Młodzieżowa Rada Programowa

PROJEKT MODELOWY
Młodzieżowa Rada Programowa
- decydujmy wspólnie z młodymi
Autorka: Miłosz Ukleja, Fundacja Civis Polonus
Istotą projektu jest powołanie Młodzieżowej Rady Biblioteki działającej przy bibliotece, której
zadaniem jest przygotowywanie interesujących z punktu widzenia młodzieży, wydarzeń wraz
z pracownikami biblioteki oraz dostosowywanie oferty biblioteki do potrzeb młodych
mieszkańców miasta/gminy. Celem tego działania jest zaproszenie młodzieży do biblioteki,
pokazanie, że biblioteka to instytucja, która jest otwarta na opinie młodzieży, bierze je pod
uwagę i potrafi wykorzystać je w swojej ofercie skierowanej do społeczności lokalnej.
Ważnym elementem tego projektu jest podjęcie stałej współpracy biblioteki z młodzieżą oraz
przygotowanie szeregu wydarzeń, które dla młodzieży staną się ważnym impulsem do stałej
współpracy z biblioteki.
Powołanie Młodzieżowej Rady Biblioteki składać się będzie z poniższych etapów:
1. przygotowanie przez bibliotekę koncepcji i założeń Młodzieżowej Rady Biblioteki na
spotkaniu roboczym z nauczycielami oraz przedstawicielami młodzieży (np. samorząd
uczniowski, młodzieżowa rada lub klub młodzieży działający przy Ośrodku Kultury)
2. min. 1 spotkanie robocze, na którym pracownicy biblioteki wraz z młodzieżą
wspólnie zdecydują o tym, jak ma wyglądać Młodzieżowa Rada Biblioteki, jakie
zadania
ma
realizować,
jak
ma
współpracować
z
lokalnymi
instytucjami
samorządowymi i innymi podmiotami, które można zaangażować do działania
3. powołanie Młodzieżowej Rady Biblioteki - uroczyste powołanie Rady wraz
z władzami gminy, władzami biblioteki, przedstawicielami szkół i gminnych instytucji
4. przygotowanie programu działania Młodzieżowej Rady Biblioteki
5. działania programowe Młodzieżowej Rady Biblioteki
6. cykliczne spotkanie monitorujące działania Młodzieżowej Rady Biblioteki
1
W trakcie pracy i realizacji projektu warto skorzystać z linków i źródeł na temat konsultacji
społecznych, wybranych i zebranych na stronie: http://www.civispolonus.org.pl/bank-wiedzy
Dlaczego warto?
Projekt rozwija nową funkcję bibliotek, jako miejsca, w którym młodzież może wspólnie
z pracownikami decydować o tym, jakie działania będą prowadzone w bibliotece.
Młodzieżowa Rada Biblioteki będzie organem doradczym oraz konsultacyjnym, który pozwoli
wyjść dorosłym do młodzieży i otworzyć się na pomysły młodzieży. Młodzież nie będzie tylko
podsuwać pomysłów pracownikom biblioteki, ale również czynnie brać udział w realizacji
działań. Wpłynie to nie tylko na uatrakcyjnienie oferty biblioteki, a także na nawiązania
współpracy/kontaktu przedstawicieli biblioteki z młodymi mieszkańcami społeczności
lokalnej. Biblioteki mogą stać się bardzo atrakcyjne dla młodych ludzi, którzy w małych
społecznościach bardzo często cierpią na brak form spędzania czasu wolnego od zajęć
szkolnych w ciekawy, innowacyjny, grupowy sposób.
W trakcie przygotowania
Aby zaangażować młodzież do wspólnego działania z biblioteką pracownicy biblioteki
powinni przed rozpoczęciem współpracy wyznaczyć sobie cele, które chcą osiągnąć. Ze
względu na różnorodność społeczności lokalnych, potrzeb młodzieży i zainteresowań
bibliotekarek i bibliotekarzy mogą się one różnić. W trakcie realizacji tego etapu należy zadać
sobie pytanie- czego oczekujemy od młodzieży, jak mamy zamiar z nią współpracować
i jakiego efektu oczekujemy po realizacji naszych działań. Młodzieżowa Rada Biblioteki może
stać się organem doradczym i konsultacyjnym, który pomoże efektywnie wykorzystywać
potencjał młodych osób oraz rozwinąć dotychczasową ofertę biblioteki, należy jednak
przygotować się wcześniej na osiągnięcie zakładanych rezultatów. W pierwszej kolejności
warto pomyśleć o przedstawicielu/ce biblioteki, który/a lubi współpracować z młodzieżą
i miał/a wcześniej doświadczenie we współpracy lub wie, jak zachęcić młodzież do
aktywnego działania. Osoba taka powinna czuć się swobodnie w relacji z młodzieżą,
powinna lubić wykorzystywać media społecznościowe oraz znać ulubione portale młodzieży,
po to by łatwiej się z nią kontaktować i wykorzystywać formy komunikacyjne adekwatny do
tej grupy wiekowej. Przed powołaniem Rady należy przygotować założenia dotyczące
współpracy z młodzieżą, które przeanalizowane zostaną na spotkaniu z gronem
2
pedagogicznym wybranej szkoły (lub kilku szkół), z której będzie młodzież. Warto również
spotkać się z przedstawicielami innej instytucji (np. Ośrodek Kultury), która współpracuje
z młodzieżą w celu zdobycia wiedzy na temat stosunku młodzieży do działań prowadzonych
przed instytucje publiczne. Należy pamiętać, że pracownicy biblioteki są odpowiedzialni za
przygotowanie założeń, opisanie funkcji i zakresu działania, jaką pełnić będzie Młodzieżowa
Rada Biblioteki. Dorośli wychodzą z inicjatywą do młodzieży proponując im rozwiązania
(Młodzieżowa Rada Biblioteki), natomiast młodzież ma wpływ na ostateczny kształt Rady
i działań przez nią podejmowanych. To bardzo ważne założenie, gdyż młodzież musi
widzieć, że biblioteka ma wobec niej konkretną propozycję, a to jak będzie działać
Młodzieżowa Rada Biblioteki zależeć będzie również od młodzieży.
Co jest potrzebne do realizacji tego etapu?
o
przygotowanie zespołu biblioteki na współpracę z młodzieżą
o
opracowanie założeń dotyczących Młodzieżowej Rady Biblioteki oraz oczekiwań,
jakie mają przedstawiciele biblioteki wobec działania tego organu
o
konsultacje pomysłu i założeń z młodzieżą (na wczesnym etapie może to być
samorząd uczniowski, młodzieżowa rada gminy etc.)
o
wybór osób/osoby z biblioteki do bezpośredniej współpracy z młodzieżą
Jak krok po kroku przebiega etap przygotowań?
1. Przygotowanie zespołu biblioteki do prowadzenia działań z młodzieżą- podział
zadań i obowiązków wśród zaangażowanych osób
2. przygotowanie koncepcji i założeń działania, przygotowanie wstępnej wersji
harmonogramu oraz zakresu działań, jakie realizować będzie Młodzieżowa Rada
Biblioteki
3.
spotkanie
robocze
poświęcone
konsultacją
z
władzami
gminy/miasta,
przedstawicielami innych instytucji (np. z Ośrodkiem Kultury) oraz w celu zebrania
opinii dotyczących powołania Młodzieżowej Rady Biblioteki
4. konsultacje z młodzieżą (na wcześniejszym etapie można spotkać się z
przedstawicielami
samorządu
uczniowskiego,
Młodzieżowe
Rady)
w
celu
dostosowania pomysłu do oczekiwań młodzieży
3
W trakcie realizacji
Konsultacje z przedstawicielami innych instytucji, władz gminy oraz młodzieżą dotyczące
powołania Młodzieżowej Rady Biblioteki na wcześniejszym etapie pozwolą Wam dostosować
ofertę do potrzeb młodzieży, jak i gminnych uwarunkowań. Dzięki wcześniejszemu
sprawdzeniu, jak zdaniem innych powinna działać Młodzieżowa Rada Biblioteki będzie Wam
łatwiej realizować właściwy etap projektu. celem drugiego etapu jest napisanie statutu
Młodzieżowej Rady Biblioteki, wytypowanie członków Rady z lokalnych szkół, uroczyste
rozpoczęcie prac wraz z władzami gminy, ustalenie kalendarza spotkań Rady oraz podjęcie
merytorycznych działań prowadzonych przez Radę pod opieką biblioteki. Młodzieżowa Rady
Biblioteki, ma składać się z uczniów ze szkół z terenu gminy/miasta. Do współpracy warto
zaprosić młodzież w różnym wieku z różnych klas, tak by Rada pomagała dostosowywać
działania do szerszego grona młodych osób. Należy pamiętać, aby zachęcić młodzież do
aktywnego udziału w funkcjonowaniu biblioteki trzeba stworzyć odpowiednie warunki
i przestrzeń, która zagwarantuje bibliotece większe zainteresowanie młodych osób.
Zadaniem zespołu dorosłych jest m.in. słuchanie młodzieży i odpowiadanie na jej potrzeby,
niemniej jednak obowiązkiem dorosłych jest poprowadzenie współpracy z młodzieżą,
przygotowanie warunków do skutecznego działania Rady i zaktywizowania młodzieży. Aby
działania przyniosły wymierny efekt należy nie tylko zaprosić młodzież do wspólnej pracy, ale
również trzeba dbać o to, by Rada spotykała się cyklicznie (rekomendujemy spotkania nie
rzadziej niż raz na dwa miesiące), podejmowała wspólne decyzje, prowadziła działania,
tworzyła rekomendacje oraz organizowała wydarzenia.
Co może robić Młodzieżowa Rada Biblioteki?
Warto, aby Rada prowadziła aktywne działania, jak i tworzyła rekomendacje. Jak to zrobić?
zakres wykorzystania metod animacji Rady może być bardzo różny, warto dostosowywać
działania do indywidualnych potrzeb młodzieży i gminy, niemniej jednak przy pracy z Radą
można zaprojektować następujące działania:
1. diagnoza potrzeb młodzieży z terenu gminy
2. twórcza młodzież w bibliotece
3. oferta biblioteki otwartej na młodzież
4. biblioteka z młodzieżą organizuje event
5. Młodzieżowa Rada Biblioteki współpracuje z władzami gminy i innymi lokalnymi
instytucjami
4
ad 1. diagnoza potrzeb młodzieży z terenu gminy
Jakie książki chciałaby czytać młodzież? czy warto zaprenumerować prasę młodzieżową
w bibliotece? czego od biblioteki oczekują młodzi
ludzie? jakie warsztaty
warto
zorganizować? czego chciałaby dowiedzieć się młodzież od bibliotekarek/bibliotekarzy? Jeśli
zastanawiałaś/eś się kiedyś nad tymi bądź podobnymi kwestiami, to znaczy, że w Twojej
bibliotece warto przeprowadzić diagnozę potrzeb młodzieży i Młodzieżowa Rada Biblioteki
będzie mogła za pośrednictwem wybranej metody badań społecznych zwrócić się
z zapytaniem do rówieśników. W celu doboru metody, określenia zakresu pytań skontaktuj
się z zespołem Civis Polonus, który doradzi, jakie metody wybrać, jak dotrzeć do młodzieży
i o co pytać.
ad 2. twórcza młodzież w bibliotece
Zaproś młodzież do biblioteki, zorganizuj spotkanie, warsztaty, wizytę ciekawego gościa, na
które zaprosisz młodzież z terenu gminy/miasta. W pierwszej kolejności zaplanuj działania
z Młodzieżową Radą Biblioteki- poznaj opinie młodzieży na temat spotkań, warsztatów czy
innych wydarzeń, zaproponuj wydarzenie i sprawdź, jak podoba się ono młodzieży. Dowiedz
się od Młodzieżowej Rady Biblioteki, jakie działania interesują jej przedstawicieli i wspólnie
zaplanujcie wydarzenie, na które młodzież zaprosi więcej rówieśników. Pokażcie, że
biblioteka to przestrzeń otwarta na młodych ludzi, że dorośli pracujący w bibliotece potrafią w
bardzo otwarty sposób współprowadzić np. warsztaty taneczne, wieczorki filmowe, spotkanie
z ciekawymi ludźmi, zajęcia pozalekcyjne czy inne formy spędzania czasu w bibliotece dla
młodych.
ad 3. oferta biblioteki otwarta na młodzież
Do biblioteki zagląda bardzo mała grupa młodzieży? młode osoby szukają tylko szkolnych
lektur lub przychodzą skorzystać z Internetu? chcesz to zmienić, szukasz pomysłów, ale
młodzież nadal nie wydaje się być zainteresowana? skorzystaj z pomocy Młodzieżowej Rady
Biblioteki, która pomoże Ci wybrać ciekawe lektury dla młodzieży, wraz z Tobą uzupełni
ofertę biblioteki o atrakcyjne działania dla młodzieży. Skorzystaj z pomocy Młodzieżowej
Rady Biblioteki i pokaż młodym, że jesteście otwarci na nowość i potraficie uniknąć
stereotypowej roli biblioteki, gdzie wypożycza się tylko książki.
ad 4. biblioteka z młodzieżą organizuje event
Młodzież omija bibliotekę i twierdzi, że nic ciekawego w niej nie znajdzie? Pokaż młodzieży,
że biblioteka to miejsca, gdzie można zrealizować wiele interesujących, nietuzinkowych
i ambitnych pomysłów. Spotkajcie się z Młodzieżową Radą Bibliotek, zastanówcie się, jakie
wydarzenie możecie przygotować i podejmijcie się organizacji wraz z przedstawicielami
5
Rady. Może warto zorganizować w Waszej bibliotece Dzień Młodego Czytelnika, Noc
Otwartej Biblioteki, wieczorek filmowy lub inne wydarzenie? Co sądzą o tym przedstawiciele
rady? Wypracujcie wspólne stanowisko i podejmijcie wyzwanie organizacji eventu, nie
zapominajcie, aby młodzież nie tylko uczestniczyła w wydarzeniach, ale również
przygotowywała je.
ad 5. Młodzieżowa Rada Biblioteki współpracuje z władzami gminy i innymi lokalnymi
instytucjami
W jaki sposób władze gminy dowiadują się, jakie są potrzeby młodzieży? jak dostosowują
ofertę pozalekcyjną w szkole oraz jak wybierają zajęcia w Ośrodku Kultury? Czy wiesz, że
Młodzieżowa
Rada
Biblioteki
może
być
w
tym
przypadku
organem
doradczym
i konsultacyjnym dla władz gminy? Rada może nie tylko przygotować diagnozę potrzeb
młodzieży, ale może również artykułować potrzeby młodych osób z gminy/miasta. Opinie
przekazywane mogą być do lokalnych decydentów, którzy przygotowują działania
skierowane do młodzieży.
Co jest potrzebne do realizacji tego etapu?
o
wstępna wersja statutu Młodzieżowej Rady Biblioteki
o
materiały promocyjne, które zachęcą uczniów do członkostwa w Młodzieżowej
Radzie Biblioteki
o
deklaracja ze strony władz o współpracy z Młodzieżową Radą Biblioteki
o
harmonogram działania Rady
o
miejsce na spotkania Rady
o
kanały komunikacyjny służące do współpracy z młodzieżą- znajomość portali przez
przedstawiciela biblioteki
Jak krok po kroku przebiega etap przygotowań?
1. bibliotekarka/tekarz lub zespół pracowników biblioteki, który będzie stale opiekować
się Młodzieżową Rada Biblioteki
2. akcja promocyjna Rady, która zachęci uczniów i przekona nauczycieli oraz rodziców
3. nabór członków do Młodzieżowej Rady Biblioteki- promocja działań w szkołach,
rekrutacja i wybory członków
4. uroczyste zaprzysiężenie członków Młodzieżowej Rady Biblioteki na spotkaniu
z władzami gminy oraz przedstawicielami lokalnych instytucji
5. pierwsze spotkanie robocze Rady z przedstawicielami biblioteki
6. stworzenie harmonogramu spotkań wraz z zadaniami, które ma do zrealizowania
Rada
7. wybór działania i realizacji pomysłu Rady w trakcie cyklicznych spotkań
6
Po zakończeniu
Po zakończeniu działania Rady należy przedstawić wspólne dokonania młodzieży
i przedstawicieli biblioteki, tak by wszystkie instytucje w społeczności lokalnej zdały sobie
sprawę z roli jaką odegrała Rada. Wypracowane rekomendacje Rady, przeprowadzone
diagnozy potrzeb czy zorganizowane eventy są dowodem wartościowej współpracy
pomiędzy młodzieżą a pracownikami biblioteki, dlatego też warto raz jeszcze sięgnąć do
wspólnie organizowanych wydarzeń i stworzyć relację, którą warto podzielić się z innymi
przedstawicielami bibliotek (np. na portalu labib). na zakończenie działania warto zastanowić
się z członkami Rady, jakie są ich zdaniem osiągnięcia płynące ze współpracy z biblioteką.
Co jest potrzebne do realizacji tego etapu?
1. wyznaczenie terminu spotkania podsumowującego
2. zaproszenie
podsumowujące
młodzieży
tj. grupy
zadaniowej
do
spraw debaty
na
spotkanie
Jak krok po kroku przebiega etap zakończenia?
1. wykorzystanie efektów pracy Młodzieżowej Rady Biblioteki przez bibliotekę, władze,
szkoły i lokalne instytucje
2. podsumowanie pracy Rady na specjalnie poświęconym temu spotkaniu (jeśli Rada będzie
dalej funkcjonować, to warto np. po roku działania zaprosić na spotkaniu sprawozdawcze
z działalności Rady)
3. w formie raportu opisać doświadczenie Rady, które zostaną upublicznione i rozesłane do
lokalnych instytucji
Co mogło być zrobione inaczej?
Od Was zależy w jaki sposób powołacie Młodzieżową Radę Biblioteki, również od Was
zależy jej skład i forma. Warto pamiętać, aby dostosować formę do indywidualnych potrzeb
Waszej gminy i oczekiwań młodzieży.
7
Dodatkowe uwagi
Inspiracja jest wynikiem doświadczeń realizacji projektu „Biblioteka jako przestrzeń dyskusji
o sprawach lokalnych” prowadzony jest przez Fundację Civis Polonus w ramach Programu
Rozwoju Bibliotek. Więcej: http://www.civispolonus.org.pl/biblioteki
cytaty:
,,Do nas przychodzą osoby, które chcą porozmawiać, spotkać się czy zaczerpnąć informacji
na temat naszych działań. Biblioteka to nie urząd, ale łącznik między społecznością
a urzędem gminy. Ludzie mają zaufanie do biblioteki i są otwarci na rozmowę, dlatego warto,
by biblioteka zajęła się organizowaniem debat i konsultacji.”
Danuta Wróblewska, dyrektor biblioteki gminnej w Łubiance
„Zauważyłam, wraz z koleżankami i kolegami, że biblioteka jest przestrzenią otwartą na
dyskusję, nasze nowe pomysły nie są krytykowane i o ich realizacji można śmiało rozmawiać
z bibliotekarkami. Bardzo fajnym pomysłem było również przeprowadzenie dwóch debat na
temat problemów i oczekiwań młodzieży w gminie. Biblioteka okazała się w tym przypadku
przyjazną przestrzenią, w której mogliśmy się spotkać z dorosłymi, urzędnikami i władzami
gminy w celu przedstawienia swoich oczekiwań i problemów.”
Aleksandra Madej, Przewodnicząca Młodzieżowej Rady Gminy Łubianka
8