przewodnik lekarski.qxd
Transkrypt
przewodnik lekarski.qxd
INFORMACJA DLA LEKARZY Zasady i tryb postępowania przy ustalaniu uszczerbku na zdrowiu w wyniku nieszczęśliwego wypadku Tabele procentowego uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku Warszawa, 01.11.2004 r. Commercial Union Polska należy do międzynarodowej Grupy Aviva Zasady i tryb postępowania przy ustalaniu uszczerbku na zdrowiu w wyniku nieszczęśliwego wypadku Tabele procentowego uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku Warszawa, 01.11.2004 r. Do użytku wewnętrznego lekarzy orzeczników i komisji lekarskich Commercial Union Polska Spis treści Definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I - Tryb postępowania poszkodowanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II - Tryb postępowania lekarza orzecznika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 5 6-8 TABELE PROCENTOWEGO USZCZERBKU NA ZDROWIU I - UKŁAD NERWOWY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9-14 Ośrodkowy Układ Nerwowy (OUN) 1) Porażenia i niedowłady po urazach czaszki (skala Lovetta) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Zespoły pozapiramidowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Zespoły móżdżkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Padaczka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Encefalopatia pourazowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6) Zespoły nerwicowe i inne objawy pourazowe OUN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7) Zaburzenia mowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8) Zespoły podwzgórzowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 10 10 10 11 11 11 11 Nerwy Czaszkowe 9) Nerw węchowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10) Nerw wzrokowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11) Nerwy ruchowe oka(n.okoruchowy, bloczkowy, odwodzący) . . . . . . . . . . . . . . . . . 12) Nerw trójdzielny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13) Nerw twarzowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14) Nerw statyczno-słuchowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15) Nerw językowo-gardłowy, nerw błędny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16) Nerw dodatkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17) Nerw podjęzykowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 11 12 12 12 13 13 13 13 Nerwy Obwodowe 18) Porażenia lub niedowłady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19) Kauzalgia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 14 II – GŁOWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1) Powłoki czaszki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Złamania kości podstawy i sklepistości czaszki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Pourazowe ubytki kości czaszki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Późne następstwa urazów kości czaszki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 15 15 15 III – TWARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16-17 1) Powłoki twarzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Nos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Zęby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Szczęka, żuchwa, k. oczodołu, k. jarzmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Podniebienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6) Język, przedsionek j.ustnej, wargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . –1– 16 16 16 17 17 17 IV – NARZĄD WZROKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18-20 1) Zaburzenia ostrości wzroku(tabela) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Utrata wzroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Zaburzenia akomodacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Gałka oczna - urazy tępe,drążące, chemiczne, termiczne i inne . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Pole widzenia - zaburzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6) Niedowidzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7) Soczewka - utrata funkcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8) Soczewka - utrata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9) Przewody łzowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10) Siatkówka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11) Jaskra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12) Wytrzeszcz tętniący . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13) Zaćma urazowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14) Zapalenie spojówek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 18 18 19 19 19 20 20 20 20 20 20 20 20 V – NARZĄD SŁUCHU I RÓWNOWAGI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . -21-22 1) Małżowina uszna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Zewnętrzne przewody słuchowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Przewlekłe zapalenie ucha środkowego i inne powikłania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Ucho środkowe - inne uszkodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Ucho wewnętrzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6) Ostrość słuchu - zaburzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 21 21 22 22 22 VI – SZYJA, GARDŁO, PRZEŁYK, KRTAŃ, TCHAWICA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . -23-24 1) Skóra, mięśnie, naczynia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Gardło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Krtań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Tchawica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Przełyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 23 24 24 24 VII – KLATKA PIERSIOWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25-27 1) Ściana klatki piersiowej i grzbietu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Żebra i mostek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Przepukliny przeponowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Płuca, opłucna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Serce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Klasyfikacja NYHA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 25 25 26 26 27 VIII – BRZUCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28-30 1) Powłoki jamy brzusznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Żołądek, jelita, sieć, krezka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Przetoki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Odbytnica, zwieracz odbytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Wątroba, pęcherzyk i drogi żółciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6) Śledziona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7) Trzustka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8) Uszkodzenie dużych naczyń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . –2– 28 28 28 29 29 30 30 30 IX – NARZĄDY MOCZOWO-PŁCIOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31-33 1) Nerki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Moczowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Pęcherz moczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Przetoki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Cewka moczowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6) Prącie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7) Jądra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8) Jajniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9) Macica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10) Krocze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 31 31 31 32 32 32 32 33 33 X – KRĘGOSŁUP, RDZEŃ KRĘGOWY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34-37 Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1) Kręgosłup szyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Kręgosłup piersiowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Kręgosłup lędźwiowo-krzyżowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Izolowane złamania wyrostków poprzecznych i ościstych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Utrwalone zespoły korzeniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6) Rdzeń kręgowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Skala Lovetta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 34 35 35 35 36 36 37 XI – MIEDNICA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 1) Rozejście, rozerwanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Złamania, zwichnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 38 XII – KOŃCZYNA GÓRNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39-48 1) Łopatka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 2) Obojczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 3) Bark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 4) Ramię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 5) Staw łokciowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 6) Przedramię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43-44 7) Nadgarstek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 8) Śródręcze, kciuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 9) Palec wskazujący . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 10) Palce III, IV, V . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 XIII – KOŃCZYNA DOLNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49-54 1) Biodro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Udo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Kolano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Podudzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Stawy skokowe i stopa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6) Palce stopy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . –3– 49 50 51 52 53 54 XIV – NASTĘPSTWA OPARZEŃ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56-58 1) Skóra owłosiona głowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Twarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3) Szyja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4) Jama ustna, gardło, przełyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5) Krtań, tchawica (patrz rozdz. VI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6) Klatka piersiowa, brzuch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7) Krocze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8) Kończyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XV – CZYNNIKI CHEMICZNE, FIZYCZNE I BIOLOGICZNE 56 56 57 57 57 57 58 58 ................ 59 1) Substancje chemiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2) Czynniki fizyczne i biologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 59 Wzór druku orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60-61 Normy zakresu ruchomości stawów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62-63 –4– Zasady i tryb postępowania przy ustalaniu uszczerbku na zdrowiu w wyniku nieszczęśliwego wypadku Nieszczęśliwy wypadek (NW) – zdarzenie powstałe wskutek zewnętrznej przyczyny nie mającej bezpośredniego ani pośredniego źródła w jakimkolwiek fizycznym lub psychicznym schorzeniu ubezpieczonego, która to przyczyna zadziałała w trakcie trwania ochrony ubezpieczeniowej, w sposób nagły, niezależnie od woli ubezpieczonego. Trwały uszczerbek na zdrowiu w wyniku NW – wszelkiego rodzaju utrwalone objawy, zmniejszenie sprawności narządu lub układu, brak części organizmu oraz wszelkie zaburzenia czynności organizmu w wyniku ubytków morfologicznych lub zaburzeń jego budowy, powstałe wskutek nieszczęśliwego wypadku, jeżeli wymienione objawy wystąpiły w ciągu 180 dni od daty zadziałania opisanej przyczyny. Uszczerbek na zdrowiu jest biologicznym uszkodzeniem części lub całego organizmu: w pojęciu tym nie mieszczą się zatem ani zaburzenia wyuczonych umiejętności lub czynności, ani ograniczenie możliwości pracy w zawodzie. Uszczerbek na zdrowiu spowodowany przez stany chorobowe (nawet nagłe jak: udar mózgu, krwotok śródczaszkowy, zawał serca, utrata przytomności, omdlenie itp.) będące następstwem procesów pierwotnie zachodzących wewnątrz organizmu lub wynikający z przewlekłego przeciążenia narządu/układu nie spełnia kryteriów uszczerbku wskutek NW. Oceny wysokości procentowego uszczerbku na zdrowiu w wyniku nieszczęśliwego wypadku (NW) dokonują lekarze orzecznicy samodzielnie lub w ramach komisji lekarskiej. I – Tryb postępowania poszkodowanego 1 – Ubezpieczony zgłasza telefonicznie w Biurze Głównym CU nieszczęśliwy wypadek; następnie, po zakończonym już leczeniu i rehabilitacji, wypełnia otrzymany druk „Zgłoszenie wypadku”, dołączając do niego kserokopie pełnej dokumentacji leczenia (oryginały dokumentów na życzenie lekarza zabiera ze sobą na badanie). 2 – Termin i miejsce badania ustala regionalny przedstawiciel / agent CU (odnośnie roszczeń z ubezpieczeń zawieranych przez Commercial Union Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA) lub pracownik Biura Głównego (odnośnie roszczeń z ubezpieczeń zawieranych przez Commercial Union Polska Towarzystwo Ubezpieczeń Ogólnych SA) w porozumieniu z poszkodowanym i lekarzem orzecznikiem. Ocena trwałych następstw urazu powinna nastąpić po zakończeniu leczenia i rehabilitacji, ale nie wcześniej niż po 3 miesiącach od daty zdarzenia. Termin i miejsce badania powtórnego, odwoławczego lub komisyjnego ustala wyłącznie lekarz Działu Roszczeń Biura Głównego CU. –5– 3 – Na badanie ubezpieczony zgłasza się z pisemnym skierowaniem od przedstawiciela CU oraz następującą dokumentacją: a – dowód tożsamości, b – polisa ubezpieczeniowa (jej numer należy wpisać na rachunku za badanie lekarskie), c – wypełniony druk „Zgłoszenie wypadku” z opisem zdarzenia, d – protokół powypadkowy inspektora BHP (jeśli wypadek nastąpił w pracy), e – dokumentację lekarską: – opinię lekarza, który udzielał poszkodowanemu pierwszej pomocy lub kopię dokumentu pierwszej wizyty u lekarza, – dokumentację leczenia (karty informacyjne szpitalne lub leczenia ambulatoryjnego, wyniki badań, zaświadczenie lekarskie o przebiegu leczenia wraz z zaświadczeniem o jego zakończeniu, kopie zwolnień lekarskich). 4 – Standardowo roszczenie powypadkowe wraz z dokumentacją powinno być rozpatrywane po całkowitym zakończeniu leczenia i rehabilitacji. W wyjątkowych przypadkach, gdy proces leczenia i rehabilitacji z racji stopnia i rozległości urazu będzie trwał dłużej niż 12 miesięcy, poszkodowany po upływie 6 miesięcy może złożyć wniosek o wstępne orzeczenie uszczerbku na zdrowiu. II – Tryb postępowania lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej 1 – Oceny (wstępnej lub ostatecznej) wysokości procentowego uszczerbku na zdrowiu w wyniku nieszczęśliwego wypadku (NW) dokonują lekarze orzecznicy samodzielnie lub w ramach komisji lekarskiej powołanej przez Biuro Główne CU po zakończonym leczeniu i rehabilitacji poszkodowanego. 2 – Lekarz orzecznik / komisja lekarska na podstawie badania lekarskiego i zgromadzonej dokumentacji ocenia aktualny stan zdrowia, sprawdzając szczególnie: – czy opisane zdarzenie nosi cechy NW, – czy NW nastąpił niezależnie od woli poszkodowanego, czy np. w wyniku samookaleczenia lub próby samobójczej, – czy poszkodowany w chwili zaistnienia zdarzenia nie znajdował się pod wpływem alkoholu lub innych substancji odurzających, – czy istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zdarzeniem uznanym za NW, a uszczerbkiem na zdrowiu lub śmiercią ubezpieczonego, – czy istnieje zbieżność faktów między wersją poszkodowanego a informacjami w dokumentacji medycznej, – czy diagnostyka i leczenie były podjęte bezpośrednio po NW, – czy zdarzenie w dokumentacji medycznej jest rzeczywiście zakodowane wg klasyfikacji ICD-10 jako urazowe (grupa S), – czy od daty NW upłynął właściwy okres do dokonania obiektywnej oceny trwałych następstw urazu (zalecane minimum to 3 miesiące), – czy leczenie i rehabilitacja zostały zakończone. 3 – Swoje wnioski lekarz/komisja zapisuje w orzeczeniu (wzór na końcu instrukcji), które powinno zawierać: –6– – dokładny opis aktualnego stanu zdrowia poszkodowanego z przytoczeniem wyników pomiarów obiektywizujących trwałe następstwa NW (np.określenie deficytów ruchomości stawów – w stopniach, zaników mięśniowych – w cm obwodu kończyny w porównaniu ze zdrową, długości lub powierzchni blizn – w cm, siły mięśniowej – wg skali Lovetta, deficytów neurologicznych, oddechowych, krążeniowych – wg odpowiednich klasyfikacji itd.), jak również z wykorzystaniem schematycznych rysunków (patrz: ryciny na końcu instrukcji) lub fotografii w pewnych przypadkach; – wniosek o wstępnym lub ostatecznym charakterze oceny; – odnośniki do istotnych pozycji obejrzanej dokumentacji medycznej; – proponowaną procentową wysokość uszczerbku adekwatną do powyższego opisu i z przytoczeniem odpowiednich pozycji tabel orzeczniczych (wg schematu: rozdział/podrozdział/punkt, np. blizna policzka lewego dł. 2 cm = 2% wg III/1/a). Jeśli proponowana wartość uszczerbku odbiega od tabelarycznej, należy obie wartości wpisać do orzeczenia, dodatkowo uzasadniając swoją propozycję. 4 – Przy orzeczeniu wstępnym w czasie badania lekarskiego należy określić aktualny stan zdrowia poszkodowanego, przewidywany czas leczenia i rehabilitacji, termin badania i przypuszczalną wysokość ostatecznego uszczerbku na zdrowiu. 5 – Jeżeli nie można wydać orzeczenia na podstawie wyniku bezpośredniego badania lekarskiego i posiadanej niepełnej dokumentacji, należy odroczyć wydanie orzeczenia w celu uzupełnienia dokumentacji przez poszkodowanego. 6 – W koniecznych przypadkach poszkodowanego kieruje się na dodatkowe badania lub konsultacje specjalistyczne po porozumieniu z lekarzem Działu Roszczeń Biura Głównego CU. 7 – Orzeczenie końcowe może być wydane bez ponownego badania lekarskiego na podstawie obiektywnej i wiarygodnej dokumentacji medycznej. 8 – Jeżeli dla danego przypadku brak jest odpowiedniej pozycji w tabelach, ocenia się go wg pozycji najbardziej zbliżonej. Można wówczas ustalić stopień uszczerbku w innej wysokości niż przewidywana w tabelach, w zależności od różnicy występującej między ocenianym stanem przedmiotowym a stanem przewidzianym w odpowiedniej pozycji w tabeli. 9 – Jeżeli NW spowodował uszkodzenie kilku narządów, układów lub kończyn ogólną wartość uszczerbku na zdrowiu ustala się jako sumę poszczególnych pozycji w tabelach, uwzględniając zasady wyrażone w punktach 10 i 11 tego rozdziału. 10 – Maksymalny uszczerbek na zdrowiu nie może przekraczać 100 proc. 11 – Przy wielomiejscowym uszkodzeniu kończyny uszczerbek na zdrowiu po zsumowaniu nie może być wyższy od procentu przewidzianego za utratę odpowiednio części lub całości kończyny. 12 – Orzekając stopień uszczerbku na zdrowiu u osób leworęcznych, należy traktować stronę lewą jako dominującą. –7– 13 – W razie utraty, uszkodzenia narządu lub układu, których funkcja była już naruszona przed wystąpieniem NW, stopień uszczerbku na zdrowiu określa się jako wysokość różnicy pomiędzy uszczerbkiem aktualnie stwierdzanym a poprzednim. Jeżeli jednak określenie stopnia upośledzenia narządu lub układu sprzed aktualnego wypadku jest niemożliwe należy przyjąć, że uszkodzenia nie było. 14 – Lekarz wydaje orzeczenie w jednym egzemplarzu i wraz z pozostałą dokumentacja medyczną i ubezpieczeniową poszkodowanego przesyła do Biura Głównego CU w ciągu 7 dni. W razie pogorszenia się następstw NW ponowne ustalenie uszczerbku na zdrowiu następuje na wniosek poszkodowanego poparty obiektywną dokumentacją medyczną, nie później jednak niż 24 miesiące od daty wypadku. Decyzja orzecznicza wysłana poszkodowanemu powinna zawierać pouczenie o trybie odwoławczym. –8– I – UKŁAD NERWOWY Ośrodkowy układ nerwowy 1) Porażenia i niedowłady po urazach wewnątrzczaszkowych a - porażenie połowicze lub porażenie kończyn dolnych uniemożliwiające samodzielne stanie i chodzenie (0°-1° wg Lovetta) 100% b - głęboki niedowład połowiczy lub kończyn dolnych (2° wg Lovetta) 80% c - umiarkowany niedowład połowiczy lub kończyn dolnych (3° wg Lovetta) 60% d - niewielki niedowład połowiczy lub kończyn dolnych (4° wg Lovetta) 40% e - dyskretny niedowład połowiczy lub kończyn dolnych 20% f - monopareza kończyny górnej g - monopareza kończyny dolnej wg Lovetta 0° wg Lovetta 1°-2° wg Lovetta 3°-4° D/N 40%/30% 35%/25% 25%/15% wg Lovetta 0° wg Lovetta 1°-2° wg Lovetta 3°-4° 40% 30% 20% D - strona dominująca, N - strona niedominująca SKALA LOVETTA 0° - brak czynnego skurczu mięśnia - brak siły mięśniowej, 1° - ślad czynnego skurczu mięśnia - 10% prawidłowej siły mięśniowej, 2° - wyraźny skurcz mięśnia i zdolność wykonania ruchu przy pomocy i odciążeniu odcinka ruchomego - 25% prawidłowej siły mięśniowej, 3° - zdolność do wykonania ruchu czynnego samodzielnego z pokonaniem ciężkości danego odcinka - 50% prawidłowej siły mięśniowej, 4° - zdolność do wykonania czynnego ruchu z pewnym oporem - 75% prawidłowej siły mięśniowej, 5° - prawidłowa siła, tj. zdolność wykonywania czynnego ruchu z pełnym oporem - 100% prawidłowej siły mięśniowej –9– 2) Zespoły pozapiramidowe a - utrwalony zespół pozapiramidowy znacznie utrudniający sprawność ustroju; chory wymaga opieki innych osób 100% b - zespół pozapiramidowy umiarkowanie utrudniający sprawność chorego 80% c - zespół pozapiramidowy nieznacznie utrudniający sprawność chorego 50% d - zespół pozapiramidowy - zaznaczony 25% 3) Zespoły móżdżkowe a - zaburzenia równowagi uniemożliwiające chodzenie 100% b - zaburzenia równowagi utrudniające w dużym stopniu chodzenie 80% c - zaburzenia równowagi utrudniające w średnim stopniu chodzenie 60% d - zaburzenia równowagi utrudniające w małym stopniu chodzenie 40% e - zaburzenia równowagi dyskretnie utrudniające chodzenie 20% 4) Padaczka (jako izolowane następstwo urazu) a - z częstymi napadami (powyżej 4 miesięcznie) 60% b - z napadami powyżej 2 miesięcznie 45% c - z napadami 2 i mniej miesięcznie 25% d - padaczka z rzadkimi napadami 10% Uwaga ! Podstawą rozpoznania padaczki są typowe napady, zmiany w zapisie EEG z cechami charakterystycznymi dla tej choroby, dokumentacja leczenia neurologicznego z badaniami T.K. lub M R I. W przypadku współistnienia padaczki z innymi pourazowymi uszkodzeniami mózgu należy oceniać wg punktu I/5. 5) Encefalopatia pourazowa a - ciężka encefalopatia z zaburzeniami psychicznymi; chory wymaga stałej opieki innej osoby 100% b - encefalopatia pourazowa ze znacznymi zmianami otępiennymi i/lub dużym deficytem neurologicznym 80% – 10 – c - encefalopatia pourazowa ze średnimi zmianami otępiennymi i/lub średnim deficytem neurologicznym 55% d - encefalopatia pourazowa z niewielkimi zmianami otępiennymi i/lub niewielkim deficytem neurologicznym 25% Uwaga ! Rozpoznanie encefalopatii powinno być udokumentowane diagnostyką i leczeniem neurologicznym i/lub psychiatrycznym, obecnością zmian w EEG, TK, MRI oraz typowymi odchyleniami w wynikach testów psychologicznych 6) Zespoły nerwicowe i inne objawy pourazowe a - nerwica utrwalona - wymagająca stałego leczenia psychiatrycznego 20% b - cerebrastenia - zespół dolegliwości subiektywnych 10% c - nerwica o lekkim przebiegu - leczona systematycznie 7% d - wstrząśnienie mózgu (rozpoznanie szpitalne) 2% Uwaga ! Nerwicę i cerebrastenię orzeka się po co najmniej sześciomiesięcznym leczeniu u neurologa lub psychiatry. 7) Zaburzenia mowy a - afazja całkowita (czuciowa, czuciowo-ruchowa) z agrafią i aleksją 100% b - afazja całkowita ruchowa 60% c - afazja umiarkowanie utrudniająca porozumiewanie się z otoczeniem 40% d - afazja niewielkiego stopnia 20% 8) Pourazowe zespoły podwzgórzowe - cukrzyca, moczówka prosta, nadczynność i niedoczynność tarczycy itp. a - upośledzające czynność organizmu nieznacznie 20% b - upośledzające czynność organizmu umiarkowanie 40% c - upośledzające czynność organizmu znacznie 60% Uszkodzenia nerwów czaszkowych 9) Nerw węchowy - patrz rozdział III 10) Nerw wzrokowy - patrz rozdział IV – 11 – 11) Nerwy ruchowe gałki ocznej A) Nerw okoruchowy a - w zakresie mięśni wewnętrznych oka - uszkodzenie niewielkie/znaczne b - w zakresie mięśni zewnętrznych oka - w zależności od stopnia uszkodzenia: - niewielki niedowład - średni niedowład - pełne porażenie 7%/15% 10% 20% 30% Uwaga ! W przypadku uszkodzenia części zewnętrznej i wewnętrznej nerwu okoruchowego oba uszczerbki należy dodać, jednak wartość ta nie może przekroczyć 40%. B) Nerw bloczkowy a - całkowite uszkodzenie 3% C) Nerw odwodzący a - uszkodzenie niewielkiego stopnia 8% b - uszkodzenie znacznego stopnia 15% Uwaga ! Uszkodzenia któregokolwiek nerwu gałkoruchowego powodujące dwojenie obrazów i wymagające w czasie wykonywania pracy zasłonięcia jednej gałki ocznej - należy traktować jak utratę jednego oka. 12) Nerw trójdzielny a - częściowe uszkodzenie - za każdą gałąź 5% b - pełne uszkodzenie 20% 13) Nerw twarzowy a - częściowe uszkodzenie 10% b - całkowite uszkodzenie 20% c - całkowite uszkodzenie nerwu łącznie z pęknięciem kości skalistej - jednostronne 30% d - całkowite uszkodzenie nerwu łącznie z pęknięciem kości skalistej - obustronne 60% – 12 – 14) Nerw statyczno-słuchowy - patrz rozdział V 15) Nerw językowo-gardłowy i błędny a - częściowe uszkodzenie obu nerwów - z miernym stopniem zaburzeń mowy, połykania, oddychania oraz zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego 10% b - częściowe uszkodzenie obu nerwów - z dużym stopniem zaburzeń mowy, połykania, oddychania oraz zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego 20% c - całkowite uszkodzenie obu nerwów - z miernym stopniem zaburzeń mowy, połykania, oddychania oraz zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego 30% d - całkowite uszkodzenie obu nerwów - z dużym stopniem zaburzeń mowy, połykania, oddychania oraz zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego 50% 16) Nerw dodatkowy a - częściowe uszkodzenie 5% b - całkowite uszkodzenie 10% 17) Nerw podjęzykowy a - częściowe uszkodzenie 10% b - całkowite uszkodzenie 20% Uszkodzenia nerwów obwodowych 18) Porażenia lub niedowłady częściowe / całkowite strona dominująca*) a - nerwu przeponowego poniżej jego połączenia z nerwem podobojczykowym strona niedominująca*) 7%/15% b - nerwu piersiowego długiego 7%/15% 5%/ 10% c - nerwu pachowego 15%/25% 10%/20% d - nerwu mięśniowo - skórnego 12%/25% 10%/20% e - nerwu promieniowego powyżej odejścia gałęzi do mięśnia trójgłowego ramienia 20%/40% 10%/30% f - nerwu promieniowego poniżej odejścia gałęzi do mięśnia trójgłowego ramienia 15%/30% 10%/20% g - nerwu promieniowego nad wejściem do kanału mięśnia odwracacza przedramienia 12%/25% 7%/15% – 13 – h - nerwu promieniowego po wyjściu z kanału mięśnia odwracacza przedramienia 7%/15% 5%/10% i - nerwu pośrodkowego w obrębie ramienia 15%/40% 10%/30% j - nerwu pośrodkowego w obrębie nadgarstka 10%/25% 7%/15% k - nerwu łokciowego 15%/30% 10%/20% n - splotu barkowego części nadobojczykowej (górnej) 15%/25% 10%/20% o - splotu barkowego części podobojczykowej ( dolnej) 25%/45% 20%/40% p - pozostałych nerwów odcinka szyjno-piersiowego 7%/15% q - nerwu zasłonowego 7%/15% r - nerwu udowego 15%/30% s - nerwu pośladkowego ( górnego i dolnego) 10%/20% t - nerwu sromowego wspólnego 10%/20% u - nerwu kulszowego przed podziałem na nerw piszczelowy i strzałkowy 30%/60% w - nerwu piszczelowego 20%/40% x - nerwu strzałkowego 10%/20% y - splotu lędźwiowo - krzyżowego 35%/70% z - pozostałych nerwów odcinka lędźwiowo-krzyżowego 5%/10% *) dominująca - prawa, poza przypadkami leworęczności (wówczas dominująca - lewa) Uwaga ! W przypadku nerwu kulszowego uszczerbek powyżej 50% można przyznać tylko przy nieuleczalnych owrzodzeniach. W przypadku nerwu piszczelowego uszczerbek powyżej 30% można przyznać tylko przy nieuleczalnych owrzodzeniach. Według wyżej podanej tabeli ocenia się tylko uszkodzenia nerwów obwodowych. W przypadku współistnienia uszkodzeń: kostnych, mięśniowych i nerwowych należy stosować ocenę wg pozycji dotyczących kończyn. 19) Kauzalgia a - tylko z obecnością bólu - o średnim nasileniu - o dużym nasileniu 10% 20% b - z obecnością bólu i zmian troficznych - o średnim nasileniu - o dużym nasileniu 25% 50% Uwaga ! Rozpoznanie musi być potwierdzone obserwacją szpitalną i dokumentacją leczenia ambulatoryjnego przynajmniej 6-miesięcznego. Ocena obejmuje również deficyty neurologiczne. – 14 – II – GŁOWA 1) Uszkodzenia powłok czaszki - bez uszkodzeń twarzy a - uszkodzenia - rany cięte w obrębie skóry owłosionej głowy do 5 cm, powyżej za każdy cm 0,4% (patrz też „uwaga”) 1% b - uszkodzenia - rany szarpane, tłuczone w obrębie skóry owłosionej głowy do 5 cm, powyżej za każdy cm 0,6% (patrz też „uwaga”) 2% c - uszkodzenia - rany cięte, szarpane, tłuczone z obecnością blizn ściągających do 5 cm, powyżej za każdy cm 0,8% (patrz też „uwaga”) 4% d - oskalpowanie - do 20% skóry owłosionej 10% e - oskalpowanie - do 50% skóry owłosionej 20% f - oskalpowanie - do 100% skóry owłosionej 30% Uwaga ! Maksymalny uszczerbek: w punkcie „a” - 5%, w punkcie „b” - 8%, w punkcie „c” - 10%. Przy ocenie uszkodzeń powłok czaszki nie można sumować punktów „a”, „b”, „c” + „d”, „e”, „f”. Wg punktów „d”, „e”, „f” orzekamy ubytki nie uzupełnione trwale owłosieniem. 2) Złamania kości czaszki (bez uszkodzenia OUN i nerwów czaszkowych) - pęknięcia, wgłobienia - bez kości twarzoczaszki. a - złamania w obrębie sklepistości czaszki 5% b - złamania w obrębie podstawy czaszki 10% c - złamania w obrębie sklepistości i podstawy czaszki 15% 3) Pourazowe ubytki kości czaszki a - ubytek o średnicy do 3 cm 5% b - ubytek o średnicy od 3,1 cm do 6 cm 10% c - ubytek o średnicy powyżej 6 cm 20% Uwaga ! W przypadu uszkodzeń wielomiejscowych powłok czaszki, kości sklepienia i podstawy czaszki ocenę należy zsumować. Procentowa suma uszczerbku na zdrowiu nie może przekraczać 40%. 4) Późne powikłania (nawracający płynotok, ropowica lub zakrzepica powłok czaszki, przewlekłe zapalenie kości, przepuklina mózgowa) następstw NW wymienionych w punkcie 1, 2, 3 leczone operacyjnie należy zwiększyć o: – 15 – 10% III – TWARZ 1) Powłoki twarzy - blizny, ubytki, oszpecenia a - rany cięte - zagojone per primam o długości do 2 cm, powyżej za każdy cm 0,6% (patrz też „uwaga”) 2% b - blizny przerośnięte, ściągające o długości do 2 cm, powyżej za każdy cm 0,8% (patrz też „uwaga”) 3% c - oszpecenie - bez zaburzeń funkcji 10% d - oszpecenie - z małymi zaburzeniami funkcji 20% e - oszpecenie - ze średnio nasilonymi zaburzeniami funkcji i licznymi bliznami 35% f - oszpecenie - z dużymi zaburzeniami funkcji (ślinotok, zaburzenia mowy, oddychania, przyjmowania pokarmów, czynności powiek itp.) 50% Uwaga ! Ad. pkt „a” - maks. 5%. Ad. pkt „b” - maks. 9%. W pkt. „d”, „e”, „f” należy dokładnie opisać rodzaj i stopień zaburzeń funkcji. 2) Nos a - złamanie kości nosa - bez repozycji / z repozycją b - inne uszkodzenie nosa - bez zaburzeń powonienia i oddychania - zniekształcenie 1%/3% 4% c - uszkodzenie nosa - z zaburzeniami powonienia lub oddychania: - niewielkiego stopnia - średniego stopnia - dużego stopnia 5% 8% 15% d - uszkodzenie nosa - z zaburzeniami oddychania i powonienia: - niewielkiego stopnia - średniego stopnia - dużego stopnia 10% 15% 20% e - utrata nosa w całości - łącznie z kośćmi nosa 30% Uwaga ! Jeśli uszkodzenie nosa wchodzi w zespół uszkodzeń opisywanych w punkcie III/1 należy orzekać wg tej pozycji. 3) Zęby a - utrata częściowa lub pourazowe rozchwianie - siekacze i kły - za każdy ząb 0,5% b - utrata częściowa lub pourazowe rozchwianie - pozostałe zęby - za każdy ząb 0,25% c - utrata całkowita zęba - siekacze i kły - za każdy ząb 2% d - utrata całkowita zęba - pozostałe zęby - za każdy ząb 1% Uwaga ! Należy orzekać niezależnie od zaprotezowania – 16 – 4) Złamania, zwichnięcia kości: oczodołu, jarzmowej, szczęki, żuchwy, stawu skroniowo-żuchwowego (bez kości nosa) a - bez przemieszczeń, asymetrii zgryzu, i upośledzenia żucia 3% b - z małymi przemieszczeniami, asymetrią zgryzu, bez istotnego upośledzenia żucia 8% c - ze średnimi przemieszczeniami, asymetrią zgryzu, upośledzeniem otwierania jamy ustnej, z niewielkim upośledzeniem żucia 15% d - z dużymi przemieszczeniami, asymetrią zgryzu, upośledzeniem otwierania jamy ustnej oraz żucia lub częsciowa utrata szczęki/żuchwy 25% e - utrata częściowa szczęki lub żuchwy z utratą zębów, asymetrią zgryzu, znacznym zaburzeniem otwierania jamy ustnej i żucia z upośledzeniem odżywiania 35% f - utrata całkowita szczęki (łącznie z oszpeceniem i utratą zębów) 40% g - utrata całkowita żuchwy (łącznie z oszpeceniem i utratą zębów) 50% Uwaga! W przypadku ubytków neurologicznych w obrębie twarzy należy orzekać dodatkowo z punktu właściwego dla danego nerwu. 5) Podniebienie a - ubytek - bez zaburzeń mowy i połykania 4% b - ubytek - małe zaburzenia mowy i połykania 7% c - ubytek- średnie zaburzenia mowy i połykania 15% d - ubytek- duże zaburzenia mowy i połykania 25% e - ubytek- duże zaburzenia mowy i połykania, z zaburzeniami odżywiania 40% 6) Język, przedsionek jamy ustnej, wargi a - ubytek - bez zaburzeń mowy i połykania 2% b - ubytek - niewielkie zaburzenia mowy i/lub połykania 6% c - ubytek - średnie zaburzenia mowy i połykania 12% d - ubytek - duże zaburzenia mowy i połykania 25% e - ubytek - duże zaburzenia mowy, połykania i zaburzenia odżywiania 35% f - całkowita utrata języka 50% – 17 – IV – NARZĄD WZROKU 1) Upośledzenie ostrości wzroku, utrata widzenia jednego lub obu oczu (oceniać wg poniższej tabeli) Oko prawe Oko lewe 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 (10/10) (9/10) (8/10) (7/10) (6/10) (1/2) (4/10) (3/10) (2/10) (1/10) 1,0 (10/10) 0% 0,9 (9/10) 0,8 (8/10) 0,7 (7/10) 7,5% 0,6 (6/10) 0,5 (1/2) 2,5% 5% 2,5% 5% 7,5% 5% 7,5% 7,5% 10% 12,5% 15% 10% 12,5% 15% 20% 25% 30% 35% 20% 25% 30% 35% 40% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 10% 12,5% 15% 10% 12,5% 15% 12,5% 15% 10% 12,5% 15% 0 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 0,4 (4/10) 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 0,3 (3/10) 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 0,2 (2/10) 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 80% 0,1 (1/10) 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 80% 90% 0 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 80% 90% 100% Uwaga ! Ostrość wzroku należy ocenić po korekcji szkłami zarówno w przypadku zmętnienia rogówki lub soczewki jak i przy współistnieniu uszkodzeń siatkówki lub nerwu wzrokowego. 2) Utrata wzroku a - utrata wzroku jednego oka z jednoczesnym wyłuszczeniem gałki ocznej 38% b - utrata wzroku obu oczu 100% 3) Porażenie nastawności (akomodacji) - bez zaburzeń ostrości wzroku po zastosowaniu szkieł korekcyjnych a - jednego oka 15% b - obojga oczu 30% – 18 – 4) Uszkodzenie gałki ocznej wskutek urazów tępych, drążących, chemicznych, termicznych, elektrycznych lub wskutek działania pola elektromagnetycznego a - z zaburzeniami ostrości wzroku wg tabeli IV-1 b - bez zaburzeń ostrości wzroku - blizny rogówki, powiek lub niewielka deformacja gałki - oszpecenie 1%-2% 5% c - nieusunięte ciało obce oczodołu (bez zaburzeń ostrości wzroku) 3% d - dwojenie obrazu (bez zaburzeń ostrości wzroku)* 5% e - nieusunięte ciało obce wewnątrzgałkowe - bez zaburzeń ostrości wzroku - z zaburzeniami ostrości wzroku 10% wg tabeli IV/1 + 10% Uwaga ! * Dwojenie wymagające podczas pracy zasłonięcia jednego oka odpowiada ślepocie jednego oka. 5) Pourazowe zwężenie pola widzenia Zawężenie do.... stopni przy nienaruszonym drugim oku w obojgu oczach przy ślepocie drugiego oka 60 50 40 30 20 10 Poniżej 10 0% 5% 10% 15% 20% 25% 35% 0% 15% 25% 50% 80% 90% 95% 35% 45% 55% 70% 85% 95% 100% 6) Niedowidzenia a - dwuskroniowe 60% b - dwunosowe 30% c - jednoimienne górne / dolne 10%/40% d - jednooczne ubytki pola widzenia – 19 – 5% 7) Utrata funkcji soczewki bez współistniejących zaburzeń ostrości wzroku po korekcji a - jednego oka 25% b - obu oczu 40% 8) Utrata soczewki - z nie dającymi się skorygować zaburzeniami ostrości wzroku należy ocenić według tabeli IV-1 oraz według tabeli IV-7, z tym zastrzeżeniem, że ogólny procent uszczerbku na zdrowiu nie może wynosić więcej niż 35% dla jednego oka i 100% dla obojga oczu. 9) Zaburzenia drożności przewodów łzowych a - w jednym oku 8% b - w obu oczach 15% 10) Odwarstwienie siatkówki jednego oka - oceniać według tabel ostrości wzroku IV- 1 i pola widzenia IV - 7, jednak nie mniej niż 15 % 11) Jaskra - należy ocenić według tabeli IV-1 oraz według tabeli IV-7, z tym zastrzeżeniem, że ogólny procent uszczerbku na zdrowiu nie może wynosić więcej niż 35% dla jednego oka i 100% dla obojga oczu. 12) Wytrzeszcz tętniący a - w jednym oku 60% b - w obu oczach 90% 13) Zaćma urazowa - ocenić według tabeli IV-1 14) Przewlekłe pourazowe zapalenie spojówek a - niewielkie zmiany 3% b - duże zmiany 8% – 20 – V – NARZĄD SŁUCHU I RÓWNOWAGI 1) Uszkodzenia małżowiny usznej a - niewielkie blizny, oparzenia, odmrożenia 2% b - zniekształcenie małżowiny (blizny, oparzenia, odmrożenia) - umiarkowanego stopnia, utrata 1/3 małżowiny 5% c - zniekształcenie małżowiny ( blizny, oparzenia, odmrożenia) - znacznego stopnia, utrata 1/2 - 2/3 małżowiny 9% d - utrata części małżowiny wg pkt. a,b lub c e - utrata jednej małżowiny 15% f - utrata obu małżowin 30% 2) Zewnętrzny przewód słuchowy - zwężenie lub zarośnięcie a - jednostronne - bez osłabienia słuchu 4% b - jednostronne - z osłabieniem słuchu wg tabeli V-6 c - obustronne - bez osłabienia słuchu 7% d - obustronne - z osłabieniem słuchu wg tabeli V6 3) Przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego a - jednostronne - bez powikłań 5% b - obustronne - bez powikłań 10% c - jednostronne - z powikłaniami (perlak, polip, zmiany kostne) - zmiany niewielkiego stopnia - zmiany znacznego stopnia 10% 15% d - obustronne - z powikłaniami (perlak, polip, zmiany kostne) - zmiany niewielkiego stopnia - zmiany znacznego stopnia 15% 20% 4) Uszkodzenie ucha środkowego, błony bębenkowej, kosteczek słuchowych, szumy uszne a - bez upośledzenia słuchu 3% b - z upośledzeniem słuchu wg tabeli V-6 – 21 – 5) Uszkodzenie ucha wewnętrznego a - uszkodzenie części słuchowej wg tabeli V-6 b - uszkodzenie części statycznej - niewielkie zawroty głowy, nudności, niewielkie zaburzenia równowagi 10% c - uszkodzenie części statycznej - umiarkowanie nasilone zawroty głowy z zaburzeniami równowagi, nudności, wymioty 25% d - uszkodzenie części statycznej - znaczne zawroty głowy z zaburzeniami równowagi utrudniające chodzenie, nudności, wymioty 40% e - uszkodzenie części słuchowej i statycznej - niewielkie uszkodzenia - duże uszkodzenia 45% 60% Uwaga ! W pkt. „c”, „d” i „e” poza oceną kliniczną obowiązują próby przedsionkowe. 6) Upośledzenie słuchu (oceniać wyłącznie na podstawie audiogramu wg poniższej zmodyfikowanej tabeli utraty słuchu Rosera) ucho prawe 0-25 dB 26-40 dB 41-70 dB pow. 70 dB 0-25 dB 0% 5% 10% 20% 26-40 dB 5% 15% 20% 30% 41-70 dB 10% 20% 30% 40% pow. 70 dB 20% 30% 40% 50% ucho lewe Uwaga ! Oblicza się średnią dla ucha prawego i lewego oddzielnie dla 500, 1000 i 2000 Hz – 22 – VI – SZYJA, GARDŁO, PRZEŁYK, KRTAŃ, TCHAWICA 1) Uszkodzenie skóry, mięśni i naczyń a - uszkodzenie skóry - rana do 4 cm długości, powyżej za każdy 1 cm - 0,6% (patrz też „uwaga”) 1% b - uszkodzenie skóry - rana zagojona z powstaniem szpecącej blizny do 4 cm długości, powyżej za każdy 1 cm - 0,8% (patrz też „uwaga”) 2% c - uszkodzenie skóry i mięśni, bez ograniczenia ruchomości szyi 5% d - uszkodzenie skóry i mięśni z miernym ograniczeniem ruchomości szyi i głowy 10% e - uszkodzenie skóry, mięśni i naczyń z umiarkowanym ograniczeniem ruchomości szyi i głowy 15% f - uszkodzenie skóry, mięśni i naczyń z przymusowym ustawieniem głowy i znacznego stopnia ograniczeniem ruchomości szyi 30% Uwaga ! Ad. pkt. „a” - maks. 5%, pkt „b” - maks. 8% 2) Uszkodzenia gardła a - bez istotnego upośledzenia funkcji 4% b - z upośledzeniem funkcji 10% 3) Krtań a - uszkodzenie krtani - bez jej zwężenia, chrypka 10% b - zwężenie krtani - bez konieczności stosowania rurki dotchawiczej, świst krtaniowy 20% c - zwężenie krtani - z koniecznością stosowania rurki dotchawiczej i niewielkimi zaburzeniami głosu 35% d - zwężenie krtani - jak w pkt. c i ze znacznymi zaburzeniami głosu 45% e - zwężenie krtani - z bezgłosem 60% – 23 – 4) Tchawica a - uszkodzenie tchawicy - bez jej zwężenia 5% b - uszkodzenie tchawicy - z niewielkim zwężeniem, bez duszności 10% c - uszkodzenie tchawicy - ze zwężeniem i niewielką dusznością wysiłkową 20% d - uszkodzenie tchawicy - ze zwężeniem i znaczną dusznością wysiłkową 40% e - uszkodzenie tchawicy - ze znacznym zwężeniem i dusznością spoczynkową 60% 5) Przełyk a - uszkodzenie przełyku - bez zaburzeń funkcji, bez zwężenia / ze zwężeniem 5%/10% b - uszkodzenie przełyku - z niewielkimi zaburzeniami połykania, bez upośledzenia stanu odżywienia 20% c - zwężenie przełyku - z zaburzeniami połykania i upośledzeniem stanu odżywienia 30% d - zwężenie przełyku z możliwością odżywiania tylko płynami 50% e - niedrożność całkowita przełyku - stała przetoka żołądkowa 80% – 24 – VII – KLATKA PIERSIOWA 1) Uszkodzenie ściany klatki piersiowej i grzbietu a - blizny skóry do 5 cm długości, powyżej za każdy 1 cm 0,4%* 1% b - blizny skóry i mięśni dł. do 5 cm, powyżej za każdy 1 cm 0,6%* 3% c - blizny skóry i mięśni z ograniczeniem ruchomości klatki piersiowej i zmniejszeniem wydolności oddechowej:** - niewielkim - średnim - znacznym 15% 20% 40% d - utrata jednego sutka - częściowa - całkowita M/K 10%/15% 20%/25% Uwaga ! * Ad. pkt. „a” - maks. 7%, Ad. pkt. „b” - maks. 10% ** Ad. pkt. „c” - stopnie upośledzenia wydolności oddechowej zawarte są w pkt. 4/„b”, „c”, „d” - ocena musi być potwierdzona badaniem spirometrycznym. 2) Żebra, mostek a - złamanie 1 żebra; za każde następne 1%* b - złamanie żeber - ze zniekształceniami, bez zmniejszenia pojemności oddechowej płuc 1% maks. 8% c - złamanie żeber - ze zniekształceniami i niewielkiego stopnia zmniejszeniem wydolności oddechowej** 15% d - złamanie żeber - ze zniekształceniami i średniego stopnia zmniejszeniem wydolności oddechowej** 30% e - złamanie żeber - ze zniekształceniami i znacznego stopnia zmniejszeniem wydolności oddechowej** 45% f - złamanie mostka - bez zniekształceń 3% g - złamania mostka z miernym zniekształceniem 5% h - złamanie mostka ze znacznym zniekształceniem 10% i - złamanie żeber lub mostka powikłane przewlekłym zapaleniem kości z obecnością przetok ocenia się według w.w. pozycji, zwiększając stopień uszczerbku na zdrowiu o: 10% Uwaga ! * Ad. pkt. „a” - maks. 8% ** Ad. pkt. „c”, „d”, „e” - stopnie upośledzenia wydolności oddechowej zawarte są w pkt. 4/„b”, „c”, „d” - ocena musi być potwierdzona badaniem spirometrycznym – 25 – 3) Pourazowe przepukliny przeponowe a - bez zaburzeń funkcji 5% b - z zaburzeniami funkcji przełyku i/lub żołądka 15% c - z zaburzeniami funkcji przewodu pokarmowego i zaburzeniami oddychania 25% d - z zaburzeniami j.w. i krążenia 40% 4) Płuca i opłucna a - uszkodzenie - bez zmniejszenia wydolności oddechowej 5% b - uszkodzenie - ze zmniejszeniem wydolności oddechowej niewielkiego stopnia (VC, FEV1, FEV1%VC = 70-80% wartości należnej) 10% c - uszkodzenie - ze zmniejszeniem wydolności oddechowej średniego stopnia (VC, FEV1, FEV1%VC = 50-70% wartości należnej) 25% d - uszkodzenie - ze zmniejszeniem wydolności oddechowej znacznego stopnia (VC, FEV1, FEV1%VC < 50% wartości należnej) 40% e - uszkodzenia tkanki płucnej - powikłane przetokami oskrzelowymi, ropniem płuc Pkt. b, c, d + 50% Uwaga ! Przy orzekaniu stopnia uszkodzenia płuc i opłucnej ocenę oprzeć o wynik badania klinicznego, radiologicznego, spirometrycznego i/lub gazometrycznego. 5) Serce i osierdzie a - uszkodzenie - z wydolnym układem krążenia 10% b - uszkodzenie - z objawami wyrównanej niewydolności układu krążenia (I - wg NYHA, EF > 50%, niewielkie zaburzenia kurczliwości) 20% c - uszkodzenie z objawami niewydolności krążenia: - małymi (II - wg NYHA, EF = 45-50%) - średnimi (III - wg NYHA, EF = 35-45%) - dużymi (IV - wg NYHA, EF < 35%) 30% 50% 80% Uwaga ! Stopień uszkodzenia serca należy ocenić na podstawie badania klinicznego oraz badań radiologicznych, elektrokardiograficznych i echa serca. – 26 – KLASYFIKACJA NYHA - OCENA STANU CZYNNOŚCIOWEGO SERCA Klasa I. Choroba serca bez ograniczenia fizycznej aktywności. Podstawowa aktywność fizyczna nie powoduje zmęczenia, duszności, kołatania serca i bólów wieńcowych. Klasa II. Choroba serca powodująca niewielkie ograniczenia aktywności fizycznej. Dobre samopoczucie w spoczynku. Podstawowa aktywność powoduje zmęczenie, duszność, kołatanie serca, bóle wieńcowe. Klasa III. Choroba serca powodująca ograniczenie aktywności fizycznej. Dobre samopoczucie w spoczynku. Mniejsza niż podstawowa aktywność fizyczna powoduje zmęczenie, duszność, kołatanie serca, bóle wieńcowe. Klasa IV. Choroba serca, która przy jakiejkolwiek aktywności fizycznej wywołuje dyskomfort. Objawy niewydolności serca lub niewydolności wieńcowej mogą występować nawet w spoczynku. Jeśli zostanie podjęta jakakolwiek aktywność fizyczna, wzrasta dyskomfort. – 27 – VIII – JAMA BRZUSZNA 1) Powłoki jamy brzusznej a - rany skóry i tkanki podskórnej do 5 cm; powyżej za każdy 1 cm 0,4%* 1% b - rany skóry, tkanki podskórnej i mięśni do 5 cm; powyżej za każdy 1 cm 0,5%** 2% c - przepukliny pourazowe powłok jamy brzusznej do 5 cm 8% d - przepukliny pourazowe powłok jamy brzusznej powyżej 5 cm 15% e - przetoki 20% *Ad. 1/a - maks. 5% **Ad. 1/b - maks. 8% Uwaga ! Przepukliny pourazowe spowodowane są urazowym uszkodzeniem powłok brzucha (przerwaniem ciągłości skóry, tkanki podskórnej, mięśni, otrzewnej). W/w kryterium nie spełniają przepukliny, które ujawniły się w wyniku nadmiernego wysiłku fizycznego lub dźwignięcia ciężaru. 2) Żołądek, jelita, sieć, krezka a - uszkodzenie - bez zaburzeń funkcji przewodu pokarmowego 5% b - uszkodzenie - z niewielkimi zaburzeniami funkcji przewodu pokarmowego 15% c - uszkodzenie - z zaburzeniami funkcji przewodu pokarmowego i niewielkim niedożywieniem 25% d - uszkodzenie - z zaburzeniami funkcji przewodu pokarmowego i znacznym niedożywieniem 40% e - uszkodzenie - z koniecznością żywienia pozajelitowego 50% Uwaga ! W/w zaburzenia funkcji muszą być udokumentowane wynikami badań, obserwacją szpitalną i inną dokumentacją leczenia. 3) Przetoki jelitowe, kałowe, odbyt sztuczny a - przetoki jelita cienkiego czasowe 15% b - przetoki jelita cienkiego powodujące niewielkie zanieczyszczanie się, bez zmian zapalnych skóry wokół przetoki, z dobrym stanem odżywiania 30% c - przetoki jelita cienkiego powodujące znaczne zanieczyszczanie się, ze zmianami zapalnymi skóry wokół przetoki, z dostatecznym stanem odżywiania 50% d - przetoki jelita cienkiego powodujące znaczne zanieczyszczanie się, ze zmianami zapalnymi skóry wokół przetoki, z niedostatecznym stanem odżywiania 70% – 28 – e - przetoki jelita grubego czasowe 15% f - przetoki jelita grubego powodujące niewielkie zanieczyszczanie się 25% g - przetoki jelita grubego powodujące znaczne zanieczyszczanie się 35% h - przetoki jelita grubego stałe 50% 4) Odbytnica, zwieracz odbytu a - pełnościenne uszkodzenie odbytnicy bez zaburzeń funkcji 5% b - wypadanie błony śluzowej odbytnicy 10% c - wypadanie całkowite odbytnicy 30% d - uszkodzenie zwieracza odbytu nie powodujące nietrzymania gazów i stolca (blizny, zwężenie) 15% e - uszkodzenie zwieracza odbytu powodujące częściowe nietrzymanie gazów i stolca 30% f - uszkodzenie zwieracza odbytu powodujące całkowite nietrzymanie gazów i stolca 50% 5) Wątroba, pęcherzyk żółciowy i przewody żółciowe a - uszkodzenie - bez zaburzeń funkcji - leczone zachowawczo w szpitalu 5% b - uszkodzenie z niewielkimi zaburzeniami funkcji wątroby i/lub dróg żółciowych 10% c - uszkodzenie z umiarkowanymi zaburzeniami funkcji wątroby i/lub dróg żółciowych 20% d - uszkodzenie ze znacznym upośledzeniem funkcji wątroby i/lub dróg żółciowych 30% e - uszkodzenie - leczone operacyjnie - bez upośledzenia funkcji wątroby i/lub dróg żółciowych f - uszkodzenie - leczone operacyjnie - z upośledzeniem funkcji wątroby i/lub dróg żółciowych: niewielkim / umiarkowanym g - uszkodzenie wątroby, pęcherzyka żółciowego, przewodów żółciowych - leczone operacyjnie - z ciężkimi zaburzeniami funkcji 15% 30% / 40% 60% Uwaga ! Pkt. e, f, g obejmują bliznę pooperacyjną Funkcję wątroby i dróg żółciowych należy oceniać na podstawie badania klinicznego (w tym obserwacji szpitalnej), badań obrazowych i laboratoryjnych. – 29 – 6) Śledziona a - pęknięcie potwierdzone badaniem obrazowym - leczone zachowawczo w szpitalu 5% b - pęknięcie leczone operacyjnie z zachowaniem narządu 10% c - usunięcie uszkodzonej śledziony - bez zmian w obrazie krwi 25% d - usunięcie uszkodzonej śledziony - z typowymi zmianami w obrazie krwi 40% Uwaga ! Pkt. b, c, d obejmują bliznę pooperacyjną Funkcję śledziony należy oceniać na podstawie badania klinicznego (w tym obserwacji szpitalnej), badań obrazowych i laboratoryjnych. 7) Trzustka a - uszkodzenie - bez obecności powikłań 5% b - uszkodzenie - z częściową resekcją trzustki - bez zaburzeń jej funkcji 15% c - uszkodzenie - z częściową resekcją i zaburzeniami funkcji - średnimi - dużymi 30% 45% d - uszkodzenie - całkowita resekcja, zaburzenia funkcji 60% Uwaga ! Pkt. b, c, d obejmują bliznę pooperacyjną. Czynność zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczą trzustki należy oceniać na podstawie badania klinicznego (w tym obserwacji szpitalnej), badań obrazowych i laboratoryjnych 8) Uszkodzenia dużych naczyń jamy brzusznej i miednicy bez upośledzenia funkcji innych narządów (obejmuje bliznę pooperacyjną) – 30 – 10% IX – NARZĄDY MOCZOWO-PŁCIOWE 1) Nerki a - uszkodzenie jednej nerki bez upośledzenia funkcji 5% b - uszkodzenie obu nerek bez upośledzenia ich funkcji 10% c - uszkodzenie jednej nerki z trwałym upośledzeniem funkcji 15% d - uszkodzenie obu nerek z trwałym upośledzeniem funkcji 25% e - utrata jednej nerki (druga zdrowa i prawidłowo działająca) 40% f - utrata jednej nerki z towarzyszącym niewielkim upośledzeniem funkcji drugiej nerki 60% g - utrata jednej nerki ze znacznym upośledzeniem funkcji drugiej nerki 75% Uwaga ! Oceny funkcji nerek należy dokonać na podstawie wyników badania klinicznego, badań obrazowych oraz poziomów kreatyniny i mocznika. Pkt. e, f, g obejmują bliznę pooperacyjną. 2) Moczowody a - uszkodzenie moczowodu - bez zaburzeń funkcji 5% b - uszkodzenie moczowodu - ze zwężeniem jego światła, bez zaburzeń funkcji układu moczowego 10% c - uszkodzenie moczowodu - ze zwężeniem jego światła, z zaburzeniami funkcji układu moczowego 20% 3) Pęcherz moczowy a - uszkodzenie pęcherza bez zaburzeń funkcji 5% b - uszkodzenie pęcherza - umiarkowane zmniejszenie jego pojemności, umiarkowane zaburzenia funkcji. 15% c - uszkodzenie pęcherza - znaczne zmniejszenie jego pojemności i zaburzenia funkcji, przewlekłe stany zapalne 30% 4) Przetoki dróg moczowych i pęcherza moczowego a - upośledzające jakość życia w stopniu umiarkowanym 25% b - upośledzające jakość życia w stopniu znacznym 50% – 31 – 5) Zwężenie cewki moczowej a - uszkodzenie z niewielkimi zaburzeniami w oddawaniu moczu 5% b - uszkodzenie powodujące trudności w oddawaniu moczu 15% c - uszkodzenie z nawracjącymi zakażeniami 30% d - uszkodzenie z nietrzymaniem lub zaleganiem moczu 50% e - uszkodzenie z nietrzymaniem lub zaleganiem moczu i zakażeniem przewlekłym 75% 6) Prącie a - utrata całkowita 40% b - utrata częściowa 20% c - zaburzenia wzwodu z przyczyn pourazowych, neurogennych do 60 lat 25% d - zaburzenia wzwodu z przyczyn pourazowych, neurogennych powyżej 60 lat 15% 7) Jądra a - wodniak pourazowy jądra 10% b - utrata jednego jądra 20% c - utrata obu jąder 40% 8) Jajniki a - utrata jednego jajnika 20% b - utrata obu jajników 40% 9) Macica a - utrata macicy w wieku do 50 lat 40% b - utrata macicy w wieku powyżej 50 lat 20% c - znaczne uszkodzenie lub utrata częściowa 10% – 32 – 10) Krocze a - uszkodzenie krocza - przetrwały zespół bólowy, również blizny, małe deformacje 2% b - uszkodzenie krocza - powodujące częściowe wypadanie pochwy 5% c - uszkodzenie krocza - powodujące całkowite wypadanie pochwy 10% d - uszkodzenie krocza - powodujące częściowe wypadanie pochwy i macicy 20% e - uszkodzenie krocza - powodujące całkowite wypadanie pochwy i macicy 30% Ad pkt a - co najmniej półroczna dokumentacja leczenia ginekologicznego lub urologicznego z powodu zespołu bólowego. – 33 – X – KRĘGOSŁUP I RDZEŃ KRĘGOWY Uwagi wstępne Jeśli skutki urazu nakładają się na istniejące przed NW choroby kręgosłupa (np. zwyrodnienie, dyskopatie, wady kręgosłupa) kwota przyznanego uszczerbku zostanie zmniejszona o: 20% - przy zmianach chorobowych na tym samym poziomie kręgosłupa, 40% - przy zmianach chorobowych wielomiejscowych w tym samym odcinku kręgosłupa 60% - przy zmianach chorobowych wielopoziomowych w różnych odcinkach kręgosłupa. Za pourazową przepuklinę jądra miażdżystego uważa się przepuklinę dokonaną (tzn. z uszkodzeniem pierścienia włóknistego) w następstwie dźwignięcia nadmiernego ciężaru (K > 20 kg, M > 50 kg - przy przeciętnej budowie ciała) lub nagłego skręcenia kręgosłupa przekraczającego jego zdolności adaptacyjne. Taki mechanizm powstania przepukliny musi wynikać zarówno z opisu zdarzenia jak i z dokumentacji medycznej. Nie jest następstwem NW uszkodzenie kręgosłupa wynikające z jego przewlekłego przeciążenia w przebiegu długotrwałego przebywania w przymusowej pozycji lub długotrwałej pracy fizycznej. 1) Kręgosłup szyjny a - skręcenie, stłuczenie - bez istotnego ograniczenia ruchomości 3% b - złamanie kręgu - niepowikłane, bez istotnego ograniczenia ruchomości 5% c - złamanie kręgu, podwichnięcie, usunięcie jądra miażdżystego - z niewielkim ograniczeniem ruchomości* 10% d - złamanie, zwichnięcie, usunięcie jąder miażdżystych, usztywnienie operacyjne - z ograniczeniem ruchomości* średniego stopnia 20% e - złamanie, zwichnięcie, usunięcie jąder miażdżystych, usztywnienie operacyjne - ze znacznym ograniczeniem ruchomości* 35% f - uszkodzenie kręgosłupa - z całkowitym jego zesztywnieniem i niekorzystnym ustawieniem głowy 50% g - powikłania w/w uszkodzeń (zapalenie trzonu, nieusunięte ciało obce itp.) zwiększają stopień uszczerbku o: 8% * Jeśli jedyną przyczyną ograniczenia ruchomości jest zespół bólowy korzeniowy oceniać wyłącznie wg podrozdziału X/5. – 34 – 2) Kręgosłup piersiowy a - skręcenie, stłuczenie - bez istotnego ograniczenia ruchomości b - złamanie trzonu, podwichnięcie stawów m-kręgowych: bez / z niewielkim ograniczeniem ruchomości* 3% 5%/8% c - złamania, zwichnięcia, usztywnienie operacyjne z umiarkowanym ograniczeniem ruchomości* 15% d - uszkodzenie kręgosłupa - z całkowitym jego zesztywnieniem i zniekształceniami 25% e - powikłania w/w uszkodzeń (zapalenie trzonu, nieusunięte ciało obce, itp.) zwiększają stopień uszczerbku o: 8% * Jeśli jedyną przyczyną ograniczenia ruchomości jest zespół bólowy korzeniowy oceniać wyłącznie wg podrozdziału X/5. 3) Kręgosłup lędźwiowo-krzyżowy a - skręcenie, stłuczenie - bez istotnego ograniczenia ruchomości 3% b - złamanie kręgu - niepowikłane, bez istotnego ograniczenia ruchomości 5% c - złamanie, zwichnięcie, usunięcie jądra miażdżystego - z niewielkim ograniczeniem ruchomości * 10% d - złamanie, zwichnięcie, usunięcie jąder miażdżystych, usztywnienie operacyjne - ze średnim ograniczeniem ruchomości* 20% e - złamanie, zwichnięcie, usztywnienie operacyjne - z dużym ograniczeniem ruchomości* 30% f - uszkodzenie kręgosłupa - z całkowitym jego zesztywnieniem, zniekształceniami i niekorzystnym ustawieniem tułowia 40% g - powikłania w/w uszkodzeń (zapalenie trzonu, nieusunięte ciało obce itp.) zwiększają stopień uszczerbku o: 8% * Jeśli jedyną przyczyną ograniczenia ruchomości jest zespół bólowy korzeniowy oceniać wyłącznie wg pozycji X/5. 4) Izolowane złamanie lub pęknięcie wyrostków ościstych i poprzecznych a - pojedyncze (1-2 wyrostki) 3% b - mnogie 8% – 35 – 5) Utrwalone korzeniowe zespoły pourazowe a - szyjne - bólowe 5% b - szyjne - bez niedowładów - bóle, zaburzenia czucia lub zespoły mieszane, osłabienie odruchów 10% c - szyjne - z obecnością niedowładów, zaników mięśniowych stopnia: niewielkiego / znacznego 15%/25% d - piersiowe - bólowe 5% e - piersiowe - bóle, zaburzenia czucia 8% f - lędźwiowo-krzyżowe - bólowe 5% g -lędźwiowo-krzyżowe - bez niedowładów - bóle, zaburzenia czucia , zaburzenia mieszane, osłabienie odruchów 10% h - lędźwiowo-krzyżowe - z obecnością niedowładów, zaników mięśniowych stopnia: niewielkiego / znacznego i - guziczne (obejmuje również złamanie kości guzicznej) 15%/25% 5% Uwaga ! Ocena zespołów korzeniowych musi mieć potwierdzenie w dokumentacji z diagnostyki i leczenia neurologicznego prowadzonego systematycznie. 6) Uszkodzenie rdzenia kręgowego a - porażenie kończyn górnych i/lub dolnych (0° - 1° wg Lovetta) lub głęboki niedowład czterokończynowy (2° wg Lovetta) 100% b - głęboki niedowład kończyn górnych lub dolnych (2° wg Lovetta), niedowład czterokończynowy (3° wg Lovetta) 80% c - średni niedowład kończyn górnych lub dolnych (3° wg Lovetta) lub głęboki niedowład kończyn dolnych (0° - 2° wg Lovetta) 60% d - niewielki niedowład kończyn górnych i/lub dolnych (4° wg Lovetta) z zaburzeniami funkcji zwieraczy i narządów płciowych 40% e - niewielki niedowład kończyn górnych i/lub dolnych (4° wg Lovetta) bez zaburzenia funkcji zwieraczy i narządów płciowych 20% f - porażenie lub głęboki niedowład jednej kończyny (0° - 2° wg Lovetta), zespół stożka rdzenia 30% g - niedowład jednej kończyny górnej (3°/4° wg Lovetta) 20%/15% h - niedowład jednej kończyny dolnej (3°/4° wg Lovetta) 15%/10% i - izolowane porażenie/niedowład pęcherza moczowego i odbytu po uszkodzeniu rdzenia na poziomie S2-S4, pełna samodzielność chorego 15% Uwaga ! W pkt. a, b, c, d jest uwzględniona ocena funkcji zwieraczy i narządów płciowych – 36 – SKALA LOVETTA 0° - brak czynnego skurczu mięśnia - brak siły mięśniowej, 1° - ślad czynnego skurczu mięśnia - 10% prawidłowej siły mięśniowej, 2° - wyraźny skurcz mięśnia i zdolność wykonania ruchu przy pomocy i odciążeniu odcinka ruchomego - 25% prawidłowej siły mięśniowej, 3° - zdolność do wykonania ruchu czynnego samodzielnego z pokonaniem ciężkości danego odcinka - 50% prawidłowej siły mięśniowej, 4° - zdolność do wykonania czynnego ruchu z pewnym oporem - 75% prawidłowej siły mięśniowej, 5° - prawidłowa siła, tj. zdolność wykonywania czynnego ruchu z pełnym oporem - 100% prawidłowej siły mięśniowej – 37 – XI – MIEDNICA 1) Utrwalone rozejście się spojenia łonowego lub rozerwanie stawu krzyżowo-biodrowego a - niewielkiego stopnia - bez zaburzeń chodu 5% b - umiarkowanego stopnia - z zespołem bólowym i niewielkimi zaburzeniami chodu 15% c - znacznego stopnia - z zaburzeniami chodu 30% 2) Złamania, zwichnięcia miednicy jedno- lub wielomiejscowe a - złamanie w odcinku przednim (kość łonowa, kulszowa): jednostronne /obustronne 5%/10% b - złamanie w odcinku przednim i tylnym (typ Malgaigne'a) - zmiany niewielkiego stopnia, bez zaburzeń chodu i statyki 10% c - złamanie w odcinku przednim i tylnym (typ Malgaigne'a) - zmiany średniego stopnia, z zaburzeniami statyki i chodu 20% d - złamanie w odcinku przednim i tylnym (typ Malgaigne'a) - zmiany dużego stopnia, z deformacjami i zaburzeniami statyki i chodu 40% e - złamanie izolowane - talerz biodrowy, kolec biodrowy, guz kulszowy 5% f - złamanie panewki stawu biodrowego i / lub zwichnięcie I° 10% g - złamanie panewki stawu biodrowego i / lub zwichnięcie II° - niewielkie ograniczenie funkcji 20% h - złamanie panewki stawu biodrowego i / lub zwichnięcie III° - ograniczenie funkcji: średnie / duże % 30% / 50% Uwaga ! Towarzyszący uszkodzeniu miednicy zespół neurologiczny lub inne uszkodzenie narządów miednicy ocenia się dodatkowo według pozycji dotyczących odpowiednich uszkodzeń; suma uszczerbku nie może jednak przekraczać 100%. Urazy stawu biodrowego należy ocenić wg stanu uszkodzenia przed operacją. – 38 – XII – KOŃCZYNA GÓRNA *) strona dominująca - prawa; w przypadku leworęczności - lewa 1) Łopatka strona dominująca*) strona niedominująca*) a - złamanie wygojone - bez istotnych zaburzeń funkcji kończyny 5% 3% b - złamanie wygojone - z niewielkim przemieszczeniem, bez istotnych zaburzeń funkcji kończyny 8% 6% c - złamanie wygojone - z przemieszczeniem i niewielkimi zaburzeniami funkcji kończyny 15% 12% d - złamanie wygojone - z dużymi przemieszczeniami i upośledzeniem funkcji kończyny 30% 25% e - złamanie wygojone - z dużym przykurczem przywiedzeniowym w stawie barkowym i zanikami mięśni 45% 40% Uwaga ! W punktach c, d, e uwzględniono powikłania neurologiczne. 2) Obojczyk strona dominująca*) strona niedominująca*) a - złamanie obojczyka wygojone - bez istotnych zaburzeń funkcji 5% 3% b - złamanie obojczyka wadliwie wygojone - niewielkie zniekształcenia 10% 6% 15%/20% /25% 10%/15% /20% d - staw rzekomy obojczyka - bez ograniczenia ruchów kończyny (pkt. obejmuje złamanie) 15% 10% e - staw rzekomy obojczyka - ograniczenie ruchów kończyny (pkt. obejmuje złamanie) 25% 20% c - złamanie obojczyka wadliwie wygojone - z zaburzeniami funkcji: niewielkimi / średnimi / znacznymi – 39 – f - podwichnięcie/zwichnięcie stawu obojczykowo-barkowego lub obojczykowomostkowego - niewielkie ograniczenie ruchów 5% / 10% 3% / 6% g - zwichnięcie stawu obojczykowo-barkowego lub obojczykowo- mostkowego - z ograniczeniem ruchów, zdolności dźwigania i stopniem zniekształceniem: - średnim - dużym 20% 25% 12% 20% h - uszkodzenia obojczyka powikłane zapaleniem kości, obecnością ciał obcych - stopień uszczerbku na zdrowiu należy zwiększyć o: 5% 5% Uwaga ! Współistniejące deficyty neurologiczne należy oceniać wg pozycji I/18. 3) Bark strona dominująca*) strona niedominująca*) a - skręcenie stawu barkowego - bez istotnego ograniczenia ruchomości. 2% 1% b - uszkodzenie stawu łopatkowo-ramiennego - niewielkie ograniczenie ruchomości 6% 4% c - uszkodzenie niewielkie stawu łopatkoworamiennego - umiarkowane ograniczenie ruchomości, zaniki mięśniowe, bez zniekształceń złamanej głowy lub nasady bliższej kości ramiennej 12% 10% d - uszkodzenie stawu łopatkowo-ramiennego z obecnością blizn, ograniczeń ruchomości, zaników mięśni, przemieszczeń, zniekształceń złamanej głowy lub nasady bliższej kości ramiennej 25% 20% e - zwichnięcie stawu barkowego - niepowikłane 10% 8% f - zastarzałe nie odprowadzone zwichnięcie w stawie barkowym - z ograniczeniem zakresu ruchów i nieprawidłowym ustawieniem kończyny 30% 25% g - nawykowe zwichnięcie barku - potwierdzone dokumentacją lekarską i wynikami RTG - ocenić stan aktualny - wypłata jednorazowa 25% 20% 25% 40% 20% 35% h - staw cepowaty w następstwie pourazowych ubytków kości : - średnie zaburzenie funkcji - duże zaburzenie funkcji – 40 – i - staw barkowy wiotki z powodu porażeń oceniać wg norm neurologicznych j - zesztywnienie stawu barkowego: - ustawienie czynnościowo korzystne - ustawienie czynnościowo niekorzystne 30% 40% 25% 35% k - bliznowaty przykurcz stawu barkowego - oceniać wg poz. 3/b, c, d lub j l - uszkodzenie barku spowodowane przewlekłym zapaleniem kości, obecnością ciał obcych, przetokami i zmianami neurologicznymi ocenia się wg pozycji jak wyżej zwiększając uszczerbek na zdrowiu o: 20% m - utrata kończyny w barku 75% 70% n - utrata kończyny wraz z łopatką 80% 70% strona dominująca*) strona niedominująca*) a - złamanie kości ramiennej - bez przemieszczenia i bez istotnych zaburzeń funkcji kończyny 5% 3% b - złamanie kości ramiennej wygojone z niewielkim przemieszczeniem - bez istotnych zaburzeń funkcji kończyny 8% 6% c - złamanie kości ramiennej wygojone z umiarkowanym przemieszczeniem i zaburzeniem osi - bez zaburzeń funkcji 15% 10% d - złamanie kości ramiennej wygojone ze znacznym przemieszczeniem i skróceniem - zaburzenia funkcji 25% 20% e - złamanie kości ramiennej powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, brakiem zrostu 35% 30% f - złamanie kości ramiennej powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, brakiem zrostu, stawem rzekomym, ciałami obcymi, zmianami neurologicznymi 55% 50% g - uszkodzenie skóry i tkanki podskórnej do 5 cm, za każdy następny centymetr 0,4% (patrz „Uwaga”) 1% 0,5% Uwaga ! Blizny barku należy oceniać wg pozycji 4/g 4) Ramię – 41 – h - uszkodzenie mięśnia dwugłowego, ścięgien i ich przyczepów, naczyń - upośledzenie funkcji: umiarkowane / duże 7%/12% 5%/ 9% i - uszkodzenie innych mięśni, ścięgien i ich przyczepów - upośledzenie funkcji: umiarkowane / duże 7%/12% 5%/ 9% k - utrata kończyny w obrębie ramienia z zachowaniem 1/3 bliższej kości ramiennej 70% 65% l - utrata kończyny w obrębie ramienia przy dłuższych kikutach 65% 60% 2% / 5% 1% /3% m - przepukliny mięśniowe ramienia: małe/duże Uwaga ! Ad. pkt. „g” - maks. 4% dla strony dominującej i 3% dla niedominującej. 5) Staw łokciowy strona dominująca*) strona niedominująca*) a - skręcenie, stłuczenie stawu, blizny łokcia z niewielkim zniekształceniem 2% 1% b - złamanie obwodowej nasady kości ramiennej, wyrostka łokciowego, głowy kości promieniowej, podwichnięcie - wygojone bez przemieszczeń, zniekształceń i ograniczenia ruchomości 5% 3% c - złamanie obwodowej nasady kości ramiennej, wyrostka łokciowego, głowy kości promieniowej, zwichnięcie - z miernymi zniekształceniami i niewielkim przykurczem 15% 10% d - złamanie obwodowej nasady kości ramiennej, wyrostka łokciowego i głowy kości promieniowej, zwichnięcie - z dużymi zniekształceniami i znacznym przykurczem 25% 20% e - zesztywnienie stawu łokciowego w zgięciu zbliżonym do kąta prostego i zachowanymi ruchami obrotowymi przedramienia (70° - 105°) 30% 25% f - zesztywnienie stawu łokciowego z brakiem ruchów obrotowych 35% 30% g - zesztywnienie stawu łokciowego w ustawieniu wyprostnym lub zbliżonym (0° - 20°) 50% 45% h - zesztywnienie stawu łokciowego w innych ustawieniach niekorzystnych czynnościowo 45% 40% – 42 – i - przykurcz w stawie łokciowym przy niemożności zgięcia do 90°. 30% 25% k - przykurcz w stawie łokciowym przy możliwości zgięcia ponad kąt prosty 15% 10% 25% 20% 30% 25% l - staw łokciowy cepowy - ze średnim stopniem wiotkości i osłabieniem stanu mięśni - z dużym stopniem wiotkości i znacznym osłabieniem stanu mięśni m - uszkodzenia stawu łokciowego powikłane przewlekłym stanem zapalnym, przetokami, ciałami obcymi, ocenia się wg w/w pozycji zwiększając procent uszczerbku na zdrowiu o: 5% 5% n - utrata kończyny na wysokości stawu łokciowego 60% 55% Uwaga ! Pełny wyprost - 0°, pełne zgięcie - 140°, supinacja / pronacja - 0°-80° 6) Przedramię strona dominująca*) strona niedominująca*) a - złamanie dalszych nasad - bez istotnych ograniczeń ruchomości 2% 1% b - złamanie dalszych nasad jednej lub obu kości przedramienia ograniczające ruchomość nadgarstka, bez zniekształceń 5% 4% 10% 15% 7% 10% d - złamanie dalszych nasad jednej kości przedramienia z umiarkowanymi zniekształceniemi i/lub dużym ograniczeniem ruchomości nadgarstka, 20% 15% e - złamanie dalszych nasad obu kości przedramienia ze znacznym zniekształceniem, dużym ograniczeniem ruchomości nadgarstka, zmianami troficznymi i krążeniowymi 25% 20% 5% 8% 3% 5% c - złamanie dalszych nasad kości przedramienia ograniczające ruchomość nadgarstka, ze zniekształceniem - złamanie nasad jednej kości przedramienia - złamanie nasad obu kości przedramienia f - złamanie trzonu - jednej kości przedramienia bez zniekształcenia - obu kości przedramienia bez zniekształcenia – 43 – g - złamanie trzonów kości przedramienia ze zniekształceniami i zaburzeniami funkcji kończyny - jednego trzonu - obu trzonów 15% 20% 10% 15% h - złamanie trzonów jednej lub obu kości przedramienia wygojone ze znacznymi zniekształceniami i dużymi zaburzeniami funkcji, zmianami troficznymi i krążeniowymi - jednego trzonu - obu trzonów 25% 35% 20% 30% 10%/20% 8%/15% j - staw rzekomy kości promieniowej z deformacjami i/lub zaburzeniami funkcji stopnia: średniego / znacznego 15%/30% 13%/25% k - brak zrostu, staw rzekomy obu kości przedramienia z deformacjami i/lub zaburzeniami funkcji stopnia: średniego / znacznego 20%/40% 18%/35% i - staw rzekomy kości łokciowej z deformacjami i/lub zaburzeniami funkcji stopnia: średniego / znacznego l - uszkodzenie skóry do 5 cm, za każdy następny centymetr 0,4% (patrz: Uwaga) 1% 0,5% m - uszkodzenie skóry, mięśni, ścięgien, naczyń: niewielkie/znaczne 5%/10% 4%/8% n - uszkodzenie skóry, mięśni, ścięgien, naczyń z upośledzeniem funkcji: - średnim - dużym 15% 20% 12% 15% o - uszkodzenie przedramienia powikłane przewlekłym stanem zapalnym kości, przetokami, ciałami obcymi, ubytkiem tkanki kostnej lub zmianami neurologicznymi - ocenia się wg wyżej wymienionych pozycji zwiększając procent uszczerbku o: - przy średnich powikłaniach - przy dużych powikłaniach 10% 15% 10% 15% p - utrata kończyny w obrębie przedramienia - zależnie od charakteru kikuta i jego przydatności do oprotezowania: - przydatny - nieprzydatny 55% 65% 50% 60% 55% 50% r - utrata przedramienia w sąsiedztwie stawu nadgarstkowego Uwaga ! Ad. pkt. „l” - maks. 4% dla strony dominującej i 3% dla niedominującej. – 44 – 7) Nadgarstek strona dominująca*) a - skręcenia, stłuczenia - z przewlekłym niewielkim obrzękiem i/lub dyskretną dysfunkcją strona niedominująca*) 2% 1% b - złamania, podwichnięcia nadgarstka - bez istotnego ograniczenia ruchomości 5% 3% c - złamania, zwichnięcia kości nadgarstka z niewielkim ograniczeniem ruchomości 8% 5% 12%/20% 7%/15% 30% 25% f - całkowite zesztywnienie w obrębie nadgarstka w ustawieniu czynnościowo korzystnym: - średnie upośledzenie funkcji dłoni i palców - duże upośledzenie funkcji dłoni i palców 25% 30% 20% 25% g - całkowite zesztywnienie w obrębie nadgarstka w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym: - średnie upośledzenie dłoni i palców - duże upośledzenie funkcji dłoni i palców 30% 45% 25% 40% h - pourazowe zespoły ciasnoty kanału nadgarstka 10% 8% i - uszkodzenie nadgarstka powikłane przewlekłym ropnym zapaleniem kości, przetokami, zmianami neurologicznymi, troficznymi - ocenia się wg ww. pozycji zwiększając stopień uszczerbku o 10% 10% j - utrata ręki w nadgarstku 55% 50% k - uszkodzenie skóry i tkanki podskórnej do 3 cm, za każdy następny centymetr 0,4% 1,5% 1% d - złamania, zwichnięcia, kości nadgarstka z ograniczeniem ruchomości stopnia: średniego/dużego e - złamania, zwichnięcia, kości nadgarstka z ograniczeniem ruchomości dużego stopnia, z niekorzystnym czynnościowo ustawieniem ręki Uwaga ! Ad. pkt. „k” - maks. 2,5% niedominującej. – 45 – dla kończyny dominującej i 2% dla 8) Śródręcze, kciuk a - uszkodzenie śródręcza - niewielkie: blizny (powyżej 3 cm), zniekształcenia, zaniki mięśniowe strona dominująca*) strona niedominująca*) 2% 1% b - uszkodzenie śródręcza - skóry, mięśni - zniekształcenia, upośledzenie niewielkie funkcji 6% 5% c - uszkodzenie śródręcza -- skóry, mięśni, naczyń, nerwów - znaczne zniekształcenia, upośledzenie funkcji 12% 10% d - złamanie II, III, IV lub V kości śródręcza: nieprzemieszczone / trwale przemieszczone 3%/5% 2%/4% e - wykręcenie w stawie śródręczno - paliczkowym, międzypaliczkowym, bez ograniczenia funkcji 2% 1,5% f - wykręcenie w stawie śródręczno - paliczkowym, międzypaliczkowym, z ograniczeniem funkcji 4% 3% g - złamania i zwichnięcia I kości śródręcza bez przemieszczenia 5% 3% h - złamania i zwichnięcia I kości śródręcza z trwałym przemieszczeniem 8% 6% i - złamania i zwichnięcia I kości śródręcza - z dużym trwałym przemieszczeniem i zniekształceniem 15% 12% 3%/5% 2%/4% 2% 1,5% j - złamanie jednego paliczka kciuka: nieprzemieszczone / trwale przemieszczone k - utrata opuszki kciuka, trwała utrata płytki paznokciowej l - utrata paliczka paznokciowego kciuka 8% 6% m - utrata paliczka paznokciowego z częścią paliczka podstawowego kciuka (do 2/3 długości paliczka) 15% 10% n - utrata paliczka paznokciowego i paliczka podstawowego kciuka poniżej 2/3 długości lub utrata obu paliczków, ale bez kości śródręcza 20% 15% o - utrata obu paliczków kciuka z kością śródręcza 30% 25% p - inne uszkodzenia kciuka - blizny, trwałe deformacje płytki paznokciowej 1,5% 1% r - niewielkie uszkodzenia ścięgien, niewielkie przykurcze 4% 3% s - inne uszkodzenia kciuka - blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia - ze średnim ograniczeniem funkcji 10% 7% – 46 – t - inne uszkodzenia kciuka - blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany troficzne i czuciowe - ze znacznym ograniczeniem funkcji 18% 13% u - inne uszkodzenia kciuka - blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany troficzne i czuciowe - powodujące upośledzenie funkcji graniczące z następstwami utraty kciuka 25% 20% Uwaga ! O stopniu zaburzeń czynności kciuka decyduje zdolność przeciwstawiania i chwytu. 9) Palec wskazujący a - złamanie jednego paliczka nieprzemieszczone/trwale przemieszczone strona dominująca*) strona niedominująca*) 2%/4% 1,5%/3% b - wykręcenie - bez zaburzeń funkcji 1,5% 1% c - wykręcenie - z ograniczeniem funkcji 2,5% 2% 2% 1,5% d - utrata opuszki i/lub płytki paznokciowej e - utrata paliczka paznokciowego 7% 5% f - utrata paliczka paznokciowego z częścią paliczka środkowego 10% 8% g - utrata dwóch paliczków 15% 12% h - utrata trzech paliczków 20% 18% i - utrata palca wskazującego z kością śródręcza 25% 20% k - uszkodzenie skóry palca (powyżej 2 cm) i/lub trwałe uszkodzenie płytki paznokciowej 1,5% 1% 5%/10% 4%/7% m - znaczne ograniczenie funkcji spowodowane blizną, uszkodzeniem ścięgien, zniekształceniem, przykurczem, zesztywnieniem, zmianami czuciowymi lub troficznymi 14% 12% n - bezużyteczność granicząca z utratą wskaziciela 20% 18% l - ograniczenie funkcji spowodowane blizną, uszkodzeniem ścięgien, zniekształceniem, przykurczem, zesztywnieniem, zmianami czuciowymi: niewielkie / średnie – 47 – 10) Palec III, IV, V strona dominująca*) strona niedominująca*) a - utrata paliczka paznokciowego palca III, IV, V - za każdy palec 4% 3% b - utrata dwóch paliczków palca III, IV, V - za każdy palec 9% 7% c - utrata trzech paliczków palca III, IV, V - za każdy palec 12% 10% d - utrata palców III, IV lub V z kością śródręcza - za każdy palec 17% 14% e - złamanie paliczka - za każdy paliczek 2% 1% f - uszkodzenie skóry palca III, IV, V powyżej 2 cm i/lub trwałe uszkodzenie płytki paznokciowej - za każdy palec 1% 0,5% g - wykręcenia, blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze, zesztywnienia, zmiany nerwowe - niewielkie ograniczenie funkcji palca - za każdy palec 2% 1,5% h - wykręcenia, blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze, zmiany troficzne i/lub nerwowe, zesztywnienia - znacznie ograniczające funkcję palca - za każdy palec 4% 3% i - bezużyteczność palca granicząca z utratą - za każdy palec 8% 6% Uwaga! Przy braku lub bezużyteczności wskaziciela uszkodzenia palca III ocenia się podwójnie. Gdy uszkodzenia obejmują większą ilość palców całkowita ocena musi być niższa niż całkowita utrata tych palców i odpowiadać stanowi użyteczności ręki. Uszkodzenia obejmujące wszystkie palce z utratą użyteczności ręki nie mogą przekraczać 55% dla kończyny dominującej i 50% dla kończyny niedominującej. – 48 – XIII – KOŃCZYNA DOLNA 1) Biodro a - utrata kończyny dolnej przez wyłuszczenie jej w stawie biodrowym lub odjęcie w okolicy podkrętarzowej 85% b - przykurcz i ograniczenie ruchów w stawie biodrowym w następstwie uszkodzeń tkanek miękkich - niewielkiego stopnia 10% c - przykurcz i ograniczenie ruchów w stawie biodrowym w następstwie uszkodzeń tkanek miękkich - znacznego stopnia 25% d - zesztywnienie stawu biodrowego w zależności od ustawienia i wtórnych zaburzeń statyki i dynamiki - w ustawieniu czynnościowo korzystnym 30% e - zesztywnienie stawu biodrowego w zależności od ustawienia i wtórnych zaburzeń statyki i dynamiki - w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym niewielkiego stopnia 45% f - zesztywnienie stawu biodrowego w zależności od ustawienia i wtórnych zaburzeń statyki i dynamiki - w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym znacznego stopnia 60% g - zwichnięcia, złamania bliższej nasady kości udowej, szyjki, przezkrętarzowe, podkrętarzowe, krętarzy - zależnie od zakresu ruchów, przemieszczeń, skróceń, zniekształceń, różnego rodzaju zmian wtórnych - ze zmianami niewielkiego stopnia 15% h - zwichnięcia, złamania - bliższej nasady kości udowej, szyjki, przezkrętarzowe, podkrętarzowe, krętarzy - zależnie od zakresu ruchów, przemieszczeń, skróceń, zniekształceń, różnego rodzaju zmian wtórnych - ze zmianami średniego stopnia 25% i - zwichnięcia, złamania bliższej nasady kości udowej, szyjki, przezkrętarzowe, podkrętarzowe, krętarzy - zależnie od zakresu ruchów, przemieszczeń, skróceń, zniekształceń, różnego rodzaju zmian wtórnych - ze zmianami dużego stopnia 40% k - zwichnięcia, złamania bliższej nasady kości udowej, szyjki, przezkrętarzowe, podkrętarzowe, krętarzy - zależnie od zakresu ruchów, przemieszczeń, skróceń, zniekształceń, różnego rodzaju zmian wtórnych - z bardzo ciężkimi zmianami miejscowymi i dolegliwościami ze strony kręgosłupa, stawów krzyżowo-biodrowych, kolan 65% l - przykurcz i zesztywnienie powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, ciałami obcymi - ocenia się według ww. pozycji zwiększając stopień uszczerbku na zdrowiu o: Uwaga ! Blizny biodra oceniać wg. pkt. 2e lub 2f – 49 – 15% 2) Udo a - złamanie kości udowej - zniekształcenia, zaniki mięśni, ograniczenie ruchów w stawach sąsiednich - niewielkie zmiany 10% b - złamanie kości udowej - zniekształcenia, zaniki mięśni, ograniczenie ruchów w stawach sąsiednich - średnie zmiany, skrócenie kończyny do 6 cm, upośledzenie chodu 25% c - złamanie kości udowej - zniekształcenia, zaniki mięśni, ograniczenie ruchów w stawach sąsiednich - ciężkie zmiany, skrócenie kończyny ponad 6 cm, znaczne upośledzeniem chodu 40% d - ubytki kości udowej, stawy rzekome - trwale uniemożliwiające obciążanie kończyny 60% e - niewielkie pourazowe zaniki mięśniowe (powyżej 2 cm obwodu), małe blizny (powyżej 4 cm), naciągnięcia mięśni - bez istotnych zaburzeń funkcji 2% f - uszkodzenia skóry i tkanki podskórnej (powyżej 8 cm), blizny oszpecające, naderwania mięśni - bez istotnych zaburzeń funkcji 4% g - uszkodzenia skóry, mięśni, ścięgien - przecięcia, przepukliny mięśniowe niewielkiego stopnia - niewielkie zaburzenia funkcji 6% h - uszkodzenia skóry, mięśni, ścięgien - przecięcia, przepukliny mięśniowe znacznego stopnia - duże zaburzenia funkcji 10% i - zapalenie żył głębokich - bez powikłań - zwiększyć procent uszczerbku o: 5% k - zapalenie żył głębokich - z powikłaniami - zwiększyć procent uszczerbku o: 10% l - uszkodzenia dużych naczyń, tętniaki pourazowe - bez wtórnych zmian troficznych 15% m - uszkodzenia dużych naczyń, tętniaki pourazowe - ze zmianami wtórnymi troficznymi 25% n - powikłania ropne uda , zapalenie kości, przetoki, ciała obce, skostnienia pozaszkieletowe i zmiany neurologiczne kończyny - ocenia się według ww. pozycji zwiększając stopień uszczerbku na zdrowiu o: 7% o - uszkodzenia uda powikłane uszkodzeniem nerwu kulszowego - ocenia się według ww. pozycji zwiększając stopień stałego uszczerbku na zdrowiu o: 40% p - utrata kończyny - zależnie od długości kikuta i przydatności jego cech do oprotezowania: - możliwe do oprotezowania - niemożliwe do oprotezowania 60% 70% Uwaga ! Łączny stopień stałego uszczerbku na zdrowiu w uszkodzeniach kończyny na wysokości uda nie może przekraczać 70%. Uszkodzenia kikuta amputowanych kończyn wymagające reamputacji lub uniemożliwiające zastosowanie protezy należy ocenić wg utraty na poziomie wyższym. – 50 – 3) Kolano a - izolowane złamanie i/lub zwichnięcie rzepki - bez / z zaburzeniami funkcji 2%/5% b - złamanie nasad kości i rzepki tworzących staw kolanowy - małe zniekształcenia, koślawości, szpotawości, przykurcze, ograniczenie ruchów, zaznaczona niestabilność stawu (I°), zaburzenia statyczno-dynamiczne 10% c - złamanie nasad kości i rzepki tworzących staw kolanowy - średnie zniekształcenia, koślawości, szpotawości, przykurcze, ograniczenie ruchów, średnia niestabilność stawu (II°), zaburzenia statyczno-dynamiczne 25% d - złamanie nasad kości i rzepki tworzących staw kolanowy - duże zniekształcenia, koślawości, szpotawości, przykurcze, ograniczenie ruchów, znaczna niestabilność stawu (III°), zaburzenia statyczno-dynamiczne, duże zesztywnienia w niekorzystnym ustawieniu 40% e - uszkodzenie aparatu więzadłowo-torebkowego, łąkotek - niewielkie zmiany: ograniczenie ruchomości, niestabilność I°, pogorszenie wydolności statyczno-dynamicznej kończyny, inne niewielkie zmiany 5% f - uszkodzenie aparatu więzadłowo-torebkowego, łąkotek, - średnie zmiany: średnie ograniczenie ruchomości, niestabilność II°, pogorszenie wydolności statyczno-dynamicznej kończyny, inne umiarkowane zmiany 10% g - uszkodzenie aparatu więzadłowo-torebkowego, łąkotek, - duże zmiany: znaczne ograniczenie ruchomości, niestabilność II°/III°i III°, znaczne pogorszenie wydolności statyczno-dynamicznej 20% h - inne następstwa uszkodzeń kolana - niewielkie zmiany, niewielkie zniekształcenie, przewlekłe obrzęki. 5% i - inne następstwa uszkodzeń kolana - umiarkowane zmiany: niewielkie skrócenie kończyny i/lub zaburzenia osi stawu (koślawość, szpotawość, ruchomość patologiczna), nawracające stany zapalne, ropne, ciała obce 15% j - inne następstwa uszkodzeń kolana - duże zmiany: znaczne skrócenie kończyny i/lub zaburzenia osi stawu ( koślawość, szpotawość, ruchomość patologiczna), przewlekłe stany zapalne, ropne, ciała obce 30% k - utrata kończyny na poziomie stawu kolanowego 65% l - blizny w następstwie uszkodzenia skóry i tkanki podskórnej okolicy stawu kolanowego - powyżej 3 cm; inne drobne następstwa uszkodzeń kolana 2% Uwaga ! Fizjologiczny zakres ruchów w stawie kolanowym = 0°- 150° – 51 – 4) Podudzie a - złamanie obu kości podudzia - wygojone bez przemieszczeń i zniekształceń z wynikiem czynnościowo korzystnym 7% b - złamanie obu kości podudzia - wygojone z przemieszczeniami, zniekształceniami, zmianami czynności kończyny, ze skróceniem do 4 cm 15% c - złamanie obu kości podudzia - wygojone z przemieszczeniami, zniekształceniami, zmianami wtórnymi, zmianami czynności kończyny, skróceniem kończyny od 4 do 6 cm, upośledzeniem chodu 25% d - złamanie obu kości podudzia - ze skróceniem powyżej 6 cm i dużym upośledzeniem chodu 35% e - złamanie obu kości podudzia - wygojone z przemieszczeniami, zniekształceniami oraz zmianami czynności kończyny, skróceniem powyżej 6 cm, rozległymi zmianami wtórnymi oraz powikłaniami w postaci zapalenia kości, przetok, stawów rzekomych, ubytków kości, zmian neurologicznych 45% f - izolowane złamanie kości piszczelowej 5% g - izolowane złamanie strzałki bez kostki bocznej 3% h - uszkodzenie skóry i tkanki podskórnej od 3 do 5 cm powyżej 5 cm za każdy centymetr 0,3% ( patrz „uwaga”) 1% i - uszkodzenie tkanek miękkich podudzia niewielkiego stopnia 4% k - uszkodzenie tkanek miękkich, ścięgna Achillesa, innych ścięgien - niewielkiego stopnia - z niewielkim zaburzeniem ruchomości stopy i/lub zniekształceniem goleni 8% l - uszkodzenie tkanek miękkich, ścięgna Achillesa, innych ścięgien - średniego stopnia - ze średnim zaburzeniem ruchomości stopy, i/lub zniekształceniem goleni/stopy 15% m - uszkodzenie tkanek miękkich, ścięgna Achillesa, innych ścięgien - dużego stopnia - ze znacznym zaburzeniem ruchomości stopy, znacznym zniekształceniem goleni/stopy, zmianami neurologicznymi 25% n - utrata kończyny w obrębie podudzia - zależnie od przydatności do oprotezowania i zmian wtórnych - przy długości kikuta do 8 cm mierząc od szpary stawu kolanowego 60% o - utrata kończyny w obrębie podudzia - zależnie od przydatności do oprotezowania i zmian wtórnych - przy długości kikuta powyżej 8 cm mierząc od szpary stawu kolanowego 50% Uwaga ! Ad. pkt. „h” - maks. 3% Uszkodzenia kikuta amputowanych kończyn wymagające reamputacji lub uniemożliwiające zastosowanie protezy należy ocenić wg utraty na poziomie wyższym. – 52 – 5) Stopa, staw skokowo-goleniowy i skokowo-piętowy a - skręcenie stawu skokowego - z przewlekłym niewielkim obrzękiem i/lub dyskretną dysfunkcją 2% b - uszkodzenie stawu skokowego w następstwie wykręceń, nadwichnięć, zwichnięć, złamań kości, zranień, ciał obcych i blizn z niewielkim ograniczeniem ruchomości, przewlekłym obrzękiem, utrzymującymi się dolegliwościami, niewielkimi zaburzeniami statyczno-dynamicznymi 5% c - uszkodzenie stawu skokowego w następstwie złamania kości tworzących staw, wykręceń, zwichnięć, zranień, ciał obcych i blizn - z ograniczeniem ruchomości, ze zniekształceniami (koślawość, szpotawość, inne), upośledzeniem funkcji ruchowej i statycznej stopy - średniego stopnia 10% d - uszkodzenia stawu skokowego w następstwie złamania kości tworzących staw, wykręceń, zwichnięć, zranień, ciał obcych i blizn - z ograniczeniem ruchomości i zniekształceniami (koślawość, szpotawość, inne) , upośledzeniem funkcji ruchowej i statycznej stopy - dużego stopnia 20% e - ograniczenia ruchomości i zniekształcenia w stawach skokowych w następstwie złamania kości tworzących staw, wykręceń, zwichnięć, zranień, ciał obcych i blizn z upośledzeniem funkcji ruchowej i statycznej stopy - powikłane zapaleniem kości, stawów, przetokami, martwicą aseptyczną, zmianami neurologicznymi 40% f - zesztywnienie stawu skokowego pod kątem zbliżonym do prostego 15% h - zesztywnienie stawu skokowego w innych ustawieniach czynnościowo niekorzystnych 25% i - zesztywnienie stawu skokowego w ustawieniach czynnościowo niekorzystnych z dużymi zmianami troficznymi oraz innymi powikłaniami 35% j - złamanie kości piętowej lub skokowej wygojone bez istotnych zaburzeń funkcji 5% k - złamanie kości piętowej lub skokowej wygojone z przemieszczeniami, zniekształceniami, zaburzeniami czynnościowymi - niewielkiego stopnia 10% l - złamanie kości piętowej lub skokowej wygojone z przemieszczeniami, zniekształceniami, zaburzeniami czynnościowymi - średniego stopnia 15% ł - złamanie kości piętowej lub skokowej wygojone z przemieszczeniami, zniekształceniami, z obecnością zaburzeń czynnościowych i wtórnych - znacznego stopnia 25% – 53 – m - uszkodzenie kości stępu wygojone z przemieszczeniami, zniekształceniami, zaburzeniami czynnościowymi - niewielkiego stopnia 5% n - uszkodzenie kości stępu wygojone z przemieszczeniami, zniekształceniami, zaburzeniami czynnościowymi - średniego stopnia 10% o - uszkodzenie kości stępu wygojone z przemieszczeniami, zniekształceniami, zmianami wtórnymi, zaburzeniami czynnościowymi - dużego stopnia 20% p - złamanie I lub V kości śródstopia - bez istotnych przemieszczeń 5% q - złamanie I lub V kości śródstopia wygojone ze znacznymi przemieszczeniami 10% r - złamanie jednej kości śródstopia (II, III lub IV) 3% s - złamanie II. III i IV kości śródstopia 10% t - złamanie więcej niż trzech kości śródstopia 20% u - złamanie kości śródstopia - powikłane zapaleniem kości, przetokami, martwicą aseptyczną, zmianami neurologicznymi powiększa stopień uszczerbku na zdrowiu o 10% w - uszkodzenia stopy (inne), zmiany bliznowate i zniekształcające: małe/znaczne 5%/10% x - uszkodzenia skóry stopy: 1%/3% małe/znaczne y - utrata kości piętowej lub skokowej 40% z1 - utrata stopy w całości 50% z2 - utrata stopy na poziomie stawu Choparta 40% z3 - utrata stopy w stawie Lisfranka 35% z4 - utrata stopy w obrębie kości śródstopia 30% Uwaga! Uszkodzenia kikuta amputowanych kończyn wymagające reamputacji lub uniemożliwiające zastosowanie protezy należy ocenić wg utraty na poziomie wyższym. 6) Palce stopy a - blizna palucha / palca II-V stopy (powyżej 2 cm) b - utrata opuszki, części paliczka paznokciowego, trwała utrata płytki paznokciowej, złamanie palucha 1% / 0,5% 2% c - utrata paliczka paznokciowego palucha 7% d - utrata całego palucha 14% e - utrata palucha wraz z kością śródstopia 20% f - inne uszkodzenia palucha, części miękkich-niewielkie zmiany 3% – 54 – g - inne uszkodzenia palucha , części miękkich-średnie zmiany 6% h - inne uszkodzenia palucha, części miękkich-duże zmiany 9% i - uszkodzenie skóry, płytki paznokciowej palców II-V - za jeden palec 0,5% j - złamanie, częściowa utrata palców II, III, IV lub V, uszkodzenie - niewielkie zmiany - za jeden palec 1% k - całkowita utrata palców II, III, IV lub V, uszkodzenie, - duże zmiany - za jeden palec 2% l - utrata palca V wraz z kością śródstopia 10% m - utrata palców II, III lub IV z kością śródstopia - za każdy palec 5% Uwaga ! Uszkodzenia kikuta amputowanych kończyn wymagające reamputacji lub uniemożliwiające zastosowanie protezy należy ocenić wg utraty na poziomie wyższym. – 55 – XIV – NASTĘPSTWA OPARZEŃ Oceniać najwcześniej po 3 miesiącach od daty zdarzenia. 1) Skóra owłosiona głowy (s.o.g.) a - blizny - niewielkie* / średnie* 3%/6% b - oszpecenia z ubytkami włosów - od 10% do 20% powierzchni s.o.g. 10% c - oszpecenia z ubytkami włosów - od 21% do 50% s.o.g. 20% d - oszpecenia z ubytkiem włosów - powyżej 50% s.o.g. 30% Uwaga ! Należy podać rozmiary uszkodzeń w cm. * W przypadkach, gdy rozmiary uszkodzeń pooparzeniowych nie spełniają powyższych kryteriów, należy oceniać per analogiam wg pozycji dotyczących uszkodzeń skóry głowy w rozdziale II/1. 2) Twarz a - miękkie blizny skóry - niewielkie* / średnie* 4 %/8% b - oszpecenia z bliznami przerostowymi, bez zaburzeń funkcji* 15% c - oszpecenia z niewielkimi zaburzeniami funkcji, po leczeniu przeszczepami skóry 30% d - oszpecenia z umiarkowanymi zaburzeniami funkcji: przyjmowania pokarmów, mowy, oddychania, ślinotokiem, utratą częściową powiek, nosa, ucha 50% e - oszpecenia z dużymi zaburzeniami funkcji - przyjmowania pokarmów, mowy, oddychania, ślinotokiem, całkowitą utratą: powiek, nosa, ucha 70% f - zaburzenia funkcji wzroku Wg pkt.IV Uwaga ! Należy podać rozmiary uszkodzeń w cm. Uszkodzenia nosa obejmują również zaburzenia powonienia i oddychania. * W przypadkach, gdy rozmiary uszkodzeń pooparzeniowych nie spełniają powyższych kryteriów, należy oceniać per analogiam wg pozycji dotyczących uszkodzeń skóry twarzy w rozdziale III/1. – 56 – 3) Szyja a - blizny - bez zaburzeń funkcji - niewielkie*/średnie* 4% / 8% b - oszpecenia - bez zaburzeń funkcji* 10% c - oszpecenia - zaburzenia funkcji, operacje rekonstrukcyjne 20% d - znaczne oszpecenie i zaburzenia funkcji, przykurcze 30% Uwaga ! Należy podać rozmiary uszkodzeń w cm. * W przypadkach, gdy rozmiary uszkodzeń pooparzeniowych nie spełniają powyższych kryteriów, należy oceniać per analogiam wg pozycji dotyczących uszkodzeń skóry szyi w rozdziale VI/1. 4) Jama ustna, gardło, przełyk a - niewielkie blizny: bez zaburzeń funkcji / dyskretne zaburzenia 5% / 10 % b - niewielkie zaburzenia funkcji - połykania pokarmów, brak poczucia smaku, bez upośledzenia stanu odżywiania 20% c - średnie zaburzenia funkcji - przyjmowania pokarmów, oddychania, mowy, ślinotok, przetoki, niewielkie upośledzenie stanu odżywienia 30% d - znaczne zaburzenia funkcji ze znacznym upośledzeniem stanu odżywienia 50% e - niedrożność przełyku - stała przetoka żołądkowa 80% 5) Krtań i tchawica - patrz rozdział VI 6) Klatka piersiowa; brzuch a - blizny - bez zaburzeń funkcji* 5% b - oszpecenia - bez zaburzeń funkcji* 10% c - duże oszpecające blizny wymagające leczenia przeszczepami skóry 20% d - duże blizny powodujące zaburzenia oddychania wg rozdz. VII/4 Uwaga ! Należy podać rozmiary uszkodzeń w cm. * W przypadkach, gdy rozmiary uszkodzeń pooparzeniowych nie spełniają powyższych kryteriów, należy oceniać per analogiam wg pozycji dotyczących uszkodzeń skóry w rozdziale VII/1 i VIII/1. – 57 – 7) Krocze a - blizny, deformacje - niewielkie/średnie - bez zaburzeń funkcji* 5%/10% b - uszkodzenia z umiarkowanymi zaburzeniami funkcji zewnętrznych narządów moczowo-płciowych i/lub odbytu 30% c - uszkodzenie z dużym zaburzeniem funkcji zewnętrznych narządów moczowo-płciowych i/lub odbytu 50% Uwaga ! Należy podać rozmiary uszkodzeń w cm. * W przypadkach, gdy rozmiary uszkodzeń pooparzeniowych nie spełniają powyższych kryteriów, należy oceniać per analogiam wg pozycji dotyczących uszkodzeń skóry w rozdziale IX/10. 8) Kończyny górne i dolne a - blizny - bez zaburzeń funkcji* maks. 5% b - blizny szpecące - bez zaburzeń funkcji kończyn* 10% c - znaczne uszkodzenia, blizny szpecące, po operacjach rekonstrukcyjnych - z zaburzeniem funkcji - oceniać również wg odpowiednich punktów tabel opisujących przykurcze, uszkodzenia stawów, nerwów itp. 20% Uwaga ! Należy podać rozmiary uszkodzeń w cm. * W przypadkach, gdy rozmiary uszkodzeń pooparzeniowych nie spełniają powyższych kryteriów, należy oceniać per analogiam wg pozycji dotyczących uszkodzeń skóry w innych rozdziałach dotyczących kończyn Przy oparzeniach więcej niż jednej kończyny lub części ciała, procent uszczerbku na zdrowiu należy zsumować. Całkowity procent uszczerbku na zdrowiu przy oparzeniach kończynpowodujących ich bezużyteczność graniczącą z utratą części lub całości kończyny należy ocenić również wg punktu za utratę kończyny na odpowiednim poziomie. Suma procent uszczerbku na zdrowiu przy rozległych oparzeniach ciała, nie może przekraczać 100%. – 58 – XV – SKUTKI NAGŁEGO DZIAŁANIA CZYNNIKÓW CHEMICZNYCH, FIZYCZNYCH I BIOLOGICZNYCH (Orzekać nie wcześniej niż po 6 miesiącach od daty zdarzenia) 1) Ostre zatrucia substancjami chemicznymi a - z utratą przytomności, obserwacją szpitalną, bez wtórnych trwałych powikłań 5% b - powodujące trwałe umiarkowane upośledzenie funkcji narządów lub układów 15% c - powodujące trwałe znaczne upośledzenie funkcji narządów lub układów 25% lub patrz „Uwaga” 2) Następstwa nagłego działania czynników fizycznych lub biologicznych (porażenia prądem, piorunem, następstwa ukąszeń) a - z utratą przytomności, obserwacją szpitalną, bez trwałych powikłań b - z trwałym umiarkowanym upośledzeniem funkcji narządów lub układów c - z trwałym znacznym upośledzeniem funkcji narządów lub układów 5% 10% 20% lub patrz „Uwaga” Uwaga ! W/w upośledzenie funkcji musi być potwierdzone dokumentacją leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego oraz wynikami badań obrazowych i laboratoryjnych. Jeśli uszczerbek w punktach 1/c i 2/c przekracza w/w wartości należy orzekać wg pozycji tabeli odpowiadającym uszkodzonym narządom. Miejscowe skutki działania w/w czynników należy oceniać wg stosownych rozdziałów niniejszej instrukcji. – 59 – COMMERCIAL UNION ................................ miejscowość, data POLSKA Polisa nr............................................ Orzeczenie lekarskie po zakończeniu leczenia/ wstępne orzeczenie/orzeczenie komisyjne/ ....................................................................................................................................................... imię i nazwisko (ubezpieczonego - poszkodowanego) ....................................................................................................................................................... adres ....................................................................................................................................................... seria i nr dowodu tożsamości Data wypadku Godzina Miejsce wypadku Nazwa i adres zakładu leczniczego, który leczył poszkodowanego Data zakończenia leczenia Data przewidywanego zakończenia leczenia (w przypadku wstępnego orzeczenia lekarskiego) Następstwa wypadku: a - uszczerbek na zdrowiu - NNW b - konieczność dalszego leczenia c - niezdolność do pracy d - inne Opis obrażeń ciała powstałych wskutek wypadku nr PESEL ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... – 60 – Obecny stan poszkodowanego Procentowy uszczerbek na zdrowiu proponowany przez badającego Czy uszkodzone / utracone narządy były upośledzone przed zaistniałym NW? Jeżeli tak, to w jakim stopniu? ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... Czas trwania niezdolności do pracy ........................................... ........................................... Planowany termin powrotu do pracy Czy są czynione starania o przyznanie renty? ........................................... ........................................... Proponowane zalecenia związane z leczeniem i/lub rekonwalescencją po nieszczęśliwym wypadku ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... Podać czy poszkodowany pomimo następstw NW może wykonywać swój zawód Orzeczenie procentowej wysokości trwałego uszczerbku na zdrowiu, w oparciu o obowiązujące tabele .................................. podpis i pieczątka lekarza Uwagi, dodatkowy komentarz: – 61 – Imię i nazwisko ............................................................ Data urodzenia .................... KARTA POMIAROWA NARZĄDU RUCHU WG. METODY ODNIESIENIA DO POZYCJI „0” (wpisać tylko ustalenia patologiczne lub prawidłowe wymagające uwidocznienia) KRĘGI: KRĘGOSŁUP SZYJNY prostowanie/zgięcie odstęp: broda - mostek 1 - szyjne 2 - piersiowe 3 - lędźwiowe 4 - krzyżowe 40° 0° 40° 0° 1 2 rotacja w prawo w lewo 60° 0° nachylenie boczne w prawo w lewo 60° 40° 0° 0° 40° 0° ..... cm KRĘGOSŁUP PIERSIOWY I LĘDŹWIOWO-KRZYŻOWY odstęp palców od podłoża nachylenie boczne w prawo w lewo 30° 0° 0° rotacja 30° 50° 0° 50° 3 0° 0° 4 ..... cm STAW BARKOWY odwiedzenie 180° przywiedzenie 0° zgięcie 20° - 40° P 150° - 170° L 90° rotacja wewnętrzna zewnętrzna prostowanie 0° 40° 95° 40° - 60° 0° 150 - 170° 90° 0° L 90° 40° P 40° P 0° 0° 0° L 0° STAW ŁOKCIOWY STAW NADGARSTKOWY zgięcie zgięcie 150° prostowanie supinacja 10° 80° - 90° 0° pronacja 0° 80° - 90° 0° 0° 0° P dłoniowe grzbietowe 35° - 60° 0° 50° - 60° 0° P L – 62 – L P L 0° 0° STAW BIODROWY zgięcie / prostowanie 130° 0° 0° 10° 30° - 45° 0° L 0° 10° 40° - 50° 0° 30° - 45° 0° P L STAW SKOKOWY zgięcie grzbietowe / podeszwowe 10° 20° - 30° L 0° supinacja / pronacja 40° - 50° P 60° 0° 0° 0° P 120° - 150° 0° L L 0° 0° OBWODY KOŃCZYN w cm GÓRNA 1 2 3 P L 1 2 L 3 1 2 DOLNA 3 30° 0° 0° 120° - 150° 0° 0° L zgięcie / prostowanie P 20° - 30° P STAW KOLANOWY 120° - 150° 0° 0° P rotacja wewnętrzna / zewnętrzna odwiedzenie / przywiedzenie P L 1 2 3 OPIS BADANIA: – 63 – P ul. Prosta 70, 00-838 Warszawa tel. (22) 557 40 50, fax: (22) 557 40 75 www.cu.com.pl Commercial Union Polska należy do międzynarodowej Grupy Aviva