III. Uwarunkowania zewnętrzne

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Puławy na lata 2005­2014 II II II . U
U w
w a
a rr u
u n
n kk o
o w
w a
a n
n ii a zz e
e w
w n
n ę
ę tt rr zz n
n e
e 3. 1. . U Uw wa ar ru un nk ko ow wa an ni ia a s st tr ra at te eg gi ic cz zn ne e i i p pr ro og gr ra am mo ow we e 3 .1 Strategia Lizbońska. Głównym celem Strategii Lizbońskiej jest stworzenie na te­ rytorium Europy, do roku 2010, opartej na wiedzy, a zarazem najbardziej konkurencyj­ nej i dynamicznej gospodarki na świecie, zdolnej do systematycznego wzrostu gospo­ darczego, zapewniającej większą liczbę lepszych miejsc pracy w warunkach większej spójności społecznej. Strategia skupia się na wielu kwestiach. Najistotniejszym z punktu widzenia zagadnień społecznych jest postulat spójności społecznej (kształtowanie no­ wego aktywnego państwa socjalnego) Zdecydowana większość działań podejmowanych w zakresie strategii lizbońskiej związana jest z modernizacją polityki zatrudnienia oraz kreowaniem pozytywnych zmian na rynku pracy. W ramach sformułowanych celów wyróżniono następujące działania o charakterze priorytetowym odnoszące się do polityki i integracji społecznej: 1. Stworzenie sprzyjających warunków umożliwiających powstanie i rozwój firm innowa­ cyjnych, szczególnie w grupie małych i średnich przedsiębiorstw, oraz stymulowanie przedsiębiorczości; 2. Rozwój aktywnej polityki zatrudnienia, w ramach której wyróżniono cztery dziedziny, które wymagają podjęcia dalszych intensywnych działań. Są to: ­ poprawa zdolności do zatrudnienia; ­ położenie większego nacisku na szkolnictwo ustawiczne; ­ wzrost zatrudnienia w sektorze usług; ­ wspieranie realizacji polityki równouprawnienia, m.in. poprzez tworzenie korzyst­ nych warunków do łączenia pracy zawodowej z życiem rodzinnym. 3. Inwestowanie w zasoby ludzkie; 4. Zabezpieczenie społeczne i promowanie integracji społecznej, strategia w tym aspekcie koncentruje się wokół następujących problemów: ­ zapewnienia równowagi i trwałości systemów zabezpieczeń społecznych, ­ walka z postępującą marginalizacją, ­ zwiększenie roli partnerów społecznych 5. Poprawa jakości zatrudnienia poprzez wzrost poziomu zatrudnienia, zwiększenie za­ równo liczby, jak i jakości miejsc pracy. Priorytetowe działania powinny w szczególności dotyczyć promowania właściwego otoczenia pracy dla wszystkich, w tym równości szans osób niepełnosprawnych oraz równości kobiet i mężczyzn, elastycznej organiza­ cji pracy, pozwalającej łatwiej godzić życie zawodowe z osobistym, edukacji i kształce­ nia ustawicznego, zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. Ogólne wytyczne Strategii Lizbońskiej są skierowane przede wszystkim na realizację polityk strukturalnych w średnim i długim horyzoncie oraz na reformy, mające na celu wspieranie wzrostu gospodarczego przy jednoczesnym wzroście zatrudnienia i spójno­ ści społecznej. Uwarunkowania zewnętrzne 65 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Puławy na lata 2005­2014 Narodowa Strategia Integracji Społecznej jest dokumentem pomocowym w pro­ cesie włączania się Polski w realizację drugiego z celów Strategii Lizbońskiej UE sta­ wiającego na modernizację europejskiego modelu socjalnego, inwestowanie w ludzi oraz zwalczanie wykluczenia społecznego. Konkretne działania w tym zakresie mają przyczynić się do: § dostosowania edukacji i szkolenia do wymogów życia i pracy w społeczeństwie opartym na wiedzy, § rozwijania aktywnej polityki zatrudnienia przyczyniającej się do tworzenia większej liczby lepszych miejsc pracy, § modernizacji systemu ochrony socjalnej, w tym systemów emerytalnych i ochrony zdrowia, m.in. w celu zapewnienia ich finansowej stabilności oraz odpowiedniej ko­ ordynacji z celami polityki edukacyjnej i polityki zatrudnienia, § wspierania integracji społecznej, aby uniknąć pojawienia się trwale zmarginalizowa­ nej klasy ludzi niezdolnych do funkcjonowania w społeczeństwie opartym na wiedzy. Konkretyzacja Strategii Lizbońskiej w obszarze Strategii Integracji Społecznej zawiera się w działaniach: 1. Zapewniających dostęp do pracy, zasobów, dóbr i usług dla wszystkich poprzez: ­ tworzenie ścieżek umożliwiających podejmowanie pracy przez najbardziej narażo­ nych na społeczne wykluczenie, motywowanie do rozwoju odpowiednich szkoleń, ­ rozwijanie polityki promującej łączenie pracy zawodowej z życiem rodzinnym włą­ czając w to opiekę nad dziećmi i innymi osobami zależnymi, ­ wykorzystywanie możliwości już istniejących form integracji społecznej przez pra­ cę, także w sektorze pozarynkowym oraz o charakterze społecznym ­ zapobieganie wykluczeniu ze świata pracy grup zagrożonych poprzez odpowied­ nie zarządzanie zasobami ludzkimi, lepszą organizację pracy i rozwój kształcenia ustawicznego. ­ organizowanie systemu zabezpieczenia społecznego w taki sposób, aby w szcze­ gólności zagwarantować niezbędne zasoby materialne pozwalające na godne ży­ cie oraz przezwyciężać bariery w zatrudnieniu poprzez promowanie dostępu do zatrudnienia, tworzenie takich warunków pracy, aby jej wykonywanie wiązało się z uzyskaniem godnego dochodu. ­ wprowadzanie rozwiązań, które umożliwią dostęp do przyzwoitych i higienicznych mieszkań dla wszystkich, jak również do podstawowych usług, niezbędnych dla godnego życia mając na uwadze konkretny standard zaopatrzenia mieszkań, ­ wprowadzanie polityki zapewniającej dostęp do opieki zdrowotnej dla wszystkich odpowiednio do ich sytuacji. ­ rozwijanie z korzyścią dla osób zagrożonych wykluczeniem, usług i towarzyszą­ cych im środków, które zapewnią im skuteczny dostęp do edukacji, wymiaru spra­ wiedliwości i innych usług publicznych czy prywatnych takich jak kultura, sport i wypoczynek. 2. Zapobiegających ryzyku wykluczenia poprzez: ­ rozwijanie potencjału społeczeństwa opartego na wiedzy i nowych technologiach informacyjnych i komunikacyjnych, zwracając uwagę na to aby nikt nie był wyklu­ czony, w szczególności osoby niepełnosprawne ­ wprowadzanie polityki, która ma zapobiegać kryzysowym sytuacjom życiowym: zadłużenie, wykluczenie ze szkoły, bezdomność. ­ uruchomienie działań mających na celu ochronę i zabezpieczenie rodzinnej soli­ darności i samopomocy we wszelkich jej formach. 3. Pomocy najbardziej narażonym poprzez; ­ promowanie społecznej integracji kobiet i mężczyzn zagrożonych trwałym ubó­ stwem np. z powodu niepełnosprawności lub przynależności do grup o szczegól­ nych problemach integracyjnych.
Uwarunkowania zewnętrzne 66 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Puławy na lata 2005­2014 ­ podejmowanie działań w celu eliminacji wykluczenia dzieci i ciągłe tworzenie im możliwości społecznej integracji. ­ podejmowanie wszechstronnych działań na rzecz obszarów o większym nasileniu występowania zjawiska wykluczenia społecznego. 4. Mobilizujących wszystkich aktorów/organizacji ze sfery polityki, gospodarki oraz życia społecznego poprzez; ­ promowanie uczestnictwa ludzi zagrożonych i dotkniętych wykluczeniem społecz­ nym w rozwiązywaniu ich problemów, a szczególnie zachęcanie ich do wyrażania własnych opinii, gdy chodzi o ich sytuację oraz działania i środki, które ich dotyczą ­ włączanie polityki zwalczania w całościową politykę, mobilizowanie władz publicz­ nych na wszystkich szczeblach, rozwijanie struktur i procedur koordynacyjnych, przystosowanie służb administracyjnych i społecznych do potrzeb osób dotknię­ tych wykluczeniem. ­ promowanie partnerstwa i dialogu między wszystkimi zainteresowanymi instytu­ cjami, publicznymi i prywatnymi, wspieranie społecznej odpowiedzialności biznesu. Krajowy Plan Działania na rzecz Integracji Społecznej na lata 2004­2006 to program poprawy dostępu do praw społecznych i zwiększania poziomu ich realizacji. Jest elementem realizacji Narodowej Strategii Integracji Społecznej, uwzględniającym w szczególności te priorytety, których realizacja wymaga szybkiego działania. Krajowy Plan Działań na rzecz Integracji Społecznej formułuje priorytety zawierające się w dzia­ łaniach: ­ edukacyjnych, socjalnych i zdrowotnych zapobiegających wykluczeniu oraz wspie­ rających grupy zagrożone, w działaniach umożliwiających równy start dzieci i mło­ dzieży (zwiększanie udziału dzieci w edukacji i wyrównywanie szans edukacyj­ nych, pomoc dla rodzin z dziećmi oraz zapobieganie patologiom w rodzinie, po­ prawa dostępu do opieki zdrowotnej, przygotowanie młodzieży do wejścia na ry­ nek pracy), ­ budowie sieci bezpieczeństwa socjalnego i przeciwdziałania ubóstwu i wyklucze­ niu społecznemu ( określanie realnego i akceptowalnego społecznie poziomu wsparcia dochodowego państwa, zapewnienie minimalnego dochodu gwaranto­ wanego, zabezpieczenie dochodów z pracy, zapewnienie odpowiedniego dochodu na starość, świadczenia rodzinne wspierające dochody rodziny, wsparcie docho­ dów rolników, przeciwdziałanie feminizacji ubóstwa), ­ realizacji prawa do pracy dla każdego, w tym szczególnie dla grup defaworyzowa­ nych na rynku pracy poprzez odpowiednią politykę makroekonomiczną i politykę zatrudnienia (wsparcie możliwości zatrudnienia, ekonomia społeczna, dostęp do lokali socjalnych, wsparcie dla osób starszych, ochrona prawna osób dyskrymino­ wanych), ­ rozwój systemu instytucjonalnego z jasnym podziałem odpowiedzialności instytucji rządowych i samorządowych, otwierającego jednocześnie przestrzeń dla aktywno­ ści obywatelskiej i upodmiotowienia korzystających z usług społecznych świad­ czonych zarówno przez państwo jak i przez organizacje pozarządowe (rozwój i re­ forma służb społecznych, rozwój usług społecznych umożliwiający integrację spo­ łeczną, koordynacja i ewaluacja działań w zakresie integracji społecznej). Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego. Samorząd województwa po­ przez Sejmik i Zarząd Województwa jest zobowiązany mocą ustawy z dnia 18 lipca 1998 roku do określenia strategii rozwoju województwa, uwzględniając w niej następu­ jące cele: ­ pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców,
Uwarunkowania zewnętrzne 67 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Puławy na lata 2005­2014 ­ pobudzanie aktywności gospodarczej, ­ podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa ­ zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń ­ kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego. W obszarze działań regionalnej polityki społecznej obowiązującym dokumentem jest uchwalona przez Sejmik Województwa Lubelskiego w lipcu 2000 roku „ Strategia Roz­ woju Województwa Lubelskiego, zawierająca kierunki przemian oraz tezy do progra­ mów w sferze polityki społecznej. Strategia rozwoju województwa jest narzędziem polityki wewnątrzregionalnej o dużym znaczeniu, formułuje cele i sposoby ich realizowania na terenie województwa w okresie długofalowym, nie określając wyraźnego horyzontu czasowego. Otwartość celów w czasie i ich zmienność w strategii rozwoju województwa wywołuje potrzebę zachowania ciągłości i otwartości planowania strategicznego. Strategia rozwoju regionalnego jest koncepcją działania zmierzającego do zrównoważonego i długotrwałego rozwoju regio­ nu, przedstawioną w formie zwartego dokumentu zawierającego procedury osiągania zamierzonych celów, ukierunkowaną na misję wspomagania rozwoju społeczno­ gospodarczego poprzez: ­ tworzenie jak najlepszych warunków rozwoju gospodarki i wzrostu zamożności mieszkańców regionu, ­ wszechstronną poprawę warunków życia człowieka w środowisku jego zamiesz­ kania, ­ wzrost poziomu cywilizacyjnego społeczeństwa, ­ rozwój gospodarczy zrównoważony ekologicznie, ­ ochronę i pomnażanie wartości dziedzictwa kulturowego, ­ stałą poprawę ładu przestrzennego. 3. 2. . U Uw wa ar ru un nk ko ow wa an ni ia a p pr ra aw wn ne e
3 .2 Polityka społeczna realizowana poprzez kompetencje i zadania administracji rzą­ dowej, niesie potrzebę opracowania dokumentu, dzięki któremu możliwe będzie racjo­ nalne organizowanie działań zmierzających do rozwiązywania określonych problemów społecznych. Na bazę prawną regulującą treść i realizację dokumentu Strategii składają się na­ stępujące ustawy: 1) ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. Nr 142 z 2001 r. poz. 1590 z późń zm.) 2) ustawa z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego (Dz. U. Nr 48, poz. 550 z poźń zm.) 3) ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz.593 z późniejszymi zmianami ) 4) ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz za­ trudnieniu osób niepełnosprawnych ( Dz. U. Nr 123, poz. 776, z późniejszymi zmianami) 5) ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdzia­ łaniu alkoholizmowi (tekst jednolity z 2002r. Dz. U. Nr 147, poz. 1231 z później­ szymi zmianami) 6) ustawa z dnia 26 listopada 1998 o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003r Dz. U. Nr 15, poz. 148, z późniejszymi zmianami) Uwarunkowania zewnętrzne 68 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Puławy na lata 2005­2014 7) ustawa z dn. 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity z 2003r Dz. U. Nr 24 poz. 198 , z późniejszymi zmianami) 8) ustawa z dnia 13 czerwca 2003 o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr 122 poz. 1143 , z późniejszymi zmianami) 9) ustawa z dnia 9 listopada 1995 o ochronie zdrowia przed następstwami używa­ nia tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U z 1996r. Nr 10, poz. 55, z późniejszymi zmianami) 10) ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19 poz. 177 , z późniejszymi zmianami) 11) ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 , z późniejszymi zmianami) Na płaszczyźnie ogólnokrajowej i wojewódzkiej strategia pozostaje w zgodności z te­ zami: ­ Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004­2006, ­ Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego ­ Narodowej Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich ­ Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004­2013 ­ Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2000­2005, ­ Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2002­2005, ­ Rządowego Programu Wychodzenia z Bezdomności, ­ Rządowego Programu Polityki Prorodzinnej Państwa, ­ Programu Polityki Prorodzinnej Samorządu Województwa Lubelskiego ­ Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholo­ wych na lata 2004­2006, ­ Strategia Rozwoju Miasta Puławy 2004 ­ 2014 Przywołane regulacje prawne i programowe tworzą warunki do realizacji działań opartych na konstytucyjnej zasadzie pomocniczości państwa przy wykorzystaniu zaso­ bów tkwiących w społecznościach lokalnych i aktywności środowisk zagrożonych wy­ kluczeniem społecznym. Kierunek działań współczesnej polityki społecznej zmierza do stworzenia systemu, w którym priorytetem jest praca i zaradność w życiu społecznym, a nie tylko zabezpieczenie socjalne.
Uwarunkowania zewnętrzne 69