Mszyce - szkodniki w każdym ogrodzie

Mszyce - szkodniki w każdym ogrodzie
Wpisany przez Maciej Gałęzewski
Mszyce (Aphidodea) są nadrodziną owadów obejmującą ponad 3500 gatunków. W Polsce
stwierdzono obecność kilkuset spośród nich. Wiele z nich jest ważnymi szkodnikami roślin
uprawnych, a niektóre spotkać można na roślinach ozdobnych w ogrodach przydomowych i
innych terenach zielonych.
Żerowanie mszyc, polegające na wysysaniu soków z rośliny prowadzi do obniżenia wartości
dekoracyjnej roślin. Dochodzi do deformacji młodych pędów, liści lub kwiatów czy odbarwiania
organów roślin. Duże, łatwe do zauważenia kolonie mszyc także pogarszają wygląd rośliny, a
wydzielana przez nie spadź jest doskonałą pożywką dla grzybów oraz przyciąga mrówki, które
najczęściej nie należą do pożądanych mieszkańców ogrodów. Spadź brudzi także znajdujące
się niżej liście lub np. samochody stojące pod drzewami. Poniżej opisałem najczęściej
spotykane gatunki na ogrodowych roślinach ozdobnych.
MSZYCA TRZMIELINOWO-BURAKOWA (Aphis fabae Scop.)
Gatunek występujący powszechnie na wielu roślinach. Spotkać można go na krzewach - budlei
Davida, trzmielinach, jaśminowcu, kalinie koralowej; pnączach ? dławiszu, milinie, powojniku;
bylinach ? funkii, maku, przegorzanie i innych. Osobniki bezskrzydłe są czarne, matowe, z
zielonym lub brązowym odcieniem. Na stronie grzbietowej odwłoka może być widoczny biały,
woskowy nalot. Uskrzydlone mszyce trzmielinowo-burakowe są również czarne ale błyszczące.
Długość ciała nie przekracza 3mm. Kolonie mszyc można zaobserwować wiosną na młodych
liściach i pędach krzewów jaśminowca, trzmieliny i kaliny na których przezimowały jaja. W
sprzyjających warunkach na liczne kolonie rozwijają się w ciągu kilku dni. Po 2-3 pokoleniach
pojawiają się osobniki uskrzydlone, które przelatują na żywicieli letnich (m. in. budleja ?
atakowane są głównie młode pędy, czy funkie - kwiatostany). W wyniku żerowania dochodzi do
zahamowania wzrostu i deformacji pędów. Jesienią ma miejsce kolejna migracja i rozwój kilku
pokoleń ? z reguły na spodniej stronie liści, a następnie składanie zimujących jaj. Najbardziej
widoczne szkody powodują pokolenia wiosenne i je warto zwalczać. Pokolenia jesienne nie
mają większego wpływu na wygląd roślin.
1/4
Mszyce - szkodniki w każdym ogrodzie
Wpisany przez Maciej Gałęzewski
Fot.
trzmielinowo-burakowej.
1szkodnika.
Zdeformowany
wierzchołek
Pod
liśćmi
pędu
znajduje
jaśminowca
się
kolonia
to
efekt
mszyc.
żerowania
mszycy
MSZYCA
JABŁONIOWA
(Aphis
De
Geer)
Na zielone,
ozdobnych
są
Pierwsze
rozwijających
wysysania
wierzchołków
tego
terenach
larwy
soków
aodmianach
zielonych
bezskrzydłe
pędów.
się
pojawiają
pędach.
dochodzi
W
występuje
jabłoni,
ciągu
się
zielone
Z
do
czasem
już
sezonu
deformacji,
jarzębinie,
wpomi
lub
pospolicie
kwietniu
zasiedlana
wegetacyjnego
irgach
skręcania
ina
zaczynają
drzewach
jest
czy
także
ogniku
liści
Obie
rozwinąć
żerować
oraz
iL.)
dolna
krzewach
formy
szkarłatnym.
zasychania
się
na
osiągają
korze,
zduże
rodziny
liści
Osobniki
nawet
iinne
ado
czernienia
i później
ogonki.
2,5
różowatych:
16
mm
uskrzydlone
na
W
długości.
wyniku
RÓŻANO-SZCZECIOWA
(Macrosiphum
rosae
Gatunek
bezskrzydłe
długości.
samych
kwietnia
rośliny
powodują
uszkodzenia
zielne.
rozmiarów.
iten
Osobniki
maja.
zahamowanie
mają
jest
powstają
Kolonie
Od
najczęściej
zielone
uskrzydlone
czerwca
Pierwsze
mszyc
przede
ich
lub
wzrostu
występują
spotykany
zlokalizowane
różowe
pokolenie
wszystkim
są
błyszczące,
iżółtawo-zielone.
ciało,
deformacje.
osobniki
spośród
najczęściej
wiosną.
kształtu
trawiasto
pąkach
uskrzydlone
kilku
Łatwo
wrzecionowatego,
pojawia
atakujących
kwiatowych
zielone
zauważalne
się
migrujące
na
istrona
dorastają
krzewy
krzewach
imoże
szczytach
osiągające
na
róż.
kolonie
niemal
róż
Mszyce
pędów
krzewy
na
do
do
ipokoleń
przełomie
3,6
takich
róż
mm
oraz
Fot.
2 Kolonia
zielonych
mszyc
różano-szczeciowych
może
być
trudna
do
zauważenia.
LIGUSTROWA
(Nectarosiphon
ligustri
Mosl.)
Owad
bezskrzydłe,
(uskrzydlone
stronie
charakterystycznego
ligustrowa
szkody
regularnie
ten
liści.
w
czerwcu
jest
cięte),
rozwija
W
jak
nieco
jednym
efekcie
ia
uskrzydlone
się
ikońca
na
mniej).
lipcu.
zwijania
przez
zpojedynczo
dochodzi
najważniejszych
Opanowywane
Larwy
cały
blaszki
mają
do
okres
wylęgają
rosnących
ich
żółte,
liściowej
wegetacji,
odbarwiania,
szkodników
są
żółtozielone
się
przede
krzewach
wiosną
w ruloniki,
ale
wszystkim
żółknięcia,
najliczniej
ligustra
iciało
rozpoczynają
rzadko
wzdłuż
i krzewach
dorastają
pospolitego.
żywopłoty
daje
występuje
skręcania
nerwu
żerowanie
maksymalnie
zauważyć.
głównego.
zdo
Zarówno
oraz
i ligustru
powoduje
na
Mszyca
(szczególnie
spodniej
osobniki
do
wyraźne
2,5
mm
MSZYCA
WIŚNIOWA
(Myzus
cerasi
F.)
Występuje
czarnych
efekcie
wierzchołków
czerwca.
dochodzi
lub
na
ciemnobrązowych
długopędów.
między
do
silnych
innymi
Uszkodzenia
deformacji
na
mszyc
ozdobnych
opanowują
liści,
odmianach
zahamowania
wierzchołki
przede
wiśni
wszystkim
wzrostu,
piłkowanej.
pędów
wiosną,
inawet
spodnią
Kolonie
zasychania
do
stronę
końca
błyszczących,
liści.
W
KWAŚNICOWA
(Liosomaphis
berberidis
Kalt.)
Krzewy
zaatakowane
są
spotkać
stronie
końca
pojedyncze
zielone,
czerwca
liści.
różnych
można
pomarańczowe
osobniki.
W
przez
wyniku
liczba
od
gatunków
mszycę
mszyc
żerowania
kwietnia
berberysów,
lub
kwaśnicową.
ulega
różowawe.
dochodzi
na
zmniejszeniu,
wierzchołkach
apowstają
czasem
Osobniki
Formy
do
odbarwiania
a
uskrzydlone
również
bezskrzydłe
latem
rozwijających
na
mahonii
się
są
liści
dorastają
nieco
się
pospolitej
i asię
zahamowania
pędów
można
większe.
2,3
mogą
oraz
zauważyć
Kolonie
mm
na
wzrostu.
być
długości
spodniej
mszyc
tylko
Odi
Fot.
3 Ciało
mszycy
kwaśnicowej
ma
zmienną
barwę
MIODÓWKA
BUKSZPANOWA
(Spanioneura
buxiMiodówki
L.)
Szkodnik
żółtozielone,
zaatakowane
główce
kwietnia
objawów.
kapusty.
do
tenczerwca.
otoczone
występuje
przez
Uszkodzenia
tego
Zwalczanie
woskowym
pospolicie
szkodnika
powstają
trzeba
nalotem
na
liście
bukszpanie.
na
przeprowadzić
wierzchołkowe
młodych
w postaci
przyrostach
białych
zaraz
zawijają
bukszpanowe
nici.
po przede
zauważeniu
się
W wyniku
do wszystkim
środka
są
wysysania
pierwszych
jasno
podobnie
odzielone
końca
soków
jaklub
w
2/4
Mszyce - szkodniki w każdym ogrodzie
Wpisany przez Maciej Gałęzewski
Fot.
4 Charakterystycznie
zwinięte
liście
w
wyniku
żerowania
miodówki
bukszpanowej.
TAWUŁOWA
PĘDOWA
(Aphis
spiraephaga
Koch)
Na
jest
brunatne
rozmiary
wierzchołkach
spadź,
przypada
uwagę
popularnej
mszyca
na
iżywiciela
ciało
na
są
której
mszycę
tawułowa
czerwiec
ciemno
grupie
pędów
pokryte
rozwijają
tawułową
zabarwione.
krzewów
nie
pędowa.
ijasnym
lipiec.
powodując
się
parkową,
grzyby
Zsię
woskowym
?
Osobniki
pozostałych
tawułach
Larwy
sadzakowe.
jednak
która
wylęgają
bezskrzydłe
nalotem.
spotkać
żerując
deformacji
gatunków
Okres
się
Mszyce
powoduje
dorastają
wiosną
mszyc
pędów
najliczniejszego
kilka
uskrzydlone
ina
atakujących
silne
rozpoczynają
ani
gatunków
do
liści.
2kolonie
skręcanie
mm
Wydzielają
występowania
osiągają
i del
mszyc.
mają
tawuły
żerowanie
się
ciemno
Jednym
warto
liści.
takie
za
tosame
na
zwrócić
obficie
z nich
MSZYCA
SMUGOWA
(Macrosiphum
euphorbiae
Thom.)
Gatunek
szarozielonym
spodniej
końca
kwietnia.
stronie
ten
występuje
ciele
zdla
powodując
ciemniejszą
między
innymi
ich
smugą
skręcanie.
na
bylinach
na
grzbiecie
Pierwsze
?można
tawułkach.
żerują
osobniki
Dość
pędach
zaobserwować
duże
mszyce,
można
osię
od
WICIOKRZEWOWO-PASTERNAKOWA
(Hyadaphis
passerini
Guercio)
Różne
wiciokrzewowo-pasternakową.
pędów,
pokrywającej
widoczne
drugiego
gatunki
liściach
szkody
roślinę
wiciokrzewów
iliści
kwiatostanach
powstają
-osiągających
rośliny
rozwijają
przede
baldaszkowate
powszechnie
Niebieskawo-zielone
hamując
grzyby
wszystkim
dodatkowo
ich
atakowane
ina
powraca
wzrost.
wwiosny
maju
owady
Na
zmniejszając
ina
czerwcu.
są
dużej
wiciokrzewy
przez
tworzą
ilości
mszycę
Latem
jej
wydzielanej
atrakcyjność.
dopiero
mszyca
jesienią.
wierzchołkach
przenosi
spadzi
Wyraźnie
się
MSZYCA
BLUSZCZOWA
(Aphis
hederae
Kalt.)
Na
ciemnobrązowych,
żerowania
doskonałą
przypada
wierzchołkach
latem.
pożywka
pędów
do
zahamowania
grzybów
bluszczu
do
sadzakowych.
pospolitego
2,5
wzrostu
mm
długości
pędów,
tworzą
Okres
mszyc
się
największej
a
wydzielana
czasem
bluszczowych.
kolonie
szkodliwości
przez
czarnych
nie
W
spadź
wyniku
tego
jest
gatunku
ich
AZALIOWA
(Illinoia
azaleae
Mason)
Szkodnik
roślinach
jasno
spodniej
wzrostu
grzybami
zabarwione
stronie
wrzosowatych.
sadzakowymi.
ten
Wydzielana
dość
liści.
ciało.
powszechnie
W
Kolonie
wyniku
Mszyca
Wszystkie
obficie
wysysania
tworzą
występuje
azaliowa
spadź
formy
sprawia,
się
dorastają
występuje
soków
od
różanecznikach
że
dochodzi
liście
do
najliczniej
do
ok.
jesieni
2,5
do
deformacji
mm
iw
na
azaliach,
czerwcu
lepkie
długości
wierzchołkach
ikwiatostanowych
rzadziej
ipokrywają
ina
zahamowania
lipcu.
i mają
pędów
na
innych
i i na
OCHOJNIKI
(Aldegidae)
Mszyce
na
drzewach
zliści.
rodziny
iglastych,
ochojnikowatych
zmniejszając
w
na
warunkach
dwa
sposoby
klimatycznych
ich
dekoracyjność.
Polski
występują
dość
często
Na
wegetacyjnego
znajdujących
pogarszając
przedwczesne
pozostają
igłach,
niestety
adochodzi
czasem
wartość
się
opadanie
można
pod
często
również
ozdobną
nią
zauważyć
igieł.
żerujących
przez
korze
Martwe
roślin.
jakiś
maleńkie
sosen,
mszyc.
Możliwe
czas
mszyce
na
daglezji,
kępki
Przy
pędach.
jest
zwalczone
"waty".
licznym
także
jodeł
żółknięcie,
Jest
istają
pojawie
w
modrzewi
trakcie
tosię
woskowa
są
sezonu
przebarwienia
w
one
trakcie
widoczne
wydzielina
wegetacyjnego
sezonu
i zielonkawo,
zlub
(wojłok)
daleka
Fot.świerkach
5"szyszki".
Pod galasy
kłaczkami
waty
naszpecąc
daglezji
kryją
się
ochojniki.
najczęściej
Na
małe
żerowania
lub
zauważymy
stwierdziliśmy
zmieniają
brunatne)
tworzące
kierunek
od
obecność
Sąkońca
zasychają
to galasy,
wykonujemy
się
wzrostu
maja
galasów
galasy
w
uigłach
przez
nasady
których
na
zabieg
wczesną
zwalczanie
co
drzewo.
młodych
rozwijają
korona
w celu
wiosną
Zaatakowane
jest
zniszczenia
staje
pędów
się
już
(najlepiej
larwy
się
za
zauważyć
nieregularna.
późno.
ochojników.
założycielek
pędy
w marcu).
Jeśli
są
można
często
Po
w
W poprzednich
rodu
momencie
charakterystyczne,
zakończeniu
krótsze,
(uskrzydlone,
gdy
zasychają
latach
Fot.
przez
6się
ochojnika
Charakterystyczne
świerkowo-modrzewiowego.
małe
szyszki
nałuskach
pędach
świerka
pospolitego
toi galasy
utworzone
MIODOWNICE
(Lachnidae
) ana
Gatunki
cyprysikach,
najczęściej
odcieniem.
odbarwiania
staja
zklejące
rodziny
Kolonie
ciemno
igieł,
jałowcach,
i rozwijają
miodownicowatych
żółknięcia,
zabarwione:
tworzą
żywotnikach,
się
nawet
brunatne,
igłach,
nichspotkać
modrzewiach,
zasychania
grzyby.
z czerwonym,
można
i pędów.
pędach.
sosnach,
na większości
zielonym,
Wydzielana
W wyniku
świerkach
żółtym
roślin
żerowania
spadź
innych.
iglastych:
lubpowoduje
czarnym
dochodzi
Mszyce
że do
są
pędy
3/4
Mszyce - szkodniki w każdym ogrodzie
Wpisany przez Maciej Gałęzewski
Fot. będziemy
7 Kolonia
miodownic
szpilkowych
wełnistych
na
kosodrzewinie.
Zwalczanie
opryskujemy
SP,
prowadzić
miejsce
powstaniu
skutecznych
Pirimor
ok.
regularne
i2
chemiczne
trwałemu
500
środków
rośliny
miesięcy
WG).
jednym
obserwacje
zmniejszeniu
dołącza
Jedynie
wcześniej
większości
preparatów
również
w przypadku
żeby
niż
gatunków
wartości
powstanie
olej
mszycobójczych
parafinowy
ochojników
dekoracyjnej
mszyc
galasów.
pojawienie
nie
jest
występujących
formie
Zapobiegamy
roślin.
(np.
trudne.
się
preparatu
założycielek
W
tym
Po
zauważeniu
na
przypadku
w
ten
Promanal
świerkach
rodu,
SL,
sposób
Mospilan
co
kolonii
60
trzeba
ma
grona
ichEC.
Możliwe
jest
składają
dni.
błonkówka
jest
jaja
także
do
Aphidius
ciał
zwalczanie
mszyc,
colemani,
azpodejmujmy
rozwijające
mszyc
której
zzauważyć
wykorzystaniem
poczwarki
się
larwy
powodują
są
dostępne
ich
naturalnych
ichConfidor
śmierć
na
rynku.
wrogów.
w200
ciągu
Samice
kilku-kilkunastu
Jednym
tego
gatunku
z 20
nich
naturalni
Decyzję
Nie
ograniczenia
o
wrogowie.
zwalczaniu
liczby
dzięki
mszyc
temu
mszyc
zanieczyszczać
do
nieistotnego
jednak
niepotrzebnie
poziomu
tylko
w
większości
w
okresach
środowiska
przypadków
ich
naturalnego,
największej
doprowadzą
ado
szkodliwości.
do
ich
Fot. 8 Mszyce mają wielu wrogów naturalnych.
4/4