Przewodnik eksportera po rynku Ukrainy

Przewodnik eksportera
po rynku Ukrainy
Spis treści
1. 2. 3. 4. WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA POLSKI Z UKRAINĄ ...................................... 2 1.1. SPECYFIKA RYNKU.......................................................................................... 2 1.2. WYMIANA HANDLOWA.................................................................................. 2 1.3. MOŻLIWOŚCI EKSPORTOWE BRANŻ I TOWARÓW .................................. 3 KWESTIE PRAWNE..................................................................................................... 3 2.1. REGULACJE CELNE.......................................................................................... 3 2.2. ZAMÓWIENIA PUBLICZNE ............................................................................. 4 2.3. OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ ............................................... 5 2.4. ROZSTRZYGANIE SPORÓW, WINDYKACJA NALEŻNOŚCI ..................... 5 PRZEDSIĘWZIĘCIA TARGOWO-WYSTAWIENNICZE NA UKRAINIE. ........ 6 WAŻNE ADRESY I LINKI........................................................................................... 7 4.1. POLSKIE PLACÓWKI DYPLOMATYCZNE NA UKRAINIE ........................ 7 4.2. WYBRANE ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ ................................ 8 4.3. WYBRANE ORGANIZACJE SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO................ 9 4.4. WAŻNIEJSZE ORGANIZACJE WYSTAWIENNICZE .................................... 9 1
1.
WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA POLSKI Z UKRAINĄ
1.1. SPECYFIKA RYNKU
Ukraina (ukr. Україна, Ukrajina) – państwo położone w Europie Wschodniej, z dostępem do
Morza Czarnego. Graniczy od północy z Białorusią, od zachodu z Polską, Słowacją
i Węgrami, a od południa z Rumunią i Mołdawią, natomiast od północnego – wschodu
i wschodu z Federacją Rosyjską. Powierzchnia kraju: 603 700 km², liczba ludności: ok. 45,6
mln osób. Językiem urzędowym jest język ukraiński. Ukraina była najważniejszą, po Rosji,
republiką Związku Radzieckiego. Wartość produkcji Ukrainy czterokrotnie przewyższała
produkcję następnej w kolejności republiki. Żyzne ukraińskie czarnoziemy dawały ponad
25% rolniczej produkcji Związku Radzieckiego. Stąd pochodziły też znaczące ilości mięsa,
mleka, zboża i warzyw przeznaczone dla innych republik. Analogicznie, przemysł
ciężki Ukrainy dostarczał wyposażenie i surowce do ośrodków przemysłowych
i wydobywczych pozostałych republik. Aktualnie Ukraina zależna jest od importu energii,
zwłaszcza gazu ziemnego. Obecnie gospodarka ukraińska opiera się głównie na przemyśle
metalurgicznym (ok. 23% produkcji przemysłowej), spożywczym (18%), maszynowym
(ok. 12%) i wydobywczym (ok. 11%). Wpływy z eksportu surowców i nisko przetworzonych
wyrobów metalowych dostarczają ok. 70% wpływów do budżetu. Ukraina jest członkiem –
założycielem Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz organizacji regionalnych
i sub-regionalnych tj. Wspólnoty Niepodległych Państw, OBWE, GUAM i Organizacji
Państw Morza Czarnego. Od maja 2008 r. Ukraina jest członkiem Światowej Organizacji
Handlu.
1.2. WYMIANA HANDLOWA
Poziom i znaczenie wymiany handlowej
Według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego RP, obroty towarowe pomiędzy
Polską i Ukrainą w 2011 r. wyniosły 7.475,7 mln USD (wzrost o 30,3%), w tym polski
eksport na Ukrainę osiągnął wartość 4.694,2 mln USD (wzrost o 19,8%), a import – 2.781,5
mln USD (wzrost o 53%). Tym samym w polsko-ukraińskich obrotach handlowych nadal
utrzymuje się dodatnie dla Polski saldo tych obrotów, które w 2011 r. (wg danych wstępnych)
wyniosło 1.912,8 mln USD .
Znaczenie rynku ukraińskiego w polskim eksporcie w stosunku do roku 2010 nieznacznie
wzrosło i ukształtowało się na poziomie 2,5% – co plasuje Ukrainę na 10 pozycji wśród
odbiorców polskich towarów w 2011 r. (z punktu widzenia ukraińskiego importu, dostawy
towarów z Polski stanowiły 3,9% łącznego poziomu importu towarów na Ukrainę – co
pozwoliło Polsce zająć 5 miejsce wśród dostawców towarów z zagranicy). Z kolei znaczenie
importu towarów z Ukrainy do Polski w 2011 r. wyniosło 1,3% – co oznacza, iż Ukraina
utrzymała 19 pozycję wśród głównych dostawców towarów do Polski (z punktu widzenia
ukraińskiego eksportu, dostawy towarów do Polski stanowiły 4,1% łącznego poziomu
eksportu ukraińskich towarów za granicę – co pozwoliło Polsce zająć 4 miejsce wśród
odbiorców towarów z Ukrainy).
Struktura wymiany handlowej
W strukturze polskiego eksportu na Ukrainę najważniejszą pozycję w 2011 r. (według danych
wstępnych) zajęły urządzenia elektryczne i mechaniczne (19,1% łącznego poziomu polskiego
eksportu na Ukrainę). Kolejne miejsca zajęły tworzywa sztuczne i wyroby przemysłu
gumowego (11,3%), wyroby z metali nieszlachetnych (10,9%), wyroby chemiczne (10,2%),
2
środki transportu (8,9%), wyroby przemysłu papierniczego (6,9%) oraz wyroby przemysłu
lekkiego (5,5%).
Z kolei w strukturze polskiego importu z Ukrainy najważniejszymi pozycjami w 2011 r. (wg
danych wstępnych) były wyroby przemysłu hutniczego (28,7%) oraz produkty mineralne
(28,7%, głównie rudy żelaza). Do innych ważnych pozycji importowych z Ukrainy zaliczyć
należy: produkty pochodzenia roślinnego (9,7%), wyroby chemiczne (8,3%), urządzenia
elektryczne i mechaniczne (6,6%) oraz drewno i wyroby z drewna (5,7%).
Dodatkowe informacje
Szczegółowe informacje o strukturze polsko-ukraińskiej wymiany handlowej są publikowane
co kwartał na stronie internetowej Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP
w Kijowie (http://www.kiev.trade.go.pl) w zakładce „Ukraina / Polsko-ukraińska współpraca
gospodarcza”.
1.3.
MOŻLIWOŚCI EKSPORTOWE BRANŻ I TOWARÓW
Obecna sytuacja gospodarcza Ukrainie (ponowne ożywienie w większości sektorów
gospodarki tego kraju po kryzysie gospodarczym lat 2008-2009) pozwala zakładać,
iż zainteresowanie ukraińskim rynkiem ponownie szybko będzie rosnąć. W sytuacji coraz
lepszej koniunktury na ukraińskim rynku do perspektywicznych kierunków na tym rynku
zaliczyć należy:
ƒ energetykę – inwestycje w pozyskiwanie surowców energetycznych (zwłaszcza węgla
i gazu ziemnego oraz surowców odnawialnych); dostawy maszyn, urządzeń i technologii
do modernizacji i podwyższania poziomu bezpieczeństwa produkcji w sektorach
pozyskiwania surowców energetycznych, wytwarzania i przesyłu energii; dostawy
maszyn, urządzeń i technologii energooszczędnych.
ƒ branżę rolno-spożywczą – inwestycje w hodowle zwierząt i uprawę roślin,
magazynowanie towarów rolno-spożywczych oraz przetwórstwo rolno-spożywcze;
dostawy maszyn, technologii i know-how;
ƒ budownictwo – inwestycje w budownictwo mieszkaniowe, dostawy i/lub produkcja
maszyn, urządzeń i materiałów wykończeniowych, inwestycje infrastrukturalne;
ƒ sektor dóbr konsumpcyjnych – dostawy i/lub produkcja sprzętu AGD, odzieży,
kosmetyków, farmaceutyków;
ƒ sektor usług – zwłaszcza usługi lecznicze, edukacyjne, turystyczne.
2.
KWESTIE PRAWNE
2.1. REGULACJE CELNE
Ograniczenia taryfowe
Ukraińskie prawo celne przewiduje możliwość stosowania następujących rodzajów ceł
w obrocie handlowym Ukrainy z zagranicą: cła importowe, cła eksportowe, cła sezonowe, cła
specjalne (ochronne) oraz cła dodatkowe.
Ponadto, przy dokonywaniu odprawy celnej towarów przewożonych przez granicę celną
Ukrainy pobierane są także: podatek VAT, akcyza (dotyczy wybranych towarów) oraz opłata
za dokonanie odprawy celnej.
Informację na temat aktualnie stosowanych ograniczeń taryfowych stosowanych przez
Ukrainę znaleźć można w opracowaniu pt. „Prawo celne – część II. Cła i inne obowiązkowe
opłaty związane z odprawą celną”, zamieszczonym na stronie internetowej Wydziału
3
Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie (www.kiev.trade.gov.pl), w zakładce
„Przewodnik po rynku / Prawo celne Ukrainy”.
Ograniczenia pozataryfowe
Do najważniejszych ograniczeń pozataryfowych stosowanych przez Ukrainę w obrocie
handlowym z zagranicą wymienić należy licencjonowanie operacji handlu zagranicznego oraz
kontyngenty.
Informację na temat aktualnie stosowanych ograniczeń pozataryfowych stosowanych przez
Ukrainę znaleźć można w opracowaniu pt. „Prawo celne – część IV. Pozataryfowe
ograniczenia stosowane w zagranicznym obrocie handlowym z Ukrainą”, zamieszczonym na
stronie internetowej Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie
(www.kiev.trade.gov.pl), w zakładce „Przewodnik po rynku / Prawo celne Ukrainy”.
Wymagania techniczne
Zgodnie z prawem Ukrainy, dopuszczenie towarów (w tym towarów importowanych) do
sprzedaży na terenie Ukrainy dozwolone jest wyłącznie w przypadku, gdy dany towar
odpowiada wymaganiom technicznym przewidzianym w ukraińskich przepisach. Ponadto
w odniesieniu do określonych towarów ich dopuszczenie do obrotu na Ukrainie dozwolone
jest wyłącznie po przeprowadzeniu certyfikacji tego towaru przez akredytowane ukraińskie
instytucje certyfikujące.
Wykaz towarów podlegających obowiązkowej certyfikacji, a także informacje odnośnie
organów certyfikujących znaleźć można w opracowaniu „Regulacje techniczne”,
zamieszczonym na stronie internetowej Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady
RP w Kijowie (www.kiev.trade.gov.pl), w zakładce „Przewodnik po rynku”.
2.2. ZAMÓWIENIA PUBLICZNE
Zgodnie z obowiązującymi na Ukrainie przepisami, przeprowadzanie procedur zamówień
publicznych jest wymagane gdy zakładana wartość przedmiotu zamówienia przekracza 100
tys. UAH w przypadku towarów i usług (w sektorze budowlanym limit ten ustalony został na
300 tys. UAH) oraz 1 mln UAH w przypadku prac, przy czym obowiązujące w tym zakresie
przepisy zawierają wyszczególnienie podmiotów objętych procedurami zamówień
publicznych (dysponentów środków publicznych) oraz wyszczególnienie wyłączeń
i specyficznych procedur w obszarze zamówień publicznych na Ukrainie.
Ukraińskie i zagraniczne podmioty mogą uczestniczyć w procedurach zamówień publicznych
na równych prawach. Zakazane jest ustanawianie przez podmiot zamawiający jakichkolwiek
warunków udziału w procedurze zamówienia publicznego, które dyskryminowałyby
jakiegokolwiek uczestnika tej procedury.
Ogłoszenia o przeprowadzeniu procedur zamówień publicznych, a także inne informacje
związane z realizacją procedur zamówień publicznych muszą być publikowane
w cotygodniowym wydaniu „Biuletynu zamówień publicznych”, a także w państwowym
Portalu Zamówień Publicznych (http://www.tender.me.gov.ua), przy czym informacje te
powinny być jednakowo brzmiące (w razie rozbieżności rozstrzygające są informacje
opublikowane w w/w biuletynie). W przypadku, gdy wartość zamówienia publicznego
przekracza 200 tys. EUR w przypadku zamówienia towarów, 300 tys. EUR w przypadku
usług oraz 500 tys. EUR w przypadku prac zamawiający ma obowiązek umieszczenia
ogłoszenia o procedurze zamówienia publicznego / informacji o wynikach danej procedury
w języku angielskim w międzynarodowych wydaniu „Biuletynu zamówień publicznych” oraz
w portalu zamówień publicznych. Podmiot zamawiający może również zamieścić ogłoszenia
4
o zamówieniu publicznym, według swojego uznania, na swojej stronie internetowej
(w przypadku jej posiadania, w zakładce „Державні закупівлі”), w wybranych przez niego
środkach masowego przekazu lub na stronach internetowych organów władz samorządowych.
Szczegółowe informacje na temat obowiązujących na Ukrainie przepisów w zakresie prawa
zamówień publicznych znaleźć można w opracowaniu „Zamówienia publiczne”,
zamieszczonym na stronie internetowej Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady
RP w Kijowie (http://www.kiev.trade.gov.pl), w zakładce „Przewodnik po rynku”.
2.3. OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Ochrona własności intelektualnej na Ukrainie opiera się na przepisach szeregu umów
międzynarodowych, których stroną jest Ukraina (m.in. „Konwencji Paryskiej o ochronie
własności przemysłowej” z 1883 r., „Międzynarodowej konwencji o ochronie wykonawców,
producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych” z 1961 r. czy „Konwencji
powołującej Światową Organizację Własności Intelektualnej” z 1967 r.) oraz na licznych
wewnętrznych aktach prawnych z tego zakresu (takich jak np. ustawy „O ochronie praw na
wynalazki i wzory użytkowe”, „O ochronie praw na wzory przemysłowe” czy „O ochronie
praw na znaki dla towarów i usług”). Pomimo dość dobrych uregulowań prawnych tego
zagadnienia, w praktyce ochrona praw autorskich i pokrewnych na Ukrainie jest jednak dość
problemowa. Dlatego też w celu ochrony praw do sprzedawanych towarów zalecane jest
dokonanie państwowej rejestracji ich znaków towarowych (co ułatwi ew. późniejsze
dochodzenie praw do tych towarów).
Rejestrację znaków towarowych (a także innych praw własności intelektualnej) prowadzi
Państwowa Służba Własności Intelektualnej Ukrainy, na stronie internetowej której
(www.sdip.gov.ua) znaleźć można kompleksową informację na temat obowiązujących na
Ukrainie przepisów w zakresie ochrony praw własności intelektualnej oraz trybu składania
stosownych wniosków.
2.4. ROZSTRZYGANIE SPORÓW, WINDYKACJA NALEŻNOŚCI
Polscy przedsiębiorcy działający na Ukrainie sygnalizują problemy z odzyskaniem należności
od tamtejszych firm. Równocześnie jednak polscy dłużnicy muszą liczyć się z sankcjami ze
strony organów ukraińskiej administracji. Wynika to z jednego sposobu rozpoznawania spraw
gospodarczych, w których zawsze orzeka – najniższy w hierarchii – miejscowy sąd
gospodarczy. Sądy te związane są też ustawowymi terminami rozpoznawania spraw. Na
Ukrainie każdy przedsiębiorca ma osobowość prawną, co wymaga określania stron procesu
i postępowania przed sądowego. Stroną jest tzw. podmiot gospodarowania, powstały po
zarejestrowaniu działalności, bądź filie lub przedstawicielstwa. Strony działają osobiście lub
za pośrednictwem pełnomocników, którzy muszą przedstawić dokumenty wskazujące na ich
uprawnienia. Pełnomocnictwa udzielane są na piśmie i potwierdzane pieczątką z podpisem
kierownictwa. Postępowanie w sprawach gospodarczych rozpoczyna się z inicjatywy
przedsiębiorcy, przy czym firmy zagraniczne występują w sądach na prawach podmiotów
miejscowych.
Warto wiedzieć, iż w prawie ukraińskim istnieje sankcja za prowadzenie działalności bez
rejestracji – taki podmiot nie może dochodzić roszczeń przed sądem. Na firmy naruszające
prawo nakłada się obowiązek powiadomienia o tym poszkodowanego, a zaniechanie takiego
obowiązku kończy się uiszczeniem kosztów sądowych nawet po wygraniu sprawy. Zgodnie
z art. 509 Kodeksu cywilnego Ukrainy zobowiązaniem jest stosunek prawny, w którym jedna
strona (dłużnik) zobowiązana jest do świadczenia na rzecz drugiej strony (wierzyciela)
określonych czynności lub do wstrzymania się od określonych działań, a wierzyciel ma prawo
5
do żądania od dłużnika spełnienia tego obowiązku. Zobowiązanie powinno być spełnione
w sposób należyty, zgodnie z warunkami umowy i postanowieniami przywołanego kodeksu
oraz innych aktów prawa cywilnego, a w przypadku braku takich warunków i wymogów –
zgodnie z praktyką obrotu gospodarczego lub innymi ogólnie przyjętymi zwyczajami.
Kodeks cywilny Ukrainy przewiduje szereg zabezpieczeń umożliwiających w przyszłości
skuteczną windykację należności, zgodnie z art. 546 tego kodeksu spełnienie zobowiązań
może być zabezpieczone karą, poręczeniem, gwarancją, zatrzymaniem, zadatkiem. Co więcej,
w umowie mogą zostać określone inne rodzaje zabezpieczeń wykonania zobowiązania.
3.
PRZEDSIĘWZIĘCIA TARGOWO-WYSTAWIENNICZE NA UKRAINIE.
Tablica 1. Wybrane, najważniejsze przedsięwzięcia targowo-wystawiennicze na Ukrainie
l.p.
Nazwa przedsięwzięcia
1
Primus: Okna. Drzwi. Profile;
Primus: Szkło architektoniczne
2
Kiev AgriHort – targi rolnicze
3
Kiev Build – targi budowlane
4
Inter Agro – targi rolnicze
5
Kiev Fashion – targi mody
6
Międzynarodowe Forum
Meblowe
7
Interbudexpo – targi budowlane
8
Baby Expo – targi towarów i
usług dla dzieci
9
Elcom Ukraine – energetyka,
elektrotechnika
10 Prodexpo/Packexpo – targi
spożywcze i opakowaniowe
Miejscowość i data
Kijów, styczeń
Strona internetowa
www.theprimus.com
Kijów, luty
Kijów, luty
Kijów, luty
Kijów, luty/wrzesień
Kijów, marzec
Kijów, marzec
Kijów, marzec
www.agrihort.com.ua
www.kievbuild.com.ua
www.interagro.in.ua
www.kyivfashion.kiev.ua
www.kiff.kiev.ua
www.mtkt.kiev.ua
www.buildexpo.kiev.ua
http://babyexpo.ua
Kijów, kwiecień
http://elcom.ua
Kijów, kwiecień
11
12
Kijów, maj
Kijów, wrzesień
http://prodexpo.kiev.ua
www.packexpo.kiev.ua
www.kmkya.kiev.ua
www.sia-motorshow.com.ua
www.theprimus.com
Kijów, wrzesień
www.intercharm.kiev.ua
Donieck, wrzesień
(raz na 2 lata)
Kijów, październik
www.expodon.dn.ua
www.messe-duesseldorf.de
www.eebc.net.ua
Kijów, październik
Kijów, listopad
www.worldfood.com.ua
www.iec-expo.com.ua
Kijów, listopad
http://acco.ua
13
14
15
16
17
18
SIA – targi motoryzacyjne
Primus: przemysł drzewny
Primus: przemysł meblarski
InterCHARM – targi
perfumerii i kosmetyków
Ugol&Mining – targi
przemysłu węglowego
EEBC –
Telecom&Broadcasting – targi
telekomunikacji, radiofonii i
telewizji
World Food – targi spożywcze
Międzynarodowe Forum
Przemysłowe – szeroka
tematyka przemysłowa
Nafta i Gaz
Energia i Energetyka
Pełny wykaz targów i wystaw organizowanych na Ukrainie znaleźć można na portalu
www.expoua.com oraz na stronach internetowych organizatorów (patrz rozdział 4).
6
4.
WAŻNE ADRESY I LINKI
4.1. POLSKIE PLACÓWKI DYPLOMATYCZNE NA UKRAINIE
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasady RP w Kijowie
ul. Wołodymyrska 45, 01901 Kijów, Ukraina
tel.: (+380 44) 279 18 31
fax: (+380 44) 278 11 40
e-mail: [email protected]
www.kiev.trade.gov.pl
Ambasada RP w Kijowie
ul. Jarosławiw Wał 12, 01034 Kijów, Ukraina
tel.: (+380 44) 230 07 71
faks: (+380 44) 270 63 36
http://www.kijow.polemb.net/
e-mail: [email protected]
Wydział Konsularny Ambasady RP w Kijowie
(okręg konsularny – obwody: kijowski, czernihowski, czerkaski, kirowohradzki)
ul. Chmielnickiego 60, 01030 Kijów, Ukraina
tel.: (+380 44) 284 00 33
faks: (+ 380 44) 234 99 89
e-mail: [email protected]
http://www.kijowkg.polemb.net/
Konsulat Generalny RP we Lwowie
(okręg konsularny – obwody: lwowski, iwano-frankowski, tarnopolski, zakarpacki, czerniowiecki).
ul. Iwana Franko 108, 79011 Lwów, Ukraina
tel: (+380 32) 295 79 90
faks: (+380 32) 295 79 80
e-mail: [email protected]
http://www.lwowkg.polemb.net/
Konsulat Generalny RP w Charkowie
(okręg konsularny – obwody: charkowski, dniepropietrowski, doniecki, ługański, połtawski,
sumski i zaporoski)
ul. Artioma 16, 61002 Charków, Ukraina
tel: (+380 57) 757 88 01
faks: (+380 57) 757 88 04
e-mail: [email protected]
http://www.charkowkg.polemb.net/
Konsulat Generalny RP w Łucku
(okręg konsularny – obwody: wołyński, równieński)
ul. Dubniwska 22b, 43016 Łuck, Ukraina
tel.: (+380 33) 228 06 40
faks: (+380 33) 228 06 59
e-mail: [email protected]
http://www.luckkg.polemb.net/
7
Konsulat Generalny RP w Odessie
(okręg konsularny – obwody: odesski, mikołajowski, chersoński)
ul. Uspienska 2/1, 65014 Odessa, Ukraina
tel: (+380 48) 722 56 96, 722 60 03
fax: (+380 48) 722 77 01
e-mail: [email protected]
http://www.odessakg.polemb.net/
Konsulat Generalny RP w Winnicy
(okręg konsularny – obwody: winnicki, chmielnicki, żytomierski)
ul. Kozyckiego 51, 21000 Winnica, Ukraina
tel: (+380 43) 250 74 13
fax: (+380 43) 250 74 14
e-mail: [email protected]
http://www.winnica.polemb.net
Konsulat Generalny RP w Sewastopolu
(okręg konsularny – obwody: odesski, mikołajowski, chersoński)
pl. Pirogowa 3, 99003 Sewastopol, Ukraina
tel.: (+380 69) 253 98 81
fax: (+380 69) 253 98 85
E-mail: [email protected]
http://www.sewastopol.polemb.net/
Konsulat RP w Żytomierzu kierowany przez Konsula Honorowego J. Woderackiego
ul. Mała Berdyczowska 16 A, 10014 Żytomierz, Ukraina
tel: (+380 41) 241 84 83
fax: (+380 41) 248 15 55
Polski Ośrodek Informacji Turystycznej w Kijowie
ul. Hreszczatik 25 lok. 98, 01001 Kijów, Ukraina
tel.: (+380 44) 278 67 28
faks: (+380 44) 278 66 70
e-mail: [email protected]
http://www.polska.travel/uk
4.2. WYBRANE ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Gabinet Ministrów Ukrainy (http://www.kmu.gov.ua)
Ministerstwo Finansów (http://www.minfin.kmu.gov.ua)
Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego i Handlu (http://www.me.kmu.gov.ua)
Ministerstwo Energetyki i Przemysłu Węglowego (http://www.mpe.kmu.gov.ua)
Ministerstwo Polityki Rolnej i Żywnościowej (http://www.minagro.gov.ua)
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Budownictwa i Gospodarki KomunalnoMieszkaniowej (http://www.minregionbud.gov.ua)
Ministerstwo Infrastruktury (http://www.mintrans.gov.ua)
Państwowa Służba Podatkowa (http://www.sta.gov.ua)
Państwowa Służba Celna (http://www.customs.gov.ua)
Narodowy Bank Ukrainy (http://www.bank.gov.ua)
Fundusz Mienia Państwowego (http://www.spfu.gov.ua)
Państwowa Agencja ds. Inwestycji i Zarządzania Projektami Narodowymi
(www.ukrproject.gov.ua)
Komitet Antymonopolowy Ukrainy (http://www.amc.gov.ua)
8
Państwowa Służba Statystyczna (http://www.ukrstat.gov.ua)
4.3. WYBRANE ORGANIZACJE SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO
Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza (http://www.puizba.pl )
Stowarzyszenie Przedsiębiorców Polskich na Ukrainie (http://www.msppu.org.ua)
Izba Przemysłowo-Handlowa Ukrainy (http://www.ucci.org.ua)
4.4. WAŻNIEJSZE ORGANIZACJE WYSTAWIENNICZE
Kijowski Międzynarodowy Kontraktowy Jarmark (Kijów, http://www.kmkya.kiev.ua)
Premier Expo (Kijów, http://www.pe.com.ua)
Kompleks Narodowy „Expocentr Ukrainy” (Kijów, http://www.expocenter.com.ua)
Primus Exhibition Group (Kijów, http://www.theprimus.com)
Izba Przemysłowo-Handlowa Ukrainy (Kijów, http://www.ucci.org.ua)
Acco International (Kijów, http://www.acco.ua)
EuroIndex (Kijów, http://www.euroindex.ua)
K.I. Charkiv Info Expo (Charków, http://www.infoexpo.kharkov.ua)
ExpoJug Service (Odessa, http:// www.expodessa.com)
Odeski Dom (Odessa, http://expohome.com.ua)
Gal Expo (Lwów, http://www.galexpo.lviv.ua)
Expo Donbas (Donieck, http://www.expodon.dn.ua)
Expo Centrum Meteor (Dniepropetrowsk, http://www.expometeor.com)
9