BEZPIECZEńSTWO PRZECIWPOżAROWE

nasz temat
nasz temat
Ochrona przeciwpożarowa
998
Bezpieczeństwo przeciwpożarowe
Marcin Turko
Podczas wyjazdów caravaningowych
często zapominamy o bezpieczeństwie
przeciwpożarowym w trakcie
eksploatacji naszych przyczep
i samochodów kempingowych.
Należy zdawać sobie sprawę z wagi tego problemu, dlatego chciałbym kilka
słów w tej kwestii przekazać. Nasze pojazdy kempingowe są w zdecydowanej
większości wykonane z materiałów łatwo palnych. Również materiały wykończeniowe są zaliczane do grup materiałów wysokiego ryzyka. Dlatego też,
jakiekolwiek zagrożenie spowodowane otwartym ogniem (papierosy, świece,
kuchenka gazowa czy nawet nieprawidłowo eksploatowane ogrzewanie) niesie
za sobą tragiczne w skutkach następstwa. Trzeba wiedzieć, zanim podejmie się
decyzję o używaniu w przyczepie czy kamperze otwartego ognia, że czas palenia się takiego pojazdu zamyka się w kilku minutach. Zwrócono na to uwagę w numerze 5/2006 „Polskiego Caravaningu”. Zapewniam, że straż pożarna,
mimo podjęcia natychmiastowej interwencji, do takiego zdarzenia przyjedzie
tylko dogasić i sporządzić meldunek popożarowy, gdyż nie będzie już nic do
gaszenia... W związku z tym, w większości zaistniałych pożarów będziemy zdani
tylko na siebie i – ewentualnie – sąsiadów oraz podręczny sprzęt gaśniczy znajdujący się pod ręką.
Przepisy
Każdy z nas powinien znać kilka podstawowych zasad bezpiecznego
i sprawnego posługiwania się gaśnicą, do której posiadania zobowiązuje nas
„Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia”.
Warunki techniczne pojazdu samochodowego i przyczepy przeznaczonej do
łączenia z tym pojazdem określone są w §11pkt 14, który mówi o „obowiązku
wyposażenia go w gaśnicę umieszczoną w miejscu łatwo dostępnym w razie
potrzeby jej użycia”.
Gaśnica
Uwaga na tłuszcz
Częstym zdarzeniem mogącym spowodować groźny pożar, jest zapalenie
się tłuszczu na patelni. Nie należy wtedy poddać się emocjom i np. próbować
zalać patelnię wodą. Skutek może być odwrotny do zamierzonego, a możemy
jeszcze doznać oparzeń. Najrozsądniejszym działaniem w takim wypadku będzie zakręcenie zaworu palnika gazowego oraz przykrycie patelni np. pokrywką. Spowoduje to ograniczenie dostępu powietrza i zduszenie płomieni.
Gdy pożar się rozprzestrzenia
Trudniejsza sytuacja jest wtedy, gdy pożar się rozprzestrzeni wewnątrz
przyczepy. Wtedy pierwszym działaniem będzie wezwanie pomocy i zaalarmowanie sąsiadów (mogą się przydać). W oczekiwaniu na nadchodzącą pomoc
nie pozostaje nic innego jak podjęcie samodzielnej próby ugaszenia pożaru
własnym sprzętem gaśniczym (gaśnica proszkowa). Ważnym elementem naszej
akcji gaśniczej jest odłączenie przyczepy od źródeł prądu oraz zakręcenie głównego zaworu gazu (do tego można wykorzystać sąsiadów). Podejmując próbę
ugaszenia pożaru gaśnicą, kierujmy strumień proszku na palące się przedmioty,
pamiętając, by w miarę możliwości trzymać gaśnicę w pozycji pionowej zaworem do góry.
Zbyt blisko
Chciałbym też zwrócić uwagę, także organizatorom, że często podczas
wszelkiego rodzaju zlotów caravaningowych nasze pojazdy stoją bardzo blisko siebie, co stwarza niewiarygodne zagrożenie, gdy ogień wymknie się spod
kontroli. Pamiętajmy o tym, aby między przyczepami odległości były rozsądne,
a drogi pożarowe przejezdne i wolne od np. tymczasowo zaparkowanych samochodów. Nigdy nie wiadomo, kiedy taka droga będzie potrzebna.
Podsumowując
• podczas eksploatacji starajmy się nie stwarzać zagrożeń pożarowych;
• posiadajmy sprawną gaśnicę umieszczoną w łatwo dostępnym miejscu;
• zapoznajmy się z instrukcją obsługi gaśnicy (mimo, iż z pozoru jej obsługa
wydaje się nam błaha);
• dbajmy o aktualną legalizację gaśnicy;
• pamiętajmy, że czasami skuteczniejsze są proste metody gaszenia;
• w przypadku pożaru: odłączmy napięcie i zakręćmy główny zawór gazu;
• wezwijmy pomoc, dzwoniąc pod numer 998 lub 112;
• zaalarmujmy sąsiadów o niebezpieczeństwie;
• podejmijmy działania gaśnicze podręcznym sprzętem gaśniczym.
Marcin Turko
caravaningowiec, strażak z dziesięcioletnim stażem.
Pracuje w jednostce Państwowej Straży Pożarnej w Siemianowicach
Śląskich. Gaśnicę trzyma w przystawce przyczepy.
fot. Dekra
Jak dowiadujemy się z powyższej ustawy o obowiązku posiadania gaśnicy,
samo jej posiadanie jeszcze nie gwarantuje skutecznej interwencji gaśniczej.
Może bowiem się okazać, że gaśnicę w przypadku zagrożenia mamy schowaną
głęboko w schowku lub innym zakamarku. Skutek jest taki sam, jak gdybyśmy
nie mieli jej wcale. Zakładam jednak, że większość z nas dba o własne bezpieczeństwo i sprawność gaśnicy, czego zapewnieniem jest potwierdzenie corocznego obowiązkowego przeglądu przez uprawnione osoby oraz przechowuje
gaśnicę w miejscu łatwo dostępnym. Należy również zapoznać się z instrukcją
obsługi gaśnicy, która zawsze jest umieszczona na etykiecie. Chciałbym też
dodatkowo zwrócić uwagę na konieczność – zwłaszcza w gaśnicach starszych
– mocnego wstrząśnięcia gaśnicą przed jej użyciem. W gaśnicach kilkuletnich
proszek gaśniczy może się zbrylić i gaz, który ma go wyrzucić na zewnątrz, nie
zdoła tego uczynić, co spowoduje, że działanie gaśnicze będzie nieskuteczne.
34
Pamiętajmy: kamper i przyczepa palą się szybko.
Niewiele osób wie, co oznaczają oznakowania na gaśnicach. Kierowcy posiadający „standardowe”
gaśnice, to znaczy przystosowane do gaszenia grup pożarów „B i C” (jak widać na zdjęciu), są
przekonani, że ich samochód jest odpowiednio zabezpieczony. W przepisach dotyczących ochrony
przeciwpożarowej rozróżniamy 5 grup pożarów.
GRUPA
POŻARU
A
B
C
D
F
RODZAJ PŁONĄCEGO MATERIAŁU
ŚRODKI GAŚNICZE
Ciała stałe pochodzenia organicznego, przy
których występuje zjawisko żarzenia, np. drewno, Woda, piana, proszki gaśnicze ABC
papier, tworzywa sztuczne itp.
Ciecze palne i substancje stałe topiące się wskutek
Piana, dwutlenek węgla, proszki
wytworzonego przy pożarze ciepła, np. benzyna,
gaśnicze BC
parafina, naftalen.
Gazy np. metan, propan, butan, wodór i inne.
Proszki gaśnicze BC, dwutlenek węgla
Metale np. magnez, sód, i inne.
Specjalne proszki gaśnicze
Tłuszcze i oleje w urządzeniach kuchennych
Specjalne piany gaśnicze
Należy przy tym zauważyć, że tworzywa sztuczne, tapicerka, guma i inne elementy znajdujące się na wyposażeniu samochodu to są materiały palne zaliczane
do grupy pożarów „A”.
Pytanie: czy gaśnicą samochodową, przystosowaną do gaszenia grup pożarów „B” i „C”, mamy szansę ugasić samochód?
Odpowiedź: NIE. Dlatego, że w przeważającej ilości samochód wykonany jest
z materiałów, które są zaliczane do grupy pożarów „A”. Dlatego proponuję przy
najbliższej okazji wymienić gaśnicę samochodową, na nową, dostosowaną do gaszenia grup pożarów „A”, „B” i „C”. W przyczepach i samochodach kempingowych
(kamperach) zalecam gaśnicę nie kilogramową, lecz co najmniej 2- a najlepiej 4kilogramową.
Aby mieć pewność, że mamy sprawną gaśnicę, należy pamiętać, aby poddawać ją okresowym kontrolom, co najmniej raz w roku, polegającym na nie tylko
oględzinach zewnętrznych gaśnicy, ale w szczególności na sprawdzeniu ciśnienia
w zbiorniku gazu, dzięki któremu proszek jest wyrzucany z wnętrza gaśnicy.
Usterki stwierdzone podczas konserwacji należy usunąć, a uszkodzone elementy wymienić na takie same, jakie były w dokumentacji świadectwa CNBOP
(Centrum Naukowo–Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie).
Informacje dotyczące konserwacji powinny być umieszczone na etykiecie,
która nie powinna zakrywać żadnych napisów producenta i powinna być rozpoznawalna.
Na etykiecie powinny być podane następujące informacje:
• rodzaj konserwacji (przegląd, konserwacja, remont),
• nazwa i adres jednostki konserwującej,
• znak bezspornie identyfikujący osobę wykonującą usługę,
• data (rok, miesiąc) konserwacji.
Na serwisie spoczywa jeszcze wiele odpowiedzialnych zadań, jak należyte umieszczanie gaśnic w miejscach widocznych i łatwo dostępnych, właściwe
oznakowanie, zabezpieczanie tego miejsca, właściwy dobór asortymentu i ilości,
w zależności od rodzaju i rozmiarów zagrożenia pożarowego.
Wojciech
Chojnowski
Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta – pierwszy przegląd przed upływem 12 miesięcy, a każdy następny co 6 miesięcy, natomiast co najmniej raz na 5 lat należy wymienić proszek gaśniczy w takiej gaśnicy
na nowy. Jest to istotne, gdyż proszek ulega zbryleniu, a co za tym idzie, nie ma
możliwości wyrzucenia proszku gaśniczego z gaśnicy.
Należy również nadmienić w tym miejscu, iż producenci gaśnic gwarantują
sprawność działania gaśnicy, pod warunkiem, że gaśnica jest konserwowana przez
AUTORYZOWANEGO przez producenta serwisanta lub punkt serwisowy.
Gdy wybuchł pożar
Każdy kto zauważył pożar lub inne zagrożenie albo uzyskał informację o pożarze (innym zagrożeniu) obowiązany jest zachować spokój i nie dopuszczając do
paniki natychmiast:
• zaalarmować osoby znajdujące się w strefie zagrożenia,
• z najbliższego aparatu telefonicznego powiadomić Państwową Straż Pożarną,
korzystając z telefonu alarmowego 998 lub najbliższą Jednostkę Ratowniczo-Gaśniczą.
Po uzyskaniu połączenia ze strażą pożarną należy wyraźnie podać:
1. gdzie powstało zdarzenie - dokładny adres,
2. co się pali lub jakie jest inne zagrożenie,
3. czy istnieje zagrożenie dla życia ludzi, czy są osoby ranne lub poszkodowane,
numer telefonu z którego się dzwoni oraz swoje imię i nazwisko.
UWAGA: odłożyć słuchawkę dopiero po otrzymaniu odpowiedzi, że straż pożarna
przyjęła zgłoszenie. Odczekać chwilę przy telefonie na ewentualne sprawdzenie zgłoszenia.
Równocześnie z alarmowaniem straży pożarnej należy, w miarę możliwości,
przystąpić do akcji ratowniczo-gaśniczej przy pomocy gaśnicy. Jeżeli źródło ognia
zostało zlokalizowane i ma niewielkie rozmiary 1÷2 m2, należy podjąć próbę zlikwidowania go przy pomocy gaśnicy.
W przypadkach, gdy ogień obejmuje większą powierzchnię albo cały samochód, próba gaszenia nie przynosi rezultatów, a pożar rozprzestrzenia się lub też
źródło ognia nie jest ustalone, bezzwłocznie po alarmowaniu należy opuścić samochód.
Pamiętajmy, że podczas akcji gaśniczej jednym z najważniejszych warunków
jest zachowanie spokoju.
O czym pamiętać
Każda osoba przystępująca do akcji ratowniczej powinna pamiętać, że:
• w pierwszej kolejności ratuje się zagrożone życie ludzkie,
• należy przeciwdziałać panice wśród osób przebywających w samochodzie,
wzywając do zachowania spokoju oraz roztaczać opiekę nad potrzebującymi
pomocy,
• nie wolno gasić wodą instalacji i urządzeń elektrycznych będących pod napięciem,
• należy usuwać z zasięgu ognia wszelkie materiały palne i wybuchowe oraz
toksyczne.
Istotnym zagrożeniem dla ludzi w warunkach pożarowych jest toksyczne
i duszące oddziaływanie gazów i dymów pożarowych (najczęstsze przyczyny
śmierci osób przy pożarach) oraz toksycznych produktów spalania, wysoka temperatura, ograniczenie widoczności, zjawiska świetlne i akustyczne działające na
psychikę ludzką.
mł. kpt. mgr Wojciech Chojnowski
Komenda Miejska PSP w Mysłowicach
www.kmpspmyslowice.madnet.pl
35