więcej - ISP Modzelewski

INSTYTUT STUDIÓW PODATKOWYCH
http://ksiegowosc.infor.pl/podatki/vat/faktura/752042,Wystawianie-i-ewidencjonowanie-faktur-VAT-wswietle-zmian-w-Kodeksie-karnym-jak-nie-popelnic-nowych-przestepstw-fakturowych.html
Wystawianie i ewidencjonowanie faktur VAT
w świetle zmian w Kodeksie karnym - jak nie
popełnić nowych przestępstw fakturowych
Ostatnia aktualizacja: 2017-02-07
Od dnia 1 marca 2017 r. mają wejść w życie nowe przepisy Kodeksu karnego (ustawa czeka
na podpis Prezydenta RP), które wprowadzają nowe przestępstwa fakturowe i
ewidencyjne. Fakt, że ich popełnienie może być zagrożone nawet karą 25 lat więzienia,
zmienia całkowicie hierarchię problemów podatkowych rodzących ryzyko odpowiedzi
Wystawianie i ewidencjonowanie
faktur VAT w świetle zmian w
Sprawy karno-skarbowe
przechodzą
na drugi plan:
teraznie
najważniejsze
są faktury w rozumieniu
Kodeksie
karnym
- jak
popełnić
podatku od towarów
i usług. Wystawianie
lub posługiwanie
się tymi fakturami jeżeli zostały one
nowych
przestępstw
fakturowych
karnej.
podrobione lub przerobione, może być przestępstwem zagrożonych karą więzienia od sześciu
miesięcy do ośmiu lat, a w przypadkach szczególnych nawet nie mniej niż 5 lat lub 25 lat
pozbawienia wolności. Wszystkie osoby uczestniczące w wystawianiu lub posługiwaniu się tymi
fakturami muszą zrozumieć sens tych przepisów i podjąć działania mające na celu zapobieżenie
popełnienia tych przestępstw.
Zacznijmy od istoty dwóch najistotniejszych czynów zabronionych, które są uregulowane w
nowym art. 270a Kodeksu karnego. Kluczowym zdarzeniem jest „faktura podrobiona lub
przerobiona”. Co należy przez to rozumieć?
Są to najczęściej trzy następujące sytuacje:
1. fakturę wystawia osoba nie będąca podatnikiem lub nie działająca w imieniu podatnika, a
podany w jej treści wystawca – podatnik nie istnieje; nie tylko są to powszechnie znane „słupy”,
lecz również różnego rodzaju „podmioty optymalizacyjne”, które powołano tylko po to, aby
wystawiły one faktury z tytułu pozornych czynności; czynność, której dotyczy ta faktura, może być
realnie wykonana, lecz nie wykonał jej podmiot wymieniony na fakturze, gdyż on obiektywnie nie
istnieje,
Materia³y prasowe
1
INSTYTUT STUDIÓW PODATKOWYCH
2. fakturę wystawia osoba będąca podatnikiem lub działająca w imieniu realnie istniejącego
podatnika, lecz podatnik ten nie wykonał fakturowanej czynności, gdyż:
czynność tak była wykonana przez innego podatnika,
czynności tej w ogóle nie było.
W tych dość typowych przypadkach fakturowanie dokumentuje zdarzenia, których nie wykonał
podatnik będący jej prawnym wystawcą, przy czym fakt jej realnego wykonania przez innego
podatnika nie ma rozstrzygającego znaczenia (są to najczęściej podmioty podstawione, które
fałszują faktury w celu ukrycia rzeczywistego podatnika),
3. faktury wystawione przez osoby będące podatnikiem lub reprezentujące podatnika, który
wykonał czynność na rzecz adresata faktury, lecz w treści faktury podano nieprawdę co do
przedmiotu, podstawy opodatkowania lub innych danych dotyczących tej czynności. Dotyczy to w
szczególności:
nazwy czynności lub jej charakteru,
kwot podstawy opodatkowania stawek i podatku należnego (lub jego braku),
daty czynności.
W tych przypadkach podanie nieprawdy na fakturze albo ma przynieść nienależną korzyść
podatnikowi – nieprawdziwa nazwa czynności ma uzasadniać zastosowanie stawki 0% w miejsce
np. 23% albo nabywcy, który chce uzyskać z tego tytułu korzyść (np. odliczenie podatku
naliczonego).
Istotą dwóch czynów zabronionych dotyczących powyższych faktur będzie „wystawienie” lub
„posłużenie się”:
w celu użycia jak autentyczną,
w zakresie okoliczności fakturowych mogących mieć znaczenie dla określenia należności
publicznej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności publicznej.
Cel użycia jak autentyczną jest oczywisty: tylko wtedy może być popełnione przestępstwo, aby
ktoś fałszując faktury po to, aby jej użyć jako autentyczną lub posługuje się sfałszowaną przez
kogoś fakturą jak autentyczną. Istotne są jednak okoliczności, o których mowa w pkt 2). Co należy
przez to rozumieć? Są nimi te działania, które mogą mieć wpływ na rozliczenia podatkowe, czyli:
prowadzenie ewidencji podatkowych dla potrzeb złożenia deklaracji,
uwzględnienie w deklaracji podatkowej kwot wynikających ze sfałszowanych faktur.
Materia³y prasowe
2
INSTYTUT STUDIÓW PODATKOWYCH
Dopiero bowiem zaewidencjonowanie tych dokumentów w rejestrach podatkowych oraz
zadeklarowanie tych kwot zgodnie z przepisami prawa podatkowego może mieć wpływ na
określenie należności publicznych lub ich zwrotów. Czyli ryzyko popełnienia tych czynności
pojawia się w związku z rutynowymi działaniami rozliczeniowymi: prowadzeniem ksiąg
podatkowych i sporządzaniem deklaracji. Podatnicy muszą więc podjąć wszelkie niezbędne
działania mające na celu zapobiegnięcie popełnienia tych przestępstw.
Witold Modzelewski
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Instytut Studiów Podatkowych
Właściciele firm, zarządy spółek, dyrektorzy ekonomiczni lub finansowi oraz pracownicy
zajmujący się fakturowaniem, ewidencją podatkową oraz składaniem deklaracji VAT muszą
podjąć wszelkie niezbędne działania mające na celu wyeliminowanie ryzyka wystawiania
nierzetelnych (podrobionych lub przerobionych) faktur oraz posłużenia się tymi fakturami
wystawionymi przez inne podmioty dla potrzeb prowadzenia ewidencji i składania deklaracji.
Muszą być wydane odpowiednie zarządzenia i polecenia dotyczące fakturowania oraz
ewidencjonowania i deklarowania pod kątem wyeliminowania powyższych ryzyk.
W tym celu Instytut Studiów Podatkowych przygotował Wzorcowe Instrukcje dotyczące:
Fakturowania dla potrzeb podatku od towarów i usług
Sporządzania nowych deklaracji VAT,
które mogą być wykorzystane przez właścicieli, zarządy i dyrektorów ekonomicznych lub
finansowych firm przy wydaniu poleceń eliminujących ryzyko popełnienia błędów mogących mieć
znamiona tych czynów zakazanych.
Materia³y prasowe
3