spis treści
Transkrypt
spis treści
63,675(&, Wprowadzenie: Tadeusz Donocik – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, 3U]HZRGQLF]F\5DG\1DG]RUF]HM3ROVNLHM$JHQFML5R]ZRMX3U]HGVL ELRUF]RFL ........................ 9 Od Autorów: Krystyna *XUELHO±3UH]HV3ROVNLHM$JHQFML5R]ZRMX3U]HGVL ELRUF]RFL ............... 11 Streszczenie..................................................................................................................................... 13 1. Zmiany makroekonomiczne w latach 1999–2000 ............................................................. 19 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. 1.8. 1.9. 1.10. Wzrost gospodarczy............................................................................................................... Inflacja ................................................................................................................................... Finanse publiczne .................................................................................................................. 6\WXDFMDILQDQVRZDSU]HGVL ELRUVWZ...................................................................................... Inwestycje .............................................................................................................................. Rynek pracy ........................................................................................................................... Wynagrodzenia ...................................................................................................................... Handel zagraniczny ............................................................................................................... 3U]HNV]WDáFHQLDZáDVQRFLRZH ............................................................................................... Polska na tle Europy .............................................................................................................. 21 22 22 23 23 24 25 26 26 26 2. Stan sektora MSP w 1999 roku. Trendy rozwojowe w latach 1994–1999 ...................... 29 2.1. 2.1.1. 2.1.2. 2.1.3. 8G]LDáPDá\FKLUHGQLFKSU]HGVL ELRUVWZZZ\WZDU]DQLX3.%LZDUWRFLGRGDQHMEUXtto........ 8G]LDá063ZWZRU]HQLX3.% .............................................................................................. 8G]LDá063ZWZRU]HQLXZDUWRFLGRGDQHMEUXWWR ................................................................ :DUWRüGRGDQDEUXWWRQDSUDFXMFHJRZVHNWRU]HSU\ZDWQ\P............................................. 31 31 32 33 2.2. 2.2.1. 2.2.3. 2.2.4. 2.2.5. /LF]EDSU]HGVL ELRUVWZ .......................................................................................................... 3U]HGVL ELRUVWZD]DUHMHVWURZDQH ........................................................................................... 3U]HGVL ELRUVWZDDNW\ZQH...................................................................................................... '\QDPLND]PLDQOLF]E\SU]HGVL ELRUVWZDNW\ZQ\FK ............................................................ 3U]HGVL ELRUF]RüNRELHW........................................................................................................ 34 34 34 36 37 2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.3.3. 2.3.4. 3UDFXMF\ZVHNWRU]H063 .................................................................................................... /LF]EDSUDFXMF\FKZ063QDNRQLHFUoku.................................................................. 6WUXNWXUDSUDFXMF\FKZVHNWRU]H063 ................................................................................. 7HPSR]PLDQOLF]E\SUDFXMF\FKZURNX ..................................................................... 3UDFXMF\ZV]DUHMVWUHILHJRVSRGDUNL.................................................................................... 38 38 40 41 42 Sytuacja finansowa MSP ....................................................................................................... 3U]\FKRG\SU]HGVL ELRUVWZUy*QHMZLHONRFL......................................................................... DocKRG\SU]HGVL ELRUVWZQDMPQLHMV]\FK .............................................................................. 6\WXDFMDILQDQVRZDSU]HGVL ELRUVWZSURZDG]F\FKNVL JLUDFKXQNRZHL]DWUXGQLDMF\FK SRZ\*HMRVyE ...................................................................................................................... 2.4.4. 6WUXNWXUD(UyGHáILQDQVRZDQLD063 ...................................................................................... 43 43 44 2.4. 2.4.1. 2.4.2. 2.4.3. 44 48 2.5. 2.5.1. 2.5.2. 2.5.3. Inwestycje MSP ..................................................................................................................... 7HPSRZ]URVWXQDNáDGyZLQZHVW\cyjnych w MSP ............................................................... 8G]LDáQDNáDGyZLQZHVW\F\MQ\FK063ZQDNáDGDFKRJyáHP ............................................... 1DNáDG\LQZHVW\F\MQHQDMHGQHJRSUDFXMFHJRZSU\ZDWQ\FK063 .................................... 50 51 52 52 2.6. 2.6.1. 2.6.2. 2.6.3. 2.6.4. 2.6.5. Rola MSP w handlu zagranicznym........................................................................................ Dynamika handlu zagranicznego MSP w 1999 roku............................................................. '\QDPLNDHNVSRUWXLLPSRUWXZEUDQ*DFKJRVSRGDUNL .......................................................... Zmiany struktury MSP w handlu zagranicznym ................................................................... *áyZQHNLHUXQNLKDQGOX]DJUDQLF]QHJR063 ....................................................................... =Uy*QLFRZDQLHUHJLRQDOQHKDQGOX]DJUDQLF]QHJR063......................................................... 53 53 54 54 55 56 2.7. 2.7.1. 2.7.2. 2.7.3. 2.7.4. 2.7.5. 063ZXNáDG]LHUHJLRQDOQ\m (wojewódzkim)...................................................................... 3U]HGVL ELRUVWZD]DUHMHVWURZDQH ........................................................................................... 3U]HGVL ELRUVWZDDNW\ZQH±]PLDQ\ZSU]HVWU]HQQHMORNDOL]DFML063 ................................. 3UDFXMF\ZVHNWRU]H063 .................................................................................................... 3U]\FKRG\]HVSU]HGD*\SURGXNWyZWRZDUyZLPDWHULDáyZ ................................................. 1DNáDG\LQZHVW\F\MQH............................................................................................................ 58 58 59 61 64 65 2.8. Podsumowanie....................................................................................................................... 65 3. Polityka wobec MSP ............................................................................................................ 69 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.1.4. 3.1.5. 3.1.6. 3.1.7. 3ROLW\NDSDVWZD±GRNXPHQW\SURJUDPRZH......................................................................... 6WUDWHJLHVSRáHF]QRHNRQRPLF]QH......................................................................................... Strategie integracyjne ............................................................................................................ 6WUDWHJLHSU]HP\VáRZH........................................................................................................... Polityka wobec MSP.............................................................................................................. Polityka wobec obszarów wiejskich ...................................................................................... Polityka rynku pracy.............................................................................................................. Polityka regionalna ................................................................................................................ 71 71 72 74 77 78 79 82 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.2.5. 3.2.6. 3.2.7. 5HDOL]DFMDSROLW\NLSDVWZDZREHF063............................................................................. ']LDáDQLDSDUODPHQWDUQH ........................................................................................................ ']LDáDQLD]ZL]DQH]LQWHJUDFMHXURSHMVN .......................................................................... Polityka pr]HP\VáRZDLSROLW\NDZREHF063 ....................................................................... Polityka finansowa................................................................................................................. 3URJUDP\]ZL]DQH]SROLW\NU\QNXSUDF\........................................................................... Programy rozwoju obszarów wiejskich ................................................................................. 3URJUDP\]ZL]DQH]SROLW\NUHJLRQDOQ ............................................................................. 86 86 87 87 95 99 102 103 3.3. Podsumowanie....................................................................................................................... 105 4. Stanowisko .RFLRáD5]\PVNRNDWROLFNLHJRZREHFSU]HGVL ELRUF]RFL ........................... 109 5. URGRZLVNRSUDZQHIXQNFMRQRZDQLD063ZU ...................................................... 113 :\ND]XFKZDORQ\FKLZ\GDQ\FKZUDNWyZSUDZQ\FKPDMF\FKZSá\ZQDG]LaáDOQRü063 ........................................................................................................................... 116 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 1DMZD*QLHMV]H]PLDQ\LWHQGHQFMHZ prawodawstwie w 2000 roku ...................................... Zmiany w prawie cywilnym i handlowym ............................................................................ Zmiany w prawie administracyjnym ..................................................................................... Zmiany w prawie finansowym .............................................................................................. ,QQHZD*QH]PLDQ\ ............................................................................................................... 138 138 142 144 146 5.3. 5.3.1. 5.3.2. 5.3.3. 5.3.4. 5.3.5. 1DMLVWRWQLHMV]HSUREOHP\]ZL]DQH]IXQNFMRQRZDQLHPSUawa ............................................ Funkcjonowanie administracji publicznej ............................................................................. ,ORüZ\GDQ\FKDNWyZSUDZQ\FK........................................................................................... ']LDáDQLHDNWyZSUDZDPLHMVFRZHJR..................................................................................... 6WDQVGRZQLFWZDLRUJDQL]DFMDSUDF\VGyZ........................................................................ 2U]HF]QLFWZR7U\EXQDáX.RQVW\WXF\MQHJR ........................................................................... 148 148 149 149 150 151 5.4. Podstawowe problemy procesu stanowienia prawa............................................................... 151 5.5. Dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej ................................. 152 5.6. Podsumowanie....................................................................................................................... 153 6. 3UDZRSRGDWNRZHZURNXQDWOHRVWDWQLHJRG]LHVL FLROHFLD ..................................... 155 6.1. Przepisy ogólne....................................................................................................................... 157 6.2. 6.2.1. 6.2.2. 6.2.3. 6.2.4. 6.2.5. Podatki dochodowe................................................................................................................ Podatek dochodowy od osób fizycznych............................................................................... Podatek dochodowy od osób prawnych ................................................................................ =DFK W\podatkowe w podatkach dochodowych ................................................................... 2ERZL]NLPDá\FKLUHGQLFKSU]HGVL ELRUVWZMDNRSáDWQLNyZSRGDWNXGRFKRGRZHJR ........ Amortyzacja........................................................................................................................... 157 157 162 165 167 167 6.3. Opodatkowanie obrotu........................................................................................................... 6.3.1. 3RGDWHNRGWRZDUyZLXVáXJ................................................................................................... 6.3.2. Podatek akcyzowy ................................................................................................................. 168 168 174 6.4. 6.4.1. 6.4.2. 6.4.3. 6.4.4. 6.4.5. 6.4.6. 3RGDWNLLRSáDW\ORNDOQH ......................................................................................................... 3RGDWHNRGQLHUXFKRPRFL ..................................................................................................... 3RGDWHNRGURGNyZWUDQVSRUWRZ\FK..................................................................................... 2SáDWDWDUJRZD....................................................................................................................... 2SáDWDDGPLQLVWUDF\MQD .......................................................................................................... 2SáDWDVNDUERZD .................................................................................................................... Podatki lokalne w innych krajach.......................................................................................... 175 175 176 177 177 177 178 6.5. 2U]HF]QLFWZR1DF]HOQHJR6GX$GPLQLVWUDF\MQHJRZVSUDZDFKGRW\F]F\FKSRGDWNyZ ... 179 6.6. Przepisy karne........................................................................................................................ 181 5.1. 6.7. Podsumowanie....................................................................................................................... 182 7. :NáDGPDá\FKLUHGQLFKSU]HGVL ELRUVWZZWZRU]HQLHGRFKRGyZ sektora publicznego ............................................................................................................. 185 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 7.7. 7.8. 7.9. Podatki dochodowe................................................................................................................ ,QQHREFL*HQLDZ\QLNXILQDQVRZHJR.................................................................................... Karta podatkowa.................................................................................................................... 2EFL*HQLDZ\QDJURG]HSUDFRZQLNyZ]DWUXGQLRQ\FKZVHNWRU]H063 ............................. 3RGDWHNRGWRZDUyZLXVáXJ................................................................................................... Akcyza ................................................................................................................................... &áR ......................................................................................................................................... 3R]RVWDáHSRGDWNLLRSáDW\...................................................................................................... Podsumowanie....................................................................................................................... 187 190 191 191 192 193 194 195 197 8. 2SLQLHSU]HGVL ELRUFyZRV\VWHPLHSRGDWNRZ\P ............................................................. 199 8.1. 2EFL*HQLDSXEOLF]QHSU]HGVL ELRUVWZ................................................................................... 8.1.1. 2EFL*HQLDILQDQVRZH ............................................................................................................ 8.1.2. 2EFL*HQLDELXURNUDW\F]QH .................................................................................................... 201 201 203 8.2. 2EFL*HQLDSXEOLF]QHDELH*FDSá\QQRüILQDQVRZDILUP..................................................... 206 8.3. $PRUW\]DFMDURGNyZWUZDá\FK ............................................................................................. 209 8.4. =ZROQLHQLDLXOJLSRGDWNRZHZ\NRU]\VW\ZDQHSU]H]SU]HGVL ELRUVWZD................................ 8.4.1. Ulgi inwestycyjne .................................................................................................................. 8.4.2. Ulgi i zwolnienia w podatkach lokalnych.............................................................................. 210 210 211 8.5. 8.5.1. 8.5.2. 8.5.3. Ocena systemu podatkowego................................................................................................. Opinie o obowi]XMF\PV\VWHPLHSRGDWNRZ\P .................................................................. Kontrola skarbowa................................................................................................................. Ocena zmian w systemie podatkowym.................................................................................. 212 212 213 214 8.6. Podsumowanie....................................................................................................................... 217 9. Komputeryzacja i Internet w MSP .................................................................................... 219 9.1. 9.2. 9.3. 9.4. 9.5. 9.6. Rozpowszechnienie komputerów i ,QWHUQHWXZPDá\FKILUPDFK........................................... -DNRüZ\NRU]\VW\ZDQHJRVSU] WX ........................................................................................ Zastosowanie komputerów .................................................................................................... Wykorzystanie Internetu........................................................................................................ Bariery wykorzystania Internetu w firmach .......................................................................... Podsumowanie. Ocena ,QWHUQHWXSU]H]SU]HGVL ELRUFyZ ...................................................... 221 224 225 226 228 229 10. Otoczenie biznesu................................................................................................................. 231 10.1. InstytucjHZVSLHUDMFHSU]HGVL ELRUF]Rü............................................................................ 10.1.1. &KDUDNWHU\VW\NDLQVW\WXFMLZVSLHUDMF\FK063.................................................................. 10.1.2. ,QVW\WXFMHZVSLHUDMFHEL]QHVRQLHNWyU\FKDVSHNWDFKIXQNFMRQRZDQLD063..................... 233 233 238 10.2. 3RUyZQDQLHRSLQLLLQVW\WXFMLG]LDáDMF\FKQDU]HF]063LSU]HGVL ELRUFyZQDWHPDWXVáXJ dla MSP............................................................................................................................... 242 10.3. Administracja publiczna w opinii przedsi ELRUFyZ ............................................................ 10.4. 3URJUDP\ZVSDUFLD063UHDOL]RZDQHSU]H]3ROVN)XQGDFM 063L.UDMRZ\ 6\VWHP8VáXJGOD063........................................................................................................ 3ROVND)XQGDFMD3URPRFMLL5R]ZRMX0Dá\FKLUHGQLFK3U]HGVL ELRUVWZ Informacje podstawowe ...................................................................................................... 3URJUDP\3+$5(UHDOL]RZDQHSU]H])XQGDFM ZURNX ............................................ ,,,:LHOROHWQL3URJUDP8QLL(XURSHMVNLHMGOD0Dá\FKLUHGQLFK3U]HGVL ELRUVWZ ............ 6LHü,QIRUPDFMLGOD%L]QHVXBusiness Information Network – BIN)................................. .UDMRZ\6\VWHP8VáXJGOD063......................................................................................... 10.4.1. 10.4.2. 10.4.3. 10.4.4. 10.4.5. 244 247 247 249 253 254 255 10.5. ,QQHSURJUDP\]HURGNyZSRPRF\]DJUDQLF]QHM]HOHPHQWDPLZVSDUFLDGOD063........... 10.5.1. 3URJUDP6SyMQRFL6SRáHF]QRGospodarczej PHARE 2000 .............................................. 10.5.2. 93URJUDP5DPRZ\%DGD9353RVW SX7HFKQRORJLF]QHJR i Prezentacji (1998–2002) ................................................................................................... 10.5.3. Leonardo da Vinci. Program Edukacyjny Unii Europejskiej.............................................. 10.5.4. 3URJUDP0Dá\FKGrantów................................................................................................... 10.5.5. Program Agrolinia 2000...................................................................................................... 10.5.6. Program Pomocy Finansowej dla MSP administrowaQ\SU]H].RPLVM (XURSHMVN ......... 10.5.7. 3RPRF]HURGNyZ$PHU\NDVNLHM$JHQFMLGV5R]ZRMX0L G]\QDURGRZHJR.................. 10.5.8. Programy bilateralne ........................................................................................................... 258 259 259 259 260 260 261 10.6. Podsumowanie .................................................................................................................... 262 11. 3RGDWNRZHLILQDQVRZHEDULHU\UR]ZRMXSU]HGVL ELRUVWZ ............................................. 265 11.1. 11.1.1. 11.1.2. 11.1.3. Poziom fiskalizmu............................................................................................................... Podatki dochodowe ............................................................................................................. 3RGDWHNRGZDUWRFLGRGDQHMLSRGDWHNDNF\]RZ\.............................................................. Podatki lokalne.................................................................................................................... 267 267 268 268 11.2. Skomplikowanie systemu prawa podatkowego .................................................................. 268 11.3. 1LHMDVQRüSU]HSLVyZ.......................................................................................................... 268 11.4. 1LHVWDELOQRüV\VWHPX ......................................................................................................... 269 11.5. %DULHU\]ZL]DQH]V\VWHPHPSRGDWNRZ\PZHGáXJSU]HGVL ELRUFyZ ............................... 270 11.6. 'RVW SGR(UyGHáILQDQVRZDQLD ........................................................................................... 11.6.1. )LQDQVRZDQLH]H(UyGHáEDQNRZ\FK.................................................................................... 11.6.2. Pomoc finansowa instytucji niekomercyjnych.................................................................... 271 271 272 257 257 11.6.3. 'RVW SGR(UyGHáILQDQVRZDQLDZRFHQLHSU]HGVL ELRUVWZ.................................................. 272 1LH]DOH*QLHNVSHUFLRSUDZLHSRGDWNRZ\P........................................................................ 273 12. Aneksy $QHNV7DEHOHVWDW\VW\F]QHREUD]XMFHVWDQVHNWRUD063Z3ROVFHZU ............................ $QHNV:\ND]DNWyZSUDZQ\FK]]DNUHVXSUDZDSRGDWNRZHJRRERZL]XMF\FKZURNX .. $QHNV7DEHOHREUD]XMFHZNáDG063ZWZRU]HQLHGRFKRGyZVHNWRUDSXEOLF]QHJR .................. Aneks 4. Lista instytucji reprezentowanych w Radzie Nadzorczej Polskiej Agencji Rozwoju Przedsi ELRUF]RFL ............................................................................................................ 329 Bibliografia ...................................................................................................................................... 330 6SLVX*\ZDQ\FKVNUyWyZ.................................................................................................................. 334 282 314 319