Kiedy laser, kiedy IPL

nauka • dermatologia
Kiedy laser, kiedy IPL
Karol Lemański 1
Iwo Stręk 2
1
Instytut Niskich Temperatur
i Badań Strukturalnych PAN
ul. Okólna 2
50-422 Wrocław
2
Redakcja Postępów
Kosmetologii
W ubiegłym roku minęło 50 lat od odkrycia lasera rubinowego emitującego światło czerwone o długości fali 694 nm. Pierwszą aplikacją medyczną była chirurgia oka, kolejnymi, w miarę wzrostu mocy lasera – chirurgia wraz z jej wieloma działami. Odkrycie niskoenergetycznych oddziaływań laserów na układy biologiczne zaowocowało wprowadzeniem biostymulacji. W ten sposób światło
laserowe zostało zaadaptowane do niemal każdej dziedziny medycyny – od chirurgii inwazyjnej, poprzez dermatologię i oddziaływania w obrębie naskórka oraz skóry właściwej, do ogólnie pojętej rehabilitacji i fizykoterapii. Wraz z zastosowaniem laserów
w kosmetologii i dermatologii estetycznej okazało się, że urządzenia laserowe mają szereg ograniczeń, których przezwyciężenie jest
skomplikowane. Producenci zostali postawieni przed wyzwaniem, polegającym na zaprojektowaniu, wyprodukowaniu i wprowadzeniu na rynek nowego typu urządzenia. Tym urządzeniem stał się IPL (Intensive Pulse Light).
Laser czy IPL?
Rys. 1 Zakresy działań: CO2,
Nd-YAG, laser argonowy
Źródło:
http://www.hairremoval4guys.
com/photo-epilation.html
Prawdopodobnie nie będziemy oryginalni, rozwijając akronim LASER do słów Light Amplification by
Stimulated Emission of Radiation – wzmocnienie światła poprzez emisję promieniowania. Promieniowanie
to ma szereg interesujących cech. Są to: spójność
(koherencja), monochromatyczność (jednobarwność),
równoległość wiązki, spolaryzowanie, a także wysoka
energia promieniowania.
Spójność wiązki, równoległość oraz jej spolaryzowanie przekładają się w bezpośredni sposób na gęstość mocy promieniowania. Monochromatyczność
lasera wpływa na propagację światła laserowego
w zadanym ośrodku. Układy biologiczne, a w tym żywe
tkanki, charakteryzują się specyficznym pasmami absorpcji promieniowania świetlnego. Laser ze swoją monochromatycznością pozwala na dokładne„ wstrzelenie
się” w pasmo absorpcji tkanki (okna transmisyjnego)
w zależności od oczekiwań i efektu terapeutycznego.
Do istotnych ograniczeń w powszechnym zastosowaniu urządzeń laserowych w medycynie należy
ich cena. Prosty stacjonarny 400 mW, laser biostymulacyjny ok. 3000 zł, bardziej skomplikowane
urządzenia biostymulacyjne to już koszt od 10 000 zł
wzwyż. Lasery zabiegowe należą do oddzielnej kategorii cenowej i w ich przypadku cena sięga setek tysięcy złotych. W przypadku laserów zabiegowych koszt
zakupu samego lasera jest dodatkiem do długotrwałego szkolenia. Dlatego też laser w rękach wysoce wyspecjalizowanego operatora jest cennym narzędziem
zabiegowym – trudno jednak bez odpowiedniego zaplecza badawczego przystąpić do natychmiastowych
zabiegów. Często również sama inwazyjność zabiegu
wymaga głębokiego przygotowania medycznego, a co
za tym idzie – prawa do wykonywania tego typu zabiegów.
IPL (Intensive Pulse Light
– intensywne światło impulsowe)
Metoda IPL została opracowana i zaimplementowana
przez amerykańską firmę Lumenis. Jak w przypadku
126
Postępy Kosmetologii 2/2011, vol. 2
lasera, źródłem światła jest ośrodek aktywny, tak w przypadku IPL źródłem
światła jest silna lampa xeonowa oraz zespół kondensatorów. Impuls wyładowczy – podobnie jak w lampie błyskowej – pozwala uwolnić w krótkim
czasie moc wystarczającą do przeprowadzenia zabiegu. W związku z wielobarwnością źródła światła zastosowano wymienne filtry pozwalające na ich
zastosowanie w zależności od potrzeb (np. fototypu skóry).
Filtry IPL pozwalają, średnio, na pracę w szerokim zakresie optycznym od
500 nm do 1200 nm (0,4-1,2 μm). W porównaniu z laserem daje to szersze
pole do zastosowań w zabiegach medycznych.
Najważniejszym jednak argumentem przemawiającym za IPL jest czynnik ekonomiczny. Z uwagi na znacznie prostszą technologię cena podstawowego zestawu nie przekracza 40 000 zł, a to oznacza nie tylko niższą kwotę
inwestycji, ale również krótszy okres amortyzacji sprzętu. Koszt obsługi i
serwisu okołosprzętowego jest również zbliżony. Porównywalny jest także
okres udzielanej gwarancji, która zgodnie z deklaracjami wynosi 24 miesiące. Sprawą dyskusyjną pozostaje, na ile średni czas pracy lampy xeonowej –
wynoszący w zależności od producenta do 10 000 impulsów – jest tożsamy
z zakładanym czasem pracy elementu emitującego światło laserowe, określanego również w zależności od producenta oraz typu lasera na 5000
godzin. W obu przypadkach zależność ubytku mocy w czasie użytkowania
jest nieunikniona, choć oczywiście pewne systemy kompensacyjne mają
zastosowanie w obu typach urządzeń.
Kolejnym czynnikiem ekonomicznym jest koszt zabiegu. Zabieg IPL jest
znacznie tańszy od zabiegu wykonywanego laserem. Koszt ten przekłada się
na dostępność zabiegu, a więc zwiększenie liczby pacjentów, dla których np.
zabieg epilacyjny był wcześniej, ze względu na cenę.
Ostatnim z poruszanych aspektów będzie czynnik czasu szkoleniowego. Jak już wspomniano, długotrwałe szkolenie oraz praktyka są
w przypadku lasera niezbędne. W przypadku IPL podstawowy kurs trwa jeden dzień, co pozostaje nie bez znaczenia dla użytkowników pracujących
we własnych gabinetach zabiegowych – dla których każdy dzień bez pacjentów-klientów oznacza stratę finansową.
Zasady bezpieczeństwa pracy operatora oraz bezpieczeństwa pacjenta są
podobne. W obu przypadkach wymagane są środki ochrony wzroku, zarówno
pacjenta, jak i operatora. Odpowiednio dobrane okulary ochronne należą do
pryncypiów pracy z urządzeniami emitującymi wysokoenergetyczne promieniowanie świetlne. W przypadku ciężkich laserów zabiegowych obowiązuje rozporządzenie o bezpieczeństwie pracy z urządzeniami laserowymi, które określa typ laserów o emisji energii powyżej 1 W jako urządzenia klasy IV. Oznacza
to konieczność nie tylko ochrony wzroku, ale też posiadania certyfikatów
dopuszczających do pracy z tego typu urządzeniami. Nie bez znaczenia jest
również wymóg odpowiedniego przystosowania pomieszczeń zabiegowych.
W przypadku IPL zasady te nie są wymagane tak ściśle, jak w przypadku la-
nauka • dermatologia
sera, jednak każdy producent bierze odpowiedzialność za wykonany przez
siebie produkt, jak również jego dalsze użytkowanie.
Podsumowując, dokonując wyboru, należy zacząć od sprecyzowania potrzeb. Jako urządzenie epilacyjne obie technologie wywołują porównywalne efekty zabiegowe. Podobnie jest w przypadku zabiegów
dermabrazji. Urządzenia IPL nie umożliwiają wykonywania zabiegów
inwazyjnych. Należy jednak pamiętać, że typowo inwazyjne zabiegi wymagają nie tylko certyfikatu i odpowiednich przeszkoleń, ale też dyplomu lekarza medycyny. Nie można również pominąć ważnej kwestii – pod
słowem laser kryje się wiele typów urządzeń, z których każde ma jedno
lub najwyżej trzy oddzielne zastosowania. Każde wymaga innego cyklu szkoleń, oddzielnych nakładów finansowych. W przypadku IPL problem ten nie występuje. Jedno urządzenie będzie spełniać swoje funkcje
w wybranych polach zastosowań, nie wymagając od użytkownika takiego nakładu sił i środków, jak w przypadku urządzenia laserowego.
Rys. 2 Głębokość penetracji
fali świetlnej
Źródło: http://www.hairremoval4guys.com/photo-epilation.
html
Wnioski
W przypadku gabinetów kosmetycznych oraz dermatologii kosmetycznej
IPL wydaje się rozwiązaniem oczywistym nie tylko ze względu na łatwość
obsługi, ale również efekt terapeutyczny. Niski koszt zabiegów, nieskomplikowana obsługa oraz bezpieczeństwo pacjenta są niezaprzeczalnym atutem w przypadku małych oraz średnich gabinetów. Laser jest urządzeniem
wymagającym zachowania ścisłego zachowania procedur oraz wysokiej
specjalizacji zastosowań. Wyższy koszt urządzenia powoduje, że jest rozwiązaniem skierowanym raczej do lekarzy medycyny estetycznej oraz chirurgii estetycznej. Nie oznacza to, że tego typu sprzętu nie można stosować
zamiennie. Jednak ta decyzja należy do potencjalnego użytkownika. l
Postępy Kosmetologii 2/2011, vol. 2
Rys. 3 Współczynnik absorpcji fal elektromagnetycznych
wykorzystywanych urządzeń
Źródło: http://www.hairremoval4guys.com
127