Protokół II spotkania grupy roboczej do spraw pogłębienia i

Protokół
II spotkania grupy roboczej do spraw pogłębienia i aktualizacji
Strategii rozwoju oświaty mniejszości niemieckiej w Polsce
Katowice, 18 grudnia 2012 r.
Uczestnicy spotkania:
W spotkaniu uczestniczyli:
przedstawiciele administracji rządowej: Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji,
Ministerstwa Edukacji Narodowej, Kuratorium Oświaty w Katowicach, Kuratorium Oświaty
Opolu, Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego;
-
przedstawiciele mniejszości niemieckiej: Związku Niemieckich Stowarzyszeń SpołecznoKulturalnych w Polsce, Towarzystwa Społeczno-Kulturalne Niemców na Siąsku Opolskim.
Imienna lista obecności stanowi załącznik do protokołu.
-
Spotkanie było kontynuacją posiedzenia grupy roboczej, które odbyło się 17 października
2012 r. w Opolu.
Przedstawiciel Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji zaproponował program spotkania:
„ł dalszy ciąg omawiania dokumentu „Propozycje rozwoju Strategii oświaty
mniejszości niemieckiej w Polsce”, zwanego dalej Propozycjami;
V” omówienie wykonania zadań wynikających z ustaleń protokołu z poprzedniego
spotkania, zwanego dalej Protokołem;
y”
sprawy inne.
Wszyscy uczestnicy zaakceptowali program posiedzenia. Ustalono także, że treść spotkania
będzie nagrywana przez stronę rządową oraz stronę mniejszościową. Postanowiono również,
że nagrania z poprzedniego spotkania zostaną przekazane do MEN, MAC i TSKN. Z
inicjatywy przedstawicieli mniejszości niemieckiej podjęto dyskusję nt. formy protokołu.
Poprzedni protokół zawierał ustalenia, natomiast nie odzwierciedlał przebiegu dyskusji.
Zastrzeżenia przedstawicieli mniejszości niemieckiej wzbudził m.in. brak zapisu dyskusji
dotyczącej subwencji oświatowej. W związku z powyższym ustalono, że w kolejnych
protokołach powinny znaleźć się zarówna ustalenia, jak i lapidarne zapisy dotyczące tematyki
podejmowanej dyskusji.
Omawianie rozpoczęto od pkt. III. 4 tiret 6 i „7 Propozycji. Przedstawiciel mniejszości
niemieckiej stwierdził, że nauczycielom innych przedmiotów niż język niemiecki jako język
mniejszości, często brak jest wyczulenia na pracę w środowisku wieloetnicznym. W ocenie
przedstawicieli mniejszości warto, by dyrektorzy szkół podejmowali współpracę z DEK oraz
zwracali uwagę na przygotowanie kadry także do prowadzenia zajęć nt. realioznastwa kraju
ojczystego. Uznano, że prace grupy roboczej należy skoncentrować na doskonaleniu
nauczycieli innych przedmiotów niż język niemiecki, a nie na ich kształceniu. Zwrócono
uwagę na znaczenie kursów językowych dla nauczycieli innych przedmiotów niż język
niemiecki. Przedstawiciel MEN wskazał, że jednym z rozwiązań wspomagających
dwujęzyczność mogą być materiały dydaktyczne, np. słowniki z różnych przedmiotów,
pomocne dla nauczycieli i uczniów. W wyniku dyskusji ustalono, że nauczyciele
przedmiotów powinni podejmować kursy językowe. Mogą to być wszelkie formy
doskonalenia realizowane np. w ramach programu Niwki oraz kursy finansowane w ramach
programu Comenius.
Następnie omówiono propozycję dopisania do Strategii pkt 111.5. W trakcie dyskusji
zgodzono się, że edukacja pozaszkolna znajduje się poza systemem oświaty, nie może zatem
stanowić przedmiotu zainteresowania Strategii. W związku z powyższym zweryfikowano
ustalenia pkt 2. Protokołu spotkania z 17 października 2012 r. i ostatecznie postanowiono nie
wpisywać do rozdziału I. Strategii pkt 7. w brzmieniu: ‚„7. Aspekty pozaszkolnego nauczania
języka niemieckiego jako języka mniejszości niemieckiej dla wszystkich grup wiekowych”.
Tym samym sformułowania zawarte w pkt 11.2 tiret 1,2, 3 Propozycji zostaną w Strategii
oznaczone liczbami 7, 8 i 9.
W drugiej części spotkania dokonano sprawdzenia stanu realizacji zadań, zawartych
w Protokole.
pkt 3 Protokołu ustalono, że przedstawiciel MEN postara się zaktualizować informacje
zawarte rozdziale II Strategii, w terminie do 31 stycznia 2013 r., z zastrzeżeniem, że
wykonanie tego zadania może się przedłużyć do 28 lutego 2013 r.
—
pkt 5 Protokołu przedstawiciele mniejszości niemieckiej zmodyfikowali zapis pkt 111.1 tiret
1 Propozycji,
ale nie wskazali propozycji działań, które pozwoliłyby na realizację ich
oczekiwań. Uzgodniono, że zgodnie z sugestią przedstawiciela MAiC, należy zwrócić się do
szkół we wskazanych przez przedstawicieli mniejszości niemieckiej 45 gminach, z prośbą
o wypełnienie ankiety, po przeprowadzeniu której wiadomo będzie, które szkoły są gotowe
i zainteresowane nauczaniem dwujęzycznym. Przedstawiciele mniejszości niemieckiej
zauważyli, że potrzeba zmiany Strategii wynika z Europejskiej karty języków regionalnych
lub mniejszościowych. Z kolei przedstawiciel MAiC wskazał na zapisy Raportu Komisji
Ekspertów dotyczące realizacji nauczania języka mniejszości, z uwzględnieniem aktualnych
przepisów prawa. Przedstawiciel MEN zauważył, że na zwiększenie liczby szkół
dwujęzycznych mają wpływ działania podejmowane przez różne podmioty: MEN, kuratoria
oświaty, samorządy, rodziców i organizacje mniejszość. Kuratoria oświaty mogą informować
na naradach z dyrektorami szkół o mechanizmach finansowych, wspomagać doskonalenie
zawodowe (kursy w ramach grantów edukacyjnych, informacja nt. stypendiów programów
europejskich). Przedstawiciel MAiC zaproponował, aby przedstawiciele mniejszości
niemieckiej wskazali proponowane działania i cząstkowe daty ich realizacji.
—
pkt 6 Protokołu
zgodnie z ustaleniami, przedstawiciele mniejszości niemieckiej
przedstawili listę 45 gmin, w których powinien nastąpić rozwój sieci szkół dwujęzycznych,
została ona jednak przekazana zbyt późno, żeby jeszcze przed posiedzeniem grupy roboczej
możliwe było jej rozesłanie do szkół.
—
pkt 7 Protokołu Kuratoria Oświaty w Opolu i w Katowicach opracowały ankietę, której treść
poddano dyskusji
na podstawie ankiety będzie można uzyskać informacje nt. stanu
-
-
2
przygotowania szkół do wprowadzenia dwujęzyczności. Przedstawicie
le mniejszości
niemieckiej stwierdzili, że powinni przeprowadzić intensywną akcję promo
cyjną, ale również
szkoły powinny informować, że istnieje w nich możliwość nauki dwujęzycznej
. Ustalono, że
w terminie do 4 stycznia 2013 r. przedstawiciele mniejszości niemiecka
zaproponują
modyfikację ankiety.
Zmodyfikowana ankieta zostanie przekazana Kuratoriom do
15 stycznia 2013 r. Następnie ankiety zostaną przesłane do szkół, z prośbą o wypełn
ienie
przez szkoły i sygnowanie przez organ prowadzący. Informacje zwrotne zostan
ą zebrane do
28 lutego 2013 r. Informacje i wnioski z ankiet zostaną przekazane członkom grupy
roboczej
przed następnym spotkaniem. Ponadto, do gmin zostaną przesłane pisma
informujące
o przeprowadzeniu ankiety, zawieraj ące prośbę o poświadczenie informacji,
zawartych
w każdej ankiecie.
pkt 8 Protokołu przedstawiciele mniejszości niemieckiej sprecyzowali zapisy pkt
111.1 tiret
2 Propozycji, ale nie określili perspektywy czasowej, lokalizacji, sposobu finanso
wania i roli
organu prowadzącego szkół dwujęzycznych.
—
pkt 9 Protokołu przedstawiciele mniejszości niemieckiej sprecyzowali pkt 111.1 tiret
3, ale
nie wskazali propozycji przebiegu procesu tworzenia sieci liceów dwujęzycznych.
—
pkt 10 Protokołu przedstawiciele mniejszości potwierdzili, że nie zwrócili się pisemn
ie
do Ministerstwa Edukacji Narodowej o przekazanie interpretacji przepisów dotycz
ących
możliwości zdawania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej na egzam
inie
maturalnym, w sytuacji, gdy abiturient zdaje także język niemiecki jako język obcy.
—
pkt 12 Protokołu
2i5.
—
przedstawiciele mniej szości niemieckiej dokonali połączenia pkt 111.1 tiret
pkt 13 Protokołu przedstawiciele mniejszości niemieckiej wskazali województwa, na
terenie których powinny zostać podjęte działania zmierzające do zapewnienia, dostosowanej
do lokalnej możliwości oferty w zakresie edukacji mniejszościowej, nie wskazali jednak
propozycji działań, które pozwoiiłyby na realizację ich oczekiwań.
-
pkt 14 Protokołu
19 października 2012 r. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
wystąpiło do MEN z propozycją zmniejszenia z 14 do 7 minimalnej liczby uczniów, dla
których w szkole ponadgimnazj alnej organizowana jest nauka języka mniejszości narodowej
lub etnicznej albo języka regionalnego. Przedstawiciel MEN wyjaśnił, że MEN zgodziło się
na taką zmianę i zostanie ona wprowadzona przy kolejnych zmianach ustawy o systemie
oświaty, dotyczących zasad finansowania przedszkoli. Powinno to nastąpić w bliskiej
perspektywie czasowej.
—
pkt. 16 Protokołu
przedstawiciele mniejszości niemieckiej zwrócili uwagę na potrzebę
wspierania mniejszości przez kuratoria oświaty w kontaktach z samorządami. Przedstawiciel
MEN wyjaśnił, że kuratoria oświaty podlegają wojewodom jako cześć administracji
zespolonej. Wojewoda jest ustawowo zobowiązany do współpracy z mniejszościami
—
3
narodowymi. Zadania te
kuratorach oświaty.
pkt 23 Protokołu
ciążą więc także na administracji zespolonej, w tym m.in. na
przedstawiciele mniejszości niemieckiej sprecyzowali pkt 111.4 tiret 2.
—
pkt 24 Protokołu przedstawiciele mniejszości niemieckiej podtrzymali opinię, aby w pkt
111.4 tiret 3 Propozycji uwzględnić rolę Niemieckiego Towarzystwa Oświatowego, nie
sprecyzowali jednak na czy miałaby polegać rola NTO.
—
pkt 25 Protokołu ustalono, że przedstawiciele mniejszości niemieckiej doprecyzują zapisy,
dotyczące „powiatowych doradców metodycznych” (w szczególności, jakich powiatów
powiniiy one dotyczyć). Ustalono, że określenie „powiatowi doradcy”, dotyczy obszaru
powiatu, na którym funkcjonowaliby doradcy.
—
pkt 26 Protokołu przedstawiciel MEN stwierdził, że nie ma możliwości finansowania
grupy ekspertów, powołanej w celu opracowania podręczników i oprogramowania
komputerowego, ze środków z MEN. Przedstawiciel MEN poinformował, że osoba,
ubiegająca się o wpisanie na listę rzeczoznawców sama składa wniosek w tej sprawie.
Kandydat powinien załączyć rekomendację, przygotowaną przez przedstawicieli mniejszości
narodowej. Taka osoba byłaby rekomendowana do opiniowania podręczników z języka
mniejszości i języka obcego.
—
Po omówieniu wszystkich punktów Propozycji i sposobu realizacji Protokołu
zgodzono się, że w trakcie dwóch pierwszych spotkań grupy roboczej wyjaśniono
wątpliwości zgłoszone w Propozycjach do pkt 111.2 i 111.3, natomiast uzupełnienia Strategii
powinny koncentrować się na pkt 111.1 i 111.4. Dyskusja na temat propozycji uzupełnienia pkt
111.1 i 111.4 Strategii o konkretne zapisy odbędzie się na kolejnym spotkaniu grupy roboczej
19 marca 2013 r. w Opolu.
Dobiesław Rzemieniewski
Naczelnik WMNiE DWRoMNiE MAC
Sporządziły:
Irena Mirkiewicz
Marzena Zabiegała
Kuratorium Oświaty w Katowicach
4