List FPE skierowany do Wicepremiera, Ministra Rozwoju i Finansów

Warszawa, 7 października 2016 r.
Forum Przewoźników Ekspresowych
ul. Piękna 18
00-549 Warszawa
Szanowny Pan
Mateusz Morawiecki
Wicepremier
Minister Rozwoju i Finansów
Pl. Trzech Krzyży 3/5
00-507 Warszawa
Szanowny Panie Ministrze,
Działając w imieniu Forum Przewoźników Ekspresowych (dalej „FPE”), w związku ze
złożonym przez NSZZ Solidarność projektem ustawy o ograniczeniu handlu w
niedzielę (dalej „Ustawa”), poniżej przedstawiamy wstępne uwagi FPE do Ustawy,
oraz propozycje modyfikacji jej treści.
W ocenie FPE, intencją autorów Ustawy jest wyłącznie ograniczenie handlu
(w rozumieniu Ustawy) detalicznego i hurtowego w niedziele, oraz niektóre inne,
wyszczególnione w Ustawie dni, w tym ograniczenie działalności logistycznej
bezpośrednio związanej z tym handlem. Chodzi tu zatem co najwyżej o osobistą
i bezpośrednią działalność logistyczną podmiotów zajmujących się bezpośrednio
handlem, czyli sprzedażą polegającą na wymianie dóbr (rzeczy ruchomych) na środki
pieniężne. Innymi słowy, FPE jest przekonane, że intencją autorów Ustawy, jak
i celem Ustawy, nie jest wprowadzanie generalnych ograniczeń dotyczących szeroko
pojętej działalności logistycznej (w tym zwłaszcza w obszarze świadczenia usług
pocztowych), bowiem byłoby to działanie nieracjonalne, o wręcz katastrofalnych
skutkach gospodarczych i społecznych. Wnikliwa analiza Ustawy budzi jednak pewne
uzasadnione obawy, co do faktycznej możliwości ingerowania w te obszary logistyki,
których z pewnością Ustawa dotyczyć nie powinna.
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
W tym miejscu warto podkreślić, że szeroko pojęta branża logistyczna (w tym
reprezentowana przez FPE branża usług pocztowych, w szczególności kurierskich)
stanowi niezwykle dynamicznie rozwijający się sektor polskiej gospodarki, stanowiący
element jej przewagi konkurencyjnej względem innych gospodarek, a nade wszystko
zapewniający setki tysięcy miejsc pracy i wielomiliardowe dochody budżetu Państwa,
jak i budżetów samorządów. Usługi świadczone przez tę branżę są przy tym niezbędne
dla normalnego funkcjonowania i rozwoju wielu innych obszarów gospodarki
narodowej. Nie jest zatem w niczyim interesie (a już na pewno osób zatrudnionych w
tej branży) generalne ograniczanie możliwości jej działania i konkurencyjności na
rynku europejskim i światowym. Tymczasem, w ocenie FPE, Ustawa w obecnym
kształcie stwarza takie realne niebezpieczeństwo. Co warto podkreślić, Ustawa jest
najdalej idącym tego typu aktem prawnym w Europie, nie stanowiącym bynajmniej
prostego odzwierciedlenia zasad wprowadzonych w niektórych krajach Europy
zachodniej, na co błędnie powołują się niektórzy orędownicy Ustawy w jej obecnym
kształcie.
Analiza treści Ustawy zmusza także do zasygnalizowania, już na etapie wstępnych
prac legislacyjnych, pewnych aspektów faktycznych związanych z szeroko pojętą
logistyką, które w ocenie FPE umknęły autorom Ustawy, w konsekwencji rzutując na
jej obecną treść. FPE zwraca uwagę, że przedstawiciele branży, w tym zwłaszcza
podmioty świadczące usługi pocztowe, nie są w praktyce w stanie, a częstokroć nie
mogą ze względu na ograniczenia ustawowe, dokonywać swoistej indywidualnej
oceny tego, co podlega ograniczeniom Ustawy, a co z pewnością nie. Problem ten
najlepiej obrazuje właśnie przykład usług pocztowych, których przedmiotem mogą
być zarówno dobra, o których mowa w zawartej w Ustawie definicji handlu, jak i inne
dobra (nie będące przedmiotem sprzedaży), w tym choćby zwykłe listy. Czynienie w
tym zakresie jakiegokolwiek rozróżnienia jest w praktyce niemożliwe, zważywszy tym
bardziej dodatkowo na ustawową tajemnicę korespondencji. Tymczasem wszelkie
przesyłki stanowiące przedmiot usług pocztowych wymagają obsługi logistycznej, w
tym magazynowej, podobnie jak wszelkie inne towary. W ocenie FPE, Ustawa w
obecnym kształcie będzie w konsekwencji także wpływać negatywnie na obsługę
wszelkiej korespondencji, w tym również szeroko pojętej korespondencji urzędowej,
bynajmniej nie budując zaufania do Państwa wśród jego obywateli, a wręcz
przeciwnie.
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
Warto również podkreślić, że branża logistyczna świadczy wyspecjalizowane usługi
związane z doręczeniami w niedziele i dni wolne od pracy części zamiennych
wykorzystywanych w branżach istotnych z perspektywy bezpieczeństwa państwa i
obywateli, takich jak telekomunikacja, energetyka czy lotnictwo.
W ocenie FPE Ustawa wprowadza także zupełnie niezrozumiałe, ze względu na
sygnalizowane na wstępie intencje, ograniczenia w obsłudze przesyłek w ruchu
tranzytowym (których jedynie weekendowa obsługa logistyczna odbywa się w Polsce),
choćby w najmniejszym stopniu nie związanych z handlem w rozumieniu Ustawy
wykonywanym przez podmioty polskie lub zagraniczne działające na terenie RP.
Kolejnym ograniczeniem, które będzie miało niezwykle istotny wpływ na branżę, jest
wprowadzenie regulacji, że zatrudnienie w niedziele obejmuje również wykonywanie
innych czynności sprzedażowych od północy do godz. 6:00 w poniedziałki. Projekt
ustawy rozszerza zatem efektywnie zakaz działania branży logistycznej na
poniedziałek do godz. 6:00. Zgodnie z globalną praktyką, w chwili obecnej, przesyłki
są sortowane w poniedziałki (podobnie jak w inne dni tygodnia) w godzinach nocnych
i porannych (np. od godz. 2-3 w nocy). Przesyłki są doręczane i odbierane w dzień –
sortowanie i przeładowanie przesyłek w godzinach nocnych i wczesno-porannych jest
zatem koniecznością. Jeżeli bowiem przesyłki mają być doręczone w godzinach pracy
w poniedziałek (a niekiedy nawet najpóźniej o 9:00 rano w poniedziałek), to muszą
zostać posortowane i załadowane, tak aby samochody dostawcze mogły wyruszyć do
klientów w poniedziałek wczesnym rankiem. Na marginesie można jedynie zauważyć,
że brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia dla lepszego traktowania kierowców
samochodów dostawczych z przesyłkami od np. kierowców komunikacji miejskiej,
którzy standardowo rozpoczynają kursy dzienne w poniedziałki w bardzo wczesnych
godzinach.
Zdaniem FPE przepisy Ustawy wprowadzają także generalny zakaz działania
(w domyśle przyjmowania zamówień) w niedziele oraz niektóre inne,
wyszczególnione w Ustawie dni, portali internetowych stanowiących platformy do
zawierania nie tylko umów sprzedaży dóbr objętych ustawową definicją handlu, ale
również innych dóbr i usług. Jest to o tyle zaskakujące, że przyjmowanie oświadczeń
klientów (składanych drogą elektroniczną w celu zawarcia konkretnej umowy)
odbywa się przy wykorzystaniu zautomatyzowanych systemów, a ich realizacja i tak w
praktyce fizycznie następuje w dni powszednie. Nade wszystko trudno przejść do
porządku dziennego nad faktem, iż zamówienie usługi, w szczególności usługi
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
pocztowej (kurierskiej), które przecież nie jest sprzedażą dóbr w rozumieniu Ustawy
(nie jest handlem), mogłoby podlegać jakimkolwiek ograniczeniom. Ograniczenia te
w praktyce skutecznie powstrzymają rozwój e-handlu w Polsce, uderzając nie tylko w
przedstawicieli branży reprezentowanej przez FPE.
W związku z powyższymi, wstępnymi uwagami, FPE proponuje już na obecnym
etapie wprowadzić następujące zmiany w Ustawie:
1)
2)
w art. 2 ust. 2 Ustawy, po słowach: „opał i paliwo” (po przecinku) dodać słowa: „a także
z wyłączeniem usług pocztowych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 listopada
2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 1529 z późn. zm.) oraz z wyłączeniem
usług świadczonych w wykonaniu umowy przewozu, spedycji, przechowania lub
składu lub umów nienazwanych zawierających elementy przedmiotowo istotne
powyższych umów przez podmioty, które oferują takie usługi różnego rodzaju
przedsiębiorcom lub konsumentom.” ;
w art. 4, po ust. 7 dodaje się ust. 8 o treści: „Przepisy niniejszej Ustawy nie dotyczą,
zawierania umów dotyczących usług, o których mowa w art. 2 ust. 2 niniejszej
Ustawy, także przy wykorzystaniu platform i portali internetowych, jak również
składania oświadczeń drogą elektroniczną przez nabywców towarów lub usług na
platformach i portalach internetowych innych niż powyższe oraz innych niż
wskazane w ust. 1 pkt 18) niniejszego artykułu.”
Z poważaniem,
Wojciech Arszewski
Prezes Zarządu
Forum Przewoźników Ekspresowych
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01