzostów
ZPL
Lenwit
2.
Witaszyce
3.
DPS Zakrzew
4.
ZPOW Kotlin
5.
Gorzelnia Twardów
6.
Masarnia Jaraczewo
7.
Gorzelnia Radlin
8.
Gorzelnia Żółków
9.
Cukrownia Witaszyce
Jarocin
Przepustowość
m3/d
50
Jarocin
b.d.
mechaniczna
Lutynia
Jarocin
Kotlin
Kotlin
Jaraczewo
Jarocin
Żerków
Jarocin
50
1.500
40
50
100
180
1.400
mech-biologiczna
mechaniczna
mech-biologiczna
mech-biologiczna
mech-biologiczna
mech-biologiczna
mech-biologiczna
Lutynia
Kotlinka
Lutynia
Obra
Lubieszka
Lutynia
Lutynia
Gmina
Typ
Odbiornik
mech-biologiczna Lubieszka
W chwili obecnej niektóre z wyżej wymienionych oczyszczali nie działają.
Powietrze atmosferyczne
Wielkość imisji substancji w powietrzu określa jego jakość. Jest ona oceniana
w oparciu o badania monitoringowe, prowadzone również w sieci lokalnej. Monitoring
jakości powietrza atmosferycznego w powiecie jarocińskim prowadzony jest przez stacje
pomiarowe w Jarocinie i w miejscowości Chrzan (gmina Żerków). Stężenia substancji
oznaczane są metodami manualnymi, na podstawie pomiarów automatycznych w zakresie
dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i pyłu zawieszonego; wykorzystywana jest również
metoda pasywna.
Wyniki badań monitoringowych odzwierciedlające stan jakości powietrza
w wybranych punktach powiatu jarocińskiego w roku 2002 prezentuje tabela poniżej.
Tabela nr 5. Wyniki badań stanu czystości powietrza w obrębie powiatu jarocińskiego
przeprowadzonych w roku 2002
Lokalizacja stacji pomiarowej
Chrzan
(pomiar imisji metodą pasywnego
pobierania próbek, IMGW Poznań)
Jarocin
(pomiar pyłu zawieszonego metodą
wagową WSSE)
Stężenie średnioroczne substancji w powietrzu (imisja) w μg/m3
SO2
NO2
pył PM 10
7,0
12,3
-
9,3
32,2
37,0
Promieniowanie, hałas
Przez wschodnią i północno-wschodnią część powiatu przebiegają pasy
teletransmisyjne, krzyżujące się w m. Żerków (wieża przekaźnikowa). W środkowej części
gminy Jaraczewo realizowana jest w układzie południkowym budowa przesyłowej linii
energetycznej 400 kV. Cały teren powiatu pokryty jest napowietrzną siecią linii
energetycznych średniego i niskiego napięcia. Wszystkie wyżej wymienione obiekty są
źródłem promieniowania elektromagnetycznego, ale jego natężenie nie stwarza zagrożenia
dla zdrowia i życia ludzi.
Na tło akustyczne terenu, poza lokalnymi źródłami pochodzenia przemysłowego,
w sposób najistotniejszy wpływa hałas wywoływany przez środki transportowe, a jego
natężenie wzrasta wraz ze wzrostem ruchu komunikacyjnego. Na terytorium powiatu
ośrodkiem najbardziej narażonym na przekroczenie dopuszczalnych norm jest miasto Jarocin.
12 12
Zasoby kopalin, eksploatacja
Z najstarszą epoką geologiczną, tj. z permskim cyklem sedymentacyjnym wiążą się
udokumentowane na terenie powiatu i okolic złoża gazu ziemnego. Wydobycie następuje
tutaj poprzez jego samoczynny wypływ z poziomu 3.000 – 3.200 m p.p.t. a poszczególne
otwory przyłączone są do zautomatyzowanej kopalni usytuowanej w Pawłowicach (gm.
Żerków). Obecnie w fazie przygotowania do eksploatacji znajdują się dalsze odwierty m.in.
w okolicach wsi Wilcza, Tarce oraz Cielcza.
Podstawowym surowcem ilastym wydobywanym na terytorium powiatu są
trzeciorzędowe iły plioceńskie. Ich złoża charakteryzują się dość dużą miąższością i jako
wartościowy surowiec spełniają wymogi do produkcji, wysokiej jakości, wyrobów grubooraz cienkościennych. Największe złoża tych iłów znajdują się w okolicach: Brzostowa
i Witaszyc, a mniejsze na terenie m. Kotlin i Góra.
W formie rozpoznanych złóż, w szczególności w okolicach wsi Twardów, Orpiszewek
i Kurcew – gm. Kotlin, Panienka, Zalesie, Brzostów i Gola – gm. Jaraczewo, Żółków,
Sierszew i Lubinia Mała – gm. Żerków oraz Bachorzew, Cząszczew i Roszków – gm. Jarocin
znajdują się pokłady żwirów i pospółki.
3. TURYSTYKA
Zabytki powiatu jarocińskiego
Gmina Jarocin
Ponad 750-letnia historia miasta pozostawiła ślady materialne w postaci obiektów
architektury:
−
Ratusz
−
Skarbczyk
−
Pałac Radolińskich
−
Ruiny kościoła św. Ducha
−
Kościół p.w. św. Marcina
−
Gmach dworca PKP
W gminie Jarocin prawie każda wieś posiada coś cennego pod względem historycznym.
Roszków
−
dwór z początków XX wieku
Siedlemin
−
klasycystyczny dwór z ok. 1830 roku
−
kościół p.w. św. Mikołaja
Potarzyca
−
kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
−
grodzisko stożkowe zwane Okop
Golina
−
drewniany kościółek z XVII wieku
−
drewniana dzwonnica z 1750 roku
Zakrzew
−
pałac z 1886 roku, w którym aktualnie mieści się Dom Pomocy Społecznej
Witaszyce
−
kościół z 1808 roku z drewnianą dzwonnicą
−
dwór z XIX wieku
−
pałac z 1899 roku
13 13
Tarce
−
Pałac Gorzeńskich z 1871 roku
Wilkowyja
−
kościół św. Wojciecha
−
stary młyn nad rzeką Lutynią opisany przez Jarosława Iwaszkiewicza
Łuszczanów
−
wiatrak – Koźlak z II połowy XIX wieku
Radlin
−
ruiny szesnastowiecznego pałacu
Mieszków
−
barokowy dworek z XVII wieku
−
kościół późnobarokowy z 1767 roku
Cielcza
−
kościół parafialny z lat 1912-13 p.w. św. Małgorzaty.
Gmina Żerków
Znana jest krajoznawcza wartość okolic Żerkowa.
Żerków
Miasto położone jest na Wale Żerkowskim. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1283 roku.
W Żerkowie zachowało się kilka zabytkowych domów, głównie z XIX i XX wieku.
Obiekty zabytkowe jakie można podziwiać w Żerkowie to:
−
barokowy kościół św. Stanisława z 1717 roku
−
neogotycka dzwonnica arkadowa z 1828 roku
−
ośmioboczna dzwonnica Świętego Krzyża z 1708 roku
−
kościół ewangelicki, neobarokowy z 1904 roku
−
barokowa brama wjazdowa do parku z XVIII wiek
Śmiełów
−
kompleks parkowo-pałacowy. Pałac wybudowany został w 1797 roku przez rodzinę
Gorzeńskich. Wokół pałacu mieści się park krajobrazowy z XVIII/XIX wieku. Obecnie
w pałacu mieści się filia Muzeum Narodowego im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Lgów
−
drewniany kościół Narodzenia NMP, zbudowany prawdopodobnie w XVII wieku.
Wewnątrz kościoła mieszczą się 3 ołtarze późnorenesansowe z początku XVII w.
Brzóstków
−
kościół
−
spichlerz z I połowy XIX wieku.
Dumą okolic Żerkowa jest także Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy. Na terenie
Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego utworzono cztery rezerwaty. Trzy z nich to
rezerwaty leśne:
−
rezerwat „Czeszewo”
−
rezerwat „Dwunastak”
−
rezerwat „Lutynia”
−
rezerwat faunistyczny „Dębno nad Wartą”
14 14
Gmina Kotlin
Równie atrakcyjna, choć nie tak bogata w walory turystyczne, jest gmina Kotlin.
Z zabytkowych zespołów architektonicznych gminy Kotlin należy wymienić zespoły dworskie:
w Kotlinie, w Kurcewie, w Magnuszewicach, w Racendowie, w Sławoszewie i w Twardowie.
Kotlin
−
kościół p.w. św. Kazimierza z 1858 roku. Wewnątrz kościoła mieszczą się 4 ołtarze
z XVIII wieku
−
kapliczka św. Jana Nepomucena z początku XX wieku
Magnuszewice
−
drewniany kościół p.w. św. Barbary. Kościół został wzniesiony w latach 1751-52.
W wyposażeniu wnętrza są ołtarze i rzeźby z XVII – XVIII wieku.
−
drewniana dzwonnica z ok. 1816 roku
Sławoszew
−
drewniany kościół p.w. św. Zofii - kościół wybudowany został w 1717 r. Wewnątrz
zobaczyć można 3 barokowe ołtarze z początku XVIII wieku.
Wola Książęca
−
pałac z II połowy XIX wieku
Gmina Jaraczewo
Dzieje gminy Jaraczewo sięgają czasów Kazimierza III Wielkiego i Władysława Jagiełły.
Jaraczewo
−
kościół św. Marii Magdaleny z 1843 roku z późnobarokową wieżą
−
park z II połowy XIX wieku, w którym mieści się dwór
Panienka
−
drewniany kościół z XVI – XVIII wieku
−
−
późnoklasycystyczny kościół Wniebowzięcia NMP z 1817 – 30 roku
Góra
pałac neorenesansowy z 1877-78 roku. Obecnie w pałacu mieści się Dom Dziecka.
Powiat jarociński jest pięknym regionem sprzyjającym turystyce i rekreacji. Wokół
Jarocina, przez poszczególne miejscowości powiatu prowadzą szlaki turystyczne: szlak żółty,
szlak czerwony, szlak zielony.
Na terenie powiatu jarocińskiego prężnie działa Polskie Towarzystwo TurystycznoKrajoznawcze.
Baza noclegowa
Bazę noclegową powiatu można oszacować na 265 miejsc noclegowych. Wszystkie
zlokalizowane są w obiektach całorocznych. Zauważyć należy, iż liczba miejsc noclegowych
Jarocina stanowi 45% ogólnej liczby miejsc noclegowych powiatu. Obiekty świadczące
usługi noclegowe w powiecie sklasyfikować można wg ich rodzaju, jako:
• hotele,
• motele,
• schroniska młodzieżowe,
• gospodarstwa agroturystyczne,
• inne obiekty świadczące usługi noclegowe: hotele robotnicze, pensjonaty.
15 15
Ilościowa ocena bazy noclegowej powinna zostać uzupełniona oceną jakościową,
charakteryzującą poziom (standard) usług świadczonych przez obiekty noclegowe w
powiecie. W opiniach ankietowanych standard obiektów noclegowych z terenu powiatu nie
wybija się ponad przeciętność. Ocenę dobrą lub średnią dało w sumie 75% mieszkańców oraz
78% turystów. Ocenę bardzo dobrą przyznaje usługom noclegowym tylko 15% mieszkańców
i 8% turystów. Równie rzadka była ocena słaba odpowiednio 10 i 14%.
Podsumowując: wielkość bazy noclegowej może wpływać negatywnie na rozwój
turystyki w powiecie. Szczególnie skromna jest oferta najtańszych obiektów noclegowych
(kampingi, pola namiotowe, pensjonaty).
Baza żywieniowa
Na terenie powiatu występują wszystkie rodzaje urządzeń żywieniowych. Działają
one w systemie ogólnodostępnym. Wielkość bazy gastronomicznej powiatu określana jest na
około 1700. Największym obiektem gastronomicznym w powiecie jest Restauracja
„Kasyno”, posiadająca 200 miejsc konsumpcyjnych. Na obszarze powiatu można wyróżnić
zakłady gastronomiczne nie związane z baza noclegową (restauracje, bary, pizzerie, puby,
kawiarnie) oraz zakłady gastronomiczne funkcjonujące w obiektach noclegowych
(stanowiące integralną część) czyli restauracje i bary w motelach, hotelach.
O ocenę dotyczącą obiektów gastronomicznych zapytano mieszkańców powiatu
i turystów. Liczba punktów gastronomicznych została oceniona najczęściej jako dobra.
Dotyczy to zarówno grupy ankietowanych mieszkańców jak i turystów. Ocenę słabą dało
zaledwie 1% ankietowanych mieszkańców i 6% turystów. Sądząc po tym, można śmiało
stwierdzić, że baza żywieniowa jest aktualnie na miarę potrzeb. Duży odsetek obiektów
żywieniowych stanowią restauracje, co dobrze może świadczyć o ich standardzie.
Chcąc mieć jednak bardziej pewne informacje na ten temat poproszono w ankietach
również o ocenę standardu oferowanych usług w obiektach gastronomicznych. Badanie
pokazało, że większość mieszkańców i turystów ocenia go dobrze. Słaba ocenę dało zaledwie
2% mieszkańców i 3% turystów.
Obiekty sportowo-rekreacyjne
Na obszarze powiatu znajduje się 65 obiektów sportowo-rekreacyjnych. Dokładny
wykaz liczbowy różnych obiektów w poszczególnych gminach powiatu przedstawia tabela.
Tabela 6. Obiekty sportowo-rekreacyjne powiatu jarocińskiego
L. p. Obiekty
Powiat jarociński
Razem
Gmina
Gmina Gmina Gmina
Jaraczewo Kotlin Jarocin Żerków
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Stadiony
Hale sportowe
Boiska sportowe
6
Korty tenisowe
Strzelnice sportowe 1
Baseny, w tym :
otwarte,
kryte,
kąpieliska
7.
Sale sportowe
2
Razem
9
5
-
1
2
20
2
2
6
2
1
1
2
37
4
4
1
6
1
1
1
8
38
1
2
12
2
1
1
13
65
16 16
Wynika z niej, że rozmieszczenie przestrzenne omawianych obiektów w powicie ma
charakter koncentryczny. W stolicy regionu – Jarocinie, znajduje się ponad połowa
wszystkich obiektów sportowo-rekreacyjnych powiatu. Główną instytucją zapewniającą
warunki do uprawiania sportu oraz animatorem życia sportowo-rekreacyjnego w powiecie
jest „Jarocin-Sport Sp. z o.o.” w Jarocinie. Na terenie „Jarocin-Sport Sp. z o.o.” znajdują się:
stadion z boiskami do piłki nożnej i lekkiej atletyki, kort tenisowy, boisko do koszykówki,
basen pływacki i kryta pływalnia.
W ostatnich latach z inicjatywy samorządowej wybudowano kilka obiektów
sportowych na terenie powiatu. Stanowi to dobry prognostyk na przyszłość, jednak nie
zmienia to faktu, że ciągła jest potrzeba budowy tego typu obiektów.
Podstawowe wnioski ogólne:
• brak lodowiska i toru wrotkowego,
• brak powszechnego dostępu do sal sportowych (istniejące sale szkolne są na
ogół słabo wyposażone),
• brak obiektów do rekreacji wykorzystujących wodę (zjazdy na kaskadach,
wypożyczalnie łodzi do spacerów na stawach parkowych, zamknięte
zjeżdżalnie),
• brak kompleksów rekreacyjnych w pełni wyposażonych w niezbędne urządzenia
rekreacyjne, zaplecze socjalne i towarzyszące,
• brak hali widowiskowo-sportowej.
Kierunki rozwoju infrastruktury turystycznej na terenie powiatu
Znajomość uwarunkowań rozwoju turystyki w powiecie jarocińskim pozwoliła
na wyznaczenie tych produktów turystycznych, które powinny stać się podstawą do
rozwoju tej branży na tym obszarze. Są to:
1. turystyka wypoczynkowa (weekendowa),
2. agroturystyka,
3. turystyka kulturalna,
4. turystyka wycieczkowa,
5. turystyka tranzytowa,
6. turystyka aktywna i specjalistyczna.
Na produktach tych powinny być skoncentrowane wysiłki władz lokalnych, także
w sferze środków finansowych, gdyż powinny one odpowiadać konkurencyjnym
standardom na polskim i międzynarodowym rynku turystycznym. Podstawowym
założeniem jest, aby były one efektywne ekonomicznie, aby przyczyniały się do
stworzenia nowych miejsc pracy i sprzyjająco wpływały na warunki do inwestowania.
Podsumowanie i wnioski
Postępowanie badawcze przyjęte w pracy pozwoliło na realizacje wszystkich jej celów.
W odniesieniu do stanu zagospodarowania turystycznego powiatu jarocińskiego ustalono,
że:
1) powiat jarociński posiada niewystarczającą bazę noclegową. Tylko jeden spośród
trzydziestu sześciu powiatów wielkopolskich ma mniej od niego obiektów
noclegowych (dane US z 2000 r.). Szczególnie skromna jest oferta najtańszych
obiektów noclegowych na tym terenie,
2) baza żywieniowa (gastronomiczna) jest aktualnie na miarę potrzeb turystycznych.
Chcąc jednak rozwijać turystykę na tym terenie, należy systematycznie
powiększać sieć punktów gastronomicznych,
17 17
3) dobra dostępność komunikacyjna – to jeden z głównych atutów powiatu. Jarocin –
stolica regionu jest ważnym węzłem komunikacyjnym zarówno drogowym jak
i kolejowym. Gęsta sieć drogowa i kolejowa na obszarze powiatu czyni ten region
dostępnym dla turystów,
4) aktualny stan informacji turystycznej jest niewystarczający. Na obszarze powiatu
brak jest instytucji powołanych wyłącznie w celu udzielania informacji
turystycznej np. w postaci centrów informacji turystycznej. Pośrednio funkcję tę
sprawuje kilka placówek,
5) spośród 65 obiektów sportowo – rekreacyjnych zlokalizowanych w powiecie,
tylko niewielka ich część jest w pełni dostępna dla mieszkańców i turystów.
Większość z nich to obiekty szkolne, wykorzystywane podczas lekcji wychowania
fizycznego. Dostępność wielu z nich jest ograniczona również ze względu na ich
podporządkowanie klubom i organizacjom sportowym. Stan ilościowy bazy nie
zaspokaja w wystarczający sposób potrzeb sportu i wypoczynku,
6) łączna długość znakowanych szlaków pieszych w powiecie to blisko 125 km.
Opiekę nad nimi sprawuje Oddział PTTK w Jarocinie. Szlaki te są regularnie
odnawiane, dzięki czemu można powiedzieć, że ich stan jest zadowalający.
Przewiduje się wytyczanie nowych szlaków. Znacznie mniej jest w powiecie
wytyczonych szlaków rowerowych. Łączna ich długość wynosi około 25 km.
Szlaki te w znikomym stopniu zaspokajają potrzeby turystów,
7) zlokalizowane na terenie powiatu obiekty kulturalno – rozrywkowe stanowią
zachętę dla turystów. Większość z nich wymaga jednak remontów,
8) na pozytywną ocenę zasługują dobrze rozwinięte usługi handlowe, rzemieślnicze,
bankowe, telekomunikacyjne, medyczne i łączności.
Powiat nie jest jednolity pod względem atrakcyjności turystycznej. Dla zbadania
atrakcyjności turystycznej powiatu i gmin użyto dwóch metod:
• bonitacji punktowej,
• wielowymiarowej analizy porównawczej.
Wyniki pierwszej metody badawczej, przy użyciu której dokonano oceny
atrakcyjności turystycznej powiatu jarocińskiego na tle innych powiatów województwa
wielkopolskiego, wykazują, że powiat jarociński jest średnio atrakcyjny turystycznie.
Porównania dokonano przy wykorzystaniu czterech cechy obszarów: lesistości,
jeziorności, liczby miejsc noclegowych oraz liczby zabytków wpisanych do rejestru.
Można sądzić, że na ocenę tę wpłynęła przede wszystkim liczba miejsc noclegowych.
W wielowymiarowej analizie porównawczej, którą zastosowano dla oceny rozwoju
turystyki w gminach powiatu jarocińskiego oraz gminach otaczających ten powiat,
zastosowano 37 różnych cech. Analiza potwierdziła, że szczególnie godnym
zainteresowania, jeśli chodzi o cele turystyczne jest obszar północno-wschodni powiatu –
obejmujący swym zasięgiem gminę Żerków. Nieco niżej oceniona została gmina Jarocin.
Gminy Kotlin i Jaraczewo wypadły dużo słabiej.
Ocenę zagospodarowania turystycznego oraz atrakcyjności powiatu uzupełnia analiza
SWOT.
Ustalono, że do grupy czynników wewnętrznych wpływających pozytywnie na rozwój
turystyki w powiecie (mocne strony) należy zatem zaliczyć: dostępność komunikacyjną,
walory turystyczne, nastawienie władz do turystyki, stan środowiska.
Natomiast grupę czynników wewnętrznych zagrażających rozwojowi turystyki (słabe
strony) w powiecie stanowią zagospodarowanie turystyczne, niewystarczająca promocja
turystycznych i inwestycyjnych walorów powiatu, wysokie bezrobocie i związane z tym
patologie, słaba jeziorność i lesistość powiatu.
18 18
Trendy obserwowane w gospodarce krajowej i światowej pozwalają dostrzec konkretne
szanse na zwiększenie poziomu turystyki w powiecie jarocińskim. Dotyczą one między
innymi wzrostu podaży turystycznej, wykorzystania funduszy przedakcesyjnych i
akcesyjnych, rozwoju usług turystyczno-hotelarskich, wzrostu zainteresowania
wypoczynkiem na wsi. Równie istotne są: wzrastające zapotrzebowanie na zdrową
żywność, budowa zbiorników retencyjnych z funkcją rekreacyjną, wykorzystanie
walorów turystyczno-krajobrazowych.
Istnieją także pewne zagrożenia dla rozwoju turystyki w powiecie. Należą do nich: brak
poczucia bezpieczeństwa wśród turystów, zwłaszcza cudzoziemców, ogólne zubożenie
społeczeństwa, duża dynamika wzrostu bezrobocia. Pewne przeszkody można również
dostrzec w przywiązaniu do tradycyjnych form gospodarowania na wsi, migracji
wykształconej młodzieży do większych miast. Należy oprócz tego liczyć się
z konkurencją ze strony innych, sąsiednich powiatów.
Przeprowadzone w pracy analizy pozwoliły ustalić możliwe drogi rozwoju na obszarze
powiatu. Mógłby on być realizowany w ramach następujących produktów: turystyka
wypoczynkowa (weekendowa), agroturystyka, turystyka kulturowa, wycieczkowa,
aktywna, specjalistyczna i tranzytowa.
Prawidłowe funkcjonowanie tych produktów wymaga jednak odpowiednio
przygotowanej infrastruktury turystycznej. Jej usprawnienie wymaga przedsięwzięć
podstawowych tj. poszerzenia oferty noclegowej, stworzenia punktów informacji
turystycznej, wytyczenia i znakowania szlaków pieszych, rowerowych i jeździeckich, jak
i inwestycji związanych z konkretnymi produktami np. wybudowania hali widowiskowo
– sportowej.
Najważniejszą kwestią może się jednak okazać rozbudzenie inicjatywy turystycznej
u mieszkańców powiatu jarocińskiego, przekonanie ich samych do tego, że teren, który
zamieszkują może być chętnie odwiedzany przez turystów. Może to wywołać wielorakie
korzystne efekty jak np. wzrost standardu życia.
4. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE
Odpady komunalne
Podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie powiatu jest
ich składowanie na tzw. „wysypiskach śmieci”. Każda z gmin wchodząca w skład
omawianego obszaru posiada własne składowisko odpadów i tak:
− dla terenu miasta i gminy Jarocin jest ono zlokalizowane w m. Leszczyce - Jarocin.
Składowisko to, o pojemności 87.736 m3 zostało urządzone w 1980 roku na działce
o powierzchni 4,5 ha i ma uregulowaną stronę formalnoprawną.
− dla terenu miasta i gminy Żerków składowisko odpadów, ostatnio przebudowane,
znajduje się w m. Rozmarynów - Brzóstków. Rozbudowa zwiększyła jego pojemność
o 26.100 m3. Równocześnie z procesem modernizacji, stopniowo wdrażany jest proces
segregacji dostarczanych odpadów. Składowisko posiada uregulowaną stronę
formalnoprawną.
− dla terenu gminy Jaraczewo składowisko odpadów mieści się na działce o powierzchni
0,70 ha, w m. Gola II. Pojemność obiektu wynosi 16.400 m 3. W 2000 roku podjęto się
organizacji selektywnej zbiórki odpadów. Składowisko odpadów posiada uregulowaną
stronę formalnoprawną.
− dla terenu gminy Kotlin składowisko odpadów zlokalizowane jest na terenie „Kotlin” Sp.
z o.o. i służy do składowania zarówno odpadów przemysłowych, jak i
odpadów
19 19
komunalnych. Obiekt posiada uregulowaną stronę formalnoprawną i zajmuje powierzchnię
1,21 ha.
W roku 2000 władze miejskie Jarocina podjęły się urządzenia Kompostowni Osadów
Ściekowych. Założenia projektowe tego obiektu przewidują również unieszkodliwianie
innych, poza osadami, odpadów organicznych.
Na terenie powiatu jarocińskiego funkcjonuje kilka zakładów likwidacji wraków
samochodowych, np. w Żerkowie.
Odpady inne niż komunalne
Terytorium powiatu jarocińskiego charakteryzuje się dużym udziałem rolnictwa
w ogólnej działalności produkcyjnej. Obszary wiejskie zamieszkuje tutaj około 60%
mieszkańców. Rolnictwo powiatu cechuje stosunkowo intensywna produkcja zwierzęca,
wynikiem której jest znaczna ilość powstałych odpadów organicznych. Jedynym,
praktykowanym obecnie sposobem zagospodarowania ww. odpadów jest ich
wykorzystywanie rolnicze, do nawożenia gruntów uprawnych.
Dużym zagrożeniem dla środowiska i zdrowia ludzi jest nieprawidłowe
zagospodarowanie odpadów powstałych w wyniku zastosowania chemicznych środków
ochrony roślin. Na terenie powiatu znajduje się zlokalizowany w m. Niedźwiady,
gm. Jaraczewo
mogilnik
przeznaczony
do
składowania
przeterminowanych
i niewykorzystanych środków chemicznych stosowanych w produkcji rolnej. Obecnie obiekt
jest nieczynny i planuje się jego całkowitą likwidację.
W oparciu o dane zebrane z 11 największych jednostek organizacyjnych powiatu
oszacowano, że w 1999 roku wytworzono w nich ok. 152 tys. ton odpadów, z których 140
tys. ton zostało przeznaczonych do wykorzystania. W ogólnej masie ww. odpadów ok. 60 ton
stanowiły substancje zaliczane do grupy odpadów niebezpiecznych. Na terytorium powiatu
nie ma składowiska przeznaczonego wyłącznie do składowania odpadów przemysłowych.
Unieszkodliwianie odpadów powstających w wyniku działalności służb medycznych
dokonuje się na terenie szpitala powiatowego w funkcjonującej tam spalarni odpadów
medycznych.
W m. Witaszyce, gm. Jarocin działa Zakład Przerobu Olejów Przepracowanych
na Olej Opałowy, a współpracująca z nim firma prowadzi odbiór wytwarzanych
przepracowanych olejów.
Obiekty ochrony przyrody
Na terytorium powiatu jarocińskiego ustanowiono dotychczas dwie formy ochrony
przyrody, tj. utworzono Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy oraz dokonano wpisu 94
obiektów do rejestru pomników przyrody.
Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy
Dnia 17 października 1994 roku zarządzeniem Wojewodów Kaliskiego
i Poznańskiego ustanowiono Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy.
Na obszarze gminy Żerków park zajmuje powierzchnię 8.680 ha z czego 1.816 ha
to tereny leśne, 755 ha - trwałe użytki zielone, 5,946 ha to grunty orne, a 36 ha znajduje się
pod wodami. Łącznie z terenami znajdującymi się w granicach powiatów średzkiego
i wrzesińskiego powierzchnia parku wynosi 15.640 ha.
20 20
Pomniki przyrody
Rejestr pomników przyrody powiatu jarocińskiego zawiera 94 pozycje i obejmuje na
terenie:
− miasta i gminy Jarocin: 27 obiektów, które stanowią: 15 dębów, 2 lipy, 7 sosen, 12
świerków, 5 platanów, 2 klony, 3 jesiony i po jednym grabie oraz miłorzębie, a także aleję
dębową i dwa głazy narzutowe,
− miasta i gminy Żerków: 21 obiektów, które stanowią: 10 jesionów, 4 topole, 15 dębów
oraz po jednym grabie i klonie oraz park i lasek bukowy,
− gminy Jaraczewo: 12 obiektów, które stanowią 6 dębów, 2 lipy, 2 wiązy oraz po jednej
sośnie i olszy, a także stanowisko bluszczu pospolitego,
− gminy Kotlin: 34 obiekty, które stanowią: 31 dębów, 9 wiązów, 3 sosny, 7 klonów i po
jednym platanie, jesionie, lipie oraz jabłoni, a także park wiejski.
Parki miejskie i wiejskie
W oparciu o przepisy ustawy o ochronie dóbr kultury, na terytorium powiatu zostały
uznane za zabytki i ujęte w rejestrze województwa wielkopolskiego, obszary parkowe
zlokalizowane w miejscowościach: Jarocin, Tarce, Witaszyce, Komorze, Przybysław,
Raszewy, Śmiełów, Jaraczewo, Rusko, Góra i Kotlin. W spisie parków historycznych zostały
odnotowane: parki dworskie w Bielejewie, Goli, Łowęcicach, Panience i Parzęczewie oraz
park pałacowy w Cerekwicy z terenu gminy Jaraczewo, parki dworskie w Golinie, Hilarowie,
Mieszkowie, Potarzycy i Siedleminie oraz park pałacowy w Zakrzewie z terenu gminy
Jarocin, parki dworskie w Kurcewie, Magnuszewicach, Orpiszewku, Sławoszewie, Woli
Książęcej i Wyszkach oraz park pałacowy w Słupi z terenu gminy Kotlin, jak i parki
dworskie w Brzóstkowie, Lgowie, Mniszewie, Pawłowicach, Prusinowie oraz parki pałacowe
w Kretkowie i Żerkowie z terenu gminy Żerków.
Struktura użytkowania terenu w powiecie
Użytki rolne stanowią 73% ogólnej powierzchni powiatu wobec 64%
w województwie. Lasy stanowią 18% powierzchni powiatu.
Powiat jarociński jest przede wszystkim powiatem rolniczym ze znaczącą przewagą
gruntów dobrych.
Struktura użytkowania terenu sugeruje rozwój powiatu w kierunku rolnoprzetwórczym i agroturystycznym.
Tabela 7. Struktura użytkowania terenu (styczeń 2000 r.)
Powierzchnia
Wyszczególnienie
Grunty
w ha
orne
Województwo
Powiat jarociński
Jarocin – razem
Jaraczewo
Kotlin
Żerków – razem
2982559
58546
19926,5
13297,3
8406,3
16915,9
1575068
37889,8
11269,4
8802,7
6197,2
11620,5
Użytki rolne
Łąki i
Sady
Razem
pastwiska
18421
378,8
109,2
38,6
134
97
300646
4241,7
1113
1293,8
436,3
1398,6
1894135
42510,3
12491,6
10135,1
6767,5
13116,1
Lasy
761778
10688,3
5049,6
2220
962,2
2456,5
Pozostałe
grunty i
nieużytki
326646
5347,4
2385,3
942,2
676,6
1343,3
Źródło: Starostwo Powiatowe w Jarocinie, Wydział Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami
21 21
Struktura własności terenu w powiecie
Struktura własnościowa jest zróżnicowana, najwięcej gruntów jest w posiadaniu:
1. indywidualnych gospodarstw rolnych – 51%
2. grunty Państwowego Gospodarstwa Leśnego – 18%
3. grunty należące do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa – 13%
4. grunty Spółdzielni Produkcyjnych – 5%
5. pozostałe grunty – 13%
Tabela 8. Struktura własności gruntów na terenie powiatu jarocińskiego (styczeń 2000r.)
Forma własności
Miasto i Gmina Miasto i Gmina
Jarocin
Żerków
Gmina
Jaraczewo
Gmina Kotlin
Razem
ha
Grunty wchodzące w skład
Zasobu Agencji Własności
Rolnej Skarbu Państwa
1317
4088
1563
682
7650
5304
2239
2077
869
10489
1473
871
678
371
3393
Grunty gmin i komunalnych
osób prawnych
434
109
91
84
718
Grunty osób fizycznych
Grunty Spółdzielni
9453
1346
9411
58
8367
242
5131
1159
32362
2805
Grunty pozostałych osób
prawnych, kościołów
609
141
281
109
1140
19936
16917
13299
8405
58557
Grunty Państwowego
Gospodarstwa Leśnego
Pozostałe Grunty Skarbu
Państwa
Razem
Źródło: Starostwo Powiatowe w Jarocinie, Wydział Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami
Drogownictwo
Przez teren powiatu przebiega 48,6 km dróg krajowych, 14,9 km dróg wojewódzkich,
301,5 km dróg powiatowych zamiejskich oraz 266 km gminnych zamiejskich. W miastach
Jarocin i Żerków zlokalizowanych jest 39,6 km ulic powiatowych i 46 km ulic gminnych. Dla
zarządzania drogami powiatowymi został powołany Zarząd Dróg Powiatowych.
Zarząd Dróg Powiatowych administruje siecią dróg zamiejskich długości 301,5 km
oraz ulic w miastach długości 39,3 km. Na sieci tej znajdują się 24 mosty i 2 wiadukty oraz
309 szt. przepustów drogowych o różnej konstrukcji.
22 22
Wykres 2. Podział dróg powiatowych
miejskie
12%
zamiejskie
88%
Gęstość sieci dróg powiatowych zapewnia dogodne połączenia drogowe z siedzibą
powiatu i siedzibami gmin, jednak znaczna ich część wymaga odnowy, wzmocnienia
i modernizacji, co wymaga znacznych nakładów finansowych.
Komunikacja na terenie powiatu
Na terenie powiatu potrzeby komunikacyjne mieszkańców zaspokaja transport
autobusowy (PKS, JLA), kolejowy i indywidualny. Dobrze rozwinięta sieć dróg
powiatowych i gminnych zapewnia dojazd do każdej miejscowości.
Komunikacja Miejska
Jarocińskie Linie Autobusowe Sp. z o.o. obsługują pasażerów na 11 liniach
autobusowych łączących z Jarocinem prawie wszystkie miejscowości gminy Jarocin
z wyjątkiem Cząszczewa, Osieka, Kątów i Hilarowa.
PKS
Placówka Terenowa w Jarocinie obsługuje linie autobusowe na terenie powiatu. Ilość
linii lokalnych zapewnia połączenia wszystkich miejscowości z siedzibami gmin i siedzibą
powiatu. Przez Jarocin przebiegają też linie dalekobieżne zapewniając łączność z Warszawą,
Głogowem, Zielona Górą, Gnieznem, Ostrowem Wlkp. W zamian za zlikwidowane
przewozy pasażerskie na linii kolejowej Jarocin - Śrem prywatna firma przewozowa
,,Strzelec” ze Śremu uruchomiła komunikację pasażerską po trasie zlikwidowanej linii
kolejowej.
PKP
Od dnia 27 października 2000 r. obowiązuje ustawa o komercjalizacji,
restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ,,Polskie Koleje Państwowe”.
Zakłada ona demonopolizację transportu kolejowego oraz zmianę sposobu organizowania i
finansowania przewozów pasażerskich o zasięgu wojewódzkim i regionalnym. Zmiany
wprowadzone tą ustawą nakładają na samorząd wojewódzki konieczność podjęcia szeregu
działań przy współpracy samorządów lokalnych, które umożliwiły jej skuteczną realizację.
Bez dodatkowego, finansowego udziału samorządów lokalnych, funkcjonowanie niektórych
połączeń kolejowych stanie się praktycznie niemożliwe, gdyż środki przeznaczone z budżetu
centralnego na ten rodzaj przewozów są znikome. Nowa ustawa o kolejach dopuszcza
możliwość wsparcia finansowego ze strony samorządów lokalnych. Wymaga to jednak
szczegółowych konsultacji i uzgodnień pomiędzy zamawiającym (samorządem)
a realizującym przewozy (Zakładem Przewozów Pasażerskich).
23 23
Transport
Jarocin stanowi ważny węzeł komunikacyjny. Tędy przebiegają drogi krajowe:
− nr 11 relacji Kołobrzeg - Poznań - Bytom;
− nr 12 relacji Leszno - Jarocin;
− nr 15 relacji Jarocin - Krotoszyn - Milicz - Trzebnica
oraz droga wojewódzka nr 443 relacji Jarocin - Tuliszków.
W Jarocinie zlokalizowany jest również duży węzeł kolejowy. Linia kolejowa Poznań
- Jarocin - Ostrów zapewnia dogodne połączenia przez węzły Ostrów Wlkp. i Poznań z całą
siecią kolejową kraju.
Przez centrum Jarocina przebiega droga krajowa nr 11. Droga ta dzieli miasto na
2 części, przenosząc przez centrum znaczny ruch tranzytowy. Przebiega też przez tereny
zwartej zabudowy, leżących w pobliżu Jarocina miejscowości: Mieszków, Cielcza
i Witaszyce.
W centrum miasta znajdują się też skrzyżowania drogi krajowej nr 11 z drogą krajową
nr 12 i drogą wojewódzką nr 443. Natężenie ruchu na drodze nr 11 w centrum miasta wynosi
ponad 20 000 pojazdów na dobę a udział ruchu tranzytowego wynosi około 70% tej wartości.
Wybudowanie obejścia pozwoli na wyeliminowanie z centrum miasta ruchu o wartości ca 15
tys. pojazdów w ciągu doby. Pozwoli to też na scalenie wschodniej i zachodniej części miasta
jak również poprawi dostępność komunikacyjną i skrócenie czasu przejazdu na drogach
krajowych, wojewódzkich i powiatowych w obrębie aglomeracji jarocińskiej. Realizacja
projektu wpłynie na usprawnienie transportu samochodowego na drogach krajowych nr 11,
12 i 15 oraz wojewódzkiej nr 443. Wyeliminowanie dróg nr 11 i 12 dzielących centrum
miasta pozwoli na jego harmonijny rozwój. Program Rozwoju Wielkopolski WPR-01/2000
w dziale Infrastruktura za najważniejsze działanie w odniesieniu do dróg krajowych uważa
miedzy innymi budowę obwodnic. Projekt jest zgodny ze studium zagospodarowania
przestrzennego Gminy Jarocin.
Ciepłownictwo
Gmina Jarocin
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. zostało powołane wpisem do rejestru
handlowego dnia 13 sierpnia 1997 r. Organem założycielskim przedsiębiorstwa jest gmina
i miasto Jarocin. Działalność pod nazwą Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej rozpoczęło
dnia 1 września 1997 r. Do tej pory funkcjonowało pod nazwą Zakład Energetyki Cieplnej
w strukturze organizacyjnej Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp. z o.o.
PEC dostarcza energię cieplną do 140 obiektów o łącznej kubaturze 890,6 tys. m³,
powierzchni 197,9 tys. m² i mocy zamówionej 23,7 MW. Największym odbiorcą jest
Spółdzielnia Mieszkaniowa, której udział w sprzedaży ciepła wynosi ok. 65%.
Gmina Jaraczewo
W latach 1997 - 2000 wybudowano 4 kotłownie wodne opalane propanem w szkołach
podstawowych: Rusko, Jaraczewo, Nosków, Góra oraz 2 kotłownie opalane olejem
opałowym w Ośrodkach Zdrowia: Jaraczewo i Rusko.
Planuje się przebudowanie wszystkich kotłowni węglowych na gaz względnie olej
opałowy w budynkach będących w administracji gminy.
W zakładach produkcyjno - usługowych dominują kotłownie węglowe, chociaż
w ostatnich trzech latach przebudowano kilka kotłowni na gaz propan - butan względnie olej
opałowy. ZPM ,,Biegun”, PPHU ,,Larus”, RIDA Wojciechowo, Obiektbau Zalesie.
24 24
W gospodarstwach domowych poza kilkoma kotłowniami opalanymi gazem lub olejem
opałowym dominują węglowe.
Gmina Kotlin
Na terenie gminy Kotlin przeważa ogrzewanie węglowe (ok. 90%) głównie wśród
gospodarstw indywidualnych. Kotłownie gazowe stanowią jedynie ok. 3% wszystkich
instalacji grzewczych.
Spośród większych odbiorców i producentów ciepła na terenie gminy Kotlin należy
wymienić:
− Gorzelnię Twardów - ogrzewanie węglowe;
− ,,Kotlin” Sp. z o.o. - ogrzewanie gazem ziemnym;
− Spółdzielnię Mieszkaniową w Kotlinie - opalane węglem;
− Przedsiębiorstwo ,,Paula” w Parzewie - ogrzewanie gazowe;
− RSP Kotlin - ogrzewanie węglowe.
Gazownictwo
Dystrybucja gazu ziemnego na terenie powiatu jarocińskiego zajmuje się PGNiG S.A.
w Warszawie, Oddział Zakład Gazowniczy w Kaliszu. W Jarocinie przy ul. Św. Ducha 118b
zlokalizowana jest Rozdzielnia Gazu zajmująca się eksploatacją sieci gazowej i obsługą
odbiorców gazu z terenu powiatu jarocińskiego.
Miasto Jarocin zgazyfikowane jest w ok. 80%. Niezgazyfikowane rejony m. Jarocin to
Os. Polna, Ługi oraz Do Zdroju.
Energetyka
Przedmiotem działania Rejonowego Zakładu Energetycznego w Jarocinie jest
dystrybucja i sprzedaż energii elektrycznej dla poszczególnych odbiorców oraz dozorowanie,
utrzymanie, eksploatacja, budowa sieci i urządzeń elektroenergetycznych, świadczenie usług
wykonawczych w zakresie energetycznym.
Z dniem 1 kwietnia 1966 roku został Zarządzeniem Dyrektora Zakładu
Energetycznego w Kaliszu utworzony Rejon Energetyczny w Jarocinie.
Rejonowy Zakład Energetyczny w Jarocinie swoim zasięgiem działania obejmuje 14
gmin. Gminy rozłożone na terenie trzech powiatów: jarocińskiego, krotoszyńskiego,
pleszewskiego.
Obecnie infrastruktura energetyczna na terenie powiatu jarocińskiego jest w dobrym
stanie technicznym. Oczywiście istnieją obiekty wymagające modernizacji sieci na terenie
powiatu jarocińskiego. Dotyczy to szczególnie terenów wiejskich.
Bardzo dobrze natomiast jest przygotowana infrastruktura dotycząca rozdzielni czyli
tzw. GPZ-tów (Głównych Punktów Zasilania). Na terenie powiatu jarocińskiego
zlokalizowane są 4 takie rozdzielnie umożliwiające zaspokojenie potrzeb energetycznych
istniejących odbiorców na co najmniej kilkanaście lat oraz umożliwiające zaspokojenie
potrzeb przyszłych inwestorów. Oczywiście problemem jest wyprowadzanie tej mocy
w stosunku do zmieniającej się geografii lokalizacji nowych obiektów.
Najkosztowniejsze jednak inwestycje dostosowujące do obecnych i przyszłych
potrzeb energetycznych powiatu jarocińskiego zostały w tej dziedzinie wykonane.
25 25
Poczta i telekomunikacja
Telekomunikacja Polska S.A.
Główną siedzibą Telekomunikacji Polskiej S.A. na terenie powiatu jarocińskiego jest
Jarocin. W ostatnim czasie bardzo intensywnie przebiegają prace nad telefonizacją
poszczególnych wsi na terenie powiatu. Prace te są na ukończeniu a sieć telefoniczna T.P.
S.A. obejmuje swym zasięgiem już 97% wsi powiatu. Pojawienie się nowego operatora na
rynku usług telekomunikacyjnych miało nikły wpływ na działalność T.P. S.A. a przyrost
abonentów pozostał na stałym ustabilizowanym poziomie, co nie oznacza, że obyło się bez
utraty abonentów na rzecz konkurencji.
Netia Telekom Telemedia S.A.
Na terenie powiatu jarocińskiego Netia ma w przybliżeniu 2000 linii telefonicznych.
Obecnie na 100 mieszkańców powiatu posiada 2,83 telefony Netii.
Poczta Polska
Na terenie powiatu jarocińskiego funkcjonuje siedem urzędów pocztowych: Jarocin
Poz. 1, Jarocin Poz. 3, Jarocin Poz. 4, Jaraczewo, Kotlin, Witaszyce, Żerków. Jeden Oddział
Urzędu Pocztowego - Jarocin Poz. 1 przy ul. Warcianej 9. Dziewięć agencji pocztowych
znajdujących się w miejscowościach: Golina, Mieszków, Wilkowyja, Góra, Nosków, Rusko,
Wojciechowo, Dobieszczyzna i Sławoszew. Ponadto niektóre urzędy pocztowe prowadzą
działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży określonych towarów handlowych. Na
terenie powiatu jarocińskiego sześć urzędów pocztowych realizuje usługę kurierską EMS Pocztex w obrocie krajowym i zagranicznym: Jarocin Poz. 1, Jarocin Poz. 3, Jarocin Poz. 4,
Jaraczewo, Kotlin i Żerków. Natomiast doręczenie nadchodzących przesyłek EMS - Pocztex
w obrocie krajowym i zagranicznym odbywa się we wszystkich urzędach pocztowych
z wyłączeniem agencji pocztowych.
5. GOSPODARKA
Struktura zatrudnienia
Informacje o pracujących dotyczą osób wykonujących pracę przynoszącą im zarobek
lub dochód.
W poniższej strukturze do pracujących zaliczono:
a) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, wybór lub
mianowanie)
b) pracodawców i pracujących na tzw. „rachunek własny” czyli:
- właścicieli, współwłaścicieli i dzierżawców gospodarstw indywidualnych w rolnictwie
(łącznie z pomagającymi im członkami rodzin),
- właścicieli i współwłaścicieli jednostek prowadzących działalność gospodarczą poza
gospodarstwami indywidualnymi w rolnictwie,
- inne osoby pracujące na własny rachunek,
c) osoby wykonujące pracę nakładczą,
d) agentów (łącznie z pracującymi członkami rodzin oraz osobami zatrudnionymi przez
agentów),
e) członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych,
f) duchownych wszystkich wyznań.
26 26
Tabela 9. Liczba pracujących w latach 1998-1999
Ogółem pracujący w latach
1998
1999
Wyszczególnienie
Województwo
Wielkopolskie
Powiat Jarociński
W tym kobiety
1999
1998
848347
740354
343178
397048
15228
14389
6632
7121
Źródło: GUS
Zatrudnienie w powiecie jarocińskim w latach 1998-1999 kształtowało się na dość
wysokim poziomie w 1998 r. stanowiło 5,57% ogółu zatrudnionych w województwie
wielkopolskim. Z kolei w 1999 r. kształtowało się na nieznacznie niższym poziomie (5,14%).
W analizowanym okresie struktura zatrudnienia w naszym powiecie kształtowała się na
poziomie 5,0% ogółu zatrudnionych w województwie.
Tabela 10. Zatrudnienie w gminach w latach 1998-1999
Pracujący w latach
Wyszczególnienie
Powiat Jarociński
Jarocin
Żerków
Jaraczewo
Kotlin
ogółem
15288
12151
875
946
1316
1998
kobiety
7121
5738
404
395
584
mężczyźni
8167
6413
471
551
732
ogółem
14389
11261
873
892
1363
1999
kobiety
6632
5355
381
369
527
mężczyźni
7757
5906
492
523
836
Źródło: Dane GUS
Sytuację na tutejszym rynku pracy kształtują między innymi czynniki demograficzne,
stan gospodarki, infrastruktura oraz jakość zasobów ludzkich.
Aktywność gospodarcza w powiecie
Analizie zostały poddane lata 1998/99/00. Zestawienie Podmiotów Gospodarki
Narodowej obejmuje rok 1998 i 1999r. Materiały zebrane w tabelach poniżej pokazują, że
szybciej wzrasta liczba firm w większych ośrodkach.
W 1999 roku na terenie powiatu jarocińskiego odnotowanych w rejestrze REGON
było 4076 podmiotów gospodarczych, czyli o 178 firm więcej niż w 1998r.
Tabela 11. Podmioty Gospodarki Narodowej w rejestrze KRUPGN – REGON w 1998
roku
Powiat
Jarociński
3898
110
9
3788
3263
78
Spółki z
udziałem
kapitału
zagranicz
nego
28
Gmina
Jarocin
2917
64
7
2853
2429
63
24
Terytorium Ogółem
Sektor
publiczny
Spółki
prawa
handlo
wego
Sektor
prywatny
Zakłady
osób
fizycznych
Spółki
prawa
handlo
wego
Spółdziel
nie
41
23
27 27
Gmina
Żerków
407
11
-
396
360
4
-
5
Gmina
Jaraczewo
322
28
2
294
247
9
2
9
Gmina
Kotlin
252
7
-
245
227
2
2
4
Źródło: dane GUS
Najwięcej firm, bo około 97% z wszystkich zarejestrowanych, znajduje się w sektorze
prywatnym. Firmy z udziałem kapitału zagranicznego stanowią tylko 0,7% ogółu wszystkich
firm.
Tabela 12 Podmioty Gospodarki Narodowej w rejestrze KRUPGN – REGON z 1999 roku
Terytorium
Spółki
Sektor
Sektor
Ogół
prawa
publiczn
prywatn
em
handlow
y
y
ego
Zakłady
osób
fizyczny
ch
Spółki
cywilne
Spółki z
Spółki
udziałem
prawa
Spółdziel
kapitału
handlow
nie
Zagranic
ego
znego
88
31
40
Powiat
Jarociński
4076
158
10
3918
3321
279
Gmina
Jarocin
3055
89
8
2966
2482
241
71
26
23
Gmina
Żerków
432
21
-
411
371
15
4
-
5
Gmina
Jaraczewo
337
35
2
302
251
18
10
3
8
Gmina
Kotlin
252
13
-
239
217
5
3
2
4
Źródło: Dane GUS
W porównaniu z 1998 rokiem wzrosła o 4,56% liczba firm zarejestrowanych
w powiecie jarocińskim. Wzrost odnotowujemy również w sektorze prywatnym o 3,43%.
Krótka charakterystyka gospodarcza gmin powiatu jarocińskiego
Miasto i gmina Jarocin:
Sfera gospodarcza miasta Jarocin znacznie wyróżnia się na tle gminy. Jest bogata
i różnorodna. Przemysłowy charakter miastu nadają głównie fabryki reprezentujące branże:
elektromaszynową, drzewną, meblową, odzieżową i materiałów budowlanych.
Miasto i gmina Żerków
W gminie Żerków trudno mówić o przemyśle. Największym zakładem jest pierwsza w
Polsce zautomatyzowana Kopalnia Gazu Ziemnego „Radlin”, która powstała w oparciu
o bogate złoża gazu. Oprócz tego w Chrzanie znajduje się zakład produkujący koncentraty
28 28
paszowe dla zwierząt „Neorol”. Perspektywą dla gminy Żerków jest rozwój turystyki,
agroturystyki, bazy hotelowej, budownictwa jednorodzinnego oraz utrzymanie ekologii
w środowisku naturalnym.
Gmina Jaraczewo
Przemysł w gminie Jaraczewo reprezentowany jest głównie przez kilka zakładów
produkujących w następujących branżach:
−
stolarsko meblarskiej,
−
przetwórstwa rolno-spożywczego,
−
budowlanej,
−
drzewnej,
−
handel hurtowy.
Oprócz tego istnieje również sporo mniejszych firm reprezentujących branże: budowlaną,
krawiecką, papierniczą i tapicerską.
Gmina Kotlin
Przemysł w gminie Kotlin reprezentowany jest przede wszystkim przez gałąź
przetwórstwa rolno – spożywczego, a mianowicie zakład przetwórstwa owocowo
warzywnego „Kotlin” Sp. z o.o., firmę produkcyjno-handlową „Paula” oraz (wg danych
Urzędu Gminy) przez 6 zakładów rzemiosła produkcyjnego branży:
−
metalowej,
−
drzewnej,
−
elektrycznej,
−
materiałów budowlanych.
Oprócz tego istnieje na terenie gminy około 65 zakładów rzemieślniczo-usługowych oraz
około 140 placówek handlowych, naprawczych, itp.
Na terenie powiatu jarocińskiego znajduje się dobrze rozwinięta sieć rzemieślniczych
zakładów stolarskich. Brak dostatecznego wykorzystania bazy piekarniczej działającej na
terenie powiatu.
Zestawienie firm działających na terenie powiatu jarocińskiego ze względu na ilość
zatrudnionych pracowników
−
−
−
mikroprzedsiębiorstwa – takie, które zatrudniają mniej niż 10 osób. W sumie
zarejestrowanych jest ich 561. Najwięcej takich mikroprzedsiębiorstw znajduje się
w handlu oraz świadczy usługi [budownictwo (46), krawiectwo (17), mechanika
pojazdowa (13), transport (11), instalatorstwo (10), biura rachunkowe (5), inne (90)].
małe przedsiębiorstwa – firmy zatrudniające do 50 osób. Ogółem w rejestrze PUP
znajdują się 82 firmy. Z tego najwięcej prowadzi działalność produkcyjną (30),
w szkolnictwie (24), usługami zajmuje się 7 firm, podobnie jak budownictwem (7).
Oprócz tego znajdują się tu takie firmy jak: straż, mechanika pojazdowa, sport
i rekreacja, ochrona mienia, rolnictwo, gastronomia.
średnie przedsiębiorstwa – firmy zatrudniające do 250 osób. W PUP
zarejestrowanych jest 20 zakładów, w tym produkcyjnych 8. Są to głównie firmy z
branży spożywczej, firmy produkujące materiały izolacyjne i budowlane oraz ceramikę
budowlaną. Oprócz tego są to zakłady krawieckie, firmy produkujące wyroby z siatki,
drewna oraz firmy stolarskie. W tej grupie znalazły się również urzędy administracji
lokalnej (4), gminne spółdzielnie (3), banki (2), szkoły (2).
29 29
−
duże zakłady – zatrudniające ponad 250 osób to zakłady głównie produkcyjne, jeden
zakład produkcyjno-usługowy oraz szpital.
Tabela 13. Liczba podmiotów gospodarczych (osób fizycznych), które zostały wpisane do ewidencji osób
prowadzących działalność gospodarczą w poszczególnych gminach powiatu jarocińskiego w latach 1998–
2000
1998 r.
Wyszczególnienie
1999 r.
2000 r.
Handel
Usługi i
produkcja
Handel
Usługi i
produkcja
Handel
Usługi i
produkcja
Jaraczewo
107
140
108
149
114
155
Jarocin
Miasto i wieś
1072
1513
996
1516
1001
1513
Kotlin
139
76
108
86
108
95
Żerków
Miasto i wieś
95
296
112
338
126
379
1413
2025
1324
2089
1349
2142
Powiat jarociński
3438
3413
3491
Źródło: Dane własne gmin
6. SFERA SPOŁECZNA
Informacja o stanie bezrobocia
Wskaźnikiem charakteryzującym potencjał ludzki gotowy do podjęcia zatrudnienia jest
stopa bezrobocia.
Na przestrzeni lat 1999-2002 wielkość tego wskaźnika prezentuje poniższa tabela.
Tabela 14. Stopa bezrobocia w powiecie
ROK
STOPA
BEZROBOCIA
W%
1999
2000
2001
16,1
18,8
22,6
2002
2003
23,4
23,8
Źródło: dane statystyczne obliczone przez GUS
Tabela 15. Stan bezrobocia w latach 1999 do 30.06.2002 z podziałem na gminy i płeć
ROK
GMINA
JAROCIN
JARACZEWO
KOTLIN
ŻERKÓW
MIASTO
JAROCIN
ŻERKÓW
OGÓŁEM
1999
OGÓŁEM
1321
612
554
600
1756
176
5019
2000
2002
2001
W TYM
W TYM
W TYM
W TYM
OGÓŁEM
OGÓŁEM
OGÓŁEM
KOBIETY
KOBIETY
KOBIETY
KOBIETY
801
1565
927
1938
1038
1976
959
371
689
404
769
430
745
380
329
668
376
723
389
722
362
365
708
416
824
438
929
440
1043
106
3015
2069
203
5902
1236
119
3478
2473
242
6969
1379
128
3802
2455
230
7057
Źródło: Dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy
30 30
1271
121
3533
Na koniec grudnia 1999 roku w powiecie jarocińskim zarejestrowanych ogółem było
5019 osób bezrobotnych, w roku następnym liczba ta wzrosła do 5902 osób, natomiast na
koniec grudnia 2001 r. do 6969, a na koniec 2002 r. liczba ta wynosiła 6760 osób
bezrobotnych.
61,3% bezrobotnych zarejestrowanych na koniec grudnia 1999 roku w powiecie
jarocińskim stanowili bezrobotni zamieszkali na terenie miasta i gminy Jarocin. Pozostałe
38,7% to mieszkańcy gminy Jaraczewo (12,2% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych),
Kotlin (11,0% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych), miasto i gmina Żerków (15,5% ogółu
zarejestrowanych bezrobotnych).
W 2000 roku mieszkańcy miasta i gminy Jarocin stanowili 62% ogółu
zarejestrowanych bezrobotnych, gminy Jaraczewo 11,7%, Kotlin 11,3% a miasta i gminy
Żerków 15% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Natomiast w 2001 r. mieszkańcy miasta
i gminy Jarocin stanowili 63% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych, gminy Jaraczewo
11,0%, Kotlin 10,0% a miasta i gminy Żerków 15% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych.
Na koniec 2002 r. sytuacja przedstawiała się podobnie tj. 63,0% ogółu
zarejestrowanych bezrobotnych to mieszkańcy miasta i gminy Jarocin, oraz pozostałe gminy:
Jaraczewo 11%, Kotlin 10%, miasto i gmina Żerków 16% ogółu zarejestrowanych
bezrobotnych.
Bezrobotne kobiety pozostające w rejestrze osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP
w stosunku do liczby ogółem stanowiły:
W 1999 roku, zamieszkałe na terenie: miasta i gminy Jarocin – 36,7%, gminy Jaraczewo7,4%, gminy Kotlin – 6,6%, miasta i gminy Żerków – 9,4%.
W 2000 roku zamieszkałe na terenie: miasta i gminy Jarocin – 36,6%,
gminy Jaraczewo – 6,8%, gminy Kotlin – 11,6%, miasta i gminy Żerków - 11,3%. W 2001 r.
kobiety zamieszkałe na terenie miasta i gminy Jarocin – 35%, gminy Jaraczewo 6%, gminy
Kotlin – 6% i miasta i gminy Żerków – 8%.
Natomiast w 2002 r. kobiety zamieszkałe na terenie miasta i gminy Jarocin – 32%, gminy
Jaraczewo – 5,4%, gminy Kotlin – 5,1% oraz miasta i gminy Żerków – 8,0% ogółu
bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Jarocin.
Tabela 16. Struktura bezrobotnych wg poziomu wykształcenia i płci
1999
ROK
WYKSZTAŁCENIE
WYŻSZE
POLICEALNE
I ŚREDNIE
OGÓLNOKSZTAŁCĄ
CE
ZAS. ZAWODOWE
PODSTAWOWE
I NIEPEŁNE
PODSTAWOWE
2000
2001
2002
OGÓŁEM W TYM
OGÓŁEM W TYM
OGÓŁEM W TYM
OGÓŁEM W TYM
KOBIETY
KOBIETY
KOBIETY
KOBIETY
68
97
48
27
109
73
181
114
1189
841
1472
1012
1824
218
255
1271
1749
1065
219
187
264
219
298
221
2231
1144
2572
1311
3771
1769
3227
1341
1332
816
1485
869
2118
1203
1602
792
Analizując powyższe dane stwierdzić należy, że największą liczbę osób bezrobotnych
zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarocinie stanowią osoby o niskim
wykształceniu. Na koniec grudnia 1999 roku 26,5% bezrobotnych legitymowało się jedynie
wykształceniem podstawowym, a 44,5% wykształceniem zasadniczym zawodowym. W roku
następnym wykształceniem podstawowym legitymowało się 25,2% osób bezrobotnych
zarejestrowanych w PUP, 43,6% bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym.
W 2001 r. 30% bezrobotnych to osoby, które posiadały wykształcenie podstawowe, 54%
31 31
wykształcenie zasadnicze zawodowe. W 2002 roku sytuacja kształtowała się podobnie tj.
23% stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym a 45,7% to osoby legitymujące się
wykształceniem zasadniczym zawodowym.
Osoby bezrobotne, które ukończyły studia wyższe stanowią tylko w 1999 roku 0,95%
ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy, 1,9% ogółu
bezrobotnych w 2000 roku, w 2001 r. – 1,4%, a w 2002 r.- 2,5% ogółu zarejestrowanych
bezrobotnych.
Tabela 17. Struktura bezrobotnych wg wieku i płci
1999
ROK
WIEK
15-17 LAT
18-24
25-34
35-44
45-54
55-59
60-64
2000
2001
2002
W TYM
W TYM
W TYM
OGÓŁEM KOBIETY OGÓŁEM KOBIETY OGÓŁEM KOBIETY OGÓŁEM
0
0
2
1
1
0
0
1771
998
2104
1129
2877
1481
2295
1331
844
1556
989
2446
1474
2001
1212
765
1352
842
1652
975
1535
657
387
833
493
1017
578
1127
42
21
50
24
67
27
90
6
0
5
0
5
0
9
W TYM
KOBIETY
0
1070
1062
806
554
41
0
W badanym okresie największą grupę bezrobotnych w powiecie jarocińskim
stanowiły osoby w stosunkowo młodym wieku w przedziale 18-24 lata i tak w 1999 roku
stanowili 35,7% ogółu bezrobotnych, w 2000 roku 35,7% ogółu bezrobotnych, w 2001 roku
41,3%, w 2002 r. 33% ogółu bezrobotnych oraz w przedziale 25-34 lata tj. w roku 1999 –
26,5% ogółu bezrobotnych, w 2000 roku – 26,4% ogółu bezrobotnych, w 2001 r. – 35%
ogółu bezrobotnych, a w 2002 r. – 28% ogółu zarejestrowanych w PUP w Jarocinie.
Tabela 18. Osoby bezrobotne z prawem do zasiłku
ROK
1999
2000
2001
2002
OGÓŁEM
1379
1493
1896
1729
W TYM KOBIETY
571
606
769
510
Z przedstawionych danych w tabeli wynika, że prawo do zasiłku w 1999 roku posiadał
jedynie co trzeci bezrobotny mieszkaniec powiatu jarocińskiego (27,5% ogółu
bezrobotnych), w roku następnym prawo to posiadał co czwarty bezrobotny (25,3% ogółu
zarejestrowanych bezrobotnych), w 2001 r. oraz w I półroczu 2002 r. – podobnie jak w roku
1999 co trzeci bezrobotny (tj. w 2001 r. 27,2% a 2002 r. – 27,6% ogółu zarejestrowanych
bezrobotnych).
Wśród zasiłkobiorców przeważali mężczyźni stanowiąc w roku 1999 – 58,6% osób
uprawnionych do pobierania zasiłku, w 2000 roku 59,4% ogółu osób uprawnionych do
pobierania zasiłku, w roku następnym tj. w 2001 r. – 59%, a na koniec 2002 r. – 71%
uprawnionych do pobierania zasiłku.
Tabela 19. Osoby bezrobotne bez prawa do zasiłku
ROK
1999
2000
2001
2002
OGÓŁEM
3640
4409
5073
5328
W TYM KOBIETY
2444
2872
3033
3023
32 32
Analizując powyższe dane stwierdzić należy, że w 1999 roku 72,5% ogółu
zarejestrowanych bezrobotnych to osoby nie posiadające prawa do pobierania zasiłku, w roku
następnym procent ten wynosił 74,7% w 2001 roku 72,8% ogółu zarejestrowanych
bezrobotnych, a 2002 r. – 75% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych.
Tabela 20. Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP (stan na 31.12.1999)
ROK
1999
2000
2001
2002
OGÓŁEM
W TYM
KOBIETY
327
160
490
267
466
255
440
223
WYŻSZYM
6
4
31
22
36
26
41
20
Z TEGO Z WYKSZTAŁCENIEM
POLICEALNYM
LO
ZAS. ZAWODOWYM
I ŚREDNIM
100
20
197
69
7
77
186
29
228
118
23
91
168
42
208
112
29
79
152
3
193
79
3
86
POZOSTAŁYM
4
3
16
13
12
9
8
6
W 1999 roku na koniec grudnia w powiecie jarocińskim zarejestrowanych było 327
absolwentów (6,5% ogólnej liczby bezrobotnych), z tego największy procent stanowili
bezrobotni absolwenci z wykształceniem zasadniczym zawodowym tj. 60,2% ogółu
zarejestrowanych absolwentów. W roku następnym na koniec grudnia liczba ta wzrosła do
490 osób tj. 8,3% ogólnej liczby bezrobotnych, z tego największy procent to również
absolwenci z wykształceniem zasadniczym zawodowym (46,5% ogólnej liczby
absolwentów). Podobnie sytuacja przedstawiała się w 2001 roku, gdzie liczba bezrobotnych
absolwentów zarejestrowanych w PUP wynosiła 466 osób tj. 6,7% ogólnej liczby
bezrobotnych, 44,6% ogólnej liczby zarejestrowanych absolwentów to absolwenci z
wykształceniem zasadniczym zawodowym. Natomiast na koniec 2002 roku liczba
bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w PUP wynosiła 440 osób tj. 6,2% ogólnej
liczby bezrobotnych, największy procent bo aż 43,9% ogólnej liczby zarejestrowanych
absolwentów stanowili absolwenci legitymujący się wykształceniem zasadniczym
zawodowym.
Infrastruktura społeczna
Na terenie powiatu jarocińskiego funkcjonuje Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej
w Jarocinie, którego organem założycielskim jest Powiat Jarociński. Zespół jest
zarejestrowany w rejestrze zakładów opieki zdrowotnej Wojewody Wielkopolskiego / nr
rejestru 0016/0002 / oraz w Sądzie Rejonowym w Kaliszu / nr PZOZ - 15 V Ns. Rej. 14/98 /.
W Zespole działają następujące ośrodki zadaniowe:
−
Szpital Powiatowy (191 łóżek),
−
Dział Pomocy Doraźnej, Przyjęć i Pogotowia Ratunkowego,
−
Dział Rehabilitacji.
Zespół posiada podpisaną umowę bezterminową na świadczenie usług medycznych
z Narodowym Funduszem Zdrowia.
1.
2.
3.
4.
Umowy z NFZ zapewniają pacjentowi bezpłatne świadczenia medyczne z zakresu:
lecznictwa stacjonarnego,
pomocy doraźnej i pogotowia ratunkowego,
rehabilitacji ambulatoryjnej,
profilaktyki chorób układu krążenia.
33 33
−
−
−
−
−
−
−
−
−
Szpital Powiatowy w Jarocinie posiada:
Izby Przyjęć (internistyczną, chirurgiczną, ginekologiczną, pediatryczną)
Oddział Internistyczny z Salą Intensywnego Nadzoru Kardiologicznego,
Oddział Chirurgiczny z pododdziałem laryngologii,
Oddział Ginekologiczno - Położniczy z Salą Porodów Rodzinnych i „Szkołą
Rodzenia”,
Oddział Noworodkowy,
Oddział Dziecięcy,
Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii,
Blok operacyjny,
Pracownie diagnostyczne:
o RTG
o USG
o Laboratorium analityczne
o Endoskopii (przewodu pokarmowego)
o Dział Rehabilitacji Ambulatoryjnej (kinezyterapia, fizykoterapia oraz
hydroterapia)
o Dział Pomocy Doraźnej, Przyjęć i Pogotowia Ratunkowego udziela pomocy
doraźnej w miejscu zdarzenia oraz wykonuje transporty sanitarne.
Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Jarocinie wykonuje bezpłatnie świadczenia
medyczne dla osób posiadających skierowanie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego oraz dla
osób z zagrożeniem zdrowia i życia.
Na życzenie pacjenta nie posiadającego w/w skierowania wymienione usługi
wykonuje odpłatnie na podstawie obowiązującego cennika ZZOZ w Jarocinie.
Tabela 21. Działalność szpitali ogólnych - wybrane wskaźniki
Wskaźniki
Liczba szpitali ogólnych
Liczba łóżek rzeczywistych
Liczba łóżek ogółem na 10 tys.
Ludności
Leczeni w ciągu roku (osoby)
Przeciętny pobyt chorego (w
dniach)
Wykorzystanie łóżka
(w dniach )
Wykorzystanie łóżka
(w %)
Województwo
Wielkopolskie
Powiat Jarociński
57
16.315
48,7
1
191
23,6
792.652
6,5
7.707
6,2
273
279
74,7
76
Źródło: DGA oraz dane ZZOZ w Jarocinie za 1999 rok
Okres pobytu pacjenta w powiecie jarocińskim kształtuje się na poziomie niższym
o 0,3 dnia aniżeli średnia właściwa dla Wielkopolski.
Wskaźnik charakteryzujący wykorzystanie łóżek szpitalnych kształtuje się na
poziomie wyższym niż średnia wielkopolska wynosząca 74,7% /w powiecie jarocińskim
76%/.
34 34
Tabela 22. Podstawowe wskaźniki charakteryzujące działalność wybranych oddziałów
szpitalnych w szpitalach publicznych
Nazwa
oddziału
wewnętrzny
chirurgiczny
ginekologicznopołożniczy
pediatryczny
Województwo Wielkopolskie
Powiat Jarociński
Przeciętny
Przeciętny
Wykorzystan
Wykorzystan
pobyt
pobyt
Liczba łóżek
ie łóżek
Liczba łóżek
ie łóżek
chorego
chorego
w%
w%
w dniach
w dniach
2613
8,6
78
50
5,8
89
2510
8,3
78
44
8,6
91
2328
5,2
65
40
4,6
61
991
5,9
56
22
5,3
46
Źródło: DGA i dane ZZOZ w Jarocinie za 1999 rok
Spośród 4 analizowanych oddziałów szpitalnych, w przypadku 3 oddziałów wskaźnik
przeciętnego pobytu chorego w dniach kształtował się na niższym poziomie aniżeli średnia
właściwa dla województwa wielkopolskiego.
Wyższy niż średni dla województwa wielkopolskiego wskaźnik wykorzystania łóżek
zanotowano na oddziale: wewnętrznym (o 11 pkt. procentowych) i chirurgicznym (o 13 pkt.
procentowych).
Niższy wskaźnik wykorzystania bazy łóżkowej w porównaniu ze średnią dla
województwa wielkopolskiego zanotowano na oddziale ginekologiczno - położniczym (tylko
o 4 pkt. procentowe) oraz na oddziale pediatrycznym (o 10 pkt. procentowych).
Tabela 23. Szpital Powiatowy w Jarocinie. Działalność oddziałów szpitalnych w roku
1999 i 2000
Oddziały
Internistyczny
Chirurgiczny
Anest. i inten.
terapii
Dziecięcy
Laryngologiczny
Ginekologiczny
Położniczy
OGÓŁEM
Noworodkowy
Liczba leczonych
Liczba
w tym
Lata
łóżek ogółem powiat
jarociński
%
wykorzystanie
łóżek
1999 50
2816
2160
89
2000 50
2682
2533
89,1
1999 44
1694
1559
91
2000 44
2199
1922
82,1
1999 4
135
46
49
2000 4
297
78
63,5
1999 22
688
650
46
2000 22
701
661
45,7
1999 12
447
419
83
2000 12
382
359
59,6
1999 23
1191
1102
69
2000 23
1242
1102
65,6
1999 17
736
484
51
2000 17
709
455
52,2
1999 172
7707
6420
76
2000 172
8212
7110
72,4
1999 30
748
2000 30
704
Źródło: Dane ZZOZ w Jarocinie
Wskaźniki
docelowy na 2000 r. /liczba łóżek
potrzebnych na 10 tys.
mieszkańców/
7,05
6,21
0,56
9,31
1,69
3,25
2,40
29
27,1
12,70
35 35
Objaśnienia do tabelki: Szpital Powiatowy w Jarocinie. Działalność oddziałów szpitalnych
w roku 1999 i 2000.
−
−
średnie wykorzystanie łóżek - oznacza pracę łóżka w dniach w danym roku,
wskaźnik docelowy oznacza ilość łóżek potrzebnych na 10 tys. mieszkańców.
Tabela 24. Działalność diagnostyczna za 2002 i 2003 rok w Szpitalu Powiatowym
Liczba wykonanych badań
Ogółem
2002
2003
RTG
USG
Laboratorium
Endoskopia
11815
4694
109886
646
11873
4380
101510
590
Zabiegi na bloku operacyjnym
1107
1229
Źródło: Dane ZZOZ w Jarocinie
Aparatura diagnostyczna
−
Angiografy, ultrasonografy
Powiat jarociński dysponuje 7 ultrasonografami. Wszystkie aparaty znajdują się na
terenie gminy Jarocin, w tym 2 w szpitalu. Wielkopolskie jednostki lecznictwa zamkniętego
dysponują 190 ultrasonografami. Angiografami powiat jarociński nie dysponuje.
−
Tomografy komputerowe
Powiat jarociński nie posiada tomografu komputerowego. Na terenie województwa
wielkopolskiego znajduje się 12 tomografów komputerowych, przy czym 7 dysponują
szpitale powiatu poznańskiego.
−
RTG stacjonarne i przenośne
Powiat jarociński dysponuje 3 rtg stacjonarnymi. Z tego 1 w gabinecie prywatnym oraz
3 rtg przenośne (w szpitalu), 1 rtg dentystycznym (również w szpitalu). Wielkopolskie
jednostki lecznictwa zamkniętego dysponują 236 rtg stacjonarnymi.
−
Mammografy
W powiecie jarocińskim znajdują się 2 mammografy (na terenie gminy Jarocin,
w niepublicznym zakładzie opieki zdrowotnej).W województwie wielkopolskim znajduje się
w sumie 20 mammografów.
−
Echokardiografia dopplerowska
W województwie wielkopolskim znajduje się 14 aparatów do echokardiografii
doplerowskiej. Powiat jarociński nie dysponuje takimi aparatami.
−
Endoskopy
Powiat jarociński dysponuje 3 gastroskopami (w tym 2 w szpitalu)
i 1 kolonofiberoskopem (również w szpitalu) oraz 1 cystoskopem. Wielkopolskie jednostki
lecznictwa zamkniętego dysponują 98 gastroskopami.
36 36
−
EKG, EEG
Na ogólną liczbę 547 aparatów Ekg w województwie wielkopolskim, w powiecie
jarocińskim znajduje się 14 (z czego 8 w szpitalu). Powiat jarociński nie dysponuje aparatami
EEG.
−
Aparaty holterowskie
Na ogólną liczbę 65 aparatów holterowskich w województwie wielkopolskim tylko
1 znajduje się w Szpitalu Powiatowym w Jarocinie, służący do wykonywania badań dla
pacjentów szpitala.
−
Laparoskopy
Powiat jarociński nie dysponuje laparoskopami. Województwo wielkopolskie posiada
45 laparoskopów, z czego ponad 60% znajduje się w jednostkach lecznictwa zamkniętego
powiatu poznańskiego.
Aparatura ratująca i monitorująca funkcje życiowe
−
Defibrylatory i respiratory
W powiecie jarocińskim znajduje się 8 defibrylatorów oraz 5 respiratorów (tylko dla
potrzeb szpitala) oraz 1 w pogotowiu ratunkowym. Województwo wielkopolskie dysponuje
326 defibrylatorami.
−
Monitory parametrów życiowych
Powiat jarociński dysponuje 15 kardiomonitorami (tylko w szpitalu), w tym
4 z pulsoksymetrem oraz 3 kardiotokografami (szpital). W województwie wielkopolskim
znajduje się 741 monitorów parametrów życiowych.
−
Stanowiska intensywnej opieki medycznej
Szpital Powiatowy w Jarocinie posiada oddział anestezjologii i intensywnej terapii,
który dysponuje 5 stanowiskami, co stanowi 2,1% ogółu stanowisk jakimi dysponują
wielkopolskie jednostki lecznictwa zamkniętego.
Pomoc społeczna
Instytucje pomocy społecznej w powiecie jarocińskim
1. Gminne:
− ośrodki pomocy społecznej w Jarocinie, Jaraczewie, Kotlinie i Żerkowie powołane do
realizacji zadań społecznych w gminach,
− świetlice socjoterapeutyczne w Jarocinie, Żerkowie, Górze. Świadczą one pomoc
dzieciom i młodzieży, która z powodu niewydolności opiekuńczo-wychowawczej ich
rodzin znalazła się w trudnej sytuacji życiowej.
− dom dziennego pobytu w Jarocinie, zapewniający całodzienny pobyt, wyżywienie,
organizację czasu wolnego i czynnego wypoczynku osobom starszym.
2. Powiatowe:
− Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Jarocinie powołane do realizacji powiatowych
zadań w zakresie pomocy społecznej,
− Dom Pomocy Społecznej w Zakrzewie zapewniający całodobową opiekę 120 kobietom
niepełnosprawnym intelektualnie,
37 37
− Środowiskowe Domy Samopomocy w Jarocinie i Raszewach, które zapewniają
całodzienny pobyt, podstawowe świadczenia opiekuńcze, rehabilitacyjne, kulturalne oraz
edukacyjne osobom z zaburzeniami psychicznymi,
− Dom Dziecka w Górze, z 50 miejscami dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej,
− Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Cerekwicy dla 50 dziewcząt wymagających
resocjalizacji.
Klienci pomocy społecznej w powiecie
Osoby, które nie posiadają żadnych źródeł utrzymania lub dochód w ich rodzinach nie
przekracza ustawowego progu dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy
społecznej, przy jednoczesnym wystąpieniu innych okoliczności uprawniających do
korzystania z pomocy społecznej – otrzymują pomoc w formie finansowej, rzeczowej lub
usługowej, a także pomoc lekarską, pielęgniarską i pracę socjalną. Świadczenia te są
udzielane przez ośrodki pomocy społecznej, Polski Związek Emerytów, Rencistów
i Inwalidów, Polski Czerwony Krzyż, organizacje kombatanckie, ośrodki zdrowia, szkoły,
stowarzyszenia, organizacje kościelne.
Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej wykazuje tendencję spadkową
i wynosi, w
1998 r. - 3.896
1999 r. - 3.558
2000 r. - 3.417
Przyczyną takiego stanu jest zmniejszająca się ilość środków finansowych
przeznaczonych na ten cel.
Liczba rodzin korzystających z pomocy w formie pracy socjalnej wykazywała w tym
czasie niewielki wzrost i wynosiła w
1998 r. - 1.118
1999 r. - 1.225
2000 r. - 1.230
Podobną tendencję wykazuje liczba osób korzystających ze świadczeń w formie usług
opiekuńczych, która wynosiła w
1998 r. - 109
1999 r. - 111
2000 r. - 113
Bardzo niska jest liczba mieszkańców powiatu korzystających ze specjalistycznych
usług opiekuńczych, w
1998 r. - 5
1999 r. - 3
2000 r. - 10
W rodzinach korzystających z pomocy społecznej żyje około 18% ludności
zamieszkałej na terenie powiatu.
Ze świadczeń w placówkach dziennego pobytu korzystało w
1998 r. - 120
1999 r. - 140
2000 r. - 119
Natomiast liczba osób wymagających wsparcia w formie świadczeń w placówkach
dziennego pobytu wynosiła w
1998 r. - 135
1999 r. - 185
2000 r. - 145
Z pomocy różnych instytucji skorzystały następujące liczby rodzin, w których
wystąpiły problemy opiekuńczo-wychowawcze, w
38 38
1998 r. - 674
1999 r. - 969
2000 r. - 688
Najwięcej rodzin skorzystało z pomocy ośrodków pomocy społecznej i poradni
psychologiczno-pedagogicznej.
W placówkach opiekuńczo-wychowawczych umieszczone były następujące liczby
dzieci, w
1998 r. - 20
1999 r. -16
2000 r. - 35
Dla osób z dużym ograniczeniem zdolności do samodzielnej egzystencji, przy
jednoczesnej niewydolności rodziny, przeznaczone są domy pomocy społecznej. Placówki te
zapewniają podopiecznym całodobową opiekę w formie usług opiekuńczych,
pielęgnacyjnych, terapeutycznych, edukacyjnych, gastronomicznych i higienicznych. Liczba
osób oczekujących na umieszczenie w domach pomocy społecznej wynosiła, w
1998 r. - 19
1999 r. - 2
2000 r. - 17
Okres oczekiwania trwa ponad rok i obserwuje się tendencję do jego wydłużania.
Powodem tej tendencji jest wzrost liczby ludzi starych i osób niepełnosprawnych, a także
dominujący obecnie model rodziny jednopokoleniowej, która jest niewydolna w pełnieniu
funkcji opiekuńczych wobec ludzi starych.
Podstawowe problemy społeczne
Alkoholizm
Najpełniejsze informacje na temat problemu alkoholizmu pochodzą z policji
i ośrodków pomocy społecznej. Przedstawione poniżej dane są oparte na opracowaniach tych
instytucji.
Według oceny policji szacunkowa liczba osób uzależnionych od alkoholu wynosi
około 800 osób. Problemy alkoholowe występują w 466 rodzinach, w których żyje od 1 600
– 2 000 osób dorosłych i tyle samo dzieci. Oznacza to, że około 5 – 6% mieszkańców
powiatu żyje w rodzinach dotkniętych problemem alkoholowym. Według informacji z
gminnych ośrodków pomocy społecznej liczba leczących się alkoholików jest niska i stanowi
15% liczby osób uzależnionych od alkoholu. Skierowanie na przymusowe leczenie w 1999 r.
otrzymało 49 osób powiatu jarocińskiego. Najsilniej zjawisko alkoholizmu występuje na
terenie Gminy Jaraczewo.
Rocznie około 300 rodzin z problemem alkoholowym korzysta z pomocy społecznej
w formie rzeczowej, finansowej, przez organizowanie dzieciom letniego wypoczynku, pomoc
w leczeniu oraz poradnictwo i pomoc w znalezieniu pracy.
Według komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, co roku programami
profilaktycznymi objęte są trzy tysiące osób.
Bezdomność
W 1999 r. na terenie powiatu jarocińskiego przebywały 34 osoby bezdomne, w tym 20
mężczyzn, 8 kobiet i 6 dzieci. Główną przyczyną bezdomności były eksmisje z
zajmowanych lokali i własny wybór takiego stanu przez osoby bezdomne.
Wszystkie osoby bezdomne przebywające w 1999 r. na terenie powiatu jarocińskiego
korzystały ze świadczeń pomocy społecznej, w tym z pomocy finansowej.
39 39
Powiat jarociński nie posiada noclegowni ani schroniska zapewniającego inne
świadczenia dla bezdomnych. Osoby bezdomne korzystają z jadłodajni prowadzonej przez
Gminę Jarocin.
W każdej gminie powiatu działał punkt wydawania odzieży. Punkty te prowadzone
były przez gminne ośrodki pomocy społecznej, Polski Czerwony Krzyż i kościół katolicki.
Narkomania
Na terenie powiatu 23 osoby nałogowo zażywają narkotyki. Wszystkie są w wieku
powyżej 18 roku życia i leczą się w poradniach lub szpitalach na oddziałach uzależnień.
Wsparciem ośrodków pomocy społecznej objęte jest 10 rodzin z problemem narkomanii.
Osoby dotknięte problemem narkotykowym znajdują pomoc w Środowiskowym Domu
Samopomocy w Jarocinie.
W 1999r. policja wykryła 12 osób zajmujących się sprzedażą narkotyków na terenie
powiatu i wszczęła postępowanie karne w stosunku do pięciu osób w sprawie nielegalnego
posiadania narkotyków, uprawy maku lub konopi oraz produkcji polskiej heroiny.
Z badań ankietowych przeprowadzonych przez Centrum Profilaktyki Uzależnień
i Psychoedukacji w Ostrowie Wielkopolskim w 1999 r. na terenie Gminy Jarocin wynika, że
2% ankietowanej młodzieży używa narkotyków. Najczęściej zażywanym narkotykiem jest
marihuana, rzadziej haszysz, amfetamina i polska heroina. 21% badanej młodzieży uważa, że
narkotyki można kupić w szkole – głównie od kolegów, ale również od osób z zewnątrz.
Coraz częstsze są przypadki namawiania nastolatków do używania narkotyków. Spośród
badanej grupy młodzieży 7% osób było namawiane do używania i kupowania narkotyków.
Szkoły podstawowe i ponadpodstawowe oraz pracownicy policji prowadzą szkolenia
dotyczące problematyki narkotykowej. W czasie organizowania zajęć profilaktycznych
wykorzystywane są broszury informacyjne i kasety wypożyczane przez Klub AA w Jarocinie.
Niepełnosprawność osób dorosłych
Liczba osób niepełnosprawnych w powiecie jest oceniana, w zależności od źródła
informacji. Brakuje spójnego systemu rejestracji wszystkich osób niepełnosprawnych.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Jarocinie w 2000 r. sporządziło spis osób
niepełnosprawnych przy pomocy opracowanych w tym celu ankiet. Wypełnienie ankiety było
dobrowolne. Na tej podstawie zarejestrowano tylko 847 osób niepełnosprawnych.
Według informacji z gminnych ośrodków pomocy społecznej, Powiatowego Zespołu
ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności, organizacji pozarządowych i instytucji
zajmujących się rozwiązywaniem problemów osób niepełnosprawnych, liczba
niepełnosprawnych na terenie powiatu wynosi około 3 500 – 4 000 osób, tj. 5–6% ogółu
mieszkańców.
U osób zarejestrowanych w PCPR w Jarocinie najczęstszą przyczyną powstania
niepełnosprawności były wady wrodzone i przebyte choroby. Wśród typów zaburzeń
występujących u tych osób na pierwszym miejscu znajduje się niepełnosprawność
intelektualna. Dalsze miejsca zajmują dysfunkcje narządów wewnętrznych, kończyn, narządu
wzroku.
Z pomocy społecznej w ostatnich trzech latach korzystało około 700 osób rocznie.
Połowa z nich otrzymuje rentę socjalną, a około 100 osób rocznie korzysta z usług
opiekuńczych.
Formą pośrednią między środowiskową a stacjonarną pomocą dla osób pozostających
w swoim naturalnym środowisku zamieszkania jest pomoc półstacjonarna czyli czasowego
pobytu. Głównym zadaniem placówek tego typu jest zapobieganie osamotnieniu
i środowiskowej izolacji, rehabilitacja i wychowanie osób korzystających z ich usług
terapeutycznych, kulturalnych, oświatowych i innych. Osoby z zaburzeniami psychicznymi
świadczenia tego typu otrzymują w środowiskowych domach samopomocy. W tego typu
placówkach w Jarocinie i w Raszewach przebywa 37 osób z zaburzeniami psychicznymi.
40 40
Podstawowym źródłem utrzymania osób niepełnosprawnych jest renta lub emerytura (38%)
albo zasiłek z pomocy społecznej (37%). Osoby zatrudnione w zakładach pracy lub
prowadzące własną działalność gospodarczą albo rolniczą stanowią 20% ogółu
zarejestrowanych osób niepełnosprawnych. Na wyłącznym utrzymaniu swoich rodzin
pozostaje 5% osób niepełnosprawnych.
Niepełnosprawność dzieci (do lat 16)
Według szacunkowych ocen gminnych ośrodków pomocy społecznej, na terenie
powiatu żyje 270 dzieci niepełnosprawnych. Kartę osoby niepełnosprawnej wypełniono tylko
dla 65 dzieci. Brak kompletnych danych nie daje możliwości pełnej oceny skali
niepełnosprawności wśród dzieci.
Z pomocy społecznej udzielanej przez gminne ośrodki korzystało w 1999 r. 166
rodzin, w których żyły dzieci niepełnosprawne. Zasiłek stały, z tytułu nie podejmowania
pracy w celu wychowania dziecka wymagającego stałej opieki i pielęgnacji, otrzymywało
147 osób.
Dzieci niepełnosprawne nie korzystają z usług w środowiskowym domu samopomocy
i nie uczestniczą w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej. Na terenie powiatu nie ma
przedszkola specjalnego dla dzieci niepełnosprawnych. Przedszkole Nr 5 w Jarocinie
prowadzi cztery oddziały integracyjne, w których wychowaniem objętych jest 17 dzieci
niepełnosprawnych.
Przemoc w rodzinie
W 1999 r. policja 450 razy interweniowała na terenie powiatu, w 188 rodzinach,
z powodu stosowania przemocy w rodzinie. W stosunku do 33 osób prowadzone było
postępowanie sądowe z oskarżenia o stosowanie przemocy. Wobec 18 osób stosujących
przemoc w rodzinie wydane zostały wyroki skazujące. Sprawcami przemocy byli głównie
mężczyźni, tylko w jednym przypadku była to kobieta. Liczba ofiar przemocy w rodzinie
w 1999 r. wynosiła 149 osób, w tym 90 dzieci i młodzieży.
Według rozpoznania gminnych ośrodków pomocy społecznej, w dwunastu rodzinach
systematycznie dokonywane są akty przemocy. Z różnych form pomocy społecznej korzysta
dziewięć rodzin, w których występują zjawiska przemocy.
W 1999 r. na terenie powiatu popełniono 948 przestępstw. Wśród nich najliczniejszą
grupę stanowią kradzieże.
Oświata
Tabela 25 Wykaz placówek oświatowych
Przedszkola
Gmina
Liczba
plac.
Jarocin
12
Żerków
2
Jaraczewo
5
Kotlin
1
Źródło: Opracowanie własne
Liczba
dzieci
1029
70
193
98
Szkoły
ponadpodstawowe,
wychowawcze
Szkoły podstawowe
Liczba
plac.
15
7
6
4
placówki
Liczba
dzieci
3977
1170
871
822
Gimnazja
I gimnazja specjalne
Liczba
Liczba
plac.
dzieci
6
807
1
190
3
182
2
141
oświatowo-wychowawcze
Szkoły
ponadpodstawowe
Liczba
Liczba
plac.
dzieci
5
5097
1
36
-
i opiekuńczo-
Powiat jarociński jest organem prowadzącym nw. placówki oświatowe:
41 41
1. Zespół Szkół Ogólnokształcących im. T. Kościuszki w Jarocinie
2.
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Jarocinie
3.
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 Jarocinie
4.
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Tarcach
5.
Zespół Szkół Specjalnych w Jarocinie
6.
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Jarocinie
7.
Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Cerekwicy
8. Dom Dziecka w Górze
9. Świetlica Profilaktyczno-Terapeutyczna (Góra)
Kultura fizyczna dzieci i młodzieży w wieku szkolnym
Jej celem jest „sport dla każdego ucznia”, organizowany w rozmaitych formach –
dający wszystkim chętnym ofertę czynnego uczestnictwa w pozalekcyjnych zajęciach
sportowych, prowadzonych na terenie szkoły przede wszystkim przez pracowników szkoły.
Wiodącym organizatorem tego obszaru jest Szkolny Związek Sportowy, zajmujący się
upowszechnianiem sportu w szkole poprzez:
−
organizację całorocznego systemu imprez w ramach Igrzysk Młodzieży Szkolnej
i Mistrzostw Szkół Średnich - na szczeblu szkoły i powiatu,
−
organizowanie sportowych wakacji w formie obozów wyjazdowych i w miejscu
zamieszkania,
−
prowadzenie szkolenia sportowego w szkolnych klubach sportowych,
−
współorganizację imprez masowych w ramach promocji sportu dzieci i młodzieży.
Starostwo Powiatowe w Jarocinie organizuje dla szkół średnich zawody sportowe
w ramach Igrzysk Młodzieży Szkolnej na podstawie Kalendarza Imprez Szkolnego Związku
Sportowego „Wielkopolska”. Powiat współpracuje również ze Szkolnym Związkiem
Sportowym na szczeblu podstawowym współorganizując np. Mistrzostwa Powiatu w
Biegach Przełajowych, które odbywają się w Żerkowie.
Niezwykle nośna okazała się inicjatywa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki oraz
Ministerstwa Edukacji Narodowej dotycząca zwiększenia poziomu dostępności
powszechności sportu szkolnego poprzez promowanie Uczniowskich Klubów Sportowych podstawowych jednostek kultury fizycznej z osobowością prawną, organizowanych przez
młodzież, a także przy wsparciu rodziców i nauczycieli. Nie są to kluby nastawione na
wysokie wyniki sportowe, chodzi raczej o gry i zabawy, rozmaite turnieje i zawody w mini
sportach dla dzieci i młodzieży. Rozwiązania takie mają znakomite walory wychowawcze,
uczą samorządności, demokracji i samodzielności.
Obecnie w powiecie jarocińskim począwszy od roku 1994 zarejestrowano 20
uczniowskich klubów sportowych. Większość z nich prowadzi autentyczną działalność,
a wiele z nich funkcjonuje w strukturach okręgowych związków sportowych. Uczniowskie
kluby sportowe uczestniczą również w Igrzyskach Młodzieży Szkolnej organizują sportowe
wakacje, prowadzą szkolenie sportowe w wielu dyscyplinach sportu, współorganizują
powszechne imprezy sportowe.
Najczęściej uprawianymi dyscyplinami przez uczniowskie kluby sportowe są piłka
nożna, lekkoatletyka, tenis stołowy, unihokej.
Kolejną odrębną formą organizowania i upowszechniania kultury fizycznej stanowią
Ludowe Zespoły Sportowe.
W powiecie jarocińskim, od listopada 1999 roku, działa Powiatowe Zrzeszenie Ludowe
Zespoły Sportowe, zajmujące się popularyzacją kultury fizycznej wśród mieszkańców wsi, w
ramach którego szczególną rolę odgrywa resortowy program Urzędu Kultury Fizycznej i
42 42
Turystyki „rozwoju kultury fizycznej w środowisku wiejskim”, adresowany w głównej
mierze do dzieci i młodzieży.
Powiat finansuje również wyjazdy reprezentacji powiatu LZS na zawody sportoworekreacyjne na szczeblu wojewódzkim i ogólnopolskim.
Poza wychowaniem fizycznym w szkole i wyżej przedstawionymi możliwościami
„sportowania się” w warunkach zorganizowanych, uczestnictwo w zajęciach ruchowych
oferuje Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Turystyki w Jaraczewie, Gminna Społeczna Rada
Sportu w Kotlinie, Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej w Jarocinie oraz Polskie
Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze w Jarocinie. Wyżej wymienione instytucje i
organizacje są organizatorami festynów rekreacyjnych, turniejów, systemowych rozgrywek.
Organizują także stałe zajęcia dla wszystkich grup wiekowych.
Podobną ofertę dla środowisk wiejskich proponują Ludowe Zespoły Sportowe,
a głównymi formami są festyny, spartakiady sportowo-rekreacyjne, ligi gminne w grach
zespołowych.
Dla promocji kultury fizycznej wielkie znaczenie mają masowe akcje i imprezy
o zasięgu lokalnym, regionalnym czy ogólnopolskim organizowanych przez Szkolny
Związek Sportowy, Ludowe Zespoły Sportowe, Uczniowskie Kluby Sportowe, Bractwa
Kurkowe. W powiecie jarocińskim dobrze funkcjonuje wiele tego typu przedsięwzięć,
niektóre mają wieloletnia tradycję i cieszą się dużą popularnością.
Wydział Promocji, Aktywizacji Gospodarczej, Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa
Powiatowego w Jarocinie corocznie opracowuje Powiatowy Kalendarz Imprez SportowoRekreacyjnych. Są to imprezy o zasięgu powiatowym, regionalnym i ogólnopolskim.
Istotą tych wszystkich działań jest odwrócenie negatywnych tendencji wzrostu zagrożenia
stanu zdrowotności społeczeństwa, wynikające z chorób cywilizacyjnych (np. układu
krążenia i ruchu) i patologii społecznych (jak alkoholizm, nikotynizm, narkomania).
Bezpieczeństwo publiczne i sytuacje kryzysowe
Policja
Analizując stan bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie powiatu
jarocińskiego w okresie lat 1998-2001 należy stwierdzić, że sukcesywnie rośnie ilość
przestępstw. Wyraźny wzrost następuje w czynach takich jak kradzieże mienia, rozboje,
kradzieże samochodów, kradzieże z włamaniem, itp. Stan ten podyktowany jest ogólną
sytuacją gospodarczą kraju, województwa i powiatu. Jest to ok. 1% czynów wojewódzkich,
ale ich liczba ciągle rośnie.
Ilość policjantów: 105/pełen etat. 4 rewiry dzielnicowych (3 w gminach, 1 w KPP).
Ilość pojazdów: 13 w tym 3 na Rewirach Dzielnicowych (1 Kotlin, 1 Żerków, 1 Jaraczewo).
Stan pojazdów: 10 na stanie KPP Jarocin w tym 2 nieoznakowane, 2 motocykle, 7 pojazdów
po przebiegu, 3 w pełni przydatne.
43 43
Tabela 26. Przestępstwa w ruchu drogowym w powiecie jarocińskim
Lp.
Rodzaj zdarzenia
1.
Ilość zdarzeń
2.
Ilość kolizji
3.
Ilość wypadków
4.
Zgony
Źródło: Dane Policji
1998
364
233
131
6
1999
467
400
67
17
2000
468
400
68
6
Stan zabezpieczenia przeciwpowodziowego na terenie powiatu jarocińskiego
Powiat Jarociński leży w granicach prowincji geograficznej zwanej Nizinami
Środkowopolskimi na Równinie Jarocińskiej stanowiącej część Wysoczyzny Kaliskiej.
Równoleżnikowy układ rzeźby terenu kształtuje warunki klimatyczne charakteryzujące się
znaczną przejściowością i zmiennością warunków pogodowych w zależności od przewagi
wpływu klimatu morskiego względnie kontynentalnego. Średnia wieloletnia opadów wynosi
ok. 550 mm rocznie ze znaczną przewagą sumy opadów letnich nad zimowymi.
Hydrografia
Ziemia jarocińska zalicza się do średniozasobnych w wody powierzchniowe, które
w całości przynależą do zlewni rzeki Odra obejmującej łącznie 33,9% powierzchni kraju.
Osiowym ciekiem powiatu jest rzeka Lutynia, której większymi dopływami są między
innymi: Kotlinka, Lubieszka oraz Lubianka. Północną granicę powiatu stanowi największa
rzeka regionu Warta (prawy dopływ Odry), a część wschodniej przebiega wzdłuż rzeki
Prosna, będącej podobnie jak Lutynia lewym dopływem Warty.
Przez gminę Jaraczewo przepływa rzeka Obra, która na niewielkim odcinku stanowi
zachodnią granicę powiatu.
W okolicy Żerkowa znajduje się znaczący węzeł hydrograficzny z Pradoliną
Warciańsko-Obrzańską, doliną Prosny oraz Pradoliną Żerkowską obejmującą w części dolinę
rzek Lutynia i Lubieszka. Procesy erozyjne utworzyły rozległe terasy w dolinach Warty, Prosny
i Lutyni. Na terenie powiatu brak jest znaczących naturalnych zbiorników wodnych.
W okolicach wsi Raszewy i Podlesie, gm. Żerków zlokalizowane są dwa kompleksy
hodowlanych stawów rybnych zasilanych w wodę z rzek Lutynia i Lubianka, a na gruntach
wsi Roszków i Siedlemin, gm. Jarocin w 1997 roku oddano do użytku zbiornik retencyjny
o powierzchni ok. 34 ha zasilany w wodę z rzeki Lubieszka.
Zagrożenia powodziowe
Na terenie powiatu zagrożenia powodziowe mogą wystąpić w przypadku splotu
niekorzystnych zjawisk hydrologicznych, jak np. intensywne opady, szybkie topnienie
śniegów, zjawiska lodowe, które powodują podwyższenie stanu wód w rzekach.
Charakterystyczne stany wód dla ważniejszych cieków powiatu wynoszą [w cm].
Tabela 27. Stany wód dla ważniejszych cieków powiatu
Rzeka
Wodowskaz
Warta
Pyzdry
Warta
Nowa Wieś Podgórna
Prosna
Piwonice
Prosna
Bogusław
Prosna
Robaków
Stan alarmowy
450
480
200
270
340
Stan
ostrzegawczy
410
430
160
210
290
44 44
Dotychczas maksymalne stany wód na głównych rzekach Ziemi Jarocińskiej
odnotowano: na rzece Warta w m. Nowa Wieś Podgórna dnia 30.03.1924 r., tj. 732 cm; na
rzece Prosna w m. Robaków dnia 19.03.1947 r., tj. 490 cm;- na rzece Lutynia w m. Raszewy
dnia 14.03.1940 r., tj. 210 cm.
W granicach miasta i gminy Jarocin zagrożenie powodziowe stanowi rzeka Lutynia;
gminy Żerków - rzeka Warta, Prosna i Lutynia, w granicach gminy Jaraczewo - rzeka Obra,
a gminy Kotlin - rzeka Lutynia.
Największe prawdopodobieństwo powstania szkód powodziowych występuje na
terenie gminy Żerków. Przy bardzo wysokich stanach wód oprócz podtapiania i zalania
użytków rolnych, istnieje zagrożenie przerwania drogowych połączeń komunikacyjnych,
osłabienia konstrukcji mostów, zniszczenia przewodowych środków łączności,
zanieczyszczenia podziemnych ujęć wody, itp. oraz zalania zabudowań mieszkalnych
i gospodarskich w szczególności na obszarze wsi: Komorze, Chwatów, Kretków, Pogorzelica,
Szczonów, Śmiełów, Lgów, Gąsiorów i Antonin oraz sąsiednich.
Zabezpieczenia przeciwpowodziowe
Istotne znaczenie dla stanu wód na rzekach powiatu ma oddany w 1968 roku zbiornik
Jeziorsko (woj. łódzkie) o pojemności ok. 203 mln m3 wody (czwarty pod względem
wielkości zbiornik retencyjny w kraju), który reguluje przepływ wody na Warcie, a pośrednio
w jej dopływach, w tym rzekach: Lutynia i Prosna. W mniejszym stopniu wpływ na wielkość
przepływów ma zbiornik retencyjny Roszków oraz w niektórych terminach stawy rybackie
w Raszewach i Podlesiu. Rzeka Warta na całej długości północnej granicy powiatu jest
obwałowana wałem II klasy, podobnie jak rzeka Prosna na wschodniej części granicy powiatu
wałem III klasy o długości 15 km.
Przepływająca przez teren powiatu rzeka Lutynia jest obwałowana obustronnie
w dolnym biegu nowo wybudowanymi wałami ochronnymi. Dla odwadniania terenów
północno-wschodniej części gminy Żerków służy przepompownia Komorze obejmująca
swym zasięgiem 1480 ha powierzchni. Zasięg obszaru chronionego ponad 36 km wałów
stanowi powierzchnię 4128 ha.
Dla potrzeb wykonania zadań w zakresie zabezpieczenia przeciwpowodziowego
służy magazyn w Komorzu, gm. Żerków wyposażony w podstawowe narzędzia ręczne do
prac ziemnych i remontowych, sprzęt ochronny osobistej (odzież, kapoki, kamizelki
ratunkowe, itp.), sprzęt oświetleniowy, worki na piasek oraz ponton stalowy i dwie łódki
wiosłowe. Magazyn znajduje się w administrowaniu Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i
Urządzeń Wodnych.
45 45
Straż pożarna
Z dokonanej analizy zagrożenia pożarowego również wynika, że ilość pożarów
i zagrożenia pożarowego rośnie. Od kilku lat poważne zagrożenie zwłaszcza na terenie gminy
Żerków stanowią powodzie będące następstwem anomalii pogodowych.
Na terenie powiatu jarocińskiego działają 51 jednostki OSP – zestawienie zbiorcze
w rozbiciu na poszczególne gminy przedstawia poniższa tabela.
Tabela 28. Zestawienie zbiorcze jednostek OSP
Lp.
1
2
3
4
Gmina
Ogółem
Jarocin
Jaraczewo
Kotlin
Żerków
OGÓŁEM
S-3
1
0
0
1
2
15
15
10
11
51
Terenowe
S-2 S-1
1
8
0
9
0
10
0
5
1
32
Typ jednostki OSP
Zakładowe
M-1 S-2 S-1 M-1
4
0
1
0
4
0
1
1
0
0
0
0
5
0
0
0
13
0
2
1
W tym
KSRG
3
1
2
2
8
S – samochody, M – motopompy
Źródło: Dane OSP
Wykres 1. Ilość pożarów w roku 2000 z podziałem na miesiące
Pożary/miesiące
7
1
grudzień
3
listopad
3
październik
lipiec
czerwiec
maj
7
14
wrzesień
15
kwiecień
marzec
4
luty
7
10
32
sierpień
37
styczeń
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Charakterystyka zagrożeń kompleksów leśnych
Na terenie działania Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Jarocinie
znajdują się lasy będące w zarządzaniu Nadleśnictwa Jarocin, Nadleśnictwa Taczanów oraz
Nadleśnictwa Piaski.
Nadleśnictwo Taczanów położone jest na terenie województwa wielkopolskiego
w zasięgu administracyjnym miast: Mikstat, Ostrów Wlkp., Pleszew oraz gmin Czermin,
Dobrzyca, Pleszew, Raszków, Sieroszewice, Żerków, Gołuchów, Kotlin, Nowe Skalmierzyce,
Mikstat, Ostrów Wlkp., Przygodzice. Całość Nadleśnictwa zaliczona jest do II kategorii
zagrożenia pożarowego. Ogólna powierzchnia terenów leśnych Nadleśnictwa Taczanów
wynosi 14528 ha.
Z czego na terenie działania tut. Komendy znajduje się w leśnictwie Grab 18 ha oraz
w leśnictwie Kotlin 174 ha. Na omawianym terenie nie występują zagrożenia związane
z lokalizacją szlaków drogowych, kolejowych, przebiegiem rurociągów z mediami oraz
lokalizacją obiektów mogących stanowić zagrożenie.
46 46
Nadleśnictwo Jarocin posiada ogółem 23462 ha lasów które są zaliczone do II
kategorii zagrożenia pożarowego.
Zagrożenia chemiczne i ekologiczne
Na terenie powiatu do zagrożeń chemicznych należy zaliczyć składowiska amoniaku
na terenie firmy KOTLIN Sp. z o.o. w Kotlinie i Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej
w Jarocinie oraz zbiorniki podziemne paliw płynnych zlokalizowanych przy ul. Moniuszki
w Jarocinie a także magazyn butli gazu Propan-Butan w Jarocinie przy ul. Przemysłowej.
Zagrożenie chemiczne i ekologiczne stanowią również warstwy geologiczne wydobywanego
gazu ziemnego w rejonie miejscowości Radlin, Wilcza, Mieszków. Źródłem zagrożenia dla
powiatu jarocińskiego mogą być przewożone przez teren powiatu materiały takie jak chlor,
kwas siarkowy, dwutlenek siarki, dwutlenek węgla, itp. zarówno transportem drogowym jak
i kolejowym.
Zagrożenia lotnicze
Zagrożenie lotnicze może stanowić korytarz powietrzny G-9 obejmujący teren gmin
Jaraczewo, Jarocin i Żerków.
Inne zagrożenia
Innymi zagrożeniami mogą być podziemne gazociągi i rurociągi paliwowe oraz
składowisko niebezpiecznych materiałów zlokalizowane w miejscowości Niedźwiady gmina
Jaraczewo (pestycydy), a także budowle hydrotechniczne, takie jak zbiornik retencyjny na
rzece Lubieszce w miejscowości Roszków-Siedlemin.
47 47
III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI NA DANYM OBSZARZE
Poniżej zaprezentowano katalog możliwych do realizacji przedsięwzięć, które mogą być
realizowane w ramach interwencji funduszy strukturalnych Unii Europejskich w Powiecie
Jarocińskim. Ich realizacja winna się przyczynić do społeczno-gospodarczego rozwoju
powiatu, regionu i kraju. W szczególności jednak Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu
Jarocińskiego winien przyczynić się do osiągania następujących celów:
- Tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów;
- Przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów;
- Sprzyjanie długotrwałemu rozwojowi gospodarczemu;
- Sprzyjanie spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej.
Osiąganie powyżej zakreślonych celów będzie możliwe dzięki realizacji przedsięwzięć
zapisanych w priorytetach i działaniach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju
Regionalnego, a w szczególności dzięki realizacji projektów w ramach działania 1 Rozwój
obszarów wiejskich i 2 Obszary podlegające restrukturyzacji priorytetu 3 Rozwój lokalny.
Działanie 1. – Rozwój obszarów wiejskich
Wspierane będą projekty wynikające z PROGRAMÓW ROZWOJU LOKALNEGO
na obszarach wiejskich i w miastach do 20 tys. mieszkańców. Szczególny nacisk zostanie
położony na lokalne centra gospodarcze:
- Budowa lub modernizacja urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków
- Budowa lub modernizacja urządzeń zaopatrzenia w wodę
- Budowa lub modernizacja dróg gminnych i powiatowych o znaczeniu lokalnym
- Gospodarka odpadami stałymi
- Kompleksowe uzbrojenie terenu pod inwestycje
- Lokalna infrastruktura przeciwpowodziowa
- Do 1 mln EURO infrastruktura środowiskowa
W miejscowościach od 5 do 20 tysięcy.
Lokalne projekty z zakresu turystyki i dziedzictwa kulturowego
Działanie 2. –Obszary podlegające restrukturyzacji
Wspierane będą projekty wynikające z PROGRAMÓW ROZWOJU LOKALNEGO
na obszarach koncentracji przemysłów tradycyjnych. Szczególny nacisk zostanie położony na
lokalne centra gospodarcze:
- Budowa lub modernizacja urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków
- Budowa lub modernizacja urządzeń zaopatrzenia w wodę
- Budowa lub modernizacja dróg gminnych i powiatowych o znaczeniu lokalnym
- Gospodarka odpadami stałymi
- Kompleksowe uzbrojenie terenu pod inwestycje
- Lokalna infrastruktura przeciwpowodziowa
- Do 1 mln EURO infrastruktura środowiskowa.
IV. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW
48 48
Projekt nr 1: Przebudowa drogi powiatowej Jarocin-Żerków-Śmiełów–granica powiatu
(Ruda Komorska) na odcinku Komorze Przybysławskie –granica powiatu
Projekt „Przebudowa drogi powiatowej Jarocin-Żerków-Śmiełów-granica powiatu
(Ruda Komorska) na odcinku Komorze Przybysławskie–granica powiatu” stanowi I etap
przebudowy ciągu dróg powiatowych nr 101 (Jarocin-Żerków od 1+846 do 10+890) oraz
117,114,186 (Żerków-granica powiatu od 0+000 do 11+553) o łącznej długości 20579 m.
Droga Jarocin-Żerków-Śmiełów-granica powiatu (Ruda Komorska) ma kluczowe znaczenie
z punktu widzenia rozwoju powiatu, w szczególności obszarów wiejskich:
1. Większa część drogi przebiega na terenie atrakcyjnej turystycznie gminy Żerków. Tereny te
nazywane są Szwajcarią Żerkowską i wchodzą w obszar Żerkowsko-Czeszewskiego Parku
Krajobrazowego. Obszar o charakterze wiejskim, nie rozwinięty przemysłowo.
W miejscowości Komorze Przybysławskie istnieje popegeerowski kompleks rolny. Tereny
charakteryzuje wysokie bezrobocie. Mieszkańcy wykazują małą mobilność zawodową i niską
kreatywność w zakresie poszukiwania pozarolniczych źródeł utrzymania.
Walory turystyczne nie są jednak w pełni wykorzystywane. By zapobiec dalszej
marginalizacji społeczno-ekonomicznej obszaru należy wykorzystać walory otoczenia,
przyciągnąć turystów. W tym celu niezbędnym staje się zapewnienie odpowiedniej
infrastruktury – transportowej i turystycznej.
2. Droga ma duże znaczenie z punktu widzenia powiązania powiatu z krajowym układem
transportowym. Granica administracyjna przedmiotowego ciągu znajduje się w granicy
powiatu tj. na moście na rzece Prosna, skąd istnieje bezpośrednie powiązanie z drogą
wojewódzką nr 442/ Kalisz- Września/ a dalej z autostradą A-2 w okolicy Wrześni. Ponadto
droga jest ważnym ogniwem w lokalnym układzie transportowym. Stanowi bezpośrednie
połączenie Jarocina z Żerkowem. Użytkownikami drogi są głównie
mieszkańcy
miejscowości położonych wzdłuż drogi, oraz okolicznych wsi, dojeżdżający do pracy, bądź
szkół w Jarocinie.
Mimo, iż droga ma kluczowe znaczenie dla rozwoju powiatu jarocińskiego stan
infrastruktury technicznej nie jest zadowalający. Droga nie spełnia warunków technicznych
dla drogi klasy Z i nie jest odpowiednio przygotowana na aktualne, a także prognozowane
zwiększone natężenie ruchu. Szerokość drogi jest zróżnicowana i waha się od 4 do 6 m. Na
najwęższych odcinkach drogi utrudnione jest mijanie się pojazdów. Na większości
nawierzchni występują wyboje, odkształcenia w przekroju, liczne spękania. Powoduje to, iż
wydłuża się czas przejazdu. Dodatkowo, pogarszający się stan dróg przy wzroście natężenia
ruchu jest przyczyną wzrostu liczby wypadków i kolizji drogowych.
Projekt przebudowy drogi powiatowej Jarocin-Żerków-Śmiełów-granica powiatu
(Ruda Komorska) na odcinku Komorze Przybysławskie–granica powiatu o długości 1793 m
ma na celu wyeliminowanie negatywnych konsekwencji wynikających ze złego stanu dróg
oraz wzmocnienie stanu istniejącej infrastruktury powiatu jarocińskiego. Realizacja projektu
uwzględniać będzie następujące założenia wyjściowe: ruch kategorii KR-2, szerokość
jezdni 5-6 m, na łukach do 6,6 m, prędkość 60 km/h. Projekt zakłada obustronne poszerzenie
jezdni po 30 cm na całym odcinku drogi. Wykonane zostaną dwie warstwy nawierzchni:
warstwa wiążąca i ścieralna. Pobocza zostaną zagęszczone i uzupełnione żwirem.
W wyniku realizacji projektu na odcinku Komorze Przybysławskie 9+760 – granica powiatu
11+553 zmodernizowanych zostanie 1793 m dróg powiatowych. Warstwa wiążąca uzyska
stabilność 8 kN, warstwa ścieralna 5,5 kN. Droga zostanie dostosowana do parametrów
klasy Z oraz ruchu kategorii KR-2. Poszerzenie najwęższych odcinków drogi umożliwi
swobodne mijanie się pojazdów. Zdecydowanej poprawie ulegnie stan nawierzchni – znikną
wyboje, spękania, odkształcenia.
Celem projektu „Przebudowa drogi powiatowej Jarocin-Żerków-Śmiełów-granica
powiatu (Ruda Komorska) na odcinku Komorze Przybysławskie-granica powiatu” jest
wzmocnienie infrastruktury drogowej powiatu jarocińskiego, skrócenie czasu przejazdu do
autostrady A-2 we Wrześni, zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, zapewnienie
49 49
dostępu mieszkańców terenów wiejskich do podstawowej infrastruktury drogowej oraz
podniesienie atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej terenów położonych wzdłuż drogi.
Projekt przyczyni się do wykorzystania potencjału turystycznego i zapewni warunki do
rozwoju turystyki na terenie Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego. Zwiększenie
atrakcyjności turystycznej wpłynie na wzrost liczby turystów, a to stworzy mieszkańcom
warunki do dywersyfikacji działalności i uzyskania pozarolniczych źródeł dochodu, co
z kolei pozwoli zapobiec trwałej marginalizacji społecznej i ekonomicznej mieszkańców
terenów wiejskich.
Projekt przyczyni się do długofalowego rozwoju powiatu jarocińskiego, zwiększy
spójność społeczno-gospodarczą regionu i pozwoli na jego zrównoważony rozwój.
Projekt nr 2: Przebudowa drogi powiatowej Jarocin-Żerków-Śmiełów–granica powiatu
(Ruda Komorska) na odcinku Jarocin - Komorze Przybysławskie
Projekt „Przebudowa drogi powiatowej Jarocin-Żerków-Śmiełów-granica powiatu
(Ruda Komorska) na odcinku Jarocin-Komorze Przybysławskie” stanowi II etap przebudowy
ciągu dróg powiatowych nr 101 (Jarocin-Żerków od 1+846 do 10+890) oraz 117,114,186
(Żerków-granica powiatu od 0+000 do 11+553) o łącznej długości 20579 m.
Droga Jarocin-Żerków-Śmiełów-granica powiatu (Ruda Komorska) ma kluczowe znaczenie
z punktu widzenia rozwoju powiatu, w szczególności obszarów wiejskich:
1. Większa część drogi przebiega na terenie atrakcyjnej turystycznie gminy Żerków. Tereny te
nazywane są Szwajcarią Żerkowską i wchodzą w obszar Żerkowsko-Czeszewskiego Parku
Krajobrazowego. Obszar o charakterze wiejskim, nie rozwinięty przemysłowo.
W miejscowości Komorze Przybysławskie istnieje popegeerowski kompleks rolny. Tereny
charakteryzuje wysokie bezrobocie. Mieszkańcy wykazują małą mobilność zawodową i niską
kreatywność w zakresie poszukiwania pozarolniczych źródeł utrzymania.
Walory turystyczne nie są jednak w pełni wykorzystywane. By zapobiec dalszej
marginalizacji społeczno-ekonomicznej obszaru należy wykorzystać walory otoczenia,
przyciągnąć turystów. W tym celu niezbędnym staje się zapewnienie odpowiedniej
infrastruktury – transportowej i turystycznej.
2. Droga ma duże znaczenie z punktu widzenia powiązania powiatu z krajowym układem
transportowym. Granica administracyjna przedmiotowego ciągu znajduje się w granicy
powiatu tj. na moście na rzece Prosna, skąd istnieje bezpośrednie powiązanie z drogą
wojewódzką nr 442/ Kalisz- Września/ a dalej z autostradą A-2 w okolicy Wrześni. Ponadto
droga jest ważnym ogniwem w lokalnym układzie transportowym. Stanowi bezpośrednie
połączenie Jarocina z Żerkowem. Użytkownikami drogi są głównie
mieszkańcy
miejscowości położonych wzdłuż drogi, oraz okolicznych wsi, dojeżdżający do pracy, bądź
szkół w Jarocinie.
Mimo, iż droga ma kluczowe znaczenie dla rozwoju powiatu jarocińskiego stan
infrastruktury technicznej nie jest zadowalający. Droga nie spełnia warunków technicznych
dla drogi klasy Z i nie jest odpowiednio przygotowana na aktualne, a także prognozowane
zwiększone natężenie ruchu. Na większości nawierzchni występują wyboje, odkształcenia w
przekroju, liczne spękania. Powoduje to, iż wydłuża się czas przejazdu. Dodatkowo,
pogarszający się stan dróg przy wzroście natężenia ruchu jest przyczyną wzrostu liczby
wypadków i kolizji drogowych.
Projekt przebudowy drogi powiatowej Jarocin-Żerków-Śmiełów-granica powiatu
(Ruda Komorska) na odcinku Jarocin – Komorze Przybysławskie o długości 18786 m ma na
celu wyeliminowanie negatywnych konsekwencji wynikających ze złego stanu dróg oraz
wzmocnienie stanu istniejącej infrastruktury powiatu jarocińskiego. Realizacja projektu
uwzględniać będzie następujące założenia wyjściowe: ruch kategorii KR-2, szerokość
jezdni 5-6 m, na łukach do 6,6 m, prędkość 60 km/h. Projekt zakłada ułożenie warstwy
ścieralnej z częściowym wyrównaniem profilu na prostych i łukach. W miejscowości
Wilkowyja przewidziano wymianę i uzupełnienie chodników z uzupełnieniem odwodnienia.
Na niektórych odcinkach pobocza zostaną zagęszczone i uzupełnione żwirem.
50 50
W wyniku realizacji projektu na odcinku Jarocin - Komorze Przybysławskie
zmodernizowanych zostanie 18786 m dróg powiatowych. Warstwa ścieralna uzyska
stabilność 5,5 kN. Droga zostanie dostosowana do parametrów klasy Z oraz ruchu kategorii
KR-2. Zdecydowanej poprawie ulegnie stan nawierzchni – znikną wyboje, spękania,
odkształcenia.
Celem projektu „Przebudowa drogi powiatowej Jarocin-Żerków-Śmiełów-granica
powiatu (Ruda Komorska) na odcinku Jarocin - Komorze Przybysławskie jest wzmocnienie
infrastruktury drogowej powiatu jarocińskiego, skrócenie czasu przejazdu do autostrady A-2
we Wrześni, zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, zapewnienie dostępu
mieszkańców terenów wiejskich do podstawowej infrastruktury drogowej oraz podniesienie
atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej terenów położonych wzdłuż drogi.
Projekt przyczyni się do wykorzystania potencjału turystycznego i zapewni warunki do
rozwoju turystyki na terenie Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego. Zwiększenie
atrakcyjności turystycznej wpłynie na wzrost liczby turystów, a to stworzy mieszkańcom
warunki do dywersyfikacji działalności i uzyskania pozarolniczych źródeł dochodu, co
z kolei pozwoli zapobiec trwałej marginalizacji społecznej i ekonomicznej mieszkańców
terenów wiejskich.
Projekt przyczyni się do długofalowego rozwoju powiatu jarocińskiego, zwiększy
spójność społeczno-gospodarczą regionu i pozwoli na jego zrównoważony rozwój.
Projekt nr 3: Przebudowa drogi powiatowej Nosków-Góra-Zalesie-Mieszków-Żerków
Przedmiotem projektu jest przebudowa ciągu dróg powiatowych Nosków - Góra Zalesie - Mieszków - Żerków o długości 24,1 km. Celem projektu jest wzmocnienie jakości
infrastruktury drogowej na terenie powiatu jarocińskiego. Obecny stan techniczny drogi jest
niezadowalający. W efekcie realizacji projektu droga zostanie dostosowana do parametrów
klasy Z. Nastąpi podwyższenie parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi
oraz polepszenie stanu istniejącej nawierzchni. Założono następujące parametry techniczne:
ruch KR2, prędkość projektowa 60 km/h, szerokość drogi 5-5,5 m.
W efekcie realizacji projektu nastąpi poprawa dostępności komunikacyjnej regionu i jej
powiązania z krajowym układem transportowym -zwiększy się dostępność do dróg
krajowych miejscowości położonych przy modernizowanym ciągu t.j. Nosków, Góra,
Zalesie, Osiek, Mieszków, Radlin, Stęgosz, Pawłowice. Wpłynie to pozytywnie na
aktywizację gospodarczą tego terenu poprawi się łączność między gminami Jaraczewo i
Żerków oraz poprawi się dostęp mieszkańców gminy Jaraczewo do Żerkowsko Czeszewskiego Parku Krajobrazowego. Projektowany ciąg wykorzystywany jest często jako
awaryjna trasa objazdowa Jarocina dla drogi krajowej nr 11 oraz jako trasa dla pojazdów
ponadgabarytowych omijająca nienormatywne wiadukty na drogach krajowych w Jarocinie.
Przebudowa tego ciągu znacznie wpłynie na poprawę bezpieczeństwa tych przewozów, oraz
pozwoli na skrócenie dojazdu z zachodniej części powiatu do drogi nr 11 i w rezultacie do
Poznania. Będzie to miało szczególne znaczenie w kontekście projektowanego obejścia
Jarocina, gdyż jeden z nielicznych wjazdów na to obejście znajdował się będzie w
Mieszkowie tj. na modernizowanym ciągu. Miejscowości położone w zasięgu
modernizowanego ciągu uzyskają znacznie lepsze połączenie z linią kolejową Kluczbork Poznań co ma duże znaczenie w kontekście planowanej likwidacji lokalnej linii kolejowej
Jarocin - Leszno stanowiącej dotychczas połączenie kolejowe tych obszarów. Realizacja
projektu przyczyni się także do poprawy życia mieszkańców: zwiększy się dostępność
mieszkańców do infrastruktury technicznej i społecznej, skróci czas i obniżą koszty
przejazdu, poprawi się bezpieczeństwo ruchu drogowego. Osiągnięte zostaną standardy UE
w zakresie bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Realizacja projektu spowoduje wzrost
konkurencyjności regionu oraz zapobiegnie marginalizacji społecznej i ekonomicznej
terenów wiejskich.
51 51
Projekt jest zgodny z założeniami „Strategii powiatu jarocińskiego na lata 2005-2011”.
Bezpośrednimi beneficjentami projektu będą mieszkańcy powiatu jarocińskiego.
Projekt nr 4: Przebudowa drogi powiatowej Komorze-Sucha-Kotlin-Fabianów
Przedmiotem projektu jest przebudowa ciągu dróg powiatowych Komorze,
Dobieszczyzna, Sucha, Parzew, Kotlin, Fabianów o długości 29 km. Celem projektu jest
wzmocnienie jakości infrastruktury drogowej na terenie powiatu jarocińskiego. Obecny stan
techniczny drogi jest niezadowalający. W efekcie realizacji projektu droga zostanie
dostosowana do parametrów klasy Z. Nastąpi podwyższenie parametrów technicznych i
eksploatacyjnych istniejącej drogi oraz polepszenie stanu istniejącej nawierzchni. Założono
następujące parametry techniczne: ruch KR2, prędkość projektowa 60 km/h, szerokość drogi
5-5,5 m.
W efekcie realizacji projektu nastąpi poprawa dostępności komunikacyjnej regionu i jej
powiązania z krajowym układem transportowym – przebudowa ciągu pozwoli na
zwiększenie dostępności do drogi krajowej nr 11 i do drogi wojewódzkiej 443 położonych
przy tym ciągu obszarów płożonych w gminach Żerków, Kotlin i Dobrzyca. Poprzez dostęp
do drogi wojewódzkiej 443 poprawi się połączenie gmin Dobrzyca i Kotlin ze wschodnią
częścią województwa w kierunku Konina i Warszawy. Realizacja tego projektu wpłynie
pozytywnie na aktywizację położonych przy modernizowanym ciągu obszarów. Przez
połączenie z drogą krajową nr 11 poprawi się łączność tych obszarów z Poznaniem i
Kaliszem. Polepszy się też łączność miedzy gminami Czermin, Kotlin i Dobrzyca. Dostęp do
zakładów „Paula” w Parzewie, „Kotlin Sp. z o.o.” w Kotlinie spowoduje aktywizację terenów
uprawy warzyw położonych przy tym ciągu. Poprawią się też warunki transportu produktów
tych zakładów w kierunku wschodnim.
Poprzez leżący na modernizowanym ciągu Kotlin przebiega linia kolejowa Kluczbork
-Poznań. Dobry dostęp do tej linii znacznie polepszy warunki produkcji dla położonych przy
ciągu zakładów tak w Powiecie Jarocińskim jak też w leżących w pobliżu modernizowanego
ciągu gminom Czermin i Dobrzyca należącym do Powiatu Pleszewskiego. W rezultacie
projektowana przebudowa ciągu wpłynie na aktywizację obszaru i spadek bezrobocia nie
tylko w gminach Powiatu Jarocińskiego ale też sąsiedniego Powiatu Pleszewskiego.
Realizacja projektu przyczyni się także do poprawy życia mieszkańców: zwiększy się
dostępność mieszkańców do infrastruktury technicznej i społecznej, skróci czas i obniżą
koszty przejazdu, poprawi się bezpieczeństwo ruchu drogowego. Osiągnięte zostaną
standardy UE w zakresie bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Realizacja projektu
spowoduje wzrost konkurencyjności regionu oraz zapobiegnie marginalizacji społecznej i
ekonomicznej terenów wiejskich.
Projekt nr 5: Przebudowa drogi powiatowej Bruczków-Rusko-Potarzyca-GolinaZakrzew
Przedmiotem projektu jest przebudowa ciągu dróg powiatowych Bruczków - Rusko
-Potarzyca - Golina - Zakrzew długości 15 km. Celem projektu jest wzmocnienie jakości
infrastruktury drogowej na terenie powiatu jarocińskiego. Obecny stan techniczny drogi jest
niezadowalający. W efekcie realizacji projektu droga zostanie dostosowana do parametrów
klasy Z. Nastąpi podwyższenie parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi
oraz polepszenie stanu istniejącej nawierzchni. Założono następujące parametry techniczne:
ruch KR2, prędkość projektowa 60 km/h, szerokość drogi 5-5,5 m.
W efekcie realizacji projektu nastąpi zwiększenie dostępności obszarów uprawy buraka
cukrowego do drogi nr 12 i dalej do m. Gostyń gdzie po likwidacji cukrowni w Witaszycach
52 52
znajduje się najbliższa cukrownia. Dotyczy to głównie obszarów położonych w pobliżu wsi
Witaszyce, Zakrzew, Golina, Potarzyca, Rusko, Cerekwica. Ponadto realizacja projektu
pozwoli na swobodny dojazd z kierunku zachodniego do chłodni składowej w Golinie z
ominięciem Jarocina. Poprawi się dostęp położonych przy modernizowanym ciągu
miejscowości do dróg krajowych nr 11, 12 i 15.
Realizacja projektu przyczyni się także do poprawy życia mieszkańców: zwiększy się
dostępność mieszkańców do infrastruktury technicznej i społecznej, skróci czas i obniżą
koszty przejazdu, poprawi się bezpieczeństwo ruchu drogowego. Osiągnięte zostaną
standardy UE w zakresie bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Realizacja projektu
spowoduje wzrost konkurencyjności regionu oraz zapobiegnie marginalizacji społecznej i
ekonomicznej terenów wiejskich.
V. POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z CELAMI „STRATEGII ROZWOJU POWIATU
JAROCIŃSKIEGO”
53 53
Działania zaplanowane w ramach poszczególnych zasadniczych obszarów
problemowych rozwoju powiatu jarocińskiego wynikają z przyjętych celów strategicznych,
określonych odrębnie dla każdego z obszarów problemowych. Z kolei zdefiniowane cele
strategiczne wyznaczają charakter programów operacyjnych, a realizacja przewidzianych w
ich ramach zadań, prowadzić będzie do określonego celu.
W ramach „Strategii Rozwoju Powiatu Jarocińskiego” zdefiniowano cele o
charakterze strategicznym, które przedstawiono poniżej:
1. Eliminacja skutków bezrobocia
2. Sprawny system wymiany informacji
3. Wysoki poziom opieki społecznej i zdrowotnej
4. Polepszenie sytuacji w rolnictwie
5. Dynamiczny rozwój turystyki
6. Wzrost ilości inwestorów
7. Sprawna i wydolna sieć komunikacyjna
W celu przybliżenia relacji jakie zachodzą pomiędzy celami zapisanymi w „Strategii
Rozwoju Powiatu Jarocińskiego” a Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju
Regionalnego w cele zawarte w dokumencie strategicznym wpisano działania
zidentyfikowane w Priorytecie 3 ZPORR.
Tabela Relacje pomiędzy celami zapisanymi w „Strategii rozwoju powiatu
jarocińskiego”, a priorytetem 3 Rozwój lokalny i jego działaniami z Zintegrowanego
Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego
Lp.
Cel strategiczny
1
2
3
Eliminacja skutków bezrobocia
Sprawny system wymiany informacji
Wysoki poziom opieki społecznej i
zdrowotnej
Polepszenie sytuacji w rolnictwie
Dynamiczny rozwój turystyki
Wzrost ilości inwestorów
Sprawna i wydolna sieć komunikacyjna
4
5
6
7
Działania w ramach priorytetu 3
ZPORRR – Rozwój lokalny
1: Obszary wiejskie;
2: Obszary podlegające restrukturyzacji;
3: Zdegradowane obszary miejskie,
poprzemysłowe i powojskowe;
3.1 Rewitalizacja obszarów miejskich
3.2 Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych i po-wojskowych.
4: Mikroprzedsiębiorstwa;
5: Lokalna infrastruktura społeczna
5.1 Infrastruktura edukacyjna i sportowa
5.2 Infrastruktura zdrowia
VI. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ
Przykładowe sposoby i wskaźniki monitorowania Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu
Jarocińskiego.
54 54
Monitorowaniu realizacji inwestycji zapisanych w Planie Rozwoju Lokalnego służyć
będą wskaźniki adekwatne do podejmowanych inwestycji. Realizacja Planu Rozwoju
Lokalnego odbywać się może na poziomie produktu, rezultatu, czy też oddziaływania. Warto
pamiętać, iż każdy ze wskaźników winien spełniać następujące warunki:
- trafności,
- mierzalności,
- wiarygodności,
- dostępności.
Poniżej podano zbiór przykładowych wskaźników, które będą wykorzystane przy ocenie
realizacji przedsięwzięć wpisanych w tym dokumencie.
Wskaźniki produktu
- ilość kilometrów wybudowanych lub zmodernizowanych dróg,
- liczba zmodernizowanych lub zbudowanych obiektów infrastruktury technicznej,
- liczba przepustów, mostów, rowów melioracji podstawowej i szczegółowej,
- liczba nowych portali internetowych informujących o kulturze, dziedzictwie kulturowym
gminy, wydarzeniach kulturalnych,
- liczba prowadzonych kawiarenek internetowych przez gminę i osoby prywatne,
- liczba zinwentaryzowanych dóbr kultury, ilość opracowanych programów pobytowych
dla turysty rowerowego, pieszego, przyrodnika itp.,
- zorganizowane przedsięwzięcia z udziałem finansowania zewnętrznego,
- długość wykonanej i zmodernizowanej sieci wodociągowo / kanalizacyjnej,
- ilość km dróg gminnych zmodernizowanych,
- liczba zrealizowanych projektów budowy i modernizacji.
Wskaźniki rezultatu
-
wzrost liczby korzystających z obiektów kultury, dóbr kultury w porównaniu do okresu
wyjściowego,
nowe produkty kulturowe i turystyczne,
udostępnione nowe formy korzystania z dóbr kultury,
opracowane i zgłoszone projekty na finansowanie przedsięwzięć z udziałem środków
zewnętrznych,
podniesienie jakości dróg (wzrost o % poprawionych dróg w stosunku do stanu
wyjściowego,
wzrost liczy pasażerów korzystających z transportu publicznego, lub zmniejszenie liczby
przejeżdżanych km w dowozach szkolnych,
wzrost poziomu zwodociągowania /skanalizowania powiatu,
wzrost ilości gospodarstw objętych selektywną zbiórką odpadów,
wzrost ilości energii wytwarzanej z źródeł odnawialnych,
wzrost ilości gospodarstw korzystających z gazu przewodowego GZ 50.
Wskaźniki oddziaływania
-
liczba utworzonych lub utrzymywanych miejsc pracy ponad 2 lata od zakończenia
inwestycji,
wzrost atrakcyjności
inwestycyjnej
i poczucia tożsamości więzi z gminą i
przynależności regionalnej,
55 55
-
wzrost liczby turystów zatrzymujących się w gminie powyżej jednego dnia,
spadek stopy bezrobocia,
wzrost dochodu na mieszkańca gminy.
56 56
VII. PLAN FINANSOWY W LATACH 2004-2008
Nazwa projektu
Okres
realizacji
Wartość
projektu
Budżet JST
Źródła finansowania
Budżet
Środki
Środki UE
państwa
prywatne
118.000
0
885.000
Inne
Projekt nr 1: Przebudowa drogi powiatowej
Jarocin-Żerków-Śmiełów –granica powiatu
(Ruda Komorska) na odcinku Komorze
Przybysławskie – granica powiatu
2007
1.180.000
177.000
0
Jarocin-Żerków-Śmiełów –granica powiatu
(Ruda Komorska) na odcinku JarocinKomorze Przybysławskie
2004-2007
4.570.000
1.186.420
0
0
3.383.580
0
Nosków-Góra-Zalesie-Mieszków-Żerków
2005-2008
2.000.000
1.208.750
0
0
791.250
0
Komorze-Sucha-Kotlin-Fabianów
2006-2008
4.300.000
1.273.750
0
0
3.026.250
0
Projekt nr 5: Przebudowa drogi Powiatowej
Bruczków-Rusko-Potarzyca-Golina-Zakrzew
2005-2008
807.930
455.430
0
0
352.500
0
VIII. SYSTEM WDRAŻANIA
System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego realizowany o
systemy pomocy strukturalnej UE zobowiązany jest przestrzegać zasad i procedur
wspólnotowych, które określono w Rozporządzeniu z dnia 21 czerwca 1999 r. Nr 1260/1999
wprowadzającym ogólne zasady funduszy strukturalnych oraz rozporządzeniach
odnoszących się do poszczególnych funduszy strukturalnych.
Poszczególne projekty będą wdrażane w oparciu o zasady wydatkowania środków
wg źródeł ich pochodzenia. W niektórych sytuacjach może to oznaczać, że podmiot
korzystający z różnych źródeł finansowania będzie musiał sprostać wielu wymaganiom
formalnym.
Instytucja zarządzająca Planem Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego
Funkcje instytucji zarządzającej planem pełnić będzie Rada Powiatu w Jarocinie, a funkcję
koordynatora będzie pełnił pełnomocnik ds. rozwoju lokalnego powołany Uchwałą Zarządu
Powiatu Nr 179 /04 z dnia 6 maja 2004 r. oraz horyzontalny zespół zadaniowy ds. rozwoju
lokalnego powołany Zarządzeniem Starosty Jarocińskiego Nr 12/2004 z dnia 14 maja 2004r.
Do zasadniczych obowiązków wynikających z zakresu zadań koordynatora i instytucji
zarządzającej jest zapewnienie zgodności realizacji Planu z poszczególnymi dokumentami
programowymi wyższego rzędu, a przede wszystkim:
- przygotowanie rocznych raportów nt. wdrażania planu i propozycji zmian,
- zapewnienie przygotowania planu i wdrożenia zasad promocji dokumentu,
- ustalenie szczegółowych zasad i kryteriów realizacji planu,
- dokonuje oceny ex-post po zakończeniu realizacji planu.
Organ wdrażający
Organem wdrażającym „Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego” jest
Starosta Jarociński oraz jego służby zorganizowane w Starostwie Powiatowym i jednostkach
organizacyjnych podporządkowanych Radzie.
Instytucja wdrażająca jest odpowiedzialna w szczególności za:
– kreowanie, przyjmowanie i składanie wniosków aplikacyjnych do instytucji
podległych – beneficjantów pomocy,
– kontrolę formalną wniosków, ich zgodności z procedurami i zapisami planu,
– ewentualne monitorowanie wdrażania poszczególnych projektów,
– zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów.
W ramach interwencji z funduszy strukturalnych, w szczególności w kontekście interwencji z
ZPORR należy wskazać beneficjentów, którzy odgrywają arcyważną funkcję, rolę w
systemie wdrażania przedsięwzięć współfinansowanych z EFRR. Wyróżniamy dwa rodzaje
Beneficjentów Końcowych:
Instytucje wdrażające, które są odpowiedzialne za zlecanie ostatecznemu beneficjentowi
realizacji projektu inwestycyjnego lub wykonywania usług. Instytucje wdrażające w ZPORR
występują w priorytecie 2 „Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach”
współfinansowanym z EFS. Instytucjami tymi są w każdym województwie: Wojewódzki
Urząd Pracy, Jednostka w Urzędzie Marszałkowskim pełniąca funkcję beneficjenta
końcowego realizuje również działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa współfinansowane z
EFRR.
Ostateczni odbiorcy usług i inwestycji. Zdecydowaną większość beneficjentów wsparcia w
ramach ZPORR (Priorytet 1 oraz 3, z wyłączeniem działania 3.4) stanowią tego rodzaju
beneficjenci. Przygotowują oni swój projekt, przedkładają do oceny, a po zatwierdzeniu
realizują wybierając w tym celu wykonawcę projektu.
Beneficjenci końcowi uprawnieni do uzyskania wsparcia są zróżnicowani w zależności od
działania. Szczegółowa lista beneficjentów końcowych znajduje się w Uzupełnieniu ZPORR.
Poniżej podano główne typy beneficjentów, (w nawiasie podano numer działania w ZPORR,
którego dotyczy dany rodzaj beneficjenta):
– jednostki samorządu terytorialnego: gminy, powiaty i województwa oraz działające w
ich imieniu jednostki organizacyjne (1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 3.1, 3.2,3.3, 3.5),
– stowarzyszenia, związki i porozumienia jednostek samorządu terytorialnego (1.1,
1.2,1.3,1.4, 1.5, 1.6, 3.1, 3.2, 3.3, 3.4),
– jednostki świadczące usługi publiczne na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego
(1.1, 1.2, 1.6, 3.1, 3.2, 3.3),
– jednostki wybrane w drodze przetargu świadczące usługi publiczne na zlecenie
jednostek samorządu terytorialnego (1.1, 1.2, 1.5, 1.6, 3.1, 3.2, 3.3),
– jednostki administracji rządowej w województwach (1.2, 1.4),
– szkoły wyższe (publiczne oraz nie działające dla zysku) (1.3, 1.5),
– szpitale (1.3),
– regionalne organizacje turystyczne (non-profit) (1.4),
– instytucje publiczne, w tym turystyczne i kulturalne instytucje z sektora finansów
publicznych, dla których organem założycielskim są jednostki administracji rządowej
lub samorządowej (1.4),
– organizacje pozarządowe (non-profit), stowarzyszenia, fundacje, kościoły i związki
wyznaniowe (1.4, 1.5, 3.1, 3.2, 3.3, 3.5),
– instytucje non-profit podległe samorządom, np. szkoły i placówki edukacyjne działające
w systemie oświaty, instytucje kulturalne, ochrony zdrowia i in. (1.5),
– jednostki badawczo-rozwojowe (1.5),
– instytucje publiczne (np. policja, straż pożarna i inne służby) (1.5),
– organizacje publiczne (1.6),
– organizacje publiczne i osoby prawne prowadzące działalność pożytku publicznego
(3.2, 3.3),
– przedszkola, szkoły i placówki edukacyjne działające w systemie oświaty (wspierane
publicznie i nie działające dla zysku) (3.5),
– ośrodki zdrowia (3.5).
IX. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ
Jednym z podstawowych obowiązków wynikających z ustawy o samorządzie
województwa jest przygotowanie strategii rozwoju regionów funkcjonujących od 1999 roku
w wyniku reformy administracyjnej kraju. Reforma państwa z 1990 roku, dzięki
upodmiotowieniu jednostek samorządu terytorialnego szczebla podstawowego, a także
kolejne zmiany ustrojowe będące wynikiem zmian odnoszących się do reorganizacji państwa
– utworzenia powiatów i województw na mocy ustawy o trójstopniowym podziale
administracyjnym kraju z dnia 5 czerwca 1998 roku z późniejszymi zmianami stworzyły
przesłanki dla strategicznego i efektywnego programowania rozwoju, tak na poziomie
lokalnym, jak i regionalnym.
Uruchomienie prac nad strategiami gmin, powiatów i województw na początku
pierwszej kadencji samorządów powiatowych i regionalnych było zadaniem trudnym, między
innymi ze względu na brak w Polsce doświadczeń dotyczących programowania rozwoju
regionalnego w warunkach rozwiniętej gospodarki rynkowej, brak niezbędnych odniesień w
zakresie dokumentów rządowych, dotyczących rozwoju regionalnego dla dokumentów
przygotowywanych na poziomie powiatowym i wojewódzkim, a także brak ciągłości
przestrzennej większości nowych województw, co oznaczało konieczność zestawiania
podstawowych informacji dla powiatów i regionów w nowym kształcie przestrzennym.
Problemem była też ciągłość informacji statystycznej dotyczącej nowych powiatów i
województw. Warto podkreślić, że w przypadku pracy nad strategią oraz Planem Rozwoju
Lokalnego ważnym i korzystnym zjawiskiem było i będzie uspołecznienie procesu
przygotowywania tego dokumentu. W tym celu powołany zespół konsultacyjny, będzie brał
udział w spotkaniach z przedstawicielami różnych grup społecznych i zawodowych. PRL
warto konsultować w środowiskach opiniotwórczych, wpływających jednocześnie na
kształtowanie powiatowego jutra. Do potencjalnych grup konsultacyjnych zaliczyć należy
przedstawicieli środowisk naukowych, samorządu terytorialnego, gospodarczego, rolniczego.
Zapewnienie przestrzennej, gospodarczej i społecznej spójności powiatu będzie możliwe
miedzy innymi dzięki:
- podniesieniu poziomu wykształcenia społeczeństwa i zwiększenie potencjału
innowacyjnego nauki i gospodarki,
- rozwojowi przedsiębiorczości,
- efektywnemu wykorzystaniu zasobów środowiska naturalnego i kulturowego.
Dokonana w pierwszej części PRL diagnoza społeczno-gospodarcza podyktowana jest
przyjęciem Polski do Wspólnoty Europejskiej.
W związku z tym można bez przesady stwierdzić, że w ciągu najbliższych lat – w
szczególności w pierwszym okresie polskiego członkostwa szansę na realizację będą miały te
projekty i działania rozwojowe, w przypadku których możliwy będzie montaż finansowy
środków krajowych (publicznych i prywatnych) ze środkami z funduszy Unii Europejskiej w
proporcjach określonych w Narodowym Planie Rozwoju: ok. 75% środków z UE i ok. 25%
środków zgromadzonych ze środków krajowych.
Biorąc pod uwagę aktualną sytuację, konieczne było dokonanie wnikliwej oceny
naszej sytuacji społeczno-gospodarczej powiatu oraz oceny „Strategii”, stopnia jej realizacji
oraz roli, jaką spełni w procesie ubiegania się o fundusze europejskie. Bowiem głównie w
oparciu o te elementy przygotowano „Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego”, na
którym, opierać się będzie dalsza realizacja polityki prorozwojowej powiatu.
Bardzo ważnym w toku prac nad „Planem Rozwoju Lokalnego Powiatu
Jarocińskiego” było właściwe wkomponowanie, wpisanie przyjętych w strategii i innych
dokumentach o charakterze planistyczno-strategicznym zamierzeń, zwłaszcza pod kątem
pojawiających się celów, priorytetów i działań w dokumentach krajowych i regionalnych
służących wykorzystaniu bezzwrotnej pomocy Unii Europejskiej w ramach Polityki
Strukturalnej Unii Europejskiej (Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności oraz Inicjatywy
Wspólnotowe).
Podkreślić należy także, że Narodowy Plan Rozwoju przyjęty w dniu 14 stycznia br. przez
Radę Ministrów wyraźnie wskazuje, jak istotna jest zależność między wybranymi kierunkami
i dziedzinami rozwoju oraz strukturą środków, jakie będą płynąć do naszego kraju regionu i
powiatu z budżetu Unii Europejskiej.
Zdajemy sobie także sprawę, że osiągnięcie postawionych w dokumencie zamierzeń
będzie możliwe tylko dzięki zaangażowaniu Rady Powiatu, wygenerowaniu niezbędnych
środków w ramach wkładu własnego, administracji powiatowej oraz zaangażowaniu
kluczowych partnerów społecznych z obszaru powiatu.
Partnerstwo w formułowaniu „Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego”
służyć będzie wykreowaniu ewentualnych zmian, a także osiąganiu wsparcia, akceptacji i
identyfikacji społeczności lokalnej z tak zmodyfikowanym dokumentem. Albowiem to te
podmioty będą potencjalnymi beneficjentami, biorcami unijnej pomocy w oparciu, z jednej
strony o „Strategię” oraz „Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Jarocińskiego”, z drugiej zaś o
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego i Sektorowe Programy
Operacyjne.
Powiązanie podstawowego celu, jakim jest przygotowanie PRLPJ z szeroką
prezentacją szans jakie stwarza uruchomienie w powiecie począwszy od maja od 2004 roku
działań zawartych w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego, w
Sektorowych Programach Operacyjnych oraz w celach Funduszu Spójności będzie ważnym
momentem do uruchomienia w powiecie szeroko rozumianego procesu tworzenia projektów
mających realne szanse uzyskania wsparcia.
Już dziś znane są możliwości wynikające z dostępu do Funduszy Strukturalnych.
Pozwalają one na dokładniejsze określenie wiodących działań oraz zakresu i harmonogramu
ich realizacji, zapisanych w tym dokumencie.
Konkludując warto wyraźnie podkreślić, iż w celu kreowania i prowadzenia aktywnej
polityki prorozwojowej na obszarze powiatu jarocińskiego, w oparciu o instrumenty
regionalnej polityki strukturalnej Unii Europejskiej przygotowano „Planu Rozwoju
Lokalnego Powiatu Jarocińskiego”. Obok strategii rozwoju powiatu, będącej fundamentem
prowadzenia polityki rozwoju, zapisane w dokumencie tym zadania będą podstawą do
przygotowywania projektów służących stymulowaniu życia społeczno – gospodarczego w
powiecie w powiązaniu ze środkami Unii Europejskiej.
1. System monitorowania Planu Rozwoju Lokalnego
Monitorowaniu realizacji inwestycji zapisanych w Planie Rozwoju Lokalnego służyć będą
wskaźniki adekwatne do podejmowanych działań na poziomie wskaźnika produktu,
wskaźnika rezultatu i oddziaływania przedstawione poniżej. Niemniej jednak warto
podkreślić, iż proces monitorowania odbywać się będzie od momentu rozpoczęcia inwestycji
do czasu jej zakończenia.
Dobrane wskaźniki do monitorowania „Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu
Jarocińskiego” zdeterminowane są rodzajem zaprogramowanych i podejmowanych
inwestycji współfinansowanych w ramach regionalnej polityki strukturalnej Unii
Europejskiej.
Wybrane wskaźniki produktu:
1. Ilość kilometrów wybudowanych lub zmodernizowanych dróg.
2. Liczba zmodernizowanych lub zbudowanych obiektów infrastruktury technicznej,
przepustów, mostów, rowów melioracji podstawowej i szczegółowej.
3. Liczba zrealizowanych projektów w zakresie transportu publicznego /taksówek,
przewoźników komunikacji zbiorowej.
4. Liczba nowych portali internetowych informujących o kulturze, dziedzictwie
kulturowym, wydarzeniach kulturalnych
5. Liczba prowadzonych kawiarenek internetowych
6. Liczba zinwentaryzowanych dóbr kultury, ilość opracowanych programów
pobytowych dla turysty rowerowego, pieszego, przyrodnika itp.
7. Zorganizowane przedsięwzięcia z udziałem finansowania zewnętrznego.
8. Długość wykonanej i zmodernizowanej sieci wodociągowej / kanalizacyjnej
9. Ilość km zmodernizowanych dróg
10. Liczba zrealizowanych projektów budowy i modernizacji
Wybrane wskaźniki rezultatu:
1. Podniesienie jakości dróg (wzrost o % poprawionych dróg w stosunku do stanu
wyjściowego)
2. Wzrost liczy pasażerów korzystających z transportu publicznego, lub zmniejszenie
liczby przejeżdżanych km w dowozach szkolnych
3. Wzrost liczby korzystających z obiektów kultury, dóbr kultury w porównaniu do
okresu wyjściowego
4. Nowe produkty kulturowe i turystyczne
5. Udostępnione nowe formy korzystania z dóbr kultury
6. Opracowane i zgłoszone projekty na finansowanie przedsięwzięć z udziałem
środków zewnętrznych
7. Wzrost poziomu zwodociągowania /skanalizowania powiatu
8. Wzrost ilości gospodarstw objętych selektywną zbiórką odpadów
9. Wzrost ilości energii wytwarzanej z źródeł odnawialnych
10. Wzrost ilości gospodarstw korzystających z gazu przewodowego GZ 50
Wybrane wskaźniki oddziaływania:
1. Liczba utworzonych lub utrzymywanych miejsc pracy ponad 2 lata od zakończenia
inwestycje.
2. Wzrost atrakcyjności inwestycyjnej i poczucia tożsamości więzi z gminą i
przynależności regionalnej
3. Wzrost liczby turystów zatrzymujących się w gminie powyżej jednego dnia
4. Spadek stopy bezrobocia
5. Wzrost dochodu na mieszkańca gminy.
2. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej
System monitorowania
Kluczowe zadanie w monitorowaniu i stymulowaniu realizacji „Planu Rozwoju Lokalnego”
to współpraca wszystkich podmiotów stoi już przed nadanie. Do zadań najważniejszych
zaliczyć należy interweniowanie w przypadku stwierdzenia opóźnień lub nieuzasadnionej
rezygnacji z realizacji zadania
Sposoby oceny planu
Skuteczność funkcjonowania planu poddawana będzie ocenie bieżącej za pomocą
wskaźników zawartych w punkcie V
Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym a
organizacjami pozarządowymi
Funkcje inicjatora podejmującego współprace pomiędzy sektorem publiczno-prawnym
a organizacjami pozarządowymi wypełniać będzie – Starosta Jarociński.
Zadania planu informacyjnego
– Zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o możliwościach uzyskania pomocy
w ramach funduszy strukturalnych dla wszystkich grup docelowych na terenie powiatu
jarocińskiego
– Zapewnienie czytelnej informacji o kryteriach oceny i wyboru projektów oraz
obowiązujących w tym zakresie procedurach
– Zapewnienie bieżącego informowania opinii publicznej o wymiarze i zakresie pomocy
wspólnotowej dla poszczególnych projektów i rezultatach działań na obszarze starostwa
– Zapewnienie współpracy z instytucjami zaangażowanymi w monitorowanie i
realizowanie Planu Rozwoju Lokalnego w zakresie działań promocyjnych,
informacyjnych
– Inicjowanie dodatkowych działań promocyjnych o zasięgu lokalnym
– Wykorzystanie nowoczesnych technologii /Internet, poczta elektroniczna/ w celu
usprawnienia komunikacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizacji Planu
Rozwoju Lokalnego.
Grupy docelowe odbiorców
Działania podejmowane w ramach Planu Rozwoju Lokalnego uwzględniać będą potrzeby
wymienionych grup docelowych, jeśli chodzi o zakres informacji oraz użyte instrumenty w
celu osiągnięcia maksymalnej skuteczności.
Opinia publiczna
Powszechna wiedza na temat działań związanych z wdrażaniem oraz wykorzystaniem
środków UE służyć będzie prezentacji korzyści płynących z członkostwa we Wspólnocie,
budowaniu pozytywnego wizerunku podmiotów zaangażowanych w proces wdrażania
pomocy, jak również przyczyni się do poparcia inwestycji, których bezpośrednim
beneficjantem będzie społeczność powiatu.
Beneficjanci to osoby instytucje lub grupy społeczne bezpośrednio korzystające z wdrażanej
pomocy. Będą to :
• Samorząd powiatu
• Podmioty będące jednostkami podległymi samorządowi gminnemu bądź realizujące
zadania samorządu powiatowego
• Podmioty gospodarcze
• Organizacje zrzeszające przedsiębiorców
• Jednostki edukacyjne
• Organizacje pozarządowe i organizacje społeczne
• Związki wyznaniowe.
Kształtowanie wizerunku Planu Rozwoju Lokalnego
Wykorzystanie pomocy w ramach funduszy strukturalnych płynących z UE uzależnione jest
od poziomu świadomości w zakresie istnienia oraz możliwości pozyskania środków dla
samorządów gminnych. W tym celu istnieje realna potrzeba konsekwentnego kształtowania
pozytywnego wizerunku Plany Rozwoju Lokalnego.
Instrumenty strategii informacyjnej
Realizacji polityki informacyjnej służyć mają następujące instrumenty:
Konferencje i seminaria, wykłady warsztaty, prezentacje propagujące informacje o
możliwościach wykorzystania środków unijnych i rezultatach wsparcia UE oraz
usystematyzowania wiedzy.
Wizytacje projektów, ekspozycje projektów mogą stanowić skuteczne metody
prezentacji osiągnięć w zakresie realizacji inicjatyw z wykorzystaniem środków UE.
Informowanie o projektach oraz ich promocja przez beneficjantów – zadbać o
przekazanie odpowiedniej wiedzy beneficjantom z terenu Starostwa Powiatowego, którzy
będą odpowiedzialni za spełnienie wymogów w tym zakresie.
Serwisy internetowe będą szybkim i powszechnym źródłem informacji dla
potencjalnych beneficjantów i instytucji o aktualnych możliwościach skorzystania z pakietu
pomocowego, zaś dla opinii publicznej stanowią kompleksowe źródło informacji o
osiągnięciach Planu Rozwoju Lokalnego i wsparciu ze strony Unii Europejskiej.
Współpraca z mediami – działania wykorzystujące współpracę z prasą, radiem,
telewizją o zasięgu lokalnym i regionalnym będą kluczowym elementem przy realizacji
Planu Rozwoju Lokalnego w szczególności w odniesieniu do opinii publicznej. Działania
podejmowane za pośrednictwem mediów będą miały formę artykułów i relacji prasowych,
audycji radiowych i telewizyjnych, reklam i ogłoszeń. Wszelka informacja o zasadach i
procedurach związanych z wykorzystaniem funduszy strukturalnych powinna być
przekazywana w zwięzły i przystępny sposób.
X. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA WOJEWÓDZTWA, W KTÓRYM POŁOŻONA
JEST JEDNOSTKA REALIZUJĄCA
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO –
WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE
Podstawowe informacje o województwie
Województwo na tle kraju
Lp. Wskaźnik
1.
2.
3.
4.
5.
6.
a.
b.
c.
7
a.
b.
c.
d.
e.
8.
9.
10.
11.
Powierzchnia w %
Liczba ludności w %
Gęstość zaludnienia, m-k./km2
Stopa urbanizacji w %
Liczba ludności w miastach powyżej 100 tys.
mieszkańców (w tys.)
Poznań
Kalisz
Pracujący wg sektorów w %
I: rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo
II: przemysł, budownictwo
III: usługi
PKB na mieszkańca w %
w województwie
w podregionach (NTS III):
Pilski
Poznański
Kaliski
Koniński
m. Poznań
Wartość dodana brutto na pracującego w 1999r. w %
ogółem w województwie
w sektorze I: rolnictwo
w sektorze II: przemysł,
budownictwo
w sektorze III –usługi:
rynkowe
nierynkowe
Wartość brutto środków trwałych ogółem w 1999r. w
%
Nakłady inwestycyjne ogółem w 1999r. w %
Nakłady na działalność badawczo-rozwojową na
mieszkańca w zł
Rok
2000
9,5
8,7
113
57,7
Polska
Źródło
100,0
100,0
124
61,8
RSW1
RSW
RSW
RSW
Miasta
liczbach
(GUS)
578
107
100,0
20,6
34,6
44,8
100,0
18,7
31,1
50,3
106,6
100,0
80,6
95,5
76,0
78,0
211,7
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
103,3
177,7
101,4
106,1
100,0
100,0
100,0
100,0
94,7
99,4
100,0
100,0
8,4
100,0
PKB
8,9
100,0
PKB
100,3
124,1
RSW
w
BAEL
(GUS)2
PKB3
PKB
12
Stopa bezrobocia wg BAEL w III kwartale 2002r.w % 19,3
19,8
13.
14.
15.
16.
17.
Liczba studentów na 10 tys. mieszkańców
Drogi o nawierzchni twardej w km/100 km2
Ofiary śmiertelne wypadków na 100 tys. ludności
Emisja zanieczyszczeń pyłowych na km2 w t
Emisja zanieczyszczeń gazowych na km2 w t
Udział ścieków nieoczyszczonych przemysłowych i
komunalnych
w
ogólnej
ilości
ścieków
odprowadzanych w %
361,9
79,4
17,9
0,4
5,9
406,9
79,9
16,3
0,6
6,7
Informacja..
.4
RSW
RSW
RSW
RSW
RSW
0,5
3,3
RSW
18.
19. Lasy i grunty leśne w powierzchni ogólnej w %
25,2
28,4
RSW
2
20. Sieć wodociągowa rozdzielcza w km na 100 km
84,9
67,8
RSW
21. Sieć kanalizacyjna rozdzielcza w km na 100 km2
14,3
16,4
RSW
1. Rocznik Statystyczny Województw, GUS, Warszawa 2001
2. Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności
3. Produkt krajowy brutto według województw, GUS/US w Katowicach, 2001
4. Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej województw, GUS, Warszawa, nr 3/2002
Położenie i walory województwa
Województwo wielkopolskie położone jest w środkowo-zachodniej części Polski, w
dorzeczu Warty. Region sąsiaduje z województwami: kujawsko-pomorskim, pomorskim,
łódzkim, opolskim, dolnośląskim, lubuskim oraz zachodniopomorskim. Stolicą województwa
jest Poznań (578 tys. mieszkańców)
Województwo wielkopolskie zajmuje korzystne miejsce na kontynencie europejskim.
Szczególne znaczenie ma tranzytowe położenie Poznania. Przechodzący przez środek
regionu międzynarodowy korytarz transportowy o przebiegu wschód-zachód (drogi
międzynarodowe i odcinki tras kolejowych Bruksela–Berlin–Poznań–Warszawa–Terespol)
oraz Świnoujście–Poznań–Wrocław–Ostrawa łączą centralną Wielkopolskę z Europą
Wschodnią i Zachodnią. Port Lotniczy Poznań-Ławica posiada regularne połączenia z
portami lotniczymi w Niemczech, Danii, Belgii i Austrii. Obsługuje również liczne loty
czarterowe i samoloty prywatne.
Wielkopolska należy do największych regionów Polski. Pod względem powierzchni zajmuje
drugie miejsce w kraju, a pod względem liczby mieszkańców trzecie. Jest obszarem
zrównoważonej urbanizacji. Obok Poznania –metropolii o znaczeniu krajowym – rozwijają
się miasta średnie o znaczeniu regionalnym: Kalisz (108 tys.), Konin (83,5 tys.), Piła (76,5
tys.), Leszno (63 tys.) oraz Ostrów Wlkp. (74,5 tys.) i Gniezno (71,5 tys.). Łącznie w
województwie jest 109 miast.
Województwo wielkopolskie należy do regionów o dużych zasobach ziem
wykorzystywanych rolniczo – blisko 2/3 powierzchni województwa stanowią użytki rolne.
Województwo jest krajowym liderem w produkcji żywności. Znaczna część gospodarstw
uzyskuje plony zbliżone do osiąganych w krajach Europy Zachodniej. Przyczyniają się do
tego wysoka kultura rolna i poziom gospodarowania. Wysokie plony i obsada zwierząt na
100 ha użytków rolnych lokują region na czele województw. Szczególną rolę odgrywa
hodowla trzody chlewnej (1 miejsce w Polsce). Większy, niż przeciętnie w kraju, jest obszar
uprawy warzyw. Znaczna ich część uprawiana jest pod osłonami. Rolnictwo wykazuje dużą
zdolność przystosowawczą do zmian koniunkturalnych na rynku. Przykładem są pojawiające
się nowe uprawy: szparagi, pieczarki i żywność ekologiczna oraz tworzenie gospodarstw
łowieckich, hodowla koni.
W podnoszenie wydajności i jakości produkcji rolnej zaangażowany jest potencjał
naukowy m. in. Akademii Rolniczej w Poznaniu oraz szeregu instytutów naukowych,
współpracujących z partnerskimi placówkami na świecie. Wieloletnie tradycje naukowe
sprawiły, że jakość i poziom intelektualnej konkurencyjności kadry naukowo – technicznej
(szczególnie w niektórych dziedzinach) jest wysoki i adekwatny do stanu wiedzy naukowców
zachodnich. Potencjał naukowo–badawczy i rozwojowy województwa wielkopolskiego
skoncentrowany jest przede wszystkim w największym ośrodku naukowym i szkolnictwa
wyższego regionu – Poznaniu. Ośrodek poznański skupia 95% zatrudnionych w sektorze
badawczo–rozwojowym województwa wielkopolskiego, zaś cały region zatrudnia 9,3%
ogółu zatrudnionych w instytucjach B+R w Polsce (3. miejsce w kraju). W Wielkopolsce pod
kierunkiem około 7,5 tys. nauczycieli akademickich studiuje ponad 146 tys. młodych ludzi.
Studenci kształcą się w 28 wyższych uczelniach państwowych i prywatnych. Poznań jest
największym, ale nie jedynym ośrodkiem akademickim w województwie wielkopolskim.
Wyższe Szkoły Zawodowe znajdują się w Kaliszu, Koninie, Lesznie, Pile, Jarocinie;
Gnieźnie, w kilku innych miejscowościach mieszczą się też filie uczelni z Poznania i innych
ośrodków akademickich.
W gospodarce województwa ważną pozycję zajmuje przemysł. Najbardziej
rozwinięty jest on w dużych ośrodkach miejskich, a największym potencjałem
przemysłowym wyróżnia się Poznań i jego okolice. Przemysł stanowi źródło utrzymania dla
około 1/3 ogółu pracujących mieszkańców i dostarcza główną część produktu krajowego
brutto.
Sektor prywatny ma wyraźną przewagę nad sektorem publicznym. Uwagę zwraca bardzo
wysoki udział sektora zagranicznego w eksporcie przemysłu Wielkopolski, co świadczy o
otwartości gospodarki województwa oraz o wysokim poziomie powiązań kooperacyjnych.
Cechą charakterystyczną jest zdecydowana przewaga przedsiębiorstw małych i średnich. Ich
zaletą jest duża mobilność i elastyczność.
W zróżnicowanej branżowo strukturze przemysłu województwa dominuje
przetwórstwo rolno – spożywcze, a do rozwijających się grup należą przede wszystkim
produkcja pojazdów mechanicznych, przemysły farmaceutyczny, meblarski, sprzętu
oświetleniowego i gospodarstwa domowego, ceramiczny i szklarski, wyrobów z tworzyw
sztucznych dla budownictwa, włókienniczy i odzieżowy. Ważną rolę odgrywa także
górnictwo węgla brunatnego, hutnictwo i wytwarzanie energii.
Znaczna część obszaru województwa jest stosunkowo atrakcyjna dla potencjalnych
inwestorów. Najwyższą atrakcyjnością inwestycyjną w regionie charakteryzuje się Poznań i
okolice. Pod tym względem aglomeracja poznańska zajmuje czołowe miejsce w kraju obok
aglomeracji: warszawskiej, krakowskiej i wrocławskiej. Obok Poznania dużym
zainteresowaniem inwestorów cieszą się Leszno, Kalisz, Konin, a także Piła, Gniezno,
Kościan i Szamotuły.
Na terenie województwa znajdują się liczne obiekty zabytkowe. Najwartościowsze skupione
są w Poznaniu i okolicach, Gnieźnie oraz Kaliszu. Cenne są zabytkowe układy przestrzenne
miast i wsi, liczne pałace i dwory, parki dworskie, tradycyjne budownictwo ludowe. Obiekty
z okresu początków państwowości polskiej udostępnione są do zwiedzania całościowo jako
tzw. „Szlak Piastowski”. W Poznaniu odbywają się również liczne imprezy kulturalne,
sportowe oraz targi i wystawy. Szczególną rolę pełnią Międzynarodowe Targi Poznańskie,
będące jedną z największych tego typu instytucji w Europie Środkowej oraz
Międzynarodowe Targi Rolno-Przemysłowe "Polagra", w których uczestniczy każdego roku
około 2 tys. wystawców z blisko 35 krajów.
Główne problemy rozwoju województwa:
– duże zróżnicowanie wewnętrzne – duży udział obszarów o niskim potencjale
gospodarczym, dotyczy to szczególnie gmin o charakterze typowo rolniczym we
wschodniej i częściowo południowej oraz północnej i zachodniej częściach
województwa,
– niewystarczające wyposażenie ilościowe i jakościowe w infrastrukturę komunikacyjną
na obszarze całego województwa, a także w infrastrukturę komunalną szczególnie na
obszarach wiejskich i w małych miastach,
– słaby, instytucjonalny i finansowy system wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw,
– słabe przygotowanie (niska konkurencyjność produktów, mała innowacyjność
produkcji, słabe wyposażenie kapitałowe i technologiczne, słaby marketing) znacznej
części przedsiębiorstw, szczególnie małych i średnich do działania na jednolitym rynku
europejskim,
– niski poziom usług społecznych, dla biznesu,
– wysoki poziom bezrobocia w północnej i wschodniej części województwa,
spowodowany upadkiem państwowych gospodarstw rolnych oraz załamaniem produkcji
przemysłu przetwórczego w wielu miastach,
–
niski poziom życia mieszkańców (szczególnie ludności rolniczej o słabej mobilności
przestrzennej) w części północnej i wschodniej województwa, wynikający m.in. z
bezrobocia spowodowanego upadkiem państwowych gospodarstw rolnych oraz
załamaniem przemysłu przetwórczego, a także ze słabo rozwiniętej infrastruktury.
Szanse dla rozwoju województwa:
– korzystne położenie,
– wysoka aktywność gospodarcza, przejawiająca się m.in. dużą aktywnością
mieszkańców, znaczną liczbą zarejestrowanych podmiotów gospodarczych,
zdecydowaną przewagą małych i średnich przedsiębiorstw, stosunkowo wysokim
poziomem inwestycji produkcyjnych,
– duży potencjał produkcyjny przemysłu, szczególnie produkcji artykułów
spożywczych, maszyn i urządzeń, pojazdów mechanicznych, wyrobów z metali,
maszyn i aparatury elektrycznej, wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, mebli,
znacząca liczba rynkowych gospodarstw rolnych, istniejący potencjał naukowy i
badawczy.

Uchwała 246 - Nazwa i dane teleadresowe

Transkrypt

Podobne dokumenty

Generuj PDF - KPP Jarocin

KPP JAROCIN BEZPIECZNY POWRÓT DO SZKOŁY

Ochotnicze Straże Pożarne

Montenapoleone Stylowy butik odziezowy

podziękowanie - Hufiec ZHP Jarocin

tr w jarocinie - Stowarzyszenie Jarocin XXI

Firma Easyhost Sp. z oo SKA informuje, iż w ramach Działania 2.8

Regulamin konkursu na najpiękniejszy wianek sobótkowy pdf.

Malutka mrówka w olbrzymim mrowisku

program integracji społecznej i zawodowej osób