Süchtig nach... Abituraufgaben

Magdalena
Górczak1
„Süchtig nach...
Abituraufgaben”
... czyli o uzależnieniach na
maturze pisemnej i ustnej
Uzależnienie niejedną ma twarz – narkotyki, papierosy, alkohol, uzależnienie od komputera, Internetu,
zakupoholizm, pracoholizm, anoreksja, bulimia etc.
Jest ono zjawiskiem towarzyszącym nieodłącznie rozwojowi cywilizacji i chcąc nie chcąc musimy poświęcić mu także trochę miejsca na naszych lekcjach.
Ta tematyka może także pojawić się na egzaminie
maturalnym, gdyż została ujęta w katalogu tematów
maturalnych, w kategorii „ZDROWIE”. Dlatego też
prezentowany tu przeze mnie materiał został ujęty
w formę arkusza maturalnego. Tym razem propozycja jest szczególnie bogata w zadania, gdyż obejmuje zarówno część pisemną, jak i ustną egzaminu.
To, jak Państwo wykorzystają zaproponowany
przeze mnie materiał, zależy tylko od Was samych.
Można wykorzystać go w całości – budując wokół
danego arkusza zajęcia tematyczne (wtedy będą
potrzebne 3 jednostki lekcyjne – 2 na arkusz pisemny i 1 na arkusz ustny). Można także wybrać
poszczególne zadania jako materiał uzupełniający
do podręcznika, można skupić się na treningu konkretnej umiejętności językowej. Sposób pracy zależy
tylko od Państwa. Materiał może być użyty także
na zajęciach w szkołach językowych – dla grup na
poziomie B1/B2.
Poniżej prezentuję w skrócie oba arkusze i zasady
pracy z nimi.
Grupa docelowa: przedstawione zadania przeznaczone są do pracy z uczniami o poziomie biegłości
językowej B1/B2
Ramy czasowe: 2 lub 3 jednostki lekcyjne (w zależności od liczby zrealizowanych modułów)
MATURA PISEMNA
Praca z poszczególnymi elementami arkusza2:
1. Rozumienie tekstu słuchanego
W tej części proponuję dwa zadania związane
z uzależnieniem narkotykowym (załącznik nr 1).
Pierwsze zadanie „Sportler dürfen mehr Cannabis
rauchen” polega na zaznaczeniu właściwej odpowiedzi: Prawda (Richtig) – Fałsz (Falsch). Odsłuch
oraz transkrypcję należy pobrać ze strony: http://
www.nachrichtenleicht.de/vermischtes/sportler-durfen-mehr-cannabis-rauchen/.
1
W drugim zadaniu „Internet – die neue Droge”
uczniowie muszą zaznaczyć poprawną, zgodną
z treścią tekstu odpowiedź, wybierając A, B lub
C. Tylko jedno rozwiązanie jest poprawne. Tutaj
również należy pobrać z Internetu odsłuch i transkrypcję. Znajdą je Państwo na stronie: http://
www.dw.de/internet-die-neue-droge/a-15424625
2. Rozumienie tekstu czytanego
W tym komponencie proponuję także dwa zadania
związane z uzależnieniem od palenia papierosów
(załącznik nr 2). Pierwszy tekst „Die häufigsten
Gründe fürs Rauchen“ pochodzi ze strony www.
apotheken-umschau.de i został udostępniony za
uprzejmą zgodą autorki i wydawnictwa. W tym
tekście uczniowie zapoznają się z powodami uzależnienia od tytoniu. Zadanie, które mają do wykonania pod tekstem, polega na zaznaczeniu w tabeli, czy podane informacje są zgodne z treścią tekstu
Prawda (Richtig) czy nie Fałsz (Falsch). Kolejny
tekst „Rauchverbot in Deutschland” pochodzi
ze strony www.goethe.de i został udostępniony
za uprzejmą zgodą autora. Porusza on zagadnienie wprowadzenia w Niemczech zakazu palenia
m.in. w lokalach gastronomicznych. Uczniowie
po przeczytaniu tekstu wybierają spośród trzech
odpowiedzi tę, która jest zgodna z jego treścią.
Zawsze tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
3. Wypowiedź pisemna
W tym module znajdują się polecenia do napisania dwóch tekstów użytkowych (załącznik nr 3).
Krótsza forma wypowiedzi to e-mail, w którym
należy poinformować niemieckiego znajomego
o wykładzie na temat uzależnień. Natomiast
dłuższa forma wypowiedzi to list prywatny,
w którym uczniowie przedstawiają doświadczenia
swojego przyjaciela/swojej przyjaciółki w walce
z uzależnieniem od jedzenia. Jest to świetna okazja do powtórzenia czasu przeszłego.
MATURA USTNA
Praca z poszczególnymi elementami arkusza3
(materiał znajduje się w załącznikach nr 4 i 5):
Rozmowa wstępna trwa około 2 minut. Jest to
rozgrzewka językowa, podczas której zdający ma
Magdalena Górczak jest absolwentką germanistyki na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz prowadzi własną działalność jako tłumacz i lektor języka niemieckiego w Poznaniu.
Wszystkie zdjęcia w arkuszu pochodzą z portalu www.fotolia.pl.
3
Wszystkie zdjęcia w arkuszu pochodzą z portalu www.fotolia.pl.
2
4
B1-B2
ZdajÈcy:
EgzaminujÈcy:
Propozycje rozwiązań:
EgzaminujÈcy:
Zadanie 3
3.1. R; 3.2. R; 3.3. F; 3.4. F;
3.5. R
§3
ZdajÈcy ibegzaminujÈcy:
EgzaminujÈcy:
minuty
Wir fangen mit der Aufgabe Nummer 1 an. Bitte lesen Sie die Aufgabe.
Sie haben dafür etwa eine halbe Minute Zeit. Danach beginnen wir das
Gespräch.
§
§ 30 sek.
(po upïywie ok. 30 sekund proszÚ – jeĂli to konieczne – powiedzieÊ:
Fangen Sie bitte an.)
Zadanie 1
1.1. R; 1.2. F; 1.3. F; 1.4. R;
1.5. F
Zadanie
1
B1-B2
ZaïÈcznik nr 5, cd.
Egzamin maturalny zbjÚzyka niemieckiego
Wersja dla egzaminujÈcego
O Zdrowie
Zadanie 4
4.1. B; 4.2. C; 4.3. B; 4.4. A; 4.5.
C
ZaïÈcznik nr 5
Zestaw
1
Zadanie 3 – Wypowiedź na podstawie materiału stymulującego i odpowiedź na dwa pytania
(5 min)
– Zdający zapoznaje się z poleceniem i materiałem stymulującym. – ok. 1 min.
– Zdający wybiera z materiału plakat/zaproszenie, które jego zdaniem najlepiej spełnia kryteria polecenia. Uzasadnia swój wybór, a także
fakt, dlaczego odrzucił pozostałe propozycje.
– Zdający udziela odpowiedzi na dwa pytania. Pytania znajdują się wyłącznie w zestawie egzaminatora. Tematycznie są powiązane
z materiałem stymulującym.
Zadanie 2
2.1. A; 2.2. B; 2.3. A; 2.4. C
2.5. C
możliwość oswoić się z sytuacją egzaminacyjną.
Odpowiada on na kilka pytań związanych z jego
życiem. Pytania te są zamieszczone wyłącznie
w zestawie egzaminatora. Następnie zdający rozpoczyna realizację zadań zamieszczonych w zestawie
egzaminacyjnym. Moja propozycja obejmuje szeroki
zakres pytań z działu „Zdrowie”. Jest to okazja dla
uczniów, żeby „zanurzyć” się w tej kategorii, zanim
przejdziemy do szczegółowego omawiania zadań.
Zadanie 1 – Rozmowa z odgrywaniem roli (3
minuty)
– Zdający zapoznaje się z treścią polecenia – 30
sekund
– W zadaniu przeprowadza się rozmowę z odegraniem ról. Zdający musi odnieść się do 4
elementów z polecenia i rozwinąć je.
Zadanie 2 – Opis ilustracji i odpowiedź na trzy
pytania (4 minuty)
– Zdający opisuje ilustrację z zestawu. W opisie musi zawrzeć odpowiedź na pytania: kto
jest na obrazku, gdzie są te osoby i co robią.
Pytania odnoszą się do tematyki obrazka,
a także do doświadczeń zdającego. Pytania
znajdują się tylko w zestawie egzaminatora.
Zadanie
2
§4
EgzaminujÈcy:
Wersja dla zdajÈcego
Rozmawiasz z niemieckim kolegÈ/z niemieckÈ koleĝankÈ o uzaleĝnieniach. Poniĝej podane sÈ
4 kwestie, które musisz omówiÊ w rozmowie z egzaminujÈcym.
§
§ 2 min
Danke, jetzt kommen wir zur Aufgabe Nummer 2.
(Jeĝeli zdajÈcy rezygnuje zb wykonania zadania, proszÚ wb jÚzyku polskim
poinformowaÊ zdajÈcego, iĝ nie ma moĝliwoĂci powrotu do zadania.
Wir kommen nun zur Aufgabe Nummer 3.
Jeĝeli zdajÈcy rezygnuje zbwykonania zadania: Wir danken Ihnen.
Ihre Prüfung ist zu Ende.)
minuty
Bitte beschreiben Sie das Bild.
(Po upïywie ok. 10 sekund, proszÚ – jeĂli to konieczne – powiedzieÊ:
Bitte fangen Sie an.)
Wersja dla zdajÈcego
Rozpoznawanie
uzaleĝnieñ
Rodzaje uzaleĝnieñ
Zagroĝenia zwiÈzane
z uzaleĝnieniami
MoĝliwoĂci
pomocy
RozmowÚ rozpoczyna zdajÈcy.
Dodatkowe uwagi dla egzaminujÈcego:
Jest Pan/Pani Niemcem/NiemkÈ, który rozmawia ze swoim kolegÈ/która rozmawia ze swojÈ
koleĝankÈ zbPolski na temat uzaleĝnieñ. ZdajÈcy rozpoczyna rozmowÚ.
WbzaleĝnoĂci od tego jak potoczy siÚ rozmowa, proszÚ wïÈczyÊ do rozmowy wszystkie/wybrane
punkty:
ProszÚ poprosiÊ zdajÈcego obdokïadniejsze objaĂnienie jakiejĂ kwestii.
ProszÚ grzecznie nie zgodziÊ siÚ ze zdajÈcym, tak aby musiaï podaÊ kolejne argumenty.
Chciaïby Pan/Chciaïaby Pani zachÚciÊ do zaangaĝowania siÚ samemu wb pomoc uzaleĝnionym.
ProszÚ ustosunkowaÊ siÚ do zagroĝeñ, jakie sÈ zwiÈzane zbuzaleĝnieniami.
18
19
ZaïÈcznik nr 5, cd.
ZdajÈcy:
§
§ 1 min
……………………………….............………………………………………
B1-B2
ZaïÈcznik nr 5. cd.
Wersja dla zdajÈcego, cd.
EgzaminujÈcy: Danke. Jetzt stelle ich Ihnen 3 Fragen.
ZDJ}CIE 1
ZDJ}CIE 2
Pytania dla egzaminujÈcego:
1. Wie fühlt sich der Junge auf dem Foto?
2. Wie könnte man Jugendlichen mit Alkoholproblemen helfen?
3. Berichten Sie über ein Ereignis aus Ihrem Leben, als Sie/Ihre Freunde einer süchtigen
Person geholfen haben.
ZdajÈcy:
§
EgzaminujÈcy:
Zadanie
3
§ 3 min
§5
EgzaminujÈcy:
ZdajÈcy:
EgzaminujÈcy:
……………………………….............………………………………………
Danke, jetzt kommen wir zur Aufgabe Nummer 3.
(Jeĝeli zdajÈcy rezygnuje zbwykonania zadania: Wir danken Ihnen.
Ihre Prüfung ist zu Ende.)
minut
Bitte lesen Sie die Aufgabe und überlegen Sie, was Sie sagen möchten.
Sie haben dafür etwa eine Minute Zeit.
§
§ 1 min.
(po upïywie ok. minuty, proszÚ – obile to konieczne – powiedzieÊ:
Fangen Sie bitte an.)
Wersja dla zdajÈcego
Popatrz na ZDJ}CIE 1, ZDJ}CIE 2 ibZDJ}CIE 3
Wraz zbkolegami/koleĝankami przygotowujecie dla swoich niemieckich koleĝanek ibkolegów
broszurÚ informacyjnÈ obzagroĝeniach zwiÈzanych zbnarkotykami.
ZDJ}CIE 3
Wybierz zdjÚcie, które Twoim zdaniem najlepiej pasuje do przygotowywanych przez Was
materiaïów.
ZdajÈcy:
§
EgzaminujÈcy:
1.
2.
3.
4.
……………………………….............………………………………………
Danke. Jetzt stelle ich Ihnen zwei Fragen.
Ist Drogenkonsum unter polnischen Jugendlichen ein Problem? Warum (nicht)?
Wie ändert sich das Verhalten von Drogensüchtigen?
Welche Symptome einer Abhängigkeit können Sie unterscheiden?
Was können Eltern für ihre drogensüchtigen Kinder tun?
WyjaĂnij, dlaczego odrzucasz pozostaïe propozycje.
ZdajÈcy:
§
EgzaminujÈcy:
20
§ 2 min
Pytania dla egzaminujÈcego:
ProszÚ zadaÊ zdajÈcemu dwa zbponiĝszych pytañ.
§ 2 min
……………………………….............………………………………………
Wir danken Ihnen. Ihre Prüfung ist zu Ende.
21
Załącznik nr 5 w całości należy pobrać ze strony
http://www.edupress.pl/wydawane/jezyk-niemiecki/ w sekcji „Pliki do pobrania”.
5
Załącznik nr 1
ROZUMIENIE ZE SŁUCHU
Zadanie 1 (5 punktów)
Zapoznaj się z treścią zadania. Usłyszysz dwukrotnie
informację radiową na temat „Kokaina na kliknięcie
myszką”. Na podstawie usłyszanych informacji
ustal, które zdania (1.1.–1.5.) są zgodne z treścią
nagrania (Richtig), a które nie (Falsch). Zaznacz
znakiem X odpowiednią rubrykę w tabeli. Za każdą
poprawną odpowiedź otrzymasz jeden punkt.
„Kokain per Mausklick“
Richtig
1.1.
Der Drogenhandel im Internet gefährdet insbesondere
Teenager.
1.2.
Nur wenige Jugendliche haben sich die nicht erlaubte Droge
„Spice“ im Netz angeschafft.
1.3.
Im Netz lassen sich nur fertige Drogen besorgen.
1.4.
Für Wissenschaftler sind Drogen aus dem Internet besonders
gefährlich, weil man ihre Wirkung schlecht beurteilen kann.
1.5.
Polizei sucht vergeblich nach Internetdrogenhändlern aus dem
Ausland.
6
Falsch
Załącznik nr 1, cd.
B1-B2
Zadanie 2 (5 punktów)
Zapoznaj się z treścią zadania. Usłyszysz
dwukrotnie tekst dotyczący tematu „Internet
– nowy narkotyk”. Z podanych odpowiedzi
wybierz właściwą, zgodną z treścią tekstu.
Zakreśl literę A, B lub C. Za każdą poprawną
odpowiedź otrzymasz jeden punkt.
„Internet – eine neue Droge“
2.1. Es ist ......................., wann Internetnutzung gefährlich ist.
a) noch ungewiss
b) selbstverständlich
c) eher sicher
2.2. Es gibt .................................. Internetabhängige wie beim Glücksspiel.
a) genauso viele
b) zweimal so viele
c) nicht so viele
2.3. Welche Gruppe ist am stärksten von Internetsucht betroffen?
a) vierzehn- bis sechszehnjährige Schülerinnen
b) sechszehnjährige Jungen
c) zehn- bis zwölfjährige Kinder
2.4. Junge Mädchen verbringen viel Zeit in sozialen Netzwerken, weil ....................................... .
a) sie viele neue Menschen kennen lernen möchten
b) sie deutlich weniger als Jungen mit Freunden ausgehen
c) sie auf positive Rückmeldungen der Leser warten
2.5. Die Behandlung einer Internetsucht sollte insbesondere .................................... beruhen.
a) auf Internetentzug
b) auf Kontrolle von Internetinhalten
c) auf einem bewussten Umgang mit den Internetinhalten
7