Informacja dla chorego na temat operacji
Transkrypt
Informacja dla chorego na temat operacji
biomedycznych, które to umo¿liwi¹. Wszystko wskazuje na to, ¿e w perspektywie tego stulecia mo¿liwoci technologii genetycznej zmieni¹ ca³kowicie nasze odczuwanie i rozumienie w³asnej cielesnoci, a oferowane przez medycynê korzyci bêd¹ tak du¿e, ¿e przezwyci꿹 wszelkie opory. Bêdzie tak tym bardziej, im bardziej zlaicyzowane stawaæ siê bêd¹ spo³ecznoci ludzkie. Niewykluczone jednak, ¿e ju¿ wczeniej nast¹pi jaka forma medycznego uspo³ecznienia zw³ok, polegaj¹ca na tym, ¿e z mocy prawa wszystkie nadaj¹ce siê do wykorzystania medycznego czêci cia³a osoby zmar³ej bêd¹ musia³y zostaæ pobrane. Ustanowienie takiego prawa wymaga³oby oczywicie daleko posuniêtej zmiany nastawienia wobec w³asnej cielesnoci, jednak wydaje siê, ¿e w tym kierunku przebiegaæ bêdzie ewolucja naszego rozumienia i odczuwania w³asnego cia³a. Zapewne dokonywaæ siê ona bêdzie wraz ze zwiêkszaniem siê mo¿liwoci technologii medycznej, generowanej dynamicznym rozwojem nauk biomedycznych. Prof. Maria Nowacka, Katedra Bioetyki i Antropologii Filozoficznej Uniwersytet w Bia³ymstoku Informacja dla chorego na temat operacji przeszczepienia nerki oraz Formularz wiadomej zgody chorego na operacjê przeszczepienia nerki Zosta³/a Pan/Pani zakwalifikowany/a do zabiegu przeszczepienia nerki pochodz¹cej od osoby zmar³ej lub od ¿ywego dawcy. Celem tej operacji jest leczenie schy³kowej niewydolnoci w³asnych nerek. Jest niezmiernie wa¿ne zarówno dla Pana/Pani, jak i dla lekarzy przeprowadzaj¹cych zabieg i zajmuj¹cych siê leczeniem chorych po przeszczepieniu, aby Pan/Pani: w pe³ni zrozumia³/a korzyci oraz ryzyko zwi¹zane z przeszczepieniem nerki, uzyska³/a mo¿liwie wyczerpuj¹ce informacje o przebiegu operacji i dalszym leczeniu, uzupe³ni³/a wiedzê nabyt¹ dotychczas od lekarzy podczas kwalifikacji do zabiegu, pog³êbi³/a lub sprostowa³/a informacje uzyskane w rozmowach z innymi pacjentami, albo przeczytane w prasie lub Internecie. Otrzymuje Pan/Pani ten dokument wraz z listem potwierdzaj¹cym wpisanie na Krajow¹ Listê Oczekuj¹cych na Przeszczepienie Nerki pragniemy bowiem daæ Panu/Pani czas na przeczytanie go oraz przygotowanie i skierowanie pytañ do swoich lekarzy. Ten sam lub bardzo podobny dokument otrzyma Pan/Pani do podpisania bezporednio przed operacj¹ przeszczepienia nerki w orodku transplantacyjnym Prosimy o dok³adne zapoznanie siê z tym dokumentem przed podpisaniem wiadomej zgody na przeszczepienie nerki. Je¿eli zmieni Pan/Pani zdanie, mo¿e Pan/Pani w dowolnym momencie wycofaæ tê zgodê bez ¿adnych konsekwencji, a dotychczasowa forma leczenia nerkozastêpczego bêdzie kontynuowana. Informacja skierowana jest tak¿e do rodziców i prawnych opiekunów niepe³noletnich potencjalnych biorców nerki. W takim przypadku wiadom¹ zgodê na operacjê wyra¿aj¹ rodzice lub prawni opiekunowie. 101 INFORMACJA DLA CHOREGO NT. OPERACJI PRZESZCZEPIENIA NERKI Celem operacji przeszczepienia nerki jest osi¹gniêcie wyd³u¿enia oraz znacznej poprawy komfortu ¿ycia pacjenta. Aby decyzja o podjêciu ryzyka operacji by³a wiadoma, pragniemy przekazaæ Pañstwu mo¿liwie du¿o informacji. Nale¿y zdawaæ sobie sprawê, ¿e ka¿dy zabieg operacyjny niesie ze sob¹ ryzyko. Ryzyko to zale¿y od wielu czynników. Niektóre mo¿na doæ precyzyjnie przewidzieæ i okreliæ, czêæ niestety jest nieprzewidywalna. Poznanie i wywa¿enie ich pozwoli na racjonalne i wiadome podjêcie decyzji wyra¿aj¹cej zgodê na przeszczepienie. Przedstawiamy informacje dotycz¹ce statystyki, wyboru dawcy, przebiegu operacji, rokowañ, leczenia pooperacyjnego i zagro¿eñ zwi¹zanych z operacj¹ i ewentualnych powik³añ pooperacyjnych. Rocznie w Polsce ponad 2 tysi¹ce chorych czeka na przeszczepienie nerki, a oko³o 1000 z nich przeszczep otrzymuje. Wszyscy chorzy zakwalifikowani do operacji trafiaj¹ na Krajow¹ Listê Osób Oczekuj¹cych na Przeszczepienie. Lista ta jest wspólna dla ca³ej Polski. Kryteria warunkuj¹ce przeszczepienie i kolejnoæ wykonania zabiegu zale¿¹ od wielu czynników medycznych i s¹ cile okrelone przez Krajow¹ Radê Transplantacyjn¹ i Poltransplant (http://www.poltransplant.org.pl/klo.html). Najwa¿niejszym warunkiem jest zgodnoæ grup g³ównych krwi A, B, AB, 0 (zgodnoæ czynnika Rh nie ma znaczenia), pilnoæ wykonania zabiegu (pierwszeñstwo maj¹ np. chorzy, u których nie ma mo¿liwoci przeprowadzania dializ), podobieñstwo antygenów tkankowych miêdzy dawc¹ a biorc¹, brak obecnoci we krwi biorcy przeciwcia³ skierowanych przeciwko komórkom przeszczepu, czas oczekiwania na przeszczep. Pewne pierwszeñstwo na licie maj¹ równie¿ dzieci. Zanim znajdzie siê odpowiedni narz¹d dla konkretnej osoby mo¿e niestety min¹æ nawet kilka lat. W tym czasie (oczekiwania na przeszczepienie nerki) Pana/Pani surowica bêdzie co 6 tygodni wysy³ana do wszystkich pracowni zgodnoci tkankowej, by w momencie gdy pojawi siê potencjalny dawca nerki mo¿na by³o wykonaæ próbê krzy¿ow¹ a raz w roku Pana/Pani zg³oszenie do KLO bêdzie uaktualniane przez lekarza prowadz¹cego. Chory, w przypadku którego przewidywane jest leczenie przeszczepieniem nerki pobranej od ¿ywej, bliskiej osoby, tak¿e umieszczany jest na Krajowej Licie Osób Oczekuj¹cych na Przeszczepienie. W takim przypadku dawca i biorca s¹ cile okreleni. Biorca lub jego przedstawiciel prawny wyra¿a zgodê na przeszczepienie nerki od konkretnego dawcy, a dawca wyra¿a oddzieln¹ zgodê na pobranie nerki i przeszczepienie jej konkretnemu biorcy. Przeszczepienie nerki wi¹¿e siê z nastêpuj¹cymi korzyciami: Dalsze leczenie dializami nie jest konieczne. W wiêkszoci przypadków poprawie ulega jakoæ ¿ycia. D³ugoæ ¿ycia pacjenta z czynnym przeszczepem nerki jest zazwyczaj d³u¿sza ni¿ chorego w podobnym wieku, pozostaj¹cego na leczeniu dializami. Udane przeszczepienie nerki mo¿e spowodowaæ ust¹pienie niedokrwistoci oraz poprawê wydolnoci fizycznej. Powraca wydzielanie innych hormonów, w tym p³ciowych. Kobieta mo¿e zajæ w ci¹¿ê i urodziæ zdrowe dziecko, a mê¿czyzna mo¿e zostaæ ojcem. Trudno jednak zagwarantowaæ, ¿e ulegn¹ poprawie wszystkie czy nawet którykolwiek z wy¿ej wymienionych elementów, bowiem na wynik przeszczepienia, jak ju¿ zaznaczylimy, wp³ywa wiele czynników, a znaczenie niektórych w konkretnym przypadku trudno przewidzieæ przed transplantacj¹. Gdy pojawi siê narz¹d odpowiedni do przeszczepienia, otrzyma Pan/Pani telefoniczne powiadomienie. Po odebraniu tej wiadomoci, nale¿y jak najszybciej udaæ siê do swojego orodka nefrologicznego, gdzie odbêdzie siê badanie w celu wykluczenia aktualnych przeciwwskazañ medycznych do transplantacji (np. wykluczenia rozwijaj¹cej siê infekcji, zaostrzenia chorób uk³adu kr¹¿enia lub oddechowego) oraz jeli bêdzie to konieczne dializa. Nastêpnie przejedzie Pan/Pani do szpitala (jednego z kilkunastu w Polsce), w którym odbêdzie siê zabieg przeszczepienia. W tym momencie zespó³ lekarzy transplantologów powinien ju¿ znaæ ryzyko zwi¹zane z konkretnym, dostêpnym do przeszczepienia narz¹dem i ma obowi¹zek udzieliæ Pani/Panu wyczerpuj¹cej informacji o zagro¿eniach p³yn¹cych z przeszczepienia i ryzyku zwi¹zanym z ewentualnym oczekiwaniem na kolejny dostêpny narz¹d. Ma Pani/Pan prawo zawsze odmówiæ zgody na wykonanie zabiegu. W takiej sytuacji lub jeli pobrany narz¹d okaza³by siê nieprzydatny do przeszczepienia, powróci Pan/Pani do domu, a dotychczasowe leczenie bêdzie kontynuowane. 102 Przebieg operacji przeszczepienia nerki Zabieg przeprowadza siê w znieczuleniu ogólnym, o szczegó³ach znieczulenia zostanie Pan/Pani poinformowany/a przez lekarza anestezjologa. Chirurg wykona ciêcie w dole brzucha, zazwyczaj po prawej lub lewej stronie. Now¹ nerkê przyszywa siê do du¿ych naczyñ krwiononych w pobli¿u pêcherza moczowego. W rzadkich sytuacjach konieczny jest inny wybór miejsca przeszczepienia lub dodatkowe zabiegi, np. usuniêcie nerki w³asnej. Konieczne decyzje, maj¹ce na wzglêdzie wy³¹cznie dobro Pana/Pani mog¹ byæ zmienione lub podjête w trakcie trwania zabiegu. W trakcie operacji do pêcherza moczowego zostanie wprowadzony cewnik, a w okolicê przeszczepionej nerki dren, które zostan¹ usuniête w kilka dni po zabiegu. Zabieg zazwyczaj trwa od 2 do 4 godzin. Po transplantacji nerki pacjent przyjmuje codziennie leki immunosupresyjne, które zapobiegaj¹ procesowi odrzucania. Leczenie to jest konieczne przez ca³y okres funkcjonowania przeszczepu. W trakcie zabiegu mo¿e byæ wykonana dokumentacja fotograficzna lub filmowa. Dokumentacja ta nie bêdzie pozwalaæ na zidentyfikowanie Pana/Pani osoby i mo¿e byæ wykorzystana wy³¹cznie do celów dydaktycznych lub naukowych. Leczenie biorcy po przeszczepie Czas Pana/Pani pobytu w szpitalu po operacji zale¿eæ bêdzie od szybkoci powrotu do zdrowia, pojawienia siê ewentualnych powik³añ i czynnoci przeszczepionej nerki. Zazwyczaj chorzy spêdzaj¹ w szpitalu 23 tygodnie. Przez kilka tygodni po zabiegu obowi¹zywaæ bêd¹ pewne ograniczenia aktywnoci fizycznej. Bezporednio po operacji co 12 tygodnie, a po kilku miesi¹cach nieco rzadziej bêdzie Pan/Pani musia³/a stawiaæ siê w orodku transplantacyjnym w celu kontroli, wykonania badañ laboratoryjnych oraz obrazowych oceniaj¹cych czynnoæ przeszczepionej nerki oraz jakoæ leczenia. Wród tych badañ znajduje siê przezskórna biopsja przeszczepu, wykonywana rutynowo lub w razie wskazañ klinicznych, która s³u¿y rozpoznaniu odrzucania, nawrotu choroby podstawowej lub innych powik³añ. Przez ca³e ¿ycie przeszczepu, aby podtrzymaæ jego czynnoæ i zapobiec odrzuceniu, bêdzie Pan/Pani musia³/a przyjmowaæ leki immunosupresyjne. Leczenia tego pod ¿adnym pozorem nie wolno odstawiaæ, robiæ w nim przerw, zapomnieæ czy samowolnie modyfikowaæ! Leki immunosupresyjne mog¹ powodowaæ szereg niepo¿¹danych reakcji (np. przyrost masy cia³a, depresjê, objawy neurologiczne, nadcinienie têtnicze, wypadanie w³osów, przerost dzi¹se³ i inne). O szczegó³ach poinformuje lekarz przed przeszczepieniem, kiedy ustalony zostanie odpowiedni dla Pana/Pani sk³ad oraz schemat leczenia immunosupresyjnego oraz ka¿dorazowo póniej, gdy zmiana sposobu leczenia okaza³aby siê konieczna. Niektóre z leków mog¹ bardzo szkodliwie dzia³aæ na p³ód, dlatego kobiety w okresie rozrodczym musz¹ stosowaæ skuteczne metody antykoncepcyjne, a ewentualna ci¹¿a powinna byæ wczeniej zaplanowana i omówiona z lekarzem. Ryzyko Przed poddaniem siê zabiegowi przeszczepienie nerki, powinien Pan/Pani zdawaæ sobie sprawê ze zwi¹zanych z nim zagro¿eñ. Wymienione ni¿ej zagro¿enia s¹ ogólnie znane, jednak istniej¹ równie¿, jak ju¿ wspomnielimy, zagro¿enia trudne do przewidzenia, których nie sposób wymieniæ. 1. U oko³o 30% chorych przeszczepiona nerka nie podejmuje czynnoci od razu po zabiegu lecz z kilkudniowym lub kilkutygodniowym opónieniem. Przez ten czas pacjent jest nadal dializowany, tak jak odbywa³o siê to przed operacj¹ przeszczepienia. Wyd³u¿a siê czas pobytu biorcy w szpitalu i zwiêksza ryzyko innych powik³añ. 2. W trakcie lub po zabiegu z powodu krwawienia z uszkodzonych naczyñ konieczne mo¿e byæ przetaczanie krwi lub jej preparatów, a w niektórych przypadkach ponowna operacja w celu zamkniêcia krwawi¹cych miejsc. 3. U niewielkiego odsetka chorych wystêpuje zakrzepica têtnicy lub ¿y³y nerki przeszczepionej (zatkanie naczynia). Wyst¹pienie tego powik³ania wymaga kolejnej operacji, w czêci przypadków zakoñczonej usuniêciem przeszczepu i powrotem chorego na dializy. 4. U wielu chorych wystêpuj¹ zaburzenia w gojeniu rany. U oko³o 5% wystêpuje krwawienie, zaka¿enie, przepuklina, przeciek moczu lub zwê¿enie dróg odprowadzaj¹cych mocz wymagaj¹ce kolejnej operacji. Wiêkszoæ chorych odczuwa ból w okolicy rany operacyjnej, który zmniejsza siê w ci¹gu kilku dni a potem ustêpuje. U czêci pacjentów w okolicy rany wystêpuj¹ równie¿ przejciowe zaburzenia czucia. 5. U kilku procent chorych przez pozostawiony w ranie dren utrzymuje siê wyciek p³ynnej treci przez okres kilku kilkunastu dni (rzadko d³u¿ej), który uniemo¿liwia usuniêcie drenu i niekiedy zmusza do leczenia operacyjnego. Czasem po usuniêciu drenu w okolicy przeszczepu pojawiaj¹ siê zbiorniki 103 p³ynu (ch³onki) uciskaj¹ce nerkê lub gro¿¹ce rozwojem zaka¿enia i konieczne mo¿e byæ ich opró¿nienie przez nak³ucie, ponowne wprowadzenie drenu lub zabieg operacyjny. 6. U czêci chorych w celu zwiêkszenia bezpieczeñstwa zespolenia moczowodu z pêcherzem moczowym pozostawia siê cewnik w drogach moczowych na oko³o 6 tygodni, po czym usuwa siê go w znieczuleniu przez cewkê moczow¹. 7. Wszyscy biorcy przeszczepu musz¹ stale przyjmowaæ leki zapobiegaj¹ce odrzuceniu przeszczepu (immunosupresyjne). Leki te bêdzie Pan/Pani przyjmowaæ do koñca ¿ycia przeszczepu. Leki te mog¹ powodowaæ niekiedy powa¿ne a nawet zagra¿aj¹ce ¿yciu powik³ania. Najwa¿niejsze i najczêstsze z tych powik³añ to zaka¿enia (w tym we wczesnym okresie zapalenie p³uc i zaka¿enie dróg moczowych), pewne typy nowotworów oraz uszkodzenie uk³adu nerwowego. Aby unikn¹æ tych powik³añ, immunosupresja musi byæ cile kontrolowana, a leki przyjmowane systematycznie w zlecony przez lekarza sposób. Leki te mog¹ równie¿ podnosiæ cinienie krwi, stê¿enie cholesterolu w surowicy, zmniejszaæ gêstoæ koci, powodowaæ lub nasilaæ cukrzycê, hamowaæ wytwarzanie krwinek w szpiku kostnym oraz powodowaæ niechciane efekty kosmetyczne jak obrzêk twarzy, tr¹dzik, nadmierny porost w³osów lub ich utratê, przerost dzi¹se³. 8. Ciê¿sze powik³ania s¹ rzadkie i wystêpuj¹ u mniej ni¿ 1 na 10 chorych. Nale¿¹ do nich miêdzy innymi: a) zakrzepy w du¿ych ¿y³ach, zw³aszcza koñczyn dolnych b) przeniesienie choroby od dawcy narz¹du wraz z przeszczepem (zaka¿enia, nowotworu, choroby nerek) c) nawrót w przeszczepionym narz¹dzie choroby, która doprowadzi³a do niewydolnoci w³asnych nerek d) niepodjêcie czynnoci przez przeszczep e) uszkodzenie w trakcie zabiegu nerwów, naczyñ krwiononych, przewodu pokarmowego lub narz¹dów rozrodczych f) zawa³ serca g) udar mózgu h) g³êbokie zaka¿enia miejsca operowanego i) nowotwór j) mieræ biorcy 9. Przeciêtnie przeszczepiona od dawcy zmar³ego nerka prze¿ywa 710 lat, a od ¿ywego oko³o 15 lat. U czêci chorych nawraca choroba podstawowa lub rozwija siê przewlek³e odrzucanie. Niekiedy konieczne jest powtórne przeszczepienie nerki, aczkolwiek czêæ chorych nie bêdzie mog³a zostaæ zakwalifikowana do kolejnych przeszczepieñ. 10.Na podstawie danych zgromadzonych w polskim rejestrze przeszczepieñ dotycz¹cych leczenia przeszczepieniem nerki, w ci¹gu 3 lat po operacji ryzyko utraty przeszczepu wynosi 17% w przypadku, gdy przeszczep pochodzi od osoby zmar³ej i 6%, gdy nerka pochodzi od ¿ywego dawcy. Ryzyko mierci biorcy w ci¹gu 3 lat po przeszczepieniu wynosi 8%, gdy narz¹d pochodzi od osoby zmar³ej i 1%, gdy od ¿ywego dawcy. rednio przeszczepiona nerka prze¿ywa nieco ponad 10 lat, ale zdarzaj¹ siê prze¿ycia ponad trzydziestoletnie. Przeszczepianie nerek od zmar³ych dawców o rozszerzonych kryteriach Istnieje wiele stanów i chorób u dawcy przeszczepu, które mog¹ negatywnie wp³ywaæ na czynnoæ nerki po przeszczepieniu jak np.: palenie, nadcinienie têtnicze, przebyte zaka¿enia, mia¿d¿yca, cukrzyca lub starszy wiek. Obci¹¿enia takie stwierdza siê u oko³o po³owy zmar³ych dawców narz¹dów. Dawców takich okrela siê czasem jako dawców o rozszerzonych kryteriach. Mimo ¿e wyniki przeszczepiania nerek pochodz¹cych od tych dawców s¹ nieznacznie gorsze ni¿ w przypadku przeszczepienia od dawców optymalnych, to ze wzglêdu na ci¹g³y niedobór nerek dostêpnych do przeszczepienia, narz¹dy takie s¹ wykorzystywane przez wszystkie zespo³y transplantacyjne w Polsce. Oddzielne ryzyko zwi¹zane z przeszczepieniem mo¿e wynikaæ ze zbyt d³ugiego czasu przechowywania nerki przed operacj¹. Informacje o takich zagro¿eniach stwierdzonych u dawcy nerki uzyska Pan/Pani bezporednio przed przeszczepieniem (patrz ni¿ej). Jeli nie zgodzi siê Pani/Pan na zaakceptowanie nieco wiêkszego ryzyka zwi¹zanego z ewentualnym przeszczepieniem nerki pochodz¹cej od dawcy o rozszerzonych kryteriach, proszê poinformowaæ o tym lekarza, który bêdzie wzywa³ Pana/Pani¹ do przeszczepienia, lekarza w orodku nefrologicznym lub lekarza w orodku transplantacyjnym. Taki brak zgody mo¿e siê wi¹zaæ z d³u¿szym okresem oczekiwania na przeszczepienie. 104 W czterech szczególnych sytuacjach zwi¹zanych ze zwiêkszonym ryzykiem przeszczepienia lub gorszymi ni¿ przeciêtne wynikami lekarz udzielaj¹cy informacji bêdzie prosi³ o wyra¿enie osobnej zgody na operacjê. Bêdzie to mia³o miejsce gdy: 1. Nerka zosta³a pobrana od dawcy o rozszerzonych kryteriach wg klasyfikacji UNOS (amerykañska organizacja wymiany narz¹dów), czyli od dawcy który mia³ 60 lub wiêcej lat lub od dawcy, który mia³ 50 i wiêcej lat oraz dwa z trzech nastêpuj¹cych czynników: poziom kreatyniny powy¿ej 1,5 mg/dl, nadcinienie têtnicze, zgon w wyniku naczyniowej choroby mózgu. 2. Nerka zosta³a pobrana od dawcy, u którego stwierdzono przeciwcia³a przeciwko wirusowemu zapaleniu w¹troby typu C (anty-HCV). Dotyczy to potencjalnych biorców, którzy maj¹ aktywne zaka¿enie tym wirusem. 3. Nerka pochodzi od zmar³ego, u którego zgon stwierdzono w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania kr¹¿enia. 4. Nerka pochodzi od dawcy z rozpoznanym obecnie lub w przesz³oci nowotworem przy istniej¹cym, ale bardzo niskim ryzyku przeniesienia nowotworu wraz z przeszczepem. Ryzyko zwi¹zane z przeszczepieniem nerki od konkretnego dawcy Istotne informacje o dawcy o rozszerzonych kryteriach Tê czêæ informacji potencjalny biorca uzyskuje bezporednio przed przeszczepieniem. W tym miejscu lekarz wpisuje czynniki ryzyka. .. .......................................................................................... .. .. FORMULARZ WIADOMEJ ZGODY CHOREGO/ RODZICA/ OPIEKUNA PRAWNEGO NA OPERACJÊ PRZESZCZEPIENIA NERKI Pacjent/rodzic/opiekun prawny. Zapozna³em siê z przedstawionymi wy¿ej informacjami na temat przeszczepienia nerki. Mia³em/mia³am mo¿liwoæ zadania pytañ i na wszystkie uzyska³am wyczerpuj¹c¹ i satysfakcjonuj¹c¹ odpowied. Niniejszym wyra¿am zgodê na przeprowadzenie zabiegu przeszczepienia nerki (u mojego syna/córki). Imiê i nazwisko chorego .......................................... Imiê i nazwisko rodzica / opiekuna prawnego ............................................... Podpis chorego/rodzica/opiekuna prawnego Miejscowoæ i data Lekarz Wyjani³em naturê, zagro¿enia i korzyci oraz alternatywy przeszczepienia nerki oraz odpowiedzia³em na wszystkie pytania pacjentki/pacjenta/rodzica. Pacjent/pacjentka/rodzic zrozumia³/a informacje zawarte w niniejszym dokumencie, otrzyma³/a kopiê niniejszego dokumentu i wyra¿a nieprzymuszon¹ i wiadom¹ zgodê na zabieg przeszczepienia nerki. Nazwisko lekarza Podpis lekarza Miejscowoæ i data 105