docWybrane problemy klasyfikacji w sporcie
download 
Reklamacja Transkrypt
Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie
Tendencje rozwoju sportu niepełnosprawnych na świecie 12-13 listopada Warszawa Bartosz Molik AWF Warszawa, Wydział Rehabilitacji, Zakład Sportu Niepełnosprawnych Komisja Klasyfikacyjna Międzynarodowej Federacji Koszykówki na Wózkach – IWBF Komisja Medyczna i Nauki Światowej Organizacji Piłki Siatkowej dla Niepełnosprawnych - WOVD Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych Warszawa, 12 XI 2011 r. Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych SPORT NIEPEŁNOSPRAWNYCH DEAFLYMPIC SPECIAL OLYMPIC PARALYMPIC Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych Kryterium podziału na klasy startowe (grupy, kategorie) podczas Igrzysk Olimpijskich oraz Paraolimpijskich Sport pełnosprawnych Sport niepełnosprawnych •Wiek •Wiek •Płeć •Płeć •Masa ciała •Masa ciała (powerlifting) (np. judo, podnoszenie ciężarów, boks, zapasy) •Rodzaj niepełnosprawności schorzenia Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych Cel klasyfikacji zawodników: • Wyrównywanie szans w rywalizacji sportowej • Dąży się do tego, aby wyniki uzyskiwane w danej klasie były rezultatem przygotowania, wytrenowania, koncentracji zawodników, a nie zależały od rodzaju schorzenia. Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych SYSTEMY KLASYFIKACJI Klasyfikacja medyczna Klasyfikacja funkcjonalna Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych KLASYFIKACJA GENERALNA • Systemy klasyfikacji opracowane przez główne organizacje sportu niepełnosprawnych: o International Stoke Mandeville Wheelchair Sport Federation (ISMWSF), o International Sport Organization for Disabled (ISOD) o Cerebral Palsy International Sports and Recreation Association (CP-ISRA) o International Blind Sport Association (IBSA) Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych KLASYFIKACJA GENERALNA GRUPA I niewidomi i słabowidzący: B1, B2, B3 GRUPA II głusi i słabosłyszący GRUPA III amputowani:A1, A2, A3, A4, A5, A6, A7, A8, A9 GRUPA IV porażenia i niedowłady kończyn dolnych (i górnych), siedzący na wózkach: 1A, 1B, 1C, 2, 3, 4, 5, 6, GRUPA V inne uszkodzenia narządu ruchu „Les Autres”: L1, L2, L3, L4, L5, L6 GRUPA VI porażenia mózgowe: CP1, CP2, CP3, CP4, CP5, CP6, CP7, CP8, Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych SPORT SPECIFIC CLASSIFICATION • Istnieją szczegółowe przepisy klasyfikacji dotyczące poszczególnych dyscyplin sportowych np.: o koszykówka na wózkach o rugby na wózkach Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych WYNIK KLASYFIKACJI – 1: PODZIAŁ ZAWODNIKÓW NA KLASY STARTOWE: RYWALIZACJA O ZŁOTY MEDAL W KAŻDEJ Z KLAS W JEDNEJ KONKURENCJI MAMY WIĘCEJ NIŻ JEDNEGO ZWYCIĘZCĘ •PŁYWANIE •LEKKOATLETYKA •TENIS STOŁOWY Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych WYNIK KLASYFIKACJI – 2: PODZIAŁ ZAWODNIKÓW NA KLASY STARTOWE: UDZIAŁ W RYWALIZACJI ZAWODNIKÓW RÓŻNYCH RODZAJÓW SCHORZEŃ W JEDNEJ KONKURENCJI MAMY JEDNEGO ZWYCIĘZCĘ •ŻEGLARSTWO •KOSZYKÓWKA NA WÓZKACH •RUGBY NA WÓZKACH Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych WYNIK KLASYFIKACJI – 3: OKREŚLENIE WŚRÓD SPORTOWCÓW MINIMUM NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI (MD) RYWALIZACJA O JEDEN ZŁOTY MEDAL WSZYSTKICH ZAWODNIKÓW POSIADAJĄCYCH MD •PIŁKA SIATKOWA NA SIEDZĄCO •GOALBALL Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych DYSCYPLINY PARAOLIMPIJSKIE Łucznictwo Boccia Piłka nożna (5 osobowa) Piłka nożna (7 osobowa) Goalball Podnoszenie ciężarów Żeglarstwo Pływanie Piłka siatkowa na siedząco Tenis na wózkach Rugby na wózkach Lekkoatletyka Kolarstwo torowe Kolarstwo szosowe Jazda konna Koszykówka na wózkach Strzelectwo Judo Tenis stołowy Szermierka na wózkach Wioślarstwo Biatlon Narciarstwo alpejskie Karling na wózkach Sledge ice hockey Narciarstwo biegowe Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych KLASYFIKACJA Rozwiązania wprowadzone w systemach klasyfikacji nie zawsze spełniają oczekiwania osób związanych ze sportem niepełnosprawnych. Od wielu lat trwają poszukiwania optymalnego systemu klasyfikacji. Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych LICZBA KLAS STARTOWYCH o Lekkoatletyka, pływanie o Zawody sportowe niepełnosprawnych tracą na swej widowiskowości i zwykle są mało zrozumiałe dla widzów Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych LICZBA KLAS STARTOWYCH Postulat Międzynarodowego Komitetu Koordynacyjnego (ICC) oraz Olimpijskiego Komitetu Organizacyjnego (COOB’92) z 1992 roku - ujednolicenie systemów klasyfikacji poprzez łączenie (redukcję) klas o podobnych rodzajach niepełnosprawności i podobnych możliwościach funkcjonalnych. Lekkoatletyka Seul 1988 344 złote medale, Ateny 2004 - 194. Zawodnicy niektórych klas, o różnych typach schorzeń osiągają zbliżone rezultaty w poszczególnych konkurencjach. Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych LEKKOATLETYKA 7 7 6 1 221 2 2 194 PŁYWAN IE TENIS STOŁOWY POD NOSZEN IE CIĘŻARÓW KOLARSTWO TOROWE 9 KOLARSTWO SZOSOWE SZERMIERKA NAWÓZKACH 12 JUDO 13 STRZELECTWO JEŹDZIECTWO 15 ŁUC ZNICTWO BOCCIA 15 TENIS ZIEMNY GOALBALL 16 ŻEGLARSTWO SIATK ÓWKA NA SIEDZĄCO 20 KOSZYKÓWKA NA WÓZKACH RUGBY NA WÓZKACH 28 167 PIŁKA NOŻNA 7-osobowa PIŁKA NOŻNA 5-osobowa Liczba złotych medalistów w poszczególnych dyscyplinach sportu – Igrzyska Paraolimpijskie Ateny 2004 Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych Pchnięce kulą, mężczyźni 14,63 16 14 14,14 11,95 11,75 9,46 12 10,71 11,26 12,16 9,25 10 [m] 11,95 7,85 7,20 8,37 6,52 8 10,81 11,46 13,12 6 4 2 0 F11 F13 F32 F33/34 F35 F36 F37 F38 F40 F42 F44-46 F52 F53 F54 F56 F57 F58 klasa startowa Wyniki uzyskane w poszczególnych klasach startowych (średnia arytmetyczna finalistów) w konkurencji pchnięcia kulą – Igrzyska Paraolimpijskie Ateny 2004 Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych LICZBA KLAS STARTOWYCH o Poszukiwanie obiektywnych kryteriów klasyfikacji dla konkurencji/dyscyplin sportu paraolimpijskiego • skuteczność gry • technika np. napędzania wózka, pływania • sprawność fizyczna (baterie testów sprawności fizycznej specjalnej oraz zdolności koordynacyjnych) • zdolność do podejmowania różnych rodzajów wysiłku (analiza parametrów fizjologicznych) • ??? Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych LICZBA KLAS STARTOWYCH CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ŁĄCZENIU KLAS: o Modyfikacje wykorzystywanego sprzętu sportowego i ortopedycznego o Zmiany przepisów gry Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych LICZBA KLAS STARTOWYCH Łączenie klas nie zawsze wyrównuje szanse zawodników. o Grupa porażeń mózgowych – CP o Tenis ziemny (klasy: „tetra” i „open”) Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych GRUPY „ZANIEDBYWANE” o Osoby z zaburzeniami funkcjonowania narządów wewnętrznych - głównie układu krwionośnego i oddechowego o Tworzenie związków sportowych np. dla osób po transplantacjach narządów wewnętrznych Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych BRAK OBIEKTYWNEJ OCENY ZABURZEŃ KOORDYNACJI • Porażenia mózgowe • Mniejsze szanse w rywalizacji ze sportowcami z innych grup schorzeń • Promowanie dyscyplin przeznaczonych dla grup sportowców prezentujących niewielkie możliwości funkcjonalne Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych PROBLEMY PROCEDURALNE • Zmiany klasyfikacji oraz łączenie klas w trakcie zawodów sportowych • możliwości zmian klasyfikacji podczas zawodów sportowych Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych WYOLBRZYMIANIE WŁASNEJ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI • Stosowanie jednoznacznych kar dla symulujących zawodników. • W systemie klasyfikacji ISMWSF, zawodnik nie współpracujący z klasyfikatorem lub udający większą dysfunkcję, otrzymuje maksymalną ilość punktów w każdej z badanych funkcji. Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych BRAK WYSPECJALIZOWANYCH KLASYFIKATORÓW • Opracowywanie właściwych systemów szkoleń klasyfikatorów • Dbanie o aktywność klasyfikatorów • Systematyczna weryfikacja aktywnych klasyfikatorów Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych MINIMUM NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI • Liberalizacja przepisów „wypierająca” z rywalizacji mniej sprawnych zawodników • Osoby pełnosprawne w sporcie paraolimpijskim ?! • Łucznictwo, strzelectwo, koszykówka na wózkach, piłka siatkowa na siedząco, goalball Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ INTELEKTUALNA • Poszukiwania obiektywnego sposobu oceny stopnia niepełnosprawności intelektualnej Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych Postęp technologiczny Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych Doping technologiczny (!?) Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych Pełnosprawni w sporcie paraolimpijskim, niepełnosprawni w sporcie olimpijskim Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych KOD KLASYFIKACYJNY - CLASSIFICATION CODE Ogólne założenia: Cele Terminologia Procedury Harmonogram Rola lekarzy, fizjoterapeutów, klasyfikatorów, trenerów, związków sportowych Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych ICF classification (WHO) vs. klasyfikacja w sporcie niepełnosprawnych Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych Evidence base classification system Wybrane problemy klasyfikacji w sporcie niepełnosprawnych Dziękuję za uwagę Bartosz Molik: [email protected]
