docSprawozdania Czesław Tomalik Relacja Status pracowników
download 
Reklamacja Transkrypt
Sprawozdania Czesław Tomalik Relacja Status pracowników
81 Relacja: Status pracowników samorządowych Sprawozdania Status pracowników samorządowych Konferencja Związku Gmin Śląska Opolskiego (Opole, 9 września 2008 r.) Czesław Tomalik Relacja 4 września 2008 roku sejmowa Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej rozpoczęła prace nad rządowym projektem ustawy o pracownikach samorządowych (druk sejmowy nr 752), który wpłynął do laski marszałkowskiej 7 lipca 2008 roku. Do rozpatrzenia rządowego projektu powołano podkomisję nadzwyczajną. Projekt dla Rady Ministrów przygotował zespół pracujący w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pod przewodnictwem ministra Adama Leszkiewicza, podsekretarza stanu, zastępcy szefa KPRM. Według projektodawcy nowa ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2009 roku zastępując ustawę z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1593 z późn. zm.). Jednocześnie w Ministerstwie Gospodarki trwają prace nad projektem ustawy o odpowiedzialności urzędniczej, którymi kieruje minister Adam Szejnfeld, sekretarz stanu. 3 września 2008 roku projekt ustawy został skierowany do uzgodnień międzyresortowych. Z kolei Komisja Nadzwyczajna „Przyjazne Państwo”, powołana przez Sejm 20 grudnia 2007 roku do prac związanych z ograniczaniem biurokracji, 12 września 2008 roku poinformowała, że zamierza do końca tego roku przesłać Marszałkowi Sejmu projekt nowelizacji ustawy o pracownikach samorządowych odnoszący się do czasu pracy urzędów. W związku z pracami nad nową ustawą o pracownikach samorządowych oraz ustawą o odpowiedzialności urzędniczej Związek Gmin Śląska Opolskiego w lipcu 2008 roku rozpoczął przygotowania do konferencji w Opolu, nad którą patronat objął poseł Bronisław Dutka, przewodniczący sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Konferencja odbyła się 9 września 2008 roku, a jej tematem był obecny i przyszły status pracowników samorządowych w Polsce, rozumiany jako stan prawny, a także ich pozycja społeczna i zawodowa. Zagadnienia te dotyczą pracowników urzędów gmin i urzędów miast na prawach powiatu, jednostek pomocniczych gminy, gminnych jednostek organizacyjnych, ale też ich odpowiedników na poziomie samorządów powiatowych i samorządów województw. Na zaproszenie Związku w debacie panelowej obok wspomnianego już posła Bronisława Dutki udział wzięli: Małgorzata Terlikowska – radca Prezesa Rady Ministrów, reprezentująca ministra Adama Leszkiewicza, który z ramienia rządu odpowiada za projekt nowej ustawy, oraz opolscy samorządowcy: Zdzisław Martyna – burmistrz Korfantowa, Henryk Sokołowski – przewodniczący Rady Gminy Skoroszyce, Kornelia Lauer-Konecka – sekretarz Gminy Dobrzeń Wielki, Liliana Ciuła – przewodnicząca Komisji Rewizyjnej NSZZ „Solidarność” w Urzędzie Miasta Opola. W dalszej dyskusji głos zabrali: Wiesław Plewa – wójt Tułowic, Jan Leszek Wiącek – burmistrz Wołczyna i Mieczysław Adaszyński – przewodniczący Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim. Moderatorem debaty był Czesław Tomalik – prezes Zarządu Związku Gmin Śląska Opolskiego. W ramach debaty panelowej przedyskutowano poszczególne aspekty statusu pracowników samorządowych, w tym m.in.: 82 S A M O R Z Ą D T ERY TO R I A L N Y – założenia projektu nowej ustawy o pracownikach samorządowych, – wnioski z dotychczasowej ogólnokrajowej debaty nad projektem ustawy, – proponowane zmiany relacji rada gminy – wójt (burmistrz, prezydent miasta) zmierzające do wzmocnienia pozycji wójta, – proponowane zmiany w uprawnieniach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jako kierownika urzędu gminy, – dotychczasowy i postulowany status wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jako organu administracji publicznej w zakresie osobistej odpowiedzialności prawnej za decyzje i ochrony prawnej jako funkcjonariusza publicznego oraz osłony po zakończeniu pracy na stanowisku wójta, – dotychczasowe doświadczenia i proponowany obowiązek zatrudniania sekretarza gminy oraz jego zadania, – dotychczasową praktykę i proponowane zniesienie mianowania urzędników, – wymagania wobec kandydatów na stanowiska urzędnicze, – proponowane wprowadzenie służby przygotowawczej dla osób rozpoczynających pracę w urzędzie, 10/2008 – proponowane przywrócenie awansu wewnętrznego w urzędzie, – przenoszenie pracownika na inne stanowisko w ramach reorganizacji jednostki, – obecny i proponowany system ocen okresowych pracowników samorządowych, – obecny i proponowany system wynagrodzeń pracowników samorządowych, – proponowany obowiązek podnoszenia kwalifikacji pracowników samorządowych poprzez szkolenia, – odpowiedzialność urzędników za popełniane błędy, – jako punkty odniesienia: status urzędników administracji rządowej w Polsce i przykłady rozwiązań dotyczących administracji samorządowej we Francji i Niemczech. Na konferencji rozwinęła się bardzo interesująca, wielowątkowa i pełna pozytywnych emocji debata z udziałem przedstawicieli głównych instytucji prawotwórczych (Sejmu i rządu) i przedstawicieli głównych nurtów w środowisku samorządu gminnego (burmistrzów, przewodniczących rad gmin, sekretarzy gmin oraz związków zawodowych). Usystematyzowane opinie i wnioski, które zostały przedstawione w debacie panelowej na konferencji, prezentuje zamieszczona poniżej tabela. Tabela 1 Zestawienie opinii i wniosków przedstawionych w debacie panelowej* Punkt debaty / treść opinii/wniosku Podmiot zgłaszający** 1. Założenia projektu nowej ustawy o pracownikach samorządowych Opinia: Obowiązująca ustawa o pracownikach samorządowych była wielokrotnie nowelizowana, a każda kolejna nowelizacja tylko pogarszała stan prawny w tym zakresie. Dobrze się stało, że nadarza się okazja i istnieje wola projektodawcy, aby te błędy teraz naprawić, aczkolwiek nie wszystkie dotąd obowiązujące wadliwe uregulowania (np. wykonywanie różnych czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec wójta przez różne osoby) zostały wzięte pod uwagę. Wniosek: Projekt ciekawy, ale konieczne są dalsza dyskusja i poprawki. WBP Opinia: Kolejno przyjmowane nowelizacje ustawy o pracownikach samorządowych tylko pogarszały ich sytuację. Przystąpienie do prac nad nową ustawą rozbudziło nadzieje na poprawę obecnie obowiązującego prawa. Gdyby deklaracje projektodawcy (zawarte w uzasadnieniu do projektu ustawy) zostały spełnione, można by mówić o stanie idealnym. Ale nie mają one pełnego odzwierciedlenia w projekcie. Zagubiono koncepcję, a zmiany w trakcie prac były diametralne. Pojawienie się preambuły jest szczytne, ale jej celem było chyba uspokojenie sumienia projektodawcy. Wniosek: Należy powrócić do spełnienia deklaracji projektodawcy. S 83 Relacja: Status pracowników samorządowych 2. Proponowane zmiany relacji rada gminy – wójt zmierzające do wzmocnienia pozycji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) • Wykonywanie czynności z zakresu prawa pracy wobec wójta Opinia: W obecnie obowiązującym stanie prawnym czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec wójta nie skupiają się w jednych rękach – kto inny uchwala angaż, kto inny pobory, a jeszcze kto inny wydaje zgodę na urlop. Wniosek: Nie zaproponowano właściwych uregulowań w tym zakresie. • Zatrudnianie sekretarza przez wójta Opinia 1: W obecnie obowiązującym stanie prawnym to rada gminy decyduje, kto zostanie skarbnikiem i sekretarzem w gminie. Jednocześnie za decyzje podejmowane przez skarbnika i sekretarza odpowiada wójt. Wójt musi więc mieć pełne zaufanie do tych osób, a często bywa tak, że rada odrzuca kolejnych kandydatów wójta na te funkcje. Rada powinna opiniować powoływanie skarbnika i sekretarza, ale nie podejmować ostatecznej decyzji w sprawie ich zatrudniania. Wniosek 1: W sprawie zatrudniania sekretarza projektodawca zaproponował właściwe rozwiązanie. WBP Opinia 2: Zaproponowane rozwiązanie osłabia status sekretarza. Przy takim uregulowaniu nie będzie gwarancji ciągłości pracy urzędu, ponieważ często może dochodzić do sytuacji, w której wraz z odejściem dotychczasowego wójta jego następca zatrudni na tym stanowisku nową, zaufaną sobie osobę. • Wykonywanie czynności z zakresu prawa pracy wobec wójta Opinia: Wykonywanie pewnych czynności z zakresu prawa pracy wobec wójta przez radę czy jej przewodniczącego (zwłaszcza w kwestii wyrażania zgody na urlop) jest właściwe, gdyż pozwala na skoordynowanie prac rady z pracami wójta. Często istnieje konieczność, aby wójt uczestniczył w posiedzeniu rady czy komisji rady i wiedza przewodniczącego rady na temat planów urlopowych wójta jest niezbędna do właściwego zaplanowania tych prac. Wniosek: Niewłaściwe jest odebranie radzie tych kompetencji. • Odebranie radzie uprawnień do powoływania sekretarza Opinia 1: Nie ulega wątpliwości, że osoby ubiegające się o mandat radnego czy stanowisko wójta po wygranych wyborach zamierzają pracować na rzecz rozwoju swoich samorządów. Urzędy gmin i zatrudnieni w nich pracownicy samorządowi mają za zadanie pomóc w realizacji tych zamierzeń. Szczególną rolę pełnią tu skarbnicy i sekretarze gmin. Są oni w obecnym stanie prawnym powoływani przez radę na wniosek wójta. Formuła ta stymuluje współpracę pomiędzy radą, wójtem, skarbnikiem i sekretarzem. Tam, gdzie współpraca ta przebiega pomyślnie, następuje szybszy rozwój jednostki samorządowej. Wyłączenie z tej grupy sekretarza jest niewłaściwe. W sytuacji kiedy wójt sam będzie zatrudniał sekretarza, sekretarz straci łączność z radą. Obecnie obowiązujące rozwiązanie znakomicie funkcjonuje w samorządach i nie należy go zmieniać. Wniosek 1: Należy pozostawić dotychczasowe rozwiązania. PRG Opinia 2: Odebranie radzie kompetencji do powoływania sekretarza jest elementem osłabiającym znaczenie rady. Pozycja rady gminy przy rosnących uprawnieniach wójta jest coraz słabsza. Należy się zastanowić, czy nie doprowadzi to do całkowitego upolitycznienia gmin, a w ostateczności do podważenia sensu istnienia rad gmin. Wniosek 2: Nie należy dopuszczać do dalszego osłabiania pozycji rady gminy, trzeba pozostawić dotychczasowe rozwiązania. • Zatrudnianie sekretarza przez wójta Opinia: Podany w uzasadnieniu do projektu ustawy argument, że sekretarz nie ma żadnych związków z radą gminy jest chybiony, gdyż sekretarz często uczestniczy w organizowaniu posiedzeń rady, a przez jego ręce przechodzą projekty uchwał rady. Zatrudnianie i zwalnianie sekretarza wyłącznie przez wójta, jak zakłada projekt ustawy, mocno utożsami obie te postaci, co dla sekretarzy może być niebezpieczne w czasie zmiany władz gminy. Zatrudnianie sekretarza z pominięciem rady gminy może również ułatwić spełnianie przedwyborczych obietnic i zatrudnianie na tym stanowisku „swoich” ludzi. Proponowane zmiany w statusie sekretarza nie zagwarantują, wbrew deklaracjom zawartym w uzasadnieniu do projektu ustawy, jakości i ciągłości pracy urzędu, gdyż możliwość zwalniania sekretarza z pominięciem rady gminy znacznie osłabia jego pozycję. Już teraz status sekretarza jest nie najlepszy, a po uchwaleniu ustawy w takim kształcie będzie znacznie gorszy. Wniosek: Sekretarz powinien być zatrudniany i zwalniany na wniosek wójta za zgodą rady gminy. S 84 S A M O R Z Ą D T ERY TO R I A L N Y 10/2008 3. Proponowane zmiany w uprawnieniach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jako kierownika urzędu gminy • Zatrudnianie doradców i asystentów na czas pełnienia funkcji przez wójta Opinia: Umożliwianie zatrudniania osób na stanowiskach doradców i asystentów na czas pełnienia funkcji przez wójta jest akceptowaniem współczesnej formy nepotyzmu w urzędach. Kierownik urzędu powinien się opierać na kadrze kierowniczej zatrudnionej w urzędzie. Wniosek: W projekcie ustawy zaproponowano złe rozwiązanie. ZZ 4. Dotychczasowy i postulowany status wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jako organu administracji publicznej w zakresie osobistej odpowiedzialności prawnej za decyzje i ochrony prawnej jako funkcjonariusza publicznego oraz osłony po zakończeniu pracy na stanowisku wójta • Osobista odpowiedzialność prawna wójta za decyzje Opinia: Wójt w odróżnieniu od radnych ponosi odpowiedzialność prawną za swoje decyzje. • Ochrona prawna wójta jako funkcjonariusza publicznego Opinia: W obecnie obowiązującym systemie prawnym istnieje zbyt mała ochrona wójta jako funkcjonariusza publicznego. Praktycznie bezkarnie można wójta obrażać, a on może dochodzić swoich praw wyłącznie z powództwa cywilnego. Dlaczego ochrona ta nie następuje z urzędu? Wniosek: Należy wzmocnić ustawowo zagwarantowaną ochronę wójta jako funkcjonariusza publicznego. WBP • Osłona po zakończeniu pracy na stanowisku wójta Opinia: Jaką ochronę ma wójt, jeśli zakończy swoją kadencję? Specyfika funkcji wójta polega na tym, że oprócz pozyskiwania uznania i sympatii różnych społeczności wójt, poprzez podejmowane w imieniu gminy decyzje, naraża się wielu środowiskom, w tym swoim potencjalnym przyszłym pracodawcom. W sytuacji kiedy wójt nie wygrywa kolejnych wyborów i zaczyna szukać pracy, mało który przedsiębiorca chce go widzieć u siebie jako pracownika. Trzymiesięczna odprawa nie jest wystarczającym zabezpieczeniem dla odchodzącego wójta. Wniosek: Należy ustanowić lepsze zabezpieczenie osób, które przestają pełnić funkcję wójta. Opinia: W projekcie ustawy nie pomyślano o ochronie funkcjonariusza publicznego, jakim jest wójt. Jest to funkcjonariusz pracujący bardzo blisko swoich wyborców, bezpośrednio przez nich oceniany i w różny sposób traktowany. Praca ta to ogromny stres i niejednokrotnie odpowiedzialność za czyny, których się nie popełniło. Po zakończeniu pełnienia funkcji trzymiesięczna odprawa nie pozwala odchodzącym wójtom ani dalej żyć, ani w komfortowych warunkach szukać nowego miejsca pracy, bo przecież nie wszyscy odchodzą na emeryturę. Wniosek: Uregulowania dotyczące ochrony wójta jako funkcjonariusza publicznego powinny być zapisane w ustawie ustrojowej. S 5. Dotychczasowe doświadczenia i proponowany obowiązek zatrudniania sekretarza gminy oraz jego zadania • Obowiązek zatrudniania sekretarza Opinia: Sekretarze są ostoją funkcjonowania urzędów, wobec czego wszystkie samorządy gminne w naszym województwie zatrudniają sekretarzy – pomimo braku ustawowego obowiązku. Wniosek: Niepotrzebny jest ustawowy obowiązek zatrudnienia sekretarza. • Brak katalogu zadań sekretarza Opinia: Sekretarz jest osobą zaufania wójta i ustawa powinna regulować, za co on odpowiada. Katalog zadań sekretarza powinien jednoznacznie określać, w jakich zadaniach sekretarz odciąża wójta. Wniosek: Należy ustawowo określić katalog zadań sekretarza. • Obowiązek zatrudniania sekretarza i brak katalogu zadań sekretarza Opinia: Obecnie bez obowiązku zatrudnienia sekretarza i tak w każdej gminie sekretarz pracuje. Wobec braku katalogu zadań sekretarze wykonują często przeróżne obowiązki. Określenie katalogu zadań sekretarza ułatwiłoby funkcjonowanie urzędów i pozwoliłoby uporządkować tę kwestię. Wniosek: Należy ustawowo określić katalog zadań sekretarza. WBP PRG 85 Relacja: Status pracowników samorządowych • Obowiązek zatrudniania sekretarza i brak katalogu zadań sekretarza Opinia: Wprowadzenie obowiązku zatrudniania sekretarza nie wpłynie na pracę urzędów gmin – w ogromnej większości urzędów są oni zatrudniani. Brak w projekcie określenia katalogu zadań sekretarza powoduje, że obowiązek jego zatrudniania jest nieuzasadniony. Obecnie obowiązująca ustawa o samorządzie gminnym również daje taką możliwość, i to bez określania zakresu tych zadań. Wniosek: Wprowadzenie obowiązku zatrudniania sekretarza bezwzględnie musi być powiązane z wprowadzeniem katalogu zadań sekretarza. • Określenie poziomu wykształcenia oraz stażu pracy dla kandydata na funkcję sekretarza Opinia: Projekt ustawy wprowadza zmianę o charakterze kosmetycznym – podobne wymagania wobec kandydatów istnieją w obecnie obowiązujących przepisach. • Nawiązanie stosunku pracy z sekretarzem na podstawie umowy o pracę, a nie powołania – jak dotychczas Opinia: Rozpatrując kwestię wyłącznie w kontekście rozwiązania umowy o pracę, taki stosunek pracy jest pozornie pewniejszy (rozwiązanie umowy o pracę wiąże się z koniecznością podania przyczyny), ale dotychczasowa praktyka (orzecznictwo sądów pracy) dowodzi, że często jako przyczynę rozwiązania umowy podaje się utratę zaufania (szerokie i często nadużywane pojęcie). Zmiana nie wpłynie zasadniczo na stabilność stosunku pracy sekretarza. Nawet jeśli kandydat na sekretarza ma wyższe wykształcenie, a podczas 18 lat pracy na stanowisku sekretarza uzyskał dwa fakultety i ukończył kolejne studia podyplomowe, nie ma gwarancji pozostania na stanowisku, gdy po wyborach zmieni się wójt. S Wniosek ogólny: Status sekretarza był i pozostanie słaby. Projekt nowej ustawy nie spełnia oczekiwań sekretarzy. • Brak katalogu zadań sekretarza Opinia: Projektodawca zakłada obowiązek zatrudniania sekretarza oraz daje możliwość powierzania sekretarzowi wykonywania zadań w imieniu wójta. Jednocześnie projektodawca nie określa katalogu tych zadań. Wniosek: Należy ustawowo określić katalog zadań sekretarza. ZZ 6. Dotychczasowa praktyka i proponowane zniesienie mianowania urzędników Opinia 1: Wójt ma dziś wiele możliwości wyróżniania dobrych pracowników i niekoniecznie musi to być mianowanie. Instytucja mianowania utrzymuje pewien sztuczny stan, ponieważ czasami ustępujący wójt w ostatniej chwili mianuje dużą grupę pracowników wyłącznie dla ochrony pewnych interesów i jego następca ma już znacznie ograniczone pole manewru wobec tych pracowników. Wniosek 1: Projektodawca zaproponował właściwe rozwiązanie. WBP Opinia 2: Zniesienie mianowania nie jest dobrym rozwiązaniem, bo jest to sprawdzona forma wyróżniania dobrych pracowników. Wniosek 2: Należy pozostawić instytucję mianowania, ale dopracować przepisy dotyczące dyscyplinowania pracowników mianowanych. Opinia: Argument, że mianowanych pracowników jest mało, nie świadczy o braku zapotrzebowania na tą formę zatrudnienia, bo to właśnie kolejne zmiany ustawy o pracownikach samorządowych spowodowały, że jest ich coraz mniej. Należy mianowanie poprawić, a nie całkowicie z niego rezygnować. Jeżeli pracownik mianowany potrafi docenić mianowanie, to jest to dla niego stabilny stosunek pracy. Jeśli mamy mówić o stabilności kadr, to stosunki pracy powinny iść właśnie w tym kierunku. Urzędnik dobrze wykształcony, mający wiedzę i doświadczenie nabyte w trakcie pracy w urzędzie, powinien mieć możliwość do końca życia zawodowego tę wiedzę wykorzystywać w służbie publicznej. Gdy doświadczony urzędnik odchodzi z pracy w samorządzie, zgromadzona przez niego wiedza po krótkim czasie traci wartość. S 86 S A M O R Z Ą D T ERY TO R I A L N Y 10/2008 Mianowanie jest również instrumentem w rękach kierownika urzędu pozwalającym na docenianie zaangażowanych pracowników. W obowiązującym stanie prawnym wadliwie skonstruowany jest jednak tryb postępowania dyscyplinarnego wobec pracowników mianowanych. Proces ten obecnie prowadzi poprzez postępowanie w komisji dyscyplinarnej w urzędzie gminy, a kończy się na podjęciu ostatecznej decyzji przez radę gminy. Zdarza się, niestety, że radni (w małych gminach wiejskich są to niejednokrotnie liderzy społeczności), broniąc zwyczajnie swoich sąsiadów blokują decyzję o karze dyscyplinarnej i całe postępowanie kończy się na upomnieniu. Komisje dyscyplinarne powinny być niezależne. Prawa i obowiązki pracowników mianowanych powinny być ustalone jednolicie dla wszystkich pracowników niezależnie od samorządu, w jakim pracują, bo jeśli projektodawca zakłada możliwość przenoszenia pracowników między urzędami, to powinni oni mieć równy status. Wniosek: Należy mianowanie poprawić, a nie rezygnować z niego całkowicie. Prawa i obowiązki pracowników mianowanych należy ustalić jednolicie dla wszystkich pracowników mianowanych bez względu na urząd samorządowy. Należy zmienić przepisy o postępowaniu dyscyplinarnym wobec pracowników mianowanych, tak aby gwarantowały niezależność decyzji komisji dyscyplinarnych. S Opinia: Rezygnacja z mianowania jest równoznaczna z rezygnacją z próby budowania korpusu służby publicznej w samorządach. Mianowanie powinno ewoluować, ale nie wolno z niego zrezygnować. Jest to pewna forma wyróżnienia pracowników, którą należy pozostawić. Doświadczenie z prac komisji dyscyplinarnych dowodzi, że z ukaraniem pracownika mianowanego nie ma większych problemów. Wniosek: Należy pozostawić mianowanie jako jedną z form zatrudniania pracowników samorządowych. ZZ 7. Wymagania wobec kandydatów na stanowiska urzędnicze • Wymóg nieposzlakowanej opinii kandydatów na urzędników Opinia: Projektodawca nie sprecyzował przepisu. Brakuje definicji, czym jest nieposzlakowana opinia i jak należy ją weryfikować. Wniosek: Należy doprecyzować przepis. • Wymóg wykonywania działalności gospodarczej przez co najmniej 3 lata dla kandydatów na kierownicze stanowisko urzędnicze Opinia: Intencje projektodawcy podane w uzasadnieniu (pozyskanie do samorządów wykwalifikowanych i doświadczonych architektów czy geodetów) w projekcie ustawy nie są już widoczne i nie ma gwarancji ich wypełnienia, gdyż brakuje dookreślenia, o jakiego rodzaju działalność gospodarczą chodzi (szewc to też przykład działalności gospodarczej). Ta kwestia powinna być jednak pozostawiona do decyzji samorządów, gdyż one same najlepiej wiedzą, jakich pracowników potrzebują. Wniosek: Nie ma potrzeby regulowania tego ustawą. Należy pozostawić swobodę samorządom. ZZ 8. Proponowane wprowadzenie służby przygotowawczej dla osób rozpoczynających pracę w urzędzie Opinia: Zaproponowane wprowadzenie służby przygotowawczej dla urzędników jest dobrym rozwiązaniem. Należy jednak rozważyć przyjęcie innej formuły, zwłaszcza w kontekście przenoszenia urzędników między urzędami. Standardy ogólne dla tej służby powinny być centralnie ustanowione. Kandydat na urzędnika w tej służbie powinien się nauczyć pewnego modelu postępowania, który wynika głównie z kodeksu postępowania administracyjnego, ale również np. pisania pism urzędowych (dziś nikt tego urzędników nie uczy). Wniosek: Należy ustalić ogólne standardy dotyczące służby przygotowawczej – jednolite dla wszystkich urzędów. S 9. Proponowane przywrócenie awansu wewnętrznego w urzędzie Opinia: Obowiązujące przepisy uniemożliwiające awans zawodowy urzędników są kuriozalne, a proponowane zmiany idą w dobrym kierunku. Wniosek: Zaproponowano dobre rozwiązania. WBP 87 Relacja: Status pracowników samorządowych Opinia: Bardzo dobrze się stało, że określono wreszcie pojęcie wolnego stanowiska pracy oraz że proponuje się przywrócenie możliwości awansowania pracowników wewnątrz urzędu. Dobrym rozwiązaniem jest również proponowana możliwość przenoszenia pracowników między różnymi urzędami samorządowymi. Wniosek: Zaproponowano dobre rozwiązania. S 10.Przenoszenie pracownika na inne stanowisko w ramach reorganizacji jednostki Opinia: Jeżeli w wyniku reorganizacji urzędu pracownik zostaje przeniesiony na inne stanowisko (z niższym uposażeniem), to powinien on bezterminowo zachować prawo do wcześniej wypracowanego wynagrodzenia zasadniczego (projekt gwarantuje utrzymanie dotychczasowego wynagrodzenia jedynie przez 6 miesięcy). To, co pracownik wypracował i ma już w zasadniczej pensji, powinno być dla niego zachowane. Tutaj funkcję regulującą pełnią dodatki. Wniosek: Należy zagwarantować bezterminowe otrzymywanie uprzednio wypracowanego wynagrodzenia zasadniczego dla tych pracowników, którzy są przenoszeni na inne stanowisko w ramach reorganizacji. ZZ 11. Obecny i proponowany system ocen okresowych pracowników samorządowych Opinia: Dobrze, że pracodawca będzie mógł wreszcie sam ustalić zasady oceny pracowników. Obecne uregulowania nie przystają do rzeczywistości. W dużych urzędach zatrudniających często setki pracowników rzeczywistość wygląda inaczej niż w małych, gdzie zatrudnionych jest po kilkadziesiąt osób . • Okresowa ocena pracy sekretarza przez wójta Opinia: W przypadku oceny dotyczącej pracy sekretarza należałoby rozważyć umożliwienie mu odwołania się od oceny do innego organu niż wójt. Rozwiązanie, w którym ta sama osoba ustala zasady oceny okresowej sekretarza, dokonuje oceny sekretarza i następnie rozpatruje odwołanie od tej oceny, nie daje gwarancji zachowania obiektywizmu. Wniosek: Należy umożliwić sekretarzowi odwołanie się od oceny do innej osoby niż do dokonującego tej oceny wójta. Opinia: Brak przepisu dotyczącego zasięgnięcia opinii zakładowej organizacji związkowej przez kierownika jednostki przy dokonywaniu okresowej oceny pracownika, jeżeli związek ma swoje struktury w urzędzie. Wniosek: Należy zagwarantować zakładowym organizacjom związkowym opiniowanie ocen okresowych pracowników. S ZZ 12.Obecny i proponowany system wynagrodzeń pracowników samorządowych Opinia: Rozwiązania przyjęte w projekcie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych nie odzwierciedlają właściwie proporcji między zakresem wykonywanych zadań poszczególnych pracowników samorządowych a ich płacą. Określenie maksymalnego wynagrodzenia zasadniczego dla szefa dużej gminy, jako przykład można tu podać Prezydenta m.st. Warszawy, na poziomie 6,5 tys. zł, przy jednoczesnym określeniu minimalnej stawki płacy zasadniczej dla kierownika jednostki organizacyjnej na poziomie 5 tys. zł, obrazuje ten problem. Proponowana płaca w obu przypadkach jest w miarę porównywalna, natomiast zupełnie nieporównywalny jest zakres wykonywanych zadań. Wniosek: Umożliwić zachowanie właściwych proporcji między zakresem wykonywanych zadań a wysokością wynagrodzenia. WBP Opinia: Dobrze, że zaproponowano, aby to wójt kształtował wynagrodzenia w urzędzie, ale wprowadzenie rozporządzeniem maksymalnej pensji dla wójta i zastępcy już rozstrzyga, ile będą zarabiali pozostali. Wniosek: Zaproponowano dobre rozwiązania. S Opinia: Obowiązujące przepisy w tej materii nie są złe. Stosowanie widełek jest właściwe. O wysokości wynagrodzeń decyduje wielkość budżetu gminy. Wniosek: Należy pozostawić dotychczasowe uregulowania. ZZ 88 S A M O R Z Ą D T ERY TO R I A L N Y 10/2008 13.Proponowany obowiązek podnoszenia kwalifikacji pracowników samorządowych poprzez szkolenia Opinia: Obecnie pracownicy chętnie jeżdżą na szkolenia, a pieniądze w budżetach są na to przeznaczane – oczywiście w zależności od wielkości budżetu. W gminach jest pełna świadomość potrzeby szkolenia pracowników, zwłaszcza z uwagi na zmienność przepisów prawa. Ustawowy obowiązek nie zmusi jednak gminy z małym budżetem, aby kosztem środków na inwestycje zwiększyła budżet na podnoszenie kwalifikacji pracowników. Wniosek: Nie ma potrzeby regulowania tej kwestii w ustawie. S * Tabelę sporządzono w Związku Gmin Śląska Opolskiego na podstawie nagrania cyfrowego. **Oznaczenia podmiotów oraz osób zgłaszających w ich imieniu opinii i wniosków WBP – wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast: Zdzisław Martyna – burmistrz Korfantowa, Wiesław Plewa – wójt Tułowic, Jan Leszek Wiącek – burmistrz Wołczyna; PRG – przewodniczący rad gmin i rad miejskich: Henryk Sokołowski – przewodniczący Rady Gminy Skoroszyce, Mieczysław Adaszyński – przewodniczący Rady Miejskiej w Lewinie Brzeskim; S – sekretarze gmin, Kornelia Lauer-Konecka – sekretarz Gminy Dobrzeń Wielki; ZZ – związki zawodowe, Liliana Ciuła – przewodnicząca Komisji Rewizyjnej NSZZ „Solidarność” w Urzędzie Miasta Opola. Czesław Tomalik jest prezesem Zarządu Związku Gmin Śląska Opolskiego.
