Najważniejsze zasady oceniania uczniów na zajęciach języka

Najważniejsze zasady oceniania uczniów na zajęciach języka polskiego
1.
Na lekcjach języka polskiego ocenie podlega:
a) mówienie, w tym odpowiedzi z lekcji poprzedniej, aktywność na lekcji bieżącej, recytacje;
b) czytanie, w tym technika czytania i rozumienie czytanego tekstu;
c) pisanie, w tym pisanie w domu, pisanie w klasie, dyktanda, prowadzenie zeszytu przedmiotowego;
d) nauka o języku, w tym odpowiedzi, kartkówki, testy;
e) inne, w tym inscenizacje, przekłady intersemiotyczne (np. ilustracje), realizacja określonych projektów,
zadań dodatkowych, efekty pracy grupy.
2.
Oceniając poszczególne umiejętności, stosuje się ocenianie kryterialne lub przelicza się na oceny liczbę
uzyskanych punktów wg przyjętych zasad: 0% - 34% ocena niedostateczna, 35% - 50% ocena
dopuszczająca, 51% - 74% ocena dostateczna, 75% - 89% ocena dobra, 90% - 100% ocena bardzo dobra,
100% plus zadanie o podwyższonym stopniu trudności ocena celująca.
3.
Jeżeli uczeń otrzymał ocenę niedostateczną, dopuszczającą lub był nieobecny podczas sprawdzania
ważnych umiejętności, ma obowiązek skorzystać z poprawy (uczeń nieobecny pisze wtedy pracę
sprawdzającą). Uczeń, który otrzymał ocenę niesatysfakcjonującą, inną niż ww., może skorzystać z
poprawy za zgodą nauczyciela w uzasadnionych przypadkach. Poprawa taka odbywa się na bieżąco (nie na
koniec semestru czy roku szkolnego) w ustalonym przez nauczyciela terminie.
4.
Ocena semestralna lub roczna zależy od średniej ważonej uzyskanej przez ucznia w danym semestrze (np.
ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, którego średnia ważona mieści się w przedziale od 2, 51 do 3, 49).
5.
Uczniowie ze stwierdzonymi dysfunkcjami są oceniani zgodnie z zaleceniami poradni.
6.
Tryb odwoławczy poprawiania oceny semestralnej lub rocznej z edukacji polonistycznej.
I. Warunki uzyskania oceny klasyfikacyjnej semestralnej lub rocznej wyższej niż przewidywana z języka
polskiego:
1.
2.
3.





4.
Uczeń nie aprobuje ustalonej przez nauczyciela oceny semestralnej lub rocznej, o której pozyskał
informacje na dwa tygodnie przed semestralnym lub rocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady
Pedagogicznej.
Uczeń jest przekonany, że w chwili obecnej poziom jego wiedzy i umiejętności jest wyższy niż
ustalona przez nauczyciela ocena semestralna lub roczna z języka polskiego i zgłasza to nauczycielowi
najpóźniej w drugim dniu po otrzymaniu informacji o ustalonej przez nauczyciela ocenie semestralnej
lub rocznej.
Nauczyciel, przyjąwszy zgłoszenie, analizuje sytuację, biorąc pod uwagę następujące czynniki:
frekwencję ucznia w danym semestrze (roku) i przyczyny ewentualnych nieobecności;
oceny cząstkowe i ewentualne przyczyny małej ich liczby;
korzystanie ucznia z możliwości poprawy prac pisemnych i sprawdzianów;
stosunek do obowiązków szkolnych;
postępy ucznia w zakresie ćwiczonych umiejętności (nauczyciel przychyli się do możliwości poprawy
oceny tylko w przypadku, jeśli uzyskuje on słabsze wyniki w zakresie jednej z ocenianych
umiejętności).
Po przeanalizowaniu sytuacji danego ucznia nauczyciel wyraża opinię umożliwiającą lub nie poprawę
oceny o jeden stopień. Decyzja nauczyciela jest ostateczna.
II. Tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej (semestralnej) oceny z języka polskiego:
1.
2.
3.
4.
Po spełnieniu powyższych warunków nauczyciel ustala termin i sposób sprawdzenia umiejętności
ucznia (nie później niż na tydzień przed semestralnym lub rocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem
Rady Pedagogicznej).
Podczas poprawy zostanie sprawdzony poziom tych wiadomości i umiejętności, z których uczeń
otrzymał w ciągu semestru oceny niższe niż satysfakcjonujące go.
Odpowiedzi ucznia (ustne lub pisemne) zostaną ocenione wg kryteriów zamieszczonych w PSO.
Decyzja o ocenie ucznia zostanie uzasadniona i przedstawiona uczniowi oraz jego rodzicom nie później
niż na trzy dni przed semestralnym lub rocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej.
Wymagane w kl. 4 wiadomości i umiejętności i sposób ich prezentacji
1. Odpowiedzi na lekcji – na temat tekstów literackich, zagadnień z zakresu nauki
o języku (fonetyka – głoski, litery, sylaby; składnia – zdanie, jego typy,
równoważnik zdania; fleksja – części mowy, ich odmiana; ortografia i
interpunkcja).
2. Recytacje.
3. Prezentacje pracy grup.
4. Głośne czytanie tekstów.
1. Wypracowania, pisane w domu i na lekcji (opowiadanie, opis postaci i
przedmiotu, list, plan, dialog, krótkie formy wypowiedzi, np. ogłoszenie).
2. Prace sprawdzające umiejętności ortograficzne ucznia.
3. Prace klasowe umożliwiające prezentacje przez ucznia sprawności językowych
i redakcyjnych – wykonywane w domu i na lekcji, w zeszytach
przedmiotowych i zeszytach ćwiczeń.
4. Prace klasowe sprawdzające umiejętności z zakresu nauki o języku.
5. Testy sprawdzające umiejętności z zakresu czytania ze zrozumieniem.
6. Testy sprawdzające kompetencje polonistyczne ucznia.
USTNIE
PISEMNIE
Wymagane w kl. 5 wiadomości i umiejętności i sposób ich prezentacji
USTNIE
1.
PISEMNIE
2.
3.
4.
1.
2.
4.
5.
6.
Odpowiedzi na lekcji – na temat tekstów literackich, zagadnień z zakresu nauki o
języku (fonetyka – głoski, litery, sylaby; składnia – zdanie, jego typy, równoważnik
zdania; fleksja – części mowy, ich odmiana; ortografia i interpunkcja).
Recytacje.
Prezentacje pracy grup.
Głośne czytanie tekstów.
Wypracowania, pisane w domu i na lekcji (opowiadanie z elementami opisu,
pamiętnik, kartka z dziennika, sprawozdanie, opis postaci literackiej, krajobrazu,
zawiadomienie, instrukcja, bardziej złożone notatki).
Prace sprawdzające umiejętności ortograficzne ucznia.
Prace klasowe umożliwiające prezentację przez ucznia sprawności językowych i
redakcyjnych – wykonywane w domu i na lekcji, w zeszytach przedmiotowych i
zeszytach ćwiczeń.
Prace klasowe sprawdzające umiejętności z zakresu nauki o języku.
Testy sprawdzające umiejętności z zakresu czytania ze zrozumieniem.
Testy sprawdzające kompetencje polonistyczne ucznia.
Uczeń ma obowiązek w ciągu dwóch tygodni od wystawienia poprawić oceny niedostateczne i
dopuszczające, które otrzymał za prace:
1) wypracowanie, będące realizacją nowej formy wypowiedzi,
2) sprawdzian.
Jeśli w dniu pisania sprawdzianu uczeń był chory, ustala z nauczycielem termin pisania sprawdzianu
lub zaliczenia innych prac.
W przypadku nieobecności jednodniowych lub kilkugodzinnych uczeń pisze dany sprawdzian
następnego dnia po terminie wyznaczonym dla całej klasy.
Waga ocen:











Sprawdzian
Kartkówka
Prace domowe inne niż wypracowania
Prace domowe wypracowania
Prace dodatkowe
Odpowiedzi na lekcji
Czytanie głośne
Praca w grupach
Recytacja
Ćwiczenia gramatyczne
Zeszyt
10
5
5
7
4
4
3
3
5
7
9
1. Ocenianie wypowiedzi ustnych.
Podczas oceny wypowiedzi ustnych nauczyciel bierze pod uwagę: rzeczowość i
trafność odpowiedzi, stopień wyczerpania tematu, poprawność budowania zdań,
rodzaj wypowiedzeń, uporządkowanie wypowiedzi, samodzielność, płynność
wypowiadania się, bogactwo słownictwa, sposób wypowiadania (technika mówienia)
oraz w określonych sytuacjach wypowiadanie się w określonej formie (np.
opowiadanie baśni, prowadzenie dialogu, formułowanie prośby).
Ocena uzależniona jest od stopnia spełnienia powyższych kryteriów oraz liczby
popełnianych błędów.
2. Kryteria oceny recytacji.
Podczas oceny recytacji nauczyciel bierze pod uwagę: opanowanie pamięciowe tekstu,
poprawność dykcji, interpretację głosową, emisję głosu, ogólne wrażenie artystyczne.
Ocena uzależniona jest od stopnia spełnienia powyższych kryteriów oraz liczby
popełnianych błędów.
3. Kryteria oceny pracy grupowej.
Podczas oceny pracy grupowej nauczyciel bierze pod uwagę: efekt pracy grupy
(ocenia nauczyciel wg uprzednio podanych kryteriów), wkład poszczególnych osób
(tu samoocena), sposób sprawnego, wspólnego działania, możliwości danej grupy. W
związku z tym, że zazwyczaj efekty pracy grupy stoją na wysokim poziomie, a ocena
ma wagę 3, uczniowie przeważnie otrzymują dobre i bardzo dobre oceny, pracując w
grupie.
4. Kryteria oceny techniki czytania.
Podczas oceny techniki czytania nauczyciel bierze pod uwagę: liczbę i charakter
popełnianych błędów, płynność czytania, dykcję, interpretację logiczną czytanego
tekstu, emisję głosu, tempo czytania. Ocena uzależniona jest od stopnia spełnienia
powyższych kryteriów oraz liczby popełnianych błędów.
5. Kryteria oceny prac pisemnych.
Zależą od sprawdzanej formy wypowiedzi i są przedstawiane uczniom. Niezależnie od
indywidualnych cech danej formy wypowiedzi ocenia się: treść, formę, kompozycję,
język i styl, ortografię i interpunkcję oraz walory dodatkowe, aby umożliwić uczniowi
otrzymanie oceny celującej. Poniżej przykładowe kryteria oceniania
Kryteria oceny opisu postaci, kl. 5
1. Realizacja tematu – treść:
Przedstawienie postaci – ....../ 2 p.
Wygląd postaci – ...... / 2 p.
Cechy – ...... / 3 p.
Uzasadnienie gł. cech – ...... / 2 p.
Ocena postaci – ...... / 2 p.
2. Forma i jej kompozycja:
Zachowanie formy i spójności – ...... / 1 p.
Wyraźny podział na 3 gł. części – ...... / 2 p.
Uporządkowanie treści – ...... / 1 p.
3. Język i styl – ...... / 2+1 p.
4. Ortografia – ...... / 2 p.
5. Interpunkcja – ...... / 1 p.
6. Walory dodatkowe – ...... / 1 p.
Kryteria oceny listu, kl. 4
I. FORMA WYPOWIEDZI
1. Miejscowość - ….. / 1 p.
2. Data - ….. / 1 p.
3. Nagłówek - ….. / 1 p.
4. Podpis - ….. / 1 p.
5. Formuła nawiązania kontaktu /wstęp listu/ - …. / 1 p.
6. Formuła końcowa (pozdr. lub pożeg.) - ….. / 1 p.
7. Estetyczna szata graficzna:
A/ rozmieszczenie stałych elementów listu - ….. / 1 p.
B/ staranne pismo - ….. / 1 p.
C/ układ treści na stronie - ….. / 1 p.
II. ROZWINIĘCIE TEMATU – TREŚĆ - ….. / 3 p.
III. KOMPOZYCJA - trójdzielna (akapity) - ….. / 1 p.
III. KOMPOZYCJA – spójna, uporządkowana -.. / 1 p.
IV. JĘZYK I STYL - ….. / 2 p. (-0,5p. za błąd)
V. ORT. - ….. / 2 p. (-0,5p. za błąd)
VI. INTERPUNKCJA - ….. / 1 p. (-0,5p. za 2 błędy)
VII. Walory dodatkowe - ….. / 1 p.
Uczniowie ze stwierdzonymi problemami o charakterze dyslektycznym kryterium
ortografii i interpunkcji mają zastąpione przez kryterium komunikatywności
wypowiedzi oraz umiejętnością wyodrębniania zdań.
Podczas oceniania posiłkuję się również kryteriami opracowywanymi przez CKE, doskonaląc
własny system oceniania oraz kryteriami oceniania na poszczególne poziomy wymagań dołączone
do serii „Słowa z uśmiechem”. Dla przykładu podaję:
Sprawności
I. Odbiór
odpowiedzi i
wykorzystanie
zawartych w
nich
informacji
konieczne
(ocena:
dopuszczający)
 czyta poprawnie
tekst, wyznaczając
głosowo granice
zdań
 słucha uważnie
wypowiedzi
nauczyciela i
uczniów
Wymagania
podstawowe
rozszerzone
(ocena:
(ocena: dobry)
dostateczny)
UCZEŃ
 czyta
 czyta płynnie
poprawnie tekst,
tekst, podkreślając
zwracając uwagę
głosem ważne słowa
na znaki
interpunkcyjne
 słucha uważnie
całości
wypowiedzi
nauczyciela i
uczniów
 samodzielnie
wydobywa z tekstu
istotne informacje
dopełniające
(ocena: bardzo
dobry)
 czyta tekst,
stosując
odpowiednie
tempo i intonację
w zależności od
treści
 wykorzystuje
wysłuchane
wypowiedzi we
własnej pracy
6. Ocenianie dyktand:
Praca bezbłędna – ocena celująca
2, 3 błędy – ocena dobra
6 błędów – ocena dopuszczająca
1 błąd – ocena bardzo dobra
4, 5 błędów – ocena dostateczna
7 i powyżej – ocena niedostateczna
7. Uwaga końcowa: w niektórych przypadkach podczas oceniania bardzo istotnym jest,
aby brać pod uwagę również indywidualne możliwości ucznia, jego wkład pracy oraz
doceniać nawet drobne przejawy aktywności.
Renata Billewicz