Kardioprofil 1/2010 - Wydawnictwo Medical Education

SZANOWNI PAŃSTWO,
pierwszy numer „Kardioprofilu” w 2010 roku otwiera ciekawy artykuł na temat możliwości leczenia skojarzonego dyslipidemii; po przeglądzie podstawowych leków stosowanych w monoterapii autorzy przedstawiają możliwości ich łączenia. Myślę, że jest to przyszłość takiej terapii,
nie mamy przecież wątpliwości, iż aby osiągnąć sukces w leczeniu nadciśnienia tętniczego, musimy bardzo często sięgać po terapię kilkoma preparatami (mamy też leki złożone). Przy wysoko
ustawionych celach leczenia hipolipemizującego taka strategia wydaje się również bardzo uzasadniona, a także bezpieczna.
Kolejny artykuł poglądowy traktuje o leczeniu stabilnej choroby niedokrwiennej serca; jest to
opracowanie bardzo praktyczne i dlatego zamieszczamy je w dziale „Rady dla praktyków”.
Publikujemy również dwie prace oryginalne, pierwsza z nich to opracowanie dotyczące adaptacyjnych zmian układu krążenia pod wpływem wysiłku, ocenianych za pomocą elektro- i echokardiografii. Praca ta była żywo dyskutowana podczas grudniowego spotkania Sekcji Kardiologii
Sportowej PTK. Bardzo się cieszę, że grupa autorów z Gdańska tak szybko przygotowała pełne
opracowanie tego ciekawego materiału.
Drugie opracowanie oryginalne powstało w Warszawie i opisuje doświadczenia referencyjnego
ośrodka kardiologicznego w teletransmisji EKG u chorych z ostrym zespołem wieńcowym. Serdecznie zachęcam do lektury tego ważnego opracowania.
Mamy też bardzo ciekawe relacje z dwóch ważnych kongresów medycznych – nasz kronikarz
dokonał znakomitej selekcji niezwykle bogatego materiału prezentowanego w czasie tych dużych spotkań i przedstawia ważne wnioski z kilku ciekawych projektów, nie zawsze prezentowanych na czołówkach gazet.
„Co nowego w medycynie?” to dział, który szybko zdobywa uznanie czytelników – w tym numerze publikujemy 6 ciekawych, skondensowanych doniesień o bardzo szerokim spektrum.
Wracamy też do „Akademii Zdrowego Żywienia”, tym razem zawiera ona znakomity opis związków żywienia z dużym problemem okulistycznym; naprawdę warto zagłębić się w lekturze.
I wreszcie opis zespołu Brugadów – to sytuacja nieczęsta, ale zawsze bardzo groźna, dlatego
warto prześledzić to znakomite opracowanie.
Wraz z pierwszym numerem, życząc wszelkiej pomyślności w 2010 roku, zachęcam do aktywności fizycznej.
Z poważaniem
Prof. nadzw. dr hab. n. med. Artur Mamcarz
www.mededu.pl
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
S
pis treści
1
WSTĘP
5
RADY DLA PRAKTYKÓW
Leczenie hipolipemizujące – czy czas na nowe skojarzenia lekowe?
Dorota Dębicka-Dąbrowska, Leszek Bryniarski
6
RADY DLA PRAKTYKÓW
Leczenie stabilnej choroby niedokrwiennej serca
Agnieszka Bednarek, Piotr Jankowski
7
PRACA ORYGINALNA
Echokardiograficzna i elektrokardiograficzna ocena wpływu regularnego
wysiłku fizycznego na strukturę i funkcję serca u osób młodych
Łukasz Koziński, Elżbieta Krzymińska-Stasiuk, Aleksandra Puchalska,
Marta Ciechanowska, Grzegorz Raczak
10
PRACA ORYGINALNA
System teletransmisji zapisu EKG do referencyjnego oddziału kardiologii
inwazyjnej w przypadku ostrego zespołu wieńcowego
– doświadczenia jednoośrodkowe z początku działania systemu
Joanna Janicka, Joanna Wilczyńska, Janusz Kochman, Krzysztof J. Filipiak
12
RELACJE Z WAŻNYCH KONGRESÓW
Raport z kongresu Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego
– Barcelona 2009 – co nowego w farmakoterapii kardiologicznej?
Krzysztof J. Filipiak
13
RELACJE Z WAŻNYCH KONGRESÓW
Co nowego w prewencji i terapii cukrzycy? – sprawozdanie z przeglądu
doniesień oryginalnych zaprezentowanych na 45. dorocznym spotkaniu
Europejskiego Towarzystwa Badań nad Cukrzycą (EASD)
w dniach 29.09 – 02.10.2009 r. w Wiedniu
Krzysztof J. Filipiak
14
CO NOWEGO W MEDYCYNIE
Co nowego w medycynie? Od modyfikacji stylu życia
do modyfikacji farmakoterapii
Filip M. Szymański, Bartosz Puchalski
15
AKADEMIA ZDROWEGO ŻYWIENIA
Rola żywienia w profilaktyce i terapii zwyrodnienia plamki związanego
z wiekiem – AMD
Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska
17
FORUM PRZYPADKÓW
Zespół Brugadów – opis przypadku
Anna Jaroszyńska, Andrzej Wysokiński
www.mededu.pl
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
Redaktor naczelny:
prof. nadzw. dr hab. n. med. Artur Mamcarz
Rada redakcyjna:
prof. dr hab. n. med. Waldemar Banasiak
dr n. med. Wojciech Braksator
dr hab. n. med. Leszek Bryniarski
prof. dr hab. n. med. Lech Cierpka
prof. dr hab. n. med. Danuta Czarnecka
prof. dr hab. n. med. Anna Członkowska
prof. dr hab. n. med. Barbara Cybulska
prof. dr hab. n. med. Jarosław Drożdż
prof. dr hab. n. med. Jacek Dubiel
prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gaciong
prof. dr hab. n. med. Zenon Gawor
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior
dr n. med. Marcin Grabowski
prof. dr hab. n. med. Władysław Grzeszczak
prof. dr hab. n. med. Piotr Hoffman
prof. dr hab. n. med. Barbara Idzior-Waluś
prof. dr hab. n. med. Andrzej Januszewicz
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Kalarus
prof. dr hab. n. med. Maciej Karolczak
prof. dr hab. n. med. Waldemar Karnafel
prof. dr hab. n. med. Jarosław D. Kasprzak
prof. dr hab. n. med. Longina Kłosiewicz-Latoszek
dr hab. n. med. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska
dr n. med. Jarosław Król
dr n. med. Hubert Krysztofiak
dr hab. n. med. Marek Kuch
prof. dr hab. n. farm. Marek Naruszewicz
prof. dr hab. n. med. Bogusław Okopień
prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opolski
prof. dr hab. n. med. Piotr Podolec
dr n. med. Piotr Rozentryt
prof. dr hab. n. med. Andrzej Rynkiewicz
dr hab. n. med. Tomasz Stompór
prof. dr hab. n. med. Wiktor B. Szostak
dr n. med. Maria Śnieżek-Maciejewska
prof. nadzw. dr hab. n. med. Bożena Werner
prof. dr hab. n. med. Bogna Wierusz-Wysocka
prof. dr hab. n. med. Bogdan Wyrzykowski
prof. dr hab. n. med. Henryk Wysocki
prof. dr hab. n. med. Dorota Zozulińska
Redaktorzy działów:
Echokardiografia w praktyce
– dr n. med. Wojciech Braksator
Sport w pigułce
– dr n. med. Hubert Krysztofiak
Forum przypadków – praktyczne rozwiązania kliniczne
– dr hab. n. med. Marek Kuch
Komentarze do badań klinicznych
– dr n. med. Marek Chmielewski, dr Maciej Janiszewski
Akademia zdrowego żywienia
– dr hab. n. med. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska
W pajęczej sieci – dr n. med. Patryk Krzyżak
Ręką fizjoterapeuty
– mgr Sylwia Skorupska, mgr Ewa Wujek-Krajewska
Z elektrofizjologią na „ty" – dr Michał Moszczeński
Rady dla praktyków – dr n. med. Karol Wrzosek
Co nowego w medycynie" – dr n. med. Filip Szymański
4
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
Opracowanie graficzne i skład:
Medical Education Sp. z o.o.
WYDAWNICTWO:
Medical Education Sp. z o.o.
ul. Opaczewska 60D
02-201 Warszawa
tel.: (22) 862-36-63
www.mededu.pl
Dyrektor Zarządzający:
Andrzej Kowalczyk
[email protected]
Product Manager:
Ewa Rybicka
[email protected]
kom.: 509 540 886
Biuro Reklamy:
tel.: (0-22) 862-36-63
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam
i ogłoszeń.
Nakład: do 10000 szt.
www.mededu.pl
RADY DLA PRAKTYKÓW
L
eczenie hipolipemizujące – czy czas
na nowe skojarzenia lekowe?
Hypolipemic therapy – has the time come for the new
combinations therapies?
lek. med. Dorota Dębicka-Dąbrowska
dr hab. n. med. Leszek Bryniarski
Klinika Kardiologii i Nadciśnienia Tętniczego
Instytut Kardiologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Kalina Kawecka-Jaszcz
STRESZCZENIE
Zaburzenia lipidowe należą do głównych czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Leczenie farmakologiczne oraz zmiana stylu życia odgrywają
zasadniczą rolę w leczeniu tej grupy chorych. Pomimo szerokiego spektrum leków stosowanych w terapii zaburzeń lipidowych osiągnięcie docelowych wartości lipidów często jest trudne i wymaga leczenia skojarzonego dwoma lub nawet
trzema lekami. W artykule omówiono leki stosowane w terapii hipolipemizującej,
możliwości i wyniki stosowania terapii skojarzonej.
Słowa kluczowe: leczenie hipolipemizujące, terapia skojarzona
ABSTRACT
Lipid disorders are one of the most important risk factors of ischaemic heart
disease. Pharmacotherapy and life style modifications plays an important role
Adres do korespondencji:
in treatment of this group of patients. Despite the wide spectrum of drugs used
dr hab. n. med. Leszek Bryniarski
I Klinika Kardiologii Instytutu Kardiologii Collegium Medicum Uniwersytetu
Jagiellońskiego
31-501 Kraków, ul. Kopernika 17
tel.: (012) 424-73-00, fax: (012) 424-73-20
e-mail: [email protected]
in hypolipemic therapy, the achievement of the therapy goal is difficult and re-
www.mededu.pl
quires combination therapy with two or three drugs. In this article drugs used in
hypolipemic therapy, as well as possibility and results of combined therapy are
discussed.
Key words: hypolipemic therapy, combined therapy
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
5
RADY DLA PRAKTYKÓW
L eczenie stabilnej choroby
niedokrwiennej serca
The treatment of stable angina pectoris
lek. med. Agnieszka Bednarek
dr hab. n. med. Piotr Jankowski
I Klinika Kardiologii i Nadciśnienia Tętniczego Collegium Medicum Uniwersytetu
Jagiellońskiego
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Kalina Kawecka-Jaszcz
STRESZCZENIE
Celem leczenia stabilnej choroby niedokrwiennej serca jest zmniejszenie ryzyka
wystąpienia zawału serca i udaru mózgu oraz wydłużenie życia, a także zminimalizowanie dolegliwości dławicowych. Można to osiągnąć za pomocą zmiany stylu życia oraz leczenia farmakologicznego i rewaskularyzacji mięśnia sercowego.
W artykule przedstawiono aktualne zasady postępowania u chorych ze stabilną
chorobą niedokrwienną serca w oparciu o wytyczne Europejskiego Towarzystwa
Kardiologicznego oraz wyniki najnowszych badań klinicznych.
Słowa kluczowe: stabilna choroba wieńcowa, modyfikacja stylu życia, farmakoterapia, rewaskularyzacja
ABSTRACT
The aim of treatment of stable angina patients is prevention of myocardial infarction, stroke, and cardiovascular death as well as minimizing symptoms of angina.
It can be reached by lifestyle modifications and drug treatment or revasculariza-
Adres do korespondencji:
tion. Present recommendations of European Society of Cardiology on the man-
dr hab. n. med. Piotr Jankowski
I Klinika Kardiologii i Nadciśnienia Tętniczego Collegium Medicum, Instytut
Kardiologii, Uniwersytetu Jagiellońskiego
31-501 Kraków, ul. Kopernika 17
tel.: (012) 424-73-00, fax: (012) 424-73-20
e-mail: [email protected]
agement of stable ischaemic heart disease and the latest clinical trials results are
presented in this article.
Key words: stable angina pectoris, lifestyle changes, pharmacotherapy, revascularization
6
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
www.mededu.pl
PRACA ORYGINALNA
E
chokardiograficzna i elektrokardiograficzna
ocena wpływu regularnego wysiłku
fizycznego na strukturę i funkcję serca
u osób młodych
Echocardiographic and electrocardiographic assessment
of influence of regular and recreational physical activity
on cardiac structure and function in young healthy
subjects
stud. med. Łukasz Koziński1
dr n. med. Elżbieta Krzymińska-Stasiuk2
stud. med. Aleksandra Puchalska1
stud. med. Marta Ciechanowska1
prof. dr hab. n. med. Grzegorz Raczak2
1
Studenckie Koło Naukowe Echokardiografii Praktycznej przy Klinice Kardiologii
i Elektroterapii Serca II Katedry Kardiologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
2
www.mededu.pl
Klinika Kardiologii i Elektroterapii Serca II Katedry Kardiologii
Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Grzegorz Raczak
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
7
Ł. Koziński, E. Krzymińska-Stasiuk, A. Puchalska, M. Ciechanowska, G. Raczak:
Echokardiograficzna i elektrokardiograficzna ocena wpływu regularnego wysiłku fizycznego na strukturę i funkcję serca u osób młodych
STRESZCZENIE
Wstęp: Wpływ intensywnego i długotrwałego wysiłku na układ sercowo-naczyniowy jest znany. Wprowadzono nawet określenie serca adaptowanego do wysiłku jako serce sportowca. Jednak w dostępnym piśmiennictwie nie znajdujemy
informacji na temat wpływu wysiłku uprawianego rekreacyjnie. Celem pracy było
określenie wpływu rekreacyjnego i regularnego wysiłku fizycznego o charakterze
dynamicznym na strukturę i funkcję serca u osób młodych.
Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 50 zdrowych osób (25 K i 25 M, śr.
wieku 23,5 ±2,4 roku) spełniających ustalone kryteria uprawianego rekreacyjnie
wysiłku, tj. ≥3 godz./tydzień przez okres ≥2 lat. Grupę kontrolną („K”) stanowiło
50 zdrowych ochotników (25 K i 25 M, śr. wieku 23,5 ±1,8 roku) prowadzących tzw.
siedzący tryb życia. U wszystkich wykonano przezklatkowe badanie echokardiograficzne (TTE) oraz EKG.
Wyniki: Badane grupy nie różniły się pod względem wzrostu, masy ciała, BMI, powierzchni ciała (BSA), a także wieku. TTE wykazało różnice w zakresie wymiarów:
przegrody międzykomorowej (10,26 ±1,48 mm v. 9,02 ±1,69 mm w „K”; p <0,001),
ściany tylnej lewej komory (LV) (9,44 ±1,67 mm v. 7,47 ±1,40 mm w „K”; p <0,001)
i powierzchni prawego przedsionka (15,0 ±3,2 cm2 v. 12,3 ±2,6 cm2 w „K”; p <0,001).
W grupie osób uprawiających regularne ćwiczenia fizyczne zaobserwowano
8
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
www.mededu.pl
Ł. Koziński, E. Krzymińska-Stasiuk, A. Puchalska, M. Ciechanowska, G. Raczak:
Echokardiograficzna i elektrokardiograficzna ocena wpływu regularnego wysiłku fizycznego na strukturę i funkcję serca u osób młodych
zwiększenie objętości późnorozkurczowej LV (p <0,01) i pojemności minutowej
(p=0,047) przy niezmienionej frakcji wyrzutowej (65,5 ±5,2% v. 63,9 ±5,2%; NS).
Większe były także masa LV (164,9 ±45,7 g v. 128,8 ±40,3 g; p <0,05) oraz indeks
masy LV (89,3 ±17,8 g/m2 v. 69,9 ±16,5 g/m2; p <0,05). U uprawiających wysiłek
częściej stwierdzano fizjologiczne niedomykalności zastawek mitralnej (23 [46%]
v. 10 [20%]; p <0,01) i płucnej (37 [74%] v. 20 [40%]; p <0,001). W wykonanym EKG
częstość akcji serca, woltaż wskaźnika Sokołowa-Lyona oraz częstość występowania IRBBB były nieznamienne.
Wnioski: Regularny, podejmowany rekreacyjnie wysiłek fizyczny powoduje przebudowę w sercu: zwiększa masę i indeks masy LV, liczbę fizjologicznych niedomykalności zastawek oraz pojemność minutową serca. Pozostaje bez wpływu na
spoczynkowy elektrokardiogram.
Słowa kluczowe: wysiłek fizyczny, zmiany adaptacyjne serca, populacja osób
młodych, echokardiografia
ABSTRACT
Background: The influence of intensive and long-term physical activity on cardiovascular system is commonly known. Heart with such adaptive changes is called
the athlete’s heart. However, there is no data in available literature about influence
of recreational physical activity. The aim of the study was to evaluate the influence
of regular, recreational and endurance physical effort on cardiac structure and
function in young healthy subjects.
Material and methods: We studied 50 healthy subjects (25 males) aged 23,5 ±2,4
years who met the authors’ criteria of regular and recreational activity: ≥3 hours/
week for ≥2 years (S-group). 50 healthy sedentary subjects (25 males) aged 23,5
±1,8 years constituted the control group (C-group). Electrocardiographic examination and transthoracic echocardiography (TTE) were performed in all participants.
Results: There were no differences between height, weight, BMI, body surface area
(BSA) and age in tested groups. TTE revealed higher measurements in S-group of interventricular septum thickness (10,26 ±1,48 mm vs 9,02 ±1,69 mm; p <0,001), posterior wall thickness of LV (9,44 ±1,67 mm vs 7,47 ±1,40 mm; p <0,001) and area of
the right atrium (15,0 ±3,2 cm2 vs 12,3 ±2,6 cm2; p <0,001). The increase of end-diastolic volume of LV (p <0,01) and cardiac output (p=0,047) was observed in the group
practicing recreational sport. The ejection fraction of LV was similar between S- and
C-group (65,5 ±5,2% vs 63,9 ±5,2%, respectively; NS). In the S-group LV mass (164,9
±45,7 g vs 128,8 ±40,3 g; p<0,05) and mass corrected to BSA (89,3 ±17,8 g/m2 vs 69,9
±16,5 g/m2; p <0,05) were significantly higher than in the control group. Physiological regurgitation through mitral and pulmonary valves were more frequent demonstrated in S-group than C-group: 23(46%) vs 10(20%) (p <0,01) and 37(74%) vs
20(40%) (p <0,001), respectively. Electrocardiogram showed no differences in tested
groups between heart rate, Sokolow-Lyon voltage and the frequency of IRBBB.
Adres do korespondencji:
stud. med. Łukasz Koziński
Klinika Kardiologii i Elektroterapii Serca II Katedry Kardiologii
Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
80-211 Gdańsk, ul. Dębinki 7
e-mail: [email protected]
www.mededu.pl
Conclusions: Regular, dynamic and recreational physical activity causes changes
in heart: increases mass and mass index of LV, the number of physiological regurgitation through the valves and cardiac output. There were no remarkable changes
on resting ECG.
Key words: physical activity, cardiac adaptations, young people, echocardiography
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
9
PRACA ORYGINALNA
S ystem teletransmisji zapisu EKG
do referencyjnego oddziału kardiologii
inwazyjnej w przypadku ostrego
zespołu wieńcowego – doświadczenia
jednoośrodkowe z początku działania
systemu
Tele-electrocardiogram transmission to the reference
invasive cardiology department in the scenario
of acute coronary syndrome – once centre experiences
from the era of system introduction
mgr Joanna Janicka, dr n. med. Joanna Wilczyńska,
dr n. med. Janusz Kochman,
prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak
I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opolski
10
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
www.mededu.pl
J. Janicka, J. Wilczyńska, J. Kochman, K.J. Filipiak: System teletransmisji zapisu EKG do referencyjnego oddziału kardiologii inwazyjnej
w przypadku ostrego zespołu wieńcowego – doświadczenia jednoośrodkowe z początku działania systemu
STRESZCZENIE
Celem pracy był opis modelu i funkcjonowania zintegrowanego z ośrodkiem referencyjnym systemu teletransmisji elektrokardiogramu (EKG) na terenie zachodniego Mazowsza z okresu początku działania systemu w Centralnym Szpitalu Klinicznym przy ul. Banacha w Warszawie. W przedstawionej analizie uwzględniono
materiał z pierwszych 13 miesięcy pracy systemu (03.2006 – 03.2007). Dokonano
analizy odległości, z jakich pacjenci byli dowożeni do ośrodka referencyjnego,
oraz czasów opóźnień i ich składowych, w jakich udzielono im pomocy.
Słowa kluczowe: teletransmisja EKG, ostre zespoły wieńcowe, system LIFENET, Mazowsze
ABSTRACT
The aim of the paper was to describe the model of ECG-teletransmission in the
western part of Mazovia region in Poland. This system is integrated with the reference centre: Central University Hospital at Banach Street and its Department of
Adres do korespondencji:
Cardiology. The analysis of the first period of system activation, namely first 13
prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak
I Katedra i Klinika Kardiologii
Warszawski Uniwersytet Medyczny
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1a
tel.: (022) 599-19-58, fax: (022) 599-19-57
e-mail: [email protected]
months of its usage (March, 2006 – March, 2007) was reported hereby. The analy-
www.mededu.pl
sis of distances of patients’ transport as well as time delys and their components,
was undertaken.
Key words: ECG tele-transmission, acute coronary syndrome, LIFENET system,
Mazovia region
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
11
RELACJE Z WAŻNYCH KONGRESÓW
R aport z kongresu Europejskiego
Towarzystwa Kardiologicznego
– Barcelona 2009 – co nowego
w farmakoterapii kardiologicznej?
prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak
I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
12
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
www.mededu.pl
RELACJE Z WAŻNYCH KONGRESÓW
C o nowego w prewencji i terapii cukrzycy?
– sprawozdanie z przeglądu doniesień
oryginalnych zaprezentowanych
na 45. dorocznym spotkaniu Europejskiego
Towarzystwa Badań nad Cukrzycą (EASD)
w dniach 29.09 – 02.10.2009 r. w Wiedniu
prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak
I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
www.mededu.pl
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
13
CO NOWEGO W MEDYCYNIE
C o nowego w medycynie? Od modyfikacji
stylu życia do modyfikacji farmakoterapii
What's New in Medicine ? From the lifestyle modification
to the pharmacological therapy modification
dr n. med. Filip M. Szymański
lek. med. Bartosz Puchalski
I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opolski, FESC
14
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
www.mededu.pl
AKADEMIA ZDROWEGO ŻYWIENIA
R ola żywienia w profilaktyce i terapii
zwyrodnienia plamki związanego
z wiekiem – AMD
Role of the Nutrition in AMD Prevention and Treatment
dr hab. n. med. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska
Zakład Opieki Farmaceutycznej w Katedrze Farmakognozji i Molekularnych Podstaw
Fitoterapii, Wydział Farmaceutyczny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
www.mededu.pl
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
15
M. Kozłowska-Wojciechowska:
Rola żywienia w profilaktyce i terapii zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem – AMD
STRESZCZENIE:
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (age-related macular degeneration,
AMD) jest schorzeniem centralnej części siatkówki występującym u ludzi starszych, zwykle po 60. roku życia, klinicznie manifestującym się dyskomfortem
i różnego stopnia ubytkami widzenia, ze ślepotą włącznie. Etiopatogeneza choroby nie jest do końca poznana, jednak sądzi się, że u podstaw patologii leży wiele
czynników, wśród nich genetyczne i środowiskowe, predysponujące do wystąpienia zaburzeń metaboliczno-funkcjonalnych w obrębie fotoreceptorów, komórek
nabłonka barwnikowego. Wśród ważnych czynników patogennych AMD wymienia się stres oksydacyjny. W wielu badaniach wskazano, że odpowiednie spożycie warzyw, owoców oraz ryb morskich odgrywa istotną rolę w prewencji AMD,
gdyż pokarmy te stanowią źródło luteiny, zeaksantyny i kwasów omega-3, które
decydują o prawidłowej funkcji oka. Odpowiednia dieta lub suplementy diety są
niezbędne dla pacjentów zagrożonych lub chorujących na AMD.
Słowa kluczowe: AMD, stres oksydacyjny, dieta, luteina, zeaksantyna, kwasy
omega-3
ABSTRACT:
Age-related macular degeneration (AMD) is a disorder of central part of the retina
(ie. the macula) occurring in elder people, usually over 60, clinically characterized
by visual discomfort, central visual loss to varying degrees, or even legal blindness.
The pathogenesis of this disease is still poorly understood, yet its multifactorial nature is generally accepted. Various factors, including genetic and environmental
ones, predispose to the development of metabolic and functional disturbances
primarily in retinal pigment epithelial cells. Among important factors implicated
in AMD pathology is oxidative stress. A number of studies described that regular
consumption of vegetables, fruits and fish play an important role in AMD prevention, because they are the source of lutein, zeaxantin, omega 3 polyunsaturated
fatty acids and antioxidants. All patients with higher risk of AMD and with AMD
should be informed about the benefits of well balanced diet.
Key words: AMD, oxidative stress, nutrition, lutein, zeaxanthin, omega-3 fatty
acids
Adres do korespondencji:
dr hab. n. med. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska
Katedra i Zakład Farmakognozji i Molekularnych Podstaw Fitoterapii
Warszawski Uniwersytet Medyczny
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1
16
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
www.mededu.pl
FORUM PRZYPADKÓW
Z espół Brugadów – opis przypadku
Brugada Syndrome – case report
lek. med. Anna Jaroszyńska
prof. dr hab. n. med. Andrzej Wysokiński
Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Andrzej Wysokiński
www.mededu.pl
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
17
A. Jaroszyńska, A. Wysokiński:
Zespół Brugadów – opis przypadku
STRESZCZENIE
Ponad 90% przypadków nagłej śmierci sercowej (sudden cardiac death, SCD)
występuje u osób ze zmianami strukturalnymi serca. W pozostałych 5–10% przyczynę SCD stanowią pierwotne zaburzenia czynności elektrycznej serca. Zespół
Brugadów odpowiada za 20–50% przypadków SCD występujących u osób ze
strukturalnie prawidłowym sercem. Jest to genetycznie uwarunkowana kanałopatia wiążąca się z występowaniem polimorficznego częstoskurczu komorowego
lub migotania komór oraz obecnością w zapisie EKG charakterystycznych zmian
pod postacią przetrwałego uniesienia odc. ST w odprowadzeniach prawokomorowych. W pracy przedstawiono przypadek zespołu Brugadów u młodego mężczyzny oraz opisano wdrożone typowe postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne. Zespół Brugadów jest relatywnie częstym zespołem o dużym znaczeniu
klinicznym, o którym powinni pamiętać nie tylko lekarze kardiolodzy.
Słowa kluczowe: Zespół Brugadów, EKG
ABSTRACT
Structural cardiac abnormalities are responsible for approximately 90% of sudden cardiac death (SCD). The remaining 5–10% of SCD is due to primary electrical
diseases. The Brugada Syndrome accounts for 20–50% of SCD among patients
without detectable abnormalities of cardiac structure. The Brugada Syndrome is
hereditary channellopathy associated with polymorphic ventricular tachycardia
or ventricular fibrillation and specific ECG patterns described by persistent ST elevation in right ventricular leads. We presented either diagnostic procedures or
therapeutic management in young men with Brugada Syndrome. The Brugada
Syndrome is considered a relatively common and clinically important entity not
only for cardiologists.
Key words: Brugada Syndrome, ECG
Adres do korespondencji:
prof. dr hab. n. med. Andrzej Wysokiński
Katedra i Klinika Kardiologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
20-950 Lublin, ul. Jaczewskiego 8
e-mail: [email protected]
18
KARDIOPROFIL VOL. 8/NR 1(34)/2010
www.mededu.pl