Kamienne matki

Gliwice, Zabrze
Kamienne matki
Od dawna temat macierzyństwa nurtował
artystów, którzy chcieli go pokazać takim,
jaki jest naprawdę. Czy gliwickim
rzeźbiarzom, których dzieła stoją w naszym
mieście udała się ta sztuka?
Zapraszam na wędrówkę śladem tych dzieł.
Matka
w rozpaczy
Matka
spełniona
Matka
przy nadziei
Skwer za Urzędem Miejskim
nosi nazwę Doncaster, chociaż
powinien nosić nazwę Skweru
Matek. Stoją tu bowiem od roku
1975 piękne posągi z cyklu „Macierzyństwo”. Ich autorem jest
Stanisław Słodowy, profesor
nadzwyczajny na Politechnice
Śląskiej, absolwent Wydziału
Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych
w Krakowie. Jego dzieła znajdują
się w zbiorach muzealnych i kolekcjach Muzeum w Gliwicach,
w zbiorach Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, Muzeum
Sztuki w Besançon we Francji,
Muzeum Medali w Paryżu oraz
w prywatnych kolekcjach we
Francji i Stanach Zjednoczonych.
Rzeźby z cyklu „Macierzyństwo”
na skwerze Doncaster w prosty
i ujmujący sposób pokazują m.in.
kobietę w ciąży – pełną troski
i niepewności a jednocześnie
szczęśliwą. Ten pierwszy etap
w życiu matki nazywany jest nie
bez przyczyny błogosławionym,
dlatego tym bardziej spójrzmy
kiedyś na te rzeźby podczas spaceru po mieście. Skwer przechodził remont w roku 2009 i wtedy właśnie niezbyt elegancko
potraktowano rzeźby lokując
je tymczasowo w jakimś magazynie na równi ze zwykłymi
materiałami z rozbiórki „małej
architektury” starego skweru.
Prof. Słodowy podjął się wówczas osobistej renowacji swoich
dzieł przed ich ponownym ustawieniem na zieleńcu.
Instytut Onkologii przy
ul. Wybrzeża Armii Krajowej
nad samą Kłodnicą. Obchodzi
dziś swoje 60-lecie istnienia,
lecz prawdziwa data powstania
tego obiektu jest zupełnie inna.
To tu stoi przepiękna rzeźba matki z dziećmi. Autorem jest Hans
Dammann, rzeźbiarz śląski żyjący w latach 1867-1942. Nauki
pobierał na Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie.
Był artystą niezwykle płodnym, wykonał bowiem ogromną ilość rzeźb, liczoną w setkach
dzieł. W Gliwicach wystawiał
swe prace w roku 1923 i stąd zapewne miejskie zlecenia na wykonanie kilku rzeźb. Jego dziełem są „Gliwickie Fauny” oraz
posągi czterech dziewcząt przy
wejściu do dzisiejszego budynku Politechniki Śląskiej przy
ul. Konarskiego.
Rzeźba „Matki z dziećmi” stanęła w roku 1933 przed zbudowaną w Gliwicach dla całego Górnego Śląska najnowocześniejszą
polikliniką dla kobiet– „Landesfrauenklinik” – dzisiejszym
Instytutem Onkologii. Oprócz
typowo porodowych, istniały
tu wszystkie pozostałe potrzebne kobietom oddziały. Na cokole rzeźby widnieje podpis Hansa Dammanna oraz dopisek
– Grunewald. To dzielnica Berlina, w której Dammann zbudował swoją willę wraz z potężną
pracownią artystyczną. Stamtąd właśnie pochodzi gliwicka
„Matka z dziećmi”. Kiedy wejdziemy na dzisiejszy dziedziniec
Instytutu Onkologii i popatrzmy
z bliska na rzeźbę, a zwłaszcza
na twarz młodej matki, odnajdziemy przepiękną kobietę o delikatnych rysach i niezwykłym,
tajemniczym uśmiechu.
To najbardziej tragiczna rzeźba
związana z tematem macierzyństwa. Stoi za domem przedpogrzebowym na cmentarzu centralnym. Autorem jest Paul Ondrusch
(1875-1952) pochodzący z Głubczyc. Inna jego praca w Gliwicach to rzeźba Jezusa z dziećmi
poświęcona tragicznie zmarłym
w pożarze kina Capitol, które stało niegdyś w miejscu dzisiejszego
placu Mickiewicza, 76 dzieciom.
Przyzwyczailiśmy się patrzeć już
bez emocji na ukrzyżowanego Jezusa i nigdy nie widzimy też klęczącej Matki Bożej, tak jakby ich
wspólna tragedia była zupełnie
czymś normalnym. Matka tkwi
przecież przed swym umierającym na krzyżu synem. Spójrzmy
na to inaczej, tak po ludzku, wyobraźmy sobie nas samych w takiej sytuacji. Ludzki wymiar tej
tragedii jest nie do ogarnięcia wyobraźnią. Ile czasu musiał Ondrusch poświęcić, by z tej klęczącej, okrytej chustą postaci
wydobyć aż tyle wyrazu?
Mamy w Gliwicach wiele dzieł
sztuki, lecz te dotyczące miłości
matczynej mają szczególny charakter. Dotyczą bowiem nas samych i tego, co pamiętamy o matce. Pochylić więc przed nią głowę
nam trzeba i podziękować za czas,
gdy „klęczała nad kołyską”.
Marian Jabłoński
9
Łopatą w auto!
na marginesie
Posiadacz lexusa, w którego w miniony czwartek na jednej
z zabrzańskich ulic uderzył osobowy ford nie wytrzymał
napięcia! Z bagażnika wyjął łopatę i zniszczył nią auto,
z którym wcześniej zaliczył kolizję.
- Finał tej stłuczki przypomina sceny z filmu gangsterskiego! – twierdzą policjanci, którzy
przyjechali na miejsce zdarzenia i z trudem zdołali opanować krzepkiego mściciela z łopatą w ręku...
- Dwa samochody marki
ford oraz lexus jechały ulicą
De Gaulle’a w tym samym kierunku. Ze względu na zwężenie
drogi lexus zjechał bezpośrednio przed forda. Jego kierowca,
29-letni mieszkaniec Katowic, nie
zachował należytej ostrożności
i najechał na tył poprzedzającego go lexusa. To rozwścieczyło
35-letniego mieszkańca Pszczyny, który zdenerwowany wyszedł
z samochodu i przy użyciu posiadanej w samochodzie łopa-
ty dokonał zniszczenia forda –
relacjonuje zdarzenie asp. szt.
Marek Wypych.
Emocje u obu uczestników
wypadku udało się ostudzić
i to z trudem, dopiero przybyłym na miejsce policjantom.
Jak się okazało, najechany
przez forda lexus ma jedynie
zadrapany zderzak... Najwyraźniej jednak jego posiadacz
uznał, że musi wymierzyć karę
i w fordzie urwał lusterko oraz
wybił szybę!
Funkcjonariusze oraz sąd najprawdopodobniej nie pozostaną
obojętni wobec ulicznej agresji
35-latka z Pszczyny, który najwyraźniej za bardzo pokochał
swój samochód...
JS
Wygraj plac zabaw
Do 27 maja przedłużony został czas,
w którym spółdzielnie mogą składać
wnioski w konkursie „Gliwickie place
zabaw” zorganizowanym przez MZUK.
Celem konkursu jest doposażenie
tych gliwickich placów zabaw, które
nie są własnością miasta. W konkursie
mogą wziąć udział wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe. Aby uzyskać
za darmo nowe urządzenia wnioskodawca powinien w zamian odnowić
dwa już istniejące lub zamontować
co najmniej jedno dodatkowe - o wartości minimalnej jednego z darów
otrzymanych od samorządu. Zgłoszenia przyjmuje sekretariat MZUK przy
ul. Strzelców Bytomskich 25c.
Wodecki
w Bojkowie
Gwiazdą festynu z okazji 100-lecia
konsekracji kościoła Narodzenia
Najświętszej Maryi Panny (Bojków,
ul. Rolników 128), będzie Zbigniew
Wodecki. Znany muzyk wystąpi
o godz. 17.15. Przed nim zagrają, zaśpiewają i zatańczą artyści z Młodzieżowego Domu Kultury, Szkoły Podstawowej nr 8 i Państwowej Szkoły
Muzycznej. Usłyszymy m.in. solistów
koła wokalnego MDK, zespoły Onyks
i Nastia oraz Młodzieżową Orkiestrę
Dętą. Zatańczą Pantery i Iluzja. Natomiast wieczorem, po występie Zbigniewa Wodeckiego na scenie pojawi się jeszcze zespół Siewcy Lednicy.
A potem... biesiada przy muzyce.
Zakończenie festynu przewidziano
na godz. 22.
Pawlak
w Gliwicach
W poniedziałek 23 maja
o godz. 14 w auli 200 na Wydziale Górnictwa i Geologii Politechniki
Śląskiej, w ramach obchodów jubileuszowych 60-lecia Wydziału, odbyło
się spotkanie z Waldemarem Pawlakiem. Wicepremier wygłosił wykład
zatytułowany „Gospodarka w czasach
kryzysu - polskie doświadczenia”.
Logistyka
otworem
W piątek, 3 czerwca, od 9 do 14 Śląskie Centrum Logistyki S.A. stanie
otworem dla młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych i uczelni wyższych.
Zainteresowani zagadnieniem logistyki uczniowie z 28 szkół zapoznają się z funkcjonowaniem
ŚCL i Portu Gliwice. Chęć udziału
w Dniach Drzwi Otwartych można
zgłaszać do 30 maja telefonicznie
(32) 301 84 51, (32) 301 84 53) lub mailem na adres [email protected].
Więcej informacji na www.scl.com.pl.
Śmierć
na drogach
Ubiegły tydzień tragediami zapisał
się na gliwickich drogach. We wtorek
na ul. Starogliwickiej 28-letni kierowca z Gliwic zginął w wypadku. Jego
renault megane niespodziewanie
zjechało na prawą stronę jezdni i uderzyło w drzewo. Nieznane są powody
tragicznego w skutkach manewru.
Sprawę prowadzi KMP w Gliwicach.
Dzień później śmierć na drodze
poniósł 19-letni pasażer motocykla. Do wypadku doszło w środę
o 13.30 przy ul. Daszyńskiego, w rejonie zjazdu na autostradę A4. Motocykl Yamaha zderzył się z jadącym
z naprzeciwka tirem. - Ciężkich obrażeń ciała doznali jadący motocyklem
dwaj młodzi mężczyźni – informuje
gliwicka policja. - Śmigłowcem lotniczego pogotowia ratunkowego zostali przetransportowani do szpitala
specjalistycznego w Sosnowcu. Mimo
wysiłków lekarzy 19-letni pasażer,
mieszkaniec Gliwic, zmarł. 23-letni
kierowca, mieszkaniec powiatu gliwickiego, walczy o życie. Policjanci
z KMP w Gliwicach badają okoliczności wypadku.