Finanse i podatki

Kasy fiskalne w ZOZ
Wzrastają stawki podatku VAT, rośnie akcyza na papierosy, zmieniają się zasady odliczania
VAT od samochodów wykorzystywanych w działalności gospodarczej oraz wydatków na
paliwo. Wchodzą też nowe przepisy dotyczące stosowania kas fiskalnych. Przede wszystkim
od 1 stycznia 2011 r. zwiększy się liczba podatników, którzy będą musieli je zainstalować
oraz wykorzystywać podczas prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Dotyczyć
to będzie przede wszystkim przedsiębiorców świadczących usługi medyczne i prawne;
ewidencjonowaniu przez kasy będą też podlegać m.in. usługi: księgowe, rachunkowe,
tłumaczenia, rekrutacji pracowników, detektywistyczne, pogrzebowe, a także sprzedaż
biletów na różne imprezy widowiskowe. Kasy będzie musiała zainstalować także większość
podatników rozliczających się na zasadzie karty podatkowej – obecnie nie mają oni takiego
obowiązku. Utrzymany został limit, przekroczenie którego nakłada obowiązek stosowania
kasy: to 40 tys. zł.
Od maja 2011 r. Co ważne, nowe grupy podatników, dla których przewidziano kasy fiskalne,
będą mogły korzystać z obowiązującego obecnie zwolnienia do końca kwietnia 2011 r. Kasy
w gabinetach lekarskich i kancelariach prawnych pojawią się więc najpóźniej 1 maja 2011 r.
Tylko wtedy, gdy płaci pacjent. Kasę fiskalną będzie musiał zatem mieć każdy, kto
prowadzi
działalność
gospodarczą
i
sprzedaż
usług
na
rzecz
osób
fizycznych
nieprowadzących działalności gospodarczej. Nie będzie musiał zatem kupować jej lekarz,
który ma własną działalność, ale świadczy usługi wyłącznie na rzecz innych przedsiębiorców,
np. szpitali, i rozlicza się na podstawie faktur.
Zalety. Zapewne większość czytelników wcale nie jest zadowolona z faktu, że będzie musiała
stosować kasę fiskalną. Z drugiej jednak strony wprowadzenie powszechnego obowiązku ich
posiadania ograniczy szarą strefę, polegającą na świadczeniu usług poza ewidencją. To może
okazać się zaletą z punktu widzenia osób prowadzących biznes w pełni legalnie. Urządzenie
rejestrujące sprzedaż pozwala też na bardzo łatwą kontrolę pracowników – zarówno ich czasu
pracy, jak i stanu kasy czy wysokości sprzedaży.
Wybór kasy. Niezależnie od wielu korzyści, większość i tak zapewne uzna, że posiadanie
kasy fiskalnej jest przykrym obowiązkiem biurokratycznym, który niepotrzebnie zabiera czas
osób wykonujących usługi medyczne i dodatkowo jest dość kosztowny. Choć na rynku
możemy znaleźć wiele różnych urządzeń w bardzo różnych cenach, to i tak trzeba
zarezerwować przynajmniej kilkaset złotych na jedną kasę. Bardziej złożone systemy,
połączone z komputerem, to wydatek rzędu kilku tysięcy złotych. Tanio zatem nie będzie.
Ulgi i zwroty. Prawdopodobnie dlatego rząd postanowił nieco ulżyć podatnikom i wraz z
obowiązkiem stosowania kas fiskalnych wprowadził system ulg oraz zwrotów kosztów ich
zakupu. W trudnych, kryzysowych latach także nieco się on zmienił. Do niedawna państwo
refundowało 50% kwoty wydatkowanej na zakup kasy fiskalnej (ale nie więcej niż 2500 zł).
Od 1 stycznia 2009 r. to się jednak zmieniło i obecnie można liczyć na zwrot 90% ceny
zakupu urządzenia, choć nie więcej niż 700 zł. Nowe regulacje są bardziej korzystne dla tych,
którzy wybiorą najprostsze urządzenia. Przy zakupie kasy za ponad 1500 zł stare zasady
dawały więcej korzyści. Wydaje się jednak, że w gabinetach lekarskich zadanie spełniać będą
także stosunkowo proste urządzenia. Zwrot pieniędzy może okazać się zbyt mały jedynie w
sytuacji, gdy przedsiębiorca postanowi zainstalować bardziej rozbudowany system
wielokasowy, połączony z komputerami ze specjalnym oprogramowaniem.
Możliwość odzyskania pieniędzy. Przepisy przewidują zasadniczo dwa sposoby odzyskania
pieniędzy za zakup urządzenia rejestrującego. Pierwszy polega na odliczeniu od podatku
kwoty przeznaczonej na zakup kasy, a drugi – na uzyskaniu zwrotu odpowiedniej kwoty na
firmowy rachunek bankowy.
Odliczenie. Możliwość dokonania odliczenia wartości zakupionej kasy jest podstawową
formą rekompensaty poniesionych wydatków, nie będzie jednak dotyczyć zdecydowanej
większości firm świadczących usługi medyczne. Odliczenia można bowiem dokonać w
deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług za okres rozliczeniowy, w którym
rozpoczęto ewidencjonowanie, lub za okresy następujące po nim. Przedsiębiorstwa
świadczące usługi medyczne nie są płatnikami VAT i nie mają z czego takiego odliczenia
dokonać.
Zadbać o fakturę. Warunkiem koniecznym dokonania tego typu odliczenia jest posiadanie
przez podatnika dowodu zapłaty całej należności za kasę rejestrującą. W praktyce oznacza to,
że trzeba mieć fakturę na jej zakup wraz z potwierdzeniem zapłaty. Nie można uzyskać
zwrotu, jeśli nie zapłaciliśmy za urządzenie.
Ważne
Przedsiębiorcy, którzy chcą zmniejszyć ciężar ekonomiczny zakupu kasy, muszą więc
bezwzględnie pamiętać o odebraniu i przechowywaniu uzyskanego od sprzedawcy
dokumentu potwierdzającego jej zakup.
Numer konta. Jak wspomniano, ten sposób zwrotu pieniędzy nie będzie jednak dotyczył
większości przedsiębiorców świadczących usługi opieki zdrowotnej, ponieważ nie są oni
podatnikami VAT. Pozostaje zatem drugi sposób: zwrot kwoty przeznaczonej na zakup kasy
fiskalnej na rachunek bankowy podatnika. Aby go uzyskać, należy złożyć odpowiedni
wniosek w urzędzie skarbowym. Zwrot dokonywany jest w terminie do 25 dni od daty
złożenia wniosku. O jego otrzymanie mogą ubiegać się podatnicy wykonujący wyłącznie
czynności zwolnione od podatku od towarów i usług lub zwolnieni od tego podatku na
podstawie przepisów dotyczących minimalnej wartości sprzedaży opodatkowanej.
Zwrot kosztów. Zakup kasy fiskalnej i zwrot kosztów z tym związanych nie oznacza, że w
tej kwestii jesteśmy już rozliczeni z fiskusem. Prawo przewiduje bowiem pewne sytuacje, w
których podatnicy mają obowiązek zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot
wydatkowanych na zakup kas rejestrujących. Mowa o przypadkach, gdy:
• w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestaną oni ich używania
lub w obowiązującym terminie nie zgłoszą kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego
dokonywanego przez właściwy serwis;
• w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestaną działalności;
• w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania nastąpi sprzedaż
przedsiębiorstwa lub jego zakładu (oddziału), otwarcie jego likwidacji lub też zostanie
ogłoszona jego upadłość;
• dokonają odliczenia z naruszeniem przewidzianych prawem warunków – w praktyce chodzi
tu o przypadki wyłudzenia zwrotu pieniędzy z tytułu zakupy kasy.
Podsumowanie. Bez wątpienia zakup kasy fiskalnej i obowiązek jej stosowania pociąga za
sobą pewne uciążliwości – zarówno finansowe, jak i organizacyjne. Jednak praktyka i
doświadczenia innych grup zawodowych, które wcześniej zostały objęte tym obowiązkiem,
pokazują, że to nie aż tak duży problem, jak się początkowo wydaje. Ważne jest także, aby
pamiętać, że jeśli już będziemy musieli kupić urządzenie rejestrujące, to możemy ubiegać się
o zwrot wydatków z tym związanych. To przynajmniej częściowo złagodzi finansowe
konsekwencje tej zmiany prawa dla naszego budżetu.
Adam Ambrozik
Dyrektor Departamentu
Przedsiębiorczości i Dialogu Społecznego
Konfederacji Pracodawców Polskich
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z
2004 r. Nr 54, poz. 535), Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w
sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących
(DzU z 2010 r. Nr 138, poz. 930), Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008
r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (DzU z
2008 r. Nr 228, poz. 1509)