Broszura informacyjna Eksportera po rynku Republiki Chorwacji
Transkrypt
Broszura informacyjna Eksportera po rynku Republiki Chorwacji
Broszura informacyjna Eksportera po rynku Republiki Chorwacji 1. WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA POLSKI Z REPUBLIKĄ CHORWACJI 1.1. SPECYFIKA RYNKU Republika Chorwacji – państwo w Europie Południowej, nad Morzem Adriatyckim, graniczy od południa z Bośnią i Hercegowiną oraz Czarnogórą, od wschodu z Serbią, a od północy z Węgrami i Słowenią. Chorwacja uzyskała niepodległość w 1991 roku, odłączając się od Jugosławii. Do kraju należy ponad 1100 wysp na Adriatyku. Powierzchnia Chorwacji jest 4 krotnie mniejsza od powierzchni Polski i zamieszkuje ją ponad 4,4 mln mieszkańców. Walutą chorwacką jest kuna (skrót HRK, 1 kuna = 100 lipa). Średni kurs HRK wg HNB na dzień 8.03.2012 r. wynosił 7,556363/Euro. Aktualne kursy dewiz można znaleźć na stronie chorwackiego banku centralnego HNB http://www.hnb.hr/tecajn/htecajn.htm Gospodarka Chorwacji bazuje przede wszystkim na sektorze usług wliczając w to pośrednictwo finansowe i obrót nieruchomościami, handel hurtowy i detaliczny, usługi transportowe i magazynowe, usługi turystyczne i gastronomiczne oraz w mniejszym stopniu na górnictwie i wydobyciu oraz przemyśle przetwórczym. W okresie letnim turystyka staje się znaczącym źródłem przychodów państwa. Największy udział w strukturze przemysłu Chorwacji posiada przemysł przetwórczy (ponad 82%), kolejne miejsce zajmuje zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz oraz energię cieplną i klimatyzację oraz górnictwo i wydobycie (ropy naftowej i gazu). Do najważniejszych gałęzi należą: przemysł spożywczy, przemysł metalowy, hutnictwo żelaza i aluminium, przemysł stoczniowy, skupiony w dużych portach morskich oraz chemiczny i petrochemiczny (włókna sztuczne, farmaceutyki, nawozy sztuczne, środki czystości i kosmetyki). Mniejsze znaczenie ma także przemysł maszynowy (m.in. fabryki obrabiarek w Zagrzebiu , maszyn rolniczych w Osijeku i urządzeń energetycznych w Karlovcu), elektrotechniczny, cementowy, przemysł drzewno-papierniczy, przemysł meblowy, produkcja napojów, przemysł włókienniczy (tekstylny i odzieżowy), skórzany i obuwniczy, ulokowany w centralnej części kraju, w Karlovcu, Zagrzebiu, Varaždinie i Osijeku. Chorwacja nie jest samowystarczalna energetycznie 1 (znajduje się na 8 miejscu w świecie pod względem importu energii elektrycznej), jest także importerem surowców energetycznych takich jak ropa naftowa i gaz ziemny. Chorwacja jest także importerem netto artykułów rolno-spożywczych. Od października 1996 roku Chorwacja jest członkiem Rady Europy. W listopadzie 2000 roku Chorwacja została pełnoprawnym członkiem WTO (Światowej Organizacji Handlu), a w listopadzie 2001 roku parlament ratyfikował Umowę o Stabilizacji i Stowarzyszeniu z Unią Europejską (UE). Umowa o Stabilizacji i Stowarzyszeniu weszła w życie 1 lutego 2005 r. W październiku 2005 roku rozpoczęto negocjacje akcesyjne z Komisją Europejską, które zostały zakończone w czerwcu 2011 roku. W dniu 9 grudnia 2011r. po prawie 6 latach negocjacji Chorwacja podpisała w Brukseli traktat o przystąpieniu do UE, zgodnie z którym, Chorwacja zostanie pełnoprawnym członkiem UE z dniem 1 lipca 2013 r., po uprzedniej ratyfikacji tego traktatu przez parlamenty krajów członkowskich UE, stając się 28 państwem członkowskim. Chorwacja jest również członkiem NATO (od 2009 roku) oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych, jak również wielu organizacji międzynarodowych, w tym organizacji systemu ONZ (np. UNECSO, WHO, UNIDO). 1.2. WYMIANA HANDLOWA Wartość polsko-chorwackiej wymiany handlowej w 2011 roku wg danych Chorwackiego Urzędu Statystycznego wyniosła 396,1 mln EUR. Tym samym obroty towarowe były wyższe o 1,7 mln EUR (0,4%) w porównaniu do analogicznego okresu 2010 roku . W tym okresie wartość polskiego eksportu do Chorwacji wyniosła 302,1 mln EUR (spadek o 0,9%), natomiast wartość polskiego import z Chorwacji wyniosła 94,0 mln EUR (wzrost o 4,8%). Dodatnie saldo obrotów towarowych wyniosło 208 mln EUR. W 2011 r. całkowita wartość wymiany handlowej Chorwacji wyniosła 20,4 mld EUR i była wyższa w porównaniu z 2010 rokiem o 3,8%. W tym okresie nastąpił spadek wartości chorwackiego importu o 4,1%, przy jednoczesnym wzroście eksportu o 16,3%. Wynikiem tego było zmniejszenie się ujemnego salda wymiany towarowej Chorwacji o 1,7 mld Euro. W 2011 r. obroty handlowe Chorwacji z krajami UE uległy zmniejszeniu w porównaniu z rokiem 2010 o 2,2%. Wartość chorwackiego eksportu zmniejszyła się o 3,7%, a importu o 1,4%. Spośród krajów UE największy spadek eksportu do Chorwacji zanotowała Łotwa o 54,9%, Grecja o ok. 28%, Estonia o ok. 28% oraz Belgia o ok. 12%. Spośród największych chorwackich partnerów handlowych z UE Austria i Niemcy zanotowały w 2011 r. spadek wartości eksportu do Chorwacji odpowiednio o 12,3% i o 2,3%. Natomiast w przypadku Włoch i Słowenii nastąpił wzrost eksportu do Chorwacji odpowiednio o 3,9% i 3,5%. Wartość polskiego eksportu do Chorwacji w 2011r. była wyższa niż eksport z takich krajów jak Holandia, Hiszpania, Wielka Brytania i Czechy. 2 Wśród państw UE Polska zajmuje 8 pozycję pod względem wielkości obrotów towarowych z Chorwacją. Natomiast pod względem wielkości eksportu do Chorwacji uplasowała się na 7 miejscu, z 3,3% udziałem w chorwackim imporcie. Największą wartościowo grupę towarową w polskim eksporcie do Chorwacji w 2011 r. stanowią nowe opony z kauczuku wulkanizowanego (kod CN 4011), na drugiej pozycji są artykuły higieniczno-sanitarne do użytku domowego i szpitalnego (kod CN 4818). Na trzecim miejscu znajdują się przetwory spożywcze gdzie indziej nie wymienione (koncentraty proteinowe, syropy, preparaty alkoholowe..)- kod CN 2106. Kolejne pozycje zajmują: czekolada i wyroby czekoladowe (kod CN 1806); sztaby i pręty walcowane na gorąco (CN 7213); bydło żywe (CN 0102); pozostałe meble i ich części (meble biurowe, kuchenne, pokojowe z drewna, metalu i tworzyw sztucznych)-CN 9403; organiczne środki powierzchniowo czynne ( inne niż mydło); preparaty powierzchniowo czynne oraz preparaty do prania – CN 3402; konstrukcje i części konstrukcji (na przykład mosty i części mostów, wrota śluz, wieże, maszty kratowe, dachy, szkielety konstrukcji dachów), z żeliwa lub stali – CN 7308; meble do siedzenia (inne niż te objęte pozycją 9402) – CN 9401. W porównaniu z rokiem poprzednim w 2011 roku nastąpił wzrost eksportu do Chorwacji w przypadku następujących grup towarowych (analiza porównawcza wartości wyrażonych w EUR): nowe opony z kauczuku wulkanizowanego (CN 4011) - wzrost o 9,4%, przetwory spożywcze gdzie indziej nie wymienione (CN 2106)- wzrost o 13,9%, sztaby i pręty walcowane na gorąco (CN 7213)- wzrost o 28,4%, bydło żywe (CN 0102) - wzrost o 29%, meble do siedzenia (CN 9401)- o 50%, konstrukcje i części konstrukcji (CN 7308)- wzrost o 100% ze względu na brak bazy odniesienia. Niższy poziom sprzedaży do Chorwacji w 2011 roku został osiągnięty w porównaniu z rokiem 2010 w przypadku następujących grup towarowych: papierowe artykuły higieniczno-sanitarne do użytku domowego i szpitalnego (CN 4818); preparaty powierzchniowo czynne oraz preparaty do prania – CN 3402; pieczywo i pieczywo cukiernicze (1905). Do ważniejszych pozycji w polskim eksporcie do Chorwacji należą także takie grupy towarowe, jak: cygara, cygaretki i papierosy (CN 2402) pojazdy samochodowe i inne pojazdy mechaniczne przeznaczone do przewozu osób (CN 8703) leki dla celów terapeutycznych (CN 3004) monitory i rzutniki oraz aparatura odbiorcza dla telewizji (CN 8528) W przypadku ponad połowy grup towarowych z listy 20 najważniejszych polskich towarów w eksporcie do Chorwacji w 2011 r.nastąpił wzrost sprzedaży na rynek chorwacki w stosunku do roku 2010. Udział 10 pozycji towarowych w polskich dostawach do Chorwacji stanowi 33,5% polskiego eksportu do Chorwacji. Największe wartościowo grupy towarowe w polskim imporcie z Chorwacji w 2011r. stanowią leki dla celów terapeutycznych (CN 3004); folia aluminiowa (CN 7607); stelaże pod materace oraz artykuły pościelowe i podobne (CN 9404); garnitury, komplety, marynarki, spodnie (CN 6203), transformatory elektryczne (8504). 3 Na kolejnych miejscach znajdują się: poliacetale, polietery i żywice epoksydowe (CN 3907), pieczywo i pieczywo cukiernicze (CN 1905), meble (CN 9401), maszyny żniwne i omłotowe (CN 8433), arkusze na forniry (CN 4408). Do ważniejszych pozycji w polskim imporcie z Chorwacji należą także takie grupy towarowe, jak: pozostałe art. z aluminium (CN 7616) polimery etylenu (3901) sosy i przyprawy (CN 2103) W porównaniu z rokiem poprzednim w 2011 roku nastąpił wzrost importu z Chorwacji w przypadku następujących grup towarowych (analiza porównawcza wartości wyrażonych w EUR): leki dla celów terapeutycznych (CN 3004) - wzrost o 18% ; stelaże pod materace oraz artykuły pościelowe i podobne (CN 9404) – wzrost o 78% ; garnitury, komplety, marynarki, spodnie (CN 6203) – wzrost o 32,6%, transformatory elektryczne (8504) – o 88% , poliacetale, polietery i żywice epoksydowe (CN 3907) – wzrost o 46,8% Zmniejszył się w stosunku do roku 2010 import z Chorwacji folii aluminiowej (CN 7607) – spadek o 22,1%; pieczywa i pieczywa cukierniczego (CN 1905) – spadek o 29,4% ; mebli do siedzenia (CN 9401) - spadek o 45,3 % ; polimerów etylenu (CN 3901)- spadek o 54,4%. Udział 10 pozycji towarowych w chorwackich eksporcie do Polski stanowi 62,5% polskiego importu z tego kraju. 1.3. MOŻLIWOŚCI EKSPORTOWE BRANŻ I TOWARÓW Na podstawie analizy danych statystycznych za rok 2011 r. dotyczących polskiego eksportu do Chorwacji oraz oceny chorwackiej gospodarki WPHI w Zagrzebiu uważa, że istnieją realne możliwości zwiększenia eksportu polskich towarów w następujących branżach i grupach towarowych: nowe opony z kauczuku wulkanizowanego (CN 4011) Przetwory spożywcze gdzie indziej nie wymienione (koncentraty proteinowe, syropy) CN 2106 Papier toaletowy, chusteczki kosmetyczne, ręczniki papierowe, serwetki, artykuły higieniczno-sanitarne do użytku domowego i szpitalnego (CN 4818) czekolada i wyroby czekoladowe (kod CN 1806) bydło żywe (CN 0102) sztaby i pręty walcowane na gorąco (CN 7213) Jachty, łodzie motorowe, małe łodzie rybackie, rekreacyjny sprzęt do sportów wodnych Maszyny rolnicze i specjalistyczne maszyny do belowania słomy i innych odpadów rolnych, maszyny do produkcji brykietu Meble do siedzenia (CN 9401) ; mieszkań i hoteli, wyposażenie hoteli ( urządzenia gastronomiczne, sprzęt kuchenny, pościel, obrusy, nakrycia stołowe, szkło gospodarcze, oświetlenie, chemia gospodarcza- proszki i preparaty do prania, środki do czyszczenia i mycia) Mięso wołowe i wieprzowe, wyroby mięsne, konserwy Mleko w proszku, produkty mleczne, sery Przetwory i koncentraty owocowo-warzywne 4 Warzywa i owoce Wyroby kosmetyczne i toaletowe ( kosmetyka upiększająca) Czynnikami, które będą sprzyjały możliwości wzrostu eksportu będą zmiany wymuszone procesem dostosowywania chorwackiej gospodarki do wymogów UE, w związku z jej bliskim członkostwem w Unii, a mianowicie dalsza redukcja ceł, swobodny przepływ towarów i usług, redukcja pomocy państwa dla różnych sektorów gospodarki. Pomoc kierowana do przemysłu stoczniowego, rolnictwa, a także kolei jest zmniejszana. Wpłynie to niewątpliwie na wzrost konkurencyjności polskiego eksportu do Chorwacji. Przewidywane do realizacji projekty inwestycyjne w Chorwacji w dziedzinie energetyki (budowa i modernizacja elektrowni), modernizacja linii energetycznych, infrastruktury kolejowej, dokończenie rozbudowy infrastruktury drogowej portów morskich, rzecznych i lotniczych, nawodnienia rolniczych obszarów, realizacja programu zagospodarowania odpadów i sanacji istniejących wysypisk otwierają nowe możliwości ekspansji dla polskiego eksportu na ten rynek, a także lokowania polskich inwestycji w wymienionych dziedzinach. Zapowiadana przez rząd prywatyzacja hoteli i obiektów turystycznych, będących jeszcze w posiadaniu państwa, mniejszościowego pakietu akcji w spółkach, a także firmy ubezpieczeniowej Croatia osiguranje stwarza możliwości zaangażowania się polskich inwestorów w branży turystycznej, ubezpieczeniowej oraz działalności przemysłowej i usługowej, stosownie do profilu prywatyzowanych spółek. Dla realizacji polskich interesów gospodarczych w Chorwacji szczególnie istotna będzie akcesja tego kraju do Unii w drugiej połowie 2013 r. Chorwacja może też być interesująca dla polskich firm, jako rynek umożliwiający ekspansję do innych państw bałkańskich, jest ona bowiem bardzo ważnym partnerem handlowym i inwestorem w Bośni i Hercegowinie z uwagi na Chorwatów tam mieszkających i ich ścisłe związki z Chorwacją. 2. KWESTIE PRAWNE 2.1. DOSTĘP DO RYNKU Polskie podmioty gospodarcze mają takie same warunki dostępu do rynku chorwackiego, jak pozostałe państwa członkowskie UE. W zakresie ceł obowiązuje dodatek nr 1- EU do chorwackiej taryfy celnej. Taryfa celna (carinska taryfa) na 2012 r., została opublikowana w chorwackim Dzienniku urzędowym Narodne Novine nr 143/2011, Przeglądarka taryfowa dostępna jest na następującej stronie internetowej: http://www.carina.hr/ACTInternet/MainFrame/AplMainFrame.aspx W obrotach handlowych z Chorwacją obowiązują dokumenty powszechnie stosowane w handlu międzynarodowym: faktura, dokument przewozowy, dokument ubezpieczeniowy, dokumenty pomocnicze (certyfikaty i zaświadczenia) oraz dokument celny. W handlu z Chorwacją, podobnie jak w handlu z państwami UE, podstawowym dokumentem stosowanym przy kontroli celnej towarów jest „Jednolity dokument administracyjny” SAD (ang. Single Administrative Document). Dokument SAD obowiązuje również przy tranzycie towarów. Istotnym czynnikiem wpływającym na możliwość lokowania towarów na rynku chorwackim jest jakość, która musi odpowiadać normom chorwackim. Kontroli podlega większość 5 produktów spożywczych i rolnych, a także meble, cement, tekstylia, aparatura i urządzenia elektryczne oraz gazowe, maszyny rolnicze. Lista kontrolowanych towarów została opublikowana w rządowym dzienniku Urzędowym Narodne Novine ( nr 127/99). Produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego podlegają kontroli sanitarnej, fitosanitarnej lub weterynaryjnej. Certyfikacja. Kontroli podlega nie tylko zgodność importowanego towaru z chorwackimi normami, ale także oznakowanie i opakowanie towaru, kompletność dokumentacji technicznej, certyfikaty jakościowe. Wszystkie wyroby, które są importowane, muszą być zgodne z Ustawą o ogólnym bezpieczeństwie produktów (NN 30/09, 139/10), czyli muszą spełniać wszystkie wymogi zawarte w przepisach technicznych dotyczących danego produktu. W przypadku, gdy dany produkt nie jest używany na rynku chorwackim konieczne jest przeprowadzenie weryfikacji zgodności technicznej na podstawie Ustawy o wymaganiach technicznych dla produktów i oceny zgodności (NN 158/03, 79/07, 20/10) oraz Regulaminu w sprawie formy, treści i wyglądu oznakowania "C" i "CE" (NN 18/11), który określa formę, treść, układ i sposób korzystania z oznakowania produktu, w stosunku do którego, po zastosowaniu określonych procedur oceny zgodności technicznej, ustalono zgodność z wymogami wszystkich przepisów technicznych związanych z tym produktem. Producent lub jego upoważniony przedstawiciel mający siedzibę w Republice Chorwacji lub jakakolwiek inna osoba, która wprowadza produkt na rynek i/lub do użytku w Republice Chorwacji bądź w jakimkolwiek z państw członkowskich Unii Europejskiej, oznakowaniem produktu oznaką zgodności, gwarantuje, że produkt został zaprojektowany, skonstruowany i przetestowany w określony sposób, że spełnia wszystkie wymogi przepisów technicznych dotyczących tego produktu, które zapewniają jego bezpieczne użytkowanie do celów, dla których jest przeznaczony, oraz że posiada pisemną deklarację zgodności, raport z przeprowadzonych badań lub świadectwo (certyfikat) zgodności. Zakłada się, że produkt jest zgodny z zasadniczymi wymogami przepisów technicznych, o ile jest zaprojektowany, skonstruowany i przetestowany zgodnie z chorwackimi normami, które odnoszą się do produktu lub grupy produktów, do której on sam należy. Oświadczenie o zgodności wydaje się dla każdego wyrobu w zależności od rodzaju wyrobu. Jeśli producent spełni wszystkie działania określone dla systemu wykazywania zgodności wyrobu i skompletuje całą, niezbędną dokumentację techniczną dla tego wyrobu oraz, po przeprowadzeniu procedury oceny zgodności, producent winien oznaczyć produkt oznakami według tych samych przepisów, po czym, wydaje się Certyfikat zgodności wyrobu. Bardziej szczegółowe informacje w tym zakresie, można uzyska w Chorwackim Instytucie ds. Norm (www.hzn.hr , Zagrzeb, Ulica grada Vukovara 78). Jeżeli wyroby są przywożone z państw członkowskich Unii Europejskiej, wówczas jest konieczne, aby producent z kraju eksportu uzyskał Certyfikat zgodności (angl. Declaration of Conformity) i umieścił znak CE (franc. Conformité Européenne) na produkcie lub etykietę, która jest przymocowana do produktu. Poprzez umieszczenie tego oznaczenia na produkcie producent gwarantuje, że przeprowadził wszystkie postępowania wymagane do wykazania zgodności. Zagraniczne certyfikaty jakości, bezpieczeństwa itp. nie są w Chorwacji uznawane automatycznie. W poszczególnych przypadkach uprawnione do tego instytucje mogą je uznać w części lub w całości. Lista instytucji upoważnionych do przeprowadzania badań i oceny 6 zgodności znajduje się na stronie internetowej Chorwackiej Agencji Akredytacyjnej (HAA): http://www.akreditacija.hr/akreditacija/registri.php?clear=true. Kultura biznesu. W Chorwacji bardzo istotne znaczenie ma bezpośredni kontakt między partnerami, osobista znajomość, dlatego też w odróżnieniu od innych krajów, w dalszym ciągu ważny jest udział w imprezach targowo-wystawienniczych, pomimo kryzysu, jaki dotknął także w Chorwacji tę formę promocji i nawiązywania kontaktów. Z uwagi na coraz ściślejszą współpracę z krajami UE, partnerzy chorwaccy w coraz większym stopniu przejmują zwyczaje handlowe od partnerów z krajów zachodnich. Należy wystrzegać się wysyłki towarów bez zawartego wcześniej kontraktu i sprecyzowanych warunków płatności. Kolejnym ryzykiem jest wyrażenie zgody na dostawy towarów z odroczonym terminem płatności. 2.2. ZAMÓWIENIA PUBLICZNE Problematykę zamówień publicznych reguluje Ustawa o zamówieniach publicznych (Zakon o javnoj nabavi) z dnia 2 sierpnia 2011 roku, opublikowana w dzienniku urzędowym Narodne Novine nr 90/11. Ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 roku (oprócz art. 10. ustęp 3., art. 67. ustęp 8., art. 68. ustęp 8., art. 91. ustęp 6., art. 114., art. 115. ustęp 6., art. 123. ustęp 7., art. 136., art. 137., art. 180. ustęp 2. i art. 181. ustęp 1. tej Ustawy, które wchodzą w życie z dniem przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej) t.j. 1 lipca 2013 r. Ustawa ta określa procedury zamówień publicznych i umów ramowych dotyczących zamówień towarów, robót lub usług, środki ochrony prawnej w związku z tymi postępowaniami i organy właściwe odpowiedzialne za system zamówień publicznych Ustawa precyzuje wszelkie procedury zamówień publicznych, a jej podstawy prawne zgodne są z dyrektywami Unii Europejskiej. Nadzór nad realizacją ustawy o zamówieniach publicznych należy do kompetencji Ministerstwa Gospodarki - Departamentu ds. zamówień publicznych (hr. Uprava za sustav javne nabave Ministarstva gospodarstva). Bieżącą koordynację problematyki zamówień publicznych sprawuje Państwowy Urząd do spraw centralnych zamówień publicznych . Dla potrzeb zamówień publicznych stworzony został portal, w którym znajdują się wszelkie akty prawne regulujące problematykę zamówień publicznych http://www.javnanabava.hr/defaulthrv.aspx a także na stronie urzędowego dziennika Narodne novine Elektronički oglasnik - Elektroniczne ogłoszenia zamówień publicznych https://eojn.nn.hr/Oglasnik/ posiadający przeglądarkę zamówień publicznych. Procedury przetargowe. W ustawie o zamówieniach publicznych – hr. Zakon o javnoj nabavi (Narodne Novine nr 90/11) określono następujące tryby udzielania zamówień publicznych: przetarg nieograniczony i ograniczony. Są to podstawowe tryby udzielania zamówień publicznych. Kolejne to: dialog konkurencyjny z ogłoszeniem oraz dialog konkurencyjny bez uprzedniego ogłoszenia (dopuszczany w przypadku, gdy przedmiot zamówienia publicznego jest szczególnie złożony i niemożliwe jest określenie technicznej specyfikacji przedmiotu zamówienia), zaproszenie do składania ofert. Zamawiający może udzielić zamówienia w trybie ramowej umowy oraz w trybie licytacji elektronicznej. Zamówienia publiczne o wartości do 70 tys. HRK nie podlegają pod przepisy ustawy o zamówieniach publicznych. 7 2.3. OCHRONA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ Podstawą prawną ochrony własności intelektualnej w Chorwacji są międzynarodowe konwencje i traktaty, których Chorwacja jest stroną oraz system krajowej legislacji. Chorwackie instrumenty ochrony własności intelektualnej, opracowane zgodnie z wymogami Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, są ponadto kompatybilne z legislacją światową i zharmonizowane z wymogami WTO/TRIPS, a także z dyrektywami Unii Europejskiej. Organem odpowiedzialnym za ochronę własności intelektualnej, prowadzenie wszelkich spraw związanych z ochroną tej własności, gromadzeniem i przechowywaniem dokumentacji oraz współpracą międzynarodową na tym polu jest Państwowy Urząd Własności Intelektualnej (www.dziv.hr) utworzony 31 grudnia 1991 roku (hr. Državni zavod za intelektualno vlasništvo). Adres: R.Ch. (DZIV RH), Zagrzeb, ul. Grada Vukovara 78, email: [email protected] Na stronie urzędu dostępne są także informacje przydatne dotyczące rejestracji patentów oraz ochrony praw autorskich, a także wykaz przepisów prawnych regulujących problematykę ochrony własności intelektualnej, a także wykaz umów międzynarodowych i konwencji, których stroną jest Chorwacja. 2.4. ROZSTRZYGANIE SPORÓW, WYWIADOWNIE GOSPODARCZE; WINDYKACJA NALEŻNOŚCI Stały Sąd Arbitrażowy przy Chorwackiej Izbie Gospodarczej HGK świadczy krajowym i zagranicznym przedsiębiorcom usługi rozwiązywania sporów w drodze arbitrażu. Sąd umożliwia stronom rozwiązanie ich sporów w rozsądnym terminie. Sąd arbitrażowy ma długą tradycję sięgającą roku 1853 z przerwą w latach 1945-1965. Po uzyskaniu przez Chorwację niezawisłości w 1991 r. sąd arbitrażowy stopniowo przejął spory arbitrażowe o charakterze międzynarodowym. Od lipca 2002 r. usługa polubownego rozwiązywania sporów została wydzielona z kompetencji sądu arbitrażowego i przekazana do specjalnie do tego celu powołanego Centrum mediacji przy Chorwackiej Izbie Gospodarczej. Stały sąd arbitrażowy (Stalno arbitražno sudište), Hrvatska gospodarska komora Rooseveltov trg 2 ,p.p. 630 HR-10000 Zagreb tel: +385 (0)1 4848-622, 4848-623 fax: +385 (0)1 4848-625 e-mail: [email protected] Korespondencja i wnioski kierowane do sądu arbitrażowego należy adresować: na sekretariat sądu: Tajništvo Stalnog arbitražnog sudišta Rooseveltov trg 2, p.p. 630. 8 Uwaga sekretariat sądu arbitrażowego aktualnie znajduje się przy ul. Heinzelova 69, jednak w najbliższym czasie przewidywana jest zmiana adresu. Wywiadownie gospodarcze. W Chorwacji działa szereg firm, które udzielają odpłatnie informacji na temat zdolności kredytowej firm chorwackich, ich sytuacji finansowej i ekonomicznej. Największe z nich to Creditreform (http://www.creditreform.hr/), Bonline d.o.o.(http://www.bonline.hr/) Prokolekt (http://www.prokolekt.com/), Fina (http://www.fina.hr/), Kompass Info d.o.o. (http://www.kompass.hr/), Hodicon d.o.o. (http://www.hodicon.hr/), Effect d o.o. (http://www.effect.hr/). Z zapytaniem o kondycję finansową firmy chorwackiej można się również zwrócić do wywiadowni gospodarczej działającej przy Chorwackiej Izbie Gospodarczej (HGK) http://www2.hgk.hr/en, która zrzesza wszystkie chorwackie podmioty gospodarcze. Kancelarie prawne. Wykaz kancelarii prawnych w Chorwacji jest dostępny na stronie internetowej Chorwackiej Izby Adwokackiej http://www.hok-cba.hr/. W wersji ang. po prawej stronie trzeba kliknąć na „Directory of Lawyers", następnie na „Law firms and Joint Law Offices". Spis firm windykacyjnych z Chorwacji (połączone hiperłączem z ich stronami internetowymi): ADARNA d.o.o., ALFA FAKTOR d.o.o., ATROPA d.o.o., CEI Zagreb d.o.o. CREDITEXPRESS Hrvatska, CORDYLINE d.o.o., Coface Hrvatska d.o.o., CREDITREFORM d.o.o., FTCUSLUGE d.o.o., PRIMA SOLVENT d.o.o., PRO KOLEKT d.o.o. 3. WAŻNE ADRESY I LINKI Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Zagrzebiu Ul. Vijenac 15 10000 Zagreb Croatia / Chorwacja Tel.: (00385-1) 468-02 www.zagrzeb.trade.gov.pl fax (00385-1) 468-31-28 e-mail: [email protected] 9