Studium - Głogów - System Informacji o Terenie

ZARZĄD MIASTA
ŁOGOWA
tudium
uwarunkowań i
kierunków
zagospodarowania
str.1
Spis treści:
CZĘŚĆ OPISOWA
Rozdz. I CZĘŚĆ INFORMACYJNA ..................................................................................................str 6
1. Informacje formalne
1.1 Podstawa opracowania
1.2 Skład zespołu autorskiego
1.3 Cel i zakres pracowania
1.4 Metoda opracowania
1.5 Zakres formalno-prawny opracowania
Rozdz. II OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIASTA .............................................................str. 10
1.Rys historyczny
2.Położenie geograficzne i warunki naturalne
3.Powiązania z terenami otaczającymi i charakterystyka układu osadniczego
4.Charakterystyka gospodarcza
Rozdz. III UWARUNKOWANIA ROZWOJU MIASTA ............................................................str. 30
1.Uwarunkowania rozwoju miasta w aspekcie obowiązujących ustaleń planistycznych
2.Uwarunkowania jakości środowiska przyrodniczego
3.Uwarunkowania przestrzeni rolniczej
4.Sytuacja społeczna miasta
4.1. mieszkalnictwo
4.2. poziom wykształcenia
4.3. rozwój demograficzny
4.4. rynek pracy
5.Uwarunkowania wyposażenia miasta w infrastrukturę społeczną
5.1. Oświata
5.2. Zdrowie i opieka społeczna
6. Uwarunkowania wyposażenia terenu miasta w infrastrukturę techniczną
6.1. Energetyka cieplna
6.2. Gaz
6.3. Telekomunikacja
6.4. Woda
6.5. Kanalizacja
7. Uwarunkowania komunikacyjne
8. Uwarunkowania rozwoju turystyki
9. Uwarunkowania jakości życia mieszkańców
10. Uwarunkowania stanu dóbr kultury
11. Realizacja polityki przestrzennej państwa
12. Uwarunkowania stanu zagospodarowania miasta i zasady gospodarki przestrzennej na terenach zabudowanych
Rozdz. IV PROBLEMY I SZANSE ROZWOJU MIASTA ...........................................................str. 85
1. Problemy ogólne
2. Problemy szczegółowe
3. Problemy kluczowe
4. Szanse rozwoju
str.2
Rozdz. V KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA .........................str. 95
5.
6.
7.
8.
9.
10.
7.
8.
9.
Cele rozwoju przestrzennego
Kierunki ogólne rozwoju przestrzennego
Kierunki ochrony wartości środowiska przyrodniczego
Kierunki i zasady ochrony dóbr kultury
Kierunki i zasady rozwoju turystyki
Kierunki rozwoju komunikacji
6.1. Drogowa
6.2. Wodna
6.3. Kolejowa
Kierunki rozwoju infrastruktury sanitarnej
7.1. Kierunki rozwoju systemów· zaopatrzenia w wodę i kanalizację.
7.2. Kierunki i zasady usuwania odpadów stałych.
7.3. Kierunki zaopatrzenia w gaz ziemny.
7.4. Elektroenergetyka.
7.5. Energetyka cieplna
Kierunki rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej
Obszary dla których sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego jest obowiązkowe
Rozdz. V I POLITYKA PRZESTRZENNA..........................................................................................str. 126
Rozdz. VII ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE...............................................................................................str. 134
1. Podział miasta na rejony problemowe
2. Obszary opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
3. Obszary strategiczne
4. Diagnoza stanu istniejącego - zasady przekształceń zagospodarowania
5. Kierunki zagospodarowania przestrzennego
BIBLIOGRAFIA
1. Studium zagospodarowania przestrzennego woj. legnickiego - Hipoteza otwarcia, diagnoza prospektywna,
WPU, Legnica, kwiecień 1997
2. Lokalizacja i charakterystyka portów, przeładowni i nadbrzeży odrzańskiej drogi wodnej - Poty odrzańskie
SA, Opole, wrzesień 1997
3. Raport o, stanie bazy ekonomicznej subregionu głogowskiego, Regionex, Katowice 1996
Gospodarka Przestrzenne Gmin, IGPiK o/Kraków, Kraków 1995
4. Założenia do ogólnego planu zagospodarowania przestrzennego m. Głogowa, Agloprojekt, 1993
5. Opracowanie fizjograficzne dla byłego powiatu Głogów w skali 1:25000, Geoprojekt Warszawa 1968 r.
6. Opracowanie fizjograficzne dla byłego powiatu Głogów w skali 1:10000, Geoprojekt Wrocław 1983 r.
7. Mapa glebowo-rolnicza arkusz Głogów w skali 1:5000
8. Wykaz obiektów zabytkowych Głogowa, Państwowa Służba Ochrony Zabytków w Legnicy
9. System ewidencji stanowisk archeologicznych, v.3.0; WOJEWÓDZKI KONSERWATOR ZABYTKÓW W
LEGNICY, 1993
10. “Program ogólny rozbudowy i modernizacji gospodarki ściekowej w Głogowie”, Biuro projektowoConsultingowe PROSAN Sp. z o.o., Warszawa 1997
11. Stan czystości powietrza atmosferycznego i gleb na terenie województwa legnickiego. Opinia konsultacyjna. Legnica 1995
12. Roczniki statystyczne województwa legnickiego, WUS Legnica
13. Informacja o aktualnej sytuacji w rolnictwie w woj. legnickim. Urząd Wojewódzki, Wydział Rolnictwa i
leśnictwa w Legnicy. Legnica 1994
14. Polityka restrukturyzacji bazy ekonomicznej województwa legnickiego na lata 1994-2003. Raport końcowy. Katowice - Legnica 1994
str.3
15. Prognoza rozwoju ludności województwa legnickiego do roku 2010. Urząd Wojewódzki w Legnicy. Wydział Polityki Regionalnej, Legnica 1992
16. Polityka ekologiczna Województwa Legnickiego. Wojewoda Legnicki. 1995
17. Program rozwoju gospodarki wodnej oraz melioracji i rozbudowy melioracji podstawowych w latach 19942010 w aspekcie ochrony przeciwpowodziowej w woj. legnickim. Wojewoda Legnicki. Legnica 1994
18. Program rozwoju, restrukturyzacji i prywatyzacji KGHM Polska Miedź SA. Lubin 1994
19. Studium komunikacyjne woj. legnickiego. Biproskim, Wrocław 1995
20. Studium przystosowania Odry do europejskiego systemu dróg wodnych. Navicentrum, Wrocław 1994
21. Studium zagospodarowania przestrzennego województwa. poradnik metodyczny. Ministerstwo GPiB, Warszawa-Łódź 1995
22. Województwo Legnickie, Studium zagospodarowania przestrzennego; System komunikacji i transportu diagnoza prospektywna -synteza 2; WPU Legnica , Legnica 1997
23. Województwo Legnickie, Studium zagospodarowania przestrzennego; Zbiór wniosków i propozycji do budowy strategii, polityk oraz późniejszych wojewódzkich programów zadań rządowych; WPU Legnica , Legnica 1997
24. Miasto Głogów. Koncepcja aktualizacji ogólnego planu zagospodarowania przestrzennego - opis do koncepcji planu, Biuro projektów zp “Agloprojekt”, Głogów 1993
25. Obszary problemowe, podstawowe kierunki działań składających się na określenie strefowej polityki przestrzennej
str.4
UCHWAŁA Nr XVII/120/95
Rady Miejskiej w Głogowie
z dnia 28 grudnia 1995 r.
w sprawie przystąpienia do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Głogowa.
Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu
przestrzennym /Dz. U. Nr 89, poz. 415/ na wniosek Zarządu Miasta Głogowa uchwala się co
następuje:
§1
W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta uwzględnić
należy przepisy art. 6 ust. 2,4 i 5 ustawy.
§2
Zakres opracowania obejmuje obszar gminy miejskiej w granicach administracyjnych
przedstawiony na mapie w skali 1:50000 stanowiącej zał. Nr 1 do niniejszej uchwały
§3
W studium należy uwzględnić uwarunkowania, cele i kierunki polityki państwa na obszarze
województwa.
§4
Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Miasta Głogowa
§5
Uchwala wchodzi w życie z dniem podjęcia
Przewodniczący Rady
(--------------)
Edward Murzyński
str.5
Rozdział I
CZĘŚĆ INFORMACYJNA
str.6
Rozdział I
CZĘŚĆ INFORMACYJNA
1. Informacje formalne
1.1 Podstawa opracowania
Podstawą niniejszego opracowania jest uchwała nr XVII/120/95 z dnia 28 grudnia 1995 r. Rady Miejskiej
w Głogowie w sprawie przystąpienia do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Głogowa (zał. nr 1).
1.2 Skład zespołu autorskiego
a/ główny projektant : mgr inż. arch. Jerzy Ulanicki upr. urb. 917/89
b/ koordynacja prac : mgr inż. Andrzej L. Szczypień
c/ zespół projektowy:
♦
analizy i koncepcje zagospodarowania przestrzennego mgr inż. arch. Edyta Wojtowicz
mgr inż. Andrzej L. Szczypień
mgr inż. arch. Bogdan Jaworski
♦
analizy społeczno-ekonomiczne
mgr Artur Perucki
♦
system informacji geograficznej
mgr Leszek Nowicki
d/ współpraca merytoryczna:
♦
środowisko przyrodnicze i rolnictwo
♦
obowiązujące ustalenia planistyczne
♦
woda i kanalizacja
♦
gaz
♦
energetyka cieplna
d/ skład komputerowy i layout
e/ grafika komputerowa, załączniki graficzne
f/ opracowanie graficzne map w skali 1:10000
mgr Robert Myśków
mgr inż. arch. Sławomir Krawczyk
mgr inż. Krystyna Rychlik
mgr inż. Roman Bartoszek
mgr inż. Bruno Smykalla
mgr inż. Andrzej Szczypień
mgr Leszek Nowicki
mgr inż. arch. Bogdan Jaworski
mgr inż. arch. Edyta Wojtowicz
1.3 Cel i zakres opracowania
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Głogowa jest
opracowaniem o charakterze strategicznym. Określenie strategii przestrzennego rozwoju na poziomie
miejscowym ma na celu stworzenie możliwie szerokich, analitycznych podstaw konstruowania planów
miejscowych. W wyniku studium następuje określenie polityki przestrzennej gminy. Rozumie się to jako
ustalenie: celów rozwoju i ich hierarchii oraz kierunków i sposobów działania prowadzących do ich
osiągnięcia, a także wynikających stąd-generalnych dyspozycji dotyczących przekształceń i rozwoju
przestrzennego.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Głogowa stanowi przede
wszystkim niezbędna podbudowę planów miejscowych. Stanowi też merytoryczną podbudowę opracowań, w
których określane będą warunki zabudowy i zagospodarowania terenu, w obrębie obszarów, które nie będą
objęte planami miejscowymi. Oprócz tego, ustalenia podjęte w studium umożliwią i ułatwią władzą
przeprowadzenie ocen efektów uzyskiwanych w procesach gospodarki przestrzennej, a także kontrolowanie
przydatności planów miejscowych jako narzędzie tej gospodarki. Cele i kierunki działania określone w wyniku
studium będą miały znaczenie i zastosowanie dla władz gminy przy konstruowaniu programu gospodarczego w
tym listy inwestycji publicznych oraz powinny przyczynić się do racjonalizacji budżetu gminy i być pomocne
przy staraniu się np. o subwencje (dzięki wskazaniu potrzeb, np. w dziedzinie uzbrojenia technicznego,
rehabilitacji zabudowy czy przekształcenia terenów zdegradowanych. Powinny też wskazać potrzebę podjęcia
prze gminę takich działań jak:
n zabiegów agrotechnicznych mających na celu podniesienie jakości areału rolnego (melioracje, zabiegi
przeciw erozyjne, scalanie gruntów podejmowanych na wyodrębnionych w studium obszarach rolniczych,
wyłączanych z zabudowy
n działań promocyjnych, poprzez zastosowanie ulg ekonomicznych dla określonego typu inwestycji bądź
str.7
dotyczących określonych obszarów
n tworzenie zasobów terenów komunalnych (w obrębie stref zorganizowanych procesów inwestycyjnych,
wskazanych w studium) itp.
Zakres studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Głogowa określa
n diagnozę zewnętrznej i wewnętrznej sytuacji gminy
n określenie problemów wymagających rozwiązania oraz uwarunkowań - możliwości i sposobów ich
rozwiązania
n sformułowanie końcowych rozwiązań: określenie polityki przestrzennej gminy (w ujęciu długo- i
krótkookresowym)
1.4 Metoda opracowania
Obejmuje materiały opisowe i graficzne, dokumentujące tok prac merytorycznych oraz uzasadniające
końcowe wyniki studium. Pozwalają one stwierdzić uwarunkowania rozwojowe gminy i ich wpływie na
rozwój przestrzenny. Całość materialów jest rozdzielona na 2 części:
n opisową:
informacyjną
ogólną charakterystykę miasta
stan zagospodarowania i uwarunkowania rozwoju
kierunki i możliwości zagospodarowania przestrzennego
n i graficzną
uwarunkowania przestrzennego zagospodarowania w skali 1:10000
kierunki rozwoju przestrzennego w skali 1:10000
grafiki i mapki pomocnicze
1.5 Zakres formalno-prawny opracowania
Sprawy związane ze Studium reguluje bezpośrednio art. 6 obowiązującej obecnie ustawy z dnia 7
lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 89, poz. 415):
"Art. 6. 1. W celu określenia polityki przestrzennej gminy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do
sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej
"studium ".
2. Zarząd gminy sporządza studium uwzględniając uwarunkowania, cele i kierunki polityki przestrzennej
państwa na obszarze województwa.
3. Zarząd gminy przedkłada studium do zaopiniowania organom, o których mowa w art. 18 ust. 2 pkt 4.
Nienadesłanie opinii, w terminie 21dni od dnia udostępnienia studium, uważa się za brak uwag.
4. W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z:
1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu,
2) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów szczególnych,
3) stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego i kulturowego, w tym stanu rolniczej przestrzeni
produkcyjnej,
4) prawa własności gruntów,
5) jakości życia mieszkańców,
6) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.
5. W studium określa się w szczególności:
1) obszary objęte lub wskazane do objęcia ochroną na podstawie przepisów szczególnych
2) lokalne wartości zasobów środowiska przyrodniczego i zagrożenia środowiskowe,
3) obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym wyłączone z zabudowy,
4) obszary zabudowane, ze wskazaniem, w miarę potrzeby, terenów wymagających przekształceń lub
rehabilitacji
5) obszary, które mogą być przeznaczone pod zabudowę, ze wskazaniem, w miarę potrzeby, obszarów
przewidzianych do zorganizowanej działalności inwestycyjnej,
5a) obszary które mogą być przeznaczone pod zaudowę mieszkaniową wynikajacą z potrzeby zaspokajania
potrzeb mieszkaniowych wspolnoty samorządowej
str.8
6) kierunki rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym obszary, na których będą stosowane
indywidualne i grupowe systemy oczyszczania ścieków, a także tereny niezbędne do wytyczania ścieżek
rowerowych
7) obszary, dla których sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowiązkowe
na podstawie przepisów szczególnych lub ze względu na istniejące uwarunkowania.
8) obszary przewidywane do realizacji zadań i programów wynikających z polityki, o której mowa w ust. 2
6. Studium uchwala rada gminy.
7. Studium nie jest przepisem gminnym i nie stanowi podstawy do wydania decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu. "
W związku ze sformułowaniem zawartym w ust. 4 pkt 6 wyjaśnić trzeba, że "Zadaniem dla realizacji
celów publicznych, w rozumieniu ustawy, jest każda działalność państwa lub gminy, wynikająca z ustaw, o ile
wymaga ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu i jest finansowana w całości lub części z
budżetu państwa lub gminy" (art. 13 ust. 3).
Ponadto przy wszelkich rozstrzygnięciach dotyczących zagospodarowania przestrzennego obowiązuje
przepis ogólny artykułu 1 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym w planowaniu przestrzennym
" uwzględnia się zwłaszcza:
1) wymagania ładu przestrzennego, urbanistyki i architektury,
2) walory architektoniczne i krajobrazowe,
3) wymagania ochrony środowiska przyrodniczego, zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także ,
wymagania osób niepełnosprawnych,
4) wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury,
5) walory ekonomiczne przestrzeni i prawo własności,
6) potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa. "
Wreszcie, istotny wymóg formalny zawiera art. 51:
"Do wykonywania czynności polegających na:
1) samodzielnym przygotowaniu lub pełnieniu funkcji głównego projektanta zespołu przygotowującego projekt
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub studium, o którym mowa w art. 6,
2) (...), wymagane jest posiadanie uprawnień urbanistycznych."
str.9
Rozdział II
OGÓLNA
CHARAKTERYSTYKA
MIASTA
str.10
Rozdział II
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIASTA
Powierzchnia miasta (w ha) - 3537
Ilość mieszkańców - 73700
Kobiety - 37388
Mężczyźni - 36312
Ludność na 1 km2 - 2083
Kobiety na 100 mężczyzn - 102,9
1. Rys historyczny
Rozwój miasta do 1945 r. - pierwszą wzmiankę o grodzie głogowskim przekazuje kronika
Thittmara z 1010 roku. Gród ówczesny zajmował północno-zachodnią część Ostrowia
Tumskiego.
Od XII wieku Głogów znany jest jako gród kasztelański. Kasztelania Głogowska należy do
najstarszych i najrozleglejszych na Śląsku. Obok grodu istniało podgrodzie skupiające
ludność rzemieślniczą pracującą dla potrzeb grodu. W południowo-wschodniej części
Ostrowia Tumskiego istniała osada rybacka (dziś ulica Rybaki). Następnym etapem rozwoju
Głogowa jest powstanie w początkach XII wieku osady o charakterze targowym na lewym
brzegu Odry (Stare Miasto). W wieku XIII targ głogowski rozrasta się i zwiększa jego zasięg
oddziaływania, dowodem czego jest wzmianka o obcych kupcach pojawiających się w
Głogowie. Powstają tu karczmy i jatki. Na początku XIII w iek u p r z yp ad a bud o wa
kolegiaty pod wezwaniem NMP wzniesionej na Ostrowiu Tumskim.
Wokół kolegiaty powstają budynki mieszkalne kanoników co wywarło znaczny wpływ na
kształtowanie się oblicza urbanistycznego prawobrzeżnego Głogowa. W tym samym czasie
pozostaje opuszczony stary gród kasztelański i wzniesiony nowy w miejscu późniejszego
zamku na lewym brzegu Odry przy przeprawie. Wyparcie z Ostrowia czynnika
zwierzchności państwowej i odpływ ludności rzemieślniczej podgrodzia do osady
lewobrzeżnej powoduje proces dezurbanizacji najstarszej części Głogowa, obracany
stopniowo na użytek rezydencjalny kapituły.
Ostateczną koncentrację zespołu miejskiego przynosi lokacja na prawie niemieckim
dokonana w połowie XIII wieku. Powstanie miasta lokacyjnego, przejmującego rozszerzony
zakres funkcji dawnych ośrodków rzemieślniczych i targowych wiąże z dalszym rozwojem
rynku lokalnego.
Od połowy XIII wieku Głogów staje się stolicą samodzielnego księstwa jako stała
rezydencja książąt, otoczony ich szczególną opieką. W 1331 roku miasto dostaje się pod
panowanie czeskie, które trwa do 1476 roku. Jest to okres znacznego rozwoju
ekonomicznego. Niezwykle dogodne położenie zapewnia mu zyski w obrotach handlowych.
Z rozwojem gospodarczym w parze idzie rozwój zabudowy miejskiej. Stały przyrost
ludności powoduje wyjście osadnictwa poza łańcuch murów obronnych. Powstają rozległe
przedmieścia: Brzostowskie, Ruszowickie, Pod Bramą Polską zamieszkiwane na ogół przez
rzemieślników. Całkowicie odmiennie układają się w tym okresie losy prawobrzeżnej części
miasta - Ostrowia Tumskiego, gdzie dominuje budownictwo sakralne. W XVI wieku i na
początku XVII wieku miasto przeżywało okres największego rozkwitu. Głogów wysuwa się
na czołowe miejsce wśród miast śląskich, ustępując jedynie Wrocławiowi. Szczególne
str.11
zasługi dla rozwoju miasta położył książę Zygmunt Jagiellończyk późniejszy król Zygmunt
Stary. Poparł on walkę miasta przeciw wyjątkowemu uprzywilejowaniu Wrocławia i
Frankfurtu umożliwiając bezpośredni handel Głogowa z Poznaniem i Kaliszem. Prawo
składowe, potwierdzono później przez nastęnych władców były jedną z głównych dźwigni
rozwoju ekonomicznego miasta. Okres świetności przerwany został wojnami i klęskami,
jakie spadły na miasto w XVII wieku. Głogów został zamieniony na twierdzę. Przedtem
przeszedł on jeszcze dwa pożary, w wyniku których całe śródmieście z wyjątkiem kilku
kościołów i zamku zostało zniszczone. Tysiące ludzi bez dachu nad głową musiało opuścić
miasto. Nastąpiła radykalna przebudowa systemu obronnego. Wokół zamku
przeprowadzono nową fosę i szańce. Budując fortyfikacje zniszczono wiele domów, ośrodki
produkcji rzemieślniczej, przedmieścia i winnice. Miasto w kleszczach twierdzy nie mogło
dalej rozwijać produkcji i handlu.
Głogów, który przed wojną 30 letnią liczył ponad 20000 mieszkańców wyludnił się do
pięciu tysięcy i do końca XIX wieku nie osiągnął tego stanu zaludnienia.
Po opanowaniu Śląska przez Prusy w 1742 roku sytuacja Głogowa nie zmieniła się. Prusacy
przystąpili do dalszej fortyfikacji, zniszczono resztę przedmieść. Pruskie rządy zaznaczyły
się dalszymi ograniczeniami życia gospodarczego.
W wojnach napoleońskich twierdza głogowska z racji położenia na szlaku z Drezna do
Warszawy odegrała ważną rolę. Po miesięcznym bombardowaniu miasto poddało się a
bombardowania artyleryjskie poczyniły wielkie szkody. Okres wojny znów zahamował
rozwój miasta. Po wojnie poczęło ono powoli dźwigać się z upadku pod wpływem rozwoju
przemysłu.
Powstaje rafineria cukru na wyspie Tumskiej a w roku 1844 rozpoczęto eksploatację węgla
brunatnego w okolicy Głogowa, co spowodowało pewne ożywienie życia gospodarczego.
W 1846 roku uruchomiono pierwszą linię kolejową, a w najbliższym czasie dalsze odcinki,
w wyniku czego Głogów uzyskał połączenia kolejowe z Wrocławiem, Poznaniem,
Bydgoszczą i Gdańskiem. Rozbudowa Głogowa w tym okresie posuwała się w kierunku
południowym przez zagospodarowanie byłych terenów wojskowych. Zbudowano tam
fabryki m.in. dwie fabryki maszyn, odlewnię żelaza, browar, fabrykę kapeluszy, warsztaty
kolejowe, gazownię.
W 1902 roku zniesiono fortyfikację a w trzy lata później w 1905 roku powstaje pierwszy
plan przebudowy miasta. Przewiduje on nowy układ komunikacyjny, budowę nowego mostu
na Odrze, przebudowę dworca i powiązanie wszystkich części miasta w jedną całość.
Na terenach dawnych fortyfikacji założono planty. W 1914 roku liczba mieszkańców
osiągnęła liczbę 25 tyś. osób. W latach międzywojennych hitlerowcy przekształcili okolice
Głogowa w jeden z rejonów wypadowych przeciwko Polsce. Wzdłuż lewego brzegu Odry
wybudowano linię umocnień zwaną “Ryglem Odry”, umocniono i rozbudowano garnizon
głogowski, zamieniając miasto znów w trudną do zdobycia fortecę. Pod koniec stycznia
1945 roku wojska radzieckie podeszły do miasta od strony południowej i zachodniej (od
Jerzmanowej i Żukowic). Zażarte walki trwały do kwietnia. Miasto zostało zupełnie
zniszczone. Budynki mieszkalne zniszczono w 95 %, ocalały tylko okolice cukrowni i
częściowo osiedle domków jednorodzinnych na południe od stadionu. Liczba ludności
miasta wynosząca w roku 1939 33600 osób spadła w roku 1945 do 1681 mieszkańców.
Po zniszczeniach wojennych zachowało się w Głogowie niewiele budynków zabytkowych
str.12
Rozwój miasta po 1945 r. - od 1945 roku do 1950 trudno mówić o rozwoju miasta, gdyż w
okresie tym nie wybudowano ani jednego nowego budynku. Prowadzono jedynie prace
remontowe, zabezpieczające i naprawcze w budynkach przedwojennych, które przetrwały
pożogę wojenną. Do końca 1946 roku mieszkańcy Głogowa własnoręcznie odbudowali
domy jednorodzinne położone na peryferiach ówczesnego miasta, przy ulicach: Hanki
Sawickiej, Bolesława Prusa, Lotników, Gustawa Morcinka i Działkowej łącznie 128 domów
jedno- i dwurodzinnych.
Z zakładów przemysłowych do odbudowy nadawały się jedynie stocznia rzeczna i
cukrownia w Nosocicach. Stocznia rzeczna w Głogowie przejęta w 1946 roku przez
Przedsiębiorstwo Państwowe “Polska Żegluga na Odrze” we Wrocławiu rozpoczęła swą
normalną działalność produkcyjną. Początkowo wydobywano z dna Odry zatopione barki i
remontowano je, by później budować już nowe barki i holowniki. Zatrudnionych w stoczni
było 300 pracowników.
Cukrownia w Nosocicach uległa tylko nieznacznym zniszczeniom w czasie działań
wojennych , jednak nadmiernie eksploatowana nadawała się do remontu. W 1946 roku
rozpoczęto prace przebudowując magazyny , instalację ogrzewczą i wirownię. Jesienią 1947
roku rozpoczęła się pierwsza kampania cukrownicza. W cukrowni zatrudnionych było 228
pracowników stałych.
W czerwcu 1945 roku uruchomiono “małą” elektrownię w głogowskim browarze, a
rok później rozpoczęła swą normalną pracę “duża” elektrownia, dostarczając prąd nie tylko
miastu , ale również okolicznym wsiom. Już w pierwszych dniach po wojnie uruchomiono
sieć wodociągową wykorzystując ujęcie wody na Paulinowie. Zabudowania miejskiej
gazowni bardzo zniszczone w czasie wojny rozebrano do końca 1949 roku. Uruchomienie
innych zakładów przemysłowych przebiegało znacznie wolniej.
Jednocześnie wraz z odbudową przemysłu w Głogowie rozpoczęto remonty budynków
wielorodzinnych dla pracowników tychże zakładów. Wymienić tu można budynki przy ulicy
1 Maja, Elektrycznej, Piastowskiej, Kołłątaja, Jedności Robotniczej i Słowiańskiej,
Mickiewicza i Alei Wolności. Wraz z przeniesieniem władz powiatowych do Głogowa
przystąpiono do remontów budynków dla potrzeb ówczesnych władz. Wspomnieć tu należy
o budynkach wzdłuż ulicy Jedności Robotniczej, gdzie znalazły swe siedziby min.: Apteka,
Komenda MO, Rejon Dróg Publicznych i Państwowy Zarząd Wodny, a przy ulicy
Słowiańskiej Urząd Miasta i Urząd Bezpieczeństwa. Przy ulicy Sikorskiego (wówczas
Świerczewskiego) wyremontowano w 1947 roku Szkołę Podstawową nr 1, gdzie siedzibę
swą znalazły władze Urzędu Powiatowego. Urząd Pocztowy powrócił do dawnego budynku
przy ulicy Piotra Skargi.
W tym czasie trwały prace rozbiórkowe na terenie Starówki Głogowskiej w celu uzyskania
cegieł i miału ceglanego. Prace te trwały do lat 50-tych.
W lipcu 1946 roku radziecka Komenda Miasta opuściła budynek Liceum
Ogólnokształcącego. W 1947 roku rozpoczęto odbudowę dworca kolejowego.
Prace związane z odbudową prowadzone były według potrzeb związanych z
funkcjonowaniem miasta i nie posiadały prawdopodobnie odzwierciedlenia w planach
urbanistycznych.
W drugiej połowie lat 50-tych został opracowany pierwszy plan ogólny
zagospodarowania przestrzennego miasta, wykonany przez Biuro Projektów w Poznaniu.
Określił on zasady rozwoju miasta do lat 60-tych.
W latach 60-tych przystąpiono do prac nad drugim planem zagospodarowania
przestrzennego. Część prac nad planem wykonał Powiatowy Zespół Urbanistyczny
str.13
powołany w 1962 roku w Głogowie. Głównym projektantem tego planu był architekt Jacek
Kucharzewski. Plan zatwierdzono w 1965 roku.
W oparciu o ten plan zrealizowano zabudowę wielorodzinną osiedli mieszkaniowych:
“Śródmieście” i “Matejki”. Najciekawszą inwestycją tamtych lat jest zrealizowana
zabudowa Placu Tysiąclecia, która mimo upływu lat zachowała swój nowatorski charakter i
indywidualną formę. Zabudowa osiedli “Śródmieście” i “Matejki” jest typowym,
charakterystycznym przykładem osiedla mieszkaniowego lat 60-tych, uwzględniającym i
spełniającym wszystkie obowiązujące normatywy urbanistyczne.
W latach 60-tych przeprowadzono prace zabezpieczające na obiektach zabytkowych
pozostałych w obszarze Starówki Głogowskiej.
Zabezpieczono budynek Ratusza, ruiny Kościoła Św. Mikołaja, prowadzono odbudowę
Kościoła Bożego Ciała.
Z przykrością należy stwierdzić, że również dokonano w tamtych latach licznych rozbiórek
ruin innych obiektów zabytkowych. Nie zachowały się do dzisiaj ruiny Kościoła
Ewangelickiego, ruiny Kościoła Pofranciszkańskiego i ruiny zespołu klasztornego Klarysek.
Zabudowę przy Kolegiacie na Ostrowiu Tumskim jak i inne resztki cennych obiektów
poddano bezlitosnej rozbiórce.
Nowy plan zatwierdzony w 1968 roku był odpowiedzią na potrzeby wynikające i
związane z budową Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Plan ten autorstwa
architekta Julii Majżuk - Soskiej przedstawiał wizję Głogowa - miasta przemysłowego
naprzód 35-tysięcznego a później 140-tysięcznego.
Wraz z budową Huty Miedzi “Głogów I ” wystąpiła potrzeba stworzenia zaplecza
mieszkalnego dla przyszłych pracowników. Prace rozpoczęto od budowy osiedli: “Hutnik I ”
i “ Hutnik II ”. Zaprojektowano je jako samodzielne jednostki mieszkaniowe wraz z
usługami podstawowymi. Układ urbanistyczny tych osiedli odzwierciedla i wykorzystuje
pierwotny układ przedwojennych ulic. Natomiast architektura osiedli jest przykładem
realizacji tkanki miejskiej przy pomocy przepisów prawnych. Dało to efekt przestrzeni
niezorganizowanej, bez indywidualności, monotonnej w wyrazie.
Wraz z realizacją osiedli powstawały w mieście nowe obiekty handlowe i kulturalne.
Przykładem złamania dotychczasowych zasad rozbudowy miasta, honorującego siatkę
ulic jest osiedle “Chrobry”, które w wyniku spełnienia normatywów urbanistycznych dla
jednostki mieszkaniowej lat 70-tych spowodowało bezpowrotne zniszczenie najstarszego
układu komunikacyjnego miasta tzn. rozcięcia i przerwania ulicy Słowiańskiej, którą
przebiegał historyczny Szlak Bursztynowy.
Budynki na osiedlu “Chrobry” zostały wzniesione w systemie wielkopłytowym,
charakteryzują się one pasmowym układem zabudowy oraz dobrze rozwiązanym Centrum
Handlowym przy ulicy Morcinka. Zlokalizowane w obszarze tego osiedla budynki wysokie
(wieżowce) dały miastu nową sylwetę. Ciągi piesze w obrębie osiedla w skuteczny sposób
stanowią dobre połączenie między innymi strefami handlowymi miasta.
W owym czasie przystąpiono również do budowy Hotelu Kasztelańskiego, który miał
stanowić wizytówkę miasta.
W związku ze wzrastającą liczbą mieszkańców przystąpiono do budowy nowego kina “
Jubilat ”. Było ono drugim kinem po powstałym w latach 50-tych kinie “ Bolko ”.
Druga połowa lat 70-tych przyniosła budowę nowego osiedla po raz pierwszy
zlokalizowanego poza granicami miasta na gruntach rolnych. Mowa tu o osiedlu “M.
Kopernika”, które zostało zaprojektowane jako zespół kilku jednostek mieszkalnych z
funkcjami handlowymi, oświatowymi i rekreacyjnymi. Koncepcję urbanistyczną tego
str.14
osiedla opracował architekt Stanisław Desławski. Jednostkę centralną zaprojektowano
między ulicami: Keplera, Gwiaździstą i Saturna, gdzie do końca lat 80-tych zbudowano
Kościół, który mógł powstać w wyniku zmian politycznych.
Osiedle posiada szereg błędów związanych z kompozycją, wykorzystaniem ukształtowania
terenu, z zasadą prowadzenia komunikacji kołowej i pieszej. Nierozwiązanym problemem
osiedla staje się jego zdehumanizowana przestrzeń, brak miejsc parkingowych jak i słabo
rozwinięte usługi. Osiedle pełni praktycznie rolę “sypialni”.
Koniec lat 70-tych przyniósł również uchwalenie nowego planu miasta Głogowa. W
1977 roku “wszedł w życie” zatwierdzony przez Wojewódzką Radę Narodową w Legnicy
ogólny plan zagospodarowania przestrzennego miasta Głogowa - opracowany w Głogowie
pod kierunkiem architekta Zenona Maćkowiaka.
W planie tym przewidziano dalszy rozwój przestrzenny Głogowa o tereny położone w
Brzostowie, Paulinowie, Górkowie, Żarkowie, Krzepowie, Nosocicach i Widziszowie oraz o
tereny związane z Hutą Miedzi Głogów. Zwiększenie obszaru miasta podyktowane było
rozpoczęciem w 1973 roku budowy w okolicach Wróblina Głogowskiego Huty Miedzi II.
Do najważniejszych zapisów planu należy uznać sprawę Starego Miasta i Ostrowa
Tumskiego, dla których w oparciu o w/w plan zostały sporządzone plany szczegółowe
zagospodarowania przestrzennego. Efektem rozwijającego się przemysłu, była potrzeba
pozyskania nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe. Obszar, który wyznaczono
nazwano Osiedlem Piastów Śląskich i opracowano koncepcję urbanistyczną autorstwa arch.
arch. Józefa Kordasa i Jana Potackiego. W koncepcji tej przewidziano szereg jednostek
mieszkaniowych z usługami podstawowymi, wyznaczono centrum z usługami
ponadpodstawowymi i ciągi piesze , które miały połączyć poszczególne jednostki.
Projektanci uszanowali część dróg istniejących lecz wewnętrzny układ komunikacyjny
osiedla jest obcy urbanistyce Głogowa.
Obecnie zrealizowano około 25% całego osiedla. Warto podkreślić, że w projektach
poszczególnych jednostek powrócono do zasad budowy kwartału mieszkalnego,
posiadającego dziedziniec z miejscem do zabaw dla dzieci , lecz błędny układ komunikacji
pieszej i kołowej , oraz monotonia w kształtowaniu wnętrz, jednolitość detali
architektonicznych - powoduje trudności w orientacji na osiedlu.
Minusem jest niezrealizowanie układów komunikacji kołowej łączącej osiedle Piastów
Śląskich z pozostałą częścią miasta i osiedlem Mikołaja Kopernika.
W oparciu o plan szczegółowy Starego Miasta rozpoczęto na przełomie 85 i 86 roku
odbudowę Starego Miasta. Zasady odbudowy dotyczyły zachowania historycznego układu
ulic i skali zabudowy charakterystycznej dla dawnego Głogowa. Obecnie oprócz odbudowy
poszczególnych kwartałów sprawnie przebiegają prace związane z rewaloryzacją zabytków,
gdzie do głównych osiągnięć można zaliczyć: prace związane z odbudową Ratusza,
rozpoczęcie prac nad odbudową Teatru im. A. Gryphiusa, zakończenie prac na elewacji
Kościoła Bożego Ciała i Kolegium. Prace związane z rewaloryzacją fosy miejskiej i murów
obronych, odbudową Kolegiaty na Ostrowiu Tumskim przyczynią się do przywrócenia
dawnego charakteru tym zabytkom.
Obecnie zrealizowano kwartały zabudowy mieszkalno-usługowej w obrębie ulic:
Powstańców, Rynku, Smolnej, Grodzkiej, Placu Solnego. Oprócz zabudowy mieszkalnousługowej zrealizowano również targowisko miejskie, część dróg i parkingów, oraz część
przyszłych plant lokalizując w ich obszarze lapidarium w formie dawnej Synagogi wraz z
pomnikiem upamiętniającym wkład gminy żydowskiej w rozwój Głogowa.
W rozwoju miasta nie można opisać poszczególnych elementów związanych z jego
str.15
rozwojem lecz wskazać te, które miały wpływ na jego chronologiczny rozwój i kształtowały
jego ogólny obraz przestrzenny.
Mimo działań wojennych, lat powojennych - Głogów zachował charakterystyczne dla
klimatu międzywojennego miasta pewne fragmenty zabudowy i te nowopowstałe wpisane
zostały w klimat miasta. Liczba ich jest jednak tak mała, że wymaga podkreślenia.
1. Bezspornym liderem jest odbudowywany obecnie Ratusz Miejski, którego
zrekonstruowana wieża przywróciła utraconą dominantę w krajobrazie miasta.
2. Zabudowa kwartałów Starego Miasta, przywraca dawny klimat ulic Staromiejskich.
3. Odbudowany Zamek pełniący funkcję muzeum i galerii.
4. Zabudowa Placu 1000-lecia z budynkiem dworca PKP i układem komunikacji kołowej.
5. Obiekty sakralne nowopowstałe - Kościół NMP na osiedlu Mikołaja Kopernika, Kościół
Miłosierdzia Bożego na osiedlu Piastów Śląskich /w budowie/, oraz odrestaurowane Kościół Bożego Ciała na Starym Mieście, Klasztor Redemptorystów i odbudowywana
obecnie Kolegiata na Ostrowiu Tumskim.
6. Układ fortyfikacji miejskich.
7. Tereny zieleni miejskiej okalającej Stare Miasto.
8. Pomniki.
9. Aleja Wolności będąca osią kompozycyjną miasta.
Zmiany dokonane w mieście na przestrzeni 50 lat były związane z rozwojem
przemysłu, zmianami spoleczno-politycznymi i ekonomicznymi
W ostatnich latach zauważalny jest rozwój miasta oparty o zasady gospodarki
wolnorynkowej, który przejawia się między innymi w inwestowaniu w odbudowę Starego
Miasta i pojawieniem się nowych potrzeb dla podmiotów gospodarczych.
str.16
2. Położenie geograficzne i warunki naturalne
Głogów usytuowany jest w północnej części woj. legnickiego na 51o40’ szerokości
geograficznej północnej i 1604 długości wschodniej, na pograniczu Pradoliny BaruckoGłogowskiej i Wzgórz Dalkowskich. Występują tu dwie jednostki morfologiczne:
- wysoczyzna plejstoceńska, będąca przedłużeniem północnego stoku Wzgórz Dalkowskich,
- dolina Odry, stanowiąca część Pradoliny Barucko-Głogowskiej,
Prawie w całości obecne miasto leży na lewym brzegu Odry, choć kiedyś jego zasadniczy
trzon znajdował się na Ostrowie Tumskim otoczonym ramionami rzeki.
Położenie komunikacyjne miasta określa węzeł kolejowy, skrzyżowanie Nadodrzańskiej
Magistrali Węglowej, linii kolejowej Żagań - Leszno, droga o znaczeniu krajowym nr 39
Kłobuczyn - Kalisz i Odra jako najważniejsza w kraju arteria wodna.
Swój rozwój i obecną wielkość Głogów zawdzięcza rozwojowi przemysłu hutniczego.
Dzisiejszy Głogów jest jednym z 11 miast woj. legnickiego. Pod względem liczby
mieszkańców (74 tys.) zajmuje 3 miejsce w województwie po Legnicy i Lubinie.
Pod względem administracyjnym jednostka graniczy od północy z gminą Kotla, z gminą
wiejską Głogów, od południa z gminą Jerzmanowa i od zachodu z gminą Żukowice.
W układzie osadniczym pełni istotną rolę w zakresie obsługi ludności północnej części woj.
Legnickiego
Ukształtowanie powierzchni - w najbliższej okolicy Głogowa występują (od północy):
I. Równiny sandrowe fazy leszczyńskiej zlodowacenia bałtyckiego (prawy brzeg Odry),
II. Pradolina barucko - głogowska z fazy leszczyńskiej zlodowacenia bałtyckiego. Koryto
rzeczne jest na wysokości 70 - 72 mnpm. Terasa zalewowa położona jest 1,5 - 2,0 m nad
średnim poziomem Odry. W dnie doliny Odry spotkać można liczne starorzecza oraz
wyrobiska wypełnione wodą. Materiał z wyrobisk używany był do budowy wałów
przeciwpowodziowych.
III. Wysoczyzna plejstoceńska, którą dzieli od Odry 7 - 12 metrowa krawędź na lewym
brzegu rzeki. Na niej wzniesiony został Głogów (85 - 125 m npm). Przeważają tutaj spadki
północne i północno - wschodnie - do 5%. Ku południowi wysoczyzna przechodzi we
str.17
właściwe Wzgórza Dalkowskie. Pomimo, że pochodzą one ze zlodowacenia
środkowopolskiego, stadiału Warty ich wysokość dochodzi do 230 m npm. Wzgórza ciągną
się szerokim na 10 - 15 km, wygiętym na południe grzbietem. Są wałem moren czołowych i
kemów powstałym na orograficznej przeszkodzie w postaci wzniesień podłoża
trzeciorzędowego glacitektonicznie wyciśniętego podczas zlodowaceń. Został on podmyty
resztkami osadów lodowcowych i fluwioglacjalnych. W czasie ostatniego zlodowacenia
bałtyckiego Wzgórza pokryte zostały lessem. Dzisiejszy zasięg tych osadów to tylko strzępy
pierwotnie o wiele większych pokryw. Wody roztopowe i opadowe na skutek erozji
zniszczyły pokrywy lessowe i doprowadziły do powstania malowniczych dolinek i jarów.
Procesy erozyjne przyspieszył w czasach historycnych człowiek. Południowe i południowo zachodnie stoki morenowe nie są tak strome jak północne i północno - wschodnie.
Przechodzą w szerokie stożki napływowe tworzone przez wody wytopione z lądolodu. Dalej
na południe (mniej więcej w linii Gaworzyce - Radwanice - Łagoszów Mały) krajobraz staje
się bardzo monotonny. Jest to wynikiem osadzania się drobnych frakcji w potężnym
rozlewisku utworzonym z wód roztopowych. Sedymentacja w jeziorze zastoiskowym
wyrównała rzeźbę terenu.
Budowa geologiczna - utwory budujące podłoże pochodzą z ordowiku i permu (era
paleozoiczna), triasu i kredy (mezozoik) oraz utworów trzeciorzędu i czwartorzędu.
Poszczególne kompleksy skał przedzielone są długimi lukami stratygraficznymi. Brak
osadów należy łączyć z okresami erozji.
Monoklinalny
układ
warstw
jest
zaburzony przez uskoki (wynik
ruchów
epejrogenicznych). Powstanie uskoków należy wiązać z fazą laramijską (pierwszy system)
oraz fazą waryscyjską (drugi system) orogenezy alpejskiej. Oprócz zaburzeń pochodzenia
tektonicznego układ warstw geologicznych zdeformował lądolód (tzw. zaburzenia
glacitektoniczne), które wywołała napływająca masa lądolodu. Zaburzenia glacitektoniczne
występują przede wszystkim w rejonie Wzgórz Dalkowskich. Skały podłoża krystalicznego
rozpoznane zostały w licznych miejscach. Utwory ordowicko - sylurskie budują
zmetamorfizowane piaskowce, łupki ilaste i łupki serycytowe, gnejsy, kwarcyty oraz skały
magmowe. Leżą one na skałach prekambryjskich - paleoriolitach.
Skały pochodzące z permu leżą niezgodnie na utworach starszych. Są reprezentowane
przez pokłady czerwonego spągowca - wynik sedymentacji lądowej. Całkowita miąższość
czerwonego spągowca w rejonie Głogowa obliczana jest na ok. 800 m. Dolną jej część
budują piaskowce szarogłazowe i zlepieńcowate brunatno - czerwonawe lub szaro - różowe.
W stropie występuje kompleks skał eruptywnych. Kolejna warstwa - cechsztyńska rozpoczyna się warstwą białego piaskowca. W stropie jest ona okruszcowana siarczkami
miedzi. Na piaskowcach zalega seria osadów węglanowo - siarczanowych. Podzielono je na
cztery facje (zawierają największe bogactwo naturalne naszego regionu - miedź):
1. Najstarsza - werra:
- dolomit mikrokrystaliczny o miąższości kilkunastu cm .
- wapienie podstawowe - dolomity margliste i ilaste okruszcowane w części spągowej
siarczkami miedzi i ołowiu.
- anhydryty dolne drobno lub mikrokrystaliczne o miąższości do ok. 65 m.
- sól kamienna - grubokrystaliczna, biała, przezroczysta z niewielkimi domieszkami
anhydrytu o miąższości ok. 75 m
- anhydryty górne o miąższości ok. 50 m
2. Facja - stassfurt:
str.18
- dolomit główny o miąższości ok. 15 m
- anhydryty podstawowe o miąższości średnio 25 m
3. W skład kolejnej facji - leine - wchodzą:
- dolomity płytowe o miąższości do 3 m
- anhydryty główne, mikrokrystaliczne o miąższości do 30 m,
4. Ostatnia facja - aller - reprezentowana jest przez:
- iłołupki dolne czerwone i czerwono - brunatne o miąższości do 20 m
- anhydryt płytowy o miąższości do 1 m
- iłołupki górne o miąższości ok. 15 m.
Osady triasu zalegają zgodnie na osadach cechsztynu. Triasowe podłoże Głogowa budują
(w kolejności zalegania) - piaskowiec (z wkładkami łupków brunatnych), wśród ławic
piaskowca znajdują się warstwy wapieni, zaś spągową część tworzą ciemnoszare łupki.
Łączna miąższość wspomnianych wyżej warstw wynosi ok. 300 m. Kolejne warstwy triasu
to piaskowce, piaskowce zlepieńcowate z wkładkami wapieni piaszczystych. Strop to
iłołupki ilaste - brunatne, ciemno-szare i szarozielone. Miąższość tych warstw dochodzi do
270 m. Kolejna seria sedymentacyjna, o miąższości do 300 m rozpoczyna się od anhydrytów
przeławiconych marglami, wyżej zalegają margle ciemnoszare z wkładkami wapieni.
Kolejne warstwy tworzą skały margliste i wapienie płytowe. Łączna miąższość
wspomnianych warstw dochodzi do 220 m.Osady trzeciorzędowe leżą niezgodnie na
warstawch triasu, co jednoznacznie łączyć należy z ruchami górotwórczymi trwającymi w
kredzie. Z miocenu - iły kaolinowe o barwie jasnopopielatej, często przeławicone mułkami.
W stropie dolnego miocenu występują warstwy węgla brunatnego (pokład ścinawski). Z
miocenu środkowego pochodzą piaski kwarcowe, żwiry z przeławiceniami iłów i mułków.
Wśród nich częste są pokłady węgla brunatnego zwanego łużyckim. Miocen górny
reprezentowany jest przez piaski i żwiry poprzedzielane warstwami węgla brunatnego
(pokład Henryk). na nich zalegają iły niebieskie i niebieskawo - zielone. W ich stropie
pojawiają się wkładki węgla brunatnego.
Pliocen reprezentowany jest przez utwory piaszczysto ilaste
Osady czwartorzędowe to głównie osady morenowe oraz w dolinach rzecznych - lądowe.
Skały czwartorzędowe to głównie piaski, gliny, mułki i żwiry. Miąższość warstwy
czwartorzędowej jest zmienna w szerokich granicach - od 102 m (morena czołowa Wzgórza Dalkowskie) do ok. 4m (dna dolin rzecznych), średnia grubość warstw
czwartorzędowych wynosi 48 m.
Bogactwa naturalne - w rejonie Głogowa znajdują się surowce zalegające na znacznej
głębokości, do których należą rudy miedzi i pierwiastków metalicznych jej towarzyszących,
sól kamienna, anhydryt i węgiel brunatny. W strefie przypowierzchniowej, pod niewielkim
nadkładem występują surowce budowlane (piasek, żwir, glina) oraz torf. Złoża rud miedzi
występują w spągowej części cechsztynu od ok. 600 do 2000 m ppt. Najpłycej zalegają na
południu, najgłebiej po upadzie w kierunku północno - wschodnim koło Wschowy (utwory
cechsztynu nawiercono na głębokości ok. 1950 m). Obszar aktualnie rozpoznany i
udokumentowany zajmuje powierzchnię kilkuset km kwadratowych. Złoża rud miedzi
charakteryzują się zmienną miąższością i intensywnością okruszcowania, różnią się także
budową wewnętrzną. Seria złożowa obejmuje wapienie, dolomity, łupki i piaskowce.
Głównymi minerałami kruszcowymi są siarczki miedzi (chalkozyn, bornit, i chalkopiryt).
Towarzyszą im minerały cynku i ołowiu - sfaleryt i galena. Pierwiastkami towarzyszącymi
miedzi są srebro, kobalt, nikiel, wanad, molibden, siarka, selen i w mniejszych ilościach
str.19
inne. Złoża rud miedzi są dokumentowane w różnych
kategoriach rozpoznania
geologicznego. W trakcie dokumentowania (zagęszczania - w miarę potrzeb - sieci
odwiertów) szacuje się zasobność złóż. Na przykład złoża Ziemi Głogowskiej Żukowice - Jaczów, Głogow I, Głogów II, Głogów III, Bytom Odrzański zawierają
(szacunkowo) 20.000 tysięcy ton czystej miedzi. Warto tutaj przypomnieć, że huty miedzi
"Głogów I" i Głogów II" wytapiają rocznie około 300 tysięcy ton miedzi. Szacuje się, że w
tych samych złożach wydobyć będzie można:
- blisko 164 milionów ton anhydrytu,
- blisko 69 miliardów ton soli kamiennej,
- ponad 17 milionów ton siarki,
- ponad 66 tysięcy ton kobaltu,
- ponad 27 tysięcy ton molibdenu,
- ponad 45 tysięcy ton niklu,
- ponad 4,2 miliona ton ołowiu,
- blisko 74 tysięcy ton wanadu.
Nad złożami rud miedzi zalegają anhydryty. Pod względem miąższości złoża anhydrytu
są bardzo zróżnicowane - od kilkunastu centymetrów do ok. 64 m. Do określania
zasobności złóż przyjmuje się pokłady mające ponad 10 m miąższości. Anhydryty leżą
naprzemianlegle z dolomitami, łupkami ilastymi i gipsami, sumaryczna miąższość tych
warstw określana jest na ok. 150 m.
Miąższość pokładów soli w rejonie Głogowa szacowana jest na około 150 m. Jakość soli
jest bardzo dobra. Zgodnie z wymaganiami przemysłu solnego w pierwszym gatunku
znajduje się 65% zasobów, w drugim ok. 15%. Resztę zasobów stanowi sól drogowa i sól
odpadowa. Stwierdzono zmiany wtórne w pokładach soli wyrażające się występowaniem
żył i gniazd soli wtórnej, obecnością przerostów soli wtórnej oraz stwierdzono obecność soli
przeobrażonej geodynamicznie.
Surowce ceramiczne i okruchowe powstały w czwartorzędzie. Są to utwory lodowcowe
(morena czołowa i denna), wodnolodowcowe (stożki sandrowe, ozy, kemy itp) oraz
rzeczne. Złoża tych surowców (glina do wyrobu cegły, piasek, żwir) mają znaczenie
lokalne.
Wody powierzchniowe - Głogów w całości położony jest w dorzeczu Odry. W układzie
sieci rzecznej naszego regionu charakterystyczny jest łamany kształt cieków; cieki składają
się z odcinków południkowych i poprzecznych do nich odcinków równoleżnikowych. Taki
układ sieci rzecznej jest pozostałością po epoce lodowcowej. Podczas zlodowaceń
powstawały odcinki równoleżnikowe, podczas interglacjałów rzeki tworzyły odcinki
południkowe.
Gęstość sieci rzecznej w rejonie Głogowa jest niska i wynosi 0,2 - 0,4 km/1 km kw. (J.
Młodziejowski). Wszystkie cieki mają charakter nizinny. Wodostany rzek i strumieni
uchodzących do Odry zależą od stanu wody w Odrze. Roczne wahania wodostanów Odry
wskazują na wezbrania wiosenne i letnie. Wezbrania wiosenne związane są
odprowadzeniem wód roztopowych. Najczęściej przypadają na marzec, jednak wystąpienie
wyżówki wiosennej może nastąpić już w styczniu, przy innych warunkach
meteorologicznych kończy się dopiero w maju. Wezbrania letnie związane są z opadami
przypadającymi najczęściej w lipcu. Wyżówka letnia trwa krócej i jest bardziej regularna.
Niskie stany wód powodowane są przez wyżowe układy atmosferyczne i zbiegającą się z
nimi upalną pogodą. Niżówka występuje od ok. połowy lipca i trwa najczęściej przez cały
str.20
sierpień. Oprócz niższych przepływów letnich występuje niżówka zimowa związana z
mrozami i zaleganiem pokrywy śnieżnej (brak zasialnia rzeki).
Tab. Najniższe i najwyższe przepływy dla półroczy zimowego i letniego dla posterunku
wodowskazowego Głogów (w latach 1981 - 90) w m3/s
ROK
Półrocze zimowe
Półrocze letnie
NQ
WQ
NQ
WQ
1981
171
681
118
614
1982
196
620
74,9
387
1983
71,4
507
54
490
1984
60,2
177
63
235
1985
59
399
97
1260
1986
90,9
438
103
603
1987
119
1050
126
629
1988
124
575
71
251
1989
86
303
71
423
1990
746
180
47
180
Zjawiska lodowe w postaci śryżu, lodu brzegowego, pokrywy lodowej i zatorów związane
są ściśle z mroźną pogodą. Wpływ na przebieg zjawisk lodowych w rzekach i ciekach ma
stan czystości wód - ścieki przemysłowe i komunalne opóźniają zjawiska lodowe przez
swoją temperaturę, skład fizyczny i chemiczny, zawartość tłuszczy. Śryż na Odrze pojawia
się na przełomie listopada i grudnia.
Lewobrzeżne dopływy Odry: Rudna (Czarna), do której wpadają Świniucha i Borownica
oraz małe cieki - Rzychowska Struga, Młynówka, Dobrzejówka. Dopływy prawobrzeżne to
Barycz (ujście rzeki położone jest ok. 12 km w górę Odry od Głogowa), Krzycki Rów z
Kopanicą, Bogomicki Rów, Moczar i Przysieka.
Większych zbiorników wodnych w postaci jezior w rejonie Głogowa nie ma. Mniejsze
zbiorniki wodne związane są najczęściej z działalnością człowieka:
- wyrobiska zalane wodą (żwirownie, glinianki) - staw na os. Paulinów,
- miejsca, z których pobierany był materiał do budowy wałów i umocnień brzegów - zatoka
“Neptun”.
Małe zbiorniki o charakterze naturalnym położone w dnie doliny to odcięte meandry rzeki.
Wody podziemne - w obrebie miasta i okolic występują 2 główne poziomy wodonośne:
czwartorzędowy i trzeciorzędowy.
Poziom czwartorzędowy - wystepuje głównie w dolinie Odry na głębokości 40-50 m. Był
on wykorzystywany przez U.W. “Odrzycko” /obecnie nie eksploatowane/ a w tej chwili
czerpie się z niego wodę w podstawowym ujęciu zaopatrującym miasto tj. U.W. “Serby”.
Wody w osadach czwartorzędowych występują też w osadach piaszczysto-żwirowych oraz
mułkowych w rejonach ujęć “Górka - Żarków”, “Paulinów” i “Brzostów”. Miąższość
osadów zawodnionych wynosi max 7,5 m. Tworzą one poziom wód gruntowych silnie
str.21
drenowany ku dolinie Odry. Wydajność tych ujęć jest niewielka.
Poziom trzeciorzędowy - występuje w osadach piaszczystych na głębokości od 130 do 175
m ppt. Zasoby te ujęto w studniach wierconych dla RSP “Górka” oraz ogrodów
działkowych “Paulinów”. Bazą drenażu wód trzeciorzędowych jest dolina Odra.
Zauważa się wpływ górnictwa rud miedzi na odwadnianie dolnych pokładów wód
trzeciorzedowych.
Na terenie miasta istnieje kilka odrębnych ujęć wód podziemnych dla celów
przemysłowych /huta, cukrownia, zakłady mięsne/.
Klimat - klimat Głogowa kształtowany jest przez te same masy powietrza, które kształtują
klimat Polski. Główne typy mas powietrznych:
- powietrze podzwrotnikowe (wyż azorski), które oddziaływuje przez cały rok,
- powietrze podzwrotnikowe - kontynentalne (lato - jesień),
- powietrze polarno - morskie znad północnego Atlantyku (cały rok),
- powietrze polarno - kontynentalne znad Europy wschodniej i Azji (zima),
- powietrze arktyczne znad Grenlandii (w półroczu zimowym),
- powietrze z wyższych warstw atmosfery (półrocze letnie).
Przez około połowę dni w ciągu roku pogodę kształtują polarno - morskie oraz
podzwrotnikowo - morskie masy powietrza. Masy te przynoszą najczęściej zachmurzenie i
deszcze, oddziaływują latem oraz na początku i na końcu zimy. Powietrze polarno kontynentalne napływa najczęściej w zimie i na wiosnę przynosząc pogodę słoneczną przy
małej wilgotności. Masy powietrza arktycznego są stosunkowo mało aktywne. Wynikiem
ich działania są silne mrozy i opady śniegu. Wiosną i jesienią przynoszą fale przymrozków.
Temperatura - Głogów ma łagodny klimat o ciepłej zimie /średnia temp. miesięczna grudnia
powyżej 0oC, stycznia i lutego powyżej 2oC/ i ciepłym lecie /średnia temp. miesiecy letnich
17C/. Bardzo wysoka temperatura średnioroczna 8,2C.
W dolinkach Odry występują częste inwersje termiczne, zwłaszcza w czasie bezwietrznej
pogody /22 dni w roku/.
Tab. Najwyższe i najniższe zarejestrowane temperatury (średnie dobowe) w latach 1981- 90
Temperatura
Marzec
Listopad
Grudzień
81 - 90
81 - 90
81 - 90
min
-13,0 do - 0,6
-0,3 do -11,5
- 4,5 do - 18,0
max
- 0,2 do 22,0
4,8 do 18,3
5,3 do 15,8
str.22
Tab. Średnie temperatury miesięczne, średni opad miesięczny (lata 81 - 90) oraz
usłonecznienie (suma godzin w ciągu miesiąca z lat 1951 - 65)
Miesiąc
Średnia
temperatura
Średni opad
Usłonecznienie
(w godzinanch)
Styczeń
- 0,9
31
43
Luty
- 0,6
31
59
Marzec
3,3
31
118
Kwiecień
7,9
43
158
Maj
13,6
46
193
Czerwiec
16,2
67
213
Lipiec
18,1
83
210
Sierpień
17,6
70
204
Wrzesień
13,7
33
163
Październik
9,6
27
110
Listopad
3,7
38
40
Grudzień
1,1
42
31
Półrocze letnie
14,6
342
1141
Półrocze zimowe
2,7
201
1543
Rok
8,6
543
Opady - roczne 732 mm. Na okres IV - IX miesiąca przypada 473 mm / 64% /. Najwięcej
opadów przypada w lipcu - 112 mm i sierpniu - 89 mm, najmniej w lutym - 37 mm.
Tab. Liczba dni z opadem powyżej 10 mm w ciągu doby (lata 1986 - 90)
Rok
Dni
Opad maxymalny
Data
1986
19
42,7
05.06
1987
20
49,1
18.08
1988
10
53,5
24.07
1989
11
19,7
18.07
1990
10
40,4
08.06
str.23
Tab. Liczba dni z pokrywą śnieżną w latach
Miesiąc
Liczba dni (suma)
L. dni z pok. pow. 2
cm
Lata bezśnieżne
Styczeń
129
b.d.
1988,1989
Luty
108
b.d.
1982, 89, 90
Marzec
31
27
1982, 83, 84
1989, 1990
Kwiecień
2
-
1981, 82, 83, 84
1985, 87, 88 , 89
Najwyższa zanotowana wysokość pokrywy śnieżnej w 10 - leciu wystąpiła w dniu 13
lutego 1983 roku i wynosiła 36 cm.
Wilgotność - względna wynosi średnio w roku 85%. Okres największej wilgotności to zima,
najmniejszej to okres od maja do sierpnia. Obszary najwilgotniejsze to dolinki i tereny
zastoiskowe, zwłaszcza o świcie. Najsuchsza pora dnia to przedpołudnie.
Największą wilgotność powietrza notuje się w miesiącach zimowych (od października do
marca włącznie) średnie miesięczne są większe od 80%, najniższa wilgotność powietrza
(73%) w czerwcu i lipcu.
Najwięcej dni z mgłami notuje się w październiku, listopadzie i grudniu. Najmniej w maju,
czerwcu i lipcu
Wiatry - wieją na ogół z kierunków zachodnich i południowo - zachodnich / razem 39,7% / i
mają największą prędkość.
KIERUNEK
ŚREDNIA ROCZNA
CZĘSTOTLIWOŚĆ
w%
PRĘDKOŚĆ WIATRU
w m/sek
północny
3,7
1,6
północno-wschodni
5,9
2,1
wschodni
8,1
2,3
południowo-wschodni
5,2
2,5
południowy
2,7
2,3
południowo-zachodni
17,0
3,6
zachodni
22,7
3,5
północno-zachodni
12,1
2,8
cisza
22,6
0,0
str.24
3. Powiązania z terenami otaczającymi i charakterystyka układu
osadniczego
Głogów leży w północnej części województwa legnickiego i w jego układzie
osadniczym pełni rolę ośrodka wspomagającego miasto wojewódzkie w zakresie obsługi
ludności i rolnictwa. Miasto spełnia następujące funkcje w subregionie w/g ważności:
1.
przemysłową
2.
usługową
3.
komunikacyjną
4.
mieszkaniową
Miasto wspólnie z sąsiednimi gminami tworzy tzw. subregion głogowski, który
zajmuje ok. 11% powierzchni województwa legnickiego. Na obszarze subregionu znajduje
się 1 gmina miejska i 5 gmin wiejskich : Kotla, Jerzmanowa, Pęcław, Żukowice i gmina
wiejska Głogów. Obszar ten zamieszkuje 91210 mieszkańców, co stanowi ponad 14,4 %
ludności województwa. 81,2 % ludności subregionu mieszka w Głogowie. Na obszarach
wiejskich subregionu położonych jest 85 miejscowości. Subregion graniczy bezpośrednio z
województwem zielonogórskim i leszczyńskim.
Głogów jest głównym ośrodkiem dyspozycyjnym i usługowym. Posiada dogodne
powiązania ze stolicą Śląska - Wrocławiem, a w jego bliskim sąsiedztwie znajdują się dwa
główne ośrodki o randze ponadregionalnej Legnica i Zielona Góra. Obszary wiejskie w
subregionie zajmują 91% ogólnej powierzchni. Zamieszkuje je 36115 mieszkańców tj.
18,8% ludności subregionu. Są to ośrodki typowo rolnicze, których podstawowym sektorem
gospodarczym są gospodarstwa indywidualne zatrudniające szacunkowo 3426 osoby.
Prawie 50% gospodarstw rolnych stanowią gospodarstwa w przedziale 0,5-5 ha. Obszary
wiejskie otaczające Głogów odznaczają się pięknem krajobrazu, pejzażem łąk i pól
uprawnych, lasów m.in. Dalkowskie Wzgórza - Szczyglice-Turów oraz rezerwat przyrody
“Uroczysko Obiszów”. Przyroda Odry stanowi niepowtarzalny ekosystem budowany przez
specyficzną florę i faunę.
Głównym sektorem gospodarczym subregionu są usługi. Stanowią one połowę potencjału
miejsc pracy w subregionie. Są to przede wszystkim - ochrona zdrowia i opieka socjalna,
handel i naprawy, transport i składowanie, łączność i edukacja. Subregion posiada
zróżnicowaną branżowo strukturę przemysłową. Silną składową w strukturze przemysłowej
stanowi hutnictwo miedzi oraz branże skupione wokół KGHM “Polska Miedź” S.A.
Struktura przemysłu jest monofunkcyjna, a większość jego potencjału jest oparta o Hutę
Miedzi “Głogów”. Hutnictwo miedzi wyznacza profil wymiany gospodarczej subregionu z
otoczeniem.
3.1 Charakterystyka układu osadniczego miasta Głogowa
Głogów - jedna z 11 wyodrębnionych jednostek miejskich w woj. legnickim i w ósmym
makroregionie pd-zach.
Wyodrębniona jako wielokrotność jednostek urbanistycznych w przyjętym podwójnym
układzie odniesienia wg podziału na obręby geodezyjne i podziału na rejony spisowe.
Podyktowane to zostało zbiorem informacji o powierzchniach (obrębów, użytków rolnych,
terenów zainwestowanych) w granicach obrębów geodezyjnych.
Informacje o zasobach mieszkaniowych i ludności wg rejonów spisowych .
A. Ranga Głogowa jako wyodrębnionego miasta o strukturze jednostek osadniczych
str.25
województwa legnickiego .
• wg kryterium wielkości zaludnienia Głogów został zaklasyfikowany do grupy II pow. 50
000 mieszkańców
• wg kryterium koncentracji m-c pracy w trzeciej grupie jednostek osadniczych, w których
udział osób zatrudnionych do ogółu mieszkańców wynosi 20% - 40%, 27%
zatrudnionych w ogóle mieszkańców stawia Głogów w grupie miast o zatrudnieniu
ponadprzeciętnym
• wg kryterium koncentracja obiektów obsługi sfery budżetowej (zdrowie, oświata,
kultura, nauka) w drugiej grupie miast (84 obiekty). Głogów jest największym ośrodkiem
przed Lubinem (76 obiektów) , Jaworem (46 obiektów) i Złotoryją (44 obiekty)
• wg kryterium koncentracji obiektów zarządzających (siedziby administracji rządowej i
specjalnej, administracji samorządowej, organizacji społecznych i religijnych) Głogów
sklasyfikował się zaraz po Legnicy jako ośrodek posiadający największą liczbę (13
obiektów m.in. Urząd Rejonowy, Rejonowy Urząd Pracy, Sąd i Prokuratura Rejonowa,
TSSE, Rejon Dróg Publicznych, Rejon Energetyczny, Dekanat, Banki)
Ostatecznie w klasyfikacji wg w/w kryteriów Głogów określić można jako regionalny
ośrodek ze średnią strefą obsługi 133 000 osób . (Raportu o stanie układów osadniczych)
B. Funkcja Głogowa - Regionalnego ośrodka w układzie jednostek osadnictwa
województwa legnickiego.
Funkcje Głogowa - kryteria oceny
•
funkcję jednostki osadniczej określają dwie cechy, pierwszą jest stopień
zrównoważenia sektorowej struktury, które dzielą miernik - udział zatrudnionych do
ogółu zatrudnionych w poszczególnych sektorach. Według tego kryterium Głogów
jest miastem o zrównoważonej strukturze sektorowej (40% -przemysł ,30% -usługi)
•
drugą cechą określającą funkcję jednostki osadniczej jest intensywność funkcji i
określenie funkcji obszarowej. Stopień konfliktu o przestrzeń w odniesieniu do
jednostek osadniczych w Głogowie przedstawia w rozkładzie 32,1% - tereny
mieszkalne, 32%- tereny baz, składów i przemysłu, a 35,9% to tereny rolnicze i daje
podstawy do określenia Głogowa jako jednostki osadniczej o funkcjach sprzecznych .
C. Powiązania jednostek osadniczych - struktura układu
Określając i oceniając siły powiązań wyodrębnionych jednostek osadniczych można
określić wzajemne podporządkowania jednostek osadniczych i formowanie układów
osadniczych .
Mierniki siły i oceny powiązań :
• dobowe potoki dojazdów do pracy jako ilustracje relacji pomiędzy miejscem
zamieszkiwania, a miejscem pracy, wg tego miernika Głogów wyodrębniono jako
drugiego stopnia ośrodek regionalny, koncentrujący powiązania z Przemkowa, Grębocic,
Polkowic, Pęcławia, Kotli, Gaworzyc, Żukowic, Radwanic
• potencjał jednostek osadniczych - warunkujący zdolność do pełnienia funkcji osadniczej
zgodnie z pozycją ustaloną w hierarchii układu osadniczego i określeniem zasięgu jego
obsługi
str.26
Układ osadniczy miasta Głogowa obejmuje gminę Gaworzyce, gm. Kotlę, gm. Pęcław, gm.
Grębocice, gm. Głogów, część gm. Jerzmanowej i gm. Żukowice (wg Raportu o stanie
układów osadniczych), a więc 8 jednostek osadniczych o pow. 64 225 ha i 103 000 osób, co
na tle pięciu układów osadniczych województwa legnickiego stawia Głogów jako ośrodek
wspomagający Legnicę.
D. Osie rozwoju układu osadniczego
Kierunki rozwojowe układów osadniczych wyznaczone w oparciu o następujące
elementy szkieletu infrastrukturalnego, jakim są linie kolejowe (drogi kołowe, drogi wodne,
linie przesyłowe, elektroenergetyczne, magistrale, gazowe):
• Głogów leżący w osi rozwojowej północ-południe wyznaczonej przez przebieg drogi
krajowej nr 3, obejmującej swym zasięgiem magistralę gazową, linię energetyczną 110
kV i linię lokalną kolejową (płd. z Lesznem)
• Głogów również leży w osi rozwojowej północny-wschód (przez gm. Rudną i Ścinawa).
Oś biegnąca wzdłuż drogi regionalnej kl. G w kierunku Wołowa i Wrocławia obejmuje
linię kolejową Wrocław - Głogów - Szczecin i linię energetyczną 110 kV
• Głogów jest także zlokalizowany w osi rozwojowej północny-wschód - zachód
przebiegającej przez miasto i gminę Przemków, gminę Gaworzyce, Żukowice, miasto
Głogów, gminę Głogów.
• Oś biegnąca wzdłuż drogi regionalnej kl.G relacji Głogów - Szprotawa, obejmująca
magistralę gazową, linię energetyczną 110 kV, lokalną linię kolejową Żagań-ŻaryGłogów-Leszno-Poznań oraz odgałęzienie na Głogów drogi krajowej nr 3.
W/w osie rozwojowe w Głogowie tworzą węzeł
Układ osadniczy miasta Głogowa jest spójny powierzchniowo z centralnie
zlokalizowanym ośrodkiem układu -Głogowem, jako ośrodkiem regionalnym II rangi i jako
I rangi węzeł rozwojowy wschód-zachód, północ-południe.
Zachowana jest hierarchia ośrodków. Ośrodkowi regionalnemu podporządkowane są
ośrodki gminne o randze podstawowej.
W odniesieniu do koncentracji miejsc pracy funkcja jednostki miejskiej Głogowa i
sąsiadującej z nią gminy Głogów jest funkcją przemysłowo-mieszkaniową uzupełnioną
funkcją usługową. Pozostałe pięć gmin układu posiada funkcje rolne. W odniesieniu do
funkcji terenu siedem gmin wokół ośrodka miejskiego posiada dominującą funkcję
przemysłową. Trzy gminy układu gmin Pęcław, gmina Gaworzyce i gmina Głogów
posiadają powierzchnię zainwestowaną powyżej przeciętnej w województwie.
str.27
4. Charakterystyka gospodarcza
Gospodarka Głogowa kojarzy się przede wszystkim z miedzią, której bogate złoża
zadecydowały o utworzeniu w latach 70- tych Legnicko-Głogowskiego Okręgu
Miedziowego. Jego rozwój zdeterminował gospodarczy charakter miasta - z niewielkiego
ośrodka administracji powiatowej Głogów urósł do rangi poważnego ośrodka
przemysłowego.
Dynamiczny rozwój Głogowa zapoczątkowała budowa , w latach 60-tych, huty miedzi,
która weszła w skład holdingu KGHM Polska Miedź S.A. Jest największym zakładem
przemysłowym miasta. W procesie produkcji oprócz miedzi uzyskuje się produkty
towarzyszące: kwas siarkowy, siarczan miedzi i niklu, ołów surowy. Na uruchomionym w
1993 roku wydziale metali szlachetnych odzyskuje się, z powstających w procesie
elektrorafinacji miedzi szlamów anodowych, srebro i złoto.
Głogów pełni funkcje miasta przemysłowego. Uczestniczy na rynkach ponadregionalnych.
Jest ośrodkiem o dużym potencjale ekonomicznym i zróżnicowanej strukturze
własnościowej. Miasto cechuje zróżnicowana struktura sektorowa. Przemysł i budownictwo
czyli sektor II stanowi łącznie 43,4% całości gospodarki mierzonej wielkością zatrudnienia.
Sektor III usług reprezentuje 53,3% całości zatrudnienia w mieście. Niecałe 0,5% potencjału
aktywności gospodarczej angażuje sektor I rolnictwo i leśnictwo. Potencjał zatrudnienia
zdecydował, iż głównym sektorem gospodarki Głogowa jest hutnictwo miedzi. Huta Miedzi
“Głogów” angażuje prawie 35 % dostępnych miejsc pracy w mieście.
Głównym gałęzią przemysłu funkcjonującą na rynku krajowym i międzynarodowym
jest hutnictwo miedzi. Szacunkowo 67 % produkcji stanowi sprzedaż na rynek
międzynarodowy (wg danych z 1992 roku). Ponadto branżami egzogenicznymi są przemysł
drzewny, odzieżowy oraz transport.
Struktura gospodarcza sektora przemysłowego jest monofunkcyjna. Cały potencjał tego
sektora oparty jest o jedno wielkie przedsiębiorstwo - Hutę Miedzi “Głogów”. Hutnictwo
miedzi wyznacza profil wymiany gospodarczej Głogowa z otoczeniem. Słabość gospodarki
stanowi brak innych - poza hutnictwem miedzi - silnych zakładów przemysłowych
funkcjonujących na rynkach ponadregionalnych. Konkurencja międzynarodowa na rynkach
zbytu miedzi jak i zachodzące obecnie w obrębie huty i pozostałych firm KGHM-u procesy
restrukturyzacyjne, których konsekwencją jest m.in. ograniczenie etatów wymagają podjęcia
J e d n o s t k i g o s p o d a r c z e z a r e je s t r o w a n e w G ł o g o w i e w s y s t e m i e R E G O N w g s e k c ji E K D w l a t a c h 1 9 9 5 - 9 7
U d z ia ł % f ir m
1995
1996
d z ia ła ją c y c h w g
W y sz c z e g ó ln ie n ie
VI 97
sta n u n a V I 9 7
O g ó łe m
4953
100
5404
5488
SEKTOR I
R o ln ictw o , ło w ie ctw o i le śn ic tw o
31
0 .7
39
41
G ó r n ictw o i k o p a ln ic tw o
4
0 .0 5
2
3
S E K T O R II
D z i a ł a l n o ś ć p r o d u k c y jn a
440
8
486
439
Z a o p a tr . w en er g ię, g a z , w o d ę
3
0 .0 5
3
3
B u d o w n ic tw o
428
8 .5
456
468
S E K T O R III
H an d el i n apr aw y
2297
40
2283
2198
H o t e l e i r e s t a u r a c je
126
2 .3
131
125
T r a n s p o r t, łą cz n o ść
406
546
9 .9
487
P o ś r e d n i c t w o fi n a n s o w e
46
62
111
2
O b słu g a n ier u ch o m o ści fir m
654
1 6 .8
879
924
A d m in istr a cja i o b r o n a n a r o d o w a
10
0 .2
12
11
E d u k a c ja
86
2
99
111
O ch r o n a z d r o w ia i o p iek a sp o łec z n a
195
3 .5
209
193
P o z o s ta łe
226
5
256
275
str.28
W systemie REGON w połowie 1997 r. w Głogowie zarejestrowanych było 5488 firm. W
strukturze gałęziowej w systemie EKD najwięcej firm funkcjonowało w handlu i
naprawach - 40%, a następnie w obsłudze nieruchomości i firm - 16,8 % , transporcie i
łączności - 9,9%, budownictwie - 8,5% i działalności produkcyjnej 8%.
Na ogólną liczbę firm 85,3% to podmioty małe zatrudniające od 1-49 osób, 14,2% firmy
średnie 49-500 zatrudnionych, pozostałe 0,5% stanowią firmy wielkie zatrudniające powyżej
500 osób. (Huta Miedzi “Głogów” i Zespół Opieki Zdrowotnej)
Od roku 1990 obserwowany jest w Głogowie znaczny wzrost aktywności gospodarczej
społeczeństwa. Szczególnie dynamiczny jest wzrost sektora małych firm. Główną dziedziną
penetracji rynku przez małe firmy jest handel.
Według statystyki zainteresowanie podejmowaniem działalności na własny rachunek w
ostatnich latach słabnie, również w dalszym ciągu duży odsetek stanowią przedsięwzięcia
zakończone niepowodzeniem. Pomimo tak zarysowanych tendencji w dalszym ciągu wzrasta
liczba podmiotów gospodarczych działających na terenie Głogowa.
Głogowskie zakłady przemysłowe skupione są w trzech zespołach przestrzennych:
1.
Kompleksie hutniczym skupiającym huty miedzi “Głogów I” i “Głogów II” z
zakładami towarzyszącymi
2.
Zakłady dzielnicy przemysłowo - składowej
3.
Wschodniej dzielnicy przemysłowo - składowej
Kompleks hutniczy leży w odległości 10 km na NW od centrum miasta. Ze względu na jego
dużą uciążliwość oddzielony jest od miasta strefą ochronną. W jego otoczeniu działa szereg
firm kooperujących. Zakład jest w trakcie restrukturyzacji.
Położenie obu dzielnic przemysłowo - składowych związane jest z linią kolejową Wrocław Szczecin i ze stacjami PKP Głogów i Krzepów.
W obrębie obu stref przemysłowych zlokalizowane są porty rzeczne. W zachodniej dzielnicy
Port Zimowy , a w dzielnicy wschodniej port na terenie “Famaby”
Największymi zakładami w dzielnicy zachodniej są:
Adena, reprezentująca przemysł odzieżowy, od czasu przekształceń społeczno
ekonomicznych zakład przeżywa trudności finansowe, Fabryka Domów reprezentująca
przemysł budowlany
Największymi zakładami w dzielnicy zachodniej są:
Famaba - w ostatnich latach w wyniku załamania się rynków zbytu zakład pozbył się
znacznej części swojej bazy produkcyjnej w oparciu o którą powstało szereg nowych firm.
Cukrownia “Głogów” - przemysł spożywczy
Oprócz wymienionych zakładów w obrębie stref przemysłowo - składowych funkcjonują
firmy zajmujące się różnego rodzaju handlem hurtowym, zakłady reprezentujące przemysł
spożywczy, rolny, metalowy.
Zapotrzebowanie na tereny i obiekty pod działalność gospodarczą jest znaczne.
Wskazuje na to liczba inwestorów odwiedzających m.in. Wydział Gospodarki Przestrzennej.
Brakuje odpowiednio zróżnicowanej oferty dla przedsiębiorców. Wiąże się to z wolnym
tempem uzbrajania w media terenów przeznaczonych na ten cel.
str.29
Rozdział III
UWARUNKOWANIA
ROZWOJU
str.30
Rozdział III
UWARUNKOWANIA ROZWOJU
1. Uwarunkowania rozwoju miasta w aspekcie obowiązujących ustaleń
planistycznych
Obszar miasta Głogowa podzielony jest na strefy wynikające z położenia
geograficznego oraz rozwoju historycznego:
• staromiejska jednostka urbanistyczna mieszkalno-usługowa,
• jednostka urbanistyczna na wyspie rzecznej,
• obszar śródmiejski zlokalizowany w układzie promienistym,
• przemysłowa jednostka urbanistyczna zachodnia,
• przemysłowa jednostka urbanistyczna wschodnia,
• cztery jednostki wiejskie,
• siedem jednostek urbanistycznych osiedlowych,
• autonomiczna jednostka huty.
Układ komunikacyjny oparty jest na historycznym układzie dróg, który został zaburzony i
uzupełniony o elementy równoleżnikowe, na drodze wodnej oraz drodze kolejowej.
1. Dotychczasowe przeznaczenie terenu:
cały obszar miasta stanowi zespół mieszkalno-usługowo-produkcyjny ukształtowany w
latach 1945-1997. Wykorzystywano zastane obszary zagospodarowania w formie
zabudowy, jednakże zniszczone na skutek działań wojennych. Zabudowa została
uzupełniona współczesnymi obiektami mieszkalnymi i usługowymi bez uszanowania
historycznych konotacji, a częściowo rozebrana i usunięta z pozostawieniem terenów
niezabudowanych. W konsekwencji uzyskano konglomerat urbanistyczny
charakteryzujący się bezładem i przypadkowością oraz brakiem funkcji centrotwórczych
w śródmieściu np. usług i handlu.
Wokół ośrodka śródmiejskiego pobudowano osiedla-sypialnie w związku z rozwojem
kombinatu górniczo-hutniczego, w oparciu o wytyczne urbanistyczne dostosowane do
filozofii centralnego planowania, jednakże nie przystosowana do gospodarki rynkowej.
W wyniku zmian polityczno-gospodarczych powstały znaczne ilości prywatnych
pawilonów handlowych o niewielkich powierzchniach, których lokalizacje sukcesywnie
zastępować będą sklepy o większych powierzchniach.
Osiedla przemysłowe, przekształcone z wykorzystaniem zasobów przedwojennych,
spełniają podstawowe potrzeby miasta (bez uwzględnienia terenów hut miedzi), a
ponadto w ramach rozwoju terenów przemysłowych istnieje rezerwa terenowa w
dzielnicy zachodniej, aczkolwiek obszary te są nieuzbrojone i wymagają właściwego
skomunikowania.
Osiedla wiejskie powstały z chwilą przyłączenia wsi do organizmu miejskiego. Jako
takie pozostają zaniedbane i ubogie w infrastrukturę techniczną, za wyjątkiem osiedla
Brzostów objętego strefami ochrony konserwatorskiej.
2. Tereny zielone:
str.31
wszystkie główne tereny zielone pokrywają się z przedwojennym ich
zagospodarowaniem. Dotyczy to plantów wokół Starego Miasta, Parku Słowiańskiego,
Parku Leśnego, Parku Paulinowskiego, Parku Południowego, cmentarzy, części ogrodów
działkowych. Pozostała część ogrodów została zlokalizowana w ramach rozbudowy osiedli
mieszkalnych, jednakże na obrzeżach powstały nowe. Poza tym, pomimo dwukrotnego
zwiększania obszaru zabudowy i trzykrotnego zwiększenia liczby mieszkańców, nie powstał
w Głogowie żaden nowy park lub inne zagospodarowanie w postaci zieleni wysokiej.
3. Obszary chronione:
ustanowiono trzy strefy ochronne wokół obszarów o szczególnych walorach
historyczno-krajobrazowych lub środowiskowych:
a) strefę ochrony konserwatorskiej Starego Miasta obejmującą część lewo- i prawobrzeżną
wraz z Ostrowem Tumskim, w ramach strefy A - ścisłej ochrony konserwatorskiej i strefy
B - ochrony krajobrazowej obejmującej również otoczkę czyli planty i tereny otwarte.
b) strefę ochrony konserwatorskiej Brzostowa obejmującą jednostkę osadniczą w ramach
strefy A - ścisłej ochrony i strefy B - ochrony krajobrazu obejmującej okoliczne pola i teren
cmentarny
oraz strefę ochronna huty miedzi.
4. Tereny specjalne:
w ramach obszarów specjalnych występują tereny kolejowe zlokalizowane wzdłuż
Odry, tereny wojskowe obejmujące koszary ulokowane w śródmieściu, teren oczyszalni
ścieków, tereny ujęć wodnych, obszar drogi wodnej. Większość ist. obiektów i urządzeń
technicznych została zaadaptowana na potrzeby miasta w ramach przedwojennego
zagospodarowania. Nową jednostką jest elektrociepłownia w budowie.
5. Komunikacja:
główny układ komunikacyjny opiera się na ist. przeprawie mostowej i drodze krajowej
Północ-Południe, drodze krajowej Wschód-Zachód (obie krzyżują się w centrum miasta),
promienistym ułożeniu ulic dojazdowych (klasy wojewódzkiej) zaburzonym poprzez
wycięcie odcinka historycznej trasy Brzostowskiej przebiegającej wcześniej przez osiedle
“Chrobry” oraz na części projektowanych obwodnic w układzie równoleżnikowym (klasy
wojewódzkiej) i drogach lokalnych utworzonych na potrzeby nowych osiedli
mieszkaniowych.
6. Odstępstwa od założeń do planu ogólnego:
obowiązujące przepisy dotyczące planu przestrzennego wymagały opracowania
planów ogólnych w poszczególnych dekadach okresu powojennego. Z dostępnych dzisiaj
materiałów można dokonać analizy Planu Ogólnego z 1968r., Planu Ogólnego z 1977r.,
Założeń do Aktualizacji Planu Ogólnego z 1985r. i Założeń do Aktualizacji Ogólnego Planu
Zagospodarowania Przestrzennego miasta Głogowa z 1993r., a także analizy realizacji Planu
Szczegółowego Zagospodarowania Ostrowa Tumskiego i Planu Szczegółowego
Zagospodarowania Starego Miasta. Stałym i powtarzającym się elementem wprowadzanym
do w/w planów była konsekwencja połączenia wschodnich i zachodnich części miasta
obwodnicą zewnętrzną (tzw. dużą) i obwodnicą wewnętrzną (tzw. małą), których wykonane
odcinki pozwalają na kontynuację rozpoczętych prac i likwidację jednej z największych
bolączek komunikacyjnych, tj. przerzucenia całego ruchu wewnątrz miejskiego połączonego
str.32
z tranzytowym przez wąskie gardło jakim są Wały Chrobrego. Nadmienić należy, że w celu
właściwego rozładowania ruchu wymagane jest wykonanie obu obwodnic. Rozkład
funkcjonalny jednostek osadniczych powielony jest w strukturze poszczególnych planów z
uwzględnieniem specyfiki polityki gospodarczej w różnych okresach z tym, że dotychczas
preferowano zagospodarowanie rozproszone, nie uwzględniające ekonomicznych aspektów
przebiegu infrastruktury technicznej.
Szereg odstępstw od powyższych planów uwidacznia się wewnątrz obszarów funkcjonalnoprzestrzennych, określonych szczegółowymi zapisami, które nierzadko były łamane lub
nadinterpretowane. Jawnym przykładem złamania obowiązujących przepisów było
wykonanie skrzyżowania jednopoziomowego Al.Wolności z Bramą Brzostowską zamiast
skrzyżowania dwupoziomowego wymaganego zapisami Planu Szczegółowego Starego
Miasta co nieodwracalnie zaburzyło główną oś urbanistyczną miasta i spowodowało /
widoczne dopiero dziś , po upływie 10 lat / komplikacje komunikacyjne w tym rejonie.
Kłania się tu brak niezależnego organu nadzorującego właściwą realizację uchwalonych
planów oraz krótkowzroczna polityka doraźnych posunięć. Kolejnym przykładem jest
utrwalanie lokalizacji części ogrodów działkowych, wbrew zapisom planów nakazujących
ich usuwanie ze stref oddziaływania ruchu kołowego, doprowadzając do sytuacji zamrażania
cennych terenów w centralnych częściach miasta i uniemożliwiając ich właściwe,
ekonomicznie uzasadnione, zagospodarwanie. Wiąże się to oczywiście z zaniechaniem
wyznaczania terenów zastępczych na obrzeżach miasta, wraz z ich wykupieniem przez
Gminę Miejską i przygotowaniem pod określony cel. Następnym przykładem jest brak
zagospodarowania centrum osiedla Kopernik / jednostka D / w formie zwartego kompleksu
handlowo-usługowo-rekreacyjnego, niezagospodarowanie Ostrowa Tumskiego pod zespół
mieszkalno-usługowy i niezagospodarowanie terenów nadodrzańskich na cele rekreacyjnosportowe.
7. Kontynuacja założeń planistycznych :
przyszłe plany miejscowe, którymi zostanie pokryte całe miasto muszą uwzględniać
wymogi właściwego rozwoju i uzupełniania układu komunikacyjnego, który został
wielokrotnie przeanalizowany pod względem funkcjonalnym i który stanowi kościec
rozwojowy na okres przyszłych 50-ciu lat. Błędy i zaniechania dzisiejsze będą miały swoje
konsekwencje w dalekiej przyszłości.
Ważnym etapem zagospodarowania przestrzeni miejskich jest uzupełnianie zabudowy w
ramach istniejących elementów architektonicznych, intensyfikacja handlu i usług wzdłuż
głównych arterii komunikacyjnych i w rejonach placów i punktów węzłowych, oraz ścisła
ochrona istniejącej zieleni parkowej i obiektów zabytkowych. Tereny zagospodarowane w
większości podtrzymują zastaną funkcję, z uwzględnieniem specyfiki miejsca i czasu.
8. Tendencje rozwojowe :
kierunki rozwoju miasta zostały szczegółowo opisane w Strategii. Jeżeli chodzi o
kwestie dot. samego zagospodarowania widzi się potrzebę kontynuacji zabudowy oś.
Piastów Śląskich, w formie dostosowanej do obecnych potrzeb, a więc na ograniczonym
obszarze w stosunku do pierwotnych założeń oraz z uwzględnieniem takich typów
zabudowy jak domy jednorodzinne wolnostojące, bliźniacze, spółdzielcze, socjalne i TBS-y.
Okolice Brzostowa mają być uzupełnione zabudową willową typu rezydencjonalnego.
Dzielnice przemysłowe powinny być uzupełniane kubaturami w formie parków
przemysłowych ; przewiduje się również zwiększenie nasycenia tkanki miejskiej usługami,
str.33
handlem i gastronomią.
Przykłada się dużą wagę do zagospodarowania terenów nadodrzańskich na potrzeby
turystyki i rekreacji, a także do odnowienia istniejących zabytków w celu podniesienia
historycznych walorów Głogowa.
9. Zmiany w dyspozycjach funkcjonalno-przestrzennych :
a/ problemy mieszkaniowe obejmują brak przygotowanych i uzbrojonych terenów pod
zabudowę, jakkolwiek istnieje szereg wydzielonych działek / np. przy ul.Budowlanych,ul.
Głowackiego, ul.Keplera, ul.Łąkowej / pod tego typu zabudowę, których uruchomienie
wydaje się niezbędne dla właściwego funkcjonowania organizmu miejskiego,
b/ problemy komunikacyjne zawarte są w potrzebie wykonania dodatkowych połączeń
pomiędzy poszczególnymi
częściami miasta, wybudowaniem drugiej przeprawy
mostowej, wyprowadzenie ruchu tranzytowego z obszarów zabudowanych, zwiększenia
ilości miejsc postojowych wzdłuż ulic osiedlowych i śródmiejskich, zwiększenie ilości
parkingów / z możliwością budowy parkingów wielopoziomowych /, zwiększenia
bezpieczeństwa w
zakresie ruchu kołowego i pieszego poprzez uzupełnienie
oznakowania pionowego i poziomego,
c/ problemy przemysłu uzewnętrzniają się w strukturze ośrodków produkcyjnych,
nieadekwatnej do uwarunkowań makroekonomicznych; dają się zauważyć samoistne
przekształcenia, które powinny być stymulowane między innymi poprzez odpowiednią
politykę podatkową oraz zachęty inwestycyjne, w połączeniu z przygotowaniem terenów
pod nowe inwestycje. Należy również zabezpieczyć obszary pod lokalizację usług
uciążliwych i rzemiosła.
d/ problemy usług uwidaczniają się w zbyt rozdrobnionej strukturze handlu, uwarunkowanej
podażą lokalową, dominującym typem skomasowania (targowiska, hale targowe),
niedostatek usług specjalistycznych, brak sklepów wielobranżowych o dużych
powierzchniach. Istnieją również niedociągnięcia w rozmieszczeniu w/w funkcji na
poszczególnych osiedlach.
e/ problemy związane z zanikaniem funkcji rolniczych, w powiązaniu z koniecznością
stopniowego przekształcenia zabudowy zagrodowej i gospodarczej (Nosocice, Krzepów,
Widziszów, Brzostów i Górka) w inne formy funkcjonalne.
10.Główne zadania planistyczne:
wymienione w poprzednich punktach aspekty przemian w zagospodarowaniu przestrzennym
uzasadniają ustalenie hierarchii ważności i kolejności opracowywania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, w oparciu o program inwestycyjny Gminy Miejskiej
Głogów, w powiązaniu z możliwością realizacji poszczególnych etapów w oparciu o
coroczne budżety oraz możliwość pozyskania odpowiednich środków z innych źródeł. Z
uwagi na brak planu zagospodarowania przestrzennego dla całego miasta konieczne jest
wykonanie szeregu planów miejscowych, które pokryją poszczególne fragmenty miasta.
Spowoduje to uproszczenie i przyśpieszenie procesów administracyjnych związanych z
wydawaniem decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenów, a także ustalanie
ogólnych warunków dotyczących realizacji inwestycji, modernizacji istniejących obiektów,
ochrony wartości kulturowych, zasad przekształceń programowo przestrzennych, z
uwzględnieniem aspektów urbanistyczno-architektonicznych i estetycznych.
str.34
2. Uwarunkowania jakości środowiska przyrodniczego
Walory przyrodnicze miasta stanowią: szata roślinna i zwierzęca, gleby, wody i
urozmaicony krajobraz. System zieleni tworzą parki (wokół Starego Miasta i kanału
Sępolno), zieleń łęgowa nad Odrą i Ostrowie Tumskim, niewielkie kompleksy lasów, ogrody
działkowe oraz w ostatnich latach system zieleni izolacyjnej wokół hut miedzi. W obrębie
miasta znajdują się trzy pomniki przyrody: wierzba i lipa rosnące przy szkole rolniczej oraz
dąb w Biechowie. W różnych częściach Głogowa występują zwierzęta i rośliny objęte
ochroną gatunkową. Są to m.in. kukułka sierpówka, dzięcioł, puszczyk, sikorka, słowik,
wilga i inne. Rzadkie i cenniejsze gatunki roślin to: miłorząb, sosna wejmutka, czarna
magnolia, tulipanowiec, żółtnica, korkowiec, lipa, buk, cis, jodła, dęby stożkowe i inne.
Tereny nadodrzańskie stanowią biologicznie czynne kompleksy i są ostoją ptactwa
wodnego.
Podstawowe kompleksy rośli występują w następujących głównych grupach (W. Szafer) :
1. roślinność dna doliny Odry, którą tworzą zarośla wierzbowe. Z mniejszych roślin występują: rutewka wąskolistna, krwawnik, kichawiec, starzec gorycznikolistny. Tereny często
zalewane wodą porośnięte są okrężnicą bagienną, prząstką pospolitą, osoką aoesowatą,
kotewką - orzech wodny. Na pograniczu wody i suchego lądu spotkać można: trzcinę
pospolitą, rdest, szczaw nadmorski, jaskry, rukiew ziemnowodną. Wyższe terasy doliny
Odry zajmują przeważnie łąki i lasy (przeważnie liściaste).
2. roślinność Wzgórz Dalkowskich, w pobliżu których przebiegają granice naturalnych
zasięgów drzew (świerk górski, jodły, olszy szarej). Wzgórza porastają lasy świerkowe i
bukowe, przy czym miejscami buk występuje w drzewostanach czystych. W lasach spotkać
można domieszkę dębu, jodły i sosny
3. na południe i południowy zachód od pasa Wzgórz Dalkowskich rozciąga się jednostajnie
płaska kraina torfowisk. Przeważają tutaj bory sosnowe z podszyciem jałowca i żarnowca,
sporadycznie występują wrzos i borówka. Wzdłuż wolno płynących rzeczek ciągną się
torfowiska wysokie porośnięte turzycą, rosiczką, tłustoszem pospolitym. Główna masę
zieleni tworzą tutaj mchy torfowce.
Pod względem regionalizacji botanicznej na terenie Ziemi Głogowskiej zbiegają się 3 okręgi
florystyczne:
• Kraina Wielkopolsko-Kujawska, której granica przebiega zgodnie z północnym stokiem
Wzgórz Dalkowskich
• Wzgórza Dalkowskie (jako część wału Wzgórz Trzebnicko- Ostrzeszowskich)
• Nizina Śląska - na południe od Wzgorz Dalkowskich.
Zauważa się też wzrost wartości nasadzeń zieleni izolacyjnej wokół hut miedzi, gdzie coraz
częściej pojawia się zwierzyna płowa.
Parki
1. Park Słowiański - dobrze zagospodarowany, usytuowany w pobliżu głównego ciągu
handlowego Al. Wolności, jest miejscem podstawowego wypoczynku Głogowian. Atrakcje czynna w okresie letnim fontanna i pomnik
poświęcony żołnierzom koalicji
antyhitlerowskiej, poległym na frontach II wojny światowej. Starodrzew - dęby
bezszypółkowe i dęby stożkowe
2. Park Sępolno - drugi pod względem naczęściej odwiedzanych parków. Środkiem płynie
str.35
zanieczyszczony strumyk Sępolno. Na terenie parku znajduje się zdewastowany plac zabaw.
Ścieżki (w wiekszości asfaltowe) wymagają gruntownej renowacji. Starodrzew kasztanowce, platany, klon srebrzysty
3. Park Leśny - najpiękniejszy z głogowskich parków z bogatym starodrzewem.
Zlokalizowano w nim trasę do nauki jazdy na rowerach. Ścieżki wymagają gruntownej
renowacji. W części wschodniej parku planowane jest centrum rekreacyjno-wypoczynkowe
z otwartym basenem i lodowiskiem oraz trasa biegowa i spacerowa mająca mieć w
przyszłości połączenie z pasażem nadodrzańskim. Na terenie parku znajdują się
poniemieckie fortyfikacje i stara strzelnica. Bliskie sąsiedztwo odbudowywanego obecnie
Starego Miasta powinno wkrótce ożywić ten dotychczas najmniej odwiedzany park.
Starodrzew - platany, dęby, jesiony, buki czerwone.
Lasy w Głogowie zajmują ok. 30ha. Nie tworzą one zwartego kompleksu i w niewielkich
skupiskach rozmieszczone są na obrzeżach miasta, głównie w pasie nadodrzańskim.
Dominują lasy liściaste. Wśród lasów najwięcej cech naturalnych mają łęgi (z przewagą
dębu szypółkowego, a w domieszce wiąz, jesion, lipa, klon, paklon, grab, czeremcha, osika i
brzoza). Poszycie tych lasów stanowi dereń świdwa, kruszyna, trzmielina i kalina.
Jakość środowiska naturalnego - aspekt ekologiczny
Jakość środowiska wpływa znacząco na samopoczucie i zdrowie jego mieszkańców. Ogólnie
w ostatnich latach ulega poprawie. Inwestycje proekologiczne w Hucie Miedzi
(“Modernizacja Wydziału Ołowiu”, “Instalacja odsiarczania elektrociepłowni HM
“Głogów”) oraz coraz częstsze wykorzystywanie do celów grzewczych i technologicznych
paliw ekologicznych ograniczyły emisję zanieczyszczeń do atmosfery.
Gorzej jest z glebą. Badania wykazują znaczne przekroczenia ołowiu, cynku, miedzi i
kadmu
W rzeczywistości wiele płodów rolnych uprawianych (m.in. w ogrodach
działkowych) w strefie skażonej trafia na stoły mieszkańców.
W dalszym ciągu notuje się znaczną ilość zachorowań kojarzonych z zanieczyszczeniami
cywilizacyjnymi. Dowodzą tego prowadzone systematycznie badania dzieci na obecność we
krwi ołowiu i innych metali ciężkich.
W związku ze skażeniem środowiska aż 1/4 ankietowanych mieszkańców Głogowa
chciałaby się z niego wyprowadzić. Również znaczna część ankietowanych na pytanie co się
w mieście najbardziej nie podoba wskazywała właśnie ten czynnik.
str.36
3. Uwarunkowania przestrzeni rolniczej.
W granicach miasta znajduje się ok. 1100 ha użytków rolnych. Na gospodarstwa
indywidualne przypada 932 ha, pozostałe areały wykorzystywane są przez rolnictwo
uspołecznione. Z tego: grunty orne - 708 ha, łąki - 211 ha, pastwiska - 168 ha, sady - 13 ha.
Występują tu gleby dobrej jakości, ok. 54% posiada III klasę bonitacyjną, a 24% to grunty I
i II klasy bonitacyjnej. Dokładniej wartości gleb i ich ilość w ha przedstawiono w tabeli.
Areały rolne miasta wykorzystywane są przez 192 indywidualne gospodarstwa rolne. Ich
struktura również została przedstawiona w tabeli.
Klasy gruntów
w ha
w%
W ha
w szt.
w%
I
12
1,3
0,5-1,0
52
27,1
II
215
22,6
1,01-2,0
44
22,9
III
516
54,1
2,01-3,0
11
5,7
IV
161
16,9
3,01-5,0
23
12
inne
49
5,1
5,01-10,0
41
21,3
10,01-20,0
17
8,9
powyżej 20
4
2,1
Rolnictwo uspołecznione na terenie miasta reprezentuje Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna
“Górkowo”. Posiada ogółem ok. 540 ha, z tego w granicach miasta ok. 130 ha. Ponad to niewielkie
ilości gruntów na terenie miasta posiadają PGR Żukowice - 5,6 ha i RSP Czerna - 5,4 ha. Obsługą
rolnictwa zajmują się zlokalizowany w mieście SKR-Głogów, prowadzący usługi w zakresie prac
polowych i napraw sprzętu rolniczego oraz prywatna firma BASPA-POM, która świadczy usługi w
zakresie transportu, robót ziemnych i napraw sprzętu rolniczego. Gleby zaliczają się do najbardziej
urodzajnych w województwie. Dotyczy to w pierwszym rzędzie Wzgórz Dalkowskich, których
grzbiety pokrywają utwory pylaste, wykazując znaczną akumulację związków próchniczych
(bonitacja II-III z odchyleniami I-IV). Dno pradoliny zalegają mady średnie i ciężkie oraz częściowo
piaszczyste (bonitacja III i IV klasa). Grunty te użytkuje się głównie jako orne i użytki zielone.
Najwyższą produktywność wykazują tutaj mady średnie. Najgorsze gleby rozciągają się na północy,
wytworzone na sandrach bądź gleby bielicowe wytworzone na piaskach gliniastych.
Genetyczne typy gleb występujace na obszarze Ziemi Głogowskiej to:
1. w kompleksie gleb bielicowych i brunatnych:
♦
gleby gliniaste i ilaste (na południe od Głogowa)
♦
piaski słabo gliniaste i gliniste (na zachód od Głogowa)
♦
piaski naglinione i gleby gliniaste (na północ od Głogowa)
2. Mady - wykształcone w dnie doliny Odry
3. Gleby torfowe wystepujące na południe od Gaworzyc
Bardzo ważnym uwarunkowaniem przestrzeni rolniczej jest problem skażenia gleb
przedstawiony graficznie na mapie zbiorczej pt. “Diagnoza stanu istniejącego - zasady
przeksztalceń zagospodarowania”. W Głogowie większość gleb ma przekroczoną o 50%
dopuszczalną zawartość tych pierwiastków. W zachodniej części przekroczenie wynosi
nawet 100%. W związku z tym należałoby zaprzestać wszelkich upraw, z wyjątkiem tych
przeznaczonych na cele przemysłowe. Celowym do zgospodarowania takich gleb zwłaszcza
między fabryką domów, a komunalnym wysypiskiem odpadow byłoby ich przeznaczenie
pod zabudowę przemysłową.
str.37
4. Sytuacja społeczna miasta
4.1. Mieszkalnictwo
Zasoby mieszkaniowe miasta zostały w czasie ostatniej wojny zniszczone w 95%. Z tego
odbudowano niewielką część budynków. Jeżeli wliczyć w to zachowaną zabudowę
włączonych później w granice miasta Nosocic, Krzepowa, Górki i Widziszowa to nowa,
powojenna substancja mieszkaniowa obejmuje ok. 80% całości zasobów. Są to budynki w
większości wybudowane po roku 1965.
Stan zabudowy mieszkaniowej, jej wyposażenie w instalacje techniczno-sanitarne oraz
rozwój budownictwa mieszkaniowego wyznaczają bezpośrednio poziom warunków
zamieszkiwania ludności, pośrednio stwarzają zaś istotne możliwości dla lokalnego rozwoju
gospodarczego. Rozmiary zasobów mieszkaniowych, ich stan i struktura kształtują się pod
wpływem przyrostu nowych mieszkań, prac adaptacyjnych, remontowych i
modernizacyjnych, a także ubytków substancji mieszkaniowej.
W Głogowie wg stanu na 31.12.1995 było 74 tys. 549 izb o łącznej powierzchni 1167 tys.
m2. Przyrost substancji mieszkaniowej w okresie 1990-1995 był niewielki i wyniósł 3,7%.
W okresie tym oddano do użytku 1109 mieszkań, z tego tylko 52 w roku 1995. Wielkość
zasobów, wskaźniki charakteryzujące zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, mieszkania
oddane do użytku dokładniej przedstawiono w tabeli.
Mieszkalnictwo w Głogowie w latach 90-95
Wyszczególnienie
90
Ogółem
mieszkania
20533
izby
71452
Pow. użytkowa mieszkań
ogółem
1114600
na osobę
15.7
Liczba osób na:
izbę
0.99
mieszkanie
3.46
Mieszkania oddane do użytku
ogółem
336
na 1000 osób
4.6
91
92
93
94
95
21244
74297
wsk. zmian 90/95
20791
72493
21036
73455
21204
74104
21294
74549
103.7
104.2
1131900
15.8
1147800
16.1
1158300
16.1
1162000 1167033
16.2
16.2
104.7
103.1
0.99
3.45
0.97
3.38
0.97
3.4
0.97
3.38
0.97
3.38
97.9
97.7
262
3.5
247
3.4
168
2.6
44
0.6
52
0.7
15.5
15.21
Wskaźniki zagęszczenia mieszkań mimo zastoju w budownictwie mieszkaniowym
nieznacznie poprawiają się. Dzieje się tak ponieważ ze względu na duży odpływ ludności
bardzo minimalnie wzrasta liczba mieszkańców miasta.
W 1995 r. na osobę przypadało 16,2 m2 powierzchni użytkowej mieszkania, a na każdą z
izb mieszkalnych 0,97 osoby. W porównaniu do miasta np. Lubina oraz do przeciętnych
wskaźników w miastach woj. legnickiego Głogów nie wypada korzystnie (patrz tabela).
Wskaźniki zagęszczenia mieszkań nie odzwierciedlają w pełni rzeczywistych warunków
mieszkaniowych ludności. W danych statystycznych przyjmuje się m. in. za izbę część
składową mieszkania oddzieloną stałymi ścianami o pow. co najmniej 4m2 z bezpośrednim
oświetleniem dziennym. Warunki te spełnia większość kuchni. Oznacza to w praktyce, że
optymistyczny wskaźnik zagęszczenia tj. liczba mieszkańców przypadająca na izbę
wynoszący w Głogowie 0,97 w rzeczywistości byłby dużo wyższy.
str.38
Niezwykle istotnym wskaźnikiem, który mógłby uzupełnić powyższe wyliczenia jest liczba
gospodarstw domowych w mieszkaniu. Brak danych uniemożliwia jego obliczenie.
O niezaspokojonych potrzebach mieszkaniowych świadczyć może liczba wniosków
składanych w Urzędzie Miasta z prośbą o przydział mieszkania komunalnego oraz liczba
oczekujących członków spółdzielni mieszkaniowej.
Miasta
Liczba mieszkańców
przypadająca na izbę
Liczba osób
przypadająca na
mieszkanie
Pow. przypadająca na
1 mieszk.
Przeciętna pow.
mieszkań
Głogów
0,97
3,38
16,2
54,69
Lubin
0,96
3,3
15,9
52,47
Miasta razem
0,93
3,2
17,4
55,67
Miasto posiada znaczne rezerwy terenowe pod budownictwo mieszkaniowe jedno i
wielorodzinne oraz pod funkcje mieszkaniowo-usługowe. Poniżej przedstawiono główne
tereny przeznaczone pod te funkcje, ich wielkość oraz obliczoną za pomocą wskaźników
szacunkową liczbę mieszkańców mogących zasiedlić dany rejon miasta.
• Stare Miasto - zabudowa kwartałów da miejsce zamieszkania ok. 5 tys. osób
• Osiedle Piastów Śl. jedn. C1, C2, E1, E2 - rezerwy terenowe pozwolą docelowo
zamieszkać na tym terenie ok. 3380 osobom. W tym w zabudowie:
jednorodzinnej ok. 600 osobom - 6,3 ha
wielorodzinnej 1950 osobom - 4,8 ha
wielorodzinnej z usługami 830 osobom - 2,7 ha
• Żarków - Piastów Śl. - ok. 5,3 ha powierzchni przeznaczone jest pod budownictwo
jednorodzinne - przy założeniu, że działki będą o wielkości 5-7 ara przewiduje się
zamieszkanie w tym rejonie ok. 380 mieszkańców.
• Górka - Piastów Śl. - ok. 6 ha terenu przewidziana jest pod budownictwo jednorodzinne.
Średnio przy działkach 5-6 ara będzie mogło tam zamieszkać ok. 550 mieszkańców.
• Złota Podkowa - ok. 2,2 ha terenu przeznaczone jest pod budownictwo jednorodzinne z
usługami i 1,9 ha pod budownictwo jednorodzinne. Łącznie na możliwych do
wydzielenia 58 działkach o powierzchni 7 ara będzie mogło zamieszkać ok. 290
mieszkańców.
• teren przy ul. Cybisa - 60 działek pod budownictwo jednorodzinne pozwoli zamieszkać
ok. 240 mieszkańcom,
Dodając do powyższych tereny pod budownictwo mieszkaniowe indywidualne w
Brzostowie, Nosocicach i Krzepowie oraz budownictwo plombowe, uzupełniające i
wszelkiego rodzaju rozbudowy miasto posiada rezerwy terenowe dla ok.12 tys. osób. Jest to
ilość wystarczająca dla przewidywanej liczby ludności w roku 2010 oraz w przypadku
wzrostu zamożności mieszkańców i rozgęszczenia istniejącej zabudowy.
Poniżej krótko scharakteryzowano zasoby mieszkaniowe największych zarządców w
Głogowie.
Największym zarządcą mieszkań w Głogowie jest Spółdzielnia Mieszkaniowa “Nadodrze”.
str.39
Posiada ok. 68% ogółu mieszkań w większości w budynkach wielorodzinnych. Wszystkie
mieszkania wyposażone są w instalację wodociągową, kanalizacyjną, c.o., oraz gazową. Są
to zasoby stosunkowo młode, najstarszy budynek ma 32 lata. Budynki, które mają około 27
lat znajdują się w Śródmieściu i na osiedlach Hutnik I oraz II.
Dokładnie charakterystykę zasobów z podziałem na osiedla przedstawia tabela
Z as oby S M
"N ad odrz e" na
o s ie d la c h :
K o p e r n ik
P ia s tó w Ś l. I
P ia s tó w Ś l. II
C hrob ry
H u tn ik
Ś r ó d m ie ś c ie
O g ó łe m
Budynki
113
67
59
37
30
40
346
M ie s z k a n ia
Iz b y
6172 22082
1591 5943
1139 4501
2145 6927
1916 5975
1645 4437
14608 49865
Pow . uż. w m 2
L ic z b a
L ic z b a
Ilo ś ć
m ie s z k a ń
osób
o sób
ców
prz y pa da
z a m ie s p rz y p a d a j ją c a n a
z k a ły c h
ąc a n a
m ie s z k a n
iz b ę
ie
334774 22061
96305 6090
71314 4298
99861 6307
82145 5628
76664 4721
761063 49105
0 .9 9
1 .0 2
0 .9 5
0 .9 1
0 .9 4
1 .0 6
0 .9 7
Po w .
p rz y p a d a ją c a
n a 1 m ie s z k .
3.5 7
3.8 2
3.7 7
2.9 4
2.9 3
2.8 6
3.3 6
P r z e c ię tn a p o w .
m ie s z k a ń
1 5 .1 7
1 5 .8 1
1 6 .5 9
1 5 .8 3
1 4 .5 9
1 6 .2 3
1 5 .4 9
5 4 .2 4
6 0 .5 3
6 2 .2 1
4 6 .5 5
4 2 .8 7
4 6 .6
5 2 .0 9
Nowe rynkowe zasady nabywania mieszkań, sprawiły, że nie ma kolejki oczekujących na
przydział mieszkania. SM w świetle przepisów nie ma obowiązku zapewnić mieszkania
swoim członkom (jest ich ok. 2500). Mają oni jedynie przywilej pierwszeństwa przy
zakupie pojawiających się pustostanów.
Kolejnym dużym zarządcą mieszkań jest MZGKiM posiada 174 budynki a w nich
4188 mieszkań, co stanowi ok. 19 % ogółu. Udziały te będą prawdopodobnie wolno spadać
ze względu na wyprzedaż komunalnych lokali mieszkalnych.
W analizowanym okresie od 1990 roku oddano do użytku jeden budynek komunalny
wielorodzinny (drugi jest w realizacji) choć rocznie wpływa do Wydziału Gospodarki
Miejskiej ok. 200-300 wniosków o przydział mieszkania komunalnego. Pozytywnie
załatwianych jest 15-20. Potrzeby są więc znaczne. Z powodu niedoboru środków
budżetowych nie wykonuje się również w odpowiednim zakresie remontów kapitalnych i
modernizacji starej substancji mieszkaniowej.
Charakterystykę zasobów komunalnych przedstawiono w tabeli .
Z asoby
M Z G K iM n a
o s ie d la c h
Budynki
M ie s z k a n ia
Iz b y
Pow. uż.
w m2
Ilo ś ć o s ó b
z a m ie s z k a ły
ch
L ic z b a m ie s z k .
p r z y p a d a ją c a
n a iz b ę
L ic z b a
m ie s z k .
p rz y p a d a
ją c a n a
m ie s z k a n
ie
Pow.
p rz y p a d a j
ąca na 1
m ie s z k .
P r z e c ię t n a
pow.
m ie s z k a ń
4 2 .8 4
K o p e r n ik
5
117
328
5013
41 1
1 .2 5
3 .5 1
1 2 .9
P ia s tó w Ś l. II
3
60
247
3971
23 2
0 .9 3
3 .8 6
1 7 .1 1
6 6 .1 8
C h ro b ry
5
222
681
9826
63 6
0 .9 3
2 .8 6
1 5 .4 4
4 4 .2 6
4 5 .5 8
H u tn ik
28
1149
4010
52375
3418
0 .8 5
2 .9 7
1 5 .3 2
Ś r ó d m ie ś c ie
32
787
2419
38265
1886
0 .7 7
2 .3 9
2 0 .2 8
4 8 .6 2
S t a r e M ia s to
11
161
438
10706
47 8
1 .0 9
2 .9 6
2 2 .3 9
6 6 .4 9
K o ś c iu s z k i
11
428
1219
20174
1225
1
2 .8 6
1 6 .4 6
4 7 .1 3
B r z o s tó w
11
57
156
3217
16 3
1 .0 4
2 .8 5
1 9 .7 3
5 6 .4 3
P r z e m y s ło w e
46
1022
3203
48946
2858
0 .8 9
2 .7 9
1 7 .1 2
4 7 .8 9
Ż a rk ó w
5
70
196
4489
22 2
1 .1 3
3 .1 7
2 0 .2 2
6 4 .1 2
N o s o c ic e
5
36
100
1772
97
0 .9 7
2 .9 6
1 8 .2 6
4 9 .2 2
K r z ep ó w
6
35
99
1558
95
0 .9 5
2 .7 1
1 6 .4
4 4 .5 1
W id z is z ó w
2
9
26
403
21
0 .8
2 .3 3
1 9 .1 9
4 4 .7 7
O s tr ó w T u m s k i
4
35
101
2150
10 8
1 .0 6
3 .0 8
1 9 .1 9
6 1 .4 2
O g ó łe m
174
4188
13 2 2 3
202865
1 18 5 0
0 .8 9
2 .8 2
1 7 .1 1
4 8 .4 3
str.40
M ie s z k a n ia w
z a r z ą d z ie
L ic z b a
m ie s z k a ń c ó w
p r z y p a d a ją c a n a
iz b ę
L ic z b a o s ó b
p r z y p a d a ją c a
n a m ie s z k a n ie
P o w .
p r z y p a d a ją c a n a
1 m ie s z k .
0 .9 7
0 .8 9
0 .9 7
3 .3 6
2 .8 2
3 .3 8
1 5 .4 9
1 7 .1 1
1 6 .2
S M "N a d o d rze "
M Z G K iM
O g ó łe m
Tabela przedstawia porównanie podstawowych wskaźników określających jakość zamieszkiwania.
Wyraźnie korzystniejsze są jak widzimy w mieszkaniach komunalnych. Należy jednak pamiętać o
czym wcześniej wspomniano, że są to zasoby starsze i gorzej wyposażone.
4.2. Poziom wykształcenia
Ponad 36 % mieszkańców Głogowa posiada średnie i wyższe wykształcenie, dalsze 30,9%
ludności posiada ukończoną zasadniczą szkołę zawodową. W Głogowie notuje się wyższy
poziom wykształcenia niż w województwie legnickim , jednakże w dalszym ciągu jest on
niższy od średniej krajowej.
Poziom wykształcenia stanowi podstawę rozwoju nowoczesnej gospodarki. Jego rozwój
warunkuje m.in. skuteczną walkę z bezrobociem.
Poziom wykształcenia ludności Głogowa w wieku 15 lat i więcej wg NSP z 1988 r.
Wykształceni ogółem
Wyższe
Zasadnicze
zawodowe
Średnie
Podstawowe
Niepełne podstawowe
Głogów
Ilość
%
Ilość
%
Ilość
%
Ilość
%
Ilość
%
Ilość
%
48 263
100
3035
6.3
14 379
29.8
14 910
30.9
14 695
30.4
1244
2.6
Województwo
Ilość
%
Ilość
%
Ilość
%
Ilość
%
Ilość
%
Ilość
%
366 608
100
17567
4.8
89 443
24.4
98 079
26.7
137 376
37.4
24143
6.6
str.41
4.3. Rozwój demograficzny
Działania wojenne II wojny światowej zniszczyły Głogów niemal doszczętnie. Znaczna
część ludności niemieckiej, której liczba w 1945 r. sięgała ok. 33.5 tys. osób została
ewakuowana, a pozostali zostali w latach powojennych wysiedleni. Na teren miasta zaczęli
napływać m.in. repatrianci ze wschodu, przesiedleńcy z centralnej i zachodniej Polski.
W latach 1950-1965 decydującym czynnikiem wzrostu liczby mieszkańców miasta był
przyrost naturalny. Wynosił 32,1 promila i należał do najwyższych w kraju.
Decyzje o budowie zagłębia miedziowego spowodowały, że od połowy lat 60-tych Głogów
stał się celem wędrówkowego napływu ludności. Najwięcej nowych mieszkańców osiedliło
się w Głogowie w latach 77-80. W kolejnych latach zjawisko to osłabło i w 1987-1990
liczba mieszkańców, uwzględniając także przyrost naturalny, wzrastała rocznie w granicach
1200-1500 osób.
Ostatnie lata przyniosły stabilizację liczby ludności miasta. Dynamika wzrostu 95/90 wynosi
101,3% . Wpływ na to ma zmniejszający się stale przyrost naturalny, dynamika jego zmian
wynosi 74,9%. Mimo tego Głogów na tle innych miast województwa plasuje się na
korzystnej pozycji. Średni przyrost naturalny liczony dla miast woj. wyniósł w 95 r. - 5,2 a
w Głogowie - 5,7‰ .
Ogólnie jednak biorąc, poziom przyrostu naturalnego ludności zmniejsza się nie tylko w
mieście Głogowie, jest to bowiem tendencja ogólnokrajowa, wynikająca z jednej strony z
faktu starzenia się społeczeństwa oraz z drugiej - z różnych powodów społecznych i
gospodarczych.
Zwrócić uwagę należy również na ruch migracyjny ludności. Zachodzą tu niekorzystne
zmiany. Notuje się niskie i ujemne wartości salda migracji np. w roku 1991 wyniosło -1179
osób.
Tab. Zmiany liczby ludności w latach 1939 - 1997
Rok
Ilość osób
1939
33495
1945
357
1950
3731
1955
4900
1960
9179
1965
13250
50000
1970
20396
40000
1975
34189
30000
1980
53742
20000
1985
66365
10000
1990
73266
0
1994
74096
1995
74235
III 1997
73728
Rozwój demograficzny Głogowa w latach 19391997
80000
70000
60000
III 1997
1995
1994
1990
1985
1980
1975
1970
1965
1960
1955
1950
1945
1939
Ilość osób
str.42
Tab. Ruch naturalny i wędrówkowy w Głogowie w latach 1990-1995
WYSZCZEGÓLNIENIE
1990
1991
1992
1993
1994
1995
Małżeństwa
364
378
408
397
Urodzenia żywe
898
775
850
804
Zgony
366
353
404
376
Wsk.zmian
95/90
Przyrost naturalny
571
525
532
422
446
428
74,9
Saldo migracji
101
-1179
296
545
157
-238
x
4,8
5,1
5,5
5,3
Na 1000 ludności
Małżeństwa
Urodzenia żywe
13,1
12,7
12,4
10,5
11,5
10,8
82,4
Zgony
5,3
5,5
5,1
4,8
5,4
5,1
96,2
Przyrost naturalny
7,8
7,1
7,3
5,7
6
5,7
73
Tab. Wzrost liczby ludności w latach 90-95
WYSZCZEGÓL
NIENIE
1990
1991
1992
1993
1994
1995
Przyrost
naturalny
571
525
532
422
446
428
Saldo migracji
101
-1179
296
545
157
-238
Przyrost
rzeczywisty
672
-654
828
967
603
190
1500
1000
Ludność
500
Przyrost naturalny
0
1990
Saldo migracji
1991
1992
1993
1994
1995
Przyrost rzeczywisty
-500
-1000
-1500
Lata
str.43
Tab. Struktura wieku ludności Głogowa i dynamika zmian w latach 90-95
Wyszczególnienie
1990
1992
1994
1995
wsk.zmian 95/90
Ludność ogółem
73266
73384
74096
74235
101,3
w wieku
przedprodukcyjnym
26196
24915
23301
22283
88,9
W wieku
produkcyjnym
43345
44386
46302
47164
106,8
mężczyźni
21992
22464
23397
kobiety
21353
21922
22905
W wieku
poprodukcyjnym
3530
4083
4493
4788
127,3
mężczyźni
1042
1169
1341
kobiety
2688
2914
3152
Ludność w wieku
nieprodukcyjnym na
100 osób w wieku
prod.
69
65,3
60
57,4
86,9
Struktura wieku ludności miasta jest bardzo korzystna. Większość mieszkańców miasta to
ludzie młodzi. Aż 41% osób mieści się w przedziale wieku 17-34 lata. Wzrasta odsetek
osób w wieku produkcyjnym. Niepokoi natomiast zmniejszanie się grupy ludzi w wieku
przedprodukcyjnym, jest to bowiem zapowiedź niekorzystnych zmian w przyszłości.
Wskaźnik obciążenia demograficznego, będący syntetycznym miernikiem “kondycji
demograficznej”, ustalony jako stosunek liczby ludności w wieku nieprodukcyjnym ( przed i
poprodukcyjnym ) przypadającej na 100 osób w wieku produkcyjnym poprawił się i wynosił
w 1995 r. 57,4. tab. .
Wielkość ta jest zbliżona do średniej wartości tego wskaźnika w miastach woj. legnickiego.
Tab. Udział % poszczególnych grup wiekowych w latach 90 i 95
L.p
1
2
3
4
Grupa wieku
ludność ogółem
0 - 17
18 - 59k/64m
65m/60k
1990
osoby
73266
26191
43345
w%
100
35,7
59
3730
5,1
1995
struktura wieku
osoby
w%
74235
100
22283
30
47164
63,5
4788
6,45
str.44
Wyszczególnienie
Ludność ogółem
w wieku
1990
73266
26196
1995
74235
22283
Dynamika 95/90
101,3
85
W wieku produkcyjnym
W wieku poprodukcyjnym
43345
3530
47164
4788
108,8
135,6
Zmiany w strukturze ludności w latach 1990-1995
50000
40000
30000
1990
20000
1995
10000
0
w wieku
przedprodukcyjnym
W wieku produkcyjnymW wieku poprodukcyjnym
Prognoza biologiczna ludności Głogowa do roku 2010
Lata
Liczba ludności
1990
1995
2000
2005
2010
73 266
75 857
78 891
81 715
83 559
Prognoza biologiczna liczby ludności dla województwa legnickiego określa kształtowanie
się liczby ludności Głogowa do roku 2010. Dane przedstawiono w tabelach. Rozbieżności
między rzeczywistą liczbą ludności, a prognozą spowodowane są przez ujemny bilans ruchu
migracyjnego. Przyrost naturalny ludności pokrywa się z przewidywaniami zawartymi w
prognozie. Przy założeniu, że poziom migracji będzie zerowy, to w roku 2010 Głogów
zamieszkiwać będzie ok. 83 tys. mieszkańców. Brak prognozy migracyjnej komplikuje
ustalenie rzeczywistych zmian liczby ludności w badanym okresie. Zasadniczym
czynnikiem, który wpływa na wielkość i kierunek migracji jest rynek pracy. Istniejący
poziom bezrobocia, restrukturyzacja KGHM-u i wiążące się z tym ubytki miejsc pracy,
wreszcie przyrost zasobów siły roboczej wynikający z prognozy biologicznej znacznie
skomplikuje sytuację na lokalnym rynku pracy. Ograniczy to zapewne przyrost migracyjny
ludności. W związku z powyższym przewiduje się wzrost liczby mieszkańców miasta max.
do 83 tys. Ponadto prognoza zakłada następujące zmiany w strukturze ludności:
• po roku 1995 do 2005 nastąpi wzrost udziału w populacji dzieci w wieku 0-2 lat
• podobne tendencje obserwować będziemy w grupie wiekowej 3-6 lat
• udział dzieci i młodzieży w wieku 7-14 lat będzie systematycznie malał, dopiero po roku
2005 nastąpi jego nieznaczny wzrost
• spadek udziału młodzieży w wieku 15-18 lat zaznaczy się po roku 2000
• ogólnie liczba dzieci i młodzieży w wieku 0-17 lat zmniejszać się będzie relatywnie i
bezwzględnie do roku 2005, po tym okresie jej udział nieznacznie wzrośnie
liczba ludności w wieku produkcyjnym będzie wzrastać do roku 2005. Po roku 2005
zaznaczy się jej spadek zarówno w liczbach bezwzględnych jak i procentowy udział w
strukturze ogółem
• systematycznie w całym okresie do roku 2010 rosnąć będzie liczba ludności w wieku
poprodukcyjnym
str.45
4.4 Rynek pracy
4.4.1 Zatrudnienie
Według stanu na 31.12.1996 liczba pracujących w Głogowie wynosiła 20 475 osób i była
niższa o 490 osób (2,3%) od stanu na 31.12.94.
Analiza zatrudnienia wg sekcji EKD w latach 1994-96 wskazuje na:
• wzrost pracujących w sektorze prywatnym o 0,6%, natomiast zmniejszenie się o 3,6%
zatrudnienia w sektorze publicznym,
• największy wzrost pracujących odnotowano w sektorach:
n
pozostała działalność usługowa, komunalna, ... - 263 osoby (75,6%)
n
edukacja
- 77 osób (4,6%)
n
ochrona zdrowia i opieka społeczna
- 70 osób (4,6%)
n
obsługa nieruchomości i firm
- 55 osób (7,2%)
n
pośrednictwo finansowe
- 49 osób (9,4%)
n
górnictwo i kopalnictwo
- 38 osób (2,7%)
n
hotele i restauracje
- 23 osoby (2,7%)
• znaczne zmniejszenie wystąpiło w następujących sekcjach :
n
działalność produkcyjna
- 855 osób (10,9 %)
n
budownictwo
- 175 osób (8,4%)
n
handel i naprawy
- 48 osób (2,5%)
Pracujący w Głogowie wg sektorow własności w latach 1994-96
Wyszczególnienie
Ogółem
w tym kobiety
sektor publiczny
sektor prywatny
1994
1995
1996
20965
8962
14788
6177
20648
8759
14690
5958
20475
Dynamika
1996 - 1994
97.7
14262
6213
96.4
100.6
Pracujący w Głogowie wg sekcji EKD w latach 1994-96
1994
1995
1996
Wyszczególnienie
Ogółem
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
Górnictwo i kopalnictwo
Działalność produkcyjna
Zaopatr. w energię,gaz,wodę
Budownictwo
Handel i naprawy
Transport,łączność
Hotele i restauracje
Posrednictwo finansowe
Obsługa nieruchomości firm
Administracja i obrona narodowa
Edukacja
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
Pozostałe
20965
111
37
7854
463
2089
1955
2003
160
524
766
637
1672
2346
348
20648
102
49
7608
473
2018
1833
2059
211
541
769
580
1670
2405
330
20475
96
75
6999
476
1914
1907
2023
183
573
821
632
1749
2416
611
Udział %
Dynamika
zatrudnionych w 1996 - 1994
poszcz. działach w
roku 1996
100
97,7
86,5
0,47
202,7
0,37
89,1
34,2
102,8
2,32
91,6
9,37
97,5
9,3
101
9,9
114,4
0,9
109,4
2,8
107,2
4
99,2
3,1
104,6
8,5
103
11,8
175,6
3
str.46
4.4.2 Bezrobocie
Charakterystyka rynku pracy byłaby niepełna gdyby pominąć zjawisko bezrobocia.
Przemiany społeczno-ekonomiczne zapoczątkowały procesy likwidacyjne nierentownych
przedsiębiorstw, wiele podmiotów gospodarczych znacznie ograniczyło swoją działalność,
co spowodowało zmniejszenie liczby miejsc pracy. Powstałe w związku z tym bezrobocie,
którego zmiany obserwujemy w tabeli. Do roku 1993 bardzo gwałtownie wzrastała liczba
bezrobotnych osiągając 7269 osób. Po czterech latach gwałtownego wzrostu od 1994 r.
następuje powolny spadek tej liczby.
Wyszczególnienie
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
2937
5218
5850
7269
6153
5596
4942
4699
911
1572
2052
2219
1943
1698
1454
1354
2026
3646
3798
5050
4210
3898
3488
3345
Ogółem
mężczyźni
kobiety
Udział bezrobotnych kobiet w %
VI 97
Bezrobotni w latach 1990-97
8000
7000
6000
5000
Ogółem
4000
mężczyźni
3000
kobiety
2000
1000
1.
2.
VI 97
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
0
Na odnotowany w Głogowie spadek bezrobocia wpływ miały:
Zmiany regulacji prawnych dotyczących zatrudnienia bezrobocia, zaostrzenie
kryteriów kwalifikacyjnych do nabycia uprawnień do zasiłku, zmiana definicji
bezrobotnego co miało korzystny wpływ na statystykę bezrobocia.
Skreślenia z rejestrów bezrobotnych osób podejmujących prace dorywcze,
interwencyjne, czy sezonowe pozwalają na statystyczne wykazanie spadku liczby
bezrobotnych, ale po krótkim okresie osoby te ponownie wracają do ewidencji. Około
72% bezrobotnych nowo rejestrowanych to osoby rejestrujące się po raz kolejny.
Utrzymujący się nadal wysoki poziom bezrobocia (mimo systematycznie
zmniejszającej się liczby zarejestrowanych bezrobotnych ) wynika z wielu przyczyn. Jedną
z nich jest obserwowany, w tym zwłaszcza w większych zakładach pracy spadek
zatrudnienia i ograniczony popyt na pracę. Dla wielu zakładów pracy jednym z
podstawowych celów działalności kadrowej, prowadzących do racjonalizacji wielkości
str.47
zatrudnienia, jest zmniejszenie stanu zatrudnienia.
Ponadto głównymi przyczynami dużego bezrobocia jest:
1.
Trudna sytuacja na rynku pracy - powstawanie małej ilości nowych miejsc pracy
2.
Niewystarczające umiejętności bezrobotnych, niedostosowanie kwalifikacji
zawodowych i aspiracji bezrobotnych do potrzeb rynku pracy
3.
Zbyt małą aktywność w poszukiwaniu pracy
Również niski poziom płac proponowany przez wielu pracodawców powoduje powrót
do statusu bezrobotnego po przepracowaniu minimalnego okresu uprawniającego do jego
otrzymania.
Największe szanse na znalezienie pracy mają sprzedawcy, robotnicy budowlani, specjaliści
od marketingu i handlu. Mała jest liczba ofert dla robotników do prac prostych.
Charakterystyczną cechą głogowskiego rynku pracy jest wysoki udział kobiet w
ogólnej liczbie bezrobotnych. Od lat udział ten sięga około 70% i jest o 10% wyższy niż
obliczony dla obszaru działania RUP w Głogowie oraz średniej dla województwa
legnickiego.
Analiza struktury bezrobocia wg wieku wskazuje, iż najliczniejszą grupę stanowią
bezrobotni w wieku 18-24 lat 33,2% oraz w wieku 35-44 lat 26,6%
W Głogowie podobnie jak w woj. legnickim największą grupę stanowią bezrobotni w wieku
mobilnym 18-44 lata 83,7%.
Bezrobotni w przedziałach
wieku
18-24
25-34
35-44
45-54
55 i więcej
razem
III 1997
w%
1526
1099
1224
676
69
4594
33.2
23.9
26.6
14.7
1.5
100
B ezrobotni po szk ołach
wyższych
policealnych i średnich
zawodowych
średnich ogólnokształcących
zasadniczych zawodowych
podstawowych i
niepełnopodstawowych
III 97
w%
34
0.7
1015
425
1980
22.1
9.2
43.1
1140
24.8
Liczba bezrobotnych w przedziałach wieku
1600
1400
1000
800
III 1997
600
400
200
55 i
więcej
45-54
35-44
25-34
0
18-24
Bezrobotni
1200
Wiek
str.48
Pod względem poziomu wykształcenia w ewidencji bezrobotnych najliczniejszą grupę
stanowią bezrobotni posiadający wykształcenie zasadnicze zawodowe i podstawowe. W
marcu 1997 roku w Głogowie 67,9 % bezrobotnych identyfikowała się z tą grupą. Drugą co
do wielkości grupę bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem średnim zawodowym
22,1% ogółu bezrobotnych.
Znaczną grupą wśród bezrobotnych są osoby pozbawione prawa do zasiłku. Jest ich ok.38%
ogółu bezrobotnych z tego ok. 75 % to kobiety.
Ważnym wskaźnikiem charakteryzującym bezrobocie jest odsetek osób pozostających bez
pracy od 12 do 24 miesięcy i powyżej 24 miesięcy. Łącznie populacja ta w roku 1995
wynosiła ok. 37% ogółu bezrobotnych. Podobną wartość notowało się w skali województwa.
Podsumowując bezrobocie zauważamy, że dotyczy przede wszystkim kobiet i fakt
ten występuje, gdy rozpatrujemy każdą następną cechą bezrobocia, a więc jego strukturę
wieku, według wykształcenia bezrobotnych absolwentów, bezrobotnych ze względu na czas
pozostawania bez pracy, bez prawa do zasiłku. W każdym z tych przypadków widoczna jest
pośród bezrobotnych wyraźna przewaga kobiet.
Wśród bezrobotnych dominują jednocześnie ludzie młodzi do 24 lat, ludzie o najniższych
kwalifikacjach i absolwenci szkół ponadpodstawowych. Jest to bezrobocie o charakterze
długookresowym. Znaczna liczba bezrobotnych nie posiada prawa do zasiłku. Cechy te w
decydującej mierze odpowiadają ogólnie występującym w woj. legnickim. Różnica jest m.in.
w większym udziale kobiet wśród bezrobotnych.
Istotny wpływ na kształtowanie się rynku pracy będzie miał wynikający z prognozy
demograficznej wzrost w strukturze ludności osób w wieku produkcyjnym. W obecnym
stanie gospodarki z jej zdeformowaną strukturą zatrudnienia (w przemyśle i budownictwie
pracuje ponad 40 % zatrudnionych), wysokim udziałem przemysłów surowcowych,
znacznym stopniem koncentracji przemysłowej, przewidywany wysoki przyrost zasobów
siły roboczej stanowić będzie dodatkowy czynnik zagrożenia dla rynku pracy.
str.49
5. Uwarunkowania wyposażenia miasta w infrastrukturę społeczną
5.1 Oświata
W Głogowie bazę szkolnictwa stanowią szkoły podstawowe - 14 , ponadpodstawowe: licea
ogólnokształcące - 7 (w tym 5 dla młodzieży), szkoły średnie zawodowe - 30 (w tym
średnie zawodowe dla dorosłych), szkoły zasadnicze - 10 , filia uczelni wyższej oraz
prywatna szkoła wyższa. Do szkół podstawowych w 1995 roku uczęszczało łącznie 11168
uczniów a do ponadpodstawowych 9371 uczniów. W analizowanych latach uległa zmianie
struktura szkół ponadpodstawowych. Zmniejszyła się grupa szkół zawodowych i
policealnych. W efekcie przemian zanikła prawie zupełnie grupa szkół policealnych.
Zwiększył się nabór do szkół średnich o 37% i liceum ogólnokształcących o 64%. Wskaźnik
poziomu i jakość skolaryzacji tj. odsetek młodzieży kończącej edukację na poziomie szkół
zasadniczych zawodowych wyniósł w 1994 roku (ostatnie dostępne dane) 46,5% i uległ
poprawie w stosunku do roku 1991 gdzie wynosił 54,3%. Dla województwa legnickiego
wskaźnik ten wynosił w 1994 roku 46,3%. Wraz z rozpoczętą przebudową struktury bazy
szkolnictwa ponadpodstawowego w Głogowie ulegają zmianie profile kształcenia
młodzieży. Oferta szkolnictwa ponadpodstawowego staje się coraz atrakcyjniejsza. W latach
1995-96 baza szkół została powiększona o szkolnictwo policealne. W ramach Zespołu Szkół
Ekonomicznych funkcjonuje Policealne Studium Zawodowe a w ramach Dolnośląskiego
Zakładu Doskonalenia zawodowego trzy szkoły policealne. Kursy zawodowe organizuje w
Głogowie Ośrodek Kształcenia Zawodowego. Jest to oddział Dolnośląskiego Zakładu
Doskonalenia Zawodowego we Wrocławiu. OKZ Głogów oferuje szereg różnorodnych
kursów zawodowych, zarówno z własnej inicjatywy jak i kursy zlecane przez zakłady pracy
o dowolnej tematyce w zależności od potrzeb zainteresowanych. Kształcenie w OKZ
odbywa się w następujących kierunkach: informatyka, języki obce, pedagogika, turystyka,
obróbka metali, maszyniści i operatorzy urządzeń w produkcji metalowej, mechanicy,
elektrotechnika i elektronika, usługi i rzemiosło, budownictwo, transport, gastronomia i
przetwórstwo żywności, ekonomiczno - administracyjne i finansowe, specjalne.
Szkolnictwo wyższe w Głogowie reprezentują:
1. Filia Akademii Ekonomicznej w Głogowie
2. Wyższa Szkoła Techniczna
Filia wrocławskiej Akademii Ekonomicznej oferuje studentom wiedzę z zakrasu
zarządzania i marketingu. Studia w głogowskiej uczelni rozpoczęły się w roku szkolnym
1996/97 i są odpłatne. Nauka kończyć się będzie uzyskaniem tytułu licencjata.
Rozwój szkolnictwa ponadpodstawowego w Głogowie w latach 1991-1995
R o z w ó j s z k o ln ic tw a
W y s z c z e g ó ln ie n ie
p o n a d p o d s ta w o w e g o
1 9 9 1
s z k o ły
u c z n io w ie
a b s o lw e n c i
5
1 8 1 7
2 9 7
s z k o ły
u c z n io w ie
a b s o lw e n c i
1 9
2 4 7 8
4 1 4
s z k o ły
u c z n io w ie
a b s o lw e n c i
3
2 1 7
1 7 9
s z k o ły
u c z n io w ie
a b s o lw e n c i
1 0
3 2 9 1
1 0 5 9
s z k o ły
u c z n io w ie
a b s o lw e n c i
3 7
7 8 0 3
1 9 4 9
1 9 9 2
w
G ło g o w ie
1 9 9 3
w
la ta c h
1 9 9 1 -1 9 9 5
1 9 9 4
L ic e a o g ó ln o k s z ta łc ą c e
5
5
5
2 3 7 0
2 6 1 5
2 7 9 1
ć
4 9 1
5 6 8
S z k o ły ś re d n ie
1 8
2 2
2 1
2 3 3 5
2 7 9 3
2 8 9 1
4 4 5
4 2 8
5 1 4
S z k o ły p o lic e a ln e
3
1
0
9 0
1 6
1 5
1 4 8
5 1
0
S z k o ły z a s a d n ic z e z a w o d o w e
9
9
9
3 1 7 2
3 0 9 7
2 8 7 0
9 6 9
9 5 6
9 3 9
R a z e m s z k o ły p o n a d p o d s ta w o w e
3 5
3 7
3 5
7 9 6 7
8 5 2 1
8 5 6 7
1 8 9 2
1 9 2 6
2 0 2 1
1 9 9 5
1 9 9 1 = 1 0 0
7
2 9 8 6
5 7 1
1 4 0
1 6 4 .3
1 9 2 .2
2 6
3 4 3 6
5 4 6
1 3 6
1 3 7 .4
1 3 1 .8
4
1 3 3
1 0
2 9 4 9
1 0 2 3
1 0 0
8 9 .6
9 6 .6
4 7
9 3 7 1
2 1 4 0
1 2 7
1 2 0
1 0 9 .7
str.50
5.2 Zdrowie i opieka społeczna
Bazę opieki zdrowotnej tworzą Szpital Rejonowy z 424 łóżkami, 6 przychodni rejonowych,
3 przychodnie międzyzakładowe, 2 prywatne przychodnie lekarskie, 1 spółdzielnia lekarzy
specjalistów i stomatologów, 12 aptek. W budowie znajduje się hospicjum dla nieuleczalnie
chorych oraz przychodnia wielospecjalistyczna przy Szpitalu Rejonowym. Ta druga
inwestycja ma na celu rozgęszczenie istniejącej bazy szpitala - pierwszą odznaka było
wprowadzenie się pogotowia ratunkowego. Szpital przewidziany był na obsługę mniejszej
ilości chorych, miał niewiele ponad 200 łóżek (obecnie 424). Zmieniły się pierwotne plany
realizacyjne przychodni przyszpitalnej. Budynki zostały przeprojektowane, znajdzie się w
nich m.in. centralna sterylizatornia narzędzi dla placówek służby zdrowia Głogowa i okolic,
oddział neurologiczny, rehabilitacja , centralne laboratorium i rentgen.
Oprócz obiektów służby zdrowia w mieście funkcjonuje 13 instytucji i zakładów opieki
społecznej. Są to m.in.:
- Miejski Ośrodek Profilaktyki i Wczesnej Terapii Uzależnień,
- Poradnia d/s Narkomanii,
- Towarzystwo Rodzin i Przyjaciół Dzieci Uzależnionych,
- Fundacja na Rzecz Zapobiegania Narkomanii “Maraton”,
- Dom Dziennego Pobytu i Rehabilitacji Dla Dzieci Specjalnej Troski,
- Dom Pomocy Społecznej Dla Dzieci,
- Stowarzyszenie Na Rzecz Integracji i Usamodzielnienia “Dom w Głogowie”,
- Dom Dziennego Pobytu Dla Seniorów,
- Dom Pomocy Społecznej Dla Seniorów,
1990
1991
1992
1993
1994
1995
Łóżka
475
475
424
424
424
424
Przychodnie
12
13
14
15
15
14
Apteki
8
9
10
10
12
12
Lekarze
138
135
141
147
145
144
Dentyści
31
30
31
29
33
33
Pielegniarki
449
435
425
414
417
422
str.51
6. Wyposażenie terenu miasta w infrastrukture techniczną
6.1. Energetyka cieplna
Na potrzeby ogrzewania Miasta w obecnej chwili i w sezonie grzewczym i w sezonie
letnim pracuje tylko EC Huty Miedzi Głogów z gwarancja umowna dostawy 120 MW
energii cieplnej na godzinę. Istnieje możliwość wykorzystania dodatkowego źródła ciepła w
postaci EC Cukrowni z 35-50 MW poza kampanią cukrowniczą .
6.1.1. Sieci cieplne
a/ Magistrale
Obecna długość sieci magistralnych wynosi 15372 m. Istnieją obszary zabudowane przez
które przechodzi sieć cieplna magistralna ze znikomym wykorzystaniem dostawy (brak
przyłączeń odbiorców) ze względu na ograniczenia mocy źródeł (Stare Miasto, ul
Sikorskiego w obrębie CPN - Adena, Brzostów, ul Styczniowa, Kossaka, ul Bolesława
Śmiałego- Żarków)
b/ siec rozdzielcza obecnie wynosi 26006 m
W wymienionych wyżej obszarach struktura sieci rozdzielczej jest znikoma. Jest ona
doskonale rozbudowana w obszarach budownictwa spółdzielni mieszkaniowej, szczególnie
osiedla Kopernik, Piastów A - D, Hutnik I i II, Chrobry i Śródmieście
c/ część sieci cieplnej określana jako przyłącza
Obejmuje obecnie 22 289 m rurociągów o średnicy od dn 80 do dn 25. Konsekwencją słabej
struktury sieci rozdzielczej i deficytu ciepła jest także słaba gęstość sieci rozdzielczej poza
obszarami wymienionymi
6.1.2 Węzły cieplne
• z punktu widzenia mocy cieplnej węzły opomiarowane licznikami ciepła obejmują około
126 MW , węzły nieopomiarowane 10,5 MW wg stanu na 01.04.97
• ogółem ZEC Głogów eksploatuje około 480 węzłów cieplnych (w tym 23 rozdzielnie w
obrębie Śródmieście, o mocy od 18 KW w budynkach jednorodzinnych do mocy 1 MW
w węzłach grupowych)
• z punktu widzenia najbardziej pożądanego typu automatyki około 30 % mocy obejmują
węzły z automatyka pogodową
• obecnie (początek sezonu grzewczego 97/98)
1. węzły wymiennikowe obejmują
78,31
MW
2. węzły hydroelewatorowe
44,8
MW
3. ciepła woda węzły wymiennikowe
9,81
MW
4. węzły hydroelewatorowe
4, 7
MW
• W stosunku do opracowania z 1986 roku nastąpiła zmiana na korzyść wykorzystania
istniejącego układu sieciowego, gdyż węzły wymiennikowe wymagają mniejszej
dyspozycji, co przy stałym wzroście rozpiętości sieci wymuszałoby podnoszenie
ciśnienia dyspozycyjnego, a przy braku możliwości pociągałoby albo potrzebę
rozbudowy przepompowni, albo braki w dostawie w budynkach wysokich lub odległych,
co obserwowano do 1990 roku.
• Spada zapotrzebowanie na przygotowanie ciepłej wody, bilanse ciepła budynków i
zapotrzebowanie zostały zweryfikowane w pierwszej fazie przez zmianę sposobu
str.52
rozliczania tj. przejście na liczniki ciepła w drugiej fazie potrzeba oszczędzania
wymusiła ocieplanie budynków, co spowodowało drugi etap zmiany zapotrzebowań
ciepła dla budynków .
• Dla budynków wg. starych norm dopuszczających wyższy współczynnik przenikania
ciepła ocieplenie, olicznikowanie i podzielniki spowodowały zmniejszenie o 30 %
zapotrzebowania ciepła na co, opomiarowanie poboru wody spowodowało ograniczenia
zużycia nawet do 50 % ciepłej wody .
6.2. Gaz
Głogów zasilany jest gazem ziemnym zaazotowanym GZ-35 z istniejącego gazociągu
przesyłowego DN 300 P max - 5,5 MPa. Istniejaca sieć rozdzielcza średniego cisnienia
zasilana jest z dwóch stacji redukcyjnych I 0:
- stacji redukcyjnej I 0 w Ruszowicach
- stacji redukcyjnej I 0 na osiedlu Piastow Śl.
Odbiorcy komunalni zasilani są w układzie mieszanym siecią średniego i niskiego ciśnienia.
Osiedla: Chrobry, Hutnik I, Hutnik II, Kościuszki oraz częściowo Śródmieście zasilane są
siecią gazową średniego ciśnienia. Ze względu na zły stan techniczny sieci średniego
ciśnienia przyjęto przestawienie tych rejonów na ciśnienie niskie i całkowitą jej wymianę.
Pozostałe osiedla Kopernik, Brzostów, Słoneczne oraz Piastów Śl. zasilane są w układzie
niskiego ciśnienia ze stacji redukcyjnych II 0. (patrz rysunek)
Wzrost zapotrzebowania na gaz związany z wprowadzeniem do układu niskiego ciśnienia
nowych dzielnic oraz coraz szerszego wykorzystywania gazu do ogrzewania, wymaga
modernizacji istniejących stacji redukcyjno-pompowych oraz wybudowanie 9 nowych.
Zużycie gazu w mieście, przez odbiorców komunalnych i dla celów ogrzewania w 1995 r.
wynosiło 19 585 000 m3/rok.
6.3 Telekomunikacja
Telekomunikacja w Głogowie rozwija się dynamicznie. Szczególnie widoczne zmiany
nastąpiły w latach 92-94. Zrealizowane inwestycje pozwoliły znacznie zwiększyć liczbę
abonentów telefonicznych. Wskaźnik posiadających telefon na 1000 osób zwiększył się z
66,3 w 1991 do 208,5 w 1995.
Mimo stosunkowo dobrej sytuacji Głogowa na tle innych miast województwa, prowadzone
są przez Telekomunikację dalsze prace mające na celu zwiększenie liczby abonentów oraz
polepszenie jakości i niezawodności połączeń. Najważniejsze inwestycje to:
-planowana budowa nowoczesnej centrali na 7 tys. numerów,
-kolejne połączenie światłowodowe Głogowa z Legnicą, mające zapewnić łączność w
przypadku awarii linii istniejacej.
6.4. Zaopatrzenie w wodę
Podstawowym źródłem zaopatrzenia miasta Głogów i jego okolic w wodę jest ujęcie wody
"Serby". Użytkownikiem ujęcia jest Miejski Zakład Wodociągów i Kanalizacji w
Głogowie, który posiada pozwolenie wodnoprawne na pobór wody podziemnej orzeczone
decyzją
Urzędu Wojewódzkiego w Legnicy nr OS.III.6210-1/37/92 z dn.27.11.1992 r. wydane na
czas oznaczony tj. do 31.12.2012 r.
Łączne zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w kat. "B" przy depresji s = 5,7 - 11,2 m
str.53
wynoszą :
Qmaxh = 1520 m/h,
Qmaxd = 36480 m/d.
W skład ujęcia wchodzi 12 studni podstawowych i 14 studni awaryjnych o głębokości 48,00-63,00 m.
Studnie te znajdują się na terenie łąk oraz terenach rolnych gminy Głogów i gminy Kotla w
kierunku północnym w odległości 3.3 -6 km od centrum miasta Głogowa pomiędzy wsiami
Serby i Krzekotówek.
Budowa ujęcia "Serby" została zapoczątkowana w latach 1968-69, a jego eksploatację
rozpoczęto od roku 1979.
Do roku 1979 Głogów był zasilany z 5 -ciu ujęć z których najważniejsze było ujęcie
"Odrzycko". Pozostałe ujęcia tj. "Brzostów", "Paulinów", "Żarków", "Górków" spełniały
drugorzędną rolę i traktowane były jako ujęcia pomocnicze zaopatrujące w wodę niewielką
część miasta.
Z uwagi nikłe możliwości i znaczenie eksploatacyjne od lipca 1984 r. zaprzestano
eksloatacji ujęcia "Odrzycko", a następnie w 1996 r. wyłączono z eksploatacji pozostałe
ujęcia przeznaczając je do likwidacji.
Na skutek wyposażenia instalacji domowych w gospodarstwach wielorodzinnych w
wodomierze ,zmiany w profilu produkcji, zanotowano o ok. 2- krotny spadek zużycia wody
w ciągu ostatnich lat . Wielkość produkcji wody na przestrzeni lat 1991-1997 przedstawia
się następująco :
1991r - 8174865 m3
1992r - 8172705 m3
1993r - 6273200 m3
1994r - 5259190 m3
1995 r- 4717389 m3
1996r - 4543720 m3
1997r - 4332690 m3
Istniejąca sieć wodociągowa ma charakter pierścieniowo - rozgałęźny. Długość czynnej sieci
wodociągowej obecnie wynosi :
- magistrala - 28,2 km,
- sieć rozdzielcza -97,8 km,
- przyłącza - 33,1 km.
Na sieci wodociągowej znajduje się 10 hydroforni osiedlowych, z tego 8 jest czynnych.
Pozostałe zostały wyłączone ze względu na poprawę warunków hydraulicznych w sieci.
Miasto podzielone jest na dwie strefy zasilania z uwagi na konfigurację terenu.Woda z ujęcia
"Serby" tłoczona jest do zbiorników zlokalizowanych w Ruszowicach przez całą dobę.
Ze zbiorników woda tłoczona jest do II strefy zasilania. Zbiorniki są w stanie zgromadzić
9000m wody.
Obecnie główne ciągi magistralne nie zawsze znajdują się w zarezerwowanych pasach
drogowych. Ich trasa biegnie przez prywatne tereny.
6.5 Zaopatrzenie w kanalizację
Miasto Głogów posiada zasadniczo kanalizację ogólnospławną, a jedynie na południowych
obrzeżach miasta występuje sieć rozdzielcza tzn. na osiedlach Paulinów,
Słonecznym i częściowo na Ostrowie Tumskim.
str.54
W istniejącej sieci kanalizacyjnej miasta Głogowa można wyodrębnić następujące
elementy:
a) kolektor główny ogólnospławny,
b) 5 zbieraczy ogólnospławnych i kanały zbiorcze w większości ogólnospławne,
c) 4 czynne przelewy burzowe,
d) 3 pompownie lokalne :
- przepompownia przy Kamiennej Drodze - przetłaczająca ścieki z Ostrowa Tumskiego
do kolektora głównego,
- przepompownia u zbiegu Rudnowskiej i Mechanicznej przetłacza ścieki ze zbieraczy
do kolektora,
- pompownia lokalna ul. Witosa przetłaczająca ścieki z osiedla do kolektora
ogólnospławnego.
Ogólna długość sieci kanalizacyjnej w mieście wynosi
- sieć ogólnospławna -104 km,
- sieć sanitarna - 7,9 km,
- sieć deszczowa - 5,2 km
- przyłącza - 22,8 km
Schemat układu kanalizacji w mieście został pokazany na załączniku graficznym.
Oczyszczalnia ścieków zlokalizowana nad rz. Odrą przy ul. Krochmalnej stanowiąca
przedwojenną zabudowę ,została rozbudowana ok.1970 r. i w ostatnich latach
zmodernizowana. Oczyszczalnia ta składa się wyłącznie z części mechanicznej i przeróbki
osadów. Brak jest części biologicznej z usuwaniem związków biogennych.
Posiadane przez MZWiK pozwolenie wodnoprawne nr OS.gw7211/17/88 wydane przez
Urząd Wojewódzki Wydział Ochrony Środowiska z dn.16.03.1988 r oraz OSgw7211/8/90 z
dn.14.03.1990 r. na odprowadzenie ścieków komunalnych z miasta Głogowa do rz. Odry
w km.395+300 po ich oczyszczeniu na mechanicznej oczyszczalni w łącznej ilości 30700 m/
d zostało udzielone do czasu wybudowania docelowej mechaniczno - biologicznej
oczyszczalni ścieków i oddania jej do eksploatacji, nie później jednak niż do dnia 31
grudnia 1998 r
6.6. Energetyka
Miasto Głogów zasilane jest z trzech stacji w energię elektryczną: Żarków, Brzostów i
Brzegową. Ze względu na bliskie położenie stacji 220/110 kV w Żukowicach układ ma
szansę zapewnić wysoki stopień pewności zasilania. Istniejący układ posiada zasadniczą
wadę. Dwa główne punkty zasilania tj. GPZ Brzostów i Żarków, których udział jest
dominujący, leżą na wspólnym ciągu liniowym linii S-442, S-443 i S-408 wyprowadzonym
ze stacji 220/110 kV w Żukowicach i biegnącym do stacji Rudna Zachodnia. Stacja
brzegowa pracująca w układzie blokowym jest jednostronnie zasilana i nie zapewnia dużej
pewności dostawy energii.
str.55
7. Uwarunkowania komunikacyjne
7.1. Komunikacja drogowa
7.1.1.Głogów i jego rola w układzie sieci drogowej.
Głogów pełni istotną rolę jako węzeł drogowy w sieci dróg krajowych międzyregionalnych i
regionalnych. Znaczenie Głogowa jako węzła drogowego wyznaczają 3 podstawowe
czynniki:
- posiadanie przeprawy drogowej przez Odrę,
- korzystne położenie miasta w stosunku do dróg międzyregionalnych,
- bliskość zachodniej strefy nadgranicznej,
Droga nr. 34 Kalisz - Potoczek łączy sieć drogową Polski północnej, centralnej i wschodniej
i w Głogowie , poprzez drogę nr 3 i nr 299 rozprowadza ruch na 3 podstawowe kierunki:
- zachodni, w kierunku Zielonej Góry i dalej przejść granicznych - Gubin, Świecko,
Kostrzyń
- południowo-zachodni, drogą nr 299 w kierunku Żar i dalej przejść granicznych Łęknica,
Olszyna,
- południowy, w rejon Sudetów i dalej na przejścia graniczne z Czechami i Niemcami,
W przyszłości znaczenie miasta może wzrosnąć na skutek wpięcia Głogowa do planowanej
autostrady A-3 Świnoujście-Lubawka z węzłem w rejonie Kłębanowic gm. Radwanice.
Takie położenie powoduje przemieszczanie się przez miasto ruchu tranzytowego zarówno
wschód-zachód jak i północ-południe. Wzrost tranzytu jest szczególnie widoczny w
ostatnich latach. Spowodowane jest to urynkowieniem gospodarki i jej otwarciem na rynki
światowe, co z kolei wywołało wzrost przewozów towarowych, głównie transportem
drogowym. Znacznie wzrósł również ruch osobowy w tym turystyczny, czemu sprzyja m.in.
zniesienie obowiązków wizowych. W skali województwa, którego główną osią
komunikacyjną jest trasa E 65 Głogów zamyka północną jego część. Przeprawa przez Odrę
stanowi swoisty “wentyl komunikacyjny” łączący województwo z rejonami centralnymi i
północnymi Polski.
Barierą dla usprawnienia ruchu tranzytowego przez Głogów jest tylko jedna
przeprawa mostowa przez Odrę, która ponadto przechodzi przez centrum miasta, rodząc
wiele uciążliwości dla funkcjonowania wewnętrznego układu komunikacyjnego.
Drogi przebiegające przez miasto:
a. drogi krajowe międzyregionalne:
- nr 34 Kłobuczyn (węzeł z drogą nr. 3) - Głogów - Szlichtyngowa - Kalisz -KD 4
b. drogi krajowe regionalne:
- nr 298 Bytom Odrzański - Głogów - Orsk -KD 4
- nr 319 Stare Strącze -Krzepielów - Głogów -KD 4
-nr 321 Kierżno - Głogów -KD 4
-nr 329 Głogów - Jerzmanowa - Nowe Osiedle -KD 4
-nr 330 Krzepów -Pęcław - Leszkowice -KD 5
c. drogi wojewódzkie:
-nr 20101 Rudna - Grębocice - Przedmoście - Głogów KD 5
-nr 20128 Głogów - Turów - Świnino KD 5
str.56
Tab. Natężenie ruchu - średnioroczny dobowy ruch pojazdów
1990 r.
1995
Dynamika
95/90
Nr 34 Głogów Szlichtyngowa Kalisz
4372
4922
112.5
Nr 34 Głogów Kłobuczyn
1001
1319
131.7
Nr 329
Głogów -
4022
6165
153.3
Nr 292
Głogów -
4606
3411
74.0
Nr 319
Głogów -
1425
2082
146.1
Nr 321
Głogów -
106
138
130.0
Nr 292
Głogów - Rudna
513
667
130.0
Nr 330
Głogów -
552
718
130.0
Droga
Wykaz pojazdów zarejestrowanych w Głogowie w latach 1991- 1995
GRUPA POJAZDÓW
SAM. OSOBOWE
31.12.91
31.12.92
31.12.93
31.12.94
31.21.95
11707
11920
11548
12601
12680
SAM.CIĘŻAROWE
215
215
812
448
804
SAM.DOSTAWCZE
428
557
343
503
406
SAM.SPECJALNE
37
125
365
472
220
AUTOBUSY
15
17
264
259
249
CIĄGNIKI ROLNICZE
155
131
222
240
235
MOTOCYKLE I
929
682
749
562
831
PRZYCZEPY I
1098
1135
1608
792
1923
14584
14782
15911
15877
17348
RAZEM
str.57
7.1.2. Charakterystyka wewnętrznego układu komunikacyjnego
Ogółem w granicach miasta jest: 104,2 km dróg, z tego:
- dróg krajowych
- 16,1 km
-dróg wojewódzkich - 27,1 km
- dróg i ulic gminnych - 61,0 km wg danych z roku 1995 - 55,8 km
Obecnie Głogów posiada 75 tys. mieszkańców. Miasto niemal w całości leży po lewej
stronie Odry. Podstawowy szkielet układu komunikacyjnego tworzą ciągi dróg krajowych
zbiegających się w kierunku przeprawy na Odrze. Najważniejsze z nich to ulice:
Sikorskiego, Bolesława Krzywoustego i Chrobrego oraz ul. Rudnowska w ciągu drogi nr
292 na kierunku wschód-zachód, oraz ul. Obrońców Pokoju, Brama Brzostowska i
Kamienna Droga w ciągu drogi nr 34, rozcinające na pół miasto w kierunku północpołudnie. Uzupełniają je ul. Wojska Polskiego, Wita Stwosza oraz zrealizowana dla potrzeb
Oś. Piastów Śl. dwujezdniowa Aleja Kazimierza Wielkiego. Ulice te tworzą układ
promienisty i z niewielkimi wyjątkami biegną historycznie ukształtowanymi trasami. Do
końca lat 70-tych miasto dzieliło się na trzy podstawowe strefy: centralną, o dominującej
funkcji mieszkaniowej i usługowej oraz dwie strefy przemysłowe, wschodnią i zachodnią,
rozlokowane na obrzeżach wzdłuż drogi nr 292 i magistrali kolejowej. Ta dość zwarta
struktura miasta została zachwiana poprzez dokonaną w 1984 roku zmianę granic
administracyjnych i włączenie w nią pięciu okolicznych wsi a później także olbrzymiego
pasa terenu obejmującego huty miedzi, aż po Wróblin Głogowski. Równocześnie
przystąpiono do realizacji Oś Piastów Śląskich, na ponad 30 tys. mieszkańców. Tak wielkie
zmiany wymagały dostosowania do nich układu komunikacyjnego. Stopniowy wzrost
natężenia ruchu samochodowego spowodowało już w latach osiemdziesiątych podjęcie
działań modernizacyjnych podstawowego układu komunikacyjnego. Przebudowano ul.
Brama Brzostowska, poszerzono do 4 pasów ruchu ul. Obrońców Pokoju i część ul.
Sikorskiego, wreszcie przebudowano skrzyżowanie głównych dróg krajowych z prostych
skanalizowanych na duże rondo. Dla poprawienia bezpieczeństwa ruchu pieszego
zrealizowano też w ul. Brama Brzostowska i Obrońców Pokoju dwa przejścia podziemne dla
pieszych. Działania te na krótko poprawiły sprawność działania układu komunikacyjnego.
Przebieg głównych osi komunikacyjnych przez Centrum miasta stwarza ogromne
uciążliwości (spaliny, hałas) dla mieszkańców rejonu Śródmieścia, zwłaszcza ul.
Sikorskiego, Obrońców Pokoju oraz istniejących obiektów oświatowych: przedszkola,
szkoły podstawowej i Liceum Ogólnokształcącego. Z uwagi na obciążenie ruchem pogarsza
się sprawność funkcjonowania dróg przelotowych, pojawiło się też realne zagrożenie
bezpieczeństwa ruchu pieszych. Taki stan rzeczy wynika po części z zahamowania w
ostatnich latach inwestycji komunikacyjnych. Nie dokończono modernizacji ul. Obrońców
Pokoju w ciągu drogi krajowej nr 34 oraz ulic Wały Chrobrego, Piastowska i Rudnowska w
ciągu drogi krajowej nr 292. Istnienie jednej przeprawy drogowej przez Odrę spowodowało
znaczne obciążenie ruchem mostów, które w szybkim czasie ulegają dekapitalizacji i
wymagają niemal ciągłych remontów , co dodatkowo istotnie pogarsza warunki ruchowe w
Centrum. Wpływa też niekorzystnie na trwałość murów fosy Zamku Książąt Głogowskich.
W najbliższych latach ten stan rzeczy ulegnie dalszemu pogorszeniu. Wiąże się to z
realizacją zabudowy na Starym Mieście dla ok. 4500 mieszkańców i ogromnej ilości usług
oraz planowaną reurbanizacją Ostrowa Tumskiego na Wyspie Katedralnej. Inwestycje te
zwiększą nieporównywalnie ilość ruchu lokalnego w Śródmieściu, co ostatecznie załamie
drożność dróg krajowych i obsługę ruchu tranzytowego. Zamierzenia te były ujęte w planie
miejscowym zagospodarowania przetrzennego Głogowa z 1977 r. Planowano wówczas
str.58
poprowadzenie zachodniej obwodnicy miejskiej w ciągu drogi krajowej nr 34 pomiędzy
Hutą Miedzi a miastem.
Nazwa drogi
Opis stanu
Zakres robót
Droga Nr 292 ul.Krzywoustego,
Chrobrego, Rudnowska
Nawierzchnia
nierówna i
spękana,
występują
ubytki
Modernizacja
oraz
wzmocnienie
konstrukcji
jezdni
Gwiaździsta
Nawierzchnia
nierówna i
spękana
Paulinów
Długość
Łącznie
1.5 km
Koszt (mln)
Finansuje
Wykonawca
0,85 realizacja
w 1996
Budżet
Centralny
WDDM
Modernizacja 0.3 km
parametrów
geometrycznyc
h oraz
wzmocnienie
konstrukcji
jezdni
0.35 realizacja
j.w
Budżet
Wojewody
WDDM
Nawierzchnia
nierówna i
spękana oraz
zbyt wąska
jezdnia
j.w
1.25 km
1.1 realizacja j. j.w
w
WDDM
Krochmalna, Akacjowa
Nawierzchnia
częściowo
bitumiczna
częściowo z
kostki
Modernizacja 12.1 km
jezdni w części
o nawierzchni
z kostki oraz
wzmocnienie
konstrukcji
jezdni na
odcinkach o
powierzchni
bitumicznej
7.2 realizacja j. j.w
w
WDDM
Orzechowa, Spadzista, Wita
Stwosza, Kolejowa, Kazimierza
Sprawiedliwego
Nawierzchnia
bitumiczna
nierówna,
spękana,
występują
ubytki
Wzmocnienie
konstrukcji
jezdni
5.73 km
7.05 realizacja
j.w
j.w
WDDM
DrogaNr34:Obwodowa, Legnicka
Występują
nierówności
nawierzchni
spowodowane
zmęczeniem
(ruch bardzo
ciężki),
spękania oraz
ubytki
Dostosowanie
konstrukcji
jezdni pod
ruch bardzo
ciężki
2.4 km
0.9 realizacja
w 96 i 97 r
jw
WIDM
ul. Poczdamska
przedłużenie
ulicy do ul.
Brama
Brzostowska w
związku z
zamknięciem
ruchu
kołowego od
mostu w
kierunku ul.
Nadbrzeżnej
pod ruch lekki
120 m.
97/98
Budżet Gminy WDDM
ul. Kamienna Droga
za duze
podniesienie
obnizenie drogi drogi
na odcinku przy
ul. Novarese.
400 m
98/99
Budżet
Centralny
WDDM
str.59
Zamierzenia inwestycyjne:
W roku 1983 “Trans projekt “ Kraków opracował studium komunikacji tranzytowej dla m.
Głogowa, w którym przedstawił nową koncepcję obwodnicy tzw. obwodnicy południowej z
nowym mostem na Odrze, łączącą ul. Legnicką z drogą nr 292 w rejonie Krzepowa (etap I) i
dalej obok Zaborni do drogi nr 34 z wpięciem pomiędzy Kluczami i Wilkowem (etap II).
Propozycja ta została zaakceptowana przez Dyrekcję Okręgową Dróg Publicznych we
Wrocławiu i ujęta w kolejnych aktualizacjach planu miejscowego Głogowa. Taki przebieg
pozwala nie tylko na skanalizowanie ruchu tranzytowego z dróg krajowych biegnących po
zachodniej stronie Odry (kier. Zielona Góra, Szprotawa, Lubin), ale jest korzystny również z
punktu widzenia potrzeb miasta w zakresie obsługi komunikacyjnej Oś. Piastów Śl.,
przewidzianego na ok. 32 tys. mieszkańców.
W świetle powyższych uwarunkowań w 1997 podjęto działania zmierzające do budowy
południowej obwodnicy m. Głogowa w ciągu drogi nr 34. Całość przedsiewziecia
podzielono na 3 etapy. Z uwagi na duży koszt przedsięwzięcia (ok.100 mln PLN w/g cen z
września 1995 roku), Gmina Miejska w Głogowie zdecydowała się na częściowe
finansowanie inwestycji, która rozpocznie się w 1998 roku.
7.2. Komunikacja kolejowa.
Głogów leży na szlaku Nadodrzańskiej Magistrali Węglowej (Śląsk - Porty) relacji Kraków Szczecin. Jest to linia dwutorowa zelektryfikowana o znaczeniu krajowym. Drugą linią jest
kolej o znaczeniu regionalnym Żagań - Głogów - Ostrów Wlkp., z mostem kolejowym na
Odrze. Odcinek Szprotawa - Głogów jest jednotorowy z podbudową dwutorową. Odcinek do
Ostrowa Wlkp. jest dwutorowy zelektryfikowany. Pozostałe dwie linie kolejowe do
Bojanowa i do Sławy są jednotorowe, a ich eksplotacja została zawieszona. Podjęta została
też wstępna decyzja o likwidacji linii do Bojanowa .
Natężenie ruchu kolejowego.
a. ruch pasażerski
- kier. Ostrów Wlkp.
- 14 pociągów / na dobę
- kier. Żagań
- 14
//
- kier. Zielona Góra
- 30
//
- kier. Wrocław
- 40
//
b. ruch towarowy.
- na linii Zielona Góra - Wrocław
- 98 //
- kier. Leszno
2
//
-kier. Żagań
4
//
Na trasie magistralnej znajdują się dwie stacje kolejowe: Głogów - Główny i Głogów Krzepów oraz dwa przystanki: Głogów - Huta i Wróblin Głogowski. Od linii tej
poprowadzone są też bocznice kolejowe:
-do wschodniej dzielnicy przemysłowo - składowej (ze stacji Krzepów)
-do zachodniej dzielnicy przemysłowo - składowej (ze stacji Głogów - Główny)
-do Huty Miedzi
Dla potrzeb przemysłu miedziowego w budowie jest przemysłowa linia kolejowa z Borowa
do Huty Miedzi. Będzie ona przebiegała m.in. przez Gm. Żukowice z wiaduktem nad drogą
krajową nr 292.
str.60
7.3. Odrzańska droga wodna.
Wodny układ komunikacyjny w subregionie stanowi rzeka Odra. Walory jej położenia
geograficznego w powiązaniu z walorami ekonomicznymi i ekologicznymi transportu
wodnego, spełniane przez nią funkcję w obsłudze obszarów zurbanizowanych i okręgów
przemysłowych, a także zobowiązania międzynarodowe Polski wskazują na potrzebę
zmiany stosunku do żeglugi śródlądowej i zakwalifikowania problemu zagospodarowania
transportowego rzeki Odry do zbioru celów strategicznych państwa. Włączenie Odry do
międzynarodowego systemu komunikacyjnego, przy jednoczesnym spełnieniu wymogów
europejskich standardów techniczno-ekonomicznych i ekologicznych wymaga dokonania
modernizacji tej drogi wodnej i uzyskanie parametrów klasy Vb wg CEMT, poprzez
skanalizowanie odcinka rzeki swobodnie płynącej i zmianę istniejącej zabudowy Odry
skanalizowanej. Stanie się wówczas zasadne podjecie budowy kanału Odra-Dunaj i drogi
wodnej wschód-zachód, poprzez Wartę, Noteć, Wisłę i Bug. Odcinek legnicki długości
106,7 km stanoi część Odry Środkowej swobodnie płynącej (od Brzegu Dolnego do ujścia
Warty). W aspekcie tranzytowym Odrę środkową charakteryzuje niska głębokość
tranzytowa i krótkie okresy nawigacji. Z tych powodów związane m.in. z obsługa LGOM
dwa porty w Głogowie i Ścinawie są okresowo martwe. Na odcinku legnickim Odry
Środkowej swobodnie płynącej w okresie do 2006 roku oprócz odtworzenia i modernizacji
zabudowy regulacyjnej oraz dostosowania drogi wodnej do wymagań kl. III oraz
uzyskaniem głębokości tranzytowej 1,70 m - przewiduje się budowę stopnia wodnego
“Lubiąż”. W ramach tej budowli powstaną: śluzy, awanporty, jaz ruchomy i elektrownia
wodna.
W woj. legnickim Głogów (jedyne miasto nadodrzańskie posiadajace również odpowiednią
infrastrukturę techniczną) jest kluczowym ośrodkiem który docelowo przejmie na siebie rolę
węzła logistycznego przejmującego i rozprowadzającego towary masowe .
Władze Głogowa dostrzegają rysujące się szanse i korzyści jakie może przynieść miastu i
regionowi położenie nad Odrą.
Najważniejsze, te dotyczące miasta to m.in.
• korzyści transportowe (niższe koszty lub ceny przewozowe niż koleją),
• korzyści portów i przedsiębiorstw budownictwa wodnego (przez wykorzystanie
posiadanego potencjału),
• korzyści ekologiczne - w transporcie różnica kosztów szkodliwego oddziaływania na
środowisko transportu kolejowego i samochodowego w stosunku do żeglugi,
• poprawa warunków dla ogólnego rozwoju gospodarczego (powstanie nowych firm,
wzrost zatrudnienia),
• wzrost znaczenia krajowego i międzynarodowego Głogowa,
• konkurencja międzygałęziowa w transporcie,
Miasto śledzi i w pełni akceptuje inicjatywy podejmowane przez firmy korzystające z rzeki
oraz planowane i realizowane działania regionalne i rządowe. Ponadto w miarę możliwości
Głogów pragnie w nich uczestniczyć.
Obecny stan warunków żeglugowych oraz stan zagospodarowania gospodarczego
przedstawia się następująco.
W ustabilizowanych warunkach hydrologicznych w dorzeczu górnej i środkowej Odry
dobowe wahania stanów wody w Głogowie mogą wynosić od kilku do kilkunastu
str.61
centymetrów. W przypadku większych przepływów naturalnych amplituda wahań jest
większa.
Wodowskazem reprezentatywnym dla m. Głogów jest wodowskaz w Głogowie, usytuowany
w 392,9 km rz. Odry. Dla tego wodowskazu o rzędnej zera równej 68,570 m Kr określono
następujące charakterystyczne poziomy zwierciadła wody (na podstawie:
“Charakterystycznych stanów wody dla sygnalizacyjnych posterunków wodowskazowych”
opracowanych przez IMGW Warszawa 1986 r.)
abs. min
niska woda
średnia niska woda
średnia woda
stan ostrzegawczy
stan alarmowy
średnia wielka woda
wielka woda
abs. max
-
95 cm (1930 r.)
119 cm
191 cm
293 cm
350 cm
400 cm
510 cm
619 cm
713 cm (1997 r.)
Ilość dni żeglownych na Odrze swobodnie płynącej zależy od kształtowania się
warunków hydrologiczno-meteorologicznych, tj. przede wszystkim przepływów oraz czasu
występowania zjawisk lodowych. I tak np. żegluga w 1975 roku odbywała się przez cały
rok, a najniekorzystniejszym 1990 roku (roku wyjątkowej suszy) - tylko przez 20 dni.
Średnia ilość dni z możliwością uprawiania nawigacji w roku normalnym obliczona z lat
1975-1995 (poza okresem lat suchych 1990 - 1993) wyniosła w rejonie Głogowa 273 dni.
W ostatnich latach zauważa się zjawisko dużej zmienności stanu wód w Odrze, w tym długie
okresy stanów niskich, ograniczających lub uniemożliwiających funkcjonowanie transportu
rzecznego. Modernizacja więc Odry , jako drogi żeglownej jest bardzo ważnym zadaniem na
najbliższe 20-30 lat.
Obecnie trwają badania i studia nad projektem skanalizowania tzw. Odry środkowej.
Wynika to zarówno z faktycznych potrzeb jak i wymogów dostosowania jej parametrów do
norm Unii Europejskiej, z którą Polska podpisała umowę stowarzyszeniową. Obecnie
opracowane są 3 warianty modernizacji Odry. Najskromniejszy z nich obliczony jest na
realizację do roku 2015. Przewiduje się pogłębienie i poszerzenie rzeki, wyprostowanie
zakoli, budowę stopni wodnych, urządzeń przeciwpowodziowych itp. W obrębie Głogowa
planuje się 2 stopnie wodne:
- jeden powyżej miasta w rejonie planowanego mostu obwodnicy południowej w km 391,00
rz. Odry o przewidywanej rzędnej normalnego piętrzenia 73,00 m npm.
- drugi w rejonie Huty Miedzi w km 401,00 rz. Odry o przewidywanej rzędnej normalnego
piętrzenia 70,00 m npm.
W Głogowie istnieją trzy nabrzeża przeładunkowe, z tego tylko jedno czynne (w
rejonie ul. Kamienna Droga). Eksploatuje je firma “ODRA-TRANS” - Wrocław, z nabrzeża
korzysta firma KON-PASZ, która przeładowuje piasek do budowy podsadzek w kopalniach
miedzi. Nabrzeże wymaga remontu.
1. nabrzeże katedralne - pow. 1,2 ha, 2 baseny portowe, nabrzeże przeładunkowe o dł. 200
m., nabrzeże postojowe o dł. 200 m., pow. placów składowych 4.000 m2, możliwości
przeładunkowe 180 tys. ton z możliwością składowania głównie kruszyw budowlanych.
Aktualnie na nadbrzeżu znajdują się 3 dźwigi. Nabrzeże jest b. dobrze skomunikowane w
str.62
odl. 20 m. znajduje się główna ulica tranzytowa miasta Kamienna Droga. Docelowo
nabrzeże przeznacza się dla turystyki wodnej w tym celu należy zarezerwować ok. 5 arów
pod pawilon obsługi. Obecne wykorzystanie nadbrzeża przeznacza się do likwidacji
2. port zimowy - pow. 1,98, ha, 1 basen portowy, nabrzeże przeładunkowe o dł. 254 m.,
nabrzeże postojowe o dł. 304 m., pow. Placów składowych 6096 m2, możliwości
przeładunkowe 50 tys. ton z możliwością składowania głównie materiałów kubaturowych
i sypkich. Nabrzeże jest źle skomunikowane. Konieczny przejazd przez torowisko przy
ul. Krochmalnej praktycznie całkowicie eliminuje transport samochodowy. Możliwa
komunikacja ul. Krochmalną. Docelowo nabrzeże przeznacza się dla gospodarczego
wykorzystania - załadunek i rozładunek towarów i materiałów. W przyszłości ma to być
port zaopatrujący pobliskie os. Przemysłowe oraz w mniejszym stopniu Huty Miedzi.
3. port FAMABA - istnieje nabrzeże przeładunkowe, torowiska i bocznice kolejowe, dobra
komunikacja drogowa z ul. Rudnowska i w przyszłości poprzez nią połączenie z
obwodnicą. W planach strategicznych FAMABY nabrzeże i infrastruktura portowa
powinna być zachowana dla przyszłych potrzeb portowych. Możliwe połączenie z
terenem pod planowana budowę nowego portu rzecznego na Widziszowie. Należy
wykonać analizę techniczno-ekonomiczna możliwości wykorzystania tego nabrzeża jako
przyszłościowy główny port miasta.
Dla potrzeb realizowanej elektrociepłowni “Widziszów” planowano budowę nowego portu
przeładunkowego. Inwestycję jednak wstrzymano i jej dalsze losy są nieokreślone. Teren
powinien w przyszłych planach zagospodarowania przesztrzennego pozostać jako rezerwa
pod budowę portu.
Ze szlaku żeglownego rzeki w rejonie Głogowa, korzystają stale następujące podmioty
gospodarcze:
• Odra-Trans S.A Wrocław - dotychczas największy armator odrzański,
• Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe “KON-PASZ” Spółka z o.o. we Wrocławiu
(wspomniane wcześniej)
• Stocznia “KOŹLE”
• Remontowa Stocznia Rzeczna Wrocław
• Przedsiębiorstwo dostaw Inwestycyjnych i Eksportowych Spółka z o.o. Naviga we
Wrocławiu, jako przedsiębiorstwo wykonawcze realizujące na Odrze różnego typu roboty
hydrotechniczne.
W 1996 r. nasiliło się zainteresowanie transportem wodnym innych jednostek
gospodarczych korzystających już wcześniej z drogi wodnej rzeki Odry. Są to:
• Transport Rzeczny Śródlądowy “TRANSBODE” s.c. Szczecin
• Żegluga Śródlądowa “ODRA LLOYD” Sp. z o.o. Szczecin
• Przedsiębiorstwo Transportu Śródlądowego “DOMIL” Kędzierzyn-Koźle oraz
wiele innych armatorów.
str.63
7. Uwarunkowania rozwoju turystycznego
7.1. Historyczna i geograficzna lokalizacja miasta
a. Ponad 1200 lat historii miasta w tym 700 letnia historia osadnictwa niemieckiego,
sprowadza do Głogowa dużą ilość niemieckich wycieczek i turystów indywidualnych.
Powstałe w Niemczech Towarzystwa byłych Głogowian kultywują i propagują Głogów
jako miasto warte zwiedzenia nie tylko wśród członków towarzystwa lecz przede
wszystkim wśród swojego bliższego i dalszego otoczenia.
b. Głogów jako dawna stolica największego księstwa Piastów Śląskich na środkowym
Nadodrzu.
c. Największa nizinna twierdza nowożytna niżu środkowoeuropejskiego.
d. Miasto rodzinne największego niemieckiego poety okresu baroku Andreasa Gryphiusa
e. Głogów jako drugie miasto pod względem wielkości oraz drugie centrum administracyjne
Dolnego Śląska po Wrocławiu po jego zajęciu przez Fryderyka Wielkiego.
7.2. Baza turystyczna
a. historyczna i geograficzna lokalizacja miasta na Dolnym Śląsku
b. baza noclegowa
c. gastronomia
d. zabytki
e. parki
f. połączenia drogowe i kolejowe
g. bliskie sąsiedztwo ośrodków turystyczno-wypoczynkowych
h. ośrodki kulturalne i sportowe
i. społeczne towarzystwa historyczne i turystyczne
j. niewykorzystana baza dla sportu i rekreacji wodnej
k. największy ośrodek produkcji miedzi w Europie
l. odbudowa Starego Miasta
7.3. Silne strony bazy turystycznej:
a. atrakcyjny układ środowiska naturalnego
b. położenie miasta nad Odrą
c. niewielka odległość od dużych ośrodków miejskich, dogodne połączenia komunikacyjne
z innymi miastami w kraju i zagranicą oraz z ośrodkami wypoczynkowymi i sportów
wodnych
d. bliskość zachodniej granicy kraju
e. bogata historia miasta
f. liczne zabytki kultury materialnej
g. prężne życie kulturalno-sportowe
h. dobry poziom usług telekomunikacyjnych
i. baza hotelowa z dużą ilością miejsc
j. przedsiębiorczość społeczności lokalnej
k. położenie w strefie kombinatu miedziowego
l. wystarczająca baza gastronomiczna
m. dobra współpraca z zagranicą i byłymi, niemieckimi mieszkańcami Głogowa
n. wykwalifikowani przewodnicy turystyczni
str.64
o. nabrzeże przy ul. Kamienna Droga nadające się dla żeglugi turystycznej
7.4. Słabe strony bazy turystycznej:
a. ruiny zabytków
b. plac budowy Stare Miasto
c. zaniedbane i niezagospodarowane parki
d. brak punktów informacji turystycznej
e. brak katalogów i broszur wielojęzycznych o tematyce popularyzujacej zabytki w
mieście
f. brak usług hotelarskich wysokiej klasy
g. brak miejsc kempingowych i parkingów strzeżonych
h. zły poziom i brak zorganizowania usług turystycznych
i. brak wyznaczonych szlaków turystycznych
j. przewodnicy turystyczni bez znajomości j. obcych
k. brak zorganizowanych, cyklicznych wycieczek turystycznych po mieście i okolicach
l. zniszczona infrastruktura portu w Famabie i remontowego
m. budynki dawnej przystani kajakowej Neptuna użytkowanie są jako mieszkania socjalne
n. brak ścieżek rowerowych
Wnioski:
1. W mieście jest brak hotelu zapewniającego kompleksowe usługi, jak sala konferencyjna,
restauracja I kat., bar nocny I kat., telewizja satelitarna w pokojach 1 osobowych i
apartamentach, sala bilardowa, sala taneczna z drink-barem, apartamenty średniej klasy,
międzynarodowej rejestracji miejsc, kasa wymiany walut, rozliczeń hotelowych
międzynarodowymi kartami płatniczymi, salon wynajmu samochodów, profesjonalna
informacja turystyczna. Wystepuje konieczność lokalizacji w mieście lub jego okolicach
wysokiej klasy hotelu z usługami o podobnym poziomie. Modernizacji powinien ulec Hotel
Kasztelański oraz zagospodarownie terenu wokół niego m.in. dużym parkingiem
wielopoziomowym.
2. Wiele do życzenia pozostawia gastronomia. Niewykwalifikowana obsługa i zła jakość
podawanych potraw. Widoczny brak oferty w postaci potraw egzotycznych (np. kuchnia
chińska) oraz małej gastronomii (hamburgery, kiełbaski pieczone) z miejscami do siedzenia
usytuowanej na głównych ciągach pieszych - Aleja Wolności, Stare Miasto, ul. Jedności
Robotniczej
3. Wartości historycznej i klimatu przeszłych wieków, poza zabytkowym układem
urbanistycznym, przydadzą Starówce odbudowane lub odbudowywane obiekty dawnej
architektury. Niestety plac budowy Stare Miasto nie stanowi na dzisiaj atrakcyjnej pozycji w
programie zwiedzania miasta Głogowa
Należy jak najszybciej uruchomić ul. Grodzką oraz teren wokół Ratusza. Wieża ratuszowa
powinna być udostępniona dla zwiedzających.
4. Należy bezzwłocznie wyznaczyć trasy turystyczne po mieście i okolicach oraz ścieżki
rowerowe, w pierwszej kolejności po terenach zielonych, - w drugiej w kierunku Górkowa,
Szczyglic i Jerzmanowej
5. Należy kontynuować odbudowę zabytków
6. Należy przywrócić obiektom Neptuna dawną funkcję - przystań kajakowa z małym
hotelem i restauracją.
str.65
8. Uwarunkowania jakości życia mieszkańców
O ile pojęcie warunków życia ma obiektywny charakter i odnosi się do stopnia zaspokojenia
potrzeb o charakterze materialnym, o tyle jakość życia ma raczej charakter subiektywny,
pozytywnej oceny satysfakcji. Niezbędne jest jednak zdefiniowanie obiektywnych
okoliczności - uwarunkowania owej jakości życia. Dla potrzeb niniejszego opracowania
pojęcie to sprecyzowano i sprowadzono do warunków zaspokojenia potrzeb m.in. w zakresie
mieszkania wraz z usługami , zatrudnienia, wypoczynku, rozrywki i rozwijania osobowości.
8.1. Warunki mieszkaniowe.
W punkcie tym odniesiono się tylko do jakości zamieszkiwania wynikającej z właściwości
samego mieszkania i wyposażenia w podstawowe media infrastrukturalne. Poruszono
również problem budownictwa mieszkaniowego.
Najwięcej bo ok. 68 % mieszkań znajduje się w zarządzie SM “Nadodrze”. Mieszka w nich
ok. 50 tys. osób. Zasoby te zlokalizowane są przede wszystkim na osiedlach “Kopernik”,
Piastów Śl. I i II, Chrobry, Hutnik I i II, Śródmieście. Najstarsze budynki ok. 30 letnie
zlokalizowane są na osiedlach Śródmieście i Hutnik I. Większość budynków spółdzielni
zrealizowana jest w technologii wielkopłytowej.
Wszystkie posiadają instalacje wodociągową, kanalizacyjną, gazową i c.o.
Ogólnie można stwierdzić, że budynki ze względu na słabą jakość stolarki okiennej oraz
zbyt duży współczynnik przenikalności cieplnej użytych do budowy materiałów powoduje
ich dużą energochłonność, a w związku z tym konieczność dogrzewania indywidualnego.
Trwające od kilku lat systematyczne działania inwestycyjne zarządcy polegające na
ocieplaniu budynków i opomiarowaniu dostarczanego do mieszkań ciepła poprawiły
warunki zamieszkiwania i zmniejszyły obciążenia finansowe lokatorów.
Stosowane do oceny zasobów mieszkaniowych wskaźniki zagęszczenia mieszkań takie jak
liczba osób na izbę, liczba osób na mieszkanie, powierzchnia mieszkania na jednego
mieszkańca na poszczególnych osiedlach kształtują się następująco.
Najkorzystniejsza sytuacja pod względem wielkości mieszkań jest na osiedlach
najmłodszych czyli Piastów Śl. II i I (62 m2), Kopernik (54m2). Najgorsza na Chrobry,
Hutnik I, II, Śródmieście (42-46 m2).
Pod względem powierzchni przypadającej na 1 mieszkańca najlepiej jest na osiedlu Piastów
Śl. II oraz w Śródmieściu ponad 16 m2/1 mieszkańca.
Liczba osób przypadająca na mieszkanie - wskaźnik ten jest wg wieku zasobów.
Najkorzystniejszy jest na osiedlu Śródmieście (2,86 osoby / mieszkanie), najgorszy na
osiedlu Piastów Śl. I i II (ok. 3,8 osoby / mieszkanie). Związane jest to z odchodzeniem ludzi
młodych na “swoje”.
Liczba mieszkańców przypadająca na izbę - najkorzystniej wskaźnik ten kształtuje się na
osiedlu Chrobry 0,91 osoby / izbę, podobnie na osiedlach Hutnik i Piastów Śl. II. Najgorzej
w Śródmieściu 1,06 osoby / izbę.
Powyższe dane liczbowe (dokładniej przedstawione w podrozdziale mieszkalnictwo) wydają
się być całkiem korzystne, również na tle innych miast województwa. Nie odzwierciedlają
jednak wszystkiego. Np. według przyjętej w statystyce definicji izby zaliczyć do nich można
większość kuchni.
Zwrócić uwagę należy na mieszkania posiadające “ślepą kuchnię”.
Istnieje również choć nie jest do końca poznany z uwagi na brak danych problem
wspólnego zamieszkiwania gospodarstw domowych.
str.66
Do grupy budynków “substandardowych” coraz częściej zalicza się wysokościowce. Jednym
z powodów są zapewne zsypy i związane z nimi uciążliwości. Budynki takie znajdują się na
osiedlu “Kopernik”, Chrobry, Śródmieściu oraz kilka na osiedlu Hutnik I.
Drugim co do wielkości zarządcą zasobów mieszkaniowych komunalnych jest MZGKiM. W
jego gestii znajduje się 19 % ogółu mieszkań w których zamieszkuje prawie 12 tys. osób.
Wiek, wyposażenie w instalacje sieciowe, wskaźniki zagęszczenia zasobów znajdujących się
na osiedlach wymienionych wcześniej nie różnią się zasadniczo.
Dotyczy to natomiast zasobów mieszkaniowych wybudowanych przed rokiem 1945 oraz w
20-leciu powojennym. Takie mieszkania znajdują się m.in. w Dzielnicy Przemysłowej
(1022), Śródmieściu (787), Starym Mieście (161), Żarkowie (70), Brzostowie (57), Ostrowie
Tumskim (35), Nosocicach (36), Krzepowie (35) i Widziszowie (9).
Łącznie mieszkania te mieszczą się w 122 budynkach, z których 10 nie posiada instalacji
wodociągowej, 22 kanalizacyjnej. Ponadto w 69 nie ma c.o. i w 48 gazu sieciowego.
Wiele z tych budynków wymaga również gruntownych remontów.
Wskaźniki zagęszczenia kształtują się korzystniej niż w zasobach Spółdzielni. Szczegółowe
dane zawarte są w podrozdziale mieszkalnictwo.
Jeśli chodzi o budownictwo jednorodzinne zasadna jest ich ocena pod względem
wyposażenia w sieci techniczne. Założyć należy, że pozostałe analizowane wcześniej
czynniki są znacznie korzystniejsze. (wyjątek stanowi część starej zabudowy wsi
włączonych w granice miasta.)
Przede wszystkim brakuje instalacji kanalizacyjnych
w Nosocicach, Krzepowie,
Widziszowie, i Brzostowie, oraz gazu sieciowego Nosocicach, Krzepowie i Widziszowie.
Mimo braków w uzbrojeniu odsetek osób nie posiadających dostępu do urządzeń sieciowych
jest minimalny. W szczególności z sieci wodociągowej korzysta 99 % mieszkańców, z sieci
kanalizacyjnej 96,7 % i gazowej 94,2 %. Wyniki te plasują nas w czołówce miast
województwa.
Informacje źródłowe otrzymane od największych zarządców mieszkań mówią o znacznym
zapotrzebowaniu na mieszkania nie popartym możliwościami finansowymi. Budownictwo
komunalne jest minimalne i nie należy się spodziewać w najbliższych latach znaczącej
poprawy ponieważ środki budżetu miasta będą skierowane m.in. na realizację obwodnicy
południowej, oczyszczalnię ścieków, rozbudowę infrastruktury technicznej.
Na potwierdzenie można przytoczyć opinię mieszkańców, którzy ogólnie budownictwo
mieszkaniowe zaliczyli do słabych stron miasta w szczególności zaś mówili o cyt. “braku
mieszkań dla młodych”
8.2. Usługi
Wyróżnia się podstawowe (codziennego użytku), do których należą przychodnia zdrowia,
apteka, szkoła podstawowa, przedszkole, żłobek, klub osiedlowy, sklep ogólnospożywczy.
Usługi te w odpowiedniej ilości powinny być dostępne i zlokalizowane możliwie blisko
miejsca zamieszkania.
Można przyjąć, że warunek ten spełniony jest w stosunku do wszystkich rejonów miasta.
Uwagi można mieć do jakości świadczonych usług. Szczególnie do tzw. usług “socjalnych”
oświaty i służby zdrowia, które są utrzymywane przez samorząd lokalny lub państwo.
Służba zdrowia stopnia podstawowego i ponadpodstawowego zaliczona jest przez
ankietowanych do słabych stron miasta. Wpływ na to ma zapewne niewystarczająca baza
szpitala rejonowego oraz ogólny nisko oceniany poziom usług medycznych spowodowany
niedofinansowaniem.
str.67
Podobnie niekorzystnie oceniana jest przez ankietowanych oferta kulturalna.
Usługi oświaty stopnia podstawowego a szczególnie średniego podlegają w ostatnich latach
zasadniczym zmianom na lepsze. Znaczne środki z budżetu miasta przekazywane są
corocznie na remonty przedszkoli i szkół podstawowych.
Szkoły średnie natomiast dostosowują kierunki nauczania do potrzeb rynku pracy.
Średnia ocena usług oświatowych przez mieszkańców wyniosła 3,31 w skali 5-cio
stopniowej.
Głogów w strukturze osadniczej pełni ważną funkcję jako jednostka świadcząca szeroką
gamę usług ponadpodstawowych o różnym zasięgu. Są to usługi administracji rządowej i
samorządowej, wymiaru sprawiedliwości, zdrowia i opieki społecznej, szkolnictwa
średniego i wyższego, kultury, finansów i ubezpieczeń, komunikacji itd. Zlokalizowane są
głównie w Śródmieściu. Prawdopodobnie wiele z nich będzie miało w przyszłości siedziby
na Starym Mieście. Ich rozwój przewidywany jest również w jednostce centralnej osiedla
“Kopernik” oraz na osiedlu Piastów Śl.
Baza obiektów i urządzeń sportowych jest wg mieszkańców niewystarczająca. Nieczynny
jest basen letni, do remontu którego trwają intensywne przygotowania, wiele lat trwa już
budowa hali widowiskowo-sportowej, brakuje coraz popularniejszych kręgielni, skateparków,...
Te znaczniejsze inwestycje, na realizację których ze względu na rachunek ekonomiczny nie
znajdzie się inwestora miasto musi wykonać samodzielnie w miarę możliwości budżetu.
Inaczej rzecz się ma z urządzeniami i obiektami sportowymi mogącymi przynieść wymierne
korzyści. Te zapewne w miarę rosnącego popytu będą powstawać głównie na osiedlu
“Kopernika” i Piastów Śl.
Prawdopodobne jest, że część ankietowanych mówi o niewystarczającej ofercie sportoworekreacyjnej oraz kulturalno-rozrywkowej choć nigdy z niej nie korzystała.
Zmiany ekonomiczne zachodzące w gospodarce charakteryzujące się m.in. komercjalizacją
wielu usług podstawowych i ponadpodstawowych zmuszają do innego spojrzenia na skalę
ich dostępności.
Ich ilość i jakość zależy przecież od podstawowych praw rządzących rynkiem, czyli
popytem i podażą. Generalnie większość ankietowanych jest z dostępności usług
komercyjnych zadowolona.
8.3. Komunikacja
To kolejny element wpływający na codzienne życie mieszkańców.
W Głogowie położonym przy głównych szlakach komunikacyjnych znaczne uciążliwości
powstają na skutek nasilającego się ruchu tranzytowego przez centrum miasta. Brakuje
obwodnicy z nową przeprawą mostową na Odrze. Brakuje również dogodnych połączeń
łączących zachodnią i wschodnią część miasta. (“mała obwodnica”)
Sytuacja powyższa powoduje wiele uciążliwości dla mieszkańców:
• wolniejsze przemieszczanie się po mieście, również straży pożarnej, pogotowia
ratunkowego oraz innych służb niosących pomoc,
• znacznie wzrasta hałas i zanieczyszczenie powietrza spalinami. Narażeni są na to
mieszkańcy budynków przy głównych tranzytowych ciągach komunikacyjnych - głównie
przy ulicach Obrońców Pokoju, Wojska Polskiego, Brama Brzostowska, Rudnowskiej.
str.68
Dochodzi do tego również zła nawierzchnia wielu dróg.
Rosnąca szybko ilość samochodów powoduje w niektórych rejonach miasta kłopoty z
parkowaniem pojazdów. Dotyczy to przede wszystkim osiedli Kopernik, Śródmieście,
niektórych rejonów Piastów Śl.
Brakuje ścieżek rowerowych i ciągów pieszych
Powyższe uwarunkowania potwierdzane są przez mieszkańców. Niedogodności
komunikacyjne zostały zauważone przez większość ankietowanych.
8.5. Dochody, rynek pracy.
Dochód na 1 osobę w gospodarstwie domowym na podstawie ankiety mieszkańców (maj
1996 r.)
Poniżej 100 zł
3,2 %
Poniżej 200 zł
14,9 %
Poniżej 300 zł
24,4 %
Poniżej 400 zł
24,3 %
Poniżej 500 zł
15,8 %
500 zł i powyżej
13,6 %
Biorąc pod uwagę minimalny dochód brutto na osobę uprawniający do otrzymania zasiłku
mieszkaniowego i wynoszący w tym okresie 320 zł brutto można szacować, że ok. 50 %
gospodarstw domowych była do niego uprawniona.
Czyli ok. 50 % gospodarstw domowych ma dochody poniżej minimum socjalnego.
Na rynku pracy można wyodrębnić dwie grupy:
n posiadających pracę, którzy obawiają się o jej utratę. Spowodowane jest to m.in.
restrukturyzacją firm, dużą konkurencją na rynku pracy, zwiększającymi się
wymaganiami pracodawców itd.
n bezrobotnych, z których większość (ok. 70%) to kobiety, znacznym odsetkiem
bezrobotnych absolwentów, tzw. bezrobociem chronicznym powtarzającym się po
okresach czasowego zatrudnienia, dużym odsetkiem osób nie posiadających prawa do
zasiłku.
Znaczna część gospodarstw domowych dotknięta jest w jakimś stopniu wymienionymi
wyżej problemami. Konsekwencją takiej sytuacji jest brak lub ograniczenie możliwości
zapewnienia sobie odpowiednich warunków bytowych.
Sytuację na rynku pracy potwierdzają ankietowani mieszkańcy ogólnie wskazując
bezrobocie jako jeden z największych problemów ich życia. Szczegółowo odnoszą się do
braku miejsc pracy dla kobiet oraz braku robót publicznych.
8.6. Bezpieczeństwo
Jednym z ważnych czynników wpływających na dyskomfort zamieszkiwania jest brak
poczucia bezpieczeństwa. W opinii mieszkańców jest to najsłabszą stroną miasta.
str.69
8.7. Zagospodarowanie i zabudowa miasta.
Stan, jakość, i jego estetyka są oczywiście zróżnicowane. Elementy te podlegają ponadto
indywidualnym subiektywnym ocenom w zależności od wykształcenia, zmysłu
estetycznego, zaspokajania potrzeb itp.
Ogólnie Głogów oceniany jest przez mieszkańców pozytywnie, podoba się odbudowywane
Stare Miasto, zabytki kultury, nowe sklepy...
W rzeczywistości w czasie szybkiego rozwoju miasta w latach 60-tych i późniejszych po
przemianie ustrojowej popełniono wiele błędów obniżających warunki życia.
Dokładnie zagadnienia te opisano w podrozdziale pt. “Uwarunkowania stanu
zagospodarowania” W tym miejscu chciałbym zwrócić uwagę na kilka z nich.
Jako przykład można podać np. osiedle “Kopernik”. Do dziś nie została tam zrealizowana
jednostka centralna pomiędzy ulicami Keplera , Gwiaździstą i Saturna mająca grupować
usługi ponadpodstawowe. Układ komunikacji kołowej i pieszej nie odpowiada dzisiejszemu
nasyceniu i liczbie samochodów. Brakuje miejsca na parkingi i garaże. Przestrzenno chłonne
osiedle nie ma wykreowanych ciągów pieszych i handlowych. Nie posiada również
publicznych placów zabaw i większych skupisk zieleni...nie licząc niedostępnych dla
mieszkańców terenów ogrodów działkowych. Te warunki dotyczą ok. 23 tys. osób czyli 31
% mieszkańców. Kolejne duże osiedle mieszkaniowe Piastów Śląskich, tam również
brakuje zorganizowanych terenów rekreacyjno-sportowych. Dyskomfort odczuwają
prawdopodobnie mieszkający w Zachodniej Dzielnicy Przemysłowo-składowej przy ulicach
Mickiewicza i Elektrycznej. Spotykamy tam zabudowę mieszkalną jedno i wielorodzinną.
Podobnie mieszkańcy Nosocic i Krzepowa narażeni są uciążliwości związane z położeniem
częściowo w strefie zalewowej oraz od południa drogi krajowej i linii kolejowej.
Do opracowania niniejszego podrozdziału wykorzystano m.in. opinie mieszkańców zawarte
w Raporcie z badań socjologicznych pt. “Jakiego Głogowa pragniemy”. Badania w maju
1996 r przeprowadziła specjalistyczna firma na losowo wybranej grupie 800 osób.
str.70
9. Uwarunkowania stanu dóbr kultury
Strefa “A"— ścisłej ochrony konserwatorskiej
Obejmuje obszar, na którym elementy dawnego układu przestrzennego zachowały się w
stanie nienaruszonym lub jedynie nieznacznie zniekształconym. Jest to obszar uznany za
szczególnie ważny jako materialne świadectwo historyczne. W strefie tej zakłada się
pierwszeństwo wymagań konserwatorskich nad wszelką prowadzoną współcześnie
działalnością inwestycyjną, gospodarczą i usługową.
W Głogowie strefa “A" ścisłej ochrony konserwatorskiej została wyznaczona dla trzech
rozłącznych obszarów uznanych za zabytki urbanistyki decyzjami o wpisie do rejestru
zabytków, są to:
· historyczne centrum miasta wraz z nowożytnymi fortyfikacjami i promenadami;
· Ostrów Tumski
· układ ruralistyczny Brzostowa
Strefa “B" ochrony konserwatorskiej
Obejmuje obszary, w których elementy dawnego układu zachowały się w stosunkowo
dobrym stanie. Wyznaczona została dla kilku rozłącznych obszarów miasta:
· bezpośredniego otoczenia Ostrowia Tumskiego;
· dzieła obronnego położonego na wschód od Ostrowia Tumskiego, na obecnych
terenach wodonośnych Głogowa
· fragmentu terenu przylegającego od płn-zach. do strefy “A" starego miasta, gdzie
znajdują się relikty starego cmentarza żydowskiego
· tzw. skweru pionierów oraz sąsiadującego zespołu szkół
· przekształconego w park cmentarza ewangelickiego przy ul. Obrońców Pokoju
Strefa “K" ochrony krajobrazu kulturowego
Obejmuje tereny krajobrazu integralnie związanego z zespołem zabytkowym, znajdujące
się w jego otoczeniu lub obszary o ukształtowanym wyniku działalności ludzkiej
charakterystycznym wyglądzie.
W Głogowie strefę “K" wyznaczono dla terenów położonych na północ od granic
historycznego centrum miasta. Obejmuje ona zarówno tereny zabudowane, jak i tereny
gruntów rolnych, tereny wodonośne miasta i tereny zalewowe. Przy jej wyznaczaniu
kierowano się zamiarem zachowania w niezmienionej formie tego charakterystycznego
fragmentu miasta. Strefa ta winna zostać w przyszłości uzupełniona o istotne a zachowane
elementy systemu fortyfikacji miasta, również te które leżą poza granicami
administracyjnymi miasta.
Strefę “K" wyznaczono również dla Brzostowa, gdzie ma pełnić rolę otuliny dla strefy
“A" ochrony konserwatorskiej.
str.71
SPIS WAŻNIEJSZYCH ZABYTKÓW ARCHITEKTURY I BUDOWNICTWA
(pełny spis znajduje się w wykazie obiektów zabytkowych Głogowa opracowanego przez Państwową służbę
ochrony Zabytków Oddz. w Legnicy)
I. Zespoły i budowle wpisane do rejestru zabytków
1. Stare Miasto w Głogowie - zespół urbanistyczno-krajobrazowy. Granice wyznaczone po
obwodzie pl. Iwo Odrowąża, ul. 3 Maja, I. Daszyńskiego, ul. Piastowskiej, ks. P. Skargi oraz
rejon Wyspy Tumskiej, parki i zespoły starodrzewia
2. Układ urbanistyczny Brzostowa
3. Zamek Piastowski, ul. Zamkowa
4. Obwarowania miejskie składające się z murów, baszt i bram oraz fos otaczających miasto
5. Brama szpitalna
6. Kościół kolegiacki p.w. NMP (ruina), ostrów Tumski, Pl. Katedralny
7. Kościół p.w. św. Mikołaja (ruina), ul. Starowałowa
8. Kościół pomocniczy p.w. Bożego Ciała, ul. Powstańców 1, parafia rzym.-kat. Św. Mikołaja w
Głogowie
9. Kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca, ul. Okrężna (Brzostów), parafia rzym.-kat. Św.
Wawrzyńca w Brzostowie
10.Cmentarz przykościelny, ul. Okrężna (Brzostów), parafia rzym.-kat. Św. Wawrzyńca w
Brzostowie
11.Kościół ewangelicki reformowany, rozebrany
12.Ratusz (odbudowywany), Rynek
13.Teatr (odbudowywany), Rynek
14.Budynek Sądu Rejonowego, ul. St. Kutrzeby
15.Dom, ul. Okrężna nr 15 (Brzostów)
16.Dom, ul. Okrężna 25 (Brzostów)
II. Zespoły i budowle o warunkach kulturowych (wybrane)
17.Kościół parafialny p.w. św. Klemensa, pocz. XX w.
18.Plebania, pocz. XX w.
19.Kościół i klasztor Klarysek - ruina
20.Kaplica, dawniej cmentarna ewangelicka, ul. B. Krzywoustego, I ćw. XX w.
21.Kościół greko-katolicki, ul. Staromiejska 17, 1909-1910 r.
22.Dom pogrzebowy, ul. Legnicka, XIX/XX w.
23.Kapliczka, ul. Rudnowska, XIX w.
24.Milchhaus (mleczarnia), ul. B. Krzywoustego, I ćw. XX w.
25.Kolegium Jezuickie, ul. Powstańców, 1696-1910 r.
26.Willa, obecnie PGKiM, ul. Kamienna Droga 40, pocz. XX w.
27.Urząd Miasta, ul. Sikorskiego 21, koń. XIX w.
28.Policja, ul. Obrońców Pokoju, pocz. XX w.
29.Ośrodek szkolno-wychowawczy, ul. Staszica 17, XIX/XX w.
30.Technikum mechaniczne, ul. Jana z Głogowa, pocz. XX w.
31. Zespół Szkół Ekonomicznych, ul. Karola Miarki, k. XIX w.
32.Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Karola Miarki, k. XIX w.
33.Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Sikorskiego, pocz. XX w.
str.72
34.Poczta, ul. Piotra Skargi, 80 lata XIX w.
35.Wodociągowa wieża ciśnień, ul. Kolejowa, 1909 r.
36.Wodociągi, ul. Łąkowa, ok. 1881 r.
37.Cmentarz komunalny, ul. Legnicka, 1876 r.
38.Cmentarz wokół kolegiaty, pl. Katedralny, 1 poł. XIII w.
39.ul. Rudnowska, głaz upamiętniający bitwę nad Kaczawą, 1913 r.
40.Umocnienia obronne i fortyfikacje twierdzy Głogów: schrony, wartownie i wieża
artyleryjska zlokalizowane wzdłuż Odry, 1832, XIX w, lata 20-30 XX w.
III. Opis wybranych zabytków kultury i sztuki
Zamek, wzniesiony nad brzegiem Odry w poł. XIII w. przez księcia Konrada I, pierwotnie
gotycki, zbudowany na planie prostokąta, z dziedzińcem i cylindryczną wieżą,
przebudowany w stylu renesansowym w XVI w. Spalony podczas wojny, został
odbudowany w latach 70-tych, obecnie jest siedzibą Muzeum Archeologiczno Historycznego.
Ratusz, datowany na XIII w., wielokrotnie niszczony, w XVI w. przybrał szatę
renesansową. Gruntownie przebudowany w 1831 r. Zachowały się późnogotyckie sale
piwniczne: jedna ze sklepieniem kryształowym, druga z siatkowym oraz relikty
renesansowego i barokowego wystroju. Nad gmachem góruje rekonstruowana obecnie wieża
( wzniesiona w latach 30-tych XVIII w.) o wysokości ponad 80 m. Ratusz odbudowywany
jest od 1987r. i będzie przyszłą siedzibą władz miejskich.
Teatr Miejski, ruiny gmachu wzniesionego w 1774 r., przebudowanego 25 lat później na
budynek teatralny o klasycystycznym wystroju fasady. Cztery lata temu powołano Fundację
Odbudowy Teatru im. A. Gryphiusa.
Kościół św. Mikołaja, z poł. XIII w., trzynawowy; rzadki na Śląsku przykład
wczesnogotyckiej architektury. Pozostanie w stanie trwałej ruiny, jako symbol zniszczeń
wojennych.
Kościół i Kolegium Bożego Ciała, późnobarokowy z dwuwieżową fasadą, wzniesiony w
latach 1695-1702. Odbudowany pod koniec lat 50., z prześwietlonym wnętrzem, w którym
zachowały się elementy barokowego wyposażenia.
Kolegiata na Ostrowie Tumskim, najstarszej części Głogowa. Po wojnie w ruinie, obecnie
odbudowywana. Druga po katedrze wrocławskiej co do rangi świątynia Dolnego Śląska.
Fragmenty obwarowań i fortyfikacji, pochodzące z czasów średnio-wiecznych, stanowią
naturalną ozdobę miasta wytyczając średniowieczną linię zabudowy Głogowa. Częściowo
odrestaurowane będą sukcesywnie zagospodarowywane na ciągi spacerowe.
Fosa, kazamaty i korytarze kontrminerskie, dobrze zachowane po dzień dzisiejszy mogą
stanowić największą atrakcję turystyczną Głogowa.
Fort Malakoff, na cyplu Ostrowa Tumskiego w Głogowie, u zbiegu wód Starej Odry i
Odry, znajduje się potężna budowla o naprawdę imponujących rozmiarach. Mowa tu o
ceglanej wieży artyleryjskiej znanej jako "fort Malakoff" lub Barbakan. Głównym zadaniem
"Turm Reduit" była obrona miasta od kierunku północnego, a także zabezpieczenie rzeki
przed ewentualnym sforsowaniem. "Turm Reduit" jest budowlą trzykondygnacyjną.
Kondygnacja podziemna (obecnie zasypana i zalana wodą) była prochownią, w której
znajdowała się studnia. Kondygnacja naziemna posiadała dwie wysunięte (w kształcie tzw.
kocich uszu - kaponiery, służące do obrony wejścia, a także stanowiska dla artylerii z
rykoszetowymi otworami. Wewnątrz znajduje się wieża o ścianach grubości l,2 m, która
umożliwiała zejście do prochowni oraz wejście na kondygnację górną.
str.73
Średnica całej wieży wynosi ll m. Kondygnacja górna była również stanowiskiem dla
artylerii.
Twierdza Głogów - "Blockhaus Schanze", na północnych peryferiach Głogowa,
bezpośrednio przy linii kolejowej do Leszna Wlkp., na wale przeciwpowodziowym, za Starą
Odrą znajduje się niewielka grupa obiektów fortyfikacyjnych. Składa się ona z czterech
budowli, z których pierwsza została wybudowana ok. l858 r., w czasach gdy rozpoczęto
budowę połączenia kolejowego z Lesznem. Jest to ceglany tradytor artyleryjski, który w
owym czasie został nazwany "Blockhaus Schanze", z racji obsypania od strony północnej
niewielkim wałem. Posiada on dwie kondygnacje. Kondygnacja dolna (nieco pod
powierzchnią ziemi), z pięcioma antyrykoszetowymi otworami strzelniczymi była
pomieszczeniem bojowym dla artylerii. Dlatego też grubość ścian wynosi ok. l,2 m.
Natomiast kondygnacja górna (grubość ścian ok. 0,5 m) służyła głównie za pomieszczenie
koszarowe i była wyposażona m.in. w otwory strzelnicze dla broni palnej. Kształt obiektu, w
przekroju poziomym, jest zbliżony do trapezu. Przy obiekcie znajduje się studnia głębinowa.
Tradytor został wybudowany równolegle z innymi fotyfikacjami położonymi na tym terenie.
Za tradytorem znajduje się największa budowla z tego okresu, którą jest schron dla plutonu
piechoty (ok. l0 m. długości). Grubość stropodachu dochodzi do 2,l m. Został on
wzmocniony dwuteownikami, które stanowią warstwę ochronną przed odpryskami,
powstającymi podczas ostrzału nieprzyjaciela. Ściana wejściowa została wyposażona w
jeden duży otwór doświetlający, który zamykano grubymi, przesuwanymi płytami
stalowymi.
"Blockhaus Schanze" stanowi jeden z nielicznych, zachowanych w
nienaruszonym stanie, przykładów pruskich fortyfikacji Głogowa.
Bastiony, jednym z systemów fortyfikacyjnych, który był zastosowany w umocnieniach
Głogowa był tzw. front bastionowy. System bastionowy polegał na takim usytuowaniu
rowów i wałów, by uzyskać wzajemną osłonę wszystkich elementów frontu. Głogowskie
bastiony zostały wybudowane w ten sposób, że od strony Odry usytuowano trzy bastiony:
Schloss, Carl (największy z nich) i Wolfsgrube. Natomiast pozostałe dzieła zostały
rozciągnięte na łuku wzdłuż starych murów obronnych. Bastiony były wysuniętymi
stanowiskami artyleryjskimi. Wokół Głogowa wybudowano w sumie ll bastionów. Długość
całkowita pojedynczego bastionu wynosi ok. 70 metrów, a szerokość 90 m. Natomiast
wysokość od dna fosy - 6 m. Na skutek zwiększenia zasięgu ostrzału artyleryjskiego, w
wyniku pertraktacji prowadzonych z pruskim ministrem wojny nastąpiła rozbiórka
bastionów jako dzieł już przestarzałych. Zlikwidowano wówczas bastiony oprócz dwóch:
Leopold i Sebastian.
Hutnictwo z okolic Głogowa w VI - VII w., w okolicach Głogowa produkcja żelaza w VI VII wieku opierała się przede wszystkim na lokalnych zasobach surowcowych, głównie na
bazie rudy darniowej. Złoża ich występują na obszarze Pradoliny Głogowskiej i
charakteryzują się podwyższoną zawartością fosforu. Jedynym, znanym do tej pory,
miejscem gdzie zostały odkryte urządzenia związane z produkcją żelaza, są osady z
Żukowic), odkryte w l967 - 7l roku przez M. Kaczkowskiego, datowane na najstarsze fazy
wczesnego średniowiecza (VI - VII w.) Materiały archeologiczne uzyskane z tych stanowisk
reprezentują: kilka kloców żużla, kilkadziesiąt pieców w postaci wklęsłych kotlinek
wyłożonych silnie przepaloną gliną oraz wypełnionych węglem i drobnymi grudkami żużla,
mielerz (magazyn węgla drzewnego), trzy piece do uszlachetniania żelaza i narzędzia
kowalskie oraz dużą ilość odprysków po obróbce łupek tzw. zendry.
Głogów - kaplica loretańska, W ruinach dawnego kościoła św. Mikołaja znajduje się
ciekawy obiekt kultu katolickiego. Jest nim Casa Santa czyli święty domek. Legenda mówi,
str.74
że w Nazarecie istniał domek należący do Marii w którym się urodziła i spędziła życie.
Mieszkał tutaj także jej syn Jezus Chrystus a potem apostołowie odprawiali msze święte. Po
ostatecznym zdobyciu Ziemi Świętej przez Turków w 1291 r, nastąpiło cudowne
przeniesienie domku do Dalmacji, a stamtąd do Loreto we Włoszech w 1294 roku. W
następnych dziesiątkach lat rosło znaczenie kultowe romańskiego kościółka tak, że w XV w.
cieszył się już ogólnoeuropejską popularnością. Zajmuje ona prawie połowę starej zakrystii,
przylegającej do południowej ściany prezbiterium. W ścianie zachodniej znajduje się
okienko zwiastowania. Na ścianie ołtarzowej pozostały jedynie nisze - szafki na produkty
żywnościowe i wnęka na posąg Marii. Nie zachowało się wyposażenie wnętrza kaplicy
zniszczonej w czasie ostatniej wojny.
Krzyże i kapliczki pokutne, na Ziemi Głogowskiej odnaleziono dotychczas l8 zabytków
średniowiecznego prawa. Jest to l5 krzyży pokutnych, 2 kapliczki pokutne i l stół
sędziowski. Rozmieszczenie tych obiektów przedstawia się następująco:
Buczyna - Krzyż pozbawiony ramion leży po prawej stronie drogi do Kłębanowic.
Bytom Odrzański - Znajduje się tu jedno z najliczniejszych i najoryginalniejszych
zgrupowań krzyży pokutnych na Śląsku. Wszystkie pięć krzyży pozbawiono części górnych
(głów) i wmurowano poziomo w wieżę kościoła jako budulec i zarazem ozdobę. Dwa
umieszczono na prawo, a pozostałe na lewo od południowego wejścia. Pierwszy z prawej
strony ma wyrytą łopatę, a po lewej stronie kolejno: nóż, miecz i dzidę.
Jaczów - Krzyż maltański stojący we wnęce muru przykościelnego. Został tu przeniesiony
w l936 r. z okolic drogi do Jaczewa gdzie został złamany przez ciężarówkę. Posiada ryt
miecza.
Kotla - Krzyż tkwiący w murze przykościelnym od strony północnej. Wyryto na nim topór.
Krzepów - Krzyż nieregularny, wolnostojący pod transformatorem obok długiego muru.
Około l00 m na północ od skrzyżowania z drogą Głogów - Przedmoście. Wyryto na nim
kuszę.
Łagoszów Wlk. - Krzyż nieregularny wmurowany w północną część muru cmentarza
przykościelnego, około l,5 m od grubego drzewa. Wyryty prawdopodobnie miecz.
Przedmoście - Dwa krzyże wolnostojące przy głównej drodze na starym przystanku PKS.
Na jednym wyryty miecz.
Smardzów - Kapliczka pokutna wolnostojąca kilka metrów na zachód od polnej drogi do
Jaczewa, na wzniesieniu ok.700 m od końca wsi. Uszkodzona.
Stare Strącze - Stół sędziowski pod wiekową lipą, obok domu nr 39, po południowej stronie
drogi.
Wietszyce - Dwa krzyże nieregularne stojące obok domu nr 43. W prawym wyryta głęboka
bruzda.
str.75
10. Uwarunkowania wynikajace z realizacji ponadlokalnych celów
publicznych
Sfera społeczno-gospodarcza
•
Decentralizacji państwa i wprowadzenie powiatów
•
Rozbudowa budynku policji rejonowej
•
Kontynuacja budowy przychodni specjalistycznej
•
Wykorzystania gospodarczego bliskości dwóch specjalnych stref ekonomicznych - legnickiej i
polkowickiej
•
Wspieranie komunalnego budownictwa mieszkaniowego ze środków celowych
Komunikacja i transport
•
Budowa południowej obwodnicy miejskiej z drugą przeprawą mostową na Odrze i wiaduktem
nad linią PKP w ciągu drogi krajowej nr 34 - I etap
•
Modernizacja ul. Legnickiej i ul. Kamienna Droga
Gospodarka wodna
•
Remont, modernizacja i odbudowa wałów przeciwpowodziowych
Ochrona środowiska
•
Budowa oczyszczalni ścieków
•
Wymiana drzewostanu w zalesieniach ochronnych (eliminacja topoli)
•
Zalesianie gleb nadmiernie skazonych metalami ciężkimi i związkami siarki
•
Wprowadzanie upraw roślin przemysłowych na glebach skażonych
•
Aktualizacja stref ochronnych
Infrastruktura techniczna
•
Pierwszeństwo przydziału środków z funduszy celowych na porządkowanie gospodarki
wodnej
•
Upowszechnienie gazu ziemnego do celów grzewczych
Rolnictwo
•
Rozwój oświaty rolniczej
str.76
11. Uwarunkowania stanu zagospodarowania miasta Głogowa na 1997
rok.
Rok 1997 jest kolejnym dla Głogowa rokiem transformacji gospodarczej. W obecnych
granicach administracyjnych Gmina Miejska Głogów istnieje w następującym układzie
funkcjonalno przestrzennym :
1. Przedmieście Katedralne - Ostrów Tumski
Objęte ścisłą strefą ochrony konserwatorskiej, przedmieście w północnej części miasta,
oddzielone nurtami Odry i Starej Odry. (ogólna pow. Wyspy 303,5 ha w obszarze miasta
183,5 ha)
Zachodnia część zainwestowana. Znajdują się tutaj: budynki dawnych koszar
wykorzystywane jako pralnia wojskowa, warsztaty szkoły samochodowej. Zlokalizowane
jest w nich również Liceum Ogólnokształcące oraz Prywatny Zespół Szkół Elektronicznych.
Częściowo wykorzystywane jest wysokie nabrzeże dla celów przeładunkowych.
Ruiny XIII wiecznej kolegiaty w odbudowie wraz z nowowznoszonym zespołem
parafialnym i budynkami hospicjum. W części tej (między torami kolejowymi a Kamienną
Drogą) znajdują się jedyne wielorodzinne budynki mieszkalne Ostrowia Tumskiego sprzed
1945 roku i wielorodzinna zabudowa działek rzemieślniczych z lat 60-tych. Jako
uzupełnienie funkcji mieszkaniowej na tym obszarze użytkowany jest zespół garaży dla
samochodów osobowych i kompleks tymczasowych ogródków działkowych. Znaczny teren
zajmuje zieleń nieurządzona z reliktami fortyfikacji (wieża artyleryjska i fosa z wodą przy
Kamiennej Drodze).
Część wschodnia :
Jedyny budynek mieszkalny wielorodzinny przy ul. Dzieci Głogowskich objęty ochroną
konserwatorską jako budynek o walorach kulturowych sprzed 1945 roku. Inna przedwojenna
zabudowa na tym obszarze wykorzystywana jest pod działalność handlową, głównie są to
hurtownie. Znalazły tu swoje siedziby również MZWiK przy ul. Łąkowej 1 , PPHU Master,
UNIPOL, LOK, Helonbud, Agroma, itd.)
Część firm ulega przekształceniom w dziedzinie produkcji i zakresu świadczonych usług w
związku z czym zabudowa na tym obszarze ma charakter tymczasowy.
Wśród terenów zieleni nieurządzonej - relikty fortu wodnego i starodrzrew byłego
nieczynnego dziś ujęcia wody “Odrzycko”.
2. Śródmieście.
Nie ma wykształconego charakteru ogólnomiejskiego. Dominuje dotychczas nasycenie usług
przy placu 1000-lecia i Alei Wolności, równomiernie zaczyna lokalizować się wzdłuż
przyległych ulic 1 Maja, rejon PKS-u, Jedności Robotniczej wyrażające się liczbą
tworzonych punktów sprzedaży. Adaptacje parterów na usługi jako przekształcenia
dotychczasowej funkcji mieszkaniowej, duże zainteresowanie możliwościami lokalizacji
małych tymczasowych pawilonów i kiosków handlowych sa charakterystyczne dla tego
rejonu.
Drugim terenem nasycenia usług handlu jest rejon “Zielonego Rynku“ (zbieg Jedności
Robotniczej i Słowiańskiej) ulica Głowackiego i ciąg pieszy ulicą Stawną przy adaptowanej
na halę targową “Stodole“ w kierunku ul. Obrońców Pokoju. Tworzenie ciągów handlowo usługowych staje się podstawową , główną zasadą lokalizacji nowych sklepów.
Ze względu na ilość i jakość lokalizowanych tutaj usług ogólnomiejskich (szkoły średnie,
str.77
obiekty administracji rządowej i samorządowej, dworzec kolejowy i autobusowy, banki,
hotele, domy towarowe i inne usługi) obszar śródmieścia to dziś rejon ulic wyznaczony od
zachodu ul. Przemysłową, terenami PKP od północy, od wschodu Bramą Brzostowską,
Rondem Konstytucji 3 Maja i Obrońców Pokoju, od południa Armii Krajowej, Wojska
Polskiego i Sikorskiego.W obszarze tym zabudowę tworzą zasoby sprzed 1945 roku (objęte
ochroną konserwatorską ze względu na walory kulturowe). Zabudowa lat 60-tych i 70-tych
przy Al.Wolności jest dysharmonizująca ze względów formalnych. Zniekształcono
przestrzeń śródmiejską lokalizując osiedlowy, grzebieniasty układ bloków mieszkalnych i
zatracając w ten sposób charakter handlowej ulicy śródmieścia. Różnorodność form i
sposobów zabudowania jest typowa dla tego obszaru i jest jednocześnie przejawem
atrakcyjności tego rejonu. Przestrzeń ta jest ciągle przekształcana, uzupełniana i zmieniana .
Problemy komunikacyjne (trudności w płynności ruchu drogowego, brak miejsc
postojowych)
W/w dwa rejony nasycenia handlowego, pierwszy Plac 1000 - Aleja Wolności i drugi rejon
Zielony Rynek - Stawna rozdziela strefa rekreacji i wypoczynku - Park Słowiański.
3. Stare Miasto:
Układ urbanistyczny uznany jako zabytek dóbr kultury. Historyczne centrum miasta Starówka objęta ścisłą ochroną konserwatorską . Na podstawie zatwierdzonego w 1982
roku planu szczegółowego rozpoczęto jej odbudowę. Pierwsze kwartały mieszkalne przy ul.
Powstańców zostały zasiedlone w 1989 roku. Sukcesywnie zabudowywane są parcele
wzdłuż ulicy Grodzkiej (strona północna i południowa). W trakcie budowy południowa
pierzeja rynku. Trwają prace konserwatorskie w ruinach kościoła św. Mikołaja i w budynku
Ratusza. Odbudowana wieża Ratusza zdecydowanie nadaje charakter Starówce, poprawiając
sylwetę miasta w sposób jednoznaczny.
Wschodnie kwartały wzniesione w pierwszych latach 90-tych (ul. Smolna, część Rynku,
Polska i wspomniana wyżej ul. Powstańców) zyskują połączenie ulicą Grodzką ze strefą
Śródmieścia pod koniec 1997 roku. Oczekiwać należy dalszego tempa wzrostu odbudowy.
Atrakcyjność tego terenu podnoszą istniejące tu zabytki.
Realizacja lapidarium poświęconego Gminie Żydowskiej oraz nowowybudowane jako
modernizacja wcześniejszego targowisko przy Wałach Chrobrego są pierwszymi
realizacjami w paśmie założonych plant okalających Starówkę po linii średniowiecznych
fortyfikacji. Częściowo ukończono prace konserwatorskie w fosie miejskiej. Czeka na
odbudowę kino “Bolko”, które ze względu na swą lokalizację może zyskać miano wizytówki
miasta.
Wschodnia część Starego Miasta to po wojnie odbudowana Poczta, lokalizowane usługi
oświaty w kubaturach budynków sprzed II wojny światowej (Szkoła specjalna nr 5 przy ul.
Staszica, Zespół Szkół Samochodowych, Liceum Ekonomiczne, internaty i niedawno
urządzony Rejonowy Urząd Pracy.
Dysharminią funkcjonalną w tym obszarze (Centrum miasta) jest zlokalizowana baza
transportowo - remontowa PKS-u. Istniejące zespoły garaży samochodów osobowych,
tymczasowo dzierżawione działki pod ogródki warzywne są przeszkodą dla komunikacji
pieszej z Centrum w kierunku terenów rekreacyjnych (basen miejski i park leśny tereny po
przedwojennym “ogrodzie zoologicznym”). Zabudowania OSiR-u “Neptun” są w ciągłej
dewastacji. W podobnym alarmującym stanie są ruiny “świątyni Goethego” w parku
miejskim. Relikty fortyfikacji publicznie niedostępne.
4.Strefa osiedli mieszkaniowych
str.78
Na południe od Parku Leśnego i w/w Śródmieścia (pd strona ul.Armii Krajowej) rozciąga się
strefa osiedli mieszkaniowych :
Osiedle Chrobry , wiek zabudowy 25 lat , zrealizowane całkowicie , z wybudowanym
ośrodkiem ponadpodstawowym “Mogador” . Oś zielone - przejście piesze , przecinające
osiedle z północy na południe w kierunku handlowej ulicy Gomółki i Kopernika.
Nieliczne pawilony tymczasowe na terenie osiedla , kłopoty z parkowaniem samochodów
osobowych. Miejsc pod nowe inwestycje brak, z wyjątkiem narożnika przy zbiegu ul.
Wojska Polskiego i Ar. Krajowej.
Os. Chopina i Kościuszki - osiedle domów jednorodzinnych jest kontynuacją założenia
urbanistycznego sprzed II wojny światowej. Architektura różnorodna , przemieszanie
stylów.
Liczne dobudowy i rozbudowy starej tkanki świadczą o przekształceniach funkcjonalnych
(wprowadzanie usług w budynki mieszkalne)
Podobne elementy “doklejania kubatury” spotkać można przy zabudowie wielorodzinnej
Osiedla Kościuszki (ul. Połanieckich). Utrwalony jednoznacznymi przekształconymi w
sklepy garażami odcinek ulicy Gomółki uzyskał charakter ciągu pieszo-handlowego
prowadzącego na Kopernik.
Tak jak w w/w rejonach miasta - kłopoty z parkowaniem wystepują tutaj również.
Kołnierzem południowym Centrum są osiedla Hutnik I i Hutnik II liczące 27, 25 lat
oddzielone od Starego Miasta Lasem Komunalnym. Osiedla zrealizowane wraz z ośrodkiem
ponadpodstawowym zespołem handlowo - usługowym “Skarbek”. Rozbudowano go w
latach 80-tych o kwartał wzniesiony w systemie Wk-70 z usługowym parterem jako
uzupełnienie “Skarbka”. Osiedla te rozdziela ciąg zieleni parkowej przy ul. Budowlanych,
spełniający jednocześnie dla tych osiedli rezerwę terenów spacerowych.
Hutnik I - w odróżnieniu od spójnego, wyważonego architektonicznie os. Hutnik II - jest
nagromadzeniem kubatur o różnych skalach ( małe domy jednorodzinne przy ul.
Sienkiewicza i wieżowce u zbiegu ul. Kossaka i Budowlanych liczące ponad 2 tys.
mieszkańców.
Istnieją rezerwy terenowe pod nowe inwestycje.
Na wschód od w/w os. Hutnik II uzupełnieniem kołnierza strefy osiedli mieszkaniowych jest
zabudowa jednorodzinna wzdłuż strumienia Sępolno.
Wraz z kompleksem oświatowo - sportowym (tereny budowanej Hali Sportowej) i Zespołem
Szkół Zawodowych i os. “Mechaniczne” okala Park Leśny od południa , tworząc zwarty pas
funkcjonalny mieszkalnictwa.
O ile czytelny charakter mają domy wzdłuż ulic Witosa, Paderewskiego, wzdłuż ulicy
Ułanów Polskich (pn. strona ul. Rudnowskiej) - o tyle zachwianiu uległo nasycenie usług o
charakterze uciążliwym w centrum osiedla “Mechanicznego” i teren ten jest obszarem
występujących konfliktów.
Na południe od w/w osiedla Hutnik II - istnieje jako jeszcze jeden przykład kontynuacji
układu urbanistycznego sprzed 1945 - osiedle “Słoneczne”. Znaczący okres dla tego osiedla
to lata 1945 - 1975 , w którym wzniesiono większość zabudowy jako odbudowywane i nowo
projektowane realizacje na wyznaczonych już parcelach budowlanych. Ostatnie domy
mieszkalne - to architektura lat 90-tych powstała niedawno, w formie przebudowy lub
modernizacji istniejących kubatur.
Osiedle to jest żywym przykładem umiejętnego wykorzystania rzeźby terenu i punktów
str.79
widokowych na rozciągającą się panoramę Starego Miasta (oś widokowa ulicy Spadzistej na
wieże Starówki i Ostrowa Tumskiego).
Tereny publiczne (starodrzew wewnątrz osiedla) są niezainwestowane i niewykorzystane na
cele parku rekreacyjnego.
System grzewczy, indywidualny oparty na bazie przydomowych kotłowni daje się coraz
częściej zauważać jako unoszący się “smog” nad osiedlem. Wprowadzane usługi
( dobudowywane lub wbudowywane w istniejące budynki ) często uciążliwością swoją
przekraczają granice posesji i są źródłem problemów związanych z zamieszkiwaniem w tym
rejonie. Brak m-c postojowych w istniejącym układzie komunikacyjnym wzmaga te
uciążliwości.
O wiele wygodniejsza sytuacja jest na młodszym, bo z okresu 1975-1985 - oś. Sportowym.
Jest ono zadbane i utrzymane powyżej średniego standardu zagospodarowania. Architektura
również jest bardziej zdyscyplinowana.
Jeszcze dalej oddalone od Centrum (około 2 km) i Śródmieścia jest jedno z największych
zrealizowanych osiedli - “Kopernik” (wzniesiony w systemie “wielopłytowym”), wiek
zabudowy 22 - 14 lat dla około 23 tys. mieszkańców nie zrealizowano do dziś tzw.
“Jednostki Centralnej”(obszar ulic Saturna, Gwiaździsta, Keplera).
Z całego programu usług ponadpodstawowych - powstał tylko Kościół p.w. NMP z
zespołem parafialnym oraz dwa hotele miejskie. Tymczasowym zagospodarowaniem jest
urządzone targowisko miejskie, parking oraz adaptacje budynku stołówki kombinackiej na
potrzeby Hali Targowej.;
Kompozycja osiedla nie wykorzystuje ukształtowania terenu we właściwy sposób i wraz z
brakiem obiektów kubaturowych jest przyczyną powstawania korytarzy wietrznych.
Zasada prowadzenia komunikacji kołowej i pieszej, zaprojektowana na osiedlu nie
odpowiada dzisiejszemu nasyceniu i liczbie samochodów osobowych. Nasileniu uległy w
ostatnich latach problemy związane z parkowaniem i dojazdami do budynków.
Przestrzennochłonne osiedle nie ma wykreowanych ciągów pieszych oraz ciągów
handlowych, publicznych terenów zielonych. Przekształceniom funkcjonalnym ulegają
budynki szkół podstawowych - mieszcząc w sobie nowe dodatkowe funkcje (lokalizacja
liceum w szk. podst. nr 10).
Teren osiedla Kopernik jest na dzień dzisiejszy terenem o dużych możliwościach
inwestycyjnych. Na południe najdalej wysuniętym osiedlem mieszkaniowym jest teren os.
Paulinów, zrealizowany już w 80%. Atrakcyjność tego obszaru zamieszkiwania podnosi
istniejący starodrzew (dawne tereny ujęcia wody) wykorzystywany jako park. Na osiedlu
tym widoczne są skutki nieprzestrzegania zasad zabudowy szeregowej i bliźniaczej.
Osiedle Piastów Śląskich - jest największym osiedlem wielorodzinnym w płd.-wsch. części
miasta. Ze względu na swą lokalizację i sąsiedztwo rozległych terenów niezabudowanych ma charakter osiedla “satelitarnego”. Zabudowa pierwszej zrealizowanej w 1986 r. jednostki
(klin między ulicami Wita Stwosza i Kazimierza Wielkiego) z ciągiem pieszo - usługowym
wewnątrzosiedlowym - strukturalnie związana jest z miastem. Zabudowa ukształtowana w
formie kwartałów mieszkaniowych utrzymana jest w skali. Występują tu również problemy
z niedostatkiem miejsc parkingowych.
Jednostki wzniesione później (w/w “satelity”) są fragmentem ogromnego założenia
urbanistycznego . Osiedle nie jest nasycone usługami podstawowymi. Występuje tu również
brak wykształconych ciągów pieszych. Miastotwórczym elementem jest wznoszony kościół
wraz z zespołem parafialnym wyróżniający się architekturą. Zabudowa kształtowana w
formie kwartałów mieszkaniowych - monotonna, pięciokondygnacyjna. Dysproporcje w
str.80
ładzie przestrzennym stwarzają lokalizowane założenia zespołów jednorodzinnych domów
w sąsiedztwie pięciokondygnacyjnych bloków mieszkalnych. Brak zorganizowanych
terenów rekreacyjno - sportowych.
Stosunkowo młody wiek zabudowy - najmłodsze budynki mają 10 lat.
Od północy z wyżej omówionymi terenami graniczy “Żarków”- siedlisko zajmuje teren
dawnej zabudowy koszarowej. Tutaj w byłym dworku umiejscowiła się Szkoła Rolnicza.
Od południa Os. Piastów Śląskich sąsiaduje z “Górką” - jednym z siedlisk, które w 1984
roku zostało przyłączone do miasta.
Górka (zwana również “Górkowem”) ulega ciągłym przekształceniom. Tereny rolne byłego
SKR-u przeznacza się pod zabudowę jednorodzinną. Sukcesywnie - indywidualni
właściciele również wtórnie dzielą grunty na parcele budowlane z przeznaczeniem pod
zabudowę jednorodzinną lub zespoły garaży dla mieszkańców os. Piastów Śl.
Podobne zmiany zauważane są w Brzostowie, który ze względu na swój układ urbanistyczny
objęty jest strefą ochrony konserwatorskiej.
Odrębnymi siedliskami dawnej zabudowy miejskiej są obecnie przedmieścia przy ul.
Rudkowskiej - Nosocice i Krzepów. Tereny te wymagają przekształceń ze względu na zły
stan techniczny budynków (wiek zabudowy powyżej 50 lat) jak i brak infrastruktury
technicznej.
Dodatkowym utrudnieniem w przekształceniu tych terenów jest występująca tu strefa
zalewowa, liniowa zabudowa a od strony południowej droga krajowa i linia kolejowa.
W zw. z w/w uwarunkowaniami przekształcenia powinny przebiegać w kierunku zamiany
istniejących gospodarstw rolnych na działki rzemieślnicze oraz zespoły zabudowy
magazynowej , hurtowni i składów.
Zabudowa mieszkalna zróżnicowana od typowej zabudowy zagrodowej do klasycystycznych
kamienic wielorodzinnych.
W strefie łączącej z miastem istnieje 100-letnia Cukrownia Głogów, “Famaba” i
niezrealizowana elektrociepłownia w Widziszowie. Razem tworzą wschodnią dzielnicę
przenysłową.
Tu zlokalizowane są różnej wielkości przedsiębiorstwa produkcyjne (np. Soft - drink), bazy
transportowo remontowe (przedsiębiorstwo MKS) ciągle przekształcające się
przestrzennie i funkcjonalnie.
W Widziszowie istniejąca zabudowa siedliskowa w złym stanie technicznym, nie
doinwestowana , przeznaczona do likwidacji - oczekuje na decyzje dot. budowy elektrowni.
Duży obszar stanowią w Widziszowie odstojniki cukrowni, pogarszające warunki
klimatyczne tego rejonu.
Drugim, większym terenem przemysłowym jest zachodnia dzielnica przemysłowo składowa związana funkcjonalnie z linią kolejową Wrocław - Szczecin i ze stacją Głogów.
Tradycja lokalizowania w rejonie tym zakładów produkcyjnych sięga ubiegłego wieku
(drobne zakłady wzdłuż ulicy Elektrycznej). Obecnie skupione w obszarze tym
przedsiębiorstwa reprezentują różne branże. Obok terenów produkcyjnych na skutek
licznych przekształceń w miejscu dawnych struktur wprowadzono nowe, ukierunkowane na
handel hurtowy i detaliczny. Przekształceniom tym w pierwszej kolejności uległy duże bazy
transportowo - budowlane funkcjonujące jako zaplecze
dużych przedsiębiorstw
budowlanych. Reprywatyzacja zakładów uwidoczniona została w podziałach wtórnych
terenów zajmowanych wcześniej przez jedną dużą firmę. Przedsiębiorstwo wielobranżowe
“Wutech” zlokalizowane jest na terenie byłej “Krochmalni”, gdzie istnieją jeszcze relikty
str.81
portu rzecznego, nabrzeże przeładunkowe z pozostałymi, ocalałymi urządzeniami i bocznice
kolejowe - wykorzystywane dorywczo.
Nazwa “dzielnica” określająca tą jednostkę przestrzenno - funkcjonalną jest trafna , gdyż w
obszarze tym obok przemysłu, składów , magazynów i zaplecz transportowych - istnieją inne
funkcjonalnie zagospodarowane tereny. Zabudowa mieszkaniowa przy ul. Elektrycznej i
Mickiewicza wielo- i jednorodzinna, istniejące od 23 lat ogrody działkowe “Kolejarz” - są
barierą rozwojową dla rezerw terenowych jakie występują w tym obszarze.
Brak uzbrojenia i skomunikowania w/w rezerw wstrzymuje zamiary inwestorów i obniża
atrakcyjność tego rejonu. Ograniczeniem są liczne napowietrzne sieci energetyczne ,
uszczuplając możliwości zabudowy przemysłowej. W dzielnicy tej znalazł również swoje
miejsce kompleks garaży mieszkańców miasta różnych osiedli (głównie śródmieścia,
Kopernika) oddalony od stref mieszkalnych około od 1,5 do 2,0 km.
Ostatnim bardzo ważnym zespołem przestrzennym skupiającym przemysł jest kompleks
hutniczy w Żukowicach , skupiających huty miedzi “Głogów I” i “Głogów II” z zakładami
towarzyszącymi. Jest on największym i najważniejszym dla miasta i sąsiadujących okolic
zakład przemysłowy, oddalony około 10 km na północny wschód od Centrum.
W środkowej części mieszczą się zabudowania huty “Głogów I i II”. Tworzą one wraz z
towarzyszącymi jej urządzeniami, pomocniczymi bazami transportowymi i budowlanymi
oraz z urządzeniami energetycznymi i gospodarki wodno - ściekowej wielki kompleks
przestrzenny o powierzchni około 450 ha.
Cały teren kompleksu leży w strefie ochronnej hut miedzi. Zalesienia prowadzone przez
hutę w 200 - hektarowej strefie ochronnej, wprowadzanie nowych technologii i ciągła
modernizacja zakładu - są działaniami huty zmierzającymi do jak najskuteczniejszej ochrony
środowiska. Dwie wsie Biechów i Wróblin Głogowski leżące w w/w strefie ochronnej
wysiedlono.W zabudowaniach opuszczonych przez mieszkańców ulokowano zakłady
rzemieślnicze. Tereny rolne, zdegradowane, przeznaczone na cele nie rolnicze stanowią
obecnie obszary nieurządzone z przewagą “zieleni niskiej”. Tu zlokalizowane jest również
miejskie wysypisko śmieci, zajmujace obecnie powierzchnię około trzech hektarów.
11.1. Uwarunkowania rozwoju istniejącej struktury funkcjonalno-przestrzennej.
Charakterystykę stanu zagospodarowania miasta najlepiej oddaje i obrazuje struktura
użytkowania terenów w granicach miasta.
Tereny zainwestowane mają największy udział w ogólnej powierzchni miasta - 49,3% w tym
tereny zabudowane stanowią aż 1156 ha, tj. 33% ogólnej powierzchni miasta. O wiele
mniejszy jest udział terenów poświęconych na komunikację, która zajmuje 11,2% tj. 396 ha,
nie wliczając rzeki Odry, jako środka komunikacji wodnej-śródlądowej.
Udział terenów zielonych osiedlowych jest duży - średnio 98 ha co stanowi 3% ogólnej
powierzchni miasta. Zieleń gruntów zadrzewionych i zakrzewionych, urządzonych i nie
urządzonych rozciąga się na obszarze 456 ha i wraz z w/w terenami zieleni osiedlowej stanowią 16% ogólnej powierzchni w granicach miasta.
95 ha - co stanowi 3% ogólnej powierzchni - to tereny różne.
Dynamika zmian w granicach miasta jest niewielka w stosunku do bumu
budowlanego lat 70-tych, w których wzniesiono w ogromnym tempie osiedle “Kopernik”
czy lat 80-tych - czasu budowy nowych osiedli: Piastów I i Piastów II .
Przekształcenia w strukturze użytkowania gruntów - spadek procentowego udziału
użytków rolnych na rzecz procentowego udziału terenów zabudowanych i urządzonych str.82
czyli osiedlowych. O wstrzymaniu w/w tempa - zadecydowały czynniki wzajemnie ze sobą
powiązane, zmiany polityczno-gospodarcze i demograficzne lat 90-tych.
Zaniechanie polityki mieszkaniowej odzwierciedla się w zahamowaniu tempa wzrostu liczby
ludności i ujemnego salda migracji.
Do dnia dzisiejszego głównymi obszarami inwestycji budowlanych zostały w/w tereny
osiedla Piastów Śląskich i kontynuowana odbudowa Starego Miasta. Mniejszym zasięgiem
ruchu budowlanego stał się Brzostów, w jego północnym rejonie (obszar ulic Kasztanowej i
Lipowej) jednakże wyróżniającym się pod względem architektonicznym.
Sporadyczne realizacje na terenie Śródmieścia (np. ”plomba” przy Alei Wolności, budynek
wielorodzinny przy ul. Jedności Robotniczej) budowa nowej stacji paliw w zbiegu ulic
Obrońców Pokoju i Kossaka i wzniesienie kubatury “Supermarketu” przy ulicy Obwodowej
na osiedlu “Kopernika” - są przykładem nagłych zmian w krajobrazie miasta,
charakteryzując się szybkim tempem realizacji. Ten rodzaj inwestycji, ich oddziaływania jest
szansą dla działań zmierzających do szerzej rozumianych przekształceń, w utrwalonej
strukturze przestrzennej.
Bezspornym przykładem podniesienia walorów krajobrazowych jest zaistnienie wieży
Ratusza w sylwecie miasta.
Uwarunkowania istniejące i przewidywane - przedstawiono na planszy zatytułowanej:
“Uwarunkowania rozwoju. Diagnoza stanu istniejącego”. Zasady przekształceń
zagospodarowania”.
Graficznie określono najważniejsze uwarunkowania przyrodnicze, ekonomiczne oraz
wynikające z już ukształtowanej struktury przestrzeni (np. system komunikacyjny i jego
przesądzenia)
a) występowanie terenów nie nadających się pod budowę ze względu na fizjografię i
przyrodnicze uwarunkowania (słaba nośność gruntów, występowanie zjawisk podsiąkania i
zalewania wysoką wodą (lipiec’97) ) dot. obszarów III, XIII, XVIII, XV, XII.
b) wysoki stopień rozproszenia kubatury, w większości terenów zabudowanych. Jednolity
sposób zabudowania terenów osiedli mieszkaniowych - cechą niekorzystną ze względów
społecznych (słaba identyfikacja z obszarem zamieszkiwanym (dot. obszarów XVIII, VII) )
W pierwszej kolejności należy uzupełniać luki w zabudowie i kontynuować rozbudowę już
istniejącej tkanki urbanistycznej.
c) nikła produktywność przestrzeni rolniczej na terenach zdegradowanych ekologicznie
(przekroczenie w 100% i 50% dopuszczalnej normy stężeń metali ciężkich: Cu, Pb, Zn, Cd
w glebie) dot. wszystkich obszarów z wyjątkiem obszaru XVIII-go.
d) zmiany w przewidywanej dynamice wzrostu zaludnienia miasta (do 85 tys. a nie
prognozowanych 110 tys. mieszkańców) wynurzają nowe rozdysponowanie przestrzennofunkcjonalne w obszarze założenia urbanistycznego dotychczasowo projektowanego osiedla
mieszkaniowego “Piastów” (dot. obszaru XVI)
e) występowanie zróżnicowanych stref objętych ochroną środowiska kulturowego, ochrony
Huty Miedzi Głogów - kierunkujących sposób i zmiany w dotychczasowym
zagospodarowaniu terenu. (dot. obszarów VI,V,I,II,III,XIX,X)
f) przewidywane zmiany w dotychczasowym zasięgu (zmniejszenie strefy ochronnej Huty
Miedzi Głogów) - otwierają szansę na inne zagospodarowanie tego terenu. (XIX)
g) występująca w mieście aktywność gospodarcza - czynnikiem wymuszającym określenie
ciągów i stref komercyjnych.
str.83
h) wykrystalizowany szkielet komunikacyjny i infrastrukturalny z elementami istniejącymi i
planowanymi - głównym czynnikiem określającym zasięg i zasady zmian funkcjonalnoprzestrzennych (kontynuacje, nowe realizacje, przekształcenia).
Liczne sieci uzbrojenia inżynieryjnego w terenach nie zabudowanych stwarzają bariery
rozwoju budownictwa.
i) występowanie ogrodów działkowych - barierą dla przekształceń w sąsiadujących terenach,
blokadą dla nowych inwestycji i drożność ciągów spacerowych w publicznych ciągach
zieleni parkowej (pieszo-rowerowych) dot. obszaru IV,VIII,X
str.84
Rozdział IV
PROBLEMY I SZANSE
ROZWOJU MIASTA
str.85
Rozdział IV
PROBLEMY I SZANSE ROZWOJU MIASTA
Przedstawione w rozdz. II i III zagadnienia związane ze stanem zagospodarowania i
uwarunkowaniami rozwoju miasta pozwalają wysnuć następujacy podział problematyki
rozwojowej:
1. Problemy ogólne
a/ sfera społeczno-ekonomiczna
∗
niekorzystny bilans ruchu migracyjnego,
∗
dominacja tradycyjnych zawodów - górnicy i hutnicy,
∗
niski poziom identyfikacji mieszkańców z rejonem, w którym żyją,
∗
występowanie środowisk patologicznych i przestępczych oraz spowodowany tym
barak bezpieczeństwa,
∗
brak skoncentrowanego ośrodka akademickiego,
∗
tradycyjne kierunki kształcenia w szkolnictwie średnim,
∗
słabo rozwinięte zaplecze sportowo-rekreacyjne,
∗
mała ilość zagospodarowanych terenów rekreacyjnych,
∗
niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe ludzi młodych,
∗
zmniejszania się liczby ludności miasta, szczególnie odpływ ludzi młodych i
wykształconych, w związku z czym: niedostatek wysoko wykwalifikowanej kadry,
∗
utrzymujacy się wysoki poziom bezrobocia i rozwarstwienia ekonomicznego
społeczeństwa,
∗
narastającego deficytu mieszkań,
∗
braku budownictwa komunalnego i socjalnego,
∗
dużego ryzyko umieralności w następstwie chorób układu krążenia (nadumieralność
mężczyzn w wieku produkcyjnym), wysoka umieralność niemowląt
∗
restrukturyzacja osadnictwa wiejskiego na terenie zagrożonym rozpadem funkcji tj. w
strefie ochronnej Huty Miedzi, Górkowie, Nosocicach, Krzepowie i Brzostowie
∗
restrukturyzacja przemysłu miedziowego (konieczność likwidacji miejsc pracy)
b/ sfera gospodarczo-produkcyjna
∗
dominacja przemysłu miedziowego,
∗
braku atrakcyjnych terenów uzbrojonych i skomunikowanych pod zainwestowanie
prywatne,
∗
wystąpienia dekoniunktury na światowym rynku miedzi,
∗
coraz trudniejsze warunki wydobycia rud miedzi i restrukturyzacja przemysłu
miedziowego
∗
rozdrobnienie indywidualnych gospodarstw rolnych,
∗
mało atrakcyjny układ przestrzennego zagospodarowania,
∗
zmniejszenie wydatków z budżetu miasta na działalność inwestycyjną
∗
niszczejąca i niewykorzystana baza turystyczna
c/ sfera techniczna
∗
nieodpowiedni stan dróg i chodników,
str.86
∗
∗
∗
∗
niewydolności miejskiego układu komunikacyjnego, w przypadku nie podjęcia
inwestycji takich jak: budowa obwodnic małej i dużej, drugiego mostu drogowego na
Odrze, przebudowy ul. Poczdamskiej, budowa połaczenia drogowego os.
Przemyslowego z ul. Elektryczną i Mickiewicza
stosunkowo niskie nakłady na inwestycje miejskie, a w szczególności na infrastrukturę
techniczną, znikoma ilość terenów częściowo lub całkowicie uzbrojonych,
niewydolność istniejącej oczyszczalni ścieków,
brak inwentaryzacji szczególowej przebiegu sieci technicznych
d/ sfera przyrodniczo-ekologiczna
∗
tereny zdegradowane przez przemysł miedziowy,
∗
brak kompleksowego rozwiązania problemu utylizacji odpadów komunalnych
∗
degradująca środowisko działalność przemysłu, głównie miedziowego
∗
dużo gleb wysokiej klasy
∗
brak inwentaryzacji szczegółowej starodrzewia
∗
indywidualne kotłownie na opał staly
2. Problemy szczegółowe
Obszar miasta podzielono na 19 rejonów problemowych:
Rejon I
Rejon II
Rejon III
Rejon IV
Rejon V
Rejon VI
Rejon VII
Rejon VIII
Rejon IX
Rejon X
Rejon XI
Rejon XII
Rejon XIII
Rejon XIV
Rejon XV
Rejon XVI
Rejon XVII
Rejon XVIII
Rejon XIX
- Huta Miedzi “Głogów” wraz ze swoją strefą ochronną
- os. Przemysłowe z ulicami Elektryczną i Mickiewicza
- Śródmieście
- Stare Miasto
- Ostrów Tumski
- Teren nadbrzeżny z ul. Krochmalną
- os. Widziszów, Famaba i Cukrownia
- os. Nosocice i Krzepów
- os. Chrobry
- os. Hutnik I, II, os. Sportowe,
- os. Złota Podkowa
- os. Żarków
- os. Piastów Śl. II
- os. Górka
- os. Słoneczne z częścią parku Sępolno
- os. Kopernika
- os. Brzostów
- os. Paulinów z ogródkami działkowymi
- tereny wojskowe
rejon I - Huta Miedzi “Głogów” wraz ze swoją strefą ochronną
• duże obszary zdegradowanych terenów rolniczych
• przebiegające przez atrakcyjne budowlane tereny za fabryką domów sieci wysokiego
napięcia oraz ciepłownicze
• granica strefy ochronnej blokuje dostęp do dużych terenów z możliwością
przeznaczenia dla przemysłu i usług
str.87
rejon II - os. Przemysłowe z ul. Mickiewicza i Elektryczną
• brak dojazdu z ul. Wierzbowej i odcinka ul. Północnej do bocznic kolejowych i ul.
Mickiewicza i Elektrycznej
• konieczność przebudowy ul. Magazynowej
• brak ulic Północnej i części ul. Południowej (uniemożliwienie rozwoju osiedla)
• stara, wymagająca przekształcenia zabudowa mieszkaniowa
• sieci uzbrojenia technicznego (ul. Wierzbowa 110 kV i ul. Poludniowa 110 kV oraz
ciepłociąg) przebiegające przez atrakcyjne tereny budowlane uniemożliwiają ich
zagospodarowanie
• kolejowe ogródki działkowe na terenie przemysłowym uniemożliwiające
przeznaczenie terenu pod przemysł i usługi
• brak dogodnego przejazdu przez torowisko przy ul. Elektrycznej zwiazanego z
dostępem do ul. Krochmalnej i portu remontowego
• zły stan techniczny budynków wynikający w części z ich wieku
• zły stan nawierzchni starych ulic
rejon III - os. Śródmieście
• brak miejsc postojowych i parkingów wielopoziomowych zwłaszcza w okolicy Al.
Wolności, ul. Słowiańskiej, Jedności Robotniczej i Głowackiego
• złe skomunikowanie w okolicach ul. Poczdamskiej, Słowiańskiej, Głowackiego
• zła organizacja ruchu
• nasycenie usług w rejonie ul. Głowackiego, 1- Maja, Słowiańskiej
• niezagospodarowane i chaotycznie zabudowane, w dużej części niszczejące wnętrza
blokowe ( ul. Curie Skłodowskiej, Mickiewicza, Matejki, Sybiraków, Słowiańskiej)
• zablokowany ciąg pieszo-jezdny (ul. Słowiańska) przez targowisko “Zielony Rynek,
oraz stację benzynową CPN
• zły stan nawierzchni starych ulic
• niszczejąca baza turystyczna - budynki OSiR-u
• patologia społeczna
• brak wytyczonych szlaków rowerowych
rejon IV - Stare Miasto
• braki w uzbrojeniu technicznym
• przypadkowe określenie kwartałów pod zabudowę (częsta zmiana granic działek po
ich sprzedaży)
• przerwany na terenie PKS ciąg komunikacyjny od Śródmieścia do Fortu
Gwiaździstego
• występujące na części terenu ogrzewanie węglowe
• zły stan techniczny budynków
• 1/2 terenu pokryta gruzem i masami ziemnymi
• zły stan nawierzchni starych ulic
• brak zieleni na terenach zabudowanych
• niewykorzystane w nowych kamieniczkach elementy architektoniczne z odkrywek
archeologicznych
str.88
•
•
•
•
nieczytelny pieszo-jezdny pasaż nadodrzański z zablokowanym dostępem do parku
leśnego (teren PKS)
konieczność rewitalizacji fosy, kazamat i korytarzy kontrminowych
patologia spoleczna
brak ścieżek rowerowych
rejon V - Ostrów Tumski
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
nieodwracalne zniszczenie pierwotnego układu przestrzennego
chaotyczny podział działek zabudowy jednorodzinnej
fragment fosy obecnie zbiornik wodny jako osadnik śmieci i nieczystości
zarośnięte tereny zalewowe
brak zabezpieczenia przeciwpowodziowego przy ul. Dobrej i Łąkowej
brak wykształconych ciągów komunikacyjnych i ścieżek rowerowych
niedostępne obiekty zabytkowe (forty)
zbyt rozległa strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej
braki w uzbrojeniu technicznym
- kanalizacyjnym(część północna odprowadza swoje ścieki - z nieszczelnych szamb
do starorzecza)
- gazowym
różne typy ogrzewania (najczęściej własne kotłownie)
ul. Kamienna Droga jako jedyny szlak tranzytowy przez miasto
rejon VI - Teren nadbrzeżny z ul. Krochmalną
•
•
•
•
•
•
•
•
•
brak zabezpieczenia przed zalaniem wodami powodziowymi
niezagospodarowana część nadodrzańska
zły stan nawierzchni ulicy Krochmalnej
duże obszary zdegradowanych terenów zielonych
braki w uzbrojeniu technicznym
zły stan techniczny budynków wynikający z wieku zabudowy
zły stan ekonomiczno-techniczny zlokalizowanych zakładów pracy oraz portu
zimowego
braki w skanalizowaniu i wodociagowaniu
patologia społeczna
rejon VII - os. Widziszów, Famaba i Cukrownia
•
•
•
•
•
•
brak zabezpieczenia przed zalaniem wodami powodziowymi
zły stan nawierzchni ulic
braki w skanalizowaniu i wodociągowaniu
powolna restrukturyzacja Famaby i Cukrowni
niewykorzystanie zbiorników osadowych cukrowni przy Widziszowie
duża część terenów niezagospodarowanych nadających się pod zabudowę
przemysłową
str.89
•
•
•
•
•
blokowanie przez wojsko północnych terenów nadodrzańskich
zniszczona baza dawnego portu rzecznego przy Famabie
brak rozstrzygnięcia, co do przyszłości EC Widziszów
patologia społeczna
zły stan techniczny budynków wynikający z wieku zabudowy
rejon VIII - os. Nosocice i Krzepów
•
•
•
•
•
•
częściowe zabezpieczenie przed zalewaniem
zły stan nawierzchni ulic
braki w skanalizowaniu i wodociągowaniu
duża część terenów rolniczych nadających się pod zabudowę mieszkaniową
patologia społeczna
zły stan techniczny budynków wynikający z wieku zabudowy
rejon XIX - os. Chrobry
•
•
•
•
•
•
•
•
brak miejsc postojowych
zły stan techniczny budynków wynikający w części z technologii ich wykonania oraz
wieku zabudowy
złe standardy mieszkaniowe (ślepe kuchnie)
przypadkowe lokalizacje punktów handlowo-usługowych wynikające z doraźnych
potrzeb
złe rozplanowanie ulic zbiorczych i ich parametry techniczne
brak wyznaczonych ścieżek rowerowych
brak wyznaczonych ciągów pieszo-usługowych
brak publicznych placów zabaw
rejon X - os. Chrobry, Hutnik I, Hutnik II, Kościuszki
•
•
•
•
•
•
•
•
•
brak miejsc postojowych
zły stan techniczny budynków wynikający w części z technologii ich wykonania oraz
wieku zabudowy
złe standardy mieszkaniowe (ślepe kuchnie)
zła komunikacja wewnątrzosiedlowa
przypadkowe lokalizacje punktów handlowo-usługowych wynikające z doraźnych
potrzeb
złe rozplanowanie ulic zbiorczych i ich parametry techniczne
brak wyznaczonych ścieżek rowerowych
brak wyznaczonych ciągów pieszo-usługowych
brak publicznych placów zabaw
rejon XI - os. Złota Podkowa
duży teren rolniczy z dostępem do pełnego uzbrojenia w ul. Złota Podkowa
• złe rozplanowanie komunikacji osiedla i stan techniczny dróg
•
str.90
brak połączeń drogowych z os. Piastów Śl. (komunikacja samochodowa i WPK)
niezrealizowana ul. Henryka Głogowskiego
przebieg rurociągu zrzutowego z kopalni
duża centralna jednostka usługowa BAASPA (baza transportowo-usługowa) z ujemnym
wpływem na sąsiadującą drobną zabudowę mieszkalno- usługową (hałas, spaliny, ciężki
ruch)
• ogródki działkowe
•
•
•
•
rejon XII - os. Żarków
• tereny rolnicze nadające się pod zabudowę mieszkaniową wykorzystywane do celów
dydaktycznych
• niezrealizowana ul. Henryka Głogowskiego
• jednostka centralna-zespół szkół ogrodniczych
• złe rozplanowanie komunikacji i stan techniczny dróg
• teren południowy - podmokły (wody gruntowe)
• brak uzbrojenia
rejon XIII - os. Piastów Śl. II
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
brak centrum usługowo-handlowego na os. Piastów Śl.
zła komunikacja z centrum miasta i Kopernikiem
niedostatek miejsc postojowych
brak obiektów usług ponadpodstawowych (kino, gastronomia, targowisko, dom kultury)
brak obiektów stanowiących punkty identyfikujące przestrzeń (fragmenty osiedla o
jednostajnej architekturze)
zbyt duże przewietrzanie wynikające z braku pierwotnie projektowanej kubatury
osłaniającej
brak publicznych placów zabaw
brak wyznaczonych ścieżek rowerowych
niezagospodarowane tereny sąsiadujące z os. Piastów Śl. II
przebiegające sieci techniczne (gazowa sieć wysokoprężna) po atrakcyjnych terenach
budowlanych
rejon XIV - os. Górkowo
• gazociąg wysokoprężny przebiegający przez tereny nadające się pod zabudowę
mieszkaniową
• niezagospodarowany teren Górki Głogowskiej
• brak uzbrojenia
• brak wyznaczonych ścieżek rowerowych
• zły stan techniczny dróg
• zły stan techniczny budynków
• powolna restrukturyzacja dawnego PGR
• nieplanowe, przypadkowe lokalizacje ogródków działkowych
rejon XV - os. Słoneczne z parkiem Południowym (Sępolno)
str.91
•
•
•
•
•
•
•
zły stan nawierzchni dróg
ogródki działkowe “Zacisze” w obrębie parku Sępolno
zły stan techniczny ciągów pieszych w parku oraz mostków
zawężenie ul. Legnickiej
niezagospodarowany teren przy ul. Legnickiej (dzikie garaże, wysypiska śmieci itp.)
strumyk Sępolno służący jako zbiornik odpadów
konieczność regulacji granic miasta przy skrzyżowaniu z ul. Obwodowa
rejon XVI - os. Kopernika
Widoczne trudności rozwojowe wynikające z braku:
• parkingów wielopoziomowych i wyznaczonych miejsc postojowych
• obiektów usług ponadpodstawowych (kino, gastronomia, targowisko, dom kultury)
• kompleksów terenów zielonych z terenami spacerowymi
• obiektów stanowiących punkty identyfikujące przestrzeń (zbyt monotonna
zabudowa)
• zbyt duże przewietrzanie wynikające z braku pierwotnie projektowanej kubatury
osłaniającej
• niehumanitarna skala i złe rozplanowanie ulic zbiorczych
• zbyt duże kwartały mieszkaniowe
• brak publicznych placów zabaw
• brak wyznaczonych ścieżek rowerowych
• ogrodki działkowe na atrakcyjnych, uzbrojonych terenach budowlanych
rejon XVII - os. Brzostów
•
•
•
•
•
•
•
część terenu ścisłej ochrony konserwatorskiej
duża ilość drobnych gospodarstw rolnych
wąskie i w złym stanie technicznym ulice i drogi
brak ciągów pieszych
chaotycznie rozmieszczane nowe budownictwo jednorodzinne
bliskość jednostki wojskowej
odczuwalny brak małej obwodnicy (trudności komunikacyjne)
rejon XVIII - os. Paulinów
•
•
•
•
•
•
•
•
niekorzystne usytuowanie ogródków działkowych “Marii Konopnickiej “ i ogródków
w niecce przy pałacyku
brak połączenia pieszego z resztą miasta
brak przystanku autobusowego
niezagospodarowane tereny pod usługi i centra handlowe
niebezpieczne przejście piesze przez ul. Obwodowa
osiedle domków jednorodzinnych w budowie
brak obiektu usługowo-handlowego
konieczność przekształcenia
str.92
• duża ilość niezagospodarowanych obiektów
• zły stan nawierzchni ulic
• sztuczna wyspa - opłotowanie
• istniejące rezerwy uzbrojonych terenów budowlanych
Na podstawie powyższych zestawień można sformułować problemy kluczowe rozwoju
miasta Głogowa z których sformułowane zostaną kierunki rozwoju przestrzennego:
3. Problemy kluczowe
a/ sfera społeczno-ekonomiczna
• brak skoncentrowanego ośrodka akademickiego
• słabo rozwinięte zaplecze sportowo-rekreacyjne
• niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe - śladowy rozwój budownictwa jedno i
wielorodzinnego, komunalnego i socjalnego
• restrukturyzacja osadnictwa wiejskiego w Nosocicach i Krzepowie
• ogólnie zły stan techniczny budynków mieszkalnych
• niekorzystna dla inwestycji lokalizacja ogródków działkowych w centrum miasta
• brak centrum handlowo- usługowego (os. Piastów Śl. II)
• niezagospodarowane wnętrza blokowe (Śródmieście)
• brak ścieżek rowerowych i wykształconych ciągów pieszych
b/ sfera gospodarczo-produkcyjna
• dominacja przemysłu miedziowego z rozpoczętą jego restrukturyzacją
• brak terenów inwestycyjnych pod budownictwo usługowo-przemysłowe
zaopatrzonych w odpowiednią infrastrukturę techniczną
• mało atrakcyjny układ przestrzennego zagospodarowania (rejon śródmieścia,
osiedla przemysłowego)
• duża ilość sieci technicznych przebiegających przez atrakcyjne tereny budowlane
(os. Przemysłowe i Piastów Śl. II)
• niszczejąca i niewykorzystana baza turystyczna
c/ sfera techniczna
• nieodpowiedni stan oraz występujące braki w ciągach komunikacyjnych (mała i
duża obwodnica, os. Przemysłowe)
• brak parkingów wielopoziomowych (os. Kopernik i Śródmieście)
• zła organizacja ruchu (os. Śródmieście, Chrobry, Kościuszki, Kopernik)
• niewydolność oczyszczalni ścieków
• brak szczegółowej inwentaryzacji istniejących sieci technicznych z wynikową
analizą pierwszo i drugoplanowych priorytetów inwestycyjnych w tym zakresie
d/ sfera przyrodniczo-ekologiczna
• tereny zdegradowane przez przemysł miedziowy
• brak kompleksowego rozwiązania problemu odpadów miejskich
• duże tereny zalewowe
• brak pasa ekologicznego przebiegającego od parku leśnego do os. Piastów Śl. II
str.93
4. Szanse rozwoju
4.1. Wynikające z uwarunkowań zewnętrznych
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
rozwoju obsługi drogowego ruchu tranzytowego, wykorzystania Odry jako szlaku
transportowego i turystycznego, wykorzystania efektów zewnętrznych stworzonych
przez istniejącą autostradę A-4 i projektowany przebieg autostrady A-3,
decentralizacji państwa i wprowadzenie powiatów
niewielkich odległości od dużych ośrodków miejskich,
bliskości zachodniej granicy kraju
dobrych i bardzo dobrych warunków glebowo-klimatyczne sprzyjających rozwojowi
rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego,
znacznych zasobów wód podziemnych,
bogatych zasobów surowców naturalnych (rudy miedzi i pierwiastki metaliczne jej
towarzyszące, sól kamienna, węgiel brunatny oraz baza surowcowa dla przemysłu
budowlanego),
położenia w strefie silnego oddziaływania LGOM-u,
koniunktury na światowym rynku miedzi
przebiegu sieci światłowodowej
bliskości dwóch specjalnych stref ekonomicznych - legnickiej i polkowickiej
4.2. Wynikające z uwarunkowań wewnetrznych
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
∗
rezerwy terenów budowlanych w tym łatwych do uzbrojenia dają szansę rozwoju
działalności gospodarczej i budownictwa mieszkaniowego,
możliwość nawiązania współpracy gospodarczej na bazie przemysłu miedziowego
oraz restrukturyzujacego sie KGHM-u z dostępem do wysokich technologii i knowhow poprzez bliskość KGHM
niewykorzystanego w pełni majątku restrukturyzujących się przedsiębiorstw,
realizacji podejmowanych działań odnośnie redukcji emisji zanieczyszczeń m.in.
realizowana przez Hutę Miedzi instalacja odsiarczania elektrociepłowni i modernizacja
technologii produkcji wydziału ołowiu, przystąpienie do budowy przez miasto
oczyszczalni ścieków, zapowiadane wykorzystywanie przez Cukrownię gazu w
procesie technologicznym,
rozwijających się telekomunikacji, gazownictwa, energetyki cieplnej i elektrycznej,
sieci wodnych i kanalizacyjnych
aktywności społeczno-gospodarczej społeczności subregionu głogowskiego
rozwoju turystyki w oparciu o atrakcyjne elementy środowiska naturalnego, zabytki
kultury, istniejące i realizowane zaplecze kulturalno-sportowo-rekreacyjne, cykliczne
imprezy kulturalno-sportowe, bazę hotelową oraz bliskość Pojezierza Leszczyńskiego
istniejące kontakty i powiązania międzynarodowe,
sieć instytucji o randze ponadlokalnej,
posiadania infrastruktury portowej (Famaba, port zimowy)
realizacji I etapu budowy dużej obwodnicy oraz gotowych szlaków małej obwodnicy
potencjału dochodowego ludności zwiazanego z zatrudnieniem w KGHM
str.94
Rozdział V
KIERUNKI
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
str.95
Rozdział V
KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA
GŁOGOWA
W dniu 24 czerwca 1997 roku Rada Miasta przyjęła główne założenia Strategii Rozwoju
Miasta Głogowa. Fakt ten pozwolił na formułowanie celów i kierunków przygotowywanych
strategii rozwojowych miasta jak: przestrzennej, promocji i turystyki
UCHWAŁA NR XXXV/281/97
Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 24 czerwca 1997
w sprawie przyjęcia głównych założeń Strategii Rozwoju Miasta Głogowa
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z 08 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. z 1996 r. Nr 13 poz. 74, Nr
58 poz. 261, Nr 106 poz. 456, Nr 132 poz. 622 oraz z 1997 r. Nr 9 poz. 43/ uchwala się co następuje:
§1
Uchwala się następujące cele strategiczne rozwoju miasta Głogowa:
I. Zapewnienie warunków do aktywności gospodarczej w Gminie Miejskiej Głogów.
II. Zapewnienie wzrostu poziomu warunków bytowych społeczności lokalnej.
III. Zapewnienie optymalnego użytkowania istniejących zasobów dóbr, zgodnie z zasadami ochrony środowiska.
IV. Zapewnienie warunków do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju rodziny.
§2
Rozwinięciem wymienionych w § 1 celów strategicznych są następujące cele taktyczne:
1. Tworzenie warunków stymulujących rozwój przedsiębiorczości i powstawania nowych miejsc pracy.
2. Usprawnienie gospodarki terenami w celu tworzenia przestrzennych warunków do zrównoważonego, głównie
jakościowego rozwoju Głogowa.
3. Modernizacja i rozwój sieci drogowej wewnętrznej i zewnętrznej oraz ograniczenie uciążliwości związanych z ruchem
drogowym.
4. Zapewnienie warunków dla poprawy stanu środowiska przyrodniczego oraz rozwoju funkcji rekreacyjno-sportowej.
5. Utworzenie centrum miasta grupującego funkcje handlowo-usługowe.
6. Działania mające na celu zwiększenie mobilności siły roboczej oraz tworzące wysoko wykwalifikowaną kadrę.
7. Promowanie polityki pro-rodzinnej w mieście.
8. Poprawa w zakresie dostępności do wszelkiego rodzaju usług infrastruktury społecznej.
9. Zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańców oraz przeciwdziałanie patologiom społecznym.
10. Rozbudowa infrastruktury komunalnej pod kątem przygotowania terenów pod inwestycje gospodarcze i budownictwo
mieszkaniowe.
§3
Uchwała stanowi podstawę do tworzenia i uchwalania budżetów Gminy Miejskiej Głogów w okresie jej realizacji.
§4
Załącznik pod nazwą: “Materiały do Strategii Rozwoju Miasta Głogowa” jest materiałem pomocniczym do realizacji
niniejszej uchwały.
§5
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Przewodniczący Rady
(..........................)
Edward Murzyński
str.96
1. Cele rozwoju przestrzennego
Na podstawie przedstawionych zapisów uchwały w/s przyjęcia głównych założeń strategii
rozwoju miasta oraz uwarunkowań rozwoju miasta Głogowa uwzględniających jego stan
zagospodarowania i wynikające z nich problemy i szanse rozwoju przestrzennego można
sformułować cele i kierunki rozwoju strategicznego w zakresie rozwoju przestrzennego.
I. Zapewnienie warunków do aktywności gospodarczej w Gminie Miejskiej Głogów
poprzez tworzenie warunków stymulujących rozwój przedsiębiorczości i powstawania
nowych miejsc pracy, usprawnienie gospodarki terenami, modernizację i rozwój sieci
drogowej wewnętrznej i zewnętrznej oraz ograniczenie uciążliwości związanych z ruchem
drogowym, utworzenie centrum miasta grupującego funkcje handlowo-usługowe, działania
mające na celu zwiększenie mobilności siły roboczej oraz tworzące wysoko
wykwalifikowaną kadrę, rozbudowę infrastruktury komunalnej pod kątem przygotowania
terenów pod inwestycje gospodarcze i budownictwo mieszkaniowe oraz zwiększenie
atrakcyjności przestrzeni publicznej.
II. Zapewnienie wzrostu poziomu warunków bytowych społeczności lokalnej
poprzez poprawę w zakresie dostępności do wszelkiego rodzaju usług infrastruktury
społecznej, poprawę czystości powietrza, zapewnienie nowych mieszkań i modernizację
istniejących zasobów mieszkaniowych
III. Zapewnienie optymalnego użytkowania istniejących zasobów dóbr, zgodnie z
zasadami ochrony środowiska.
poprzez zapewnienie warunków dla poprawy stanu środowiska przyrodniczego oraz rozwoju
funkcji rekreacyjno - sportowej, modernizacje systemów grzewczych
IV. Zapewnienie warunków do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju rodziny.
poprzez promowanie polityki pro-rodzinnej w mieście, zapewnienie bezpieczeństwa
mieszkańców oraz przeciwdziałanie patologiom społecznym,
str.97
2. Kierunki ogólne rozwoju przestrzennego
1. Zwiększenie efektywności wykorzystania istniejących zasobów budowlanych, terenów
uzbrojonych oraz systemów transportu, telekomunikacji, odprowadzania ścieków i odpadów
poprzez nową realizację, kontynuację, przekształcenie, adaptację, rewaloryzacje, odbudowę,
modernizację i racjonalną eksploatację.
2. Skuteczną ochronę wartości przyrodniczych pozwalającą zachować i powiększać
najcenniejsze dla wypoczynku i poprawy klimatu lokalnego tereny otwarte wewnątrz
istniejącego zainwestowania, niedopuszczenie do uszczuplania istniejących terenów zieleni
lub tworzenia zagrożeń dla jej istnienia, a szczególnie obszarów roślinności parkowej oraz
tworzenie nowych terenów zielonych zwłaszcza na obszarach niezainwestowanych
3. Skuteczną ochronę wartości kulturowych pozwalającą zachować i powiększać zasoby
wartościowych obiektów i zespołów zabytkowych oraz utrzymać atrakcyjność krajobrazu
miasta i jego fragmentów.
4. Usprawnienie gospodarki terenami, a mianowicie:
•
zahamowanie ekstensywnego wykorzystywania terenów miejskich w pełni
uzbrojonych i dogodnie obsługiwanych poprzez komunikację zbiorową,
•
powstrzymanie dokonywania podziałów na działki budowlane bez kompleksowego
zaprojektowania sieci ulic lokalnych i dojazdowych
•
intensywne powiększanie zasobu gruntów komunalnych wolnych od zabudowy, a
przewidzianych w planie do zainwestowania
•
wpływanie poprzez plany, decyzje lokalizacyjne i inwestycje miejskie na
powstrzymanie rozrostu miasta i przebudowę jego struktury przestrzennej
5. Oddziaływanie na politykę regionalną wojewódzką i politykę władz gmin sąsiadujących
z Głogowem oraz podjęcie strategicznych działań i decyzji pozwalających zabezpieczyć
interesy gminy miejskiej Głogów leżące poza granicami miasta
6. Promowanie nowych funkcji miasta w postaci preferencji tworzonych dla lecznictwa
specjalistycznego, rozwoju kultury i sztuki, nauki, sportu i turystyki
7. Inwestowanie pozwalające na dokonanie zmian jakościowych i strukturalnych
szczególnie w funkcjonowaniu miasta i jego bazie ekonomicznej.
Program działań inwestycyjnych będzie odzwierciedlać dwa najbardziej uzasadnione
kierunki polityki inwestycyjnej w mieście:
Kierunek na wzrost gospodarczy
Kierunek na wzrost kapitału urbanistycznego
w stosunku do wszystkich obszarów strategicznych będzie prowadzona polityka “wzrostu
gospodarczego”,
w stosunku do obszarów rozwojowych o rosnącej intensywności zamieszkania i użytkowania
oraz obszarów zabudowanych ale niedoinwestowanych w infrastrukturę techniczną
prowadzić się będzie politykę “wzrostu kapitału urbanistycznego”
str.98
3. Kierunki ochrony wartości środowiska przyrodniczego.
Problem ochrony środowiska w Głogowie ma szczególny wymiar z uwagi na wysoki stopień
zagrożenia ze strony huty miedzi, a w przyszłości także spodziewanie ujemne wpływy
wynikające z eksploatacji złóż rudy miedzi w pobliżu miasta oraz narastający ruch
samochodowy. Ochrona środowiska przyrodniczego dotyczy zwłaszcza takich elementów
czynnych jak wody powierzchniowe i głębinowe, zieleń, powietrze, gleby oraz ochrona złóż
surowców mineralnych i ochrona przed hałasem. Jako priorytet przyjmuje się uzależnienie
decyzji inwestycyjnych dla niektórych rejonów miasta od wcześniejszego ukończenia zadań
ważnych dla jego ekologii (sieci kanalizacyjne, transportowe itp.).
Pełen zakres działań w tym zakresie określa “Miejski Program Ochrony Środowiska”,
zatwierdzony uchwałą Rady Miasta Głogowa w dniu 10 lutego 1998r.
3.1.Ochrona powietrza atmosferycznego.
Głównym zagrożeniem dla stanu powietrza są zanieczyszczenia emitowane z hut miedzi, co
przy lokalizacji hut i róży wiatrów jest szczególnie niekorzystne. Głównym założeniem
studium jest wykluczenie możliwości sumarycznego wzrostu szkodliwego oddziaływania
hut na środowisko, wyrażonego obecnie w granicy strefy uciążliwości hut, zakłada więc
także możliwość zmniejszenia strefy z przeznaczeniem ich na funkcje określone dla terenów
sąsiednich. Źródłem zanieczyszczenia atmosfery są też źródła lokalne. Ponieważ w
przyszłości miasto będzie posiadało kilka alternatywnych źródeł ciepła, możliwe będzie
eliminowanie uciążliwych źródeł lokalnych na rzecz uciepłownienia z sieci miejskich.
Natomiast dla indywidualnych odbiorców (zabudowa jednorodzinna) przewiduje się
stopniowe przechodzenie z ogrzewania paliwami stałymi na tzw. paliwa ekologiczne (gaz,
olej opałowy, energia słoneczna).
W ostatnich latach coraz większe znaczenie dla stanu sanitarnego powietrza ma
komunikacja. Konieczna jest w tym zakresie:
• odpowiednia organizacja ruchu drogowego w obrębie miasta - ruch jedno i
wielokierunkowy w śródmieściu (zwłaszcza w rejonie ul. Jednosci Robotniczej,
Słowianskiej i Grunwaldzkiej), otwarcie ul. Głowackiego do ul. Sikorskiego i Al.
Wolności, dokończenie budowy ul. Poczdamskiej, udostępnienie ul. Towarowej dla ruchu
samochodowego)
• wprowadzenie ograniczeń dla ruchu samochodów ciężarowych i ruchu tranzytowego
• wprowadzenie preferencji ekonomicznych dla właścicieli pojazdów zaopatrzonych w
katalizatory eliminujące emisję ołowiu do powietrza.
• zwiększenie nasadzeń, przede wszystkim zielenią przyuliczną, w tym także nasadzanie
żywopłotów wokół boisk szkolnych i placów zabaw przedszkolnych,
• budowa obwodnic, parkingów wielopoziomowych i postojów na Śródmiesciu, os.
Kopernika i os. Piastów Śl.
• zmiana technologii wytapiania miedzi w HM “Głogów I”, zastąpienie technologii
“pieców szybowych” na inną, mniej uciążliwą
• likwidacja źródeł emisji pyłów i gazów głównie w części śródmiejskiej miasta, Ostrowie
Tumskim, Nosocicach i Krzepowie
• budowa dróg rowerowych i promocja ruchu niezmotoryzowanego zwłaszcza na terenach
zielonych
• modernizacja i rozbudowa systemu transportu celem utrzymania wysokiego udziału
komunikacji zbiorowej w podróżach i zmniejszeniu uciążliwości spalin, drgań i hałasu
str.99
• sukcesywne ograniczanie zanieczyszczeń powietrza pochodzących z istniejących
zakładów przemysłowych i innych urządzeń oraz zakazie lokalizacji nowych uciążliwych
dla środowiska zakładów,
3.2. Ochrona gleb.
W stanie obecnym gleby znajdują się w różnym stopniu degradacji. Dla terenów rolnych w
strefie ochronnej huty wyklucza się możliwość uprawy roślin bezpośrednio
konsumpcyjnych. Możliwe i celowe jest wykorzystanie ich dla upraw roślin przemysłowych
i pod obsadzenia zielenią izolacyjną. Odrębny problem to sprawa przywrócenia pełnej
wartości biologicznej gleb dla celów rolnych. Problem ten nie może być rozwiązany w
studium, wymaga bowiem długotrwałych zabiegów agrotechnicznych Dlatego też w
stosunku do gruntów znajdujących się na obszarze pomiędzy fabryką domów, a miejskim
składowiskiem odpadów komunalnych ustala się przeznaczenie pozarolnicze - preferowana
lokalizacja centrów przemysłowych. W celu ochrony użytków rolnych najlepszych klas
powinny zostać ustalone preferencje ekonomiczne dla tych, którzy chcą maksymalnie
wykorzystać ich wartości.
Ustala się:
• racjonalne, gospodarczo uzasadnione wyłączanie gruntów z produkcji rolnej,
• zapobieganie (agrotechnika) dalszej degradacji gleb,
• lokalizację nowych inwestycji na słabszych klasach gleb
• Rada Miasta podejmie uchwały w sprawie obejmowania ochroną kompleksów gleb o
szczególnych wartościach rolniczych
3.3. Ochrona wód powierzchniowych i zasobów wody pitnej.
Studium zakłada pełną ochronę istniejących zasobów wody pitnej i ich ujęć. Wyraża się to w
ustaleniu wykluczeń inwestycyjnych w strefach ochronnych. Dla ochrony wód
powierzchniowych zakłada się uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej miasta z
wykluczeniem lokalnych zrzutów ścieków nieoczyszczonych. W tym zakresie ustala się:
• budowę oczyszczalni ścieków (w tym rozwiązanie gospodarki osadowej),
• kanalizację Nosocic i Krzepowa,
• dokończenie wodomierzowania,
• ograniczenie (likwidacja) zrzutu wód nadosadowych ze zbiornika “Żelazny Most”,
• preferowanie technologii wodooszczędnych w przemyśle i w usługach (obieg zamknięty),
• sukcesywne ograniczanie zanieczyszczeń wód pochodzących z istniejących zakładów
przemysłowych i innych urządzeń oraz zakazie lokalizacji nowych uciążliwych dla
środowiska zakładów,
• współpracę z sasiednimi gminami w zakresie ostatecznego rozwiązania problemu
ścieków dla osiągnięcia przez rz. Odrę docelowej II klasy czystości
3.4. Zieleń
W Głogowie do zieleni zaliczają się:
- tereny zieleni parkowej
- zieleńce
- zieleń nieurządzona (łęgi nadodrzańskie)
- zieleń izolacyjna
- ogródki działkowe
Studium przewiduje przede wszystkim bezwzględną ochronę kompleksów zieleni parkowej.
str.100
Mają to być tereny użytku publicznego i wyklucza się realizację na nich jakichkolwiek
funkcji prywatnych. Przewiduje się nowe realizacje parkowe i zieleni osiedlowej w celu
wykształcenia nowych ciągów pieszych łączących przyszłe osiedla z terenami rekreacyjnymi
na os. Kopernika, Brzostowe i os. Piastów Śl. II. Ponadto należy zagospodarować pod teren
rekreacyjny obszar starorzecza na Ostrowie Tumskim zwłaszcza przy ul. Dobrej oraz teren
przy ul. Topolowej.
Odrębną sprawą jest realizacja pasów zieleni izolacyjnej. Zakłada się przekształcanie zieleni
izolacyjnej na terenie strefy huty w lasy i tworzenie nowej wzdłuż głównych uciążliwych
szlaków komunikacji kołowej (obwodnice). Pasy zieleni izolacyjnej należy stworzyć wokół
historycznego układu urbanistycznego Brzostowa.
Ponadto wskazana jest częściowa wymiana drzewostanu oraz dosadzenia zieleni na terenach
przeznaczonych pod rekreację i wypoczynek.
Brak wykształconego ekologicznego systemu ciągłego we wschodnim obszarze miasta
nakazuje jego utworzenie. I tak należy w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego wprowadzić 2 pasy zieleni:
Pierwszy od ul. Rudnowskiej do ul. Zielonej, drugi we wnętrzu terenów dotychczas
przewidzianych pod zabudowę Piastów Śl. (rys. )
Ustala się:
• objęcie ochroną prawną obiekty (szczególnie drzewa) cenne przyrodniczo,
• utworzenie nowych parków (osiedla: Stare Miasto, Kopernik i Piastów Śląskich) oraz
zieleni przyulicznej,
• zagospodarowanie istniejących zespołów zieleni (tereny zielone wzdłuż ulicy
Rudnowskiej, Budowlanych, i parku Południowego) zachowując ich walory
przyrodnicze,
• wprowadzenie programu wymiany drzewostanów topolowych,
• doprowadzenie do rzeczywistej ochrony roślin i zwierząt występujących w granicach
miasta,
• z uwagi na przekroczenie w 100% dopuszczalnych stężeń metali w glebie przeznacza się
do likwidacji ogródki działkowe na os. Przemysłowym z przeznaczeniem terenu pod
funkcje przemysłową oraz ogródki działkowe “Konwalia” z przeznaczeniem terenu pod
zieleń publiczną, urządzoną. Tereny zielone znajdujące się między fabryka domów, a
komunalnym wysypiskiem śmieci należy w części przeznaczonej pod przemysł zlikwidować.
• Rada Miasta podejmie uchwały w sprawie obejmowania ochroną obiektów cennych
przyrodniczo ( drzew, zespołów roślinnych, wprowadzenie ochrony gatunkowej roślin i
zwierząt itp.).
Ochrona i zagospodarowanie zieleni, a także tworzenie nowych terenów zielonych odbywać
się będzie wg “Programu ochrony zieleni w Głogowie”, który zatwierdził Zarząd Miasta
Głogowa. “Program...” został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Ekologii Zdrowia
i Opieki Społecznej Rady Miejskiej w Głogowie.
3.5. Ochrona przed hałasem.
Największe natężenie hałasu występuje na terenach położonych w najbliższym sąsiedztwie
szlaków komunikacyjnych (dróg i ulic). Najważniejsze działania które należy podjąć, żeby
ograniczyć hałas to:
• odpowiednia organizacja ruchu drogowego,
str.101
budowa obwodnic i parkingów,
dopuszczenie do ruchu (rejestrowanie) samochodów spełniających Polską Normę
wyeliminowanie ruchu ciężarowego na terenie osiedli mieszkalnych.
tworzenie ekranów dźwiękochłonnych i pasów zieleni izolacyjnej wzdłuż ruchliwych
ciągów komunikacyjnych (ul. Obwodowa i duża obwodnica, ul. Kazimierza Wielkiego,
ul. Obrońców Pokoju)
• tworzenie nowych ulic mających na celu ograniczenie natężenia ruchu na ulicach
biegnących przez rejony gęsto zabudowane
•
•
•
•
3.6. Strefa przekształceń terenów rolno-osadniczych.
Obejmuje ona tereny dawnych wsi, włączonych w granice miasta tj. Nosocice, Krzepów i
Brzostów, gdzie zachodzą i zachodzić będą w przyszłości przekształcenia istniejącej
zabudowy siedliskowej na cele pozarolnicze. Wiąże się to z urbanizacją terenów rolnych i
stopniowym zanikiem produkcji rolnej w tych wsiach. Stąd też studium zakłada możliwość
przekształceń funkcjonalnych obiektów i terenów na mieszkaniowe, usługowe i tereny
zielone) Wyjątkiem są tereny, na których planuje się funkcje publiczne, niezbędne dla
potrzeb funkcjonowania miasta (np. cmentarza, urządzenia sportowo-rekreacyjne,
urządzenia gospodarki komunalnej itp.)
3.7. Strefy ochrony terenów otwartych
Strefy te obejmują tereny nadodrzańskie przeznaczone na wykorzystanie rolnicze lub
rekreację i wypoczynek. Zasadą podstawową jest tu charakter terenów otwartych,
publicznych dla swobodnej penetracji, co wyklucza możliwości lokalizacji inwestycji o
charakterze prywatnym. Ma to zapobiec degradacji funkcjonalnej terenów i zagwarantować
w przyszłości rezerwy terenowe dla realizacji potrzeb publicznych mieszkańców miasta, co
w dobie przekształceń własnościowych i prywatyzacji ziemi ma ogromne znaczenie.
Dopuszczalne są funkcje usługowe o charakterze publicznych związane bezpośrednio z
przeznaczeniem terenu i funkcje uzupełniające. Wyklucza się inwestycje uciążliwe i inne,
nie mające związku z funkcją podstawową terenu.
W ramach programu “ODRA 2005” przewiduje się odtworzenie i modernizacje regulacji na
Odrze swobodnie płynącej na odcinku Lubiąż-Ujście Nysy Łużyckiej W dalszej
perspektywie planuje się budowę stopni piętrzących m.in.
• Głogów - w km 391,00 rz. Odry o przewidywanej rzędnej normalnego piętrzenia 73,00 m
npm
• Żukowice - w km 401,00 rz. Odry o przewidywanej rzędnej normalnego piętrzenia 70,00
m npm
Studium uwarunkowań wskazuje tereny narażone na zalanie wodami powodziowymi Q 1% (z
1997 r.), na które obowiązuje opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego, w
których uwzgledniony będzie ten problem. Ponadto określa granice terenów potencjalnie
narażonych w przypadku przerwania wałów.
Koryto Starej Odry należy uporządkować z uwzględnieniem wymagań ochrony
przeciwpowodziowej.
str.102
3.8 Gospodarka odpadami
• budowa kompostowni lub nowej kwatery składowiska odpadów dla gospodarczego
wykorzystania w rejonie os. Widziszów oraz opracowanie programu ich wykorzystania
• wprowadzenie segregacji odpadów komunalnych
• budowa zakładu utylizacji i spalarni z wykorzystaniem odpadów jako surowców
wtórnych - preferowane wykorzystanie wolnych terenów na EC Widziszów
• rozwiązanie składowania szlamów ołowionośnych poprzez budowę zamkniętych
składowisk i - docelowo- uruchomienie produkcji zawartych w szlamach metali z
całkowitym unieszkodliwieniem pozostałości. W celu zmniejszenia hałd uruchomienie
produkcji prefabrykatów budowlanych
• promocja segregacji odpadów,
• rolnicze lub przyrodnicze wykorzystanie osadów pochodzących z oczyszczalni ścieków
• zaprzestanie przez Hutę składowania żużla w wyrobisku położonym w obrębie Kłoda i
jego szybka rekultywacja
3.9 Ochrona krajobrazu i powierzchni ziemi.
• rekultywacja składowiska odpadów komunalnych w Kurowicach (prace pielęgnacyjne)
• zagospodarowanie terenów nadodrzańskich.
• zagospodarowanie terenu przy ul. Dobrej i Łąkowej
3.10 Kopaliny
Prace przygotowawcze (zwiad geologiczny) do eksploatacji surowców będą miały
ograniczony zakres. Główny kierunek prac geologicznych polegać będzie na
dokumentowaniu złóż rud miedzi, w drugim rzędzie przygotowanie złóż do eksploatacji.
Drugi kierunek prac geologicznych dotyczyć będzie poszukiwań piasków podsadzkowych
(w dolinie Odry), jednakże będzie to dotyczyć (w przewadze) gmin sąsiednich. W
przyszłości, po przystąpieniu do eksploatacji złoża rudy miedzi “Głogów” nastąpić może
obniżenie poziomu wód gruntowych.
Szczególnego znaczenia nadaje się obszarom :
Ostrowa Tumskiego poprzez:
- objęcie całego osiedla systemem gazu ziemnego do celów kuchennych, sanitarnych i
grzewczych
- objęcie całego osiedla zintegrowanym systemem kanalizacyjnym,
- zmniejszenie uciążliwości ruchu samochodowego poprzez budowę drogi objazdowej
- wzmocnienie nasypami ziemnymi skarpy brzeżnej Starej Odry oraz otoczenia siedziby
wodociągów miejskich (pozostałe tereny wschodnie z uwagi na niemożność całkowitego
zabezpieczenia przeciwpowodziowego będą miały charakter otwarty)
- zmniejszenie strefy ochronnej ujęcia wody z zamknięciem istniejących otworów
czerpalnych z przeznaczeniem jej na teren otwarty zielony, spacerowy (strefa tlenotwórcza)
- wprowadzenie zakazu zabudowy na teren leżący w granicy linii zalewowej z 1997 roku
- wzmocnienie nasypami ziemnymi skarpy brzeżnej Starej Odry
- strefa zalewowa powinna być oczyszczona z drzew i krzewów
- teren przy ul. Dobrej należy uregulować przez podwyższenie, wyprofilowanie od mostu
drogowego do pierwszego przęsła mostu kolejowego i zagospodarowanie na publiczny teren
zielony
- zbiornik wodny powinien być zasypany w części od ul. Kamienna Droga do garaży pozostałą część należy oczyścić i zagospodarować na rekreacyjny zbiornik wodny
str.103
Nosocice-Krzepów
- wykonanie zbiorowej kanalizacji rozdzielczej z odprowadzeniem ścieków do systemu
ogólnomiejskiego przez projektowane dwie przepompownie ścieków
- ścieki deszczowe, po podczyszczeniu w osadnikach będą odprowadzane do rzeki Rudnej
- doprowadzenie w pierwszej kolejności do obu jednostek osadniczych gazu ziemnego z
miejskiej sieci gazowej
- utrzymania rolnego użytkowania terenu, zwłaszcza w odniesieniu do klas I i II, zakładając
jednocześnie intensyfikacje produkcji rolnej (uprawy warzywne, sady, ogródki działkowe)
- obowiązek zachowania, konserwacji i nowych nasadzeń wartościowych gatunkowo drzew
liściastych, które uzupełnią istniejące szpalery, głównie towarzyszące ciągom
komunikacyjnym
- zakłada się umiarkowany przyrost terenów pod zainwestowanie i zabudowę
- teren leżący w granicy linii zalewowej z 1997 roku nie powinien być zabudowany
Śródmieście
- zmierzać do zmniejszenia lub całkowitego usunięcia ruchu kołowego zwłaszcza w rejonie
Starego Miasta i Al. Wolności
- zakaz wprowadzania zabudowy i rodzajów działalności uciążliwych dla środowiska
polegających na m.in. wzmożonym ruchu samochodów ciężarowych
- obowiązek wzbogacania istniejącej i projektowanej zabudowy oraz pasów drogowych
maksymalną ilością zieleni
- rozbudowę istniejącej sieci wodociągowej
- obowiązek odprowadzania ścieków do miejskiej sieci kanalizacyjnej
- obowiązek doprowadzenia gazu ziemnego do wszystkich istniejących i
nowoprojektowanych budynków
- ustala sie zasadę korzystania z miejskiej sieci ciepłowniczej, bądź stosowania ogrzewania
gazowego lub olejowego. Dopuszcza się ogrzewanie elektryczne.
- ustala się obowiązek skablowania napowietrznych linii elektroenergetycznych i
telekomunikacyjnych oraz zakaz budowy sieci napowietrznych
- obowiązek wprowadzenia ścieżek rowerowych z zaleceniem ich izolacji zielenią od stony
jezdni
- uzupełnienie szpalerów istniejących alei starodrzewia (Jedności Robotniczej, Al.
Wolności)
os. Przemysłowe
- należy zachować istniejący system melioracyjny
- niedopuszcza się lokalizacji obiektów mogących pogorszyć stan środowiska (miejscowy
plan powinien określić warunki o niedopuszczeniu przekroczenia niekorzystnych wpływów
poza granicę własnej działki)
- zakłada się całkowitą likwidację istniejących ogródków działkowych z przeznaczeniem
terenu pod funkcję przemysłowo-składową
- zakazuje się rozwijanie zabudowy mieszkaniowej, a istniejącą należy przekształcić na biura
lub usługi
- należy skablować napowietrzne linie elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, a tam gdzie
nie jest to możliwe - tereny wykorzystać jako składy. Wprowadza się zakaz budowy sieci
napowietrznych,
- wzdłuż ul. Sikorskiego należy wprowadzic ścieżkę rowerową
str.104
- dla obecnie istniejących i powstajacych zakładów przemysłowych, ktorych ścieki nadają
się do oczyszczenia w oczyszczalni miejskiej wprowadza się obowiązek odprowadzania
ścieków do miejskiej sieci kanalizacyjnej po uprzednim wstępnym ich podczyszczeniu w
odpowiednich urządzeniach; dla pozostałych zakładów przemysłowych wprowadza się
obowiązek oczyszczania ściekow we własnym zakresie lub innego ich wykorzystania w
sposób nie zagrażajacy srodowisku.
- wprowadza się możliwość prowadzenia przemysłowych upraw polowych i zakaz produkcji
rolnej przeznaczonej do spożycia dla ludzi i zwierząt. Dopuszcza się przeznaczenie terenów
rolnych pod zabudowę przemysłowo-usługową, składy lub magazyny pod warunkiem
zebrania gleb wysokiej jakości, ich oczyszczenia i zagospodarowania nią nieużytków lub
gleb gorszej jakości znajdujących się poza rejonem strefy skażonej ciężkimi metalami
- ustala się zasadę korzystania z miejskiej sieci ciepłowniczej, bądź stosowania ogrzewania
gazowego lub olejowego. Dopuszcza się ogrzewanie elektryczne.
os. Kopernik
- obowiązek wprowadzenia ścieżek rowerowych
- zakłada się całkowitą likwidację istniejących przy ul. T. Kościuszki ogródków
działkowych z przeznaczeniem terenu pod zieleń publiczną ze sportem i rekreacją.
- należy shumanizować wnętrza wewnątrzblokowe zielenią ozdobną, częściowo zimozieloną
i zielenią pnącą, wprowadzić wiekszą ilość zieleni ogólnodostepnej i izolacyjnej
- na terenie przykościelnym należy założyć park miejski z zielenią niską
obszar Piastów Śl.
- wprowadzenie ciągu zadrzewień wzdłuż Al. Kazimierza Wielkiego (pas ekologiczny) oraz
do istniejących i projektowanych ciągów pieszych,
- wprowadzenie zieleni izolacyjnej wzdłuż projektowanej obwodnicy
- shumanizowanie wnętrz wewnątrzblokowych zielenią ozdobną, częściowo zimozieloną i
zielenią pnącą, wprowadzić wiekszą ilość zieleni ogólnodostepnej i izolacyjnej
- grunty rolne w części posiadają zgodę na wyłączenie z produkcji rolnej. Zaleca się ich
przeznaczenie na funkcję mieszkaniową. Pozostałe należy wykorzystać w działalności rolnoprzetwórczej
- zakaz wprowadzania zabudowy i rodzajów działalności uciążliwych dla środowiska
- obowiązek wprowadzenia ścieżek rowerowych z zaleceniem ich izolacji zielenią od jezdni
Zamierzenia KGHM Polska Miedź S.A. (pismo DC/312/98/1369)
1. wystapienie do wojewody w 1998 roku o stwierdzenie wygaśnięcia decyzji w sprawie
strefy ochronnej
2. rozważenie dwóch kierunków zagospodarowania gruntów będących w obszarze miasta
Głogowa, znajdujących się dotychczas w strefie ochronnej Huty
a. przekwalifikowanie gruntów rolnych na leśne i utworzenie lasów
b. grunty na wschód od składowiska odpadów przemysłowych w Biechowie w kierunku
miasta, zagospodarować na cele budownictwa przemysłowego i usług, a wokół zakładu i na
zachód od zakładu (Wróblin Głogowski) jak w pkc. a
c. obiekty wydziału tlenowni zlokalizować jako nowy podmiot gospodarczy w pobliżu linii
kolejowej i stacji Wróblin Głogowski
str.105
4. Kierunki i zasady ochrony dóbr kultury
Z uwagi na niezagospodarowaną i w części zabudowaną (hurtownie, zakłady usługowe)
wschodnią stronę Ostrowa Tumskiego studium proponuje zmniejszenie strefy “A” o tą
właśnie część.
Działania konserwatorskie w strefie “A" zmierzają do:
· zachowania historycznego układu przestrzennego odbudowywanego starego miasta w
Głogowa, tj. rozplanowania dróg, ulic, placów, linii zabudowy, sposobu parcelacji
działek, kompozycji wnętrz urbanistycznych nawiązującej do przekazów historycznych i
kompozycji zieleni — zgodnie z ustaleniami zawartymi w obowiązującym planie
miejscowym;
· konserwacji zachowanych głównych elementów układu przestrzennego, szczególnie:
posadzek, nawierzchnii, cieków i zbiorników wodnych, sposóbu użytkowania gruntów,
ścian, zabudowy, zieleni oraz dążenia do usunięcia elementów uznanych za
zniekształcające założenie historyczne i odtworzenia elementów zniszczonych w oparciu
o szczegółowe warunki określanie każdorazowo przez Państwową Służbę Ochrony
Zabytków;
· w Brzostowie wymagane jest dostosowanie nowej zabudowy do historycznej kompozycji
przestrzennej w zakresie sytuacji — przede wszystkim szczytowego ustawienia domów,
skali, bryły, podziałów architektonicznych, proporcji powierzchni muru i otworów oraz
nawiązania formami współczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej, której liczne
przykłady zachowały się do dziś;
· wszelkie zmiany nawierzchni dróg oraz zmiany lub korekty przebiegu dróg wymagają
uzgodnienia z Państwową Służbą Ochrony Zabytków;
· należy przewidzieć przebudowę obiektów dysharmonizujących, zmierzającą do
dostosowania formy do otoczenia, zwłaszcza w rejonie starego miasta i na Ostrowiu
Tumskim;
· dostosowania współczesnych funkcji do wartości zabytkowych zespołu i jego
poszczególnych obiektów i nawiązanie do ich programu historycznego, oraz eliminację
funkcji uciążliwych;
· wymaga się aby nową zabudowę poddać szczególnym rygorom odnośnie gabarytów i
sposobu kształtowania bryły, wskazane jest nawiązanie wysokością budynków do
budynków sąsiadujących i wpisanie się w sylwetę miejscowości;
· w wypadku starego miasta, Ostrowia Tumskiego i Brzostowa niedopuszczalne jest
stosowanie dachów o mijających się połaciach na wysokości kalenicy oraz dachów o
asymetrycznym nachyleniu połaci.
W Strefie “A" ścisłej ochrony konserwatorskiej znalazły się promenady miejskie
Głogowa, w ich części założonej na terenie dawnych fortyfikacji. Dla promenad w granicach
określonych na mapie należy opracować projekt renowacji i gospodarki drzewostanem.
W strefie “A" ścisłej ochrony konserwatorskiej wszelka działalność budowlana wymaga
pisemnego zezwolenia Państwowej Służby Ochrony Zabytków. Wprowadza się wymóg
konsultowania i uzyskania uzgodnienia z Państwową Służbą Ochrony Zabytków wszelkich
zmian i podziałów nieruchomości oraz przebudowy, rozbudowy i remontów wszystkich
obiektów będących w strefie, a także uzgadniania wszelkich zamierzeń inwestycyjnych na
tym obszarze. Inwestor winien liczyć się z koniecznością zlecenia dodatkowych badań lub
opracowań studialnych — archeologicznych, architektonicznych, stratygraficznych lub
innych.
W strefie “A" ścisłej ochrony konserwatorskiej ochronie podlegają wszelkie obiekty
str.106
podziemne i pojedyncze znaleziska, oraz odkryte podczas remontów detale architektoniczne.
Ustala się wymóg uzyskania zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na
podjęcie wszelkich prac ziemnych, które uwarunkowane są przeprowadzeniem badań
archeologicznych wyprzedzających lub towarzyszących. W wypadku podejmowania
inwestycji budowlanych inwestor winien liczyć się z koniecznością zapewnienia nadzoru
archeologicznego nad pracami ziemnymi lub badań ratowniczych. Koszt nadzoru i
ratowniczych badań archeologicznych lub architektonicznych pokrywa inwestor.
Działalność konserwatorska w strefie “B" zmierza do:
· zachowania zasadniczych elementów historycznego rozplanowania, w tym przede
wszystkim układu dróg, podziału działek, układu komponowanej zieleni;
· wymagane jest uzyskania uzgodnienia z Państwową Służbą Ochrony Zabytków zmian
rodzaju nawierzchni dróg oraz korekt lub zmian w ich przebiegu;
· restauracji i modernizacji technicznej obiektów o wartościach kulturowych z
dostosowaniem współczesnej funkcji do wartości obiektów;
· dostosowania ewentualnej nowej zabudowy do historycznej kompozycji przestrzennej w
zakresie skali i formy bryły zabudowy, przy założeniu harmonijnego współistnienia
elementów kompozycji historycznej i współczesnej;
· w strefie tej należy prowadzić działalność inwestycyjną uwzględniając istniejące już
związki przestrzenne i planistyczne.
Na obszarze strefy ochrony konserwatorskiej “B" wprowadza się wymóg konsultowania i
uzgodnienia z Państwową Służbą Ochrony Zabytków wszelkich działań inwestycyjnych w
zakresie:
· budowy nowych obiektów kubaturowych;
· wymaga się aby nowa zabudowa gabarytami i sposobem kształtowania bryły odwoływała
się do miejscowej tradycji architektonicznej;
· wysokość nowych budynków nie powinna przekraczać wysokości budynków
sąsiadujących;
· należy uzgadniać z Państwową Służbą Ochrony Zabytków przebudowy, rozbudowy i
remonty obiektów figurujących w wykazie zabytków architektury i budownictwa;
· bez zasięgnięcia opinii Państwowej Służby Ochrony Zabytków niedopuszczalne są zmiany
historycznie ukształtowanych wnętrz urbanistycznych;
· prowadzenia wszelkich prac ziemnych wymaga uprzedniego powiadomienia Państwowej
Służby Ochrony Zabytków.
Działania konserwatorskie w strefie “K" obejmują:
· Restaurację zabytkowych elementów krajobrazu urządzonego, ewentualnie z częściowym
ich odtworzeniem. W tym wypadku chodzi przede wszystkim o uporządkowanie terenów
fortyfikacji a zwłaszcza otoczenia wieży artyleryjskiej na zachód od katedry } reduty na
wschód od Ostrowia Tumskiego.
· Ochronę form i sposobu użytkowania terenów takich jak: układ dróg, miedz, zadrzewień
śródpolnych, alei, szpalerów, grobli, stawów, przebiegu cieków wodnych, z zaleceniem
utrzymania wykształconego sposobu parcelacji gruntów i formy użytkowania.
· Wymagane jest uzyskanie opinii Państwowej Służby Ochrony Zabytków odnośnie nowych
inwestycji
· Zaleca się aby nową zabudowę poddać szczególnym rygorom odnośnie gabarytów i
sposobu kształtowania bryły, zwłaszcza na obszarze Ostrowia Tumskiego.
str.107
5. Kierunki rozwoju turystyki
5.1. Działania promocyjne i marketingowe poprzez:
1. Społeczną akceptację sloganu reklamowego
GŁOGÓW - Z HISTORIĄ W PRZYSZŁOŚĆ
2. Działania informacyjne
- usytuowanie tablic informacji historycznej przy Zamku, Ratuszu, Fosie Miejskiej, Murach
obronnych, Kolegiacie i pozostałych kościołach
- opracowanie i wydrukowanie przewodnika turystycznego Głogowa i okolic z planem
kilku tras turystycznych oraz informatorów miejskich w formie biuletynu i katalogu
- postawienie kolumny informacyjnej z ekranem dotykowym (touch screen) w Urzędzie
Miasta lub na dworcu kolejowym
- ustawienie plansz planu miasta przy głównych parkingach, z zaznaczeniem atrakcyjnych
miejsc do zwiedzania,
- opracowanie obiektu przestrzennego przy wjazdach do miasta oraz wykonanie tablic z
herbami miast partnerskich i informacjami o nich
- udział w wystawach turystycznych w kraju i za granicą
3. Tworzenie i organizowanie imprez i przedsięwzięć mogących stanowić atrakcje
turystyczną:
DNI GŁOGOWA w maju każdego roku, w ramach których organizowanie Spotkań
Kresowych, nagrody A. Gryphiusa, mistrzostw i festynów sportowych, występy
artystyczne, konkursy plastyczne, muzyczne, oświatowe, szachowe, imprezy typu światło i
dźwięk przed Zamkiem lub/i w fosie miejskiej - np. obrona Głogowa
4. Uaktywnienie głogowskich biur turystycznych w kierunku promocji Głogowa wśród ich
partnerów handlowych
5. Przygotowanie stałej ekspozycji walorów turystycznych Głogowa na wystawy
promocyjne miasta w kraju i za granicą
6. Organizowanie plenerów malarskich, spotkań jazzowych, Mayday Rock Festiwal,
mistrzostw duathlonowych
7. Zorganizowanie stałych stoisk informacji turystycznej w Hotelu Kasztelańskim, Hotelu
Miejskim, Hotelu Pod Lwem, Hotelu Interferie i w jednej z baszt .
8. Zamknięcie Al. Wolności w lipcu i sierpniu od ul. Brama Brzostowska do ul. Jedności
Robotniczej z jej wykorzystaniem na pasaż handlowy z wystawami plastycznymi i
folklorystycznymi oraz wystepy teatrów ulicznych
9. Popularyzacja i udostępnianie komunalnej bazy kulturalnej dla zespołów
folklorystycznych z Głogowa i Subregionu głogowskiego
5.2. Działania wystawowe
1. Zamek - Przygotowanie wystawy historycznej prezentującej unikalne aspekty historii
miasta na tle historii Śląska
2. Ratusz - przygotowanie wystawy o historii Ratusza i Teatru z jej usytuowaniem w
jednej z sal ratusza
3. Grodzisko plemienne Dziadoszan - rewitalizacja grodziska na prawym brzegu Odry do
zwiedzania
4. Reduta wodna Fort Malakoff rewitalizacja i stworzenie dorocznych pokazów dawnego
wytopu metali
str.108
5. Fort gwiaździsty - rewitalizacja i urządzenie wystawy dawnego sprzętu wojskowego
6. Fosa miejska - rewitalizacja i urządzenie stałej ekspozycji kwiatów i roślin egzotycznych,
zagospodarowanie dla zwiedzających korytarzy kontrminerskich, wykonanie w jednej z
kazamat wystawy fotograficznej o przedwojennym Głogowie
5.3 Działania inwestycyjne w infrastrukturę turystyczną:
1. Ostrów Tumski
- Kolegiata ( kontynuowanie odbudowy oraz stworzenie przy Kolegiacie miejsca informacji
historycznej o obiekcie i jego odbudowie )
- Fort ziemny (restauracja z prezentacją broni armatniej)
- odsłonięcie i zabezpieczenie grodu Dziadoszan
- udostępnienie dawnego kanału portowego na potrzeby mariny turystycznej
- Fort Malakoff (prezentacja dawnego wytopu żelaza-dymarki)
2. Fosa Miejska
- odbudowa i zagospodarowanie w formie parku botanicznego (odtworzenie z 1935 r.)
- kazamaty i korytarze kontrminowe (inwentaryzacja, opracowanie koncepcji
zagospodarowania na cele gastronomiczne i turystyczne i udostępnienie zwiedzającym
3. Park z Altaną Goethego
(odbudowa i zagospodarowanie, tablica informacyjna)
4. Stare Miasto
- zagospodarowanie Placu Piłsudskiego na lapidarium eksponującym odzyskane w pracach
archeologicznych kamienne elementy architektoniczne Starego Miasta oraz kamienne płyty
nagrobne, ponadto ekspozycja zdjęciowa Głogowa sprzed II wojny światowej
- zagospodarowanie jednej z baszt obronnych na bufet turystyczny z miejscami do
wypoczynku
- ekspozycja sprzętu wojskowego z II wojny światowej
- odbudowa Teatru
- odbudowa Ratusza
5. Pasaż Nadodrzański
(opracowanie koncepcji przebiegu szlaku i jego zagospodarowania pod kątem trasy
turystyczno-wypoczynkowej ),
6. Kontynuowanie odbudowy Kolegiaty
7.Przejścia naziemne pomiędzy Rondem 3 Maja, a Parkiem Słowiańskim i ulicą
Daszyńskiego w celu zagospodarowania parku leśnego, lokalizacja małych kawiarni letnich
8.Utworzenie " ścieżki dydaktycznej " - trasy poprzez Park Słowiański, Plac Jana z
Głogowa, Fosy Miejskiej, Park Miejski - południowy,
9. Rozwój ośrodka sportów wodnych ( Ostrów Tumski - program zagospodarowania harmonogram, koncepcja zagospodarowania turystyczno-rekreacyjnego, pole namiotowe
lub kamping ),
10. Rozbudowa basenu miejskiego
11. Aleja Wolności - dobudowa kawiarenek na szczytach budynków 4 piętrowych,
uaktywnienie środka ekspozycjami plastycznymi i rękodzieła. Zamknięcie ulicy do Jedności
Robotniczej
12. Weekendowe zwiedzanie Głogowa z przewodnikami
13. Inwentaryzacja kazamat
str.109
14. Oferty inwestycyjne na tereny rekreacyjne i sportowe
15. Zagospodarowanie przestrzenne rejonu Górkowa
(przygotowanie planu przestrzennego na funkcje sportowe - tor motokrosowy, wyciąg
narciarski) i wypoczynkowe ( trasa spacerowa, biegowa i rowerowa - urządzenia do ćwiczeń
ruchowych)
16. Park Leśny - najpiękniejszy z głogowskich parków z bogatym starodrzewem.
Zlokalizowana w nim trasa do nauki jazdy na rowerach wymaga gruntownego remontu. W
części wschodniej parku planowane jest centrum rekreacyjno-wypoczynkowe z otwartym
basenem i lodowiskiem oraz trasa biegowa i spacerowa mająca mieć w przyszłości
połączenie z pasażem nadodrzańskim. Na terenie parku znajdują się poniemieckie
fortyfikacje i stara strzelnica. Bliskie sąsiedztwo odbudowywanego obecnie Starego Miasta
powinno wkrótce ożywić ten dotychczas najmniej odwiedzany park.
17. Rozwój ośrodka sportów wodnych - wymaga osobnego i poważnego potraktowania z
uwagi na bogata infrastrukturę w tym zakresie umożliwiajacą rozwój tej dziedziny turystyki.
Pojawiające sie coraz częściej propozycje uruchomienia turystyki rzecznej pomiędzy
Eisenhüttenstadt i portami rzecznymi od Cigacic do Głogowa będą możliwe do
zrealizowania po uregulowaniu tego odcinka Odry. Wiąże sie to również z budową kilu
stopni wodnych m.in. dwóch obok Głogowa. Należy wykorzystać do tego celu budynki
Neptuna oraz nadbrzeże przy Liceum Ogólnokształcącym nr 3. Na Ostrów Tumski
opracować program i koncepcje architektoniczno-urbanistyczną pod realizacje mariny wraz
z obiektami towarzyszacymi jak pole namiotowe lub kamping.
str.110
6. Kierunki rozwoju komunikacji
6.1. Komunikacja drogowa
W przyszłości znaczenie miasta może wzrosnąć na skutek bliskości Głogowa względem
planowanej autostrady A-3 Świnoujście-Lubawka z węzłem w rejonie Kłębanowic gm.
Radwanice. Takie położenie spowoduje przemieszczanie się przez miasto ruchu
tranzytowego zarówno wschód-zachód jak i północ-południe. Wzrost tranzytu jest
szczególnie widoczny w ostatnich latach.
Ogólnie:
1. Udrożnienie relacji komunikacyjnej Głogów - Ścinawa - Prochowice przebiegającej po
zachodniej stronie rzeki Odry i łączącej wszystkie istniejące na terenie województwa
przeprawy mostowe na Odrze
2. Weryfikacje klasyfikacji technicznej dróg:
- dla drogi krajowej międzyregionalnej nr 34 – KD III
- dla drogi krajowej regionalnej nr 329 – KD III o przekroju 2/2p. Wg. Wytycznych WPD-2.
3. Uporządkowanie klasyfikacji funkcjonalnej sieci drogowej wraz z określeniem przebiegów docelowych dróg krajowych na obszarze miasta wskazuje na pilne opracowanie studium komunikacyjne miasta. Zgodnie z opracowanym w 1986 roku przez TransprojektWarszawa „Studium sieci krajowych województwa legnickiego” projektowany układ komunikacji drogowej miasta przedstawia się następująco:
- droga nr 34 – poszerzenie istniejącej drogi na odcinku Kłobuczyn – Głogów do 7.0 m z
utwardzonymi poboczami
- budowa jednej jezdni obwodnicy południowej wraz z wiaduktem nad koleją na odcinku
na odcinku od drogi 329 do drogi 292
- budowa jednej jezdni obwodnicy południowej na odcinku Krzepów do drogi nr 34, budowa mostu drogowego na Odrze oraz wiaduktu nad koleją
- wzmocnienie istniejącej drogi z utwardzonymi poboczami na drodze nr 34 Głogów – gr.
województwa
- droga nr 292 – przełożenie drogi na wlocie zachodnim do miasta z wykorzystaniem istniejącego odcinka drogi, z włączeniem do obwodnicy południowej miasta oraz dobudowę drugiej jezdni.
- droga nr 329 – modernizacja istniejącej drogi do parametrów KD III z korektą łuków
- droga nr 319 – modernizacja drogi (przebieg istniejącą drogą nr 34 po realizacji obwodnicy południowej) z realizacją II jezdni
Dla okresu docelowego na całej obwodnicy południowej od drogi nr 292 w Żukowicach do
Krzepowa zgodnie z dotychczas przyjętymi ustaleniami należy dobudować w okresie perspektywicznym drugą jezdnię.
4. Projektowany układ sieci wymaga zapewnienia w planach miejscowych odpowiednich rezerw terenowych dla realizacji rozwiązań docelowych tj. budowy przekroju dwujezdniowego, skrzyżowań dwupoziomowych z drogami i koleją (węzeł legnicki, Sikorskiego itp.) oraz
budowy dróg zbiorczych do obsługi terenów przyległych na odcinkach tras ograniczonej dostępności (obwodnica południowa)
5. Ustala się dla trasy obwodnicy zewnętrznej przekroju drogowego III klasy technicznej docelowo w dwóch jezdniach i ograniczonej dostępności (KD III 2/2). Tereny mieszkaniowe i
usługowe położone w obszarze obwodnicy mogą być obsługiwane tylko poprzez skrzyżowastr.111
nia główne oraz układ dróg niższego rzędu podłączony w obszarze tych skrzyżowań.
W związku z powyższym należy uznać za priorytet wykonanie w pierwszej kolejności
studium komunikacji drogowej miasta Głogowa które wytyczy politykę rozwoju
układu komunikacyjnego.
Powyższe studium powinno uwzględniać poniższe działania planistyczno-realizacyjne
wynikłe z uwarunkowań niniejszego opracowania.
1. Kontynuację budowy dużej obwodnicy z drugą przeprawą drogową na Odrze w tym:
I etap od ul. Legnickiej do ul. Zielonej
II etap od ul Zielonej do skrzyżowania ul. Rudnowskiej z drogą 330
III etap od skrzyżowania do wpięcia w drogę 34 za Serbami z budową mostu drogowego
na Odrze.
2. Dokończenie budowy ul. Poczdamskiej do ul. Brama Brzostowska oraz budową drugiej
ulicy na Ostrowie Tumskim od ul. dzieci Głogowskich do ul. Łąkowej
3. Kontynuację budowy małej obwodnicy w tym:
I etap od ul. Henryka Głogowskiego do ul. Kazimierza Sprawiedliwego
II etap od ul. Obrońców Pokoju do ul. Wita Stwosza
III etap od ul. Sikorskiego do ul. Tadeusza Kościuszki
4. Modernizacje następujących ulic:
a. Obrońców Pokoju w ciągu drogi krajowej nr 34 oraz ulic Wały Chrobrego, Piastowska
i Rudnowska w ciągu drogi krajowej nr 292.
b. Sikorskiego i Wojska Polskiego
c. Legnickiej (poszerzenie o 1 pas ruchu) na odcinku od cmentarza do skrzyżowania z ul.
Obwodową
d. Kamiennej Drogi (podniesienie ulicy z uwagi na jej blokadę podczas występowania
wysokiej wody na Odrze)
e. ul. Obwodowa
f. zwiększenie bezpieczeństwa ruchu pieszo-rowerowy poprzez budowę przejść dla
pieszych, w szczególności połączenie os. Paulinów z os. Kopernik; połączenie z rondem;
kładka dla pieszych i rowerów nad ul. Kołłątaja (zapewnienie ciągłego przejazdu przez park
leśny); kładka dla pieszych i rowerów nad ul. Piastowską (zapewnienie ciągłego przejazdu
przez park leśny); przejście podziemne łączące “zielony rynek” z os. Chrobry (ul. Armii
Krajowej).
Ponadto należy zapewnić:
•
odpowiednią organizację ruchu drogowego w obrębie miasta - ruch jedno i
wielokierunkowy w śródmieściu (zwłaszcza w rejonie ul. Jednosci Robotniczej,
Słowianskiej i Grunwaldzkiej), otwarcie ul. Głowackiego do ul. Sikorskiego i Al.
Wolności, dokończenie budowy ul. Poczdamskiej, udostępnienie ul. Towarowej dla
ruchu samochodowego)
•
•
wprowadzenie ograniczeń dla ruchu samochodów ciężarowych i ruchu tranzytowego
budowę obwodnic, parkingów wielopoziomowych i postojów na Śródmieściu, os.
Kopernika i os. Piastów Śl.
str.112
•
•
•
budowę dróg rowerowych i promocje ruchu niezmotoryzowanego zwłaszcza na
terenach zielonych
modernizację i rozbudowę systemu transportu celem utrzymania wysokiego udziału
komunikacji zbiorowej w podróżach i zmniejszeniu uciążliwości spalin, drgań i hałasu
wyeliminowanie ruchu ciężarowego na terenie osiedli mieszkalnych.
str.113
6.2. Odrzańska droga wodna
Poprawa warunków żeglugi na Odrze jest wysoce kapitałochłonna, wiele środków wymagać
będzie również modernizacja starych nabrzeży oraz budowa w przyszłości nowego portu.
Ważnym stało się więc aby Odra została zauważona przez decydentów na szczeblu
wojewódzkim.
Ostatnia konferencja zorganizowana 20 czerwca 1997 r. przez Wojewódzką Pracownię
Urbanistyczną - głównego projektanta Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego woj. legnickiego pokazała, że nadzieje Głogowa zostały
potwierdzone.
Wobec silnego wpływu modernizacji drogi wodnej Odry na aktywizację gospodarczą
przyległych terenów za celowe uznano rozważenie i rozwiązanie następujących problemów:
1. Uznać rzekę Odrę jako ważną arterię komunikacyjną o charakterze międzynarodowym,
która w najbliższej przyszłości stanie się istotnym czynnikiem rozwoju i przebudowy
LGOM.
2. Uznać działania związane z modernizacją drogi wodnej Odry dla poprawy warunków
żeglugi jako cel strategiczny rozwoju województwa i wspierać je w różny sposób,
podejmując m.in. stałą współprace z pozostałymi województwami nadodrzańskimi.
3. Wobec wydłużonej perspektywy realizacji tej inwestycji przyjąć, iż polityka władz
wojewódzkich i samorządowych zmierzać powinna do wyprzedzającego rozpoznania
uwarunkowań i skutków tego zamierzenia, szczególnie w sferze ekonomicznej,
ekologicznej i gospodarki terenami. Pożądane jest podjęcie z województwem
leszczyńskim i wrocławskim wspólnych opracowań planistycznych i programowych dla
określenia szans rozwojowych przyległych gmin oraz zadań publicznych wynikających z
założeń modernizacji Odry, które powinny być uwzględnione w ustaleniach planów
miejscowych, a także wskazania obszarów współdziałania.
4. Rozpoznać warunki przestrzenne i opracować zasady logistycznych powiązań z innymi
rodzajami transportu. Zbadać możliwości utworzenia węzła logistycznego na terenie
miasta Głogowa.
W ślad za tak zidentyfikowanymi problemami przyjęto następujące cele strategiczne i
operacyjne:
Cel strategiczny
Przystosowanie legnickiego odcinka Odry środkowej do pełnej żeglowności i wymagań
wynikających z potrzeb kraju, porozumień międzynarodowych oraz przepisów.
Cele operacyjne
• Przyśpieszenie i wspomaganie przygotowań do modernizacji drogi wodnej Odry
• Podjęcie współpracy z województwami ościennymi dla rozpoznania uwarunkowań
modernizacji Odry i realizacji wspólnych zamierzeń w tym opracowań planistycznych
• Wyprzedzające zabezpieczenie terenów w planach miejscowych pod budowę
niezbędnych urządzeń żeglugi oraz inwestycji aktywizujących rozwój regionu
str.114
Dominacja przemysłu związanego z wydobyciem i przetwórstwem miedzi, który po okresie
dojrzałości powoli wchodzi w fazę schyłkową, prowadzona restrukturyzacja KGHM, a co
za tym idzie ograniczanie zatrudnienia wymaga podjęcia szerokich działań zmierzających do
dywersyfikowania gospodarki.
Powstanie z prawdziwego zdarzenia portu w Głogowie, a jest to jedyne miasto w
województwie legnickim i jeleniogórskim posiadające taką możliwość, podniesie
atrakcyjność inwestycyjną i przyciągnie wiele firm, stworzone więc zostaną nowe miejsca
pracy. Wzrośnie znaczenie i prestiż miasta.
Wzrośnie również znaczenie gospodarcze województwa legnickiego. Oprócz rozwiniętej
sieci magistrali kolejowych, przebiegającej autostrady A-4 oraz planowanej A-3, powstaną
transport lotniczy (lotniska w Legnicy i Krzywej) oraz transport rzeczny.
Powiązanie ich stworzy nową jakościowo sytuację dla rozwoju gospodarczego regionu.
W szczególności gospodarcze wykorzystanie Odry tj. budowa portu wraz z odpowiednim
zapleczem umożliwić może m.in:
• Transport tanich rud miedzi z Zairu
• Opłacalność eksploatacji w przyszłości węgla brunatnego
6.3. Transport kolejowy
Dla potrzeb przemysłu miedziowego w budowie jest przemysłowa linia kolejowa z Borowa
do Huty Miedzi. Będzie ona przebiegała m.in. przez Gm. Żukowice z wiaduktem nad drogą
krajową nr 292.
Ogólnie:
1. Przyspieszenie pełnej modernizacji linii objętych umowami AGC i AGTC i związanej z
nimi infrastruktury obsługowej
2. modernizacja linii magistralnych i pierwszorzędnych
3. sprzężenie linii kolejowej z transportem drogowym (pasażerskim i towarowym)
Wszystkie torowiska i istniejące bocznice przewiduje się do remontów i stałej
modernizacji. Szczególnego znaczenia nadaje się i tam powinna być skierowana uwaga
władz kolejowych na powstające w Głogowie dwie strefy przemysłowe przy ul. Sikorskiego
i Rudnowskiej. W tym celu należy przewidzieć modernizacje, przebudowę lub nową budowę
bocznic kolejowych zwłaszcza na terenie proponowanej do przesunięcia strefy ochronnej
Huty Miedzi “Głogów”
Docelowo, w perspektywie należy w pracach planistycznych zapewnić rozwój dworca w
Krzepowie na potrzeby rozbudowującego się osiedla Piastow Śląskich oraz Nosocic i
Krzepowa.
str.115
7. Kierunki rozwoju infrastruktury sanitarnej
7.1. Kierunki rozwoju systemów zaopatrzenia wodno-kanalizacyjnych
1. Głównym źródłem zasilania miasta Głogów w wodę pozostanie wyłącznie ujęcie
"Serby". Pozwolenie wodnoprawne na pobór wody z tego ujęcia jest ważne do 2012 r.
Z ujęcia wody będą korzystać m.Głogów, wsie : Serby, Grodziec Mały, Szczyglice,
Ruszowice.
Planuje się dostarczać wodę dla pozostałej części wsi Ruszowice i wsi ościennych.
Do pełnego zaspokojenia potrzeb mieszkańców w zakresie zaopatrzenia w wodę potrzebne
jest : realizacja rozbudowy ujęcia wody do 20 studni głębinowych oraz wybudowanie
magistrali wodociągowej o 600, która stanowić będzie drugą nitkę magistralną
doprowadzającą wodę z SUW Serby do Głogowa. Inwestycje te pozwolą na ciągłą dostawę
wody do Głogowa .
2. Ujęcia pomocnicze "Górków", "Żarków", "Paulinów" dla których nie można ustalić stref
ochrony sanitarnej, ponieważ nie można wyeliminować ognisk zanieczyszczeń dla tych ujęć
(budowa i rozbudowa osiedli mieszkaniowych w Głogowie spowodowała kolizję
infrastruktury miejskiej z lokalizacją ujęć przyczyniając się do pogorszenia jakości wód)
proponuje się wykorzystać dla celów sportowo - rekreacyjnych, podlewania upraw
ogrodniczych, terenów zielonych itp. Należy wspomnieć, iż ujęcia te stanowią drenaż dla
przyległych terenów ,dlatego mechaniczna ich likwidacja jest niemożliwa, spowodowałoby
to podtopienie pobliskich terenów. Ponadto ujęcia stanowią zabytek kultury technicznej proponuje się utworzenie muzeum techniki.
3. Ujęcie "Odrzycko" położone w rozwidleniu koryta Odry i Odry Starej (Wyspa Katedralna)
znajduje się na terenach zalewowych. W związku z wyeksploatowaniem studni oraz
degradacją jakości wody, nie przewiduje się ponownego uruchomienia tego ujęcia
przystąpiono do likwidacji studni ,a tym samym do likwidacji całego ujęcia. Odzyskane
tereny należy przeznaczyć na tereny rekreacyjne.
4. Dla zaopatrzenia w wodę i odprowadzenie ścieków dla nowych terenów budowlanych
ustala się kompleksowe uzbrojenie w sieci wyprzedzająco realizację zabudowy. Sieci te
należy powiązać z istniejącym systemem uzbrojenia technicznego. Preferuje się
projektowanie pierścieniowych sieci wodociągowych. Dla nowych inwestycji sieciowych
należy przyjąć zasadę ich realizacji w pasach drogowych ulic istniejących i projektowanych,
co pozwoli na prawidłową późniejszą eksploatację. Ponadto przy projektowaniu należy
zapewnić prawidłowe zagłębienie sieci.
5. Dla uporządkowania gospodarki ściekowej w Głogowie należy wybudować sieciowy
zbiornik retencyjny wraz z przepompownią ścieków w Widziszowie, która umożliwi odbiór
ścieków ze wschodniej części miasta między innymi z osiedli Krzepów, Nosocice,
Widziszów. Dla tych osiedli przewiduje się kanalizację rozdzielczą.
str.116
6. Przewiduje się pozostawienie w Głogowie systemu kanalizacji ogólnospławnej w obrębie
istniejących zabudowanych obszarów. Nie skanalizowane dotychczas dzielnice i
miejscowości poza granicami miasta powinny być wyposażone w rozdzielcze systemy
kanalizacji. W systemie ogólnospławnym może być również realizowana rozbudowa sieci w
południowo - wschodniej części miasta poniżej szlaku PKP.
7. Na terenach zarezerwowanych pod przemysł, w części płn.-zach. miasta zaleca się
stworzenie rozdzielczego systemu kanalizacyjnego. Ścieki bytowo - gospodarcze kierowane
byłyby do istniejących kolektorów ogólnospławnych zaś wody opadowe poprzez
oczyszczalnię ścieków deszczowych skierowane bezpośrednio do rzeki Odry.
8. Z uwagi na znaczne zniszczenia kanalizacji prawobrzeżnej dzielnicy miasta Głogowa,
której jedną z przyczyn była powódź w 1997 r. proponuje się sieć kanalizacyjną wymienić w
całości.
Zaleca się budowę rozdzielczej sieci kanalizacyjnej dla całego Ostrowa Tumskiego. W projekcie należy uwzględnić ilość ścieków z wsi zaodrzańskich gminy Głogów, tzn. Wsi Serby,
Serby Stare, Klucze, Wilków, Krzekotówek. Po zrealizowaniu inwestycji pn. „Oczyszczalnia
Ścieków dla m. Głogowa” wsie powyższe planuje się podłączyć do miejskiego systemu kanalizacyjnego. Wybudowanie szczelnej kanalizacji dla tych wsi przyczyni się do ochrony
wód ujęcia Serby.
9. Po uporządkowaniu gospodarki ściekowej w mieście przewiduje się odbiór ścieków sanitarnych ze wsi Jaczów (gmina Jerzmanowa) i Ruszowice (gmina Głogów).
10. Istniejąca oczyszczalnia ścieków miasta Głogowa nie spełnia wymogów odbiornika w
zakresie efektów oczyszczania wynikających z Rozporządzenia Ministra O.Ś.Z.N.i L z dn.
05.11.1991r. Z uwagi na pilną potrzebę budowy docelowej oczyszczalni ścieków w roku
1997 Gmina Głogów podpisała umowę na "Budowę "pod klucz "oczyszczalni ścieków" z
Firmą Purac Water sp z.o o. Nowa oczyszczalnia zlokalizowana będzie na terenach
istniejącej oczyszczalni i na terenach z nią sąsiadujących. Przepustowość została ustalona na
następujące wielkości :
przepływ średni dobowy
21 000 m/d
przepływ maksymalny godzinowy 1500 m/h.
Na realizowanej obecnie oczyszczalni będzie można wyróżnić następujący ciąg
technologiczny:
A. Oczyszczanie Wstępne,
B. Oczyszczanie Biologiczne,
C. Przeróbka osadu,
D. Gospodarka gazowa.
7.2. Kierunki i zasady usuwania odpadów stałych
Zgodnie z kierunkiem preferowanym przez Ustawodawcę zagospodarowania opadów z
oczyszczalni ścieków proponuje się poprzez rolnicze ich wykorzystanie np. do regeneracji
zdegradowanych terenów, do rekultywacji wysypisk, do usypywania skarp wysypisk.
Dla istniejącego, komunalnego wysypiska odpadów planuje się pozostawienie rezerwy
terenowej.
Należy docelowo rozwiązać problem utylizacji odpadów. W tym celu proponuje się
str.117
wykorzystać część terenu EC Widziszów na budowę zakładu utylizacji. Istniejące tam
uwarunkowania jak: korzystny kierunek wiatrów, istniejący teren pod budowę portu
rzecznego, infrastruktura techniczna oraz oddalenie od osad ludzkich skłaniają do takiej
lokalizacji.
Ponadto w planach zagospodarowania przestrzennego należy umieścić zapis o
gospodarczym wykorzystaniu w pierwszej kolejności gruzu i materiałów ziemnych z terenu
odbudowywanego Starego Miasta.
Dopuszcza się lokalizację tymczasowego składowania humusu i odpadów do gospodarczego
wykorzystania (gruz budowlany, masy ziemne, ) na Ostrowie Tumskim i osiedlu Widziszów.
Na osiedlu Widziszów należy zabezpieczyć teren pod składowanie humusu i kompostowanie.
7.3 Kierunki zaopatrzenia w gaz ziemny
Wzrost zapotrzebowania na gaz związany z wprowadzeniem do układu niskiego
ciśnienia nowych dzielnic oraz coraz szerszego wykorzystywania gazu do ogrzewania,
wymaga modernizacji istniejących stacji redukcyjno-pompowych oraz wybudowanie 9
nowych.
Prognozy sięgające do 2010 roku określają potrzeby na ok. 70 000 000 m3/ rok. Już w
chwili obecnej w szybkim tempie wzrasta zużycie gazu, szczególnie do ogrzewania
(ogrzewanie domów jednorodzinnych stanowiło w 1994 r. ok. 40 % całego zużycia).
Zakład gazowniczy sporządził bilans potrzeb gazowych miasta. Uwzględniono w nim
100% pokrycia potrzeb grzewczych budownictwa jednorodzinnego oraz pokrycie potrzeb
istniejącego i projektowanego budownictwa wielorodzinnego blokowego. Ponadto w oparciu
o rozpisaną ankietę zebrano dane w zakresie zapotrzebowania gazu przez odbiorców
przemysłowych zainteresowanych zmianą paliwa na gazowe dla celów produkcyjnych,
technologicznych i grzewczych. W oparciu o te dane sporządzony jest plan rozbudowy sieci
i urządzeń gazowych.
Szczególnego rozważenia podlega:
a/ Ostrów Tumski - proponuje się objęcie całego osiedla systemem gazu ziemnego do celów
kuchennych, sanitarnych i grzewczych. Sieć gazowa będzie połączona z siecią obejmującą
prawobrzeżną część gminy wiejskiej. Dostawa gazu będzie dwustronna: od strony północnej
z gazociągu wysokiego ciśnienia ze Szlichtyngowej i od strony południowej: przez miasto ze
stacji redukcyjno-pomiarowej w Ruszowicach. Ze względów technicznych nie będzie
doprowadzona na ten obszar sieć ciepłownicza od strony Starego Miasta.
b/ Nosocice-Krzepów - istniejący tutaj problem dużej ilości kotłowni i palenisk
przydomowych opalanych węglem, drewnem i nieprzydatnymi w gospodarstwach
odpadkami powodujacy zwłaszcza w okresach ciszy nadmierne zanieczyszczenie powietrza
proponuje się rozwiązać doprowadzeniem gazu ziemnego z miejskiej sieci gazowej.
Zamierzenia DOZG (pismo TS-6-PR/16-96/1-0/98)
1. budowa gazociagu n/c De 160 w rejonie skrzyżowania ulic Orbitalnej i Legnickiej
2. przebudowa istniejącego gazociągu śr/c w ul. Legnickiej na gazociąg śr/c DN 300
3. budowa gazociągu śr/c Dn 300 w ul. Legnickiej i Obrońców Pokoju
4. przebudowa gazociągów śr/c w rejonie ulic Legnickiej i Obrońców Pokoju (na os. Hutnik
I i os. Kościuszki) na gazociągi n/c
str.118
7.5. Kierunki rozwoju energetyki cieplnej
7.5.1 Źródła ciepła w budowie
Trwa budowa EC Widziszów która po roku 2000 teoretycznie powinna dostarczyć do 50
MW energii cieplnej.
a/ magistrale
•w celu przesłania ciepła z EC Widziszów brakuje około 2500 m sieci 2 x dn 600
• w celu zwiększenia dostawy w rejon Starego Miasta zależnie od kierunku dostawy
brakuje:
150 m 2x dn 250 i 500 m 2 x dn 200 ( z ronda EC Huta )
6500m 2 x dn 250-300 z EC Widziszów
• w celu połączenie dn 600 z EC Widziszów z dn 500 EC Huta ( tzw. Zadanie Rondo
Kossaka ) brakuje 1000 m dn 500
• nierozwiązana zostaje sprawa zasilania osiedla Kopernik z kierunku EC Widziszów
(wstępnie projektowano taką sieć dn 600 wzdłuż ul Kościuszki do ul Wojska
Polskiego po zakończeniu zadania Rondo Kossaka prawdopodobnie po analizie
technicznej będzie można zrezygnować z tej sieci )
• ciągle jako alternatywa dla EC Widziszów istnieje możliwość budowy dodatkowej
nitki dn 700 z EC Huta w rejon rozdziału sieci dn 500 na siec zasilająca osiedle
Kopernik i resztę Miasta ( obok Adeny i Straży Pożarnej ul Sikorskiego).
Dobudowa nitki wiąże się z budową
1.odcinka sieci w obrębie Huty Miedzi Głogów około 1200m
2.odcinka sieci płot Huta Miedzi przepompownia dynamiczna ul Sikorskiego 4500m
3.przebudowa przepompowni pod względem pomp ( zwiększenie wydajności)
4.przebudowa zasilania energetycznego przepompowni
5.odcinka sieci przepompownia dynamiczna Adena około 1500 m
b/ Sieci rozdzielcze
W obrębie ul. Sikorskiego, Styczniowej i Kossaka sieć rozdzielcza nie musiałaby być
rozbudowana istnieją możliwości podłączenia obszarów zabudowy przemysłowej i
budownictwa mieszkaniowego
c/ Przyłącza
Do każdego nowo podłączanego obiektu należy wykonać przyłącze jednak
koszt przyłączy stanowi 10-25 % kosztu podłączenia obiektu i wykonania kompletnego
węzła cieplnego. Koszt inwestycyjny przyłącza przy małych odległościach tj do 25 m nie
odbiega drastycznie od kosztów przyłączy innych rodzajów mediów
7.5.2. Węzły cieplne w nowych obiektach
• Efekty nowych technik będzie można ocenić ostatecznie po dociepleniu wszystkich
budynków i opomiarowaniu wszystkich odbiorców a w szczególności drugich co do
wielkości zasobów mieszkaniowych administrowanych przez MZGKiM.
• Każdy nowy obiekt wymaga wykonania węzła cieplnego dla zmiany parametrów
czynnika grzewczego koszt inwestycyjny węzła jest porównywalny i z zasady o około 510 tańszy od kosztu kotłowni gazowej opartej na kotłach średniej mocy.
str.119
Koszt węzła wysokoparametrowego z licznikiem ciepła dla budynku jednorodzinnego jest:
a/ droższy od kosztu kotłowni gazowej opartej na kotłach krajowych ( Termet
Świebodzice)
b/ tańszy od kosztu kotłowni opartej na kotłach I klasowych ( Budreus, Viessmann)
c/ nowy węzeł cieplny musi zostać wykonany zgodnie z wytycznymi WPEC i posiadać
m.in. licznik ciepła , automatykę pogodowa , wymienniki płytowe itd.
7.5.3 Potrzeby inwestycyjne
Zależnie od źródła finansowania należy rozstrzygnąć sposób zamknięcia bilansu produkcji
ciepła dysponowanych przez źródła.
Drugim ważnym elementem oceny jest przewidywana cena za dostarczona energię cieplną
Szacunkowe potrzeby Miasta do 2010 roku wynoszą od 30 do 50 MW zostana one
zweryfikowane zależnie od :
1.przewidywanej ceny energii
2.zastosowanych rozwiązań ociepleń
W obecnej chwili inwestorzy prywatni po uzyskaniu obiektu w ciągu jednego okresu
grzewczego dokonują weryfikacji sensu danego typu ogrzewania i przestawiają system
ogrzewania obiektu w oparciu o :
- dostępne kredyty m.in z ochrony środowiska
- konfiguracje sieci gazowej
- elastyczność dostawcy i wykonawców
Jeżeli potrafią przenieś koszt własny ogrzewania na osoby dzierżawiące dokonują tylko
aktualizacji technicznej ( liczniki ciepła , automatyka). Jeżeli nie, to wybierają najtańsze
rozwiązania eksploatacyjne = koszt energii i koszt pracowników zatrudnionych w tej sferze
w danej jednostce.
a/ Strefa przemysłowa ul Wierzbowa i Sikorskiego mogą być ogrzane z miejskiej sieci
cieplnej bez specjalnych nakładów na sieć rozdzielcza ( ze względu na przebieg magistrali
dn 500 EC Huta)
b/ Zasilanie stref domków jednorodzinnych wymaga znacznej rozbudowy sieci rozdzielczej i
przyłączy i nie odpowiada to wzrostowi sprzedanej mocy w stosunku do nakładów na sieć
cieplną. Koszty obsługi też są wyższe niż w strefach o większej koncentracji mocy
zainstalowanej (wyjazd pogotowia cieplnego na ul Budowlanych 20 a na Strumykową 12, w
pierwszym przypadku 230 KW w drugim 18 )
W strefach tych mogą być podłączane budynki korzystnie usytuowane w stosunku do
przebiegających już sieci cieplnej tj. przyłącza nie dłuższe niż 25-50 m.
c/ Strefa budynków wielorodzinnych w pobliżu ulic Kazimierza Sprawiedliwego - Konrada
posiada doprowadzenie sieci magistralnej i częściowo rozdzielczej pod kątem budownictwa
mieszkaniowego tak jak na jednostkach osiedla Piastów, problemem pozostanie przesłanie
odpowiedniej mocy cieplnej przy istniejących źródłach i konfiguracji
Rozwiązaniem jest :
albo EC Huta i nowe sieci dn 700 i dn 500 Rondo Kossaka
albo EC Widziszów i siec dn 600
albo EC Cukrownia i ciągłość dostawy
str.120
8. Kierunki rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej
8.1. Przewiduje się zmiany w strukturze użytkowania terenów polegające na:
- istotnym przyroście terenów osadniczych kosztem gruntów ornych,
- istotnym przyroście terenów zalesionych, zadrzewień terenów rekreacyjnowypoczynkowo- sportowych kosztem, głównie zmniejszenia terenów ornych,
- istotnym przyroście terenów przemysłowo-produkcyjnych kosztem gruntów ornych,
- przekształceniu sfery ochronnej Huty Miedzi Głogów i wprowadzeniu terenów
przemysłowo-produkcyjnych w dotychczasowym obowiązującym zasięgu tej strefy,
- zwiększenie terenów zalesionych i zadrzewionych wokół Huty,
- zachowaniu, co najmniej w dotychczasowej powierzchni terenów wód otwartych i
basenów,
- wzroście terenów z potrzebą rozbudowy i modernizacji układu komunikacyjnego.
8.2. Przewiduje się nowe tereny dla rozwoju terenów budownictwa w bezpośrednim
sąsiedztwie z głównymi układami zabudowy istniejącej (zasada kontynuacji i uzupełnień
urbanistycznych) główną zasadą rozwoju
8.3. Nie dopuszcza się do powstania nowej “satelitarnej” zabudowy osiedli mieszkaniowych
jako nowych niezależnych inwestycji budowlanych.
8.4. Rozwinięcia urbanistyczne wzdłuż brzegów Odry uaktywnienie tej strefy (porty,
przystanie) odbudowa bulwaru nadodrzańskiego (Stare Miasto), zainwestowanie i
wykształcenie Przedmieścia Katedralnego - jako kontynuacja naturalnego kierunku
rozwojowego “miasta nad rzeką”.
8.5. Ogranicza się rozwój terenów zabudowy mieszkaniowej w bezpośrednim sąsiedztwie
linii rozgraniczającej główne drogi tranzytowe i o charakterze obwodnicowym.
8.6. Przewiduje się rozwój mieszkalnictwa w kierunku południowo-wschodnim jako
kontynuację wcześniejszych opracowań planistycznych uzasadniający ten wybór. Na dalszą
przyszłość przyjmuje się tereny położone w południowej części miasta. Realizacja tych
założeń wymaga wcześniejszej modernizacji istniejącej i budowy nowego odcinka
“obwodnicy południowej”
8.7. Przewiduje się odbudowę Starego Miasta w kategoriach centrum Miasta, głównego
ośrodka administracyjno - handlowo - usługowo - mieszkaniowego, wykorzystującego
atrybuty lokalizacyjne (bliskość rzeki Odry, terenów zielonych, istniejącego terenu
śródmieścia).
8.8. Przewiduje się przekształcenie (uatrakcyjnienie) terenów śródmieścia, wykreowanie osi
ciążenia, wschodnio-zachodniej, jako głównej osi urbanistycznej łączącej śródmieście z
centrum.
8.9. Przewiduje się modernizację (ilościowe i jakościowe wzbogacenie dotychczasowych
funkcji) fragmentów istniejących terenów osiedli mieszkaniowych. Wykorzystanie
istniejącego ciągu pieszego z obszaru śródmieścia w kierunku osiedla Kopernik, jako osi
przekształceń funkcjonalnych, kubaturowych, które na celu mają wykreowanie w pełni
rozumianego ciągu pieszo - handlowo - usługowego (oś ciążenia północ-południe)
str.121
8.10. Przewiduje się adaptację istniejącej zabudowy wielorodzinnej i jednorodzinnej jako
zasadę zrównoważonych zmian w utrzymaniu dotychczasowego sposobu użytkowania i
jedynie dostosowujących do nowoczesnych wymogów (np. poprawa systemu parkowania
samochodów osobowych, rozdzielenie terenów zabawowych od stref parkowania; nasycenia
usługami itd.).
8.11. Zachowuje się istniejące tereny zieleni urządzonej i wykorzystuje się jako podstawę do
wykreowania ciągów zielonych przecinających pasmowy układ stref funkcjonalnych, oraz
trzech głównych ognisk rekreacyjno - wypoczynkowych:
I Ostrów Tumski,
II Wzgórze Jana z Głogowa,
III Glinianki na Paulinowie.
8.12. Jako zasadę wprowadza się tworzenie tras spacerowych i rowerowych w obszarze w/w
“ciągów zielonych”, jako atrakcyjną przestrzeń komunikacyjną między trzema ośrodkami
rekreacyjno wypoczynkowymi i ekosystemami rzeki Odry i doliny rzeki Czarnej (tzw.
Domykanie ciągów pieszych i rowerowych w pętle).
8.13. Wyznaczenie dostępnych komunikacyjnie centr handlowych w strefie obrzeżnej miasta
(zasada nie lokowania supermarketów w mieście, główną zasadą w ograniczaniu ruchu
kołowego na terenie śródmieścia).
8.14. Rozwój nowych funkcji przemysłowych, produkcyjnych i składowych - jako
rozbudowę istniejących dzielnic w oparciu o istniejący szkielet komunikacyjny:
1 ) zachodniej dzielnicy przemysłowo - składowej
2 ) wschodniej dzielnicy przemysłowej (cukrownia , elektrociepłownia)
3 ) południowo-wschodni kierunek wykorzystujący “uwolnione” tereny na os. Piastów
Śląskich i bliskość ważnych węzłów komunikacyjnych w południowo-wschodniej
granicy miasta (kolej, obwodnica południowa)
8.15. Kierunek ciągłej modernizacji technologicznej Huty Miedzi Głogów mający na celu
zmniejszenie , a docelowo likwidację strefy ochronnej wokół Huty.
8.16. Wyznaczenie nowych terenów przemysłowych w obszarze w/w strefy ochronnej na
terenach “uwolnionych” (wcześniejsze przeznaczenie pod laguny zw. z inwestycją “Future
Water”) i wykorzystanie innych terenów nadających się pod budownictwo
8.17. Wyznaczenie nowych terenów pod parki technologiczne w miejscach przenikania
ciągów zieleni przez strefy przemysłowe w bliskości charakterystycznych węzłów
komunikacyjnych : stacje PKP Krzepów , port przy elektrociepłowni
8.18. Określenie podstawowej zasady dobrej orientacji w mieście - poprzez czytelne
ukształtowanie ciągów handlowych , pieszych , komunikacyjnych i sportowo-rekreacyjnych
(tras rowerowych)
str.122
8.19. Wyznacza się w zaproponowanej strukturze funkcjonalno-przestrzennej
wyodrębnione typy stref funkcjonalnych: (oznaczone na rysunku studium - plansza No2
symbolami literowymi)
UM- teren centrum, odbudowywane Stare Miasto w oparciu o zasady zawarte w
“szczegółowym planie centrum” - konieczna korekta ustaleń tego planu i opracowanie
aktualnego miejscowego planu zagospodarowania , który będzie nosił w sobie elastyczne
zapisy i dawał odpowiedź zapotrzebowaniom inwestycyjnych najbliższych kilkunastu lat ,
chroniąc jednocześnie i maksymalnie wykorzystując walory historyczne zabytkowego
układu urbanistycznego Starówki Głogowskiej
UM- teren śródmieścia, określony umownie na rysunku granicami, obok otoczenia centrum
obejmuje także część Ostrowia Tumskiego, co ma na celu ściślejszą integrację
planowanych tam funkcji z centrum.
Optymalną propozycją funkcji mieszkaniowych do administracyjnych i usługowych jest
1:1:1,5 Możliwe jest to do osiągnięcia poprzez zorganizowany sposób przebudowy i
przekształceń funkcjonalnych istniejącej zabudowy oraz określeniu proporcji
funkcjonalnych dla wszystkich indywidualnie przebudowywanych lub
nowoprojektowanych budynków i zabudowy śródmieścia (zapis w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego)
MW, MN - tereny zabudowy wielo- i jednorodzinnej , tereny osiedli mieszkaniowych
obejmujące istniejącą zabudowę mieszkaniową wraz z podstawowymi urządzeniami
obsługi mieszkańców. Dopuszcza się tu także realizację nowych funkcji - jednak pod
warunkiem, że nie będą one powodować uciążliwości polegającej np. wzmożonym ruchu
samochodów ciężarowych (!)
MR - tereny zabudowy rezydencjalnej. Planowane 80% udziału terenów przyrodniczo
czynnych (duże obszarowo działki, w okolicy Brzostowa preferencja dla domów
parterowych) z usługami podst. istniejące w otoczeniu parku, strumienia Sępolno,
wyizolowane.
MP - tereny przekształceń zabudowy siedliskowej głównie tereny mieszkaniowogospodarcze o dominującej funkcji mieszkaniowej z miejscem pracy, dopuszcza się
funkcje “czysto” mieszkaniowe (np. zespoły domów jednorodzinnych bez zabudowy
gospodarczej) możliwe jest również wprowadzenie funkcji gospodarczych, usługowych,
produkcyjnych, przetwórczych, naprawczych magazynowych - o niewielkiej uciążliwości
porównywalnej do uciążliwości zagrody rolniczej. Dążyć należy do pełnego wykorzystania
istniejących budynków zagrodowych i adaptować je na inne drobne funkcje gospodarcze
lub przebudować w budynki mieszkalne, zachowując walory kulturowe substancji
budowlanej. (nawiązania architektoniczne elewacji i detali do rodzinnej tradycji
budowlanej)
U - wyodrębnione tereny usług ogólnomiejskich gdzie należy lokalizować szpitale, wyższe
uczelnie itd... oraz ośrodki dzielnicowe , gdzie należy lokalizować obiekty usługowe i
administracyjne oraz dopuszcza się lokalizację obiektów mieszkaniowych (z wyłączeniem
wolnostojących)
U(2) - usługi wkomponowane w pasma “ciągów zielonych” , mogą to być usługi publiczne
z zielenią towarzyszącą , lub inwestycje usługowe pod warunkiem ich publicznego
charakteru i wykorzystujące istniejący drzewostan.
UC - centra handlowe, gdzie mogą być lokalizowane supermarkety i podobne obiekty
transportochłonne - pod warunkiem zapewnienia pełnego programu parkingowego na
str.123
terenie własnym
ZR - kompleksy przyrodniczo-rekreacyjne , gdzie należy realizować obiekty i urządzenia
sportowo-rekreacyjne - pod warunkiem utrzymania wiodącej , przyrodniczej funkcji
obszaru.
Z - tereny zieleni urządzonej i nieurządzonej obejmuje zalesienia strefy wokół Huty, tereny
ekologicznych systemów ciągłych (dolina Odry, starorzecze, teren dolinki rzeki Czarnej)
tereny parków miejskich, cmentarzy tereny ogrodów działkowych , dopuszcza się
utrzymanie dotychczasowego charakteru zieleni naturalnej (łęgi nadodrzańskie) i
zachowanie publicznego charakteru tych terenów otwartych, ważnym kierunkiem
przekształceń jest zasada lokowania nowych kompleksów ogrodów działkowych w
obszarze “ciągów zielonych”
P - strefa przemysłowa : dzielnice przemysłowo magazynowe, gdzie wyklucza się
lokalizację funkcji chronionych , a dopuszcza się lokalizację obiektów uciążliwych z
kontrolowanych systemem “klosza” emisji.
PT - parki technologiczne gdzie można lokalizować obiekty uciążliwe , jednak pod
warunkiem limitowania zasięgu uciążliwości do granic działki i minimum 50 procentowym
udziałem terenów przyrodniczo- czynnych.
Tereny gospodarki komunalnej i tereny różne.
str.124
9. Obszary dla których sporządzenie miejscowych
zagospodarowania przestrzennego jest obowiązkowe.
planów
9.1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Głogowa
nie zakłada daleko idących zmian w strukturze funkcjonalno-przestrzennej. Nie mniej jednak
z uwagi na brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a co za tym idzie
możliwej zmiany funkcji dla niezagospodarowanego terenu ( w drodze rozprawy
administracyjnej) zależnej od aktualnej sytuacji politycznej lub gospodarczej w mieście
zaleca się opracowanie kilkunastu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
(art. 11 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym) dla całego obszaru miasta aby uchronić
się w przyszłości przed nieprzemyślanymi decyzjami planistycznymi.
W pierwszej kolejności należy opracować miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego na rejony:
B. Najbardziej aktywne ekonomicznie
1. os. Przemysłowe
2. os. Śródmieście
B. Rozwojowe i stopniowej integracji z miastem
3. os. Nosocice- Krzepów,
4. os. Brzostów
C. Bez dominującej funkcji
5. część os. Paulinów,
6. Żarków – Piastów Śl.,
7. Piastów Śl. Jed. C i E,
8. Piastów Śl. – Górka,
9. Złota Podkowa
D. Inwestycji publicznych
10. teren przy ul. Legnickiej,
11. teren przy ul. Polnej- Kościuszki,
12. Stare Miasto,
E. Z niezdefiniowanym obszarem
13. os. Kopernik,
14. Ostrów Tumski
Na taką kolejność wskazuje również liczba wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania przestrzennego w drodze rozpraw administracyjnych.
W drugiej kolejności należy opracować miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
na obszary o zdefiniowanej funkcji i zagospodarowane. Plany te powinny uregulować
istniejący tam stan zagospodarowania. Zaliczają się do nich rejony:
1. Os. Chrobry - Kościuszki
2. Os. Hutnik I, II, os. Sportowe i Słoneczne
3. Ul. Elektrycznej i Topolowej z zielonym terenem nadodrzańskim
W trzeciej kolejności:
1. (po uzyskaniu decyzji w/s dalszego zagospodarowania os. Widziszów) należy
opracować kompleksowy plan obejmujący Famabę, Cukrownię i EC Widziszów. Plan
ten powinien określić zasady lokalizacji dodatkowych funkcji przemysłowych w powiązaniu z
str.125
przewidzianą budową portu śródlądowego i dużą obwodnicą.
2. (po uzyskaniu decyzji w/s dalszych losów strefy ochronnej Huty Miedzi Głogów) należy
opracować miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego na rejon między fabryką domów, a
komunalnym wysypiskiem śmieci. Konieczność opracowania tego planu wynika również z coraz
większego zainteresowania inwestorów dużymi obszarowo terenami pod zabudowę
przemysłową. W tym planie powinny zostać określone dalsze losy istniejącej zieleni
izolacyjnej, w tym jaka jej część może zostać usunięta na potrzeby przemysłu, a jaka część
zamieniona na las.
9.2. Dla skierowania polityki regionalnej rządu na zabezpieczenie interesów Głogowa podejmie się
działania planistyczne dotyczące w szczególności realizacji ponadlokalnych celów publicznego
rozwoju:
Sfera społeczno-gospodarcza
•
Budowa kompleksu basenów
•
Tworzenie ośrodków odwykowych
•
Wspieranie komunalnego budownictwa mieszkaniowego ze środków celowych
•
Rozszerzenie o Głogów polkowickiej strefy ekonomicznej lub wykorzystanie gospodarcze bliskości dwóch specjalnych stref ekonomicznych – legnickiej i polkowickiej
Komunikacja i transport
•
Budowa południowej obwodnicy miejskiej z drugą przeprawą mostową na Odrze i wiaduktem nad linią PKP w
ciągu drogi krajowej nr 34
•
Przebudowa drogi krajowej nr 292 w ciągu ulic Wały Chrobrego, Piastowska, Rudnowska
•
Rozwój obsługi drogowej, ruchu tranzytowego, wykorzystania Odry jako szlaku transportowego i turystycznego,
wykorzystania efektów zewnętrznych stworzonych przez istniejącą autostradę A-4 i projektowany przebieg autostrady A-3
Gospodarka wodna
•
Remont, modernizacja i odbudowa wałów przeciwpowodziowych
•
Budowa stopnia wodnego na Odrze
•
Budowa portu rzecznego w Widziszowie
•
Budowa przepompowni w Widziszowie odprowadzającej wody podsiąkowe na międzywale
•
Likwidacja zadrzewień na międzywałach
•
Zabudowa rzeki Odry zgodnie z programem „Odra 2005”
•
Utworzenie w Głogowie centrum logistyki transportowej do kojarzenia przewozów lądowych i wodnych
Ochrona środowiska
•
Kontynuacja budowy oczyszczalni ścieków
•
Budowa regionalnego zakładu utylizacji odpadów
•
Stopniowa likwidacja strefy ochronnej Huty Miedzi Głogów
•
Wymiana drzewostanu w zalesieniach ochronnych (eliminacja topoli)
•
Zalesienie gleb nadmiernie skażonych metalami ciężkimi i związkami siarki
•
Wprowadzenie upraw roślin przemysłowych na glebach skażonych
•
Ograniczenie hałasu drogowego w obrębie obszarów zurbanizowanych
•
Aktualizacja stref ochronnych
Infrastruktura techniczna
•
Pierwszeństwo przydziału środków z funduszy celowych na porządkowanie gospodarki wodnej
•
Kontynuacja upowszechnienia gazu ziemnego do celów grzewczych
Rolnictwo
•
Tworzenie obsługowych instytucji i organizacji rolniczych oraz systemu urządzeń i obiektów związanych z rynkiem produktów rolnych
•
Tworzenie giełdy produktów rolnych
Kierunki działań planistycznych w tym zakresie uściśli Zarząd Miasta Głogowa
str.126
Rozdział VI
POLITYKA
PRZESTRZENNA
str.127
Na podstawie określonych w poprzednich rozdziałach uwarunkowań i kierunków rozwoju
przestrzennego miasta biorących pod uwagę potrzeby i aspiracje mieszkańców, aktualne
problemy Głogowa oraz jego rolę w życiu społeczno-gospodarczym regionu, a także szanse i
zagrożenia można wytypować priorytetowe zadania rozwoju przestrzennego miasta mające
wpływ na politykę przestrzenną.
1. Kierunki polityki przestrzennej miasta
A. Tworzenie przestrzennych warunków do jakościowego rozwoju Głogowa
B. Zapewnienie warunków do poprawy stanu środowiska przyrodniczego
C. Ochrona istniejących wartości kultury materialnej i kształtowania krajobrazu
D. Tworzenie przestrzennych warunków do efektywnego głównie jakościowego
rozwoju Głogowa
E. Poprawa warunków zamieszkania
F. Zapewnienie warunków bezpieczeństwa ludności
Ad. A. Tworzenie przestrzennych warunków do jakościowego rozwoju Głogowa,
polegające na pokonywaniu barier komunikacyjnych oraz w uzbrojeniu terenów, szczególnie
w odprowadzeniu ścieków i zapewnieniu niezbędnych, łatwo dostępnych terenów dla
inwestycji oraz rozwoju turystyki. Zmiany w użytkowaniu terenów pozwalające na
zwiększenie dostępności terenów dla inwestycji wymagają oprócz zmian dokonywanych w
planach zagospodarowania przestrzennego aktywnej gospodarki terenami zorientowanej na:
•
powiększanie zasobu gruntów komunalnych (poprzez przejmowanie od Skarbu
Państwa, skup lub inne operacje).
•
zamianie gruntów (włączając w to również grunty Skarbu Państwa) aby znaczna część
terenów przeznaczonych na cele publiczne była własnością Gminy Miejskiej Głogów.
•
scalenia gruntów (dobrowolne i przymusowe) i tą drogą pozyskiwanie części gruntów
na cele publiczne
•
tworzenie rozmaitych zachęt do przekazywania gruntów gminie Głogów, w drodze
spadków i darowizn,
•
stałe poszerzanie rekompensat dla tych właścicieli nieruchomości, którzy ponoszą
udokumentowane straty spowodowane ustaleniami planów miejscowych, a więc
okresowe ulgi podatkowe, negocjowane terminy i warunki wykupu, zamiana gruntu,
inne rekompensaty.
Szczególne znaczenie dla rozwoju Głogowa, a zwłaszcza dla jego promocji i kształtowania
współczesnego obrazu będą miały tzw. “obszary strategiczne” i “obszary rozwojowe” (rys. ),
Obszary strategiczne (wzrostu gospodarczego)
“Centrum komercyjne” - 1
obejmujący teren Śródmieścia i Starego Miasta.
Jego strategiczne znaczenie wynika z położenia przy głównym węźle kolejowo-drogowym i
historycznej rangi tego miejsca. Większość placówek handlowo-usługowych miasta
zlokalizowanych jest własnie w tym rejonie. Z tego tytułu “Centrum komercyjne” jest
wyjątkowo atrakcyjne jako centrum biznesu, hotelarstwa, biur turystycznych, handlu i usług
o lokalnym i ponadlokalnym znaczeniu.
str.128
Centrum przemysłowe I - 2
Jego strategiczne znaczenie wynika z bliskości “Centrum komercyjnego” i łatwych z nim
powiązań drogowych, kolejowych i wodnych (port zimowy), a równocześnie z możliwości
daleko idącej intensyfikacji i zmiany użytkowania terenów. Obszar ten może być wyjątkowo
atrakcyjny dla hurtowni, wyspecjalizowanych centrów handlowych, nowoczesnego
przemysłu, hal wystawowych i targowych oraz towarzyszących im usług.
Centrum przemysłowe II - 3
w obrębie którego znajduje się Fabryka Maszyn Budowlanych “Famaba Głogów”,
Cukrownia “Głogów” i Elektrociepłownia. Jego strategiczne znaczenie polega na
powiązaniu z komunikacją kolejową (rampy) ,elektrociepłownią wraz z infrastrukturą ,
cukrownią oraz planowaną budową portu rzecznego którą można by włączyć w rządowy
program “Odra 2000” lub inne programy gospodarczego wykorzystania rzeki Odry. Na
obszarze znajduja sie wolne i niezagospodarowane tereny nadające się pod zwartą lub
rozproszoną zabudowe przemysłowo-składową
Centrum przemysłowe III - 7
Jego strategiczne znaczenie polega na położeniu przy planowanej rozbudowie dużej
obwodnicy pozwalającej zagospodarować tereny pod przemysł i usługi. Dogodne warunki
stwarza również planowana w pobliżu budowa portu rzecznego oraz wykorzystanie
przebiegających w sąsiedztwie torowisk kolejowych. Nie bez znaczenia dla atrakcyjności
gospodarczego wykorzystania tych terenów ma również fakt sąsiedztwa Famaby, Cukrowni
i Elektrociepłowni.
Obszary rozwojowe (wzrostu kapitału urbanistycznego)
“Piastów Śl.”- 4
Strategiczne znaczenie tego obszaru polega na możliwości podporządkowania go dla funkcji
budownictwa mieszkaniowego komunalnego i osiedli domków jednorodzinnych oraz
parków technologicznych, zespołów usługowych i wybranych kierunków produkcji rolnej.
“Ostrów Tumski”- 5
Jego strategiczne znaczenie polega na usytuowaniu przy głównej drodze wjazdowej do
miasta z kierunku Poznania oraz z faktu wolnych i niezagospodarowanych terenów dla
funkcji wystawowo-handlowej, hurtowej i atrakcyjnej zabudowy jednorodzinnej.
Brzostów - 6
Jego strategiczne znaczenie polega na lokalizacji przy “I centrum przemysłowym”, dwóch
głównych ulicach miasta (ul. Wojska Polskiego i ul. Sikorskiego) oraz dużej ilości wolnych i
niezagospodarowanych terenów o różnorakim przeznaczeniu - mieszkalnictwo, usługi,
rekreacja parki technologiczne.
Na tych obszarach powinna być skupiona szczególna uwaga instytucji i urzędów promujących rozwój Głogowa
dla zwiększenia atrakcyjności wobec inwestorów, wykupienia lub przejęcia jak największej ilości terenów przez
miasto i wykorzystanie tej własności dla promocji inwestycji zwiększających dochód gminy.
Oprócz obszarów strategicznych duże znaczenie dla rozwoju miasta będą miały ciągi
aktywności ekonomicznej, tzw. “ciągi komercyjne (rys. ).
ul. Krochmalna-ul. Elektryczna-Pl. Tysiąclecia-Al. Wolności-ul. Grodzka- Rynek
ul. Jedności Robotniczej-ul. Gomółki-ul. Merkurego-ul. Saturna-ul. Gwiaździsta
Ich zadaniem będzie silniejsze powiązanie nowych osiedli mieszkaniowych z centrum
miasta poprzez lokalizowanie handlu, gastronomii i rzemiosła.
str.129
Ad. B. Zapewnienie warunków do poprawy stanu środowiska przyrodniczego poprzez:
♦
uruchomienie oczyszczalni ścieków
♦
zorganizowanie systemu utylizacji odpadów komunalnych obejmujących segregacje,
wykorzystanie surowców wtórnych, kompostowanie oraz rekultywacje nieczynnych
wysypisk i hałd,
♦
sukcesywne ograniczanie zanieczyszczeń wód, powietrza i hałasu pochodzących z
istniejących zakładów przemysłowych i innych urządzeń oraz zakazie lokalizacji
nowych uciążliwych dla środowiska zakładów,
♦
likwidacji źródeł emisji pyłów i gazów głównie w części śródmiejskiej miasta
♦
budowie dróg rowerowych i promocji ruchu niezmotoryzowanego
♦
ochronie istniejących terenów zieleni urządzonej, lasów i zadrzewień
♦
wzroście terenów zieleni urządzonej (parków, skwerów miejskich) wewnątrz lub w
najbliższym
sąsiedztwie terenów zabudowy mieszkaniowej, szczególnie
wielorodzinnej
♦
modernizacji i rozbudowie systemu transportu celem utrzymania wysokiego udziału
komunikacji zbiorowej w podróżach i zmniejszeniu uciążliwości spalin, drgań i hałasu
♦
zwiększenie wymagań w odniesieniu do standardów budownictwa jednorodzinnego w
zakresie powiększenia terenu działki, gospodarki wodno-ściekowej i mediów
grzewczych,
♦
uzależnieniu decyzji inwestycyjnych dla niektórych rejonów miasta od wcześniejszego
ukończenia zadań ważnych dla ekologii miasta (sieci kanalizacyjne, transportowe)
Ad. C. Ochrona istniejących wartości kultury materialnej i kształtowania krajobrazu
poprzez:
♦
♦
♦
♦
zachowanie zabytkowego układu przestrzennego Starego Miasta, os. Brzostów i
Ostrowa Tumskiego i ich historycznych substancji
odciążenie najcenniejszych zespołów zabytkowych z ruchu kołowego
ochronę przed przekształceniami terenów stanowiących wartościowe elementy
krajobrazu w tym także punktów widokowych
wykorzystanie działań inwestycyjnych i modernizacyjnych do przekształcenia
użytkowania terenów, a zwłaszcza terenów poprzemysłowych i powojennych osiedli
mieszkaniowych poprzez ich rekompozycje,
Ad. D. Tworzenie przestrzennych warunków do efektywnego głównie jakościowego
rozwoju Głogowa, polegające na pokonywaniu barier komunikacyjnych oraz zmniejszeniu
luki w uzbrojeniu terenów, szczególnie w odprowadzaniu ścieków oraz zapewnieniu
niezbędnych, łatwo dostępnych terenów dla inwestycji.
Ad. E. Poprawa warunków zamieszkania, zmniejszenie różnic w dostępności do usług i
terenów wypoczynku oraz poprawa warunków funkcjonowania miasta dla podniesienia
jakości życia mieszkańców i usprawnienia gospodarki miejskiej
str.130
Ad. F. Zapewnienie warunków bezpieczeństwa ludności poprzez:
•
konsekwentną realizację zadań ujętych w “Programie Bezpieczne Miasto”
•
zapewnienie warunków zmniejszających ryzyko awarii urządzeń technicznych, a
szczególnie awarii systemów zaopatrzenia w wodę, odprowadzania ścieków i
systemów energetycznych oraz zapewnienie warunków do szybkiej likwidacji
skutków tych awarii
•
zapewnienie warunków dla szybkiego dotarcia pomocy poprzez rozwój środków
łączności, sieci służb pogotowia ratunkowego, policji, straży pożarnej i innych służb
specjalistycznych oraz zapewnienie drożności układu komunikacyjnego dla
pojazdów tych służb poprzez budowę parkingów w miejscach szczególnie
zagęszczonych pojazdami samochodowymi
•
przystosowanie przestrzeni publicznej w mieście do wymagań osób
niepełnosprawnych
Realizacja powyższych zadań zapewniona zostanie poprzez odpowiednie środki
planistyczne (rezerwacja terenów, układy drogowe itp.) oraz poprzez współpracę
właściwych służb miejskich i wojewódzkich.
2. Głównie działania etapowe
W działaniach etapowych (do roku 2010) władze miasta będą skupiać się na
przygotowaniu warunków do podjęcia działań strategicznych, a mianowicie:
2.1. Dla zwiększenia efektywności wykorzystania istniejących zasobów komunalnych
przygotuje się lub przeprowadzi:
•
•
•
•
szczegółowe zasady nadbudowy i rozbudowy istniejących budynków, wymiany
substancji i uzupełnień w zespołach zabudowy jedno i wielorodzinnej, w formie
przepisu lokalnego;
przegląd budynków komunalnych pod kątem oceny ich stanu technicznego i
sporządzenie listy budynków do rozbiórki, sprzedaży, remontów modernizacyjnych
lub zabezpieczających;
inwentaryzację i koncepcję zagospodarowania wraz z programem aktywizacji
ekonomicznej obszarów strategicznych i rozwojowych
inwentaryzację obszarów o wysokim stopniu przydatności dla inwestycji;
2.2 Dla usprawnienia gospodarki terenami przygotuje się lub przeprowadzi
•
tworzenie w gminie funduszy celowych przeznaczonych na zakup gruntów, scalanie
gruntów, pierwokupu i przejmowanie gruntów od Skarbu Państwa,
•
ustalenie lokalnej procedury inicjowania i realizacji scaleń gruntów,
•
wykup terenów w pierwszej kolejności w obszarach strategicznych i ciągach
komercyjnych, a następnie w obszarach o wysokim stopniu przydatności dla
inwestycji przeznaczonych przede wszystkim pod usługi komercyjne,
•
przejęcie gruntów niezagospodarowanych od Spółdzielni Mieszkaniowej “Nadodrze”
•
formalne podstawy dla dokonywania zamiany gruntów prywatnych przeznaczonych
w planie na cele publiczne na grunty budowlane, budynki lub inne składniki mienia
str.131
•
komunalnego o ekwiwalentnej wartości,
formalne podstawy dla ograniczenia rozproszenia zabudowy mieszkalnej i
koncentrowania jej w wyznaczonych w obszarach strategicznych.
2.3. Dla skierowania polityki regionalnej rządu na zabezpieczenie interesów Głogowa
podejmie się działania dotyczące w szczególności realizacji ponadlokalnych celów rozwoju
wymienionych na stronie 126.
3. Priorytety inwestycyjne
Dla uzyskania odczuwalnych efektów w realizacji zadań rozwoju Głogowa ustala się
następujące priorytety inwestycyjne zatwierdzone uchwałą XL/308/97 Rady Miejskiej z
dnia 25 listopada 1997 roku:
UCHWAŁA NR XL/308/97
Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 25 listopada 1997 r.
w sprawie priorytetowych zadań inwestycyjnych wg uchwalonych celów strategicznych rozwoju Miasta
Głogowa
Rada Miejska w Głogowie na podstawie art.18 ust.2, pkt. 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
terytorialnym /Dz.U. z 1996 r. nr 13 poz. 74 Nr 58 poz. 261, Nr 106 poz. 496, Nr 132 poz. 622; z 1997 r. nr 9
poz. 43, nr 107 poz. 686 , nr 113 poz 734, Dz.U. nr 123 poz. 775/ i Uchwały nr XXXV/281/97 Rady Miejskiej
w Głogowie z dnia 24 czerwca 1997 roku
uchwala co następuje:
§1
Przyjmuje się jako priorytetowe następujące zadania inwestycyjne wg celów strategicznych rozwoju Miasta
Głogowa:
1.
–
–
–
–
–
–
–
–
W celu zapewnienia warunków do aktywności gospodarczej w Gminie Miejskiej Głogów:
Oczyszczalnię ścieków
Obwodnicę południową z drugą przeprawą mostową na Odrze
Drogi i pozostałą infrastrukturę techniczną na Osiedlu Przemysłowym: ul. Północna, Południowa,
przedłużenie ul. Wierzbowej do ul. Mickiewicza i Elektrycznej
Stare Miasto: drogi (Rynek, ul. Balwierska, Świętojańska) i pozostałą infrastrukturę techniczną (Rynek,
Balwierska, Parafialna, Garncarska, Słodowa, Kotlarska, Szewska, Długa, Świętojańska, Staromiejska)
Punkt informacji gospodarczej oparty na komputerowym systemie informacji przestrzennej wraz z
wykonaniem mapy zasadniczej o pełnej treści i odnowieniem operatu ewidencji gruntów miasta Głogowa
Realizację programu ogólnego rozwoju systemu kanalizacyjnego i wodociągowego dla miasta Głogowa
Modernizację Placu Tysiąclecia i Alei Wolności na centrum miasta grupujące funkcje handlowo-usługowe
o szczególnych walorach estetycznych
Port rzeczny na os. Widziszów
Ponadto zapewni się:
– Corocznie środki finansowe z budżetu miasta na promocję inwestycyjno-gospodarczą Głogowa
– Środki finansowe na wykupy terenów przewidzianych w planie do zainwestowania
– Stosowanie systemu preferencji ekonomicznych dla inwestorów.
2. W celu zapewnienia wzrostu poziomu warunków bytowych społeczności lokalnej:
– Modernizację układu komunikacyjnego miasta Głogowa ze szczególnym uwzględnieniem tras rowerowych
i parkingów samochodowych
str.132
– Centrum sportowo-rekreacyjne na stadionie miejskim i innych obiektów towarzyszących
– Sieci infrastruktury technicznej i dróg na osiedlu Piastów Śląskich (ul. Henryka Głogowskiego,
Przemysława, Salomei, Eliana) oraz przedłużenie ulicy Mechanicznej i Złota Podkowa
– Zagospodarowanie terenów nadodrzańskich na funkcję rekreacyjno-sportową
– Parki na osiedlu Kopernik i Piastów Śląskich
– Trasy turystyczne w mieście
– Teatr Miejski.
Ponadto opracuje się:
– Preferencje ekonomiczne dla inwestorów wykazujących chęć budowy parkingów wielopoziomowych na
terenie miasta.
3.
W celu zapewnienia optymalnego użytkowania istniejących zasobów dóbr zgodnie z zasadami
ochrony środowiska:
–Rewitalizację fosy miejskiej przy ul. Szkolnej
–Zagospodarowanie na teren sportowo-rekreacyjny Górki Głogowskiej.
–Modernizację systemu transportu publicznego.
–Odrestaurowanie i zagospodarowanie fortów i podziemi Głogowa.
Ponadto opracuje się:
– Preferencje ekonomiczne dla osób wprowadzających nowoczesne, ekologiczne systemy pozyskiwania lub
użytkowania każdego z rodzajów energii.
4. W celu zapewnienia warunków do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju rodziny:
–Modernizację komunalnych zasobów mieszkaniowych.
–Realizację budownictwa czynszowego i socjalnego.
–Modernizację i rozbudowę samorządowych zasobów oświatowych.
§2
Uchwała stanowi podstawę do tworzenia i uchwalania budżetu Gminy Miejskiej Głogów w okresie jej
realizacji.
§3
Uchwała wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
Podpisał
Przewodniczący Rady Miasta
( -------)
Edward Murzyński
4. Obszary działań priorytetowych
Obok inwestycji priorytetowych wyznacza się obszary priorytetowych działań, do których
zalicza się obszary strategiczne, obszary rozwojowe i ciągi komercyjne. Dla tych obszarów
opracuje się szczegółowe programy aktywizacji ekonomicznej. Na tych obszarach będą się
koncentrować działania mające na celu:
⇒
uporządkowanie stanu własności
⇒
powiększanie terenów mienia komunalnego
⇒
dozbrojenie terenów
⇒
zwiększenie atrakcyjności tych terenów dla inwestycji
⇒
zaostrzenie wymagań w dziedzinie ładu przestrzennego
str.133