O społecznej odpowiedzialności biznesu

O społecznej odpowiedzialności biznesu
Co to jest społeczna odpowiedzialność biznesu?
Społeczna odpowiedzialność biznesu (ang. Corporate Social Responsibility – CSR) to
strategia zarządzania, zgodnie z którą przedsiębiorstwa w swoich działaniach dobrowolnie
uwzględniają interesy społeczne, aspekty środowiskowe, czy relacje z różnymi grupami
interesariuszy, w szczególności z pracownikami. Bycie społecznie odpowiedzialnym oznacza
inwestowanie w zasoby ludzkie, w ochronę środowiska, relacje z otoczeniem firmy i
informowanie o tych działaniach, co przyczynia się do wzrostu konkurencyjności
przedsiębiorstwa i kształtowania warunków dla zrównoważonego rozwoju społecznego i
ekonomicznego.
ISO 26000
28 października 2010 r. Międzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna (ISO) po ponad 5
latach pracy w gronie ekspertów z 99 krajów opublikowała normę ISO 26000. Norma ta ma
za zadanie uporządkować wiedzę na temat społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR
Corporate Social Responsibility). ISO 26000 nie ma formy certyfikacji. Stanowi natomiast
praktyczny przewodnik po zasadach odpowiedzialnego biznesu, zawiera wskazówki dla
organizacji każdego typu (nie tylko dla przedsiębiorstw), bez względu na ich wielkość czy
lokalizację.
Norma ISO 26000 wyróżnia następujące obszary społecznej odpowiedzialności biznesu:







Ład organizacyjny
Prawa człowieka
Stosunki pracy
Środowisko
Sprawiedliwe praktyki rynkowe
Relacje z konsumentami
Zaangażowanie społeczne
W Polsce wprowadzaniem ISO 26000 zajmuje się Polski Komitet Normalizacyjny.
Wybrane narzędzia społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR):
Działania na rzecz lokalnej społeczności – przedsięwzięcia na rzecz otoczenia, w którym
funkcjonuje przedsiębiorstwo. Przyjmują postać: działań polegających na wspieraniu
lokalnych instytucji i osób, współpracy z lokalnymi organizacjami, programów dla dzieci i
młodzieży, działań ekologicznych, a także inwestycyjnych (np. budowanie dróg).
Działania proekologiczne – działania skierowane na ochronę środowiska, inwestycje
minimalizujące wpływ na środowisko. Należą tu takie inicjatywy jak wdrażanie polityki
środowiskowej, zrównoważone zarządzanie surowcami, segregacja odpadów, edukacja
ekologiczna pracowników i klientów, a także wdrażanie ekologicznych procesów
technologicznych oraz ekologicznych produktów i usług.
Kampanie społeczne – umożliwiają przedsiębiorstwom za pośrednictwem mediów
wpływanie na postawy społeczeństwa. Kampanie takie mają na celu niesienie pomocy
potrzebującym (np. przekazywanie części zysków ze sprzedaży określonego produktu na cele
społeczne lub działania prośrodowiskowe) lub zwiększenie świadomości społecznej na
określony temat (np. ochrona środowiska, edukacja konsumencka). Temat akcji powinien być
związany z działalnością przedsiębiorstwa.
Programy dla pracowników – inwestycje w rozwój pracowników poprzez programy
podnoszące kwalifikacje pracowników (kursy, szkolenia), programy integracyjne, programy
na rzecz wyrównywania szans (elastyczne formy zatrudnienia, wyrównywanie szans osób po
45 roku życia, osób niepełnosprawnych)
Raporty społeczne – publikacje prezentujące sposób zarządzania przedsiębiorstwem i
realizacji strategii firmy z uwzględnieniem działań społecznie odpowiedzialnych. Istotą
raportowania jest przejrzystość przedsiębiorstwa. Raporty powinny wskazywać okres
sprawozdawczy, zawierać oświadczenia dotyczące polityki, celów i strategii oraz przegląd
wyników, pozwalający na porównywanie ich w kolejnych latach. Raport winien uwzględniać
interesy i potrzeby szerokiej grupy interesariuszy.
Systemy zarządzania – wprowadzanie przejrzystych i skutecznych systemów zarządzania tj.
Quality Management System ISO 9000 (system zarządzania jakością), Environmental
Management System ISO 14000 (system zarządzania środowiskowego), Social
Accountability SA 8000 (zarządzanie odpowiedzialnością społeczną).
Wolontariat pracowniczy – polega na dobrowolnej pracy (np. wykonywanie określonych
prac, przeznaczanie pewnej liczby godzin pracy) pracowników firm na rzecz inicjatyw
prospołecznych (instytucji, organizacji, akcji).
Zarządzanie łańcuchem dostaw – stosowanie zasad społecznej odpowiedzialności biznesu
na każdym etapie dostaw, wdrażanie standardów dla kontrahentów.
Znakowanie produktów – obejmuje eko-znakowanie oraz znakowanie społeczne. Polega na
informowaniu konsumenta o aspektach ekologicznych produktu (wpływie na środowisko,
zdrowie) i społecznych. Znakowanie produktów wyróżnia je spośród dostępnych na rynku i
umożliwia dokonywanie świadomych wyborów przez konsumentów. Jednocześnie
producenci winni umieszczać rzetelną informację o składzie produktów i zawartości
poszczególnych składników.
Wdrażanie zasad społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)
Wdrażanie zasad CSR można oprzeć na Cyklu Deminga (P-D-C-A) – koncepcji zarządzania
przedstawiającej mechanizm ciągłego ulepszania.
ETAP I Planuj
Ustal jakie działania/procesy są niezbędne do osiągnięcia celów zgodnych z polityką
przedsiębiorstwa i wymaganiami interesariuszy. Wszystkie zmiany winny opierać się na
rzetelnej ocenie obecnej sytuacji oraz potencjalnych skutków.
1. Wskazanie istotnych dla przedsiębiorstwa działań w poszczególnych obszarach
społecznej odpowiedzialności biznesu.
2. Współpraca z interesariuszami w celu zdefiniowania wzajemnych oczekiwań.
3. Analiza wybranych rozwiązań pod względem szans i zagrożeń.
ETAP II Działaj
Zrealizuj zaplanowane w etapie I działania/procesy. Pierwsze wersje rozwiązań wdrażane są
próbnie (pilotażowo), aby można było wyciągnąć wnioski. Przedsiębiorstwo winno zadbać o
skuteczną komunikację wewnątrz i na zewnątrz firmy.
1. Określenie zasad/procedur wdrażania.
2. Realizacja zaplanowanych działań.
3. Informowanie o realizowanych działaniach i ich efektach.
ETAP III Sprawdź
Mierz efekty realizowanych działań w stosunku do zamierzonych celów, wyciągnij wnioski z
wdrażania pilotażowego.
1. Monitorowanie realizowanych działań i ich wyników.
2. Wskazanie czynności naprawczych w realizowanych działaniach.
3. Uwzględnianie uwag interesariuszy.
ETAP IV Wykonaj
Podejmuj działania w celu doskonalenia wdrażanych rozwiązań (tworzenie standardu).
1. Wdrożenie przyjętych usprawnień.
2. Monitoring realizacji celów, ocena skuteczności przyjętych rozwiązań.
3. Komunikacja z interesariuszami.
Podsumowując, aby skutecznie wdrożyć zasady CSR w firmie należy dokładnie zaplanować
działania, wdrożyć przyjęte rozwiązania, wyciągnąć wnioski, wdrożyć udoskonalenia. Na
każdym etapie realizacji działań ważna jest komunikacja z potencjalnymi interesariuszami.
Korzyści z wdrażania zasad społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)
Z badań Instytutu Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym wynika, że firmy
stosujące zasady CSR odnoszą następujące korzyści ekonomiczne w porównaniu
z pozostałymi przedsiębiorstwami:




posiadają wyższą płynność bieżącą;
lepiej wykorzystują majątek trwały i kapitał ludzki;
mają wyższą rentowność sprzedaży;
więcej inwestują w przeliczeniu na 1 pracownika.
Potencjalnymi korzyściami pracowników MŚP, które wdrożą projekty z obszaru relacji
pracowniczych CSR, są m.in.:






terminowe wypłaty wynagrodzenia;
wysoka kultura i bezpieczeństwo pracy;
stały rozwój zawodowy dzięki dostępności szkoleń;
dodatkowa opieka medyczna;
wysoka jakość udogodnień socjalnych;
równość szans kobiet i mężczyzn w zakresie zajmowanych stanowisk i
wynagrodzenia.
Potencjalne korzyści środowiskowe są następujące:




postępowanie MŚP zgodnie z najlepszymi praktykami;
racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi i odpadami;
zaangażowanie partnerów biznesowych w ramach łańcucha odpowiedzialności
środowiskowej oraz inicjowanie wspólnych działań proekologicznych;
popularyzowanie idei proekologicznych.
Potencjalne korzyści otoczenia społecznego to m.in.:



wzrost poziomu kultury i bezpieczeństwa pracy;
ograniczenie negatywnego wpływu przedsiębiorstw na środowisko;
realizacja celów społecznych nie do osiągnięcia bez wsparcia ze strony biznesu.
Baza wiedzy
Ministerstwo Gospodarki www.csr.gov.pl
Akademia Rozwoju Filantropii www.filantropia.org.pl
Centrum Etyki Biznesu http://cebi.pl/new/pl/
CR Navigator www.crnavigator.com
CSR Europe www.csreurope.org
CSRinfo www.csrinfo.org/pl
Czysty Biznes http://czystybiznes.pl/pl/
Etyka Biznesu www.etykabiznesu.pl
Forum Darczyńców www.forumdarczyncow.pl
Forum Odpowiedzialnego Biznesu http://odpowiedzialnybiznes.pl/pl
Fundacja CentrumCSR.PL www.centrumcsr.pl
Fundacja Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym
www.iped.pl/artykuly.php?id=1
Global Compact www.globalcompact.org.pl
Global Reporting Initiative
www.globalreporting.org/Home/LanguageBar/PolishLanguagePage.htm
Great Place to Work Institute Polska www.greatplacetowork.pl
Instytut Odpowiedzialnego Biznesu http://odpowiedzialnybiznes.ning.com
Koalicja Sprawiedliwego Handlu www.fairtrade.org.pl
Liga Odpowiedzialnego Biznesu www.lob.org.pl
Magazyn THINKTANK www.thinktankmagazine.pl
Odpowiedzialne Inwestowanie www.odpowiedzialne-inwestowanie.pl
Raporty Społeczne www.raportyspoleczne.pl
Respect Index www.respectindex.pl
RespEn www.responsiblesme.eu
Zielony Biznes. Ludzie, Planeta, Zyski www.greenbiznes.pl