Sieci współpracy w kraju iw regionie

Sieci współpracy w kraju i w regionie
Sieci współpracy, zarówno w kraju jak i w regionie, są tworzone w celu zwiększenia
potencjału pojedynczych, nie współpracujących wcześniej ze sobą podmiotów. Cele główne
takiego działania to współpraca oraz wymiana wiedzy i doświadczeń. Najczęściej głównymi
inicjatorami takich działań są podmioty administracji i instytucje biznesowe. Dzięki
powiązaniom między przedsiębiorstwami, instytucjami nauki, samorządami i innymi
podmiotami następuje wzrost rozwoju gospodarczego kraju. Ponadto, dzięki takim
powiązaniom nawet małe i średnie przedsiębiorstwa mogą konkurować na rynku europejskim.
Sieci współpracy ukierunkowane na innowacyjność sprzyjają rozwojowi nowych rozwiązań
technicznych i organizacyjnych, co wraz z ich transferem przekłada się na ich zastosowanie w
gospodarce. Współpraca między różnorodnymi podmiotami sprzyja efektywniej pracy nad
takimi projektami, których mniejsze partnerstwa nie mogłyby realizować - głownie ze
względu na zbyt mały kapitał lub niezbyt bogate doświadczenie. Powiązania i współpraca
jednostek z różnych sektorów gospodarczych wpływa także na utworzenie w rezultacie
o wiele lepszych projektów niż te tworzone przez pojedyncze podmioty.
W każdej sieci najważniejszą rolę odgrywa lider, który inicjuje jej powstanie. Może
to być korporacja, chociaż zdarza się, że liderem jest grupa kilku osób lub mała firma.
Głównym działaniem lidera jest selekcja podmiotów, które mają potencjalne szanse na
włączenie do sieci. Istotnym w tym wypadku jest takie dobranie partnerów, jakie
w
konsekwencji
wpłynie
przede
wszystkim
na
podniesienie
konkurencyjności
przedsiębiorstw i innych partnerów włączanych do danej sieci. Do struktur mających
charakter sieci można włączyć: inkubatory przedsiębiorczości, partnerstwa publiczno –
prywatne, strefy ekonomiczne, parki technologiczne, klastry oraz regionalne sieci współpracy.
Ogromną rolę w tworzeniu regionalnych i nie regionalnych sieci współpracy mają fundusze
europejskie ukierunkowane na wyrównanie szans rozwoju gospodarczego.
Sieci współpracy nie zawsze są związane z innowacją i technologią. Powszechnym
i dobrze już zakorzenionym w Europie programem jest podejście Leader, umożliwiające
tworzenie sieci współpracy mających na celu przeciwdziałanie narastającym problemom wsi
europejskich. W wielu regionach Polski utworzone zostały partnerstwa publiczno – prywatne
działające na szczeblu regionalnym i krajowym.
Misja Sieci to współpraca grup partnerskich celem transferu i wymiany doświadczeń oraz
dzielenia się wiedzą i informacjami. Takie działania przyczyniają się do wzrostu jakości
partnerstwa oraz reprezentowania interesów lokalnych grup działania wobec organów
decyzyjnych.
Przykładem
takiej
działalności
na
terenie
Lubelszczyzny jest Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich
Organizacji
Pozarządowych
(FLOP).
Związek
jest
organizacją skupiającą 56 organizacji pozarządowych z
terenu
Lublina
i
Lubelszczyzny
o
różnym
profilu
działalności. FLOP podejmuje takie działania, których pojedyncze organizacje pozarządowe
nie mogą wykonywać ze względu na to, że są zbyt małe i słabe. Dzięki związkowi utworzona
została platforma sprzyjająca nawiązywaniu nowych kontaktów, wymianie informacji i
doświadczeń. Ponadto, dzięki tym zabiegom możliwe jest również inicjowanie wspólnych
projektów przez organizacje o podobnym profilu działalności. Za sprawą FLOP-u zwiększają
się szanse na wszechstronny rozwój Miasta Lublina i regionu, tworzenie i wspieranie nowych
inicjatyw społecznych, skuteczniejszą współpracę pomiędzy organizacjami pozarządowymi
i administracją publiczną, a także aktywizację społeczną i zawodową grup zagrożonych
wykluczeniem społecznym. Poza działaniami na terenie Lubelszczyzny FLOP otworzył się
także na współpracę zagraniczną. W 2005 r. podpisał porozumienie z Parytetowym
Związkiem Organizacji Socjalnych Związku Regionalnego Bawarii w Niemczech oraz z
Forum Trzeciego Sektora w Arezzo we Włoszech. Ponadto, w 2011 r. FLOP nawiązał
współpracę
merytoryczną
w
zakresie
realizacji
międzynarodowych
projektów
z
EUROSOZIAL e. V, Parytetowe Stowarzyszenie Współpracy Niemiecko-Polskiej i
Europejskiej z siedzibą w Salzgitter w Niemczech. Powracając zaś do areny regionalnej,
priorytetowej dla Związku, należy wspomnieć na podsumowanie, że FLOP przede wszystkim
nadzoruje takie działania jak – promowanie i wspieranie rozwoju sektora ekonomii społecznej
w regionie lubelskim oraz monitoring i rzecznictwo interesów organizacji pozarządowych na
Lubelszczyźnie.
W podobny sposób funkcjonuje Lubelska Unia
Pozarządowa
(LUP)
sprzyjająca
rozwojowi
gospodarczemu. Wspiera działalość 14 organizacji z
terenu województwa lubelskiego poprzez włączenie ich
do projektu stymulującego ich rozwój. Najważniejszym
celem Unii jest integracja lubelskich środowisk
pozarządowych tworzących w ten sposób regionalną
sieć, mogącą oddziaływać na lokalną politykę ważnych obszarów społeczno-gospodarczych.
Unia dba o wdrożenie odpowiedniej strategii działania oraz wypracowanie standardów
współpracy sieci. Realizacja tego projektu stała się możliwa dzięki dofinansowaniu POKL w
wyniku wygrania konkursu zorganizowanego przez MPiPS. Organizacje pozarządowe,
szczególnie te z mniejszych miast i terenów wiejskich, mają szansę uczestniczyć w
kompleksowych projektach obejmujących całe województwo. W tym też względzie mogą
starać się o fundusze z nowego programowania na lata 2014 – 2020, które to środki pozwolą
na realizację wielu działań na terenie Lubelszczyzny. Ponadto, projekt umożliwi ww.
organizacjom wjeście we współpracę z instytucjami typu: samorządy, ośrodki naukowe czy
też przemysłowe.
Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych, będące inicjatorem projektu, może poszczycić się
osiągnięciami w dotychczas realizowanych projektach, które odegrały znaczącą rolę na rzecz
samorządów lub we współpracy z samorządami. Do swoich sukcesów Unia może zaliczyć
utworzenie regionalnego systemu bezpłatnego poradnictwa prawnego „Mam Prawo”,
uruchomienie Instytutu Doradztwa Rolniczego oraz Klastra Energetyki Zrównoważonej OZE.
W perspektywie najbliższych lat Unia planuje zrealizować szeroko zakrojone przedsięwzięcie
budowy własnego kompleksu elektrowni słonecznych oraz utworzenie Lubelskiego Centrum
Wsparcia Przedsiębiorczości SIS BIZNES PARK w ramach którego uruchomiony zostanie
inkubator przedsiębiorczości, doradztwo prawne i biznesowe oraz wsparcie szkoleniowotechnologiczne.
Na nieco innej zasadzie niż FLOP czy LUP funkcjonuje Kujawsko-Pomorska Sieć
Współpracy LEADER+ zrzeszająca Lokalne Grupy Działania z terenu województwa w tym
m.in. Fundację Lokalną Grupę Działania „Ziemia Gotyku”.
Funkcję łącznika Kujawsko-Pomorskiej Sieci Współpracy
LEADER+ pełni Lokalna Grupa Działania WIECZNO z
siedzibą w Płużnicy. Celem sieci jest aktywizowanie
społeczności wiejskich i zwiększanie ich udziału w procesie przemian wsi, a także
promowanie zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich. W ramach działalności Kujawsko
– Pomorskiej Sieci Współpracy, zrealizowano wiele projektów związanych m.in. z edukacją,
promowaniem walorów lokalnych czy rozwojem artystycznym.
Poniżej kilka ważniejszych projektów:
- Szlak Tradycji i Smaku, Wdrażanie Projektów Współpracy objętego PROW 20072013
- Florystyka i dekoratorstwo artystyczne inspiracją do aktywizacji zawodowej kobiet,
PO KL, 6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej
na obszarach wiejskich
- Przedszkole otwiera świat III, PO KL, 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i
zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty
-Wiejska Szkoła Zdrowia, PO KL, 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach
wiejskich
- Uniwersytet Trzech Gmin, PO KL, 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach
wiejskich
- „Pierwszy krok do reorientacji zawodowej rolników i członków ich rodzin z obszaru
działania LGD „Ziemia Gotyku” (Partner K-P ODR) - Europejski Fundusz Społeczny,
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
- „Lokalna Grupa Działania Ziemia Gotyku animatorem rozwoju lokalnego na terenie
gmin Chełmża, Łubianka, Łysomice i Papowo Biskupie” – Pilotażowy Program
Leader+
- „Archilandia” – Program LEADER – projekt współpracy międzynarodowej
finansowanej ze środków lidera projektu z Włoch
- „Bębnowy zawrót głowy” - Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, Program
Równać Szanse
Lokalne Grupy Działania należące do Sieci pracują intensywnie nad zamknięciem
programowania 2007 – 2013 oraz organizują cykliczne spotkania w sprawie nowego
programowania na lata 2014 – 2020. Fundacja LGD „Ziemia Gotyku” nie tylko kontynuuje
współpracę partnerską z innymi LGD z woj. Kujawsko-Pomorskiego, ale także ubiega się o
pozyskanie przedstawicieli 3 sektorów: społecznego, gospodarczego i publicznego celem
ustanowienia z nimi formalnego partnerstwa.
Kolejnym, specyficznym przykładem sieci współpracy są klastry. Funkcjonują one
w oparciu o powiązania korporacyjne, a nadrzędnym celem współpracy jest podnoszenie
konkurencyjności i zwiększenie innowacyjności współpracujących partnerów.
Pojęcie klastra odnosi się m.in. do zrzeszenia wzajemnie powiązanych firm, działających w
tym samym sektorze – współpracujących lub konkurujących ze sobą. Mogą to być także
stowarzyszenia,
producenci oraz władze regionalne czy krajowe, które łączy jeden cel
np. rozwój turystyki regionu.
W tym wypadku idealnym przykładem jest
EKOLOT – Kluczborsko-Oleska Lokalna
Organizacja
Turystyczna,
pierwsza
Polsce
w
która
utworzyła
jako
klaster,
któremu nadano nazwę „Kraina Miodu
i Mleka” Jego celem jest rozwój turystyki
regionu. Działalność tego Klastra miała się
nie ograniczać tylko do granic administracyjnych powiatu kluczborskiego, skutkiem czego w
krótkim czasie nastąpiło zrzeszenie się z powiatem oleskim.
Działania partnerów zostały ukierunkowane na rozwój produktu turystycznego wraz z
działaniami zmierzającymi do dodatkowego zatrudnienia i zarobku mieszkańców wsi.
Pierwsze seminaria partnerów poświęcone zostały zdiagnozowaniu sytuacji na podległych
terenach wiejskich by następnie móc rozpocząć odpowiednie działania m.in. wspierające
agroturystykę i ekologię. Następnie skupiono się nad produktem turystycznym charakterystycznym dla rejonu kluczborsko-oleskiego, którym jest miód i sakralne
budownictwo drewniane. W konsekwencji, skoncentrowane zostały działania promocyjne
wokół tych produktów, aby zaspokoić oczekiwania odwiedzających region turystów.
Pierwszymi działaniami promocyjnymi stały się: Kluczborskie Targi Pszczelarskie oraz
konkurs na regionalny produkt turystyczny pn. „Miodowe Pieczywo Cukiernicze –
wizytówką Ziemi Kluczborskiej wraz ze zwiedzaniem wybranych pasiek. Kolejne działania
Klastra miały już charakter międzynarodowy z udziałem wystawców z Ukrainy i Niemiec –
były to również targi jak i seminaria, owocem których stały się liczne publikacje promujące
region i współpracę.
Obecnie Klaster zrzesza ponad 80 członków. Są to nie tylko powiaty i gminy na terenie
powiatu kluczborskiego i oleskiego ale także punkty informacji turystycznej, obiekty
noclegowe (hotele, agroturystyka), producenci rolni, gospodarstwa ekologiczne, animatorzy
kultury, nauczyciele, menadżerowie i doradcy.
Kluczborskie Targi Pszczelarskie
Innym przykładem Klastra jest Agro Klaster Kujawy – Stowarzyszenie Na Rzecz
Innowacji i Rozwoju zrzeszające 20 podmiotów. W tym przypadku wspierane jest
przetwórstwo rolno – spożywcze, a także: produkcja i handel pasz, nawozów, środków
ochrony roślin czy produkcja biopaliw.
W ramach działań rolno spożywczych wspierania jest produkcja: mięsa, owoców i warzyw,
mleka,
zbóż,
cukru,
wyrobów
cukierniczych,
koncentratów
spożywczych, napojów, olejów i tłuszczów. Celami Klastra są:
 Podejmowanie działań i inicjatyw wspomagających rozwój
i funkcjonowanie przedsiębiorców działających w sektorze
agrobiznesu,
 Współpraca Stowarzyszenia i przedsiębiorców – członków
Stowarzyszenia ze sferą naukową i badawczo – rozwojową,
 Poprawa konkurencyjności przedsiębiorców – członków Stowarzyszenia, obniżanie
kosztów produkcji oraz wspólne działania marketingowe,
 Prowadzenie prac badawczych nad nowymi rozwiązaniami produkcyjnymi i ich
wdrażanie oraz wprowadzanie nowych produktów,
 Podnoszenie skuteczności i sprawności zarządzania przedsiębiorców – członków
Stowarzyszenia,
 Wdrażanie nowych systemów zarządzania przedsiębiorstwami oraz nowych systemów
informatycznych,
 Podejmowanie inicjatyw, w interesie przedsiębiorców – członków Stowarzyszenia,
mających na celu ułatwienie ich działalności i rozwoju oraz skonsolidowanie
współpracy.
W
okresie od 11.02.2014 do 31.07.2014 Instytut Innowacyjności i Zrównoważonego
Rozwoju zrealizował Projekt „Opracowanie i wdrożenie strategii rozwoju Agro Klastra
Kujawy – Stowarzyszenia Na Rzecz Innowacji Rozwoju.
Celem projektu było opracowanie i wdrożenie koncepcji rozwoju Klastra polegające
na podjęciu działań zmierzających do powstania i rozwoju współpracy regionalnych
i wojewódzkich przedsiębiorstw. Skupiono się nad technologią przekazu w zakresie nowych
technologii, na pozyskaniu odbiorców dla wytwarzanych produktów, udziale podmiotów w
krajowych i zagranicznych targach gospodarczych oraz na przygotowaniu obcojęzycznych
materiałów informacyjno-promocyjnych.
Instytucje które podjęły współpracę z klastrem to:
1. Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
2. Wydział Rolnictwa i Biotechnologii
3. Instytut Innowacyjności i Zrównoważonego Rozwoju - Fundacja Naukowa
4. Departament Rozwoju Regionalnego - Urząd Marszałkowski Województwa
Kujawsko-Pomorskiego
5. Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich - Urząd Marszałkowski Województwa
Kujawsko-Pomorskiego
6. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Kujawsko-Pomorski Oddział
Regionalny
7. Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Toruniu