Telewizja – część 2 - Politechnika Wrocławska

Transkrypt

Telewizja – część 2 - Politechnika Wrocławska
1. Telewizja barwna
Telewizja – część 2
Problemy:
- Speł
Spełnienie warunkó
warunków wynikają
wynikających z tzw. zasady
odpowiednioś
odpowiedniości (program kolorowy musiał
musiał być
być
dostę
dostępny oczywiś
oczywiście w wersji monochromatycznej dla
posiadaczy odbiornikó
odbiorników czarnoczarno-biał
białych ).
• Telewizja barwna
- Zmieszczenie dodatkowych sygnał
sygnałów opisują
opisujących
barwę
barwę w kanale czę
częstotliwoś
stotliwości o szerokoś
szerokości pasma
przewidzianej dla telewizji monochromatycznej
• Kodowanie barwnego obrazu telewizyjnego
w systemie NTSC
Rozwią
Rozwiązanie:
Wprowadzenie
specyficznego
sposobu
kodowania
barwy, któ
który pozwolił
pozwolił na łatwe wydzielenie sygnał
sygnału
monochromatycznego i ograniczenie pasma dodatkowych
sygnał
sygnałów opisują
opisujących barwę
barwę.
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
Systemy telewizji barwnej
n
n
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
1
Konwersja z modelu barw RGB na model luminancja
- chrominancja
NTSC (National Television System Committee),
Committee), pierwszy system
telewizji kolorowej opracowany w USA w 1953 r. Jest stosowany
dla obrazó
obrazów w formacie zł
złożonym z 525 linii na ramkę
ramkę, przy
czę
częstotliwoś
stotliwości odś
odśwież
wieżania 59,94 Hz i 29,97 ramkach na sekundę
sekundę.
Jednocześ
Jednocześnie jest przesył
przesyłana peł
pełna informacja o treś
treści linii obrazu.
PAL (Phase Alternating Line)
Line) jest udoskonaloną
udoskonaloną modyfikacją
modyfikacją
systemu NTSC. Powstał
Powstał w Niemczech w 1957 r. System PAL jest
zazwyczaj stosowany dla obrazó
obrazów w formacie zł
złożonym z 625 linii
na ramkę
ramkę, przy czę
częstotliwoś
stotliwości odś
odśwież
wieżania 50 Hz i 25 ramkach
na sekundę
sekundę. Informacja o treś
treści obrazu jest przesył
przesyłana „prawie
jednocześ
jednocześni”
ni”.
Y
G
U
V
konwerter
kanał transmisyjny
SECAM (Sequentiel A Memorie)
Memorie) - system opracowany we Francji
w latach 19551955-1960. Podczas transmisji sygnał
sygnału dotyczą
dotyczącego
jednej linii, przesył
przesyłana jest tylko część
część informacji o barwie,
pozostał
pozostała część
część jest pobierana z poprzedniej linii. System
praktycznie nie jest już
już używany.
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
R
B
Y
R
U
G
V
n
2
konwerter
B
luminancja (Y
(Y) – informacja o jasnoś
jasności, obraz w szaroś
szarości
chrominancja (U
(U lub V, I lub Q) – informacja o barwie
3
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
4
1
Pozostał
Pozostałe dwa sygnał
sygnał y definiowane są
są różnie.
Algorytmy konwersji z modelu RGB na modele
YUV i YIQ
Z modelu CIECIE-XYZ wynika, że dla danych skł
składowych
R,G,B opisują
opisujących barwny obiekt, moż
można utworzyć
utworzyć jego
monochromatyczny, prawidł
prawidłowo postrzegany przez oko
ludzkie obraz posł
posługują
ugując się
się zależ
zależnoś
nością
cią.
PAL
0.587
0.114   R 
Y   0.229
U  =  − 0.146 − 0.288 − 0.434  G 
  
 
V   0.617 − 0.517 0.100   B 
W ten sposó
sposób tworzony jest sygnał
sygnał luminancji Y.
Powyż
Powyższy wzó
wzór pozwala z obrazu barwnego opisanego
w kategoriach modelu RGB zbudować
zbudować obraz w stopniach
szaroś
szarości, któ
który bę
będzie odtwarzany prawidł
prawidłowo na
odbiorniku monochromatycznym
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
0.587
0.114   R 
Y   0.229
 I  =  − 0.168 − 0.257 − 0.321 G 
  
 
Q   0.212 − 0.528 0.311   B 
Ze wzglę
względu na fakt, że czł
człowiek nie widzi szczegó
szczegółów
obrazu jako obiektó
obiektów barwnych, moż
można był
było ograniczyć
ograniczyć
pasmo dla sygnał
sygnałów chrominancji.
R
G
f MHz
6.0
f MHz
B
Kanał
Kanał NTSC
Y
4.5
I
2.0
f MHz
Kolejny kanał
kanał
f MHz
Q
Y
6.0
U
1.2
I
6+6+6+ = 18 MHz
f MHz
Q
f MHz
f MHz
-1.0 -0.5
0.0 0.5 1.0
1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5
MHz
V
czę
cz
ęstotliwo
stotliwość
ść no
noś
śna
wizji fw
6.0
1.0
f MHz
4.5+2.0+1.0 = 7.5 MHz
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
1.2
6
2. Kodowanie barwnego obrazu telewizyjnego
w systemie NTSC
PAL
Y
6.0
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
5
NTSC
I = 0,1
*G - 0,321
0,168*R - 0,257
0,257*G
0,321*B
Q = 0,212
0,212*R - 0,528
0,528*G + 0,311
0,311*B
stą
stąd
Y = 0.229 ⋅ R + 0.587 ⋅ G + 0.114 ⋅ B
RGB
NTSC
U = ( B-Y ) * 0,493
V = ( R-Y ) * 0,877
f MHz
6+1.2+1.2 = 8.4 MHz
7
częstotliwo
czę
stotliwość
ść
podnoś
podno
śna
fw + 3.58 MHz
częstotliwo
czę
stotliwość
ść
noś
no
śna fonii ff
Czę
Czę stotliwość
stotliwość podnoś
podnośna - przesył
przesyłanie sygnał
sygnałów I i Q
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
8
2
Problemy
1. Widma sygnał
sygnałów Y I i Q nakł
nakładają
adają się
się.
wolne miejsce
2. Co zrobić
zrobić aby przesł
przesłać jednocześ
jednocześnie dwa sygnał
sygnały I i Q
na tej samej czę
częstotliwoś
stotliwości podnoś
podnośnej ?
Problem 1: Wzajemne nakł
nakładanie się
się widm
k • fh
(k-1) • fh
fragment widma sygnał
sygnału luminancji Y
Y(f)
Y(f)
Czę
Częstotliwość
stotliwość podnoś
podnośna fw + 3.579545 MHz został
została
dobrana tak, aby widma sygnał
sygnałów I i Q mieś
mieścił
ciły się
się mniej
wię
kami widma sygnał
więcej pomię
pomiędzy prąż
prążkami
sygnału Y.
fh – cz
czę
ęstotliwo
stotliwość
ść odchylania poziomego
…
fh
2fh
3fh
4fh
…
(n-1)fh nfh (n+1)fh
W obszarze pasma, w któ
którym umieszczono sygnał
sygnały
chrominanacji I i Q moc sygnał
sygnału Y jest stosunkowo
niewielka.
f
widmo sygnał
sygnału luminancji Y
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
9
Problem 2: Jednoczesne przesł
przesłanie dwó
dwóch sygnał
sygnałów
I i Q.
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
10
Trzy reprezentacje sygnał
sygnału zmodulowanego
Jak przy pomocy jednej fali noś
nośnej (podnoś
(podnośnej) przesł
przesłać
jednocześ
jednocześnie dwa sygnał
sygnały?
ω
ω
Modulacja amplitudy (AM)
nośna
sinΩ t - fala noś
Ω
sinω t - przesył
przesyłany sygnał
sygnał
( 1 + sin ω t ) sin Ω t
sygnał
sygnał w dziedzinie czasu
wykres wskazowy
fala noś
nośna
górna wstę
wstęga
boczna
dolna wstę
wstęga
boczna
Ω −ω
Fala noś
nośna zmodulowana przesył
przesyłanym sygnał
sygnałem
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
Ω
Ω +ω
widmo
11
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
12
3
Sygnał
Sygnał zmodulowany amplitudowo z wytł
wytłumioną
umioną falą
falą
noś
nośną
Modulacja kwadraturowa w systemie NTSC
I
Ω
0o
górna wstę
wstęga
boczna
dolna wstę
wstęga
boczna
Ω −ω
Modulator AM
Ω
ω
Ω +ω
Q
ω
W odbiorniku przed demodulacją
demodulacją konieczne jest
odtworzenie cał
całego sygnał
sygnału czyli obu wstę
wstęg bocznych
i fali noś
nośnej.
Modulator AM
ωI
~
U
ωI
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
poziom czerni
Ω
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
14
Dekoder NTSC
Sygnał
Sygnał
wejś
wej
ściowy
Separacja
sygnałłu
sygna
chrominancji
Wydzielenie
impulsu
synchronizacji
koloru
linia n+2
linia n
~
ϕ
13
Dla odtworzenia w odbiorniku sygnał
sygnałów chrominanacji
potrzebna jest informacja o fazie odniesienia (poł
(położeniu
osi modulacji na wykresie, czyli fazie fal noś
nośnych).
Informacja taka pozwoli na wyliczenie ką
kąta φ.
W sygnale brak fal noś
nośnych bo został
został y wytł
wytłumione.
Informację
Informację o fazie fal noś
nośnych przekazuje się
się przy
pomocy specjalnego sygnał
sygnału synchronizacji koloru
generowany za sygnał
sygnałem synchronizacji poziomej na
poziomie wygaszania.
Sygnał
Sygnał
zmodulowany
kwadraturowo
Z U moż
można jednoznacznie
odtworzyć
odtworzyć skł
składowe
~
~
U sin ϕ i U cos ϕ
jeś
jeśli znany jest kierunek
osi modulacji jednej
skł
składowej.
~
U cosϕ
ωQ
~
U sinϕ
~
U
Generator
podnośnej
podnoś
Ω
ωQ
sygnałł
sygna
wygaszania
+
fw + 3.58 MHz
Obie wstę
wstęgi boczne niosą
niosą dokł
dokładnie taka samą
samą
informację
informację. Moż
Możliwe jest wię
więc wytł
wytłumienie w nadajniku
jednej wstę
wstęgi i przesł
przesłanie tylko drugiej.
poziom bieli
Przesuwnik
fazy
90o
Linia
opó
op
óźniaj
niają
ąca
R
Y
Demodulator
I
Matryca
konwersji
I
Q
z YIQ do RGB
G
B
90o
Demodulator
Q
sygnał
sygnał
luminancji
0o
Regeneracja
podnoś
podno
śnej
sygnałł synchronizacji koloru „burst
sygna
burst””
Przesuwnik
fazy
sygnałł synchronizacji
sygna
poziomej
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
15
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
16
4
System NTSC - podsumowanie
1. Przeplatanie się
się widm
i chrominanacji (I i Q).
sygnał
sygnałów
luminancji
(Y
(Y)
2. Transmisja sygnał
sygnałów chrominancji odbywa się
się za
poś
pośrednictwem modulacji kwadraturowej (dwie fale
noś
nośne przesunię
przesunięte wzglę
względem siebie o 90o).
3. Odtwarzanie fazy fal noś
nośnych w odbiorniku przy
pomocy sygnał
).
sygnału synchronizacji koloru (burst
(burst).
Wady systemu NSC
1. Zniekształ
Zniekształcenia koloru powodowane tzw. odbiciami.
2. Podatność
Podatność na zniekształ
zniekształcenia nieliniowe w torze wizji.
3. Niezbyt dobra rejestracja magnetyczna
Jacek Jarnicki Politechnika Wrocł
Wrocławska
17
5