znaczenie kultury

CZ
OWIEK I SPO ECZE*STWO T. XXXII – 2011
PRZEMYS AW KIELISZEWSKI, MICHA M!KARSKI
KULTURA W WIELKOPOLSCE W PERSPEKTYWIE
BADA SONDA!OWYCH – ZNACZENIE KULTURY
Przedstawiany artyku" powsta" dzi#ki przeprowadzonym w 2010 roku
badaniom ilo$ciowym zrealizowanym w sze$ciu wielkopolskich miastach
powiatowych. Stanowi"y one pierwszy etap procesu badawczego. Przy pomocy ankiety audytoryjnej koordynatorzy poszczególnych miast dotarli do
wybranych szkó" ponadgimnazjalnych i w$ród wylosowanych klas przeprowadzili badanie sonda%owe u%ywaj&c zestandaryzowanego narz#dzia
badawczego. Jednym z g"ównych celów badania by"o okre$lenie znaczenia
sfery kultury dla m"odego pokolenia mieszka'ców badanych miast. Badania ilo$ciowe m"odzie%y ucz&cej si# w szko"ach $rednich w Czarnkowie,
Gnie(nie, K#pnie, Turku, Wolsztynie i Jarocinie przeprowadzone zosta"y
w IV kwartale 2010 roku.
Osobami badanymi w sonda%u byli maturzy$ci, którzy najprawdopodobniej podejm& studia w innym mie$cie ni% to, w którym si# obecnie ucz&.
Postawiono pytanie o czynniki wp"ywaj&ce na wybór okre$lonego miasta
studiów. Pewnym wyj&tkiem od regu"y jest w niniejszym badaniu Gniezno
– zdecydowanie najwi#ksze miasto powiatowe, o w"asnym potencjale
i ofercie w zakresie edukacji wy%szej. Blisko 9% maturzystów gnie(nie'skich zadeklarowa"o, %e nie chce studiowa) poza Gnieznem. Deklaracje
takie pojawi"y si# równie% w K#pnie (3%) i Jarocinie (3,7%) oraz w Turku
(0,9%). Równie% w tych miastach istnieje skromniejsza oferta w zakresie
studiów wy%szych. W Wolsztynie i Czarnkowie wskazania takie nie pojawi"y si# w ogóle.
Maturzystom zadano pytanie o czynniki, które – poza wzgl#dami naukowymi (dost#pno$) kierunku, presti% uczelni) – b#d& mia"y wp"yw na
wybór okre$lonego miejsca studiów. Nale%a"o wskaza) dwa najistotniejsze
czynniki spo$ród wymienionych w ankiecie. Najwi#cej (67%) maturzystów
wskaza"o na perspektyw# atrakcyjnej, dobrze p"atnej pracy w przysz"o$ci.
To bardzo racjonalne wskazanie zdecydowanie dominowa"o wobec zaprezentowanych poni%ej:
146
Przemys"aw Kieliszewski, Micha" M#karski
Wykres 1
Czynniki maj ce wp"yw na wybór miasta studiów
Perspektywa atrakcyjnej, dobrze p"atnej
pracy w przysz"o!ci
67,0
Dobra i wygodna sie# komunikacji
28,3
Przyjazna atmosfera dla m"odych osób i
ich inicjatyw
27,3
25,7
Ciekawa, bogata oferta kulturalna
23,3
Ceny nieruchomo!ci, wynajmu lokum
12,0
Walory estetyczne (np. wygl d miasta)
3,0
Miasto przyjazne dla rowerzystów
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Jako miasto z najciekawsz& ofert& kulturaln& wielkopolscy maturzy$ci
wskazywali Pozna' – 57%, co jest w pewnym sensie oczywiste i wi&%e si#
te% z wi#ksz& znajomo$ci& najbli%szej metropolii. Takie miasta jak Gda'sk,
Toru', Katowice, Lublin otrzyma"y wskazania w okolicach 1%, zawsze
atrakcyjna Warszawa – 9,2% (najwi#cej wskaza' w Turku i Jarocinie). Ciekawie rzecz ma si# z innymi metropoliami, które w granicznych powiatach
k#pi'skim i tureckim stanowi& konkurencj# dla Poznania. W K#pnie bezapelacyjnym liderem dla maturzystów jest Wroc"aw – 67% wskaza', o 10
punktów procentowych wi#cej ni% $redni wynik Poznania w Wielkopolsce.
Pozna' otrzyma" w K#pnie (podobnie jak Warszawa) jedynie 8,2% wskaza', co jest te% wynikiem s"abszym od Krakowa 11,3%. Najwi#ksz& bol&czk& k#pnian mo%e by) kwestia nieatrakcyjno$ci Poznania ze wzgl#du na wyj&tkowo s"abe po"&czenie drogowe i kolejowe. Inaczej rzecz ma si# w Turku.
Mimo du%ej odleg"o$ci od Poznania (50,4% wskaza') i blisko$ci odzi
147
Kultura w Wielkopolsce w perspektywie bada sonda!owych
(8,8%), to ostatnie miasto nie stanowi obecnie konkurencyjnej alternatywy
dla Poznania w tym zakresie. Wysoko w rankingu m"odych turkowian plasuj& si# z kolei Warszawa (19,5%) i Wroc"aw (10,6%).
Tabela 1
Warszawa
Wroc"aw
Gda'sk
Kraków
ód(
Toru'
Lublin
Katowice
Pozna'
Inne
Ogó"em
liczebno$)
%
liczebno$)
%
liczebno$)
%
liczebno$)
%
liczebno$)
%
liczebno$)
%
liczebno$)
%
liczebno$)
%
liczebno$)
%
liczebno$)
%
liczebno$)
%
Czarnków
3
2,3
10
7,8
1
0,8
15
11,7
4
3,1
1
0,8
1
0,8
92
71,9
1
0,8
128
100,0
Gniezno
8
5,0
15
9,3
1
0,6
10
6,2
3
1,9
4
2,5
2
1,2
110
68,3
8
5,0
161
100,00
Miasto
Jarocin K#pno
18
8
17,8
8,2
5
65
5,0
67,0
4
4,0
1
1,0
73
72,3
101
100,0
11
11,3
1
1,0
8
8,2
4
4,1
97
100,0
Turek
22
19,5
12
10,6
3
2,7
6
5,3
10
8,8
Wolsztyn
5
5,2
14
14,6
1
1,0
13
13,5
1
0,9
1
1,0
1
1,0
57
50,4
2
1,8
113
100,0
57
59,4
4
4,2
96
100,0
Ogó"em
64
9,2
121
17,4
6
0,9
59
8,5
15
2,2
9
1,3
3
0,4
3
0,4
397
57,0
19
2,7
696
100,0
MIASTO Z NAJCIEKAWSZ" OFERT" KULTURALN"
Opini# na temat przywi&zywania wagi przez ludzi m"odych do kultury
w ich mie$cie mo%emy pozna) dzi#ki warto$ciowaniu przez nich nast#puj&cych stwierdze'.
Ze zdaniem: „Chc#, by kultura by"a du%o wa%niejsza w codziennym %yciu mieszka'ców mojego miasta ni% teraz”, ca"kowicie zgadza si# 26% osób
badanych, raczej zgadza si# 29,1%, indyferentnych pozostaje 31,3%, a 7,5%
raczej si# z nim nie zgadza, 6,2% ca"kowicie si# z nim nie zgadza. Mimo
pewnych ró%nic pomi#dzy poszczególnymi miastami mo%na stwierdzi), %e
m"odzie% przywi&zuje znaczn& wag# do wzrostu znaczenia kultury w %yciu
mieszka'ców swojego miasta.
148
Przemys"aw Kieliszewski, Micha" M#karski
Wykres 2
Chc by kultura by!a wa"niejsza w codziennym "yciu
Chc by kulturamieszka#ców
by!a w a"niejsza w codziennym "yciu
6,2%
7,5%
mieszka#ców
26,0%
Zdecydow anie
tak
Raczej tak
Trudno
pow iedzie#
31,3%
Raczej nie
29,1%
Zdecydow anie
nie
+rednia
3,86
3,75
3,72
3,65
3,42
3,32
3,61
Miasto
Jarocin
K#pno
Czarnków
Turek
Gniezno
Wolsztyn
Ogó"em
Wykres 3
Chc by by!o
wi by
cejby!o
miejsc
zwi$zanych
z kultur$ nie
Chc
wiecej
miejsc zwi$zanych
z tylko
w
centrum
miasta
kultur$ nie tylko w centrum miasta
Zdecydowanie
3,4%
tak
6,1%
Raczej tak
31,3%
23,8%
Trudno
powiedzie#
Raczej nie
35,5%
Miasto
Turek
Czarnków
K#pno
Jarocin
Wolsztyn
Gniezno
Ogó"em
Zdecydowanie
nie
+rednia
4,01
3,94
3,90
3,85
3,75
3,71
3,85
Kultura w Wielkopolsce w perspektywie bada sonda!owych
149
M"odzi Wielkopolanie z miast powiatowych chc& te%, by %ycie kulturalne toczy"o si# wokó" nowych przestrzeni, skupionych nie tylko w centrum
miasta, ale równie% w innych jego cz#$ciach. Dwóch na trzech (66,8%) ankietowanych zdecydowanie lub umiarkowanie popiera takie rozwi&zanie.
23,8% nie ma przekonania w tym wzgl#dzie, a bardziej lub mniej sceptyczne jest 9,5% badanych. Pogl&dy takie s& bardziej wyostrzone wobec $redniej
w Turku, Czarnkowie i K#pnie.
Przebadani uczniowie wyra%aj& tak%e pragnienie, by %ycie kulturalne
toczy"o si# wokó" nowych przestrzeni i nie by"o zamkni#te w $cianach budynków instytucji kultury. W Czarnkowie, Turku i K#pnie zanotowano
najwi#ksze oczekiwania pod tym wzgl#dem.
Wykres 4
Chc by "ycie
kulturalne
nie by!onie
zamkni
te w budynkach
Chc by
"ycie kulturalne
by!o zamkni
te w
2,5%
budynkach
7,5%
Zdecydow anie
tak
19,9%
34,0%
Raczej tak
Trudno
pow iedzie#
Raczej nie
Zdecydow anie
nie
36,1%
Miasto
Czarnków
Turek
K#pno
Jarocin
Gniezno
Wolsztyn
Ogó"em
+rednia
4,17
4,12
4,01
3,77
3,74
3,72
3,92
M"odzi Wielkopolanie chc& te% odgrywa) wi#ksz& rol# w kreowaniu
kultury. 35,2% zg"asza tak& potrzeb# zdecydowanie, niemal taki sam odsetek w sposób bardziej umiarkowany (36,3%). 20,2% nie wyra%a w tym
wzgl#dzie zdecydowanych pogl&dów, umiarkowanie negatywnie wypowiada si# 5,4%, a negatywnie – 2,8% badanych. Zdecydowanie najwi#cej
wskaza' pozytywnych w tym zakresie pojawi"o si# w Czarnkowie.
150
Przemys"aw Kieliszewski, Micha" M#karski
Wykres 5
Chc by wi ksz$ rol w kreowaniu kultury mieli m!odzi ludzie
Chc by wi ksz$ rol w kreowaniu kultury mieli m!odzi ludzie
2,8%
5,4%
20,2%
35,2%
Zdecydowanie
tak
Raczej tak
Trudno
powiedzie#
Raczej nie
Zdecydowanie
nie
36,3%
Miasto
Czarnków
Jarocin
K#pno
Wolsztyn
Turek
Gniezno
Ogó"em
+rednia
4,16
4,07
4,00
3,92
3,90
3,75
3,96
Taki rozk"ad opinii mo%e wskazywa) na zdominowanie sektora kultury
w badanych miastach powiatowych przez osoby bardziej dojrza"e. Natomiast silna potrzeba „wyj$cia z budynków” mo%e wynika) z dominacji publicznych instytucji kultury. Z drugiej strony jednak na pytanie o to, czy
wi#cej dzia"a' kulturalnych powinna by) skierowana do $rodowisk subkulturowych, opinie m"odzie%y s& du%o bardziej wywa%one czy nawet
oszcz#dne. Blisko 1/3 jest w tym wzgl#dzie indyferentna – 30,7%, raczej
negatywnie nastawionych jest 14,7%, a negatywnie 6,4%. Pozytywnie wypowiada si# w tym zakresie 22,8%, a umiarkowanie pozytywnie 25,4%, co
jednak i tak "&cznie daje 48,2% pozytywnych wskaza'.
Kultura w Wielkopolsce w perspektywie bada sonda!owych
151
Wykres 6
Chcbybywiwi cej
cejdzia!a#
dzia!a# kulturalnych
kierowanych
do
Chc
kulturalnychby!o
by!o
kierowanych
%rodowisk subkulturowych
do %rodowisk
subkulturowych
6,4%
22,8%
14,7%
Zdecydowanie
Zdecydowanie tak
tak
Raczej tak
tak
Trudno powiedzie&
Trudno
powiedzie#
Raczej nie
nie
30,7%
25,4%
Zdecydowanie nie
Zdecydowanie
nie
M"odzi ludzie widz& natomiast potrzeb#, by w procesie rozwoju kultury
wspó"dzia"a"y ze sob& ró%norakie podmioty, np. prywatne przedsi#biorstwa, instytucje publiczne i organizacje pozarz&dowe. 23,4% zdecydowanie,
a 35,2% w sposób mniej zdecydowany popiera takie rozwi&zania. 29,5% jest
w tym zakresie umiarkowanych b&d( niezdecydowanych, 9% sceptycznych,
a 2,8% – nastawionych negatywnie. Nale%y przyzna), %e pytanie w tym zakresie mog"o nie zosta) w"a$ciwie zrozumiane. Dla odbiorców kultury, nie
znaj&cych mechanizmów jej funkcjonowania, jest raczej oboj#tne, kto jest organizatorem zdarze' kulturalnych. S& raczej zainteresowani ich efektem.
Wykres 7
procesie
rozw ojukultury
kulturywspó!dzia!a!y
w spó!dzia!a!y ze
ChcChcbyby
ww
procesie
rozwoju
ze sob$
ró"norakie
sob$
ró"norakiepodmioty
podmioty
2,8%
9,0%
23,4%
Zdecydow anie
Zdecydowanie
tak
tak
Raczej
Raczejtak
tak
Trudnopowiedzie&
Trudno
pow iedzie#
29,5%
Raczej
Raczejnie
nie
35,2%
Zdecydow anie
Zdecydowanie
nie
nie
152
Przemys"aw Kieliszewski, Micha" M#karski
M"odzi ludzie wi&%& te% du%e nadzieje z rozpoznawalno$ci& swojego
miasta dzi#ki wydarzeniom kulturalnym, odnotowywanym przez ogólnopolskie media. Ch#), by takie wydarzenia odbywa"y si# w mie$cie powiatowym, w którym ucz& si# osoby badane, deklaruje stanowczo 45,3% m"odzie%y, 26,9% bardziej umiarkowanie, co daje w sumie 72,2%. Mniejsza
cz#$) badanych jest indyferentna – 18%. Bardziej sceptyczni (6,5%) i negatywnie ustosunkowani (3,3%) stanowi& mniejszo$). Najwi#cej wskaza'
w tym zakresie odnotowano w Jarocinie, jakby na potwierdzenie polityki
promowania miasta m.in. za pomoc& festiwalu rockowego. Podobnie wysokie aspiracje zg"aszane s& w Czarnkowie i Turku. Najni%sze w Gnie(nie
i Wolsztynie.
Wykres 8
Chc by w mie%cie odbywa!y si wydarzenia kulturalne
Chc odnotowywane
by w mie%cie odbywa!y
si wydarzenia
kulturalne
przez ogólnopolskie
media
odnotowywane przez ogólnopolskie media
3,3%
6,5%
Zdecydowanie
Zdecydowanietak
tak
18,0%
Raczej
Raczej tak
tak
45,3%
Trudno
Trudnopowiedzie&
powiedzie#
Raczej
Raczej nie
nie
Zdecydowanie
Zdecydowanienie
nie
26,9%
Miasto
Jarocin
Turek
Czarnków
K#pno
Wolsztyn
Gniezno
Ogó"em
+rednia
4,26
4,26
419
4,06
3,83
3,76
4,05
153
Kultura w Wielkopolsce w perspektywie bada sonda!owych
Zapytano te% o korzy$ci wynikaj&ce z dobrego stanu kultury w mie$cie:
„Czy kultura mo%e by) wa%nym impulsem dla bardziej zrównowa%onego
rozwoju lokalnej spo"eczno$ci?” W pi#ciostopniowej skali na ca"kowity brak
znaczenia lub ma"e znaczenie kultury w tym zakresie wskaza"o 10,4% respondentów. Zdecydowana wi#kszo$) przyjmuje, %e kultura stanowi stosunkowo wa%ny (31,5%), wa%ny (39,4%) lub bardzo wa%ny (18,6%) czynnik
rozwoju w"asnej spo"eczno$ci lokalnej. Da si# tu zaobserwowa) racjonalne
podej$cie do tematu i wywa%enie pogl&dów – brak idealizmu. Kultura jest
wa%nym, ale nie jedynym czynnikiem rozwoju, dlatego przypisuje si# jej
równie% odpowiednie miejsce w hierarchii. Najwi#cej skrajnie pozytywnych
wskaza' w tym zakresie pojawi"o si# w Jarocinie, K#pnie i Czarnkowie
(powy%ej 20%), najmniej w Turku (8,9%), z kolei najwi#cej skrajnie i umiarkowanie negatywnych w Gnie(nie (16,1%), Czarnkowie i Wolsztynie (powy%ej 12%). Najwy%sz& $rednia dla tego pytania wyst#puje w Jarocinie.
Wykres 9
Kultura jako impuls dla zrównowa"onego rozwoju lokalnej
Kultura jako impuls do zrów now a"onego rozw oju lokalnej
spo!eczno%ci
spo!eczno%ci
7,0%
3,4%
18,6%
5 -–Bardzo
Bardzodu"e
du$eznaczenie
znaczenie
Du"e znaczenie
4 -– Du$e
znaczenie
3 -– %rednie
'rednie znaczenie
znaczenie
31,5%
Ma!e znaczenie
2 -– Ma"e
znaczenie
39,4%
1 -– Brak
Brak znaczenia
znaczenia
Ze stwierdzeniem, %e wysoki poziom kultury mo%e wypromowa) miasto w Polsce, zgodzi"o si# ponad ¾ ankietowanych. Przy czym w sposób
zdecydowany tej tezie przyklasn#"o 58,9% m"odych jarocinian i 50,4%
mieszka'ców Czarnkowa. Mo%e to wynika) z jednej strony z ugruntowanej
strategii promocji Jarocina poprzez kultur# (Jarocin Festiwal, ostatnio Polska Akademia Gitary i Muzeum Polskiego Rocka) czy niespodziewanej
promocji medialnej organizowanego od kilku lat Festiwalu Spieczonego
Bli(niaka w Czarnkowie. Równie% w Gnie(nie, które posiada historycznie
silny kapita" w tym wzgl#dzie, oraz w Turku, który od niedawna coraz silniej promuje si# jako miasto Józefa Mehoffera, zauwa%a si# przychylno$) do
154
Przemys"aw Kieliszewski, Micha" M#karski
powy%szego stwierdzenia. W$ród ogó"u badanych pojawi"o si# jedynie 6,1%
wskaza', %e wysoki poziom kultury jest nieistotnym lub ma"o wa%nym
czynnikiem promocji miasta w Polsce.
Wykres 10
Kultura czynnikiem umo"liwiaj$cym wypromowanie miast w Polsce
Kultura czynnikiem umo" liwiaj$cym wypromowanie miasta w Polsce
3,7%
2,4%
du"e znaczenie
55-–Bardzo
Bardzo du$e
znaczenie
17,5%
Du"e znaczenie
44-–Du$e
znaczenie
47,2%
33-–%rednie
'rednie znaczenie
znaczenie
Ma!e znaczenie
22-–Ma"e
znaczenie
Brak znaczenia
11-–Brak
znaczenia
29,2%
Jeszcze wi#cej pozytywnych i jednoznacznie pozytywnych wskaza' uzyska"o stwierdzenie, %e wysoki poziom kultury mo%e by) oznak& dobrze rozwini#tego miasta (w sumie 80,6% wszystkich osób badanych). Najmniejszy
entuzjazm w tym zakresie przejawiaj& m"odzi mieszka'cy Wolsztyna, najwi#kszy Czarnkowa, Jarocina i Turku. Negatywne i zdecydowanie negatywne
oceny takiemu stwierdzeniu wystawi"o "&cznie jedynie 4,5% respondentów.
Wykres 11
Wysoka kultura jako oznaka rozwini tego miasta
Wys ok a kultura jako oznaka rozwinietego miasta
2,9%
1,6%
14,9%
du"e znaczenie
55-–Bardzo
Bardzo du$e
znaczenie
Du"e znaczenie
44-–Du$e
znaczenie
43,7%
33-–%rednie
'rednie znaczenie
znaczenie
Ma!e znaczenie
22-–Ma"e
znaczenie
36,9%
11-–Brak
Brak znaczenia
znaczenia
155
Kultura w Wielkopolsce w perspektywie bada sonda!owych
Czy wysoki poziom kultury mo%e sprawi), %e mieszka'cy wielkopolskich miast powiatowych nabior& zwyczaju korzystania z oferty kulturalnej
na co dzie', a nie od $wi#ta? W tym wzgl#dzie respondenci wykazali si#
optymizmem. 73,1% m"odych Wielkopolan pozytywnie lub bardzo pozytywnie ocenia takie stwierdzenie. Umiarkowanych pozosta"o 20,7%, jedynie
4,5% dystansuje si# od takiego stwierdzenia, a 1,7% je odrzuca.
Wykres 12
Wysoki
poziom kultury jako impuls do upowszechnienia jej na co dzie#
Wysoki poziom kultury jako impuls do upow szechnienia jej na co dzie#
4,5% 1,7%
- Bardzodu"e
du$e
5 –Bardzo
znaczenie
znaczenie
20,7%
35,6%
4 –- Du$e
Du"e znaczenie
znaczenie
3 –- %rednie
'rednie znaczenie
znaczenie
2 –- Ma"e
Ma!e znaczenie
znaczenie
1 –- Brak
Brak znaczenia
znaczenia
37,5%
Wobec stwierdzenia, %e „wysoki poziom kultury mo%e wp"yn&) na
o%ywienie turystyczno-gospodarcze”, respondenci wykazali nieco mniejszy
optymizm. Ale i tak 29,4% wskaza"o 5 w pi#ciostopniowej skali, 39% wskaza"o 4. &cznie 68,4% respondentów pozytywnie lub bardzo pozytywnie
oceni"o niniejsze stwierdzenie. Umiarkowanych w tym zakresie pozosta"o
22,5% osób badanych. Sceptycznie i negatywnie do tego stwierdzenia odnios"o si# "&cznie 9,1% respondentów. W kolejno$ci najbardziej pozytywnie
to stwierdzenie oceniali uczniowie z liceów w Czarnkowie, Jarocinie, Turku, K#pnie, Gnie(nie i Wolsztynie.
Podobnie oceniono stwierdzenie, %e wysoki poziom kultury mo%e
„przynie$) zwi#kszenie potencja"u twórczego i intelektualnego mieszka'ców regionu oraz mo%e zmieni) ich styl %ycia i wp"yn&) na wi#ksz& ró%norodno$) ich aktywno$ci”. Wskazuje to na fakt doceniania kultury, która
obok np. czynników technologicznych mo%e stanowi) czynnik rozwoju lub
te% usposabia) mieszka'ców do przystosowywania si# do rynku pracy,
podejmowania inicjatyw, umiej#tno$ci korzystania z czasu wolnego.
156
Przemys"aw Kieliszewski, Micha" M#karski
Wykres 13
Wysoki poziom kultury jako impuls do o"ywienia turystyczno-gospodarczego
Wysoki poziom kultury jako impuls do o"ywienia turystyczno-gospodarczego
6,8%
2,3%
29,4%
5 -–Bardzo
Bardzo du"e
du$e znaczenie
znaczenie
Du"e znaczenie
4 -–Du$e
znaczenie
22,5%
'rednie znaczenie
3 -–%rednie
znaczenie
Ma!e znaczenie
22 -–Ma"e
znaczenie
1 -–Brak
Brak znaczenia
znaczenia
39,0%
Wykres 14
Wysoka kultura jako czynnik czyni$cy miejskie "ycie lepszym i ciekawszym
Wysoka kultura jako czynnik czyni$cy miejskie "ycie lepszym i ciekaw szym
4,7%
1,7%
17,5%
- Bardzodu"e
du$e
5 –Bardzo
znaczenie
znaczenie
- Du$e
4–
Du"e znaczenie
znaczenie
46,3%
3 –- %rednie
'rednie znaczenie
znaczenie
- Ma"e
2–
Ma!e znaczenie
znaczenie
- Brak
1–
Brak znaczenia
znaczenia
29,7%
Na pytanie, „czy kultura i jej wysoki poziom mog& sprawi), %e moje
miasto b#dzie miejscem, w którym %yje si# lepiej i ciekawiej ni% obecnie”,
najbardziej pozytywnych odpowiedzi udzielili uczniowie z Turku, Czarnkowa i K#pna. W wymiarze ogólnym 76% respondentów odpowiedzia"o
pozytywnie lub zdecydowanie pozytywnie na to pytanie, 17,5% pozosta"o
neutralnych wobec niego, a 6,4% odpowiedzia"o na nie raczej lub zdecydowanie negatywnie. Kultura zatem stanowi"aby wa%ny czynnik w ocenie
157
Kultura w Wielkopolsce w perspektywie bada sonda!owych
atrakcyjno$ci miast powiatowych i jako$ci %ycia w nich w opinii m"odych
Wielkopolan. Stanowi) to mo%e wskazówk# dla lokalnych samorz&dów,
chc&cych przyci&gn&) na powrót swych mieszka'ców, którzy po studiach
szukaj& dla siebie miejsca pracy, prowadzenia dzia"alno$ci i zamieszkania.
Jednak odpowied( wprost na pytanie o to, czy poprawa stanu kultury
mo%e „przyczyni) si# do tego, %e m"odzi ludzie ch#tniej b#d& decydowali
si# na powrót po studiach do miasta powiatowego”, w którym si# uczyli,
nie jest ju% tak jednoznaczna. 62,6% badanych odpowiedzia"o pozytywnie
(25,7%) lub zdecydowanie pozytywnie (36,9%), 24,4% pozosta"o neutralnych wobec tej kwestii, a 13% oceni"o j& raczej lub zdecydowanie negatywnie. W miastach powiatowych istniej& wi#c szczególne oczekiwania dla
rozwoju kultury i mog& one stanowi) czynnik podejmowania decyzji o pozostaniu lub powrocie do „rodzinnego” miasta po studiach. Jednak m"odym ludziom trudniej jest wprost warunkowa) swój powrót jedynie na
podstawie tego czynnika. Jest to naturalne. Cz#sto %yczymy dobrze jakiemu$ miejscu, niezale%nie od tego, czy w nim %yjemy. Wspó"czynnik pozytywnych deklaracji w tym zakresie jest i tak du%y, $wiadczy o ogromnym
przywi&zaniu do „ma"ej ojczyzny”, gdy% spora cz#$) ludzi m"odych pragnie
raczej „spróbowa) swoich si"”, „wyrwa) si# z rodzinnych stron”, „podbija)
$wiat”. Nale%y jednak zauwa%y) pewn& rozbie%no$) w tym wzgl#dzie pomi#dzy takimi miastami jak Czarnków i Jarocin, w których respondenci
deklaruj& pozytywne postawy w tym zakresie powy%ej $redniej, a Wolsztynem, gdzie 16,7% ocenia je negatywnie, a 33,7% indyferentnie.
Wykres 15
Wysoka kulturaWysoka
jako czynnik
caj$cy zach
do wicaj$cy
kszejdo
ilo%ci
powrotów
kulturazach
jako czynnik
w i kszej
ilo%ci po studiach do
rodzinnego
pow rotów po
studiach domiasta
rodzinnego miasta
4,5%
8,5%
- Bardzodu"e
du$e
55 –Bardzo
znaczenie
znaczenie
36,9%
24,4%
44 –- Du$e
Du"e znaczenie
znaczenie
33 –- %rednie
'rednie znaczenie
znaczenie
22 –- Ma"e
Ma!e znaczenie
znaczenie
11 –- Brak
Brak znaczenia
znaczenia
25,7%
158
Przemys"aw Kieliszewski, Micha" M#karski
Odpowied( na kolejne pytanie mo%e pokazywa) potrzeb# rozwoju infrastruktury kulturalnej w mniejszych o$rodkach oraz nadziej#, %e aktywno$) $rodowisk kulturalnych w danym miejscu i jako$) ich produkcji b#d&
sk"ania) lokalne w"adze do inwestycji w tym zakresie. Na pytanie, czy wysoki poziom kultury mo%e „pozytywnie wp"yn&) na inwestycje w infrastruktur# kulturaln& (np. nowe miejsca, obiekty, przestrzenie, sceny)”, pozytywnie odpowiedzia"o 73,4% badanych, przy czym zdecydowanie tak
odpowiedzia"o 41,8%, a raczej tak 31,6%. Indyferentnie ten zwi&zek postrzega 18,9%, a negatywnie 5,3% i zdecydowanie negatywnie 2,4% osób
badanych. Jednak ró%nica w deklarowanych nadziejach w tym wzgl#dzie
pomi#dzy najbardziej optymistycznymi uczniami z Czarnkowa i Turku
a najbardziej pesymistycznymi z Wolsztyna mo%e sk"oni) do zastanowienia
zarówno w"adze lokalne, powiatowe i regionalne.
Wykres 16
Wysoka kultura
jako czynnik
wp!ywaj$cy
nawp!ywajacy
inwestycje na
w infrastruktur
Wysoka
kulturapozytywnie
jako czynnik
pozytywnie
inwestycje w kulturaln$
infrastruktur kulturaln$
5,3%
2,4%
55-–Bardzo
Bardzo du$e
du"e znaczenie
znaczenie
18,9%
41,8%
Du"e znaczenie
44-–Du$e
znaczenie
33-–%rednie
'rednie znaczenie
znaczenie
Ma!e znaczenie
22-–Ma"e
znaczenie
11-–Brak
Brak znaczenia
znaczenia
31,6%
Ostatnim zagadnieniem z tego zakresu by"o pytanie, czy wysoki poziom
kultury mo%e „wp"yn&) na zmian# postrzegania mieszka'ców danego miasta przez osoby spoza niego”. Odpowiedzi zdecydowanie pozytywnej
w tym zakresie udzieli"o 39,3% respondentów, pozytywnej 31,4%, indyferentnej 20,9%, raczej negatywnej 5% i zdecydowanie negatywnej 3,4%.
+wiadczy to o du%ym przywi&zaniu do kultury jako czynnika kszta"tuj&cego nie tylko wizerunek zbiorowy (promocja miasta), ale równie% indywidualny, o du%ym znaczeniu dla pozytywnego identyfikowania mieszka'ców
danego miasta przez pryzmat kojarzonej z miastem aktywno$ci kulturalnej
(znane imprezy, festiwale, dzia"alno$) lokalnych stowarzysze' kultural-
159
Kultura w Wielkopolsce w perspektywie bada sonda!owych
nych czy edukacyjnych, istnienie znacz&cych instytucji). To oczekiwanie, by
odpowied( na pytanie: „Sk&d jeste$?”, rodzi"a u rozmówcy konkretne pozytywne skojarzenia z miejscem pochodzenia: „A tak, s"ysza"em. Macie tam
taki znakomity o$rodek kultury, festiwal”.
Wykres 17
Wysoka kultura jako
czynnik
wp!ywaj$cy
na zmian
postrzegania
miast przez osoby
Wysoka
kultura
jako czynnik
wp!ywaj$cy
na zmien
spoza
miasta
postrzegania miasta
przez
osoby spoza miasta
5,0%
3,4%
55 –Bardzo
- Bardzodu"e
du$eznaczenie
znaczenie
20,9%
39,3%
44 –- Du"e
Du$e znaczenie
znaczenie
33 –- %rednie
'rednie znaczenie
znaczenie
22 –- Ma!e
Ma"e znaczenie
znaczenie
11 –- Brak
Brak znaczenia
znaczenia
31,4%