Klasyfikacje medyczne. Część 2.

314
Probl Hig Epidemiol 2010, 91(2): 314-315
Klasyfikacje medyczne. Część 2.
Medical classifications. Part 2.
Erwin Strzesak
Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu
Artykuł jest kontynuacją cyklu poświęconego klasyfikacjom medycznym
występującym w praktyce lekarza.
The article is a continuation of a series dedicated to medical classifications
that exist in medical practice.
Słowa kluczowe: klasyfikacja medyczna, choroba, procedura medyczna
Key words: medical classification, disease, medical procedure
© Probl Hig Epidemiol 2010, 91(2): 314-315
Adres do korespondencji / Address for correspondence
www.phie.pl
Dr n. med. Erwin Strzesak
Nadesłano: 10.10.2009
Zakwalifikowano do druku: 10.05.2010
W pierwszej części {Probl Hig Epidemiol 2008,
89(3): 330-331} umówiono sposoby zapisywania
chorób i problemów zdrowotnych pacjentów w klasyfikacji ICD10. W kolejnej przedstawione zostanie
zagadnienie kodowego zapisywania czynności medycznych wykonywanych w związku z diagnozowaniem, leczeniem i rehabilitacją pacjenta. Jedną
z klasyfikacji, która umożliwia wybranie nazwy i kodu
czynności medycznej wykonanej u pacjenta, jest Międzynarodowa Klasyfikacja Procedur Medycznych.
Aktualnie obowiązującą jest Rewizja Dziewiąta tej
klasyfikacji, co w skrócie jest zapisane jako ICD9CM
[1]. Skrót ten pochodzi od angielskiej nazwy International Classification of Diseases Ninth Revision Clinical
­Modification. W celu wyeliminowania pomyłek należy
w tym miejscu podkreślić różnicę pomiędzy klasyfikacją ICD9CM i klasyfikacją o podobnej nazwie ICD9.
Różnica ta przedstawiona została w I części.
Klasyfikacja ICD9CM jest zbiorem nazw czynności medycznych oraz kodów tych czynności zapisanych
w postaci numerycznej. Składa się z szesnastu rozdziałów, które zawierają opis procedur wraz z kodami,
ułożone według podziałów anatomicznych. Pierwsze
piętnaście rozdziałów opisuje procedury chirurgiczne, natomiast rozdział szesnasty dotyczy procedur
profilaktycznych, diagnostycznych, rehabilitacyjnych
i innych drobnych terapeutycznych. Ostatnie wydanie
Klasyfikacji, dokonane na zlecenie Departamentu ds.
Informatyki Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej
z roku 1999, zawiera następujące rozdziały:
Wielkopolskie Centrum Onkologii
ul. Garbary 15, 61-866 Poznań, e-mail: [email protected]
I.
II.
Zabiegi w zakresie układu nerwowego
Zabiegi w zakresie układu wydzielania wewnętrznego
III. Zabiegi w zakresie oka
IV. Zabiegi w zakresie ucha
V. Zabiegi w zakresie nosa jamy ustnej i gardła
VI. Zabiegi w zakresie układu oddechowego
VII. Zabiegi w zakresie układu sercowo-naczyniowego
VIII.Zabiegi w zakresie układu krwiotwórczego
i limfatycznego
IX. Zabiegi w zakresie układu trawiennego
X. Zabiegi w zakresie układu moczowego
XI. Zabiegi w zakresie męskich narządów płciowych
XII. Zabiegi w zakresie żeńskich narządów płciowych
XIII. Operacje i zabiegi położnicze
XIV. Zabiegi w zakresie układu mięśniowo-szkieletowego
XV. Zabiegi na powłokach ciała
XVI. Zabiegi diagnostyczne i terapeutyczne – różne
Zapis kodu klasyfikacji ICD9CM opiera się na schemacie:
00.0(000)
gdzie pierwsze dwie cyfry odpowiadają grupie kodów
związanej z poszczególnym rozdziałem, natomiast
poszczególne procedury lub ich techniki wykonania
zakodowane zostają w cyfrach występujących po
kropce. Cyfr po kropce może być od jednej do 4. Dla
przykładu:
Strzesak E. Klasyfikacje medyczne. Część 2.
315
53.4 – marsupializacja torbieli trzustki
83.97 – wstrzyknięcie leku do ścięgna
65.221 – klinowa resekcja jajnika laparoskopowo
23.1201 – trepanacja martwego zęba z zaopatrzeniem
ubytku opatrunkiem
Grupy kodów w poszczególnych rozdziałach podzielone zostały następująco:
Zabiegi w zakresie układu nerwowego
01 – 05
Zabiegi w zakresie układu wydzielania wewnętrznego
06 – 07
Zabiegi w zakresie oka
08 – 16
Zabiegi w zakresie ucha
18 – 20
Zabiegi w zakresie nosa jamy ustnej i gardła
21 – 29
Zabiegi w zakresie układu oddechowego
30 – 34
Zabiegi w zakresie układu sercowo-naczyniowego
35 – 39
Zabiegi w zakresie układu krwiotwórczego i limfatycznego
40 – 41
Zabiegi w zakresie układu trawiennego
42 – 54
Zabiegi w zakresie układu moczowego
55 – 59
Zabiegi w zakresie męskich narządów płciowych
60 – 64
Zabiegi w zakresie żeńskich narządów płciowych
65 – 71
Operacje i zabiegi położnicze
72 – 75
Zabiegi w zakresie układu mięśniowo-szkieletowego
76 – 84
Zabiegi na powłokach ciała
85 – 86
Zabiegi diagnostyczne i terapeutyczne – różne
87 – 99
Należy zaznaczyć, że podział ten odnosi się do
tej konkretnej wersji, wydanej – jak wyżej zaznaczono – w 1999 roku. Istotne jest to o tyle, że w Polsce
powstały od tego czasu liczne wersje tej Międzynarodowej Klasyfikacji. Stało się to na potrzeby procesu
rozliczania świadczeń opieki zdrowotnej opartego na
systemie Jednorodnych Grup Pacjentów. Ponieważ nie
doszło do międzynarodowych uzgodnień, wątpliwym
pozostaje, czy te klasyfikacje wydawane przez Narodowy Fundusz Zdrowia można nazywać międzynarodowymi i stosować skrót ICD9CM. Jednakże autor,
nie mając prawniczego przygotowania, pozostawia
rozstrzygnięcie tego problemu kompetentnym specjalistom.
Dokonując kodowego zapisu wykonanej czynności
medycznej należy dążyć do maksymalnej przewidzianej w klasyfikacji szczegółowości. Zobrazuje to na
poniższych przykładach:
1. Neurochirurg, który wykona biopsję opony twardej mózgu, nie może zakodować:
01 – nacięcie i wycięcie w obszarze czaszki, mózgu
i opon mózgowych,
ani
01.1 – zabiegi diagnostyczne na czaszce, mózgu
i oponach mózgowych,
a powinien posłużyć się kodem
01.12 – biopsja opon mózgu
2. Ginekolog, który laparoskopowo usunął macicę
musi pominąć kody:
68.4 – całkowite wycięcie macicy droga brzuszną
oraz
68.41 – proste wycięcie macicy
i powinien zakodować czynność
68.411 – proste wycięcie macicy drogą brzuszna
laparoskopowo
Faktem pozostaje, że w krajowym obrocie dokumentami pojawiają się wersje klasyfikacji, która łudząco przypomina ICD9CM, zawiera opisy zabiegów
stosowanych we współczesnej medycynie i stosowana
jest na potrzeby opisywania udzielonych świadczeń
medycznych w zakładzie opieki zdrowotnej mającym
umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wersje te
niejednokrotnie w istotny sposób różnią się opisami
procedur dla tych samych kodów.
Wersja I klasyfikacji wydana w 1995 r. opisywała
procedurę o kodzie 96.11 jako „tamponada zewnętrznego przewodu słuchowego”, natomiast ten sam kod
w drugim wydaniu z 1999 r. oznaczał „znieczulenie
ogólne z użyciem maski krtaniowej”. Korzystanie
z nieaktualnej klasyfikacji, zwłaszcza wtedy, kiedy
kodowanie wg ICD9CM jest podstawą grupowania
świadczeń w systemie Jednorodnych Grup Pacjentów, łączy się z niebezpieczeństwem przekazywania
niewłaściwej informacji do Narodowego Funduszu
Zdrowia [2].
Opisywana klasyfikacja jest elementem statystyki
publicznej w zakresie ochrony zdrowia [3], realizowanym poprzez prowadzenie dokumentu o nazwie:
karta statystyczna szpitalna ogólna Mz/Szp11 [4].
Piśmiennictwo / References
1. Międzynarodowa Klasyfikacja Procedur Medycznych.
PZWL, Warszawa 1983.
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 czerwca 2006 r.
w sprawie zakresu niezbędnych informacji gromadzonych
i przetwarzanych przez świadczeniodawców, szczegółowego
sposobu rejestrowania tych informacji oraz ich przekazywania
podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń ze
środków publicznych (Dz.U. 2006 nr 114 poz. 780 z późn.
zm.).
3. Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 roku o statystyce publicznej
(Dz.U. nr 88 poz. 439).
4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2005 r.
w sprawie programu badań statystyki publicznej na rok 2006
(Dz.U. nr 178 poz. 1482).