Beatyfikacja Jana Paw∏a II Niedziela Mi

Transkrypt

475
4/4/11
7:52 PM
Page 1
475
4/4/11
7:52 PM
Page 2
Fot. Marek Krupa
Watykan, 1 maja 2011
Beatyfikacja Jana Paw∏a II
Niedziela Mi∏osierdzia Bo˝ego
Msza Êwi´ta dzi´kczynna
za dar beatyfikacji Ojca Âwi´tego Jana Paw∏a II
Genewa, 22 maja 2011, godz. 12.00
KoÊció∏ Êw. Teresy, 14, Avenue Peschier, 1206 Gen¯ve
Mszy św. przewodniczy i homilię wygłosi Jego Ekscelencja Ksiądz Arcybiskup Zygmunt Zimowski.
Przed Mszą św. o godz. 10.00 odbędzie się spotkanie pracowników służby zdrowia i farmacji
z księdzem arcybiskupem Zygmuntem Zimowskim.
2
WIADOMOÂCI – nr 475-476 (kwiecieƒ-maj 2011)
475
4/4/11
7:52 PM
Page 3
Drodzy
Czytelnicy!
Obecny numer „WiadomoÊci” jest wydaniem podwójnym, kwietniowo – majowym,
poniewa˝ wielu naszych Czytelników wyje˝d˝a na Âwi´ta i wraca dopiero w maju. Podj´liÊmy takà decyzj´, aby uniknàç zwrotów
naszego czasopisma i w ich rezultacie skreÊleƒ z listy adresowej. Przy tej okazji zwracam
si´ z goràcà proÊbà o informowanie redakcji
o zmianie adresu.
Tak szybko zbli˝ajà si´ Âwi´ta Paschalne,
trzeba nam dobrze si´ przygotowaç. Poprzez
g∏´bokie prze˝ywanie tych tajemnic coraz lepiej rozpoznawaç sens naszego ˝ycia, które
przecie˝ zmierza ku zmartwychwstaniu. Dlatego ju˝ teraz serdecznie dzi´kuj´ wszystkim,
którzy poprzez swoje zaanga˝owanie przyczynili si´ do dobrego prze˝ycia rekolekcji wielkopostnych w naszych oÊrodkach duszpasterskich. Wysi∏ek wielkopostny na pewno przyniesie dobre owoce, dlatego warto go podejmowaç. Chyba nikogo nie trzeba przekonywaç, ˝e nasza wiara, wystawiana na tyle
prób, potrzebuje umocnienia. Cieszy fakt, ˝e
tak wiele osób ze Êrodowisk polonijnych bardzo dojrzale traktuje przygotowanie do Âwiàt
Wielkiej Nocy.
10 kwietnia br. obchodziç b´dziemy
pierwszà rocznic´ tragedii pod Smoleƒskiem.
Zachćam do zapoznania si´ z listem biskupów polskich pt. „Mi∏oÊç nigdy nie umiera
– S∏owo Rady Sta∏ej Konferencji Episkopatu
Polski z okazji pierwszej rocznicy katastrofy
smoleƒskiej”.
Nie ma wàtpliwoÊci, ˝e sprawa wyjaÊnienia okolicznoÊci katastrofy jest bardzo wa˝na,
jednak nie mo˝emy si´ zgadzaç na wykorzystywanie tego dramatu narodowego do politycznych rozgrywek... Obowiàzkiem ludzi myÊlàcych jest piel´gnowanie pamići poprzez
ukazywanie szlachetnoÊci postaw tych, którzy
zgin´li oraz kontynuowanie idei, które by∏y im
drogie i nadal sà aktualne. By∏y wÊród nich
osoby zaanga˝owane w sprawy polonijne
w Szwajcarii, ˝e wspomn´ choçby prezydenta
Ryszarda Kaczorowskiego, Andrzeja Przewoênika, Macieja P∏a˝yƒskiego, Gra˝yn´ G´sickà
i wielu innych. W najbli˝szym czasie wystàpi-
my do Wspólnoty Polskiej z wnioskiem o nadanie naszej szkole w Lozannie imienia Macieja P∏a˝yƒskiego, któremu sprawy oÊwiaty polonijnej le˝a∏y g∏´boko na sercu. Pragniemy tak˝e uczciç
pami´ç Êp. Andrzeja Przewoênika, zaanga˝owanego w ratowanie polskich grobów i pomników
w Êwiecie, tak˝e i w Szwajcarii. Informacje o innych inicjatywach dla upami´tnienia tragicznie
zmar∏ych osób z katastrofy smoleƒskiej ch´tnie zamieÊcimy na ∏amach naszych „WiadomoÊci”.
W zwiàzku z rokiem poÊwićonym Ignacemu Janowi Paderewskiemu publikujemy kolejny
artyku∏ z naszego archiwum w Marly. Teksty prof. Ludwika Bronarskiego majà swoistà wymow´, poniewa˝ zna∏ osobiÊcie Paderewskiego i z nim wspó∏pracowa∏ przy wydaniu dzie∏ Chopina
(„Dzie∏a Wszystkie” Fryderyka Chopina). Cieszymy si´, ˝e osoba kompetentna, jakà jest bez wàtpienia pani Magdalena Oliferko, podzieli∏a si´ wra˝eniami z pracy w archiwum PMK – zbiorach
poÊwićonych prof. Ludwikowi Bronarskiemu. Ufamy, ˝e Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
podejmie dalsze prace badawcze nad dorobkiem prof. Ludwika Bronarskiego, którego zas∏ugi
dla chopinologii sà nie do przecenienia.
W bie˝àcym numerze zamieszczone sà informacje na temat zapisów do szkó∏ i ognisk polonijnych w Szwajcarii. Ju˝ teraz prezentujemy niektóre mo˝liwoÊci pog∏´biania znajomoÊci j´zyka polskiego, kultury polskiej, a tak˝e formacji religijnej, co zapewne spotka si´ z du˝ym zainteresowaniem ze strony rodziców pragnàcych, aby ich dzieci ucz´szcza∏y na tego typu zajćia.
Znakiem czasu dla ca∏ego Êwiata b´dzie beatyfikacja Jana Paw∏a II w Rzymie; jak wiemy,
odczytywanie znaków czasu tak w wymiarze osobistym, jak i szerszym, nie jest sprawà ∏atwà.
Dlatego wydarzenie z 1 maja 2011 b´dzie stanowiç wielkie wyzwanie i wielkie zadanie. Trzeba
nam wpatrywaç si´ w postaç nowego B∏ogos∏awionego, aby zrozumieç, czego nas uczy
i do czego dzisiaj wzywa. Wydaje si´, ˝e pierwszoplanowym przes∏aniem jest wezwanie
do wiernoÊci w ró˝nych okolicznoÊciach – Karol Wojty∏a pokaza∏ to kiedy zosta∏ osierocony,
w czasie wojnie, w czasie komunizmu i wtedy, gdy objà∏ stery ¸odzi Piotrowej. Chocia˝ jego misja dotyczy∏a ca∏ego Êwiata, nigdy nie zapomnia∏ o Polsce – swojej Ojczyênie. Uczy nas przyk∏adem, co znaczy mi∏owaç ojczyzn´ i jak przyczyniaç si´ do jej chwa∏y. ˚yczmy sobie, aby liczne
inicjatywy duszpasterskie w naszych oÊrodkach przynios∏y d∏ugotrwa∏e dobre owoce.
Cieszymy si´, ˝e przy okazji konferencji Âwiatowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Genewie
ksiàdz arcybiskup Zygmunt Zimowski, przewodniczàcy Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa
S∏u˝by Zdrowia, odprawi uroczystà Msz´ Êwi´tà dzi´kczynnà za beatyfikacj´ Jana Paw∏a II.
Przez wiele lat by∏ on bezpoÊrednim Êwiadkiem niezwyk∏ego pontyfikatu Papie˝a-Polaka.
W dniu 22 maja w Genewie odb´dzie si´ spotkanie osób zaanga˝owanych na rzecz cz∏owieka
w s∏u˝bie zdrowia z ksi´dzem arcybiskupem Zygmuntem Zimowskim. Zainteresowanych prosimy o zg∏aszanie si´ do miejscowych duszpasterzy lub do sekretariatu Misji (adres e-mail:
[email protected]).
Na drugà po∏ow´ czerwca w ONZ w Genewie zaplanowana jest konferencja pt. „Jan Pawe∏ II – promotor praw cz∏owieka”. O szczegó∏ach poinformujemy w czerwcowym numerze
„WiadomoÊci”.
Najwa˝niejszym wydarzeniem ostatniego miesiàca by∏o spotkanie przedstawicieli rad duszpasterskich PMK z dyrektorem Migratio, panem Marco Schmidem. Z wielkà uwagà wys∏ucha∏
on najpierw sprawozdaƒ o stanie duszpasterstwa w poszczególnych oÊrodkach duszpasterskich, a nast´pnie sam zabra∏ g∏os, przedstawiajàc sposób finansowania Misji obcoj´zycznych
w Szwajcarii. Materia∏ z tej cz´Êci spotkania prezentujemy w tym numerze „WiadomoÊci”. Zachćam goràco do dok∏adnego zapoznania si´ z tym sprawozdaniem. Pragn´, abyÊcie Paƒstwo
zdali sobie spraw´ z obecnej sytuacji, a co wa˝niejsze – uÊwiadomili sobie, jak wiele wspólnie
osiàgn´liÊmy przy bardzo skromnych Êrodkach finansowych.
Na pewno wyjàtkowa atmosfera tego spotkania przyczyni∏a si´ do tego, ˝e ju˝ kilka dni
po tym wydarzeniu, dyrektor Migratio wystàpi∏ z oficjalnym pismem do Episkopatu Szwajcarii
w sprawie rozszerzenia zakresu dzia∏alnoÊci duszpasterskiej PMK. Episkopat pozytywnie odniós∏
si´ do tego pisma. Teraz nastàpi czas uzgodnieƒ z kantonami w ca∏ej Szwajcarii. A to mo˝e troch´ potrwaç. Zresztà osobom przebywajàcym d∏u˝ej w Szwajcarii nie trzeba t∏umaczyç, ˝e
wprowadzenie projektu w ˝ycie trwa czasem kilka lat. Dlatego w duchu jednoÊci cierpliwie trzeba nam rozwijaç to, co dobrego jest w naszych oÊrodkach, a owoce dialogu z KoÊcio∏em
w Szwajcarii b´dà coraz bardziej widoczne.
Ju˝ dzisiaj z ca∏ego serca dzi´kuj´ tym wszystkim, którzy w Wielkà Sobot´ przy okazji Êwićenia pokarmów, b´dà wspieraç niezwykle wa˝ny fundusz stypendialny, który jest bardzo pomocny do zapewnienia opieki duszpasterskiej w Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii. S∏owa
wdzićznoÊci kieruj´ tak˝e w stosunku do tych, którzy wspierajà Stowarzyszenie Przyjació∏ Polskiej Misji Katolickiej z jej historycznà siedzibà w Marly. Wszystkim Czytelnikom „WiadomoÊci”
˝ycz´ b∏ogos∏awionych Âwiàt Wielkiej Nocy i jak najowocniejszego prze˝ycia uroczystoÊci beatyfikacji Jana Paw∏a II w Rzymie. Szcz´Êç Bo˝e! Alleluja!
Ks. dr S∏awomir Kawecki, Redaktor naczelny „WiadomoÊci”
3
475
4/4/11
7:52 PM
Page 4
Pierwsza rocznica katastrofy smoleƒskiej
S∏owo Rady Sta∏ej Konferencji Episkopatu Polski
Mi∏oÊç
nigdy nie umiera
rodzajów Si∏ Zbrojnych RP, pracownicy
Kancelarii Prezydenta. Zgin´∏o tak˝e 10 duchownych ró˝nych wyznaƒ, przedstawiciele ministerstw, instytucji paƒstwowych, Federacji Rodzin Katyƒskich, organizacji
kombatanckich i spo∏ecznych oraz osoby
towarzyszàce, stanowiàce polskà delegacj´
na uroczystoÊci zwiàzane z obchodami 70.
rocznicy zbrodni katyƒskiej, a tak˝e za∏oga
samolotu. Wszyscy oni oddali ˝ycie, aby
k∏amstwo katyƒskie znikn´∏o na zawsze
z przestrzeni publicznej; aby prawda o ludobójstwie tysićy bezbronnych jeƒców
polskich dotar∏a do ÊwiadomoÊci Êwiata.
W konsekwencji tej Êmierci cel zosta∏ osiàgni´ty. W Ewangelii Êw. Jana czytamy: „Je˝eli ziarno pszenicy wpad∏szy w ziemi´ nie
obumrze, zostanie tylko samo, a je˝eli obumrze, przynosi plon obfity” (J 12,24).
˚ycie wieczne
Dzisiaj obchodzimy pierwszà rocznic´
tego tragicznego wydarzenia. Wydarzenia,
którego nie sposób ograniczyç do czysto
ziemskiej perspektywy; nawet jeÊli pozostaje
szlachetnym Êwiadectwem troski o prawd´
oraz o wiernoÊç wartoÊciom i zasadom, dzi´ki którym nasza Ojczyzna umocni∏a swoje
duchowe fundamenty.
Kiedy op∏akiwaliÊmy odejÊcie z tego
Êwiata tak wielu bliskich nam osób, patrzàc
w Êwietle wiary na to, co si´ sta∏o, zdawaliÊmy sobie spraw´ z tego, ˝e nie straciliÊmy
ich na zawsze. Oni tylko przeszli z jednego
˝ycia do drugiego ˚ycia; ze Êwiata mniejszego do Êwiata wi´kszego; z tego Êwiata
do wiecznoÊci. Wiemy, ˝e równie˝ my ujrzymy ich pewnego dnia i ˝e to spotkanie b´dzie
trwa∏o wiecznie. Wyznajemy to przecie˝, kiedy mówimy: „wierz´ w cia∏a zmartwychwstanie i ˝ywot wieczny”. Wyra˝a to równie˝ liturgia KoÊcio∏a w prefacji za zmar∏ych: „˚ycie Twoich wiernych, o Panie, zmienia si´,
ale si´ nie koƒczy, i gdy rozpadnie si´ dom
doczesnej pielgrzymki, znajdà przygotowane
w niebie wieczne mieszkanie” (1. Prefacja
za zmar∏ych).
Rozstanie
„(…) trzepoczàce skrzyd∏a
przeci´∏y lekkie powietrze
– prute z gwa∏townym szumem
i uderzeniem piór smagane
– znaku przelotu potem
nie mo˝na znaleêç.”
(Mdr 5,11)
4
Âmierç
Katastrofa polskiego samolotu w Smoleƒsku – do której dosz∏o 10 kwietnia 2010
roku – pociàgn´∏a za sobà Êmierç 96 osób.
Zgin´li wybitni Polacy: Prezydent RP Lech
Kaczyƒski z ma∏˝onkà, ostatni prezydent
RP na uchodêstwie Ryszard Kaczorowski,
wicemarsza∏kowie Sejmu i Senatu, grupa
parlamentarzystów, dowódcy wszystkich
A mimo to, ka˝de rozstanie – naznaczone Êmiercià drogiej nam osoby – jest zawsze
bolesne, poniewa˝ „kochaç cz∏owieka to znaczy mówiç do niego: Ty nie umrzesz” (Gabriel Marcel). Pytamy: dlaczego? Dlaczego
umarli tak wczeÊnie? Dlaczego w tym momencie? Dlaczego opuÊcili nas w∏aÊnie w ten
sposób? Dlaczego Êmierç, dlaczego ból, dlaczego przemijanie? Jest to pytanie ca∏kiem
uzasadnione, bo ka˝da mi∏oÊç wo∏a o obecnoÊç, o bliskoÊç, o wiecznoÊç. I s∏usznie, po-
475
4/4/11
7:52 PM
Page 5
niewa˝ ona jest wieczna. Mi∏oÊç nie obumiera wraz z cia∏em osoby, którà kochamy. Ona
tylko przechodzi na innà p∏aszczyzn´ wzajemnoÊci.
I dlatego, choç wiemy, ˝e zawsze jedni si´
rodzà, a drudzy umierajà i ˝e tak byç musi, to
jednak – gdy Êmierç zabiera nam kogoÊ bliskiego – nie jest nam ∏atwo powtórzyç za Hiobem: „Da∏ Pan i zabra∏ Pan. Niech b´dzie imi´
Paƒskie b∏ogos∏awione!” (Hi 1,21).
Sposób prze˝ywania przez nas rozstania objawia nam samym, kim w∏aÊciwie jesteÊmy; chrzeÊcijanami czy poganami? Joseph Ratzinger w ksià˝ce „Âmierç i ˝ycie
wieczne” pisa∏: „O cz∏owieczeƒstwie cz∏owieka decyduje jego postawa wobec cierpienia. [...] Odpowiedê cz∏owieka mo˝e byç
dwojaka: Mo˝e byç nià opór, próba zdobycia
mimo wszystko autonomicznej w∏adzy
– a wić przyjćie postawy rozpaczliwego,
gniewnego buntu. Ale odpowiedzià mo˝e
te˝ byç powierzenie si´ tej innej Mocy, ufne
poddanie si´ jej kierownictwu bez l´kliwego
oglàdania si´ na siebie.”
Zewn´trzne przejawy bólu z powodu
trudnego doÊwiadczenia sà normalnymi,
ludzkimi reakcjami. Wa˝ne jednak, abyÊmy
si´ na nich nie zatrzymali i uczynili jeden
krok dalej – krok wiary, tzn. powierzyli Panu
Bogu bolesnà rzeczywistoÊç oraz siebie samych (por. ¸k 23, 46a). Dopiero wtedy cierpienie nie tylko nie b´dzie nas niszczyç, ale
uczyni nas bogatszymi wewn´trznie.
˚a∏oba
W tym smutnym momencie historii Narodu polskiego – po ukazaniu si´ pierwszych
wiadomoÊci o katastrofie smoleƒskiej
– przed Pa∏acem Prezydenckim w Warszawie
zgromadzi∏y si´ spontanicznie t∏umy ludzi.
Sk∏adano kwiaty i wieƒce, palono znicze, odmawiano modlitwy. W wielu miastach by∏y celebrowane Msze Âwi´te w intencji ofiar katastrofy. Odby∏y si´ marsze pamići w ho∏dzie
ofiarom katastrofy, wià˝àce si´ te˝ z obchodami 70. rocznicy zbrodni katyƒskiej. W pogrzebie Lecha Kaczyƒskiego i jego ma∏˝onki Marii,
który odby∏ si´ 18 kwietnia w Krakowie,
uczestniczy∏y dziesiàtki tysićy osób; uroczystoÊç oglàda∏y w telewizji miliony. Kraj ogarn´∏a narodowa ˝a∏oba, tak˝e dlatego, ˝e ta
Êmierç ujawni∏a nam prawdziwà wartoÊç
osób, które zgin´∏y.
˚ycie ju˝ nigdy nie b´dzie takie same,
my równie˝. W naszej Ojczyênie zawsze b´dzie po nich puste miejsce. Ile czasu potrzeba, aby dobrze prze˝yç czas po˝egnania bliskich nam osób?
Prorok Zachariasz mówi o 70 latach ˝a∏oby (Za 7,5). W polskiej tradycji szczególne
znacznie ma pierwsza rocznica Êmierci. In-
ni przyjmujà, ˝e ˝a∏oba winna trwaç przynajmniej dziewi´ç miesićy, czyli tyle ile
wynosi czas od poczćia do narodzenia.
Izraelici op∏akiwali Moj˝esza na stepach
Moabu przez trzydzieÊci dni (Pwt 34,8). Józef egipski przez siedem dni obchodzi∏ ˝a∏obnà uroczystoÊç po swym ojcu
(Rdz 50,10). MàdroÊç Syracha sugeruje ˝a∏ob´ trwajàcà tylko „dzieƒ jeden lub dwa,
dla uniknićia potwarzy” (Syr 38,17). W sumie jednak nie tyle wa˝na jest d∏ugoÊç czasu poÊwićonego na ˝a∏ob´, ile sposób,
w jaki zdo∏amy ten czas prze˝yç.
W∏aÊciwe granice ˝a∏obie wyznacza mi∏oÊç. Lecz cmentarz nie mo˝e staç si´ naszà
Êwiàtynià, ani naszym domem. Nie pomo˝emy zmar∏ym zatrzymujàc si´ w nieskoƒczonoÊç przy grobie. Nie odnajdziemy tam naszych bliskich, poniewa˝ oni przeszli ju˝
do wiecznoÊci i odtàd miejscem spotkania
z nimi jest wiara i ufna modlitwa, a tak˝e
podjćie idea∏ów ich ˝ycia.
Natomiast samo doÊwiadczenie ˝a∏oby
mo˝e zaowocowaç naszà wi´kszà dojrza∏oÊcià duchowà. Âmierç ukazuje nam, jak
kruche jest wszystko to, w czym dotàd pok∏adaliÊmy nadziej´: ˝ycie, zdrowie, mi∏oÊç
drugiego cz∏owieka, dobra materialne, dokonania. Utrata tego, co przemijajàce, mo˝e otworzyç nas na poszukiwanie g∏´bszych
motywacji ˝ycia, mocniejszych podstaw
ludzkiego szcz´Êcia i powodzenia, a w konsekwencji ukierunkowaç na samo èród∏o
mocy i ˝ycia – na Boga, który w Jezusie
mówi nam: „Odwagi! Ja jestem, nie bójcie
si´!” (Mt 14, 27).
Postanowienia
Gdy w prze˝ywaniu ˝a∏oby zabraknie
szukania woli Bo˝ej i gdy Êmierç bliskich
osób powoduje niekoƒczàce si´ rozbicie
duchowe, wówczas stajemy si´ niezdolni
do udzielenia zmar∏emu skutecznej pomocy, której on potrzebuje. Zamiast wić rozpaczaç nad tym, ˝e nie da si´ cofnàç czasu,
ani uniewa˝niç dokonanego z∏a i jego skutków, trzeba raczej z ca∏à ˝arliwoÊcià zwróciç si´ ku Bo˝emu mi∏osierdziu. Wtedy to
czeÊç dla naszych zmar∏ych nie b´dzie tylko i wy∏àcznie powierzchownym kultem
w postaci pomników, tablic, lampek i kwiatów oraz ∏ez ˝alu.
„Bracia, nie oczerniajcie jeden drugiego. Kto oczernia brata swego lub sàdzi go,
uw∏acza Prawu i osàdza Prawo. Skoro zaÊ
sàdzisz Prawo, jesteÊ nie wykonawcà Prawa, lecz s´dzià” (Jk 4,11). Niech ból i refleksja stanie si´ dla ka˝dego z ˝yjàcych poczàtkiem nawrócenia i zaczynem lepszego ˝ycia. Niech pozwoli g∏´biej wniknàç w zasady rzàdzàce naszym ˝yciem. Niech zmobi-
lizuje do tego, by nie post´powaç jak wszyscy, ale tak jak tego pragnie Zbawiciel.
Niech wyznacza drog´ ku sprawiedliwoÊci
i mi∏osierdziu w naszym ˝yciu osobistym
i spo∏ecznym. Ku komunii, jaka winna nas
wszystkich ∏àczyç. Niech ta katastrofa
umocni wzajemne wi´zi w naszej Ojczyênie, Europie i Êwiecie. Niech ÊwiadomoÊç
tej wspólnoty pozwoli nam zespoliç serca,
idea∏y i czyny, by nasz Êwiat stawa∏ si´ coraz bardziej ludzki.
Modlitwa
Gdy Êmierç zabiera ludzi z tego Êwiata
w sposób nag∏y i nieoczekiwany, zazwyczaj
pozostaje po nich wićej nie za∏atwionych
spraw, ni˝ po tych, którzy odchodzili powoli. Ta ÊwiadomoÊç winna nas mobilizowaç
do niesienia zmar∏ym pomocy modlitewnej; i to pomocy si´gajàcej poza granice ˝ycia doczesnego. WinniÊmy powierzaç ich
doczesnoÊç mi∏ujàcemu i przebaczajàcemu
Bogu, nie wybielajàc jej, ani nie oczerniajàc. Po prostu oddajàc jà w rće Boga takà,
jaka by∏a. A Bóg – który zna nieskoƒczenie
lepiej ni˝ my historie ich ˝ycia – z pewnoÊcià ogarnie swoim mi∏osierdziem równie˝
te sprawy, które domagajà si´ Jego interwencji.
Dzi´kujàc Bogu za bohaterskie ˝ycie
ofiar Katynia oraz dobro s∏u˝àcych Ojczyênie ofiar katastrofy smoleƒskiej uszanujmy
pami´ç ich czynów. Niech one pobudzà nas
do màdrej i bezinteresownej s∏u˝by
na rzecz dobra wspólnego. Módlmy si´ jednoczeÊnie do mi∏osiernego Boga, aby
wzbudzi∏ nowych synów i córki Ojczyzny,
pragnàcych s∏u˝yç ofiarnie i odwa˝nie ludziom nowych czasów.
Ka˝dy zaÊ z ˝yjàcych niech modli si´
równie˝ za siebie s∏owami psalmisty:
„O Panie, mój kres pozwól mi poznaç
i jaka jest miara dni moich,
bym wiedzia∏, jak jestem znikomy.
Oto wymierzy∏eÊ moje dni tylko
na kilka pi´dzi,
i ˝ycie moje jak nicoÊç przed Tobà.
Doprawdy, ˝ycie wszystkich ludzi
jest marnoÊcià.
Cz∏owiek jak cieƒ przemija,
na pró˝no tyle si´ niepokoi,
gromadzi, lecz nie wie, kto to zabierze.”
(Ps 39,5-7)
Rada Sta∏a Konferencji Episkopatu Polski
Warszawa, dnia 3 marca 2011 roku.
KAI
5
475
4/4/11
7:52 PM
Page 6
Marly, 26 luty 2011 r.
Spotkanie przedstawicieli
Rad OÊrodków Duszpasterskich
PMK w Szwajcarii
26 lutego bie˝àcego roku w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej w Marly odby∏o si´ spotkanie przedstawicieli Rad OÊrodków Duszpasterskich PMK. Wydarzeniu przewodniczy∏ rektor Misji, ks. dr S∏awomir
Kawecki. GoÊciem specjalnym by∏ Pan Marco Schmid, dyrektor Migratio, który uczestniczy∏ w drugiej cz´Êci obrad.
Reprezentowane by∏y oÊrodki: Bazylea
– pan dr Iwo Gatlik; Berno – ks. Marek Dobrzeniecki, pan Maciej Raciborski; Biel/Bienne – pan Zbigniew Major; Genewa – ks. dr
Marcin Wojtasik, pani Joanna Pu∏awska, pan
Krzysztof Brodziƒski; Gnadenthal i Wettingen – ks. dr Grzegorz Domaƒski; Lozanna – ks. ¸ukasz Babiarz i pan Antoni Âwieboda; Lucerna – pani Eliza Sienkiewicz i pani
Magdalena Potempa; Marly – ks. Karol Ciurko, pani Joanna Mayer, pani Teresa Godart;
Neuchatel – ks. Pawe∏ Mielnik i pani Magdalena Lipiƒska-Dubert; Zuchwil – pan Artur
Krzemiƒski; Zug – pan Marcin Zió∏ek; Zurych – pan Tomasz Lenart. OÊrodki kantonu
Wallis: Charrat, Visp, Sion reprezentowa∏ pan
6
Andrzej Leszczyƒski. Nades∏ali sprawozdania: pan dr Marcin Sumi∏a z OÊrodka w Aarau
i pan Jerzy Stawarz z OÊrodka w Winterthur.
W godzinach przedpo∏udniowych,
przed spotkaniem przedstawicieli rad OÊrodków Duszpasterskich odby∏o si´ posiedzenie
Rady Duszpasterskiej PMK, które dotyczy∏o
ogólnej sytuacji w Polskiej Misji Katolickiej
w Szwajcarii. Rad´ Misji stanowià przewodniczàcy czterech najwi´kszych OÊrodków
PMK w Szwajcarii: Genewy, Zurychu, Bazylei
i Lozanny oraz Marly jako historycznej siedziby PMK.
Spotkanie przedstawicieli Rad OÊrodków
Duszpasterskich PMK obejmowa∏o dwa
punkty programu: przygotowanie do beatyfi-
kacji Jana Paw∏a II oraz sprawozdanie
z OÊrodków.
Szeroko omówione zosta∏y inicjatywy
majàce na celu przypomnienie i uczczenie
postaci Papie˝a-Polaka. Najwa˝niejsze z nich
przedstawiono w wydaniu marcowym WiadomoÊci (Nr 474).
Ksiàdz Rektor S. Kawecki wyrazi∏ wielkà
radoÊç z zaanga˝owania poszczególnych
OÊrodków i zrozumienia powagi sytuacji. Zaznaczy∏ tak˝e, ˝e nale˝y szczególnie zwróciç
uwag´ na wydarzenia zwiàzane z osobà Jana Paw∏a II w KoÊciele w Szwajcarii, gdy˝ ich
organizatorzy to przewa˝nie osoby, które
majà w∏aÊciwe odniesienie do Stolicy Apostolskiej i nauczania papie˝a.
Na drugà cz´Êç spotkania zosta∏ zaproszony pan Marco Schmid, dyrektor Migratio
– biura Komisji Episkopatu Szwajcarii ds. Migrantów. Witajàc dostojnego goÊcia, ksiàdz
rektor podzi´kowa∏ za przybycie oraz
za wszelkà ˝yczliwoÊç, której Polska Misja doÊwiadcza ze strony Migratio i pana dyrektora.
Nast´pnie g∏os zabrali przewodniczàcy
bàdê przedstawiciele poszczególnych OÊrodków duszpasterskich, którzy w swoich sprawozdaniach skoncentrowali si´ na obecnej
sytuacji w oÊrodkach. Mówili o planach, a tak˝e o problemach, z którymi borykajà si´ na co
dzieƒ. W ka˝dym wystàpieniu by∏ zawarty
aspekt wspó∏pracy z miejscowym KoÊcio∏em
(sprawozdania z poszczególnych OÊrodków
Duszpasterskich zamieszczamy poni˝ej).
Po wys∏uchaniu prezentacji, zabra∏ g∏os
pan dyrektor Schmid, który omówi∏ system
finansowania Misji obcoj´zycznych w KoÊciele w Szwajcarii (wystàpienie pana Marco
Schmid zamieszczamy poni˝ej).
Na zakoƒczenie odby∏a si´ dyskusja podsumowujàca ca∏e spotkanie. Przedstawiciele
OÊrodków Duszpasterskich PMK mieli mo˝liwoÊç zwrócenia si´ ze swoimi pytaniami
do Pana Marco Schmid.
W s∏owie koƒczàcym ksiàdz Rektor S∏awomir Kawecki podzi´kowa∏ Panu Marco
Schmid za udzia∏ w spotkaniu, wyra˝ajàc nadziej´ na dalszà ˝yczliwà i owocnà wspó∏prac´ (wystàpienie ksi´dza Rektora zamieszczamy poni˝ej).
475
4/4/11
7:52 PM
Page 7
Wystąpienie
pana Marco Schmid,
dyrektora Migratio
podczas Spotkania
przedstawicieli
rad ośrodków
duszpasterskich PMK,
Marly 26 luty 2011 r.
Chcia∏bym na wst´pie podzi´kowaç
wszystkim, którzy anga˝ujà si´ na rzecz polskiej wspólnoty w Szwajcarii, poÊwićajàc
swój wolny czas i dajàc swój wk∏ad na rzecz
ewangelizacji w KoÊciele.
Zawsze musimy sobie uÊwiadamiaç, co
robimy i dlaczego. Musimy byç Êwiadomi naszego zadania, czyli szerzenia Ewangelii
w Êwiecie. Chcia∏bym podzi´kowaç bardzo serdecznie ks. S∏awomirowi Kaweckiemu za jego
wk∏ad i prac´ oraz wszystkim ksi´˝om, którzy
mu pomagajà. Musz´ powiedzieç, ˝e s∏ysza∏em, i˝ sytuacja w Polskiej Misji Katolickiej
nie by∏a ∏atwa. Nie by∏em tego Êwiadkiem
od poczàtku, poniewa˝ jestem dyrektorem
Migratio zaledwie od dwóch lat. Ale co ju˝
mog´ stwierdziç, po wys∏uchaniu Waszych
prezentacji, ˝e w Polskiej Misji Katolickiej panuje spokój i to jest naprawd´ bardzo wa˝ne.
Ks. Kawecki poprosi∏ mnie, aby wyt∏umaczyç Paƒstwu, jak funkcjonuje finansowanie Polskiej Misji Katolickiej przez Migratio.
Jest to bardzo z∏o˝ony proces, który sam
musia∏em poznaç i si´ go nauczyç. Mog´
Wam si´ przyznaç, ˝e do dzisiaj nie jest to dla
mnie do koƒca jasne, poniewa˝ mamy bardzo z∏o˝ony, rozbudowany system finansowania w KoÊciele szwajcarskim.
TrudnoÊç polega na tym, ˝e wysokoÊç
podatku koÊcielnego w ka˝dym kantonie jest
zale˝na od parafii. Z tego wzgl´du ka˝dy imigrant, ka˝dy cudzoziemiec ˝yjàcy w Szwajcarii, przynale˝y do konkretnej parafii. Oznacza
to, ˝e wp∏acane przez Was pieniàdze sà kierowane na parafi´, do której ta osoba przynale˝y. Jako misja przedstawiamy wymiar ogólno- szwajcarski. Ta ró˝nica stanowi istotny
problem. Istniejà cztery stopnie, zanim pieniàdze dojdà na ten poziom ogólnoszwajcarski, w niektórych przypadkach, nawet mo˝emy mówiç o pićiu stopniach.
Najpierw parafia, do której te pieniàdze
wp∏ywajà, póêniej dekanat, nast´pnie kanton, za nim region z∏o˝ony z kilku kantonów,
potem diecezja i dochodzimy do poziomu
ogólnoszwajcarskiego.
Problem polega na tym, ˝e te pieniàdze,
które docierajà do parafii muszà przejÊç
przez wszystkie te szczeble, a˝ dotrà
na p∏aszczyzn´ ogólnoszwajcarskà. A jak wiemy, ludzie ch´tniej przyjmujà, ni˝ dajà.
Pieniàdze dla Polskiej Misji Katolickiej
pochodzà z Centralnej Konferencji KoÊcio∏a
Rzymsko-Katolickiego w Szwajcarii (RKZ
– Römisch-Katholische Zentralkonferenz).
Tam zbierane sà Êrodki ze wszystkich kantonów na rzecz misji obcoj´zycznych. Wtedy
cz´Êç pieni´dzy przekazywana jest do Migratio i Migratio mo˝e finansowaç Polskà Misj´
Katolickà i inne misje obcoj´zyczne. Ostatnio
przeprowadzono badanie, które wykaza∏o, ˝e
KoÊció∏ szwajcarski otrzymuje 1 mld CHF
rocznie z podatku koÊcielnego. Z tego miliarda RKZ otrzymuje 10 mln CHF – czyli tylko 1% z tej sumy jest na cele ogólnoszwajcarskie, w tym misje. 10 mln na wszystkie ogólnoszwajcarskie projekty np. episkopat szwajcarski te˝ jest finansowany z tych 10 mln
CHF. Ja równie˝ otrzymuj´ pensj´ z tej puli,
podobnie ks. Kawecki, pani sekretarka tak˝e.
To oznacza, ˝e 99% z tych pieni´dzy inwestuje si´ na wszystkich pozosta∏ych szczeblach.
Najwićej pieni´dzy znajduje si´ w parafiach.
Zgodnie z moimi ocenami oko∏o 60-70% tej
kwoty jest w parafiach szwajcarskich, ale sà to
tylko moje spekulacje, nie mog´ tego potwierdziç dowodami. Podobnie biskupi muszà walczyç o sfinansowanie swoich ordynariatów.
Teraz mogà Paƒstwo sobie wyobraziç, w jak
trudnej jestem sytuacji, je˝eli biskupi równie˝
majà trudnoÊci ze sfinansowaniem swoich
ordynariatów. Niestety, od czasu kiedy ten
system finansowania zosta∏ wprowadzony
w ˝ycie, istnieje tendencja, ˝e pieniàdze dla
Migratio sà redukowane, natomiast dla innych instytucji sà zwi´kszane. Przed dwoma
laty mieliÊmy w∏asnà komisj´ finansowà
z przedstawicielami wszystkich kantonów;
wtedy omawialiÊmy nasze cele z reprezentantami poszczególnych kantonów i ka˝dy
z nich decydowa∏, ile pieni´dzy mo˝e otrzymaç Migratio. Od dwóch lat ta komisja nie
istnieje. Teraz kantony wp∏acajà te pieniàdze
bezpoÊrednio do RKZ, która przekazuje pewnà sum´ do Migratio, ale bez ÊwiadomoÊci,
na jakie cele te pieniàdze sà przeznaczane.
Problem polega na tym, ˝e mamy znikomy,
a w∏aÊciwie prawie nie mamy ˝adnego kontaktu z kantonami. Moim partnerem teraz
do rozmowy jest RKZ. W zwiàzku z tym nie
mog´ wam przekazaç ˝adnych dobrych informacji, poniewa˝ finanse sà raczej redukowane ni˝ zwi´kszane. Problem polega na tym,
˝e – jak wspomnia∏ ks. Kawecki – coraz wićej osób wyst´puje z KoÊcio∏a i kantony nie sà
gotowe inwestowaç pieni´dzy w RKZ. Dlatego pan Daniel Kosch, Sekretarz Generalny
RKZ, ma problemy, aby przekazaç te pieniàdze na p∏aszczyzn´ ogólnoszwajcarskà, bo ich
po prostu nie ma. Migratio ma oko∏o 2 mln
CHF rocznie na misje obcoj´zyczne. I jest
wiele misji, wiele grup, które chcia∏yby mieç
ksi´dza na sta∏e np. Erytrejczycy. Grupa erytrejska, do której nale˝y 900 osób, ma w∏asny
ryt i tradycj´, obrzàdek ∏aciƒski jest im ma∏o
znany. Sà te˝ grekokatolicy, Ukraiƒcy, S∏owacy, którzy majà ma∏y oÊrodek. Jest te˝ wiele
grup, które chcia∏yby mieç ksi´dza, ale niestety oficjalnie go nie majà.
Tak przedstawia si´ moja sytuacja i sytuacja wp∏ywu pieni´dzy do Migratio.
Je˝eli chodzi o Polskà Misj´ Katolickà,
stwierdzam, ˝e migracja Polaków do Szwajcarii wzrasta. Obecnie jest w Szwajcarii 16 tys.
Polaków w∏àczajàc w to tych, którzy posiadajà obywatelstwo szwajcarskie. Rocznie przybywa oko∏o 1000-1500 Polaków dodatkowo.
Do tej statystyki nie sà wliczeni pracownicy
sezonowi, którzy przyje˝d˝ajà do Szwajcarii
jedynie na krótki okres czasu. Kiedy sobie
uÊwiadamiam t´ iloÊç osób, jasne dla mnie si´
staje, ˝e jeden ksiàdz dla takiej wspólnoty to
7
475
4/4/11
7:52 PM
Page 8
za ma∏o. Dlatego musimy si´ zastanowiç, jakie modele by∏yby najlepsze dla przysz∏oÊci
Polskiej Misji Katolickiej. Widz´ w zasadzie
dwa modele, które moglibyÊmy wspólnie
przedyskutowaç: pierwszy model, to ten,
w którym postaramy si´ zatrudniç jeszcze
jednego ksi´dza, który pracowa∏by dla Polskiej Misji Katolickiej. Gdyby by∏o to mo˝liwe,
obaj ksi´˝a pracowaliby na 100%. W drugim
modelu jest propozycja koordynatora ogólnoszwajcarskiego misji na 50%. Ten koordynator b´dzie wspierany przez polskich ksi´˝y
pracujàcych w parafiach miejscowych lub
ksi´˝y studentów. Oba warianty majà swoje
strony ujemne, wià˝e si´ to z wieloma podró˝ami ksi´dza i ˝yczenie Paƒstwa, aby mieç
w oÊrodku jednego ksi´dza na sta∏e, by∏oby
trudne do zrealizowania. Zaletà by∏oby to, ˝e
ci ksi´˝a byliby zaanga˝owani tylko dla Polskiej Misji Katolickiej. W innym wariancie
ksi´˝a zatrudnieni w parafiach dobrowolnie
pomagaliby w Misji; niemniej trudno jest
znaleêç takich ksi´˝y, a w sytuacji, gdyby
zmienili parafi´, trudno by∏oby o zast´pstwo.
Z tego wzgl´du pierwszy wariant jest stabilniejszy, dlatego ˝e wiemy, ˝e mamy rzeczywiÊcie dwóch ksi´˝y zaanga˝owanych. W tej
chwili staram si´ z∏o˝yç wniosek o przyznanie dla Polskiej Misji Katolickiej drugiego
ksi´dza. I próbuj´ zadzia∏aç, ˝eby Polska Misja
Katolicka nie by∏a finansowana z Centralnej
Konferencji KoÊcio∏a Rzymsko-Katolickiego
w Szwajcarii, lecz z regionalnych gremiów finansowych, które gromadzà poszczególne
kantony. MielibyÊmy lepsze szanse na zdobycie Êrodków finansowych ni˝ na tej p∏aszczyênie ogólnoszwajcarskiej. Wtedy szansa jest
te˝ wi´ksza, ˝e b´dziemy mieç jednego ksi´dza wićej. Na p∏aszczyênie ogólnoszwajcarskiej szansa otrzymania drugiego ksi´dza by∏aby znikoma. Przy tym nowym rozwiàzaniu
finansowanie by∏oby równie˝ doÊç skomplikowane i ja musia∏bym kontrolowaç, z której
cz´Êci przychodzà pieniàdze dla nowego
duszpasterza. Innym rozwiàzaniem by∏oby
to, aby w ka˝dym regionie by∏ jeden ksiàdz.
Oznacza∏oby to, ˝e Paƒstwo musieliby byç
bardziej aktywni, jeÊli chodzi o kwestie finansowania. Trzeba by∏oby wraz ze szwajcarskim
koordynatorem znaleêç ksi´dza dla danego
regionu. Nale˝a∏oby wtedy nawiàzaç kontakt
z miejscowym KoÊcio∏em i trzeba by∏oby
z nim negocjowaç zatrudnienie 10-20% dla
duszpasterza w danym regionie, który by∏by
równie˝ dla Polskiej Misji Katolickiej. Migratio
finansowa∏oby tylko ogólnoszwajcarskiego
koordynatora, który jednoczy∏by wspólnot´,
pomaga∏by znaleêç ksi´˝y dla poszczególnych regionów, organizowa∏by ró˝ne uroczystoÊci i pe∏ni∏by funkcj´ reprezentacyjnà.
Byç mo˝e jest to kwestia tego, jak duszpastersko funkcjonuje Misja i kto jest za nià
duszpastersko odpowiedzialny. W tej sytuacji
pojawia si´ niejasnoÊç odnoÊnie tego aspektu. W prawie kanonicznym konferencja biskupów jest za nas odpowiedzialna jako
za wspólnot´, poniewa˝ o wszystkich celach
duszpasterskich decydujà biskupi. I w tym
przypadku dotyczy to Polskiej Misji Katolickiej. My, jako komisja Szwajcarskiego Episkopatu, bylibyÊmy partnerem do rozmowy
z Wami. Od dwóch lat Migratio jest jednak
inaczej zorganizowane i Konferencja Episkopatu Szwajcarskiego ogólnie niejasno si´ wyrazi∏a, co do odpowiedzialnoÊci za cele duszpasterskie. Pojawi∏a si´ koncepcja, ˝e kanton,
w którym jest zameldowany ksiàdz, nadaje
kszta∏t duszpasterski ca∏ej misji. W kantonie
Zurych odpowiedzialnym jest Msgr. Capilla.
W tym momencie nie jest jasne, czy w sytuacji, kiedy ks. Kawecki ma jakieÊ sprawy
do omówienia, to powinien zwróciç si´
do mnie czy do msgr. Capilla? Zdarza∏o si´,
˝e ja przedstawi∏em swoje zdanie i msgr. Capilla równie˝ w∏asne i nie by∏o jasne, co tak
naprawd´ obowiàzuje. Dlatego w marcu
zbierze si´ Episkopat Szwajcarski i postara
si´ wyjaÊniç, kto jest partnerem do rozmowy
dla Was, do kogo powinniÊcie si´ zwracaç
z Waszymi problemami. Z praktycznych powodów, moim zdaniem, powinno to byç Migratio, poniewa˝ jestem dost´pny na terenie
ca∏ej Szwajcarii dla spraw misji.
not. OczywiÊcie zdarzajà si´ jakieÊ trudnoÊci,
np. trudno ludziom p∏acàcym podatki zaakceptowaç, ˝e w jednym czy drugim OÊrodku
trzeba p∏aciç za korzystanie z sal. Obecna sytuacja relacji PMK – KoÊció∏ szwajcarski jest
efektem wielkiego zaanga˝owania naszych
wiernych na czele z radami duszpasterskimi
i organizacjami, które je wspierajà, ale tak˝e
wielkiej ˝yczliwoÊci ze strony miejscowego
KoÊcio∏a. To bardzo wa˝ne i dlatego w imieniu ca∏ej PMK chcia∏bym prosiç o przekazanie informacji o stanie PMK biskupom i innym gremiom koÊcielnym po to, aby mieli
ÊwiadomoÊç, ˝e dobro które si´ dzieje w naszej Misji jest tak˝e ich udzia∏em, ˝e majà si´
z czego uradowaç. Prosz´ mi wybaczyç osobistà refleksj´, ale musz´ to powiedzieç: czasem mam wra˝enie ˝e w KoÊciele, który jest
w Szwajcarii za ma∏o dostrzega si´ to wielkie
dzie∏o ewangelizacji, które dokonuje si´
w misjach obcoj´zycznych. Jak wiele miejsca
poÊwića si´ zjawiskom negatywnym, ludzkim ma∏oÊciom, a przecie˝ sà one znikome
wobec dobra, które si´ dzieje, a które nie jest
krzykliwe i nie ma lobby w mass mediach.
Doskonale zdajemy sobie spraw´, ˝e jesteÊmy czàstkà tego KoÊcio∏a, który jest
w Szwajcarii i dlatego zale˝y nam bardzo,
aby ten KoÊció∏ wzrasta∏; jesteÊmy otwarci
na konstruktywny dialog, w którym b´dà dostrze˝one tak˝e nasze potrzeby i prawo
do praktykowania wiary w naszym j´zyku.
Ufamy, ˝e ˝yczliwoÊç Pana Dyrektora po dzisiejszym spotkaniu nie tylko nie zmala∏a, ale
mocno wzros∏a, co wydaje si´ dobrze rokowaç na przysz∏oÊç”.
Wystąpienie ks. rektora
dr Sławomira Kaweckiego
na zakończenie Spotkania
przedstawicieli rad ośrodków
duszpasterskich PMK,
Marly 26 luty 2011 r.
„JesteÊmy bardzo wdzićzni Panu Dyrektorowi za udzia∏ w tym spotkaniu, za podkreÊlenie i uÊwiadomienie, ˝e najwa˝niejszymi
reprezentantami poszczególnych Êrodowisk
Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii sà rady
duszpasterskie. Inne organizacje pe∏nià rol´
pomocniczà. Klarowne przedstawienie sposobu finansowania dzia∏alnoÊci duszpasterskiej w KoÊciele szwajcarskim, a zw∏aszcza
Misji obcoj´zycznych sprawi, ˝e b´dzie mniej
niedopowiedzeƒ i ˝e jeszcze bardziej wzroÊnie zaanga˝owanie. MyÊl´, ˝e po dzisiejszym spotkaniu nie b´dzie ˝adnych wàtpliwoÊci co do tego, ˝e wsz´dzie gdzie jesteÊmy
obecni jako PMK, jest dobra wspó∏praca
z miejscowym KoÊcio∏em. Dotyczy to rad
duszpasterskich, kap∏anów i ca∏ych wspól-
8
475
4/4/11
7:52 PM
Page 9
PREZENTACJA
OÂRODKÓW DUSZPASTERSKICH
POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ
W
SZWAJCARII
luty, 2011
Prezentacja oÊrodków duszpasterskich
Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii
OÊrodek Duszpasterski
Aarau
Kirchensaal, Kirche St. Peter
und Paul, Laurenzenvorstadt 80,
5001 Aarau
Duszpasterz oÊrodka:
ks. Grzegorz Piotrowski
Rada duszpasterska: dr Marcin Sumi∏a
(przewodniczàcy), Miros∏aw Dach, Ewa Giger,
Krystyna Matuszek
Stan obecny
Nasz m∏ody oÊrodek, dzia∏ajàcy od kwietnia 2008 roku, rozwija si´ bardzo dynamicznie.
Opiekuje si´ nami ks. Grzegorz Piotrowski,
wspó∏praca z ks. rektorem PMK dr. S∏awomirem
Kaweckim uk∏ada si´ harmonijnie. W mszach regularnie uczestniczy oko∏o 50 osób, w tym du˝o dzieci. Dla nich powo∏aliÊmy profesjonalnie prowadzone ognisko polonijne, gdzie uczestniczà w zajćiach
j´zyka polskiego i religii.
Korzystamy z ksiàg liturgicznych i Êpiewników
od poczàtku b´dàcych w∏asnoÊcià oÊrodka; aktualnie atmosfer´ modlitwy wspierajà trzy obrazy z polskim rodowodem: Matki Boskiej Cz´stochowskiej,
Jezusa Mi∏osiernego i Jana Paw∏a II;
Z ostatnich wydarzeƒ na szczególnà uwag´
zas∏ugujà dwie inicjatywy: koncert fortepianowy
Micha∏a Karola Szymanowskiego z okazji Roku
Chopinowskiego oraz spotkanie z panià profesor dr
hab. Jadwigà Cieszyƒskà, ekspertem od spraw Lo-
gopedii i Lingwistyki Edukacyjnej (przy wspó∏pracy
z innymi polskimi szko∏ami przy PMK w Szwajcarii).
ZorganizowaliÊmy równie˝ majówk´, pielgrzymk´ do Zurzach oraz pielgrzymk´ rodzin do Gnadenthal. Regularnie jest aktualizowana strona internetowa oÊrodka (w ramach www.polskamisja.ch),
jesteÊmy tak˝e obecni w kantonalnym piÊmie katolickim „Horizonte”. W naszym oÊrodku dost´pne sà
wszystkie konieczne sakramenty Êwi´te – tak˝e
chrzest i sakrament namaszczenia chorych. Piel´gnujemy koÊcielnych i polskich tradycje – mamy coroczne spotkanie op∏atkowe, Êwićenie pokarmów
w Wielkà Sobot´, nabo˝eƒstwa majowe i czerwcowe, modlitw´ ró˝aƒcowà, wypominki, rekolekcje
bo˝onarodzeniowe i wielkopostne. Cieszy nas dobra
wspó∏praca z gospodarzami na co dzieƒ, staramy
si´ byç obecni w ˝yciu lokalnych wspólnot, wspólnie Êwi´tujemy uroczystoÊci patronalne parafii
szwajcarskich, „Gebetsnacht der Nationen”;
Dzia∏anie oÊrodka jest wspierane przez spotykajàcà si´ regularnie (cztery razy do roku) rad´
duszpasterskà.
Zadania na przysz∏oÊç
Sta∏oÊç opieki duszpasterskiej jest warunkiem
nieodzownym dla funkcjonowania oÊrodka.
Chcemy kontynuowaç rozpocz´te dzie∏o, wiele wydarzeƒ jest cyklicznych, ale wymagajà za ka˝dym razem przygotowania i nak∏adu pracy.
Frekwencja, szczególnie w wydarzeniach specjalnych, jak pielgrzymka do Zurzach, do Gnadenthal, majówka, nie by∏a wysoka. Dà˝ymy, by by∏o
lepiej w przysz∏oÊci, jednoczeÊnie jesteÊmy powÊciàgliwi w planowaniu kolejnych dodatkowych
wydarzeƒ.
Aarau
Sk∏adamy podzi´kowanie ks. Rektorowi i ks.
Grzegorzowi, a tak˝e innym ksi´˝om Misji za ciàg∏e
wsparcie, jakiego doÊwiadczamy.
Sprawozdanie: dr Marcin Sumi∏a
Bazylea
Allerheiligenkirche,
Neubadstrasse 95, 4054 Basel
Rada duszpasterska: dr Iwo Gatlik (przewodniczàcy), Marcin Maj, Justyna Demska,
Jakub Demski, Micha∏ Kupriaƒczyk, Dominika
Reich
Stan obecny
Bazylea jest trzecim co do wielkoÊci skupiskiem Polaków w Szwajcarii. Msze Âwi´te
w oÊrodku PMK gromadzà systematycznie 150
– 200 uczestników, przy czym wspólnota polska
w Bazylei liczy oko∏o 1500 osób. Przy wielkich
Êwi´tach koÊcielnych w nabo˝eƒstwach bierze
udzia∏ do 400 osób.
Msza Êw. celebrowana jest w ka˝dà niedziel´
o godzinie 12.15 w parafii Allerheiligenkirche oraz
w Êwi´ta. Zawsze przed i po Mszy Êw. jest mo˝liwoÊç przystàpienia do sakramentu spowiedzi. Odbywa si´ równie˝ przygotowanie do Pierwszej Komunii Âwi´tej, sakramentu bierzmowania i ma∏˝eƒstwa – jeÊli jest taka potrzeba.
W naszym oÊrodku dzia∏ajà nast´pujàce grupy
duszpasterskie: ˚ywy Ró˝aniec (w pierwszà niedziel´ miesiàca po Mszy Êw.), grupa ministrantów,
grupa liturgiczna oraz rada duszpasterska.
Mamy równie˝ ognisko polonijne organizujàce
miko∏ajki, Dzieƒ Dziecka, pikniki, majówki i zabawy
taneczne – dla dzieci i dla doros∏ych.
G∏ównym celem pracy duszpasterskiej oÊrodka w Bazylei jest opieka duszpasterska nad migrantami oraz wspó∏praca z parafià szwajcarskà, na terenie której si´ znajdujemy. Celem tej wspó∏pracy
ma byç harmonijne dzia∏anie obydwu wspólnot,
wzajemne zbli˝anie si´ i poznawanie. Na tym gruncie mamy ju˝ wiele sukcesów i pozytywnych odg∏osów z KoÊcio∏a lokalnego.
Od paru miesićy informacje o oÊrodku w Bazylei sà publikowane po niemiecku w lokalnej ga-
9
475
4/4/11
7:52 PM
PREZENTACJA
Page 10
W
SZWAJCARII
Bazylea
Berno
zetce „Kirche Heute”. Wa˝nà rzeczà jest to, by
przewodniczàcy rady parafialnej Polskiej Misji Katolickiej w Bazylei by∏ jednoczeÊnie cz∏onkiem szwajcarskiej rady parafii z pe∏nymi prawami, nad czym
toczy si´ dyskusja. Duszpasterstwo w Bazylei jest
bardzo rozbudowane, obejmuje ró˝ne obszary i wymaga to sta∏ego zaanga˝owania wszystkich grup,
które dzia∏ajà na terenie wspólnoty. W zwiàzku ze
zmianà przepisów migracyjnych w maju obecnego
roku roku spodziewamy si´ nap∏ywu Polaków
na teren Bazylei i okolic. Niesie to wiele nowych
wyzwaƒ, zw∏aszcza w zakresie informacji i pomocy
socjalnej osobom przyje˝d˝ajàcym do Szwajcarii
w poszukiwaniu lepszego ˝ycia. Obserwujemy tendencj´ wzrostu liczby osób przychodzàcych do Misji z proÊbà o pomoc duchowà lub materialnà i nie
mo˝emy ich zostawiç bez opieki.
stabilizacja sytuacji w oÊrodku,
etat dla duszpasterza w Bazylei;
Sprawozdanie: dr Iwo Gatlik
Berno
Krypta w koÊciele Bruder Klaus,
Segantinistrasse 26A,
Burgenziel/Ostring, 3006 Berno
ks. Marek Dobrzeniecki
Rada duszpasterska: Maciej Raciborski
(przewodniczàcy), Katarzyna Siegriest,
Monika Lisik
utworzenie scholi oraz apostolstwa ró˝aƒcowego dzieci,
zatrudnienie koordynatora (ki)/asystenta (ki)
do spraw sztuki, kultury i nauczania,
10
Stan obecny
Wspólnota Polaków w Bernie gromadzi si´
na Eucharystii w ka˝dà niedziel´ (oprócz pierwszej
niedzieli miesiàca) w krypcie koÊcio∏a parafii Bruder
Klaus (Segantinistrasse 26). We Mszy Âwi´tej
uczestniczy od 100 – 200 osób. Jej pi´knà opraw´
liturgicznà zawdzićzamy m.in. pani organistce
Monice Lisik, profesor tutejszej Akademii Muzycznej. We wspólnocie funkcjonuje równie˝ grupa ministrancka oraz oko∏o 15-osobowa grupa liturgiczna, której przewodniczy pan Zygmunt M´trak.
Po Mszy Êw. w drugà niedziel´ miesiàca
wspólnota spotyka si´ w centrum parafialnym
na kawie i s∏odkoÊciach, co jest okazjà do zacieÊniania znajomoÊci, integracji, wymiany informacji,
wzajemnej pomocy oraz dyskusji na wa˝ne dla Polaków tematy. Zorganizowane zosta∏o w tym roku
równie˝ spotkanie op∏atkowe ze wspólnym Êpiewaniem kol´d. Uczestniczyli w nim równie˝ kol´dnicy ze szwajcarskiej parafii.
Jednym z najwa˝niejszych osiàgni´ç ubieg∏ego roku jest powo∏anie rady duszpasterskiej,
na czele której stanà∏ p. Maciej Raciborski, a w zarzàdzie znalaz∏y si´ równie˝ p. Katarzyna Siegriest
oraz p. Monika Lisik. Najwa˝niejszym celem dla rady oraz grupy liturgicznej jest teraz przygotowanie
Dnia Dzi´kczynienia za beatyfikacj´ Jana Paw∏a II oraz zacieÊnianie kontaktów z radà duszpasterskà parafii Bruder Klaus.
W tym roku powsta∏a równie˝ grupa m∏odzie˝owa (m∏odzie˝ w wieku licealnym), która liczy 10
osób. Co miesiàc spotykamy si´ na katechezie oraz
dyskutujemy na tematy zwiàzane z wiarà. Szczególnie cenimy sobie te spotkania, gdy˝ m∏odzie˝
w tym przedziale wiekowym w Szwajcarii nie ma
mo˝liwoÊci takiego pog∏´biania wiedzy religijnej.
Dzieci w wieku szko∏y podstawowej i gimnazjalnym
uczestniczà w lekcjach religii przy Szkolnym Punkcie Konsultacyjnym przy Ambasadzie RP w Bernie.
Lekcje prowadzi ks. Marek Dobrzeniecki, opiekun
wspólnoty w Bernie, zaÊ odbywajà si´ one w Centrum Parafialnym parafii Bruder Klaus co tydzieƒ
we Êrody. W zajćiach uczestniczy oko∏o 30 osób.
Oprócz tego 12 dzieci odbywa przygotowanie
do przyjćia Pierwszej Komunii Âwi´tej.
Jako ˝e Berno jest stolicà Szwajcarii, w∏àczamy si´ tak˝e aktywnie w dzia∏ania podejmowane
przez Ambasad´ RP, czego przyk∏adem jest wspólne organizowanie Dnia Niepodleg∏oÊci. Wspólnota Polskiej Misji Katolickiej w Bernie by∏a odpowiedzialna za przygotowanie oprawy liturgicznej
Mszy Êw., gdzie modliliÊmy si´ za naszà Ojczyzn´,
a w której uczestniczyli ks. rektor S∏awomir Kawecki oraz ambasadorowie Polski, Francji i Belgii.
Wspólnota w Bernie zorganizowa∏a tak˝e dwie
Msze Âwi´te niedaleko Ambasady w dniu wyborów na Prezydenta RP, tak by w niedzielnym nabo˝eƒstwie mogli uczestniczyç Polacy, którzy na g∏osowanie przybyli z wielu odleg∏ych zakàtków
Szwajcarii.
Warto nadmieniç, ˝e wspólnota oÊrodka wraz
ze swoim by∏ym duszpasterzem, ks. ¸ukaszem Babiarzem, zorganizowa∏a znakomity koncert fortepianowy Micha∏a Karola Szymanowskiego z okazji Roku Chopinowskiego. Uczestniczyli w nim m. in.
przedstawiciele Ambasady RP w Bernie oraz
475
4/4/11
7:52 PM
Page 11
PREZENTACJA
przedstawiciele parafii szwajcarskiej na czele z ks.
proboszczem Gregorem Schwickerath. Koncert ten
by∏ okazjà do pog∏´bienia wi´zi ze wspólnotà parafii Bruder Klaus w Bernie.
Polacy z Berna uczestniczà równie˝ aktywnie
w ˝yciu ca∏ej Polskiej Misji Katolickiej: brali udzia∏
m. in. w pielgrzymce do Ziemi Âwi´tej, pielgrzymce do Einsiedeln, Grand St. Bernard, obchodach
Jubileuszu Polskiej Misji Katolickiej. Wielu z nas
bierze udzia∏ w rekolekcjach i spowiedzi adwentowej oraz wielkopostnej.
Jednym z problemów Polskiej Misji w Bernie
jest brak stabilnoÊci, jeÊli chodzi o pos∏ug´ duszpasterskà ksi´˝y. Co roku opiek´ nad wspólnotà przejmuje nowy ksiàdz, co utrudnia p∏ynnoÊç pracy. Drugi problem wynika z faktu, ˝e w parafii Bruder Klaus
oprócz Misji polskiej, dzia∏a równie˝ angielska, czeska, wietnamska i filipiƒska, co sprawia, ˝e nie mo˝emy korzystaç z pomieszczeƒ parafialnych w takim
zakresie, jakie sà potrzeby naszej wspólnoty.
Sprawozdanie: Maciej Raciborski
Biel/Bienne
Kaplica Misji W∏oskiej,
Murtenstrasse 50, 2502 Biel/Bienne
Rada duszpasterska: Zbigniew Major
(przewodniczàcy), Beata Raffinatore – Jakubowska, Beata Tiefenbach, Ulrich Wienhold
Stan obecny
Msza Êw. dla Polaków w Biel/Bienne jest
sprawowana od pićiu lat, zaÊ od trzech mo˝emy
spotykaç si´ na Mszy Êw. dwa razy w miesiàcu
(2. i 3. niedziela miesiàca). Kaplic´ oraz pomieszczenia wynajmujemy od miejscowej W∏oskiej Misji Katolickiej (Murtenstrasse 50). Wspó∏praca
z W∏ochami uk∏ada si´ wyjàtkowo dobrze, jak dotàd nie mieliÊmy ˝adnych problemów czy nieporozumieƒ. Regularnie we mszach uczestniczy
oko∏o 50 osób. Po ka˝dej Mszy Êw. spotykamy si´
na kawie i cieÊcie, co s∏u˝y wzajemnemu poznaniu, integracji oraz dyskusji na wa˝ne dla wspólnoty tematy.
Jednym z wa˝niejszych osiàgni´ç oÊrodka
w Biel jest prowadzenie ogniska polonijnego, które
daje dzieciom mo˝liwoÊç nauki j´zyka polskiego,
promuje kultur´ polskà i dba o formacj´ religijnà.
Spotkanie dla dzieci organizowane jest ju˝
w czasie homilii, a nast´pnie lekcje prowadzone sà
po Mszy Êw. w pomieszczeniach W∏oskiej Misji.
Zajćia prowadzà dwie panie nauczycielki,
a uczestniczy w nich oko∏o 20 dzieci.
Wa˝nymi momentami w ˝yciu wspólnoty
w Biel sà spotkania organizowane przez rad´ duszpasterskà. Przede wszystkim du˝à popularnoÊcià
cieszà si´ miko∏ajki, w których uczestniczy nawet
do stu osób, oraz spotkania op∏atkowe. Cz´sto organizowane sà spotkania przy grillu, które majà
charakter towarzyski, a jednoczeÊnie dzi´ki nim
o Mszy Êw. w j´zyku polskim dowiadujà si´ coraz
liczniejsze rzesze Polonii.
Bierzemy równie˝ czynny udzia∏ w liturgii.
Na ka˝dej Mszy Êw. czytania prezentowane sà
przez osoby Êwieckie. Cenimy sobie równie˝ kazania ks. Marka Dobrzenieckiego, naszego obecnego
opiekuna, jak równie˝ mo˝liwoÊç rozmowy z nim
Biel
W
SZWAJCARII
o sprawach zwiàzanych z wiarà po ka˝dej Mszy Êw.
Uczestniczymy w wydarzeniach ogólnomisyjnych,
takich jak np. coroczna pielgrzymka na Prze∏ćz Âw.
Bernarda.
W okolicach Biel/Bienne pracuje kilkuset pracowników sezonowych. Dotarcie do nich z pos∏ugà duszpasterskà jest wielkim wyzwaniem dla
oÊrodka.
Naszym g∏ównym problemem jest brak stabilnoÊci, jeÊli chodzi o opiek´ duszpasterskà. W ciàgu
ostatnich trzech lat co roku zmieniali si´ nasi duszpasterze, b´dàc zmuszeni od nowa zapoznawaç
si´ z naszym oÊrodkiem. Liczymy na to, ˝e sta∏a
obecnoÊç jednego kap∏ana pozytywnie wp∏ynie
na dzia∏alnoÊç oraz liczebnoÊç naszego oÊrodka.
MyÊlimy równie˝ o powo∏aniu w przysz∏oÊci ko∏a
modlitewnego (ró˝aƒcowego).
Dzi´kujemy Polskiej Misji Katolickiej za opiek´
duchowà i sakramentalnà, jakà sprawuje nad nami.
Sprawozdanie: Zbigniew Major
Genewa
KoÊció∏ Êw. Teresy, 14,
Avenue Peschier, 1206 Gen¯ve
ks. dr Marcin Wojtasik
Rada duszpasterska: Joanna Pu∏awska (przewodniczàca), Krzysztof Brodziƒski, Micha∏
Ropka, Marcin Brynda, Ryszard Jurga, Anna
Jagie∏∏owicz-Granta, Marzena Olewczyƒska
Genewa
11
475
4/4/11
7:52 PM
PREZENTACJA
Page 12
W
SZWAJCARII
Stan obecny
Wspólnota polska w Genewie istnieje dzi´ki
obecnoÊci naszych rodaków, którzy podczas swojego pobytu na ziemi szwajcarskiej czuli potrzeb´
integrowania si´ wokó∏ KoÊcio∏a katolickiego.
Od momentu pojawienia si´ misji polskiej w Szwajcarii istnia∏ równie˝ pr´˝nie dzia∏ajàcy oÊrodek
w Genewie.
DziÊ Polacy majà swoje miejsce w Genewie
dzi´ki serdecznoÊci i otwartoÊci parafii pod wezwaniem Êw. Teresy, która udost´pnia nam koÊció∏, jak
i jednà sal´ na katechez´. We wrzeÊniu 2009 roku
zosta∏a wybrana na czteroletnià kadencj´ nowa 9osobowa rada parafialna. Szybko rozpocz´∏a swojà
dzia∏alnoÊç: troszczy si´ o zapewnienie warunków
duszpasterskich dla wzrastajàcej liczby rodaków,
wspó∏pracuje z miejscowà parafià. Uczestniczymy
w zebraniach rady pastoralnej Êw. Teresy; majà
miejsce wspólne celebracje liturgiczne. ZaÊ w styczniu bie˝àcego roku na tradycyjnym op∏atku i jase∏kach, oprócz obecnoÊci przyjació∏ z parafii Êw. Teresy, mieliÊmy zaszczyt goÊciç biskupa Pierre Farine.
ObecnoÊç du˝ej grupy Polaków w Genewie
odzwierciedlajà przeprowadzone przez nas statystyki. Na przestrzeni ostatniego roku w naszej
wspólnocie udzielono: 12 dzieciom sakramentu
Chrztu Âwi´tego, 30 par przygotowano do sakramentu ma∏˝eƒstwa, zaopatrzono sakramentami 10
osób, do I Komunii Âw. przystàpi∏o 17 dzieci, sakrament bierzmowania przyj´∏o 8 osób.
Regularnie we Mszach niedzielnych uczestniczy od 400 do 600 osób, zaÊ okazjonalnie kontakt
z PMK ma oko∏o 800 – 900 osób.
Istniejà i rozwijajà si´ grupy parafialne:
grupa liturgiczna (20 osób) troszczàca si´
o pi´kno liturgii, Êwiadomie uczestniczàca
i wykonujàca pos∏ugi liturgiczne, a tak˝e anga˝ujàca wiernych;
˚ywy Ró˝aniec (30 osób) – spotykamy si´ zawsze w pierwszà niedziel´ miesiàca wraz
z ksi´dzem;
ministranci i lektorzy (15 osób), którzy zajmujà si´ oprawà ka˝dej liturgii koÊcielnej, spotykajà si´ 2 razy w miesiàcu ze swoimi opiekunami;
parafialna dziecića schola (ok. 15 osób)
– spotyka si´ dwukrotnie w miesiàcu; istnieje
i rozwija si´ tak˝e chór doros∏ych prowadzony
przez pana organist´;
– Wspólnota ma∏˝eƒska Equipe Notre Dame
ma swoje spotkania miesićzne;
– KilkanaÊcie osób jest zaanga˝owanych
w Ruchu Szensztackim
– oko∏o 40 osób podj´∏o si´ dzie∏a duchowej
adopcji.
opraw´ muzycznà podczas liturgii troszczy si´
organista pan dr Hubert Niewiadomski
wspierany przez panià Natali´ Solarek, panià
Ew´ Rzeteckà, pana Micha∏a Batora i Daniela
Ciepiela. Wszyscy oni sà absolwentami Akademii Genewskiej.
12
Gnadenthal
W ka˝dy pierwszy piàtek miesiàca jest prowadzona adoracja NajÊwi´tszego Sakramentu.
Raz w miesiàcu jest sprawowana Msza Êw.
w intencji Ró˝ Ró˝aƒcowych w Saint Genis,
a w trzecià niedziel´ – specjalna Msza Êw. dla dzieci. W pierwszy piàtek miesiàca jest odprawiane
nabo˝eƒstwo, a raz w miesiàcu (w niedziel´) sprawowana jest specjalna Msza Êw. dla dzieci I-komunijnych i ich rodziców.
Prowadzone sà przygotowania do sakramentu
ma∏˝eƒstwa w dwóch cyklach w ciàgu roku: maj-czerwiec oraz paêdziernik-listopad. Mamy te˝ katechezy przed sakramentem Chrztu Êw.
Sà lekcje religii dla dzieci przy parafii, a tak˝e
katecheza przy Szkolnym Punkcie Konsultacyjnym
im. Wac∏awa Micuty przy Sta∏ym Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ w Genewie, którà obj´tych jest 80 osób. Na szczególne podkreÊlenie zas∏uguje ˝yczliwoÊç ze strony dyrekcji szko∏y, nauczycieli, a tak˝e zaanga˝owanie katechetki, pani
Bernadety Grosickiej.
Istnieje tak˝e systematyczna katecheza dla
osób doros∏ych, w której uczestniczy blisko 30
osób. Nasza wspólnota zorganizowa∏a w 2010 roku koncert z okazji 200. rocznicy urodzin Chopina
w CERN-nie z udzia∏em Micha∏a Karola Szymanowskiego oraz koncert organowy z udzia∏em Macieja
Batora i Huberta Niewiadomskiego, a tak˝e koncert
bo˝onarodzeniowy.
Odby∏y si´ dwa spotkania z panem dr. Stanis∏awem Zawodnikiem poÊwićone historii Polski,
a tak˝e rekolekcje wielkanocne z ks. pra∏atem
Henryk B∏aszczykiem i adwentowe z o. Ludwikiem Mycielskim. M∏odzie˝ i dzieci zorganizowali
wraz z katechetami apel na Âwi´to Niepodleg∏oÊci, a tak˝e przedstawienie kol´dowe. W ostatnim roku w ramach spotkaƒ integracyjnych we
wspólnocie zorganizowano miko∏ajki, op∏atek dla
ca∏ej wspólnoty genewskiej, wyjazd na piel-
grzymk´ do La Sallete, wyjazd do Ziemi Âwi´tej,
spotkania o dekalogu po niedzielnej Eucharystii.
Obecnie organizowana jest pielgrzymka na beatyfikacj´ Jana Paw∏a II.
Przez ostatnie kilka lat liczba Polaków w Genewie
wzros∏a, zw∏aszcza w CERN-ie, organizacjach i firmach
mi´dzynarodowych i jest potrzeba, aby otoczyç ich duszpasterskà opiekà, tote˝ w Genewie sta∏ego duszpasterza
jest niezb´dny. Do tej pory wspólnota genewska mog∏a
liczyç na doje˝d˝ajàcego z Marly ksi´dza rektora i wspomagajàcych go ksi´˝y studentów. We wrzeÊniu 2009 roku uda∏o si´ zaradziç tej trudnej sytuacji poprzez uzyskanie z diecezji etatu 25 % dla Polskiej Misji Katolickiej i tego˝ samego etatu 25 % dla parafii szwajcarskiej.
Sta∏a obecnoÊç polskiego ksi´dza na miejscu
umo˝liwi∏a integracj´ i wspó∏prac´ z lokalnymi parafiami, a tak˝e przyczyni∏a si´ do rozwoju ˝ycia
chrzeÊcijaƒskiego Polaków przebywajàcych w Genewie. Niestety, umowa dla ksi´dza zakoƒczy∏a si´
we wrzeÊniu ubieg∏ego roku. Ks. Marcin, który b´dzie z nami do czerwca, jest obecnie utrzymywany
tylko dzi´ki ofiarnoÊci naszej wspólnoty i Polskiej
Misji Katolickiej. Ksiàdz nadal pomaga i wspiera
parafie Êw. Klotyldy i Serca Jezusowego w Genewie, z którà utrzymuje bardzo dobre relacje. Naszà
wielkà troskà jest sytuacja po wyjeêdzie ks. Marcina (koniec czerwca). Nie wyobra˝amy sobie sytuacji z poprzednich lat. ObecnoÊç ksi´dza na sta∏e
w Genewie pozwoli na zajćie si´ duszpasterstwem specjalistycznym: studentami przyje˝d˝ajàcymi na Erasmus, objćiem Êrodowiska naukowego w CERN-ie, a tak˝e Êrodowiska artystycznego
i dyplomatycznego. Ufamy, ˝e z pomocà Migratio
i KoÊcio∏a Szwajcarskiego uda nam si´ zaradziç tej
sytuacji.
Sprawozdanie: Joanna Pu∏awska
475
4/4/11
7:52 PM
Page 13
PREZENTACJA
Gnadenthal
Lozanna
KoÊció∏ Êw. Justy w Krankenheim
Reusspark, Gnadenthal,
5524 Niederwil
Parafia St-Etienne,
Route d'Oron 10, 1010 Lausanne
ks. dr Grzegorz Domaƒski
Rada duszpasterska: Grzegorz Dzi´glewski
(przewodniczàcy), Grzegorz Bekier, Kazimierz
Conder, Maria Fornalska, Jadwiga Jaworska,
Lucyna Wikiera
ks. ¸ukasz Babiarz
Rada duszpasterska: Antoni Âwieboda
(przewodniczàcy), Beata Kamhi,
Barbara Matulewicz-Bergerioux,
Anna Greszta, Maciej Kowalski,
Anna Szarzyƒska-Muller
W
SZWAJCARII
Polska Szko∏a dzia∏ajàca przy Polskiej Misji
Katolickiej (mamy cztery wykwalifikowane
nauczycielki, trzyosobowà Rad´ Rodziców
oraz ponad 40 dzieci). Zajćia szkolne odbywajà si´ trzy razy w miesiàcu (tj. w Êrody
w godz. 15: 30 – 18: 00).
Msze Êw. sà odprawiane regularnie w ka˝dà
niedziel´ o godzinie 17.00, a tak˝e w Êwi´ta i uroczystoÊci oraz w ka˝dy 1. piàtek miesiàca. Mamy
te˝ mo˝liwoÊç korzystania z innych sakramentów
Êwi´tych (regularnie spowiedê Êw. przed ka˝dà
Mszà Êw. oraz w ka˝dy 1. piàtek miesiàca). Nasz
duszpasterz przygotowuje dzieci do sakramentu I Komunii Êw. (ka˝da 2. niedziela miesiàca) oraz
Stan obecny
Od 1985 roku odprawiana jest coniedzielna
Msza Êw. w j´zyku polskim. Liczba uczestników
waha si´ mi´dzy 60 a 200 osób, w zale˝noÊci
od pory roku. Okresy wakacji zmniejszajà, zaÊ okresy Êwiàt powi´kszajà frekwencj´.
Piel´gnowana jest tradycja liturgii Wielkiego
Tygodnia (Triduum Paschalne), nabo˝eƒstwo Drogi Krzy˝owej, pasterka, Msza Êw. noworoczna i liturgia Wszystkich Âwi´tych z procesjà na okoliczny cmentarz. Od jedenastu lat w drugà niedziel´
wrzeÊnia organizowana jest ogólnoszwajcarska
Pielgrzymka Rodzin do Matki Bo˝ej Gnadenthalskiej, Opiekunki rodzin. Istnieje ko∏o ró˝aƒcowe,
a w ka˝dà Êrod´, w kaplicy Êw. Justy, ma miejsce
modlitwa ró˝aƒcowa. Organizowane sà katechezy dla doros∏ych i w miar´ potrzeb dla dzieci.
Tworzymy naszà stron´ internetowà (www. gnadenthal. ch)
Stosunki mi´dzy kierownictwem oÊrodka
Reusspark, b´dàcego dysponentem i administratorem kaplicy i udzielajàcemu naszej Wspólnocie goÊciny, sà dobre. Przekazujemy na konto oÊrodka
Reusspark 300 CHF rocznie na pokrycie kosztów
Êwiat∏a, Êwiec itp.
Lozanna
Stan obecny
Przede wszystkim chcemy pozyskaç nowe
osoby do aktywnej dzia∏alnoÊci w naszej wspólnocie. Zamieszkujàcy na sta∏e w Szwajcarii starzejà
si´, m∏odzi sà tu przewa˝nie czasowo, na rok, wić
bardzo trudno jest zachćiç do systematycznego
zaanga˝owania w prace wspólnoty.
Pracujemy te˝ nad tym, by pozyskaç szwajcarskich wiernych z lokalnej parafii do uczestnictwa,
np. w Pielgrzymce Rodzin.
Z naszej strony staramy si´ integrowaç z gospodarzami i np. wspólnie ze Szwajcarami uczestniczymy w Gnadenthal we Mszy Êw. rezurekcyjnej.
Natomiast po odejÊciu ks. proboszcza Andrzeja Chmielaka z parafii St. Martin w Niederwil wspó∏praca ogranicza si´ jedynie do przekazywania informacji o naszym programie duszpasterskim, który
zamieszczany jest tak˝e w lokalnych „Horyzontach”.
Sprawozdanie: ks. dr Grzegorz Domaƒski
Regularnie we Mszy Âwi´tej niedzielnej
uczestniczy oko∏o 200 wiernych. Wed∏ug naszego
oszacowania liczba katolików polskiego pochodzenia w kantonie Vaud przekracza tysiàc osób.
W naszym oÊrodku dzia∏ajà pr´˝nie ró˝ne grupy:
Rada Duszpasterska z∏o˝ona z siedmiu
osób, która wspomaga ks. ¸ukasza w zaanga˝owaniu duszpasterskim. Pomaga ona
w koordynacji i przygotowaniu niedzielnych
eucharystii, Êwiàt oraz imprez koÊcielno
– kulturalnych;
grupa liturgiczna, która pomaga ks. ¸ukaszowi w przygotowaniu i realizacji liturgii Mszy
Êw. (czytania, psalmy, modlitwa, ró˝aniec).
Grupa ta uczestniczy w spotkaniach formacyjnych przygotowujàcych dla dobrego zrozumienia tekstów liturgicznych;
ministranci – grupa Liturgicznej S∏u˝by O∏tarza ma spotkania formacyjne i liturgiczne;
m∏odzie˝ do sakramentu bierzmowania (ka˝dy 1.
wtorek miesiàca).
Mamy katechez´ dla dzieci pokomunijnych
(ka˝da 3. niedziela miesiàca). Regularnie odbywajà
si´ spotkania grup dzia∏ajàcych przy naszym oÊrodku. Czynnie uczestniczymy w pielgrzymkach (Ziemia Âwi´ta, Grand Saint Bernard, sanktuarium
w Einsiedeln oraz Oropie). Organizujemy trzydniowe rekolekcje adwentowe oraz wielkopostne.
Wspólnie obchodzimy uroczystoÊci zwiàzane
z rokiem liturgicznym oraz ze Êwi´tami (jak 11 Listopada, Êw. Miko∏aj, spotkanie op∏atkowe po∏àczone z jase∏kami i inne);
Bardzo wa˝nym aspektem budowania naszej
jednoÊci i wspó∏pracy z koÊcio∏em lokalnym
przy parafii Êw. Szczepana sà spotkania z kap∏anami i radà parafialnà, na których poruszane sà równie˝ sprawy dotyczàce dobrego funkcjonowania
oraz Msze Êw. wspólnotowe. Usytuowanie koÊcio∏a w miejscu, gdzie skupia si´ liczna grupa
Polaków, tak˝e wygodny parking obok koÊcio∏a
13
475
4/4/11
7:52 PM
PREZENTACJA
Page 14
W
SZWAJCARII
z wieloma miejscami do parkowania oraz sale parafialne przy koÊciele, jak równie˝ sala wewnàtrz
koÊcio∏a dla dzieci, które nie rozumiejà jeszcze
Mszy Êw. sprawiajà, ˝e ludzie ch´tnie uczestniczà w ˝yciu KoÊcio∏a i naszej wspólnoty.
Bardzo wa˝nym elementem dzia∏alnoÊci naszego oÊrodka jest Polska Szko∏a, skupiajàca dzieci
i rodziców zaanga˝owanych w ˝ycie parafialne
wspólnoty, które majà zajćia na temat polskiej
kultury i tradycji. Organizowanych jest równie˝ wiele wycieczek do miejsc ciekawych, cz´sto zwiàzanych z polskoÊcià. Szko∏a Polska organizuje imprezy
koÊcielne i kulturalne, otwarte bardzo cz´sto
na dzieci i rodziców, którzy do Szko∏y nie ucz´szczajà. Jednym z wi´kszych przedsi´wzi´ç naszej
Szko∏y by∏o zaproszenie prof. dr hab. Jadwigi Cieszyƒskiej, eksperta od spraw Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej, przy wspó∏pracy z innymi polskimi
szko∏ami przy PMK w Szwajcarii.
Lucerna
W ramach budowania jednoÊci z parafià
szwajcarskà Êw. Szczepana w Lozannie w tegorocznym planie duszpasterskim przewidujemy
wspólne celebracje: wspólnotowa polsko – szwajcarska Msza Êw. w Ârod´ Popielcowà, w Wielki
Czwartek, Wniebowstàpienie Paƒskie oraz w uroczystoÊç Bo˝ego Cia∏a.
Nowà inicjatywà jest rozpoczćie wspó∏pracy
naszej rady z radà duszpasterskà oÊrodka PMK
w Genewie. Chcemy kontynuowaç i rozwijaç nasze
inicjatywy takie jak Droga Krzy˝owa w okresie
Wielkiego Postu, trzydniowe rekolekcje wielkopostne oraz adwentowe, kiermasz kartek i wypieków
Êwiàtecznych przygotowanych przez Polskà Szko∏´
na Wielkanoc, obchody zwiàzane z Wielkim Tygodniem oraz Êwi´tami Wielkiej Nocy.
Ju˝ myÊlimy o Mszy Êw. dzi´kczynnej za beatyfikacj´ Jana Paw∏a II po∏àczonej ze specjalnà
akademià (prezentacja multimedialna i Êpiew).
W ramach dzia∏alnoÊci Polskiej Szko∏y b´dzie zorganizowany konkurs na temat znajomoÊci ˝ycia
i dzia∏alnoÊci Jana Paw∏a II w celu rozbudzenia
wdzićznoÊci za dar tak wielkiego cz∏owieka – papie˝a Polaka.
Mamy w planach wiele imprez szkolnych i koÊcielnych. Mimo tak licznej grupy wiernych z Lozanny i okolic, która ma kontakt z naszà wspólnotà
parafialnà poprzez uczestnictwo w ˝yciu parafialnym, zabiegamy o to, aby jeszcze wićej ludzi by∏o
w niej zaanga˝owanych.
Pragniemy utwierdziç pozycj´ naszego oÊrodka w parafii Êw. Szczepana z polskim kap∏anem
na miejscu. JesteÊmy przekonani, ˝e obecnoÊç polskiego ksi´dza pozwoli∏aby nie tylko na wzbogacenie ˝ycia religijnego lokalnej Polonii, ale równie˝
na przyciàgnićie znacznie wi´kszej liczby Polaków
z okolicy Lozanny. DoÊwiadczenie z ubieg∏ego roku
uczy nas, ˝e u∏atwia to równie˝ integracj´ z lokalnà
parafià szwajcarskà.
Sprawozdanie: Antoni Âwieboda
14
Marly
Lucerna
Krypta w koÊciele St. Karl,
St. Karlistrasse 23, 6004 Luzern
Duszpasterze oÊrodka:
i ks. dr Grzegorz Domaƒski
Rada duszpasterska: Eliza Sienkiewicz (przewodniczàca), Madgdalena Potempa, Halina
Kamiƒska, Dorota Seidler, Marcin Âniegocki,
Agnieszka Christen
Stan obecny
Msze Âwi´te odbywajà si´ w ka˝dà 3. i 4. niedziel´ miesiàca w krypcie koÊcio∏a St. Karl w Lucernie przy St. Karlistrasse 23. Regularnie uczestniczy w nich ok. 60 wiernych.
Po Mszy Êw. w ka˝dà 4. niedziel´ miesiàca
w sali parafialnej przy Spitalstrasse 91 organizowane sà spotkania „przy kawie”.
Na poczàtku roku 2010 rozpocz´∏o dzia∏alnoÊç
ognisko polonijne. Dzieci majà mo˝liwoÊç ucz´szczania na zajćia katechetyczne. Prowadzi je wykwalifikowana nauczycielka nauczania poczàtkowego, pani mgr Barbara Rodriquez. Lekcja rozpoczyna si´ zawsze godzin´ przed Mszà Êw. w sali
parafialnej parafii St. Karl i trwa 45 minut. Obecnie
w zajćiach biorà udzia∏ dzieci w wieku 5 – 7 lat.
Wybrano rad´ rodziców w sk∏adzie: Marcin Zió∏ek,
Magdalena Potempa, Eliza Sienkiewicz. Przygotowanie palm wielkanocnych, obchody Dnia Matki,
Dnia Dziecka, uroczyste zakoƒczenie roku szkolnego 2009/2010, zabawa andrzejkowa, Êpiewanie
kol´d to niektóre z wa˝niejszych wydarzeƒ, jakie
mia∏y miejsce w minionym roku w ognisku polonijnym w Lucernie.
Wspó∏praca z parafià szwajcarskà przebiega
bezkonfliktowo. W bie˝àcym miesiàcu zostaliÊmy
zaproszeni na spotkanie z przedstawicielami rady
parafialnej parafii St. Karl. Szwajcarzy wykazali
zainteresowanie naszym samopoczuciem w ich
parafii oraz wyszli z propozycjà wspólnego
uczestnictwa we Mszy Êw. lub zorganizowania
jakiegoÊ spotkania. W UroczystoÊç NajÊwi´tszego Cia∏a i Krwi Paƒskiej na dziedziƒcu krypty ko-
475
4/4/11
7:52 PM
Page 15
PREZENTACJA
W
SZWAJCARII
Êcio∏a St. Karl odby∏a si´ jak co roku procesja
do czterech o∏tarzy. We Mszy Êw. i procesji
uczestniczyli nie tylko Polacy z Lucerny i okolic,
ale równie˝ z innych oÊrodków PMK. Wierni z Zurychu zawsze czynnie w∏àczajà si´ w organizacj´
tego Êwi´ta. Po Mszy Êw. wszyscy mieli okazj´
porozmawiaç podczas pocz´stunku w sali parafialnej. W minionym roku powsta∏a w naszym
oÊrodku grupa liturgiczna. Nadal cz´Êç z nas anga˝uje si´ w Kràg Szensztacki.
Na stronie internetowej naszego oÊrodka planujemy za∏o˝yç galeri´ zdj´ç naszej wspólnoty.
Oprawa muzyczna Mszy Êw. jest nadal s∏abym
punktem naszej dzia∏alnoÊci – wià˝e si´ to z brakiem osób wykwalifikowanych w tej dziedzinie.
Bardzo chcielibyÊmy mieç jednego duszpasterza, który stale przyje˝d˝a∏by do Lucerny. Na pewno u∏atwi∏oby to nawiàzanie dobrego kontaktu
i owocnej wspó∏pracy.
Sprawozdanie: Eliza Sienkiewicz
Marly
Kaplica PMK, Chemin des
Falaises 12, 1723 Marly/Fribourg
ks. Karol Ciurko
Rada duszpasterska: Joanna Mayer (przewodniczàca), Piotr Trojnar, Teresa Gaudart,
Marta Chrulska, W∏adys∏aw Pozorski
Stan obecny
OÊrodek duszpasterski PMK w Marly jest ÊciÊle zwiàzany z historycznà siedzibà Polskiej Misji
Katolickiej w Szwajcarii oficjalnie powo∏anà do ˝ycia 2 czerwca 1950 roku. W zwiàzku z tym, ˝e mamy do dyspozycji kaplic´, mo˝emy prowadziç duszpasterstwo w sposób nieskr´powany. Od kilkunastu lat sprawowana jest Msza Êw. w j´zyku francuskim dla Szwajcarów. Uczestniczy w niej od 10
do 20 osób. Coraz lepiej rozwija si´ ognisko polonijne, za które jest odpowiedzialna pani Jolanta Koszty∏a. Cieszymy si´, ˝e chocia˝ na jeden rok mamy
w ka˝dà niedziel´ tego samego kap∏ana. Msza dla
Polaków sprawowana jest w ka˝dà niedziel´;
ostatnio kaplica bywa prawie pe∏na.
Uczestniczymy w ˝yciu miejscowego KoÊcio∏a, np. bierzemy udzia∏ w Drodze Krzy˝owej w Wielki Piàtek we Fryburgu, w wielkiej procesji Bo˝ego
Cia∏a, zaÊ m∏odzi uczestniczà np. w Êwićie Biblii.
W ka˝dà 2. i 4. niedziel´ miesiàca odbywajà
si´ zajćia z j´zyka polskiego i katechezy. Dzieci
ch´tnie uczestniczà w akademiach zwiàzanych ze
Êwi´tami narodowymi i koÊcielnymi
Neuchatel
(Âwi´to Niepodleg∏oÊci, jase∏ka, Êwi´to Konstytucji 3 maja, itp). W Roku Chopinowskim 2010
w naszym oÊrodku odby∏y si´ koncerty muzyki powa˝nej, które przynios∏y pozytywny oddêwi´k
wÊród Polonii i Êrodowiska szwajcarskiego.
Bierzemy czynny udzia∏ w pielgrzymkach
na Wielkà Prze∏ćz Âw. Bernarda i do Einsiedeln.
Coraz lepiej uk∏ada si´ wspó∏praca z KoÊcio∏em lokalnym. Bardzo pr´˝nie dzia∏a rada duszpasterska, dzi´ki której jest mo˝liwa realizacja tak
wielu projektów, a tak˝e sprawy liturgii, Êwiàt,
Êwi´ta patronalnego, pielgrzymek. Wa˝nà sprawà
integracyjnà, zw∏aszcza w miesiàcach letnich, stanowià spotkania po Mszy Êw. Przy okazji ró˝nego
rodzaju uroczystoÊci zapraszamy cz∏onków miejscowych w∏adz i ró˝nych gremiów tutejszej parafii.
Cieszymy si´ z du˝ego zaanga˝owania ludzi Êwieckich w regularne przygotowanie liturgii.
Naszà najwi´kszà troskà jest pozyskanie
na sta∏e, tzn. przynajmniej na pi´ç lat, jednego kap∏ana, poniewa˝ w dotychczasowej praktyce w naszym oÊrodku kap∏an zmienia∏ si´ co roku. W tej
chwili mamy ksi´dza Karola Ciurko, który otrzymuje stypendium ze Stowarzyszenia Przyjació∏ PMK
w Marly. ObecnoÊç jednego kap∏ana jest bardzo
wa˝na, poniewa˝ w zró˝nicowanym Êrodowisku
potrzeba jest kogoÊ, kto b´dzie zna∏ miejscowà
spo∏ecznoÊç. Trzeba zaznaczyç, ˝e w okolicach
Murten, Payerne, Ins pracuje sezonowo kilkuset
Polaków, którzy nie majà mo˝liwoÊci dotarcia
do Marly na Msz´ Êw. Nasza m∏odzie˝ i dzieci te˝
potrzebujà kap∏ana, który by ich pozna∏. Jest to bardzo pilna sprawa do za∏atwienia w najbli˝szym czasie. Byç mo˝e uda∏oby si´ dzi´ki pomocy Migratio
znaleêç rozwiàzanie sytuacji w ten sposób, ˝e kap∏an by∏by cz´Êciowo zatrudniony w miejscowej
parafii i jednoczeÊnie s∏u˝y∏ polskiej wspólnocie.
Oprawa muzyczna i liturgiczna jest coraz lepsza. Mamy bardzo uzdolnionà muzycznie m∏odzie˝.
Zale˝y nam na jednoczeniu w Misji m∏odzie˝y, która ju˝ tu si´ urodzi∏a i wychowa∏a, aby lepiej pozna∏a polskà kultur´ i tradycj´.
MyÊlàc o najbli˝szej przysz∏oÊci, mamy wiele
rozpocz´tych inicjatyw zwiàzanych z beatyfikacjà
Ojca Âwi´tego Jana Paw∏a II. Zamierzamy zorganizowaç transmisj´ uroczystoÊci z Watykanu na du˝ym ekranie w kaplicy PMK w Marly (szczególne
podzi´kowanie Fundacji im. O. Bocheƒskiego za sfinansowanie zakupu ekranu i projektora multimedialnego). B´dà projekcje filmów o Janie Pawle II.
Jest og∏oszony konkurs plastyczny dla dzieci
z oÊrodka duszpasterskiego w Marly – „Jan Pawe∏ II – nasz Papie˝”, a uzdolniona artystycznie
m∏odzie˝ i dzieci w ho∏dzie Janowi Paw∏owi II wystàpi w mini koncertach.
„Droga do Êwi´toÊci na fotografiach” to tytu∏
wystawy poÊwićonej osobie Karola Wojty∏y – Jana Paw∏a II, a „Moje spotkania z Janem Paw∏em II”
b´dzie nazwà zak∏adki na stronie internetowej PMK
zawierajàcà Êwiadectwa i fotografie ze spotkaƒ
z Janem Paw∏em II.
W Wielkim PoÊcie w ka˝dy piàtek odb´dzie si´
Droga Krzy˝owa w kaplicy w Marly z rozwa˝aniami
Jana Paw∏a II, przygotowana przez poszczególne
stany. W naszej wspólnocie czcimy te˝ pami´ç
wielkiego Rodaka, pami´tajàc o jego dziele ˝ycia
i naÊladujàc Go – takà próbà b´dzie „Adopcja
na odleg∏oÊç” polegajàca np. na comiesićznym
op∏acaniu potrzeb dziecka z kraju Trzeciego Âwiata
i utrzymywania z nim listownego kontaktu.
25 marca, w Dzieƒ Âwi´toÊci ˚ycia, odb´dzie
si´ konferencja na temat „Jan Pawe∏ II w obronie
˝ycia ludzkiego”, podczas której podejmiemy si´
duchowej adopcji dzieci. Planujemy te˝ zorganizowanie majowego koncertu maryjnego, który zadedykujemy Ojcu Âw. Janowi Paw∏owi II.
Sprawozdanie: Joanna Meyer
15
475
4/4/11
7:52 PM
PREZENTACJA
Page 16
Neuchâtel
85, Faubourg de I'Hôpital de la
Providence, 2001 Neuchâtel
ks. Pawe∏ Mielnik
Rada duszpasterska: Magdalena Lipiƒska-Dubert (przewodniczàca)
W
SZWAJCARII
W najbli˝szej przysz∏oÊci – zw∏aszcza od maja
– mo˝emy spodziewaç si´ wzrostu nowych przyjezdnych, których b´dzie coraz trudniej pomieÊciç
w obecnej kaplicy przyszpitalnej. Kolejnym wyzwaniem b´dzie zorganizowanie edukacji j´zykowo-katechetycznej dla naszych najm∏odszych.
Sprawozdanie:
Magdalena Lipiƒska-Dubert
wspólnoty i podtrzymywania przyjaêni. Frekwencja
na Mszy Êw. waha si´ w granicach 20 – 30 osób.
Stosunki z KoÊcio∏em szwajcarskim sà poprawne.
Sprawozdanie:
ks. dr. Grzegorz Domaƒski
Winterthur
KoÊció∏ St. Joseph, Nagelseestrasse 46, 8406 Winterthur
Stan obecny
Od paêdziernika ubieg∏ego roku nowym duszpasterzem w naszym oÊrodku jest ks. Pawe∏ Mielnik. Wspólnie uczestniczymy we Mszy Âwi´tej
dwa razy w miesiàcu, w 2. i 4. niedziel´ w kaplicy
przy Szpitalu de la Providence.
Po ka˝dej Mszy Êw. spotykamy si´ w kafeterii,
aby porozmawiaç, a przy okazji wypiç kaw´ i dzieliç si´ ciastem upieczonym specjalnie na t´ w∏aÊnie okazj´.
Od niedawna posiadamy zak∏adk´ na stronie
internetowej Misji. Do Polaków, którzy mieszkajà
w Szwajcarii 20 i wićej lat, w ciàgu ostatnich kilku lat do∏àczyli m∏odzi, którzy stanowià znaczàcà
cz´Êç naszych parafian. Dzi´ki nim w naszym
oÊrodku pojawi∏y i pojawiajà si´ dzieci. W sezonie
wiosenno-letnim na Msze Âwi´te przychodzà równie˝ pracownicy sezonowi zatrudnieni w lokalnych
winnicach i przy pracach budowlanych. Palàcym
problemem do rozwiàzania jest objćie opiekà
duszpasterskà wielkiej rzeszy pracowników sezonowych. W tym roku, w styczniu – pierwszy raz
od kilku lat – odby∏o si´ spotkanie op∏atkowe po∏àczone z przedstawieniem na temat Êwi´ta Objawienia Paƒskiego w ciekawej wersji teatrzyku cieni
z udzia∏em najm∏odszych, a tak˝e konkurs wiedzy
na temat tego Âwi´ta. Spotkanie zorganizowaliÊmy dzi´ki wsparciu proboszcza z lokalnej parafii,
który zawsze okazuje nam wiele sympatii i ˝yczliwoÊci. Cieszymy si´, ˝e powo∏ana zosta∏a nowa rada duszpasterska.
Obecnie przygotowujemy si´ do radosnego
wydarzenia, jakim b´dzie beatyfikacja Jana Paw∏a II. Ju˝ od marca rozpoczniemy duchowe çwiczenia przed tà uroczystoÊcià poprzez ponowne zas∏uchanie si´ w nauczanie Ojca Âwi´tego, które ks.
Pawe∏ b´dzie odtwarza∏ przed ka˝dym spotkaniem.
W drugà niedziel´ maja odb´dzie si´ uroczysta
Msza Âwi´ta, a nast´pnie nabo˝eƒstwo dzi´kczynne. Na ten dzieƒ planujemy równie˝ program artystyczny w udzia∏em naszych parafian, zw∏aszcza
m∏odego pokolenia. ChcielibyÊmy przedstawiç Jana Paw∏a II, nie tylko jako Êwi´tego, ale tak˝e jako
cz∏owieka, który potrafi∏ znakomicie nawiàzaç kontakt z ka˝dym rozmówcà. B´dziemy wspominaç
anegdoty i b∏yskotliwe, pe∏ne humoru historie z ˝ycia Papie˝a pokazujàce go jako studenta, dyplomat´, polityka, przyjaciela m∏odzie˝y, turyst´, jako
prawdziwego cz∏owieka.
16
St. Gallen
Kaplica Herz Jesu przy Katedrze,
Klosterplatz, 9001 St. Gallen
ks. Jacek Jeruzalski
Rada duszpasterska: Jerzy Stawarz (przewodniczàcy), Edward KiereÊ, Julia Lauber,
Jolanta Krumplewska, Barbara Frank
ks. Jacek Jeruzalski
Stan obecny
Relacja z OÊrodka St. Gallen b´dzie zamieszczona w nast´pnym numerze „WiadomoÊci”.
W naszym oÊrodku Msze Âwi´te odprawiane
sà w drugà i trzecià niedziel´ miesiàca. Co roku
mamy rekolekcje adwentowe i wielkopostne, organizujemy spotkanie op∏atkowe, wizyt´ duszpasterskà w domach wiernych. Âwi´tujemy uroczystoÊç
Wszystkich Âwi´tych oraz uroczystoÊci przy pomniku na Cmentarzu Rosenberg w Winterthur.
Uczestniczymy w nabo˝eƒstwie ró˝aƒcowym,
w Drodze Krzy˝owej. Mamy mo˝liwoÊç korzystania
z sakramentu pojednania i pokuty. Wa˝nà dla nas
sprawà sà rekolekcje Odnowy w Duchu Âwi´tym
– inicjatywa tegoroczna jest w trakcie realizacji.
Msze Âwi´te sà wspólne z parafià szwajcarskà
St. Josef w Winterthur. Po mszach spotykamy si´
w obr´bie naszej wspólnoty i staramy o naszà integracj´. Bierzemy udzia∏ w akcjach charytatywnych.
Sprawozdanie: Jerzy Stawarz
Stabio
St. Gallen
Wettingen
KoÊció∏ St. Anton, Zentralstrasse 59, 54300 Wettingen
ks. Grzegorz Domaƒski
W kaplicy koÊcio∏a St. Anton w ka˝dà 4. niedziel´ miesiàca odprawiana jest Msza Êw. Po Eucharystii ma miejsce wspólne spotkanie przy kawie,
które stanowi doskona∏à okazj´ do konsolidacji
Parafia Santi Giacomo e Cristoforo,
Piazza Maggiore 1, 6855 Stabio
ks. pra∏at Andrzej Radziszowski
Stan obecny
Polacy mieszkajàcy w kantonie Ticino/Tessyn
od niedzieli, 20 marca b. r. uczestniczà we Mszy
Âwi´tej odprawianej w parafii Stabio, której proboszczem jest ks. pra∏at Andrzej Radziszowski.
Msza Êwi´ta sprawowana jest w trzecià niedziel´
miesiàca o godz. 17.00.
WczeÊniej miejscem sprawowania Eucharystii
w j´zyku polskim by∏a kaplica – oratorium de San
Giuseppe znajdujàce si´ przy wejÊciu do Parku Vil-
475
4/4/11
7:52 PM
Page 17
PREZENTACJA
W
SZWAJCARII
w takich wydarzeniach, jak przygotowanie
palm na Niedziel´ Palmowà, Pfareikonvent czy
Völkertag, nie ma udzia∏u Polonii jako grupy. Inne Misje majà na miejscu swojego duszpasterza i wraz z nim uczestniczà w takich wydarzeniach parafii. W liturgii uczestniczy od dwudziestu do pi´çdziesićiu wiernych. Du˝a cz´Êç
wiernych to sezonowi pracownicy rolni, wyje˝d˝ajàcy cz´sto do kraju. Innym mankamentem
jest brak kontaktu z Polskà Misjà m∏odzie˝y
w drugim pokoleniu Polaków.
Sprawozdanie: Jan Sroka
(OÊrodek reprezentowa∏
Artur Krzemiƒski)
Zug
Zuchwil
Kaplica Zgromadzenia Sióstr
Klawerianek, Oswaldgasse 17,
6300 Zug.
Stan obecny
KoÊció∏ Santi Giacomo e Cristoforo w Stabio
la Negroni w Vezia, tu˝ przy Lugano. Miejsce to ma
historyczne znaczenie dla Polski, bowiem w kaplicy
grobowej parku przez pewien czas znajdowa∏a si´
urna z sercem Tadeusza KoÊciuszki.
Zuchwil
KoÊció∏ parafialny St. Martin,
Hauptstrasse 32, 4528 Zuchwil
i ksi´˝a z Marly.
Rada duszpasterska: Jan Sroka (przewodniczàcy), Teresa Achermann, Regina Roczniok,
Ewa Stoltmann
W oÊrodku PMK w Zuchwilu Msze Âwi´te
odbywajà si´ w 1. niedziel´ miesiàca w koÊciele parafialnym pod wezwaniem Âw. Marcina
w Zuchwilu. Wyjàtek stanowi Msza Êw. majowa, gdy˝ jest to msza polowa po∏àczona z nabo˝eƒstwem majowym i majówkà w lesie.
W okresie Adwentu i Wielkiego Postu Msza
Êw. po∏àczona jest z rekolekcjami. Ponadto
uczestniczymy w Drodze Krzy˝owej w Verena
Schlucht w Wielki Piàtek, Êwićimy pokarmy
w Wielkà Sobot´.
W trzecià niedziel´ paêdziernika z okazji rocznicy Êmierci Tadeusza KoÊciuszki jest specjalna Msza
Âwi´ta. Równie˝ mamy msze w drugi dzieƒ Âwiàt
Bo˝ego Narodzenia i Wielkanocy. Przed ka˝dà mszà
jest mo˝liwoÊç spowiedzi.
Wspó∏praca z parafià miejscowà uk∏ada
si´ nam bardzo dobrze. Dzi´ki polskim pamiàtkom na terenie parafii (grób Tadeusza KoÊciuszki i polska kaplica) Misja Polska jest ho∏ubiona
przez w∏adze parafii. Tutejszy duszpasterz, diakon Paul Bühler, ch´tnie uczestniczy w naszych
uroczystoÊciach i s∏u˝y swojà pomocà, gdy
w przygotowaniu uroczystoÊci pojawiajà si´ jakieÊ trudnoÊci. Mo˝emy korzystaç z sali parafialnej na spotkania po liturgii. Dzi´ki temu, ˝e
jestem cz∏onkiem rady parafialnej, nasz oÊrodek ma dobre kontakty z gospodarzami parafii
i bie˝àce informacj´ o tym, co ze strony Szwajcarów czeka nas w przysz∏oÊci.
Polonia w rejonie Solothurn jest bardzo
rozproszona. Wierni spotykajàcy si´ na liturgii
mieszkajà na terenie ró˝nych parafii w promieniu oko∏o 40 km od Solothurn, nie sà zwiàzani
z ˝yciem parafii w Zuchwilu. W samym Zuchwilu mieszka zaledwie kilka rodzin. Stàd
ks. Artur Czàstkiewicz
Rada duszpasterska: Marcin Zió∏ek
(przewodniczàcy)
Stan obecny
Zug jest ma∏ym oÊrodkiem duszpasterskim.
Siedzib´ swojà ma w klasztorze sióstr klawerianek
przy Oswaldgasse 17. We Mszy Âwi´tej regularnie
bierze udzia∏ od 30-50 osób; sprawowana jest raz
w miesiàcu, jak równie˝ z okazji wielkich Êwiàt.
W ostatnim roku w OÊrodku podejmowano
nast´pujàce wiele inicjatyw. Przed ka˝dà Mszà
Êw. prowadzona jest przez duszpasterza katecheza dla dzieci w wieku do 12 lat. W marcu
odby∏y si´ rekolekcje wielkopostne, a w grudniu adwentowe. Po ka˝dej z Mszy Êw. by∏a okazja do wspólnego spotkania przy stole, zaÊ
w Wielkanoc i w Bo˝e Narodzenie urzàdzono
wspólny posi∏ek Êwiàteczny. We wrzeÊniu odby∏a si´ msza polowa w dolinie Lorze w Baar
po∏àczona ze spotkaniem integracyjnym;
w grudniu urzàdzono dla dzieci spotkanie ze
Êw. Miko∏ajem. Dzia∏a strona internetowa
oÊrodka.
Pragn´libyÊmy ponownego wzrostu liczby Polaków bioràcych udzia∏ w Eucharystii, a przede
wszystkim przyciàgnićia do wspólnoty m∏odych
rodzin z dzieçmi. Msza Âwi´ta musia∏a zostaç przeniesiona na godziny popo∏udniowe ze wzgl´du
na obowiàzki ks. Czàstkiewicza w parafii szwajcarskiej. Jest potrzeba sta∏ej formacji dla pog∏´bienia
liturgii i znajomoÊci Pisma Âwi´tego.
Sprawozdanie: Marcin Zió∏ek
17
475
4/4/11
7:52 PM
PREZENTACJA
Page 18
W
SZWAJCARII
Zurych
KoÊció∏ Herz Jesu,
8003 Zürich-Wiedikon,
Aemtlerstr./Gertrudstr.
ks. Artur Czàstkiewicz
Rada duszpasterska: Tomasz Lenart
(przewodniczàcy), Ma∏gorzata Milczuk,
Dariusz Milczuk, Tadeusz Kad∏ubowski,
Ewa Kad∏ubowska, Kamila Neupert,
Aldona Pieƒkowska-Szeling
Stan obecny
Kanton Zurych jest najwi´kszym skupiskiem
Polaków w Szwajcarii. We Mszach Âwi´tych niedzielnych w KoÊciele Herz Jesu w Zurychu regularnie uczestniczy oko∏o 400 do 500 wiernych. Z okazji Êwiàt narodowych i koÊcielnych, takich jak
np. 11 listopada, 3 maja, Âwi´ta Wielkanocne,
Âwi´ta Bo˝ego Narodzenia we Mszy Êw. bierze
udzia∏ nawet do 650 osób.
Msza Êw. celebrowana jest w ka˝dà niedziel´
o godzinie 12.15; w pierwszy piàtek miesiàca o godzinie 19.30 (w j´zykach polskim i niemieckim),
w pierwszà sobot´ miesiàca o godz. 15.00 (zmiana
z godziny 18.00) oraz w Êwi´ta i uroczystoÊci nakazane. Zawsze przed i po Mszy Êw., a tak˝e po telefonicznym uzgodnieniu, jest mo˝liwoÊç przystàpienia
do sakramentu spowiedzi. G∏ównym celem dzia∏alnoÊci oÊrodka w Zurychu jest opieka duszpasterska
nad migrantami oraz wspó∏praca z parafià szwajcarskà, na terenie której si´ znajduje. Celem tej wspó∏pracy ma byç harmonijne dzia∏anie obydwu wspólnot, wzajemne zbli˝anie si´ i poznawanie. Na tym
gruncie mamy ju˝ wiele sukcesów i bardzo pozytywnych odg∏osów z KoÊcio∏a lokalnego.
Wa˝nà rzeczà jest to, ˝e przewodniczàcy rady
parafialnej Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jest
jednoczeÊnie cz∏onkiem szwajcarskiej rady parafii
Herz Jesu. Duszpasterstwo w Zurychu jest bardzo
rozbudowane i obejmuje ró˝ne obszary: od diakonii
przez liturgi´ a˝ po pomoc socjalnà. Wymaga to
sta∏ego zaanga˝owania wszystkich grup, które
dzia∏ajà na terenie wspólnoty Zurychu. W perspektywie widzimy olbrzymie mo˝liwoÊci rozwojowe
tego oÊrodka, zw∏aszcza w kontekÊcie maja 2011
roku, kiedy spodziewamy si´ nap∏ywu migracji Polaków. Z pewnoÊcià niesie to ze sobà wiele nowych wyzwaƒ zw∏aszcza w zakresie pierwszej pomocy osobom przyje˝d˝ajàcym do Szwajcarii w poszukiwaniu lepszego ˝ycia. Obserwujemy tendencj´ wzrostu liczby osób przychodzàcych do Misji
i proszàcych o pomoc socjalnà. Pojawiajà si´ tak˝e
osoby, dla których Szwajcaria jest punktem przejÊciowym. Nie mo˝emy ich zostawiç bez opieki i dachu nad g∏owà. Temat ten jest równie˝ powodem
dyskusji podczas spotkaƒ rady duszpasterskiej.
18
Zurych
W oÊrodku duszpasterskim w Zurychu dzia∏ajà
grupy duszpasterskie:
Odnowa w Duchu Âwi´tym – spotkania
w ka˝dy wtorek o 19.30 w parafii Herz Jesu;
grupa bierze udzia∏ przed spotkaniem we
Mszy Êw. w j´zyku niemieckim;
˚ywy Ró˝aniec – spotkania w 1. niedziel´
miesiàca po Mszy Êw.;
Rodzina Przyjació∏ Radia Maryja – spotkania
w 1. sobot´ miesiàca o godz. 18.00;
grupa ministrantów – spotkania raz w tygodniu na pó∏ godziny przed Mszà Êw.;
schola – spotkania z wykwalifikowanà osobà
raz w miesiàcu;
Podwórkowe Kó∏ko Ró˝aƒcowe – spotkania
raz w miesiàcu;
grupa liturgiczna (oko∏o 20 osób);
rada parafialna – spotkania raz w miesiàcu;
Przy OÊrodku Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu dzia∏a Szko∏a Niedzielna, w której odbywajà si´
zajćia z religii, historii oraz j´zyka polskiego. Odbywa si´ tam równie˝ przygotowanie do I Komunii
Âwi´tej oraz bierzmowania (spotkania trzy razy
w miesiàcu). W naszym oÊrodku regularnie organizowane sà katechezy przedma∏˝eƒskie.
Planujemy utworzenie grupy opiekujàcej si´
chorymi. Pragn´libyÊmy zwi´kszyç etat dla sekretarki w naszym oÊrodku.
Bezsprzecznie naszym wspólnym marzeniem
jest stabilizacja sytuacji w Misji – chcemy mieç
etat dla swojego duszpasterza w Zurychu.
Sprawozdanie: Tomasz Lenart
OÊrodki Duszpasterskie PMK
w kantonie Valais/Wallis:
Charrat, Visp, Sion, Monthey
Rada duszpasterska wspólna dla oÊrodków
PMK w kantonie Wallis: Andrzej Leszczyƒski
(przewodniczàcy), Izabela Mabillard, Witold
Kedra
Charrat
KoÊció∏ St-Pierre et St-Paul,
rue de lÈglise, 1906 Charrat
Pos∏uga duszpasterska jest sprawowana przez
ksi´˝y z Marly. Ta ma∏a miejscowoÊç w naszym
kantonie uros∏a w szybkim tempie do najwi´kszego
oÊrodka w kantonie Wallis dzi´ki rodakom przyje˝d˝ajàcym do pracy w rolnictwie na okres 6 – 8
miesićy. Regularnie uczestniczy w Mszach Âwi´-
475
4/4/11
7:52 PM
Page 19
PREZENTACJA
tych od 60 do 70 osób. Przewa˝ajà osoby m∏ode,
wi´kszoÊci z po∏udniowo-wschodniej Polski. Mimo
ci´˝kiej pracy fizycznej dbajà te˝ o ˝ycie religijne
i starajà si´ uczestniczyç w niedzielnej liturgii. Naszym g∏ównym zadaniem jest dotarcie do jeszcze
wi´kszej liczby osób, poniewa˝ w sezonie pracuje
tutaj kilkuset osób.
Visp
Kaplica w Paulusheim,
Paulusheimstrasse 3, 3930 Visp
ks. Jan Andres
Z inicjatywy Sióstr OpatrznoÊci Bo˝ej pracujàcych w tutejszym Domu Starców „Paulusheim”,
pierwsze Msze Âwi´te w ka˝dà pierwszà niedziel´
miesiàca w Vispie by∏y odprawiane ju˝ od 1985 roku przez Êp. ksi´˝y: Stefana Kierbca SCJ, Aleksandra Gruzewskiego, a do 2005 roku przez Êp. ksi´dza
Czes∏awa Czerwiƒskiego.
Od wrzeÊnia 2006 pos∏ug´ kap∏aƒskà zapewnia nam ofiarnie ksiàdz Jan Andres z archidiecezji
katowickiej. W pierwszych latach na Msze Âwi´te
ucz´szcza∏a regularnie grupa ok. 10 – 15 osób,
a od momentu wstàpienia Polski do Unii Europejskiej, sukcesywnie zwi´ksza si´ uczestnictwo.
Nowi cz∏onkowie wspólnoty sà to w wi´kszoÊci m∏odzi ludzie pracujàcy w rolnictwie lub na winnicach, mieszkajàcy w rejonie Sierre i Sion, przebywajàcy na kilkumiesićznych kontraktach. Ich sytuacja materialna, krótkoterminowe kontrakty i inne
czynniki, jak np. znaczne oddalenie od KoÊcio∏a, znikoma znajomoÊç tutejszych j´zyków, powodujà
niezrozumienie i post´pujàcà izolacj´.
Cz∏onkowie naszych trzech oÊrodków starajà
si´ w miar´ mo˝liwoÊci nieÊç Polakom pomoc prawnà i j´zykowà, s∏u˝à informacjà o Mszach Âwi´tych,
mo˝liwoÊci przystàpienia do spowiedzi, itd. OÊrodek
w Visp w po∏àczeniu z oÊrodkiem w Sion i Charrat
organizuje regularnie rekolekcje dzi´ki kap∏anom
z PMK Marly, jak i spotkania poÊwićone tematyce
religijnej, projekcje filmów o treÊci religijnej i patriotycznej. W miesiàcach ró˝aƒcowych mamy wspólny
ró˝aniec w Visperteminen. Troszczymy si´ o pomoc
finansowà dla inicjatywy „Dom Pokoju” w Betlejem
(Ziemia Âwi´ta). Corocznie pielgrzymujemy do La
Salette, Ars, Rzymu, Einsiedeln, Grand St. Bernard
i innych miejsc pielgrzymkowych.
W najbli˝szym czasie organizowana jest pielgrzymka do Rzymu na uroczystoÊç beatyfikacji Jana Paw∏a II. Musz´ przyznaç, ˝e od ostatniego mojego wystàpienia w 2009 roku, prezentujàcego nasze oÊrodki, Polacy mieszkajàcy w Kantonie Valais
dali wyraz wspania∏ej chrzeÊcijaƒskiej solidarnoÊci
i zaanga˝owania, m. in. poprzez zorganizowanie
trzech transportów dla ofiar powodzi tysiàclecia
z diecezji sandomierskiej (w sumie a˝ 30 ton da-
rów!). Akcja ta by∏a pi´knym przyk∏adem polskiej
solidarnoÊci dla naszych przyjació∏ Szwajcarów,
którzy równie˝ bardzo aktywnie uczestniczyli w akcji zbierania darów. Dzi´ki du˝emu wsparciu Rektora Misji w Marly zorganizowaliÊmy dzi´kczynny
koncert fortepianowy dla osób wspierajàcych (Polacy i Szwajcarzy) akcje pomocy dla powodzian
w Polsce (2010). Poczucie wi´zi z PMK w Marly
jest coraz silniejsze dzi´ki m. in. aktywnemu wspieraniu przez Misj´ w Marly naszych akcji charytatywnych i ofiarnà pos∏ug´ duszpasterskà.
Nale˝y zaznaczyç, ˝e rada duszpasterska
w Visp, która powsta∏a ponad 10 lat temu, praktycznie od tego czasu nie uleg∏a zmianie – a istnieje taka potrzeba. Istotnà alternatywà dla istniejàcej
sytuacji jest stworzenie wspólnej rady duszpasterskiej dla dwóch oÊrodków: Visp i Sion. W tym celu
prowadzone sà intensywne rozmowy mi´dzy
cz∏onkami tych wspólnot. B´dzie to z pewnoÊcià
korzystne dla obydwu wspólnot.
Sion
Kaplica Sióstr Bo˝ej OpatrznoÊci,
Rue de Gravelone 6,
1950 Sion/Sitten
ks. Pawe∏ Mielnik
Pierwsze Msze Âwi´te odby∏y si´ w 2002 roku z inicjatywy pani Izy Mabillard i Sióstr OpatrznoÊci Bo˝ej, równie˝ pracujàcych w Domu Starców
w Sion. Staraniem sióstr i wiernych w pierwszych
latach dzia∏alnoÊci zorganizowano szkó∏k´ nauki religii i j´zyka polskiego dla dzieci. OÊrodek w Sion
w swych poczàtkach charakteryzowa∏ si´ przede
wszystkim rodzinami polsko-szwajcarskimi, stàd
kontakt z j´zykiem polskim i polskimi zwyczajami
by∏ wa˝nym elementem tej wspólnoty. Msze Âwi´te w ka˝dà trzecià niedziel´ miesiàca odprawiane
W
SZWAJCARII
sà przez ksi´˝y z Misji, a przez pewien okres przez
ks. Jana Andresa z Visp. Uczestniczy coraz wićej
wiernych doje˝d˝ajàcych z Górnego i Dolnego Wallis. Tak jak i w dwóch pozosta∏ych oÊrodkach sà organizowane spotkania op∏atkowe i wielkanocne.
Monthey
Chapelle du Closillon, Chemin
dÀrche, 1870 Monthey
OÊrodek duszpasterski w Monthey – jeden z
najstarszych w kantonie Valais – powsta∏ dzi´ki inicjatywie pani Alicji Dydyƒskiej i jej m´˝a. Msza
Âwi´ta w j´zyku polskim sprawowana by∏a regularnie w drugà niedziel´ miesiàca przez ksi´˝y z Misji w
Marly. Jednak w zwiàzku z malejàcà liczbà wiernych
(kilka osób) w maju 2008 roku zosta∏o tymczasowo
zawieszone odprawianie niedzielnych Mszy Êw.
Ksiàdz Rektor PMK rozwa˝a w najbli˝szym czasie
przywrócenie funkcjonowania oÊrodka w Monthey.
Zadania na przysz∏oÊç OÊrodków
w Kantonie Wallis
Na zakoƒczenie pragn´ podkreÊliç jeszcze raz,
jak wielkie zadania stojà przed naszymi wspólnotami. Jak wiemy, od 1 maja 2011 zniesiony zostanie
szwajcarski system kontyngentów do pracy. Kanton
Valais z jego typowà rolniczo – turystycznà strukturà b´dzie z ca∏à pewnoÊcià kantonem o bardzo du˝ym nap∏ywie Polaków do prac sezonowych. Trudno
podaç dok∏adnà liczb´ (osobiÊcie myÊl´ o kilkuset
osobach), ale zdajemy sobie spraw´ jak du˝e b´dà
duszpasterskie potrzeby, a jak ma∏e mo˝liwoÊci pos∏ugi kap∏aƒskiej ma aktualnie PMK w Szwajcarii.
Naszym zdaniem, nawet cz´Êciowa pomoc polskich kap∏anów pracujàcych na parafiach szwajcarskich nie rozwià˝e tej sytuacji i konieczna jest permanentna pomoc kap∏anów z Misji w Marly.
Sprawozdanie: Andrzej Leszczyƒski
19
475
4/4/11
7:52 PM
Page 20
Szkolny Punkt Konsultacyjny
im. Wac∏awa Micuty
przy Sta∏ym Przedstawicielstwie
Rzeczypospolitej Polskiej
przy Biurze ONZ w Genewie
Szko∏a Polska w Genewie powsta∏a
w ramach systemu polskich szkó∏ dzia∏ajàcych za granicà i funkcjonuje jako Szkolny
Punkt Konsultacyjny przy Sta∏ym Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ w Genewie. Szko∏a finansowana jest przez Ministerstwo Edukacji Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej. Realizuje program nauczania ustalony przez Zespó∏ Szkó∏ dla
Dzieci Obywateli Polskich Czasowo Przebywajàcych za Granicà z siedzibà w Warszawie, który w listopadzie 2010 roku
zmieni∏ nazw´ na OÊrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicà.
Program nauczania obejmuje polskà
szko∏´ podstawowà, gimnazjum i liceum
w nast´pujàcym zestawie przedmiotów:
j´zyk polski
historia Polski
geografia Polski
wiedza o spo∏eczeƒstwie
fakultatywnie religia
Kszta∏cenie jest realizowanie na
dwa sposoby, poprzez:
uzupe∏niajàcy plan nauczania
– zajćia szkolne raz w tygodniu
kszta∏cenie na odleg∏oÊç
– zajćia szkolne raz w miesiàcu
Na koniec roku szkolnego uczeƒ otrzymuje Êwiadectwo ukoƒczenia klasy lub szko∏y w zakresie nauczanych przedmiotów.
Âwiadectwo wydawane jest przez Ministerstwo Edukacji Narodowej Rzeczypospolitej
Polskiej.
Kontakt i informacje:
www.szkolapolska.ch
20
475
4/4/11
7:52 PM
Page 21
Zapisy do Szkó∏ i Ognisk Polonijnych
w Szwajcarii
Polska Szkoła w Zurychu
przy Polskiej Misji Katolickiej
Parafia Herz-Jesu, Ämtlerstr. 41,
8003 Zürich – Wiedikon
Zajćia w Polskiej Szkole w Zurychu odbywajà si´ w niedziel´
w salkach przy koÊciele Herz Jesu. Za∏o˝eniem Szko∏y jest wychowanie dzieci zgodnie z zasadami wiary chrzeÊcijaƒskiej i wartoÊci patriotycznych. W Szkole dzieci uczà si´ religii, j´zyka polskiego i historii.
Zajćia z j´zyka polskiego prowadzone sà dla uczniów klas I-III oraz IV i starszych. Zajćia z historii prowadzone sà dla uczniów
klas IV i starszych.
Zapraszamy te˝ bardzo serdecznie do naszej grupy przedszkolnej
(3-6 lat). W ramach Szko∏y odbywa si´ przygotowanie dzieci do przyjćia I Komunii Âwi´tej. Przygotowanie to rozpoczyna si´ w klasie I i trwa dwa lata.
Rodziców pragnàcych zapisaç swoje dziecko do naszej Szko∏y
prosimy o wype∏nienie formularza znajdujàcego si´ na stronie internetowej OÊrodka w Zurychu (www.polskamisja.ch)
Polska Szkoła
w Lozannie
Parafia St.-Nicolas de Flüe,
Avenue de Chailly 38, 1012 Lausanne
Zajćia z j´zyka polskiego odbywajà si´ w Êrody od godz. 15.30
– 18.00 w salach przy parafii St. Nicolas de Flüe w Chailly w Lozannie. Prowadzone sà w pićiu grupach wiekowych: 3-latki, 4-latki, 5-6latki, uczniowie klas I-III, uczniowie kl. IV i starsi.
Rodziców pragnàcych zapisaç swoje dziecko do naszej Szko∏y
prosimy o wype∏nienie formularza znajdujàcego si´ na stronie internetowej OÊrodka w Lozannie (www.polskamisja.ch)
Zapisy przyjmuje ks. ¸ukasz Babiarz, tel. 079 886 64 12;
[email protected]; [email protected]
Ognisko Polonijne
w Biel/Bienne
Kaplica Missione Cattolica Italiana,
Murtenstrasse 50, 2502 Biel/Bienne
Ognisko Polonijne daje dzieciom mo˝liwoÊç nauki j´zyka polskiego, promuje kultur´ polskà i dba o formacj´ religijnà. Spotkanie dla
dzieci organizowane jest ju˝ w czasie homilii, a nast´pnie lekcje prowadzone sà po Mszy Êwi´tej w ka˝dà 2. i 3. niedziel´ miesiàca w pomieszczeniach W∏oskiej Misji.
Zapisy przyjmuje pani Zofia Siemieƒska:
[email protected]
Ognisko Polonijne
w Aarau
Dom parafialny przy koÊciele St. Peter und Paul,
Laurenzenvorstadt 80, 5001 Aarau
Zajćia ogniska polonijnego od lutego br. odbywajà si´ w jednej
grupie (dzieci m∏odsze i starsze razem) o godz. 15.45 przez 60 minut
w „Aareuerstube” domu parafialnego. Prowadzi je pani mgr Aleksandra Osmelak.
Dodatkowo przed ka˝dà Mszà Êw o godz. 16.30 (20 min.) odbywajà si´ lekcje religii dla starszych dzieci (przygotowanie do I. Komunii
Âwi´tej). Szczegó∏owe informacje znajdujà si´ na stronie internetowej
OÊrodka w Aarau (www.polskamisja.ch)
Zg∏oszenia przyjmuje i informacji udziela
pan Marcin Sumila: [email protected];
tel. 76 42 02 351.
Ognisko Polonijne
w Lucernie
Parafia St. Karl, Spitalstrasse 93,
6004 Luzern
Spotkania odbywajà si´ dwa razy w miesiàcu: w 3. i 4. niedziel´
miesiàca w sali parafialnej parafii p. w. St. Karl w Lucernie
o godz. 17.00 (tj. godzin´ przed mszà Êwi´tà). Zajćia prowadzi wykwalifikowana nauczycielka nauczania poczàtkowego, pani mgr Barbara Rodriquez.
Zapisy przyjmuje pani Eliza Sienkiewicz:
[email protected]
tel. 041 937 11 75
Ognisko Polonijne
w Marly
Polska Misja Katolicka,
12 Chemin des Falaises,
1723 Marly/Fribourg
W ramach Szko∏y Niedzielnej, której zajćia odbywajà si´ w 2. i 4.
niedziel´ miesiàca po Mszy Êw. ok. godz. 11.00, proponujemy naszym
dzieciom lekcj´ religii i j´zyka polskiego. Zajćia prowadzà: s. Magdalena Sypko, p. Ewa Pogrzebska i p. Jolanta Koszty∏a.
Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z Misjà:
[email protected];
tel. 026 43 64 459
lub z ksi´dzem Karolem Ciurko:
[email protected]
21
475
4/4/11
7:52 PM
Page 22
kwiecieƒ 2011
Rekolekcje Wielkopostne
w OÊrodkach PMK
Bern
Sobota, 9 kwietnia
17.00 – Spowiedê
18.00 – Msza Êw. z naukà rekolekcyjnà
Niedziela, 10 kwietnia
11.00 – Spowiedê
Po Mszy Êw. spotkanie z Rekolekcjonistà w sali przy koÊciele
Winterthur
Niedziela 10 kwietnia
16.00 – Nabo˝eƒstwo i spowiedê
16.00 – Spowiedê
Zuchwil
Biel
8.30 – Spowiedê
17.00 – Msza Êw.
Zug
Genewa
Piàtek, 8 kwietnia
18.30 – Spowiedê
19.30 – Msza Êw. z konferencjà
Sobota, 9 kwietnia
10.00 – St. Genis – Spowiedê oraz Msza Êw. dla doros∏ych
i nauka dla dzieci
14.00 – Parafia Êw. Teresy – Spowiedê i Msza Êw. dla doros∏ych
i nauka dla dzieci
12.00 – Msza Êw.
13.00 – Gorzkie ˝ale. Spotkanie z Rekolekcjonistà. PoÊwićenie
oraz rozdanie ksià˝eczek dla dzieci komunijnych.
Marly
Sobota, 2 kwietnia
18.30 – Msza Êw.
9.00 – Spowiedê
10.00 – Msza Êw.
Neuchatel
9.00 – spowiedê
10.00 – Msza Êw
Visp
19.30 – Msza Êw
Zurych
Piàtek, 1 kwietnia
18.30 – Adoracja NajÊw. Sakramentu; okazja do spowiedzi Êw.
19.30 – Msza Êw.; adoracja NajÊw. Sakramentu (do g. 21.00);
okazja do spowiedzi Êw.
Sobota, 2 kwietnia
15.00 – Koronka do Mi∏osierdzia Bo˝ego; Msza Êw. z naukà rekolekcyjnà;
okazja do spowiedzi Êw.
12.30 – Msza Êw.; od g. 12.00 – okazja do spowiedzi Êw.
W niedziel´, 3 kwietnia ks. bp Wac∏aw Depo udzieli sakramentu
bierzmowania.
Zug
16.00 – Okazja do spowiedzi Êw.
17.00 – Msza Êw.
Droga Krzy˝owa w Solothurn – Wielki Piàtek, 22 kwietnia 2011, godz. 11.30
Rada OÊrodka Duszpasterskiego w Zuchwilu ko∏o Solothurn ju˝ po raz trzeci organizuje spotkanie wiernych, podczas którego b´dzie mo˝na iÊç Êladami Jezusa Chrystusa. Jak przed rokiem, ka˝dy z uczestników
procesji b´dzie mia∏ mo˝liwoÊç wzićia udzia∏u w modlitwach na XIV stacjach drogi Jezusa na Êmierç a tak˝e b´dzie móg∏ nieÊç krzy˝ symbolizujàcy to, co si´ sta∏o przed nieca∏ymi dwoma tysiàcami lat.
Spotykamy si´ w Wielki Piàtek, 22 kwietnia 2010 o godz. 11.30 przy pierwszej stacji Drogi Krzy˝owej
na skrzy˝owaniu ulic Riedholzstrasse i Martinsfluhweg w CH-4532 Feldbrunnen (100 metrów na pó∏noc
od parkingu nale˝àcego do koÊcio∏a Sankt Niklaus, Riedholzstrasse 2; koordynaty GPS: 47.22108, 7.54314).
22
475
4/4/11
7:52 PM
Page 23
23
475
4/4/11
7:52 PM
Page 24
Wielki Tydzieƒ 2011
w OÊrodkach PMK
Wielki Czwartek (21 kwietnia)
Bazylea – godz. 20.00 (z parafià szwajcarskà)
Genewa – godz. 20.00
Gnadenthal – godz. 20.00
Lozanna – godz. 18.30 (z parafià szwajcarskà)
Marly – godz. 20.00
Wielki Piàtek (22 kwietnia)
Bazylea – godz. 18.00
Berno – godz. 15.00
Lozanna (St-Etienne) – godz. 17.30
Winterthur – godz. 20.00
Zuchwil – godz. 11.30 Droga Krzy˝owa
Zurych – godz. 18.00
B∏ogos∏awieƒstwo pokarmów
Wielka Sobota (23 kwietnia)
Aarau – godz. 11.00
Bazylea – godz. 12.30; 19.30
Biel/Bienne – godz. 13.30
Charat – godz. 12.30
Genewa – godz. 9.00 – St. Genis
godz. 10.00 i 11.00 – Âw. Teresa
godz. 17.00 – Ste. Clotilde
(przed Liturgià Wielkiej Soboty)
Lozanna – godz. 10.00, godz. 17.00
Lucerna – godz. 17.00
Marly – godz. 10.00; 13.00
Monthey – godz. 11.30
Neuchâtel – godz. 11.00 – 12.00
Riva San Vitale (Chiesa Sta Croce) godz. 11.00
Sion – godz. 14.00
St. Gallen – godz. 11.30
Wettingen – godz. 14.00
Zuchwil – godz. 15.00
Zug – godz. 14.30
Zurych – godz. 10.00; 18.00
24
Liturgia Wielkiej Soboty
Bazylea – godz. 20.00 (razem z parafià szwajcarskà)
Genewa – godz. 18.00 Ste. Clotilde/Kaplica
Lozanna – godz. 17.00
Niedziela
Zmartwychwstania
Paƒskiego
(24 kwietnia)
Charrat – godz. 15.00
Monthey – godz. 15.00
Neuchâtel – godz. 10.00
St. Gallen – godz. 12.30
Zuchwil – godz. 17.00
Poniedzia∏ek
Wielkanocny
(25 kwietnia)
Neuchâtel – godz. 10.00
Zug – godz. 09.30
475
4/4/11
7:52 PM
Page 25
ks. dr Grzegorz Domaƒski
Jezus Król przed Pi∏atem
Czas Wielkiego Postu, a szczególnie ostatnie
dwa jego tygodnie, jest czasem rozwa˝ania m´ki
i Êmierci Jezusa Chrystusa. Opowiadanie o mće, Êmierci i zmartwychwstaniu Jezusa stanowi
najwa˝niejszà cz´Êç ka˝dej z czterech Ewangelii.
SpoÊród czterech opisów paschalnych wydarzeƒ
wyró˝nia si´ jeden, mianowicie ten z Ewangelii
wg. Âw. Jana, który czytany jest w czasie liturgii
Wielkiego Piàtku.
Specyfika Janowego opowiadania polega
na tym, ˝e Jezus w bardzo wyraêny sposób
przedstawiony jest w nim jako król. W sposób zaskakujàcy Jego królewskoÊç dochodzi do g∏osu
w∏aÊnie w momencie Jego upokorzenia i cierpienia. Jednak Jan pisze o królewskoÊci Jezusa nie
wprost, lecz prezentuje t´ godnoÊç poprzez pryzmat opisywanych wydarzeƒ, które dla niewprawnego czytelnika nie zawsze sà ∏atwe do interpretacji. Jest rzeczà charakterystycznà dla
czwartego ewangelisty, ˝e odczytuje on wydarzenia historyczne z ˝ycia Jezusa na dwóch poziomach. Obok poziomu „wydarzeniowego”, ewangelista spoglàda znacznie g∏´biej i spostrzega
znacznie wićej ni˝ zwykli bezpoÊredni Êwiadkowie. Dostrzega, ˝e opatrznoÊç Bo˝a tak kieruje
wydarzeniami, ˝e nabierajà one g∏´bokiego teologicznego sensu. Przypatrzmy si´ zatem procesowi Jezusa przed Pi∏atem (J 18, 28 – 19, 16a).
˚ydzi chcà zg∏adzenia Jezusa, dlatego przyprowadzajà go do Pi∏ata. Tylko on – jako rzymski
namiestnik – mo˝e wydaç wyrok Êmierci. Pi∏at
chce uwolnienia Jezusa, lecz tylko w celu upokorzenia wrogo do niego nastawionych ˚ydów. PoÊrodku obydwóch szamocàcych si´ partii przedstawiony jest Jezus jako rzeczywisty pan ca∏ej
sytuacji – jako prawdziwy Król. Ca∏oÊç opisu zbudowana jest z siedmiu scen.
Scena pierwsza – oskar˝enie (18, 28-32).
Oskar˝enie ˚ydów jest poczàtkowo bardzo ogólne i przewrotne: Jezus jest z∏oczyƒcà. Sam fakt
przyprowadzenia Jezusa do Pi∏ata wskazuje, jakà
kar´ przewidzieli dla Niego. W tym wypadku karà
mog∏a byç – wed∏ug rzymskiego zwyczaju – tylko
Êmierç krzy˝owa.
Scena druga – Jezus Królem (18, 33-38a).
Ju˝ na poczàtku opowiadania z ust Jezusa pada
stwierdzenie, ˝e jest On królem. Jego królestwo
nie ma jednak nic wspólnego z pot´gami tego
Êwiata. Jest On Królem niejako „inaczej”. Jego
królestwo podporzàdkowane jest prawdzie i mi∏oÊci. Pi∏at nie potrafi tego zrozumieç. Mo˝e to pojàç tylko ten, „kto jest z prawdy”.
Scena trzecia – „Nie tego, ale Barabasza”
(18, 38b-40). Pi∏at wychodzi na zewnàtrz do ˚ydów, stwierdza niewinnoÊç Jezusa i wskazuje
na mo˝liwoÊç Jego uwolnienia. Pyta: „Czy chce-
cie, abym wam uwolni∏ Króla ˚ydowskiego?” S∏owa „Król ˚ydowski” u ustach Pi∏ata sà pomyÊlane jako ironia i obelga wobec ˚ydów. Jednak Pi∏at nieÊwiadomie wypowiada najg∏´bszà prawd´,
która ma rang´ proroctwa: Jezus rzeczywiÊcie
jest Królem. ˚ydzi domagajà si´ jednak uwolnienia zbrodniarza Barabasza. Scena jest symboliczna: Cz∏owiek postawiony wobec wyboru pomi´dzy Prawdà a nieprawdà wybiera to drugie. Pi∏at
zaÊ – przedstawiciel najwi´kszej ziemskiej pot´gi
– wykazuje bezsilnoÊç i niemal ÊmiesznoÊç.
Scena czwarta – Królewski ho∏d (19, 1-3).
Po nieudanej próbie uwolnienia Pi∏at podejmuje
kolejnà. Aby oskar˝enie o królewskà uzurpacj´ nie
pojawi∏o si´ wićej, wydaje Go na ubiczowanie.
Ca∏a scena – na pierwszy rzut oka – mo˝e wydawaç si´ wy∏àcznie bolesnym wyszydzeniem Jezusa. ˚o∏nierze wk∏adajà Mu na g∏ow´ koron´
z cierni, okrywajà królewskà purpurà i szyderczo
wo∏ajà: „Witaj, Królu ˚ydowski”. Scena ta jednak
w rzeczywistoÊci stanowi nieÊwiadomy ho∏d oddawany Jezusowi – Królowi, a królewskie insygnia, które szyderczo otrzymuje, wyra˝ajà najg∏´bszà prawd´ o Nim. Ewangelista na poziomie
faktów historycznych widzi w tej scenie szyderstwo ˝o∏nierzy „koronujàcych” Jezusa. Na poziomie duchowym i symbolicznym dostrzega proklamacj´ królewskoÊci Jezusa i wyznanie wiary
w Niego. Jest to jednoczeÊnie proroctwo, które
wkrótce si´ wype∏ni: Ludzie z narodów pogaƒskich uznajà w Jezusie Pana i Króla.
Scena piàta – prezentacja Króla (19, 4-7).
W tej scenie Pi∏at wypowiada kolejne proroctwo.
Wypowiada je oczywiÊcie nieÊwiadomie, kierowany Bo˝à opatrznoÊcià. Przedstawia ˚ydom Jezusa odzianego w królewski p∏aszcz i mówi: „Oto
cz∏owiek”. Dla Pi∏ata s∏owa te sà zwyczajnym
wyrazem politowania i wspó∏czucia dla Jezusa.
Ewangelista dostrzega jednak w tej proklamacji
sens o wiele g∏´bszy: Pi∏at przedstawia Jezusa
jako „Syna Cz∏owieczego”, obiecanego Chrystu-
sa, któremu przekazane zosta∏o panowanie,
chwa∏a i królestwo – jak czytamy w Ksi´dze proroka Daniela (Dn 7, 13-14.27). Po prezentacji króla – zgodnie ze staro˝ytnym rytua∏em – powinna w tym momencie nastàpiç aklamacja ze strony zebranego t∏umu. T∏um jednak wo∏a: „Ukrzy˝uj!”. Wo∏anie t∏umu posiada tak˝e g∏´bszy sens:
Krzy˝ Jezusa ma si´ staç Jego królewskim tronem, a jego ukrzy˝owanie – intronizacjà.
Scena szósta – obawy Pi∏ata (19, 8-12). Pi∏ata drćzà wàtpliwoÊci i strach. Pyta Jezusa o Jego pochodzenie: „Skàd Ty jesteÊ?”. Jezus nie daje
odpowiedzi. Pi∏at powinien t´ odpowiedê sam odnaleêç. To nie Jezus uchyla si´ od odpowiedzi, ale
Pi∏at uchyla si´ od wiary w Jezusa. Mówi on do Jezusa: „Czy nie wiesz, ˝e mam w∏adz´ uwolniç ciebie i mam w∏adz´ ciebie ukrzy˝owaç?” Jezus odpowiada: „Nie mia∏byÊ ˝adnej w∏adzy nade mnà, gdyby ci jej nie dano z góry”. Pi∏at, s∏yszàc te s∏owa Jezusa, zapewne myÊla∏ o swoim mocodawcy – cezarze rzymskim. Jezus wskazuje jednak na to, ˝e Pi∏at jest wykonawcà Bo˝ych zamiarów i ˝e to On
(Jezus) tak naprawd´ w tym momencie jest jego
mocodawcà. To Jezus – nawet jako uwi´ziony
i oskar˝ony – jest Panem ca∏ej sytuacji.
Scena siódma – „Precz! Ukrzy˝uj
Go!„(19, 13-16a). W wielu przek∏adach czytamy,
˝e to Pi∏at „zasiad∏ na trybunale, na miejscu zwanym Lithostrotos”. Jednak˝e bardziej prawdopodobne jest t∏umaczenie, ˝e posadzi∏ on Jezusa
na tym trybunale. Jest to kulminacyjna scena ca∏ego opowiadania: Jezus zasiada na tronie. Póêniej jego prawdziwym tronem stanie si´ drzewo
krzy˝a. Dlatego ˚ydzi proroczo wo∏ajà: „Ukrzy˝uj
Go!” – nieÊwiadomie og∏aszajàc Jezusa Królem.
Wydarzenia procesu i Êmierci Jezusa
na krzy˝u w g∏´boki i poetycki sposób streszcza
autor hymnu nieszpornego z VI w.: „Ju˝ si´ spe∏nia wieczne s∏owo – pieÊni, co jà Dawid Êpiewa,
g∏oÊnà na Êwiat ca∏y mowà: Oto Bóg królowa∏
z drzewa”.
25
475
4/4/11
7:53 PM
Page 26
Wiara w zmartwychwstanie
a reinkarnacja
Bardzo godnym podziwu sà wszelkie
próby rozumienia naszej wiary. Musimy próbowaç rozumieç to, co ona g∏osi i utrzymuje, poniewa˝ w innym
przypadku stanie si´ dla nas czymÊ
martwym i niezrozumia∏ym. W najlepszym razie b´dzie tradycjà, kulturà,
czy zwyczajem utrzymywanym jedynie dla zachowania wi´zi spo∏ecznych
czy to˝samoÊci, ale bez wnikania
w treÊç. By∏oby to jawne wykoÊlawienie wiary. Tym bardziej obowiàzek refleksji czy te˝ próby interpretacji cià˝y
na nas, jeÊli chodzi o najwa˝niejszy artyku∏ wiary chrzeÊcijaƒskiej, czyli
zmartwychwstanie.
Zmartwychwstanie nie jest wydarzeniem samo zrozumia∏ym, a przecie˝
na ka˝dej niedzielnej Mszy Êw. w trakcie
„Wyznania wiary” g∏osimy, i˝ go oczekujemy. Zmartwychwstanie cia∏a nie nale˝y
przecie˝ rozumieç w tym sensie, ˝e te o to
moje obecne tkanki i koÊci przetrwajà mojà Êmierç (gdyby tak mia∏o byç KoÊció∏ nie
godzi∏by si´ na kremacj´, gdy˝ ona oznacza∏aby kres mojej nadziei na ˝ycie wieczne, co jest absurdem). Cia∏o zmartwychwsta∏e b´dzie ró˝niç si´ od mego obecnego
– widaç to w opisach ewangelicznych,
gdzie Jezus po zmartwychwstaniu np.
przenika Êciany, czy te˝ jest nierozpoznawany przez uczniów idàcych do Emaus.
Niestety, niewiele wićej wiemy. Nic wić
dziwnego, ˝e od czasu do czasu pojawiajà
si´ próby przybli˝enia sobie zmartwychwstania w terminach bardziej dla nas zrozumia∏ych. Nie wszystkie jednak takie próby sà udane.
Fascynacja w Europie religiami i koncepcjami religijnymi pochodzàcymi z Azji
zarówno w kulturze popularnej, jak i wysokiej (Schopenhauer) trwa ju˝
od XIX wieku. Mi´dzy innymi takà inspirowanà Wschodem koncepcjà jest pojćie reinkarnacji.
Czy mo˝na sobie wyobraziç zmartwychwstanie, które g∏osi chrzeÊcijaƒstwo
jako w∏aÊnie reinkarnacj´ – w´drówk´
26
dusz poprzez kolejne wcielenia? Czy tym
jest nieÊmiertelnoÊç obiecywana przez
Chrystusa?
Na te pytania odpowiedê jest zdecydowanie negatywna. Wymieni´ dwie racje
(choç oczywiÊcie nie oznacza to, ˝e sà to
racje jedyne). Po pierwsze sk∏adowà koncepcji reinkarnacji jest przekonanie o karze
i nagrodzie za to, w jaki sposób wyglàda∏o
ostatnie wcielenie. W nagrod´ otrzymuje
si´ ˝ycie najogólniej mówiàc wygodniejsze.
Konsekwentnie jednak musielibyÊmy
uznaç wszystkich obecnych ludzi biednych, zmarginalizowanych, pozbawionych
artykulacji, chorych za grzeszników, którzy
pokutujà za grzechy pope∏nione w poprzednich wcieleniach. Zaiste, bardzo prymitywna koncepcja t∏umaczàca cierpienie w ˝yciu
cz∏owieka; ale i prymitywna koncepcja dotyczàca szcz´Êcia, bo w sumie ukazujàca jako idea∏ ˝ycie bez przeszkód, bogate, uprzywilejowane. Ju˝ to wystarcza, by zniechćiç
mnie do pomys∏u interpretowania zmartwychwstania jako reinkarnacji.
Ale jest jeszcze inny powód, w moim
mniemaniu wa˝niejszy. Otó˝, gdy chrzeÊcijanie myÊlà o zmartwychwstaniu, chodzi im
o ich ˝ycie wieczne. ˚ycie po Êmierci ma
byç moim ˝yciem; to ja mam istnieç (prze˝ywaç, doÊwiadczaç) dalej. W reinkarnacji
tego elementu nie ma. Nie istniej´ dalej ja,
tylko moje ˝ycie przybiera nowà form´, ale
ju˝ nie jest mnà – nie ma moich doÊwiadczeƒ, pamići, cech charakteru, uczuç, rodziny, przyjació∏, marzeƒ, wspomnieƒ – jest
ca∏kowicie nowà osobà. Ostatecznie dla reinkarnacji niewa˝na jest indywidualna osoba, która ma istnieç wiecznie, a abstrakcyjne ˝ycie, które ma dalej trwaç, przybierajàc
coraz to nowe formy. JeÊli wa˝ne jest ˝ycie,
a nie jego formy, to ostatecznie ja, taki, jaki
dzisiaj jestem, staj´ si´ równie˝ niewa˝ny.
Jestem tylko okazjà do trwania czegoÊ bardziej abstrakcyjnego, chwilowà przygodà
w rozwoju kosmosu. I dok∏adnie ten fakt
jest ca∏kowicie nie do pogodzenia z chrzeÊcijaƒstwem, które g∏osi Êmierç Syna Bo˝ego w∏aÊnie za mnie, za mojà skromnà osob´. W ten sposób chrzeÊcijaƒstwo nadaje
ka˝dej jednostce wartoÊç nieskoƒczonà;
uznaje, ˝e ka˝da konkretna osoba zas∏uguje
na to, by ˝yç wiecznie.
Msze Êwi´te dzi´kczynne
za beatyfikacj´
Ojca Âwi´tego
Jana Paw∏a II
w OÊrodkach PMK
1 maja (niedziela)
– Gnadenthal – godz. 12.30
6 maja (piàtek)
– Lozanna – godz. 19.30
Po Mszy Êwi´tej odb´dzie si´ akademia
na temat ˝ycia i dzia∏alnoÊci Jana Paw∏a II.
Wraz ze wspólnotà szwajcarskà parafii St-Etienne i St Nicolas w dniu 30 kwietnia (sobota) 2011 w koÊciele St Etienne o godz. 19.30 odb´dzie si´ czuwanie przed beatyfikacjà S∏ugi Bo˝ego Jana Paw∏a II po∏àczone z prezentacjà multimedialnà, Êpiewem oraz recytacjà tekstów
zwiàzanych z ˝yciem i dzia∏alnoÊcià Ojca Âwi´tego. Po czuwaniu zapraszamy na pocz´stunek
do Sali obok! Dzieci z naszej Polskiej Szko∏y
przy PMK w Lozannie w dniu 1 maja (niedziela)
w koÊciele St-Etienne, po mszy Êw. przez nich
animowanej o godz. 17.00, zaprezentujà akademi´ z racji uroczystoÊci 3 – majowych.
8 maja (niedziela)
– Zurych – godz. 12.15
Opraw´ muzycznà uroczystej Liturgii dzi´kczynnej zapewni chór pod kierunkiem pani Anny
Buczek-Merz. W czasie Mszy Êwi´tej wyÊwietlona zostanie mulitmedialna prezentacja o osobie
Jana Paw∏a II.
8 maja msze Êwi´te dzi´kczynne
celebrowane b´dà tak˝e:
Bern – godz. 11.30
Neuchatel – godz. 10.00
15 maja (niedziela)
Uwaga – Ticino/Tessyn!
Nie ma Mszy Êw. w kaplicy przy parku Villa Negroni w Vezii! Od niedzieli, 20
marca 2011 r. Msza Êwi´ta w j. polskim
sprawowana jest w trzecià niedziel´
miesiàca o godz. 17.00 w parafii Stabio,
której proboszczem jest ks. pra∏at Andrzej Radziszowski (parafia Santi Giacomo e Cristoforo, Piazza Maggiore 1, 6855 Stabio).
475
4/4/11
7:53 PM
Page 27
Profesor Ludwik Bronarski
Paderewski w anegdocie
Bàdêmy szczerzy i przyznajmy si´,
˝e w biografiach wielkich i s∏awnych
ludzi najwićej pociàgajà nas anegdoty. Najch´tniej je czytamy, wy∏awiamy
je nawet nieraz, jak rodzynki z ciasta,
i najlepiej je zachowujemy w pamići.
Nic w tym dziwnego. Sà to zazwyczaj
obrazki ˝ywcem uchwycone, które zawierajà jakieÊ zajmujàce, niepowszednie wydarzenie (a w wydarzenia takie
˝ywoty ludzi wybitnych, ponad przeci´tnà miar´ wyrastajàcych, bardziej
obfitujà od ˝ywotów ludzi zwyk∏ych
i przeci´tnych), cz´sto o humorystycznym zabarwieniu. Sà to nieraz
istotne oazy na szarych, suchych
przestrzeniach tekstu (niestety wielcy
ludzie majà przewa˝nie ma∏ych biografów). Ale co wa˝niejsze, anegdoty
ukazujà nam postaç portretowanà
w ˝ywym Êwietle, przyczyniajàc si´
do szczególnie wyrazistej charakterystyki. Stàd pochodzi, ˝e biografowie
czasem nie gardzà i wàtpliwej autentycznoÊci anegdotami, je˝eli one jakiÊ
rys „bohatera” w szcz´Êliwy sposób
mogà uwydatniç. Stàd te˝ pochodzi,
˝e nieraz jednà i t´ samà anegdot´
znajduje si´ w biografiach ró˝nych
osobistoÊci. I je˝eli surowy, sumienny
historyk nieraz stwierdziç musi, ˝e
w danej anegdocie jest wićej Dichtung jak Wahrheit, to cz´sto musi tak˝e przyznaç, ˝e se non ¯ vero, ¯ ben
trovato....
Ju˝ samo nazwisko Paderewskiego
zwiàzane jest z pewnà ciekawà anegdotà. Oto w 1860 r. uda∏a si´ podobno
do cara delegacja wybitnych przedstawicieli spo∏eczeƒstwa polskiego w celu
wyjednania zmiany kursu w polityce
carskiej i uzyskania pewnych swobód.
Aby od razu rozwiaç wszelkie z∏udzenia i nadzieje, car odpowiedê swojà
rozpoczàç mia∏ do s∏ów: Pas de r˘ves,
Messieurs! – Porzuçcie wasze marzenia, panowie! Otó˝ tego samego dnia
urodzi∏ si´ w∏aÊnie Ignacy J. Paderewski (Pas-de-r˘ves-ski), ten, który
do urzeczywistnienia marzeƒ o wolnoÊci Polski mia∏ tak bardzo wybitnie
si´ przyczyniç. Przyniós∏ on ze sobà
na Êwiat niejako w samym nazwisku
swoim pami´ç krzywd narodu, to co
mia∏o byç mu w ca∏ym ˝yciu pobudkà
do dzia∏ania, has∏em do czynu i bodêcem do walki z ciemi´˝cà.
Wspomniane powiedzenie carskie
nale˝y prawdopodobnie zaliczyç
do tych s∏ów „historycznych”, które
nigdy nie zosta∏y wyrzeczone, a samà
anegdot´ do tych faktów, które nigdy
rozmowa si´ przeciàga∏a, Paderewski
zdjà∏ rće z klawiatury i w skupieniu
czeka∏. Gdy ktoÊ ze Êwity, czy nawet
sam car, zapyta∏ go wreszcie, czemu
nie gra, Paderewski mia∏ odpowiedzieç: – Kiedy NajjaÊniejszy Pan mówi, nam milczeç nale˝y! Po koncercie
Zdjćie paszportowe Ludwika Bronarskiego z 1952 roku.
Archiwum PMK w Szwajcarii, sygn. 707/2/1, s. 146.
si´ nie wydarzy∏y. Równie˝ do dziedziny legendy nale˝y opowiadanie o zachowaniu si´ Paderewskiego na koncercie dworskim w Petersburgu. Paderewski gra∏ przed carem. W pewnej
chwili spostrzeg∏, ˝e monarcha zaczyna rozmawiaç z kimÊ z otoczenia. Gdy
polecono mu jak najspieszniej Petersburg opuÊciç.
Ale t´ samà anegdot´ opowiadajà
i o Antonim Rubinsteinie. Jest to mo˝e jeden z „w´drujàcych motywów”
anegdotycznych. Je˝eli jednak przy
27
475
4/4/11
7:53 PM
Page 28
lgn´∏a ona i do Paderewskiego, to dlatego, ˝e uznano go za zupe∏nie zdolnego do takiego postàpienia. ˚e Paderewski przerywa∏ gr´, gdy mu przeszkadzano. O tym wiedzà dobrze bywalcy jego koncertów... W Lozannie,
skoro po skoƒczonym recitalu zamierza∏ dodaç na bis Walca chopinowskiego, a ktoÊ z pierwszych rz´dów wsta∏,
aby wyjÊç ze sali, Paderewski dwa razy
przerwa∏ zacz´tego Walca i dopiero
za trzecim razem w ca∏oÊci go wykona∏. We Lwowie razu pewnego przerwa∏ Nokturn Chopina w po∏owie, czekajàc (audytorium struchla∏o...) a˝
dwaj panowie w pobli˝u siedzàcy
skoƒczyli rozpocz´tà rozmow´.
Ten sam szacunek dla wykonywanego dzie∏a, jakiego Paderewski wymaga∏ od publicznoÊci, sprawi∏, ˝e nie
by∏ sk∏onny do ust´pstw z uszczerbkiem dla dzie∏a sztuki, nawet gdy
wchodzi∏y w gr´ motywy natury politycznej. Dowodem tego by∏o wydarzenie w czasie jednego z koncertów, jakie Paderewski dawa∏ w Australii.
Na sali zjawi∏ si´ gubernator, ale
z doÊç znacznym spóênieniem. Paderewski gra∏ Chopina. Etykieta wymaga∏a, aby koncert przerwano i aby
hymnem God save the King powitano
reprezentanta królewskiego. Paderewski wiedzia∏ o tym, ale wykonywanego
utworu nie przerwa∏. Gubernator poczu∏ si´ tym ura˝ony. Dopiero jakiÊ
zrćzny dyplomata wyt∏umaczy∏ mu,
˝e Paderewski jako by∏y prezydent ministrów, odznaczony bardzo wysokimi orderami, tak˝e brytyjskimi, wy˝szy jest „rangà” od gubernatora i mia∏
prawo tak postàpiç. Wszak˝e dla uniknićia podobnego konfliktu Paderewski nast´pny koncert sam rozpoczà∏
odegraniem hymnu angielskiego, co
wywo∏a∏o szalony entuzjazm publicznoÊci.
Ale cofnijmy si´ jeszcze we wczesnà m∏odoÊç Mistrza. Ju˝ jako 10-letni
ch∏opiec Paderewski by∏ goràcym patriotà o zdecydowanie zarysowanej
„orientacji” politycznej. W czasie ówczesnej wojny francusko-niemieckiej
(1870!) nie tylko ˝yczy∏ sobie goràco
zwyci´stwa Francuzów, ale i wierzy∏
w nie niezachwianà wiarà. Ojciec jego
chorowa∏ wówczas na oczy i nie mogàc czytaç gazet, kaza∏ sobie czytaç
wiadomoÊci z pola walki. Poniewa˝
wiadomoÊci te stawa∏y si´ z dnia
na dzieƒ coraz gorsze, IgnaÊ, aby ojca
nie martwiç, poczà∏ interpretowaç komunikaty wojenne w myÊli swoich
28
i ojca pragnieƒ, g∏oszàc z triumfem
urojone zwyci´stwa francuskie. Po kilku dniach ojciec, zmuszony udaç si´
do pobliskiego miasteczka, dowiedzia∏
si´ tam o w∏aÊciwym stanie rzeczy i,
wróciwszy do domu, rozgniewany zabiera∏ si´ do wymierzenia sprawiedliwoÊci za wprowadzenie go w b∏àd.
„Jak Abraham majàcy cios Êmiertelny
zadaç Izaakowi na miejscu ofiary – pisze Opieƒski w swej biografii Paderewskiego – ojciec z niebios zes∏any
pod postacià innego syna abrahamowego, a mianowicie ˝ydka golibrody
Spritza, cz∏owieka o usposobieniu pojednawczym i ∏agodnym mimo
ostrych brzytw, jakimi biegle w∏ada∏.
– Dlaczego pan chce biç to dziecko?
– pyta∏. – Gdyby ono by∏o mówi∏o
prawd´, by∏by pan z pewnoÊcià p∏aka∏
ze zmartwienia i choroby oczu by∏yby
jeszcze gorsze. Niech mu pan przebaczy! On zb∏àdzi∏ ze zbytku dobroci,
a nie ze z∏oÊci. – Wobec tak wymownej
obrony wypad∏o ojcu narz´dzie sprawiedliwoÊci z wzniesionej prawicy
i dziecko znalaz∏o przebaczenie.
Nast´pujàce opowiadanie odnosi
si´ do czasów znacznie póêniejszych,
kiedy Paderewski bawi∏ si´ ju˝ na studiach u Leszetyckiego, w Wiedniu.
Na wakacje letnie wyjecha∏ do Zakopanego i tutaj stara∏ si´ zapoznaç bli˝ej
z muzykà ludowà. Najwybitniejszym
jej reprezentantem by∏ wówczas w Zakopanem s∏ynny Bartek Obrochta.
„Pan Cha∏ubiƒski prosi∏ Bartusia – tak
o tym póêniej pisa∏ F. Gwi˝d˝ – ˝eby
zaznajomi∏ Paderewskiego z oryginalnà góralskà muzykà; „ino ˝ebyÊ nie
bra∏ od niego ˝adnego wynagrodzenia,
ja ci´ ju˝ wynagrodz´” – powtarza∏
BartuÊ s∏owa Cha∏ubiƒskiego. „Ale ta
choçbyÊ kcio∏, tobyÊ ni mio∏ co
wzioƒç. Pan Paderewski m∏odziuÊki
by∏, mio∏ se ino stancyjk´, a w ni ∏ó˝ko, stó∏, krzes∏o, fortepian i herbat´.
Bierta od takiego! A poj´tny by∏ okrutnie: co jo nute wywied, on jà ju˝ chyci∏. Jo pod nog´, on pod nog´. Te palce to mu ino Êmiga∏y po tym fortypianie... Gro∏ek mu sporo razy. I on to wicie tak pochyto∏ i tak poskrodo∏, ze ca∏om muzyk´ z tego zrobi∏...”
Mowa tu o tym Êlicznym Albumie
Tatrzaƒskim, zbyt ma∏o znanym i cenionym nawet w samej Polsce – jak to
zresztà dzieje si´ i z wielu innymi
utworami Paderewskiego, które zas∏ugiwa∏yby stanowczo na wi´ksze uznanie i rozpowszechnienie. Jeden tylko,
jego Menuet zyska∏ sobie s∏aw´ Êwia-
towà i nale˝y do najpopularniejszych
utworów w ogóle. Ma on te˝ swojà ciekawà histori´. Aleksander Âwi´tochowski, który by∏ goràcym wielbicielem Mozarta, tak opowiada o powstaniu tego Menueta: „Mi´dzy wspó∏czesnymi kompozytorami jeden jedyny
potrafi dorównaç Mozartowi, a to nasz
Paderewski w swoim Menuecie. Mia∏em szcz´Êcie przyczyniç si´ nieÊwiadomie do jego powstania. Paderewski,
kiedy jeszcze by∏ profesorem w Konserwatorium Warszawskim, odwiedza∏
mnie cz´sto. Pewnego dnia rozmawialiÊmy o Mozarcie i ja z impertynencjà,
która okaza∏a si´ szcz´Êliwà w swych
skutkach, zauwa˝y∏em, ˝e dzisiaj ˝aden kompozytor nie potrafi∏by dorównaç Mozartowi – owszem, ˝e bardzo
im do tego daleko! W odpowiedzi
na to Paderewski wzruszy∏ tylko ramionami. Ale nazajutrz przyszed∏szy
znowu do mnie, zasiad∏ do fortepianu
i rzek∏: – Zagram Panu krótki utwór
Mozarta, którego Pan wed∏ug wszelkiego prawdopodobieƒstwa jeszcze
nie zna....
I zagra∏ Menueta. By∏em zachwycony i zawo∏a∏em: – No, niech˝e mi
Pan powie. Czy dzisiaj ktoÊ móg∏by
napisaç coÊ podobnego? – sàdz´, ˝e
tak – odrzek∏ Paderewski – bo ten menuet – to moja kompozycja!...
Entuzjazm Âwi´tochowskiego ∏atwo zrozumieç mo˝na. Ale trzeba te˝
przyznaç, ˝e Âwi´tochowski by∏ widocznie wi´kszym pisarzem, jak muzykiem. Bo tylko to t∏umaczy nam,
˝e niewinna mistyfikacja Paderewskiego udaç si´ mog∏a. W rzeczywistoÊci bowiem Menuet jego jest bardzo ma∏o mozartowski. Nie jest to
ani kopia, ani naÊladownictwo. Jest
to zbyt polski menuet, z tymi kwintami w basie, które mu nadajà niemal charakter mazurka, albo z tym
cieniem s∏owiaƒskiej melancholii
w triu (Warto zwróciç uwag´ na fakt,
˝e i Menuet Chopina w jego Sonacie
c-moll, jedyny, jaki napisa∏, wpada
tak˝e w ton mazurkowy). Nawet jeÊli
Paderewski naprawd´ chcia∏ stworzyç coÊ w rodzaju Mozarta, to stworzy∏ przede wszystkim coÊ zupe∏nie
osobistego, nie pozby∏ si´ swojej oryginalnoÊci, co tylko za zas∏ug´ poczytaç mu nale˝y.
Jak wiadomo, Paderewski przez
pewien czas udziela∏ u siebie
w Riond-Bosson, oczywiÊcie bezinteresownie, nauki fortepianu kilku
szczególnie uzdolnionym m∏odym
475
4/4/11
7:53 PM
Page 29
muzykom, którzy dziÊ nale˝à do najwybitniejszych polskich pianistów.
Barwne i ˝ywe obrazki z tych lekcji
umieÊci∏ Rom Landau w swej ksià˝ce
o Paderewskim. Oto dwa obrazki,
które dobrze charakteryzujà Mistrza.
W czasie lekcji Paderewski bywa∏ surowy, wymagajàcy, bardzo krytyczny
i uwagi jego by∏y czasem zaprawione
gryzàcà ironià, ale cz´sto i humorem.
Jeden z uczniów, im bardziej Paderewski go poprawia∏, tym bardziej si´
denerwowa∏ i robi∏ b∏àd po b∏´dzie.
Po pó∏godzinnych daremnych wysi∏kach Paderewski zaczà∏ traciç cierpliwoÊç, lecz zamiast wybuchnàç gniewem, odzywa si´ z druzgocàcà pogodà ducha: – Je˝eli pan nie przestanie
lekcewa˝yç moich wskazówek, nie
dostanie pan zupy przy obiedzie!
– Napr´˝enie prys∏o od razu. Pozostali uczniowie pok∏adali si´ ze Êmiechu, bo delikwent znany by∏ ze smakoszowania i rozkosze podniebienia
niemal tyle dlaƒ znaczy∏y, co post´py
w muzyce.”
Innym razem „podczas lekcji Paderewski zauwa˝y∏, ˝e jeden
z uczniów gra szczególnie êle, z wyrazem napr´˝enia na twarzy. „Co z panem si´ dziÊ dzieje?” zapyta∏ ze spojrzeniem pe∏nym wspó∏czucia. Z pewnym wahaniem uczeƒ wyjaÊni∏, ˝e
w nocy êle spa∏ i ˝e g∏owa mu p´ka
od bólu. Paderewski wsta∏ z krzes∏a
i zawo∏a∏: „Ale˝ czemu mi pan zaraz
tego nie powiedzia∏? Na ból g∏owy ∏atwo poradziç. Prosz´ za mnà, zaraz
pana wylecz´.” Poprowadzi∏ m∏odego
cz∏owieka do swojej sypialni, posadzi∏
go na krzeÊle i, stanàwszy za nim, zabra∏ si´ do masowania mu g∏owy
i karku. Zaambarasowany m∏odzieniec zaczà∏ upewniaç po paru minutach, ˝e ból g∏owy ju˝ mu przeszed∏.
Ale Paderewski odpowiada∏ niezmiennie: „Nonsens, kochany ch∏opcze. Nie
mówi mi pan prawdy. Sàdzi pan, ˝e
ju˝ si´ zmćzy∏em. Wiem doskonale,
˝e pana g∏owa ciàgle boli”. Nic nie pomog∏y wykr´ty. Uczeƒ musia∏ si´ poddaç masowaniu, które trwa∏o ze dwadzieÊcia minut. I rzeczywiÊcie ból g∏owy w koƒcu ustàpi∏. Paderewski by∏
uradowany pomyÊlnym wynikiem
i ca∏y ten dzieƒ by∏ w doskona∏ym humorze!
Przys∏owiowà swojà dobroç i szlachetnoÊç serca okaza∏ Paderewski
i w nast´pujàcej okazji. Przechodzàc
ulicà w Londynie, ujrza∏ napis: Miss
Stimson, prof. fortepianu, uczennica
Paderewskiego, na II-im pi´trze. Zaintrygowany, Paderewski wszed∏ na gór´, zadzwoni∏. Sama Miss Stimson
otworzy∏a mu drzwi. Paderewski znalaz∏ si´ przed osobà jemu zupe∏nie
nieznanà. Ale miss zachowaniem si´
swoim od razu okaza∏a, ˝e przybysza
pozna∏a. Co widzàc, Paderewski rzek∏:
– „MyÊla∏em, ˝e odÊwie˝´ jakàÊ dawnà
znajomoÊç, ale widz´, ˝e si´ nie znamy.” Niem∏oda miss, wybuchajàc p∏aczem, z trudem odezwa∏a si´: „Mistrzu, przebacz! Ja utrzymuj´ si´ tylko
z lekcji. Chcia∏am sobie w ten sposób
pozyskaç wićej uczniów...” Paderewski udobruchany, wzruszony, ka˝e
swej rzekomej uczennicy zagraç mu
cokolwiek. Zaraz w pierwszym takcie
ma sto uwag do poczynienia, cierpliwie poprawia, co poprawiç mo˝na,
przez dwie godziny biedzi si´ i mozoli. Wreszcie odchodzi zadowolony i,
˝egnajàc si´ z miss, powiada: „teraz
pani ma prawo nazywaç si´ mojà
uczennicà!”.
Znane jest te˝ wydarzenie nast´pujàce. Dnia pewnego otrzyma∏ Paderewski w swojej posiad∏oÊci Riond-Bosson list doÊç nieoczekiwanej treÊci. Oto jakiÊ farmer z okolicy donosi∏,
˝e wkrótce zamierza si´ ˝eniç i szuka
muzyki na wesele. Dowiedziawszy
si´, ˝e Paderewski dobrze gra na fortepianie, zapytuje, czy Paderewski
móg∏by przybyç na dzieƒ oznaczony
i jakiego ˝àda∏yby wynagrodzenia.
Trudno przypuÊciç, ˝eby propozycja
taka by∏a naprawd´ wynikiem nieÊwiadomoÊci. Ale Paderewski ca∏à
spraw´ wzià∏ z humorystycznej strony. Kaza∏ wystosowaç list, w którym
t∏umaczy∏ si´, ˝e gra na weselach nie
jest jego specjalnoÊcià i ˝e zawód
sprawi∏by m∏odej parze i jej goÊciom.
Aby zaÊ os∏odziç odmownà odpowiedê, do∏àczyç kaza∏ do listu ze zwyk∏à sobie hojnoÊcià, prezent weselny
dla nowo˝eƒców.
Zabawnà te˝ przygod´ mia∏ Paderewski z pewnym ma∏ym pucybutem,
który mu si´ narzuca∏ z oczyszczeniem obuwia na ulicy. Paderewski
ubawiony zachowaniem si´ malca,
który mu si´ podoba∏, odrzek∏ mu:
„Moje buty sà czyste. Ale ty dobrze byÊ
zrobi∏, gdybyÊ si´ porzàdnie umy∏. Idê
tam do studni, obmyj si´, a dam ci dolara! Ch∏opak ˝ywo podskoczy∏, oczyÊci∏ zamorusanà twarzyczk´ i co pr´dzej wróci∏ po obiecany pieniàdz. Ale
obserwujàc uwa˝nie bujnà fryzur´ Mistrza, powiada: „Niech pan z mego do-
lara zatrzyma sobie tyle, aby móg∏ sobie daç w∏osy ostrzyc!”.
Za autentycznoÊç tej anegdoty rćzyç by∏oby trudno. Jest ona prawdopodobnie tylko humorystycznà aluzjà
do „lwiej grzywy” Paderewskiego, która by∏a równie s∏awna jak jego muzyka. I zanim publicznoÊç do niej przywyk∏a, obudza∏a ona sensacje, a czasem i pewien niepokój u organizatorów tournées artystycznych Paderewskiego. Podobno pierwszy impresario,
który urzàdza∏ koncerty Paderewskiego w Nowym Âwiecie, ˝ywi∏ powa˝ne
obawy, czy niezwyk∏y jego wyglàd nie
b´dzie mu przeszkodà w zjednoczeniu
sobie sympatii i uznania amerykaƒskiej publicznoÊci. Rych∏o jednak okaza∏o si´, ˝e niepospolita aparycja Paderewskiego nie tylko nie odstrćza∏a
mu publicznoÊci, ale mo˝e i w pewnej
cz´Êci przyczynia∏a si´ nawet do obudzenia zachwytu i entuzjazmu. Pojawienie si´ Paderewskiego na estradzie
dzia∏a∏o zawsze na publicznoÊç elektryzujàco. „Król fortepianu” mia∏ coÊ
iÊcie królewskiego w swoim wystàpieniu równie pe∏nym godnoÊci i nawet
majestatu, jak i dystynkcji i prostoty.
Wiadomo te˝, ˝e rzeczywiÊcie niemal
królewskie honory mu oddano.
„Gdy Paderewski dawa∏ seri´ koncertów na rzecz inwalidów wojennych
w Belgii (tak pisa∏ o tym A. Grzyma∏a-Siedlecki), by∏ goÊciem Alberta I w pa∏acu królewskim. Kapitu∏a
najwy˝szego orderu belgijskiego
uchwali∏a obdarzyç Paderewskiego
wielkà wst´gà tego orderu. Przepis
wymaga, aby obdarowany stawia∏ si´
przed królem dla odebrania insygniów. Albert I postanowi∏, ˝e wobec
Paderewskiego przepis musi byç
zmieniony: nie on stawi si´ przed królem, lecz król przed nim. Na godzin´
przed koncertem brukselskim zaanonsowano Paderewskiemu wizyt´
monarchy i do pokojów naszego rodaka wszed∏ Albert I, w∏asnorćznie niosàc dlaƒ wielkà wst´g´. Gest ten – dodaje autor – to Êwiadoma potrzeba pok∏onu przed cz∏owiekiem, który zas∏uguje na pok∏on królów!”.
Bo to, co Paderewski powiedzia∏
o Sienkiewiczu, ˝e by∏ to „król bez korony i wódz bez miecza”, to samo
i do niego samego odnieÊç mo˝na.
Z archiwum PMK w Szwajcarii
Syg. archiwalna nr 707/2/198
Artyku∏ „Paderewski w anegdocie”
jest sponsorowany przez IDZE.
29
475
4/4/11
7:53 PM
Page 30
Magdalena Oliferko Warszawa/Bazylea
Archiwum Ludwika Bronarskiego
w Polskiej Misji Katolickiej w Marly
– niedocenione zasoby wiedzy o Chopinie
Ludwik Bronarski nale˝a∏ do grona
najwybitniejszych muzykologów polskich XX wieku. By∏ umys∏em niezwykle wszechstronnym. Zas∏u˝y∏ si´
przede wszystkim na polu chopinologii, której podwaliny dopiero si´
wówczas kszta∏towa∏y. Urodzony we
Lwowie w 1890 r., odby∏ studia muzykologiczne na Uniwersytecie w
Wiedniu w latach 1909-1913 pod kierunkiem prof. Guido Adlera i Richarda Wallaschka. Przez trzy lata by∏ w
Wiedniu uczniem legendarnego profesora fortepianu, Teodora Leszetyckiego. W latach 1914-1918 kontynuowa∏ studia muzykologiczne na Uniwersytecie we Fryburgu szwajcarskim. Pod kierunkiem prof. Petera
Wagnera obroni∏ dysertacj´ Die Lieder der hl. Hildegard, otrzymujàc tytu∏ doktorski w 1919 roku. Odbywszy
nast´pnie studia na Uniwersytetach
we Fryburgu i Genewie, otrzyma∏
tak˝e licencjat prawniczy w 1926 r.
W swej dzia∏alnoÊci naukowej poÊwići∏ si´ g∏ównie badaniom nad ˝yciem i twórczoÊcià Fryderyka Chopina.
Spektrum jego zainteresowaƒ by∏o bardzo szerokie. Zajmowa∏ si´ zagadnieniami harmoniki i budowy formalnej, stylem Chopina, jego filiacjami z muzykà
ludowà, zwiàzkami z twórczoÊcià innych kompozytorów, chopinowskà ornamentykà, epistolografià. Wyda∏ obszernà Harmonik´ Chopina (Warszawa 1935), w której podda∏ szczegó∏owej
analizie w∏aÊciwoÊci stylu harmonicznego Chopina i zdefiniowa∏ pojćie tzw.
akordu chopinowskiego. W ramach serii „Culture européenne” opublikowa∏
dwa tomy Études sur Chopin oraz trzeci, Chopin et L’Italie (Lozanna, E’ditions La Concorde, 1945-1946), zawierajàce szereg studiów. W 1961 og∏osi∏
w Warszawie Szkice chopinowskie. Wyda∏ tak˝e szereg artyku∏ów poÊwićo-
30
nych Chopinowi w „Kwartalniku Muzycznym”, „Muzyce”, „Muzyce Polskiej”, „Revue Musicale” i „Schweizerische Musikzeitung”. Wyg∏asza∏ odczyty
publiczne na temat Chopina oraz Paderewskiego w Bernie, Fryburgu, Genewie
i Neuchatelu. Ludwik Bronarski by∏ popularyzatorem
polskiej
kultury
w Szwajcarii, wspó∏pracowa∏ z redakcjà
genewskiego wydawnictwa Publications Encyclopédiques sur la Pologne
(1919-1923). W 1948 r. zosta∏ cz∏onkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiej´tnoÊci i cz∏onkiem Komisji
Muzykologicznej tej instytucji.
Przed drugà wojnà Êwiatowà, wraz
z prof. Józefem Turczyƒskim i pod przewodnictwem Ignacego Jana Paderewskiego, podjà∏ przygotowanie nowego
wydania narodowego dzie∏ Chopina,
które przynios∏o mu najwy˝sze uznanie. Oparta na r´kopisach i oryginalnych wydaniach edycja, uzupe∏niona
krytycznym komentarzem êród∏owym,
wysz∏a w 21 zeszytach, w latach 19491961. Znalaz∏y si´ w niej niepublikowane dotàd dzie∏a Chopina, których r´kopisy odszuka∏ Bronarski w zbiorach Biblioteki Konserwatorium w Pary˝u
– Nokturn c-moll, Largo Es-dur oraz
Cantabile B-dur (wydane wczeÊniej jako
faksymile).
Bronarski cieszy∏ si´ wielkim uznaniem jako jeden z najwi´kszych autorytetów chopinologicznych. W latach 1946-1967 prowadzi∏ klas´ fortepianu w Konserwatorium we Fryburgu. Wyst´powa∏ publicznie jako pianista oraz dokona∏ nagraƒ dla radia
szwajcarskiego. Zmar∏ we Fryburgu
w 1975 roku.
***
Bogato zachowana spuÊcizna po rodzinie Bronarskich przechowywana jest
w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej
w Szwajcarii, w Marly pod Fryburgiem
od 1975 roku. Ogromne zbiory obejmujà materia∏y braci – Ludwika i Alfonsa,
a tak˝e ich rodziców, Marii oraz Juliana
Bronarskich. Znajdujà si´ tam dokumenty urz´dowe, korespondencja,
dzienniki, zachowane w r´kopisach
w∏asne teksty literackie (g∏ównie Juliana
Bronarskiego), opracowania naukowe,
ksi´gozbiór literacki i muzyczny.
Najistotniejszà i najbardziej obszernà cz´Êç zbioru stanowi korespondencja. Od 1909 roku Ludwik Bronarski
wraz z matkà i bratem przebywa∏
na sta∏e na emigracji, odbywajàc najpierw studia zagraniczne oraz liczne
podró˝e po malowniczych kurortach,
a nast´pnie zaÊ osiedliwszy si´ na sta∏e
w Szwajcarii. Jego ojciec, Julian Bronarski, piastowa∏ w tym czasie stanowisko
radcy namiestnictwa Lwów i pozosta∏
w Galicji. Silnie zwiàzana rodzina korespondowa∏a ze sobà niemal codziennie,
a Ludwik z niezwyk∏à skrupulatnoÊcià
przekazywa∏ ojcu bezcenne dziÊ dla badaczy informacje na temat ˝ycia muzycznego Wiednia: zdawa∏ szczegó∏owe
relacje z lekcji u Teodora Leszetyckiego,
studiów u Guido Adlera, koncertów wybitnych muzyków, m. in. Rachmaninowa, Schnabla, Paderewskiego, Busoniego. WÊród listów z tego okresu znajdujà si´ tak˝e kompozycje okolicznoÊciowe Ludwika Bronarskiego ofiarowywane matce z okazji imienin. Korespondencja z póêniejszego okresu doskonale
dokumentuje jego dzia∏alnoÊç naukowà. Bronarski cieszy∏ si´ du˝ym uznaniem Êrodowiska muzykologicznego.
Zwracano si´ do niego z proÊbà o rozstrzyganie sporów nie tylko z dziedziny
chopinologii, ale tak˝e z zakresu muzyki Êredniowiecza i innych. Dla badaczy
Chopina, zbiory w Marly sà szczególnie
interesujàce z kilku punktów widzenia:
dokumentujà pierwsze szeroko zakrojone badania chopinowskie, dyskusje naukowców oraz ich ró˝ne sposoby widzenia (m. in. histori´ Wydania Narodowego, wymian´ uwag z J. Turczyƒskim
i in.); zawierajà notatki i odniesienia
do wielu êróde∏, z których niektóre uleg∏y zniszczeniu lub rozproszeniu.
Szczególnà grup´ stanowià listy, w których Bronarski jako autorytet zabiera∏
475
4/4/11
7:53 PM
Page 31
rozstrzygajàcy g∏os w dyskusjach toczàcych si´ na bie˝àco na arenie chopinologii (jak choçby w kwestii apokryfów listów mi∏osnych Chopina do Delfiny Potockiej – listów sfa∏szowanych przez
umys∏owo chorà P. Czernickà, która
spowodowa∏a ponad 30-letnià dyskusj´
na ten temat, zamkni´tà ostatecznie
wynikami ekspertyzy grafologicznej Milicji Obywatelskiej).
Osobnà grup´ stanowià notatki Ludwika Bronarskiego: niepublikowane
dotàd analizy dzie∏ wszystkich Chopina
sporzàdzane przed napisaniem monografii Harmonika Chopina, odrćzne recenzje licznych pozycji chopinologicznych, pierwotne wersje w∏asnych artyku∏ów na temat stylu Chopina, jego relacji z innymi kompozytorami. Ta grupa
materia∏ów, dotàd cz´Êciowo nieznana
jest bardzo ciekawym êród∏em. Oprócz
opracowaƒ zachowanych w r´kopisach,
Bronarski pozostawi∏ tak˝e sporà iloÊç
tekstów w∏asnych – drukowanych, bàdê
pozostajàcych w maszynopisie. Poniewa˝ wiele z tych tekstów by∏o wyg∏aszane na odczytach i sympozjach, lecz nie
drukowane (jak np. LudowoÊç w mazurkach Chopina), bàdê drukowane
w periodykach o wàskim zasi´gu,
w wielu przypadkach owe maszynopisy
stanowià jedyne dost´pne êród∏o tych
bardzo ciekawych tekstów. WÊród nich
znalaz∏y si´ tak˝e artyku∏y na temat I. J.
Paderewskiego, którego Bronarski zna∏
osobiÊcie i z którym wspó∏pracowa∏
przy Wydaniu Narodowym dzie∏ Chopina (np. Wielki przedstawiciel Polski czy
Paderewski w anegdocie, które zosta∏y
wydrukowane w „WiadomoÊciach”).
Pracujàc nad Wydaniem Narodowym, Bronarski sprowadzi∏ z ca∏ej Europy oryginalne wydania oraz fotokopie
r´kopisów dzie∏ Chopina. O ile te drugie
wydajà si´ mniej interesujàce (gdy˝ ich
orygina∏y i faksymile sà ogólnie dost´pne), cenna wydaje si´ kolekcja XIX-wiecznych sztychów, b´dàcych pierwszymi wydaniami dzie∏ Chopina (Kistnera, Schlesingera, Breitkopfa & Härtla
i in.). Nale˝a∏oby zweryfikowaç, które
z nich sà ogólnie dost´pne, a które nale˝à do rzadkoÊci. Na wiele wydaƒ Bronarski nanosi∏ poprawki ze zmienionym
frazowaniem, dynamikà, pedalizacjà.
ZakreÊlenia i komentarze obecne sà
szczególnie w wydaniu Ganche'a (The
Oxford Original Edition of Frédéric
Chopin), s∏ynnej edycji êród∏owo-krytycznej z lat 1930-tych, która poprzedzi∏a Wydanie Narodowe pod auspicjami Paderewskiego.
Obszernà grup´ stanowià te˝ zgromadzone przez Bronarskiego ksià˝ki
i periodyki. Na ich marginesach z niezwyk∏à skrupulatnoÊcià notowa∏ on korekty, spostrze˝enia oraz uzupe∏nienia,
a tak˝e oraz wyra˝a∏ w∏asny stosunek
do opisywanych treÊci.
Przechowywane w Marly ogromne
zbiory po Ludwiku Bronarskim oceniam
jako bardzo cenne pod wieloma aspektami: dokumentujà one poczàtki badaƒ
chopinologicznych, zawierajà unikatowe
relacje wspó∏czesnych badaczy i ilustrujà
ich wymian´ myÊli na polu chopinowskich badaƒ; zawierajà odniesienia i cytacje wielu êróde∏, z których wiele zosta∏a zaginiona lub rozproszona; posiadajà
wiele nieznanych tekstów i notatek Bronarskiego, niektórych spoczywajàcych
wy∏àcznie w r´kopisach, innych zaÊ wyg∏aszanych na sympozjach i niepublikowanych, bàdê wydawanych w periodykach o wàskim zasi´gu. Cenne sà tak˝e
materia∏y zgromadzone przy Wydaniu
Narodowym dzie∏ Chopina – zw∏aszcza
uwagi nanoszone na wspó∏czesne edycje
oraz kilka ciekawych XIX-wiecznych
pierwodruków. Zbiory te zas∏ugujà
na ca∏oÊciowe i szczegó∏owe opracowanie. Wykonana przeze mnie ekspertyza
naukowa s∏u˝yç b´dzie Narodowemu Instytutowi Fryderyka Chopina w Warszawie do podjćia dalszych badaƒ. Byç mo˝e niezwyk∏a postaç Ludwika Bronarskiego doczeka si´ kiedyÊ monograficznego opracowania.
Magdalena Oliferko, muzykolog i organistka,
absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego oraz
Hochschule für Musik und Theater w Hamburgu,
zwiàzana z Narodowym Instytutem Fryderyka
Chopina w Warszawie, autorka wielu publikacji
chopinowskich, m. in. ksià˝ki Fontana i Chopin
w listach, Warszawa 2009.
Towarzystwo Polskie „ZGODA” w Zurychu
przy wspó∏udziale Towarzystwa Polskiego w Zurychu
zawiadamia uprzejmie, ˝e zgodnie z wieloletnimi tradycjami tegorocznà rocznic´
Âwi´ta Uchwalenia Konstytucji 3. Maja
obchodziç pragnie w niedziel´, dnia 8 maja 2011 roku
rozpoczynajàc – jak zwykle – z∏o˝eniem kwiatów pod tablicami pamiàtkowymi zas∏u˝onych rodaków w Zurychu.
11:00 – tablica Prezydenta Gabriela Narutowicza
budynek Zak∏adu Budownictwa Wodnego ETH, Gloriastrasse 37/39 – parter
11:30 – tablica Marsza∏ka Józefa Pi∏sudskiego, budynek przy ulicy Auf der Mauer 13
Zapraszamy wszystkich zainteresowanych do wzićia udzia∏u w tych uroczystoÊciach.
za Zespó∏ Organizacyjny: prof. Dr Maria-Jolanta-Zagalak-Hofman, prezes TP „ZGODA” w Zurychu
31
475
4/4/11
7:53 PM
Page 32
STOWARZYSZENIE PRZYJACIÓ¸
POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W MARLY
SPRAWOZDANIE FINANSOWE 2010
32
475
4/4/11
7:53 PM
Page 33
Powy˝sze sprawozdanie zosta∏o sprawdzone i zaaprobowane
przez Komisj´ Rewizyjnà oraz zatwierdzone na zebraniu walnym Stowarzyszenia
w dniu 5.03.11 w Marly, które udzieli∏o Zarzàdowi absolutorium.
Na zebraniu tym poruszono równie˝ nast´pujàce sprawy:
1. Minutà ciszy uczczono pami´ç zmar∏ej 7 stycznia br. pani Zenony Bossi, podkreÊlajàc jej
zas∏ugi dla PMK w Szwajcarii oraz Stowarzyszenia, którego wspó∏pracownicà by∏a od chwili
za∏o˝enia. W uznaniu tych zas∏ug, do rozwa˝enia pozostaje zg∏oszona propozycja przyznania Jej
odznaczenia koÊcielnego oraz stworzenie odpowiedniego funduszu dla kontynuacji Jej
dzia∏alnoÊci charytatywnej w Polsce.
2. Przyj´to informacj´ Ksi´dza Rektora o aktualnej sytuacji Misji. Szczególnà troskà Misji b´dzie
udzia∏ w przygotowaniach do beatyfikacji naszego papie˝a Jana Paw∏a II oraz podniesienie
rangi OÊrodka w Marly i zintensyfikowanie jego dzia∏aƒ na rzecz Misji. Przyj´to do wiadomoÊci
apel o zacieÊnienie zwiàzków z tym oÊrodkiem i jego radà duszpasterskà.
3. Z uznaniem przyj´to wk∏ad Fundacji im. J. M. Bocheƒskiego w renowacje pomieszczeƒ Misji
w Marly. Prace remontowe praktycznie ukoƒczono, nadajàc siedzibie Misji ca∏kowicie nowy
wizerunek w dostosowaniu do wymagaƒ wspó∏czesnoÊci.
4. Na zebranie walne zaproszeni zostali przewodniczàcy Rad OÊrodków Duszpasterskich Misji
w celu popularyzacji dzia∏alnoÊci Stowarzyszenia oraz wymiany doÊwiadczeƒ. Chocia˝
frekwencja nie by∏a zadowalajàca, to postanowiono wykorzystaç wszelkie dost´pne Êrodki
na popularyzacj´ statutowych celów Stowarzyszenia w oÊrodkach i pozyskanie nowych
cz∏onków.
5. PodkreÊlono szczególny wk∏ad Stowarzyszenia w finansowaniu ksi´dza rezydujàcego
i zameldowanego na sta∏e w Marly, który pomaga w dzia∏alnoÊci duszpasterskiej Polskiej Misji
Katolickiej w Szwajcarii. Ksiàdz ten rezydujàc w Marly, sankcjonuje utrzymanie tego oÊrodka,
b´dàcego historycznà siedzibà Misji. Ma to wyjàtkowe znaczenie zw∏aszcza wobec
wzrastajàcych nacisków w∏adz szwajcarskich na przeniesienie Misji i Rektora do Zurychu.
Apel
Rozbudowujmy, propagujmy i wspierajmy Stowarzyszenie, aby nasz oÊrodek w Marly,
b´dàcy kolebkà polskiego duszpasterstwa w Szwajcarii by∏ dalej cz´Êcià Polskiej Misji Katolickiej
z rezydujàcym tu na sta∏e ksi´dzem.
Zwracamy si´ z apelem do naszych cz∏onków i sympatyków o dalsze wspieranie
dzia∏alnoÊci Stowarzyszenia. Dotychczas niezdecydowanym proponujemy przystàpienie
do Stowarzyszenia. Apelujemy o regularne wp∏acanie sk∏adek, oraz o dalsze Êwiadczenia
na konto Stowarzyszenia.
Prosimy o dokonywanie wp∏at mo˝liwie do 30 kwietnia roku kalendarzowego.
Od Paƒstwa hojnoÊci w du˝ej mierze zale˝y utrzymanie
OÊrodka Polskiej Misji Katolickiej w Marly!
Andrzej Fornalski, prezes
Andrzej Pazera, wiceprezes
Prosimy odwiedzaç naszà stron´ internetowà: www.stowarzyszenieprzyjaciolpmkwmarly.com
33
475
4/4/11
7:53 PM
Page 34
Ojciec Âwi´ty Jan Pawe∏ II w opactwie benedyktynów w Einsiedeln, 15 czerwca 1984
Szukamy Boga w sanktuarium Maryi
Drodzy Bracia i Siostry!
1. Oto zebraliÊmy si´ dzisiaj w sanktuarium
naszej umi∏owanej Pani z Einsiedeln, aby oddaç
chwa∏´ Bogu. Z ca∏ego serca pozdrawiam wiernych stró˝ów tego miejsca ∏aski, synów Êwi´tego
Benedykta i ca∏à ich wspólnot´ zakonnà; pozdrawiam wszystkich, którzy dziÊ tu przybyli, jak i tych,
którzy w rodzinnym gronie wspó∏uczestniczà
w tym nabo˝eƒstwie w domach.
W pierwszym psalmie ÊpiewaliÊmy: „Bo˝e, Ty
Bo˝e mój, Ciebie szukam, Ciebie pragnie moja dusza... W Êwiàtyni tak si´ wpatruj´ w Ciebie, bym ujrza∏ Twojà pot´g´ i chwa∏´” (Ps 63, 2. 3). Wo∏anie
tego psalmu jest naszym wo∏aniem: Bo˝e, Ty Bo˝e
mój, Ciebie szukam... to goràce pragnienie tkwi
w ka˝dym ludzkim sercu, nawet wtedy, kiedy jest
czasem ukryte: t´sknota za radosnà pe∏nià ˝ycia, t´sknota za Bogiem! Gdy nasz wewn´trzny g∏os nie
jest przyt∏umiony, mo˝emy us∏yszeç, jak serce nasze
dopomina si´ spotkania z Bogiem. Ciàgle wracajà
na nasze wargi s∏owa psalmisty: „Bo˝e, Ty Bo˝e
mój... ciebie pragnie moja dusza...”. Poszukujemy
szcz´Êcia, które tylko w Nim mo˝emy znaleêç.
Nie mo˝na jednak znaç Boga tak, jak zna si´ zjawiska przyrody. Dlatego podobnie jak psalmista szukamy
Go w „Êwiàtyni”. Boga mo˝emy spotkaç tylko w wierze.
Izajasz mówi w dzisiejszym czytaniu o swym osobistym
doÊwiadczeniu Boga. W tajemniczy sposób widzi Êwi´toÊç Boga i s∏yszy pieÊƒ chwa∏y: „Âwi´ty, Âwi´ty, Âwi´ty jest Pan Zast´pów” (Iz 6, 3). B´dàc cz∏owiekiem odkrywa Êwi´tego i groênego Boga a jednoczeÊnie swojà
w∏asnà grzesznoÊç: „Biada mi!”. Prze˝ycie bliskoÊci Boga jest dla cz∏owieka prze˝yciem dosi´gajàcym granic
jego bytu. Ale prorok s∏yszy tak˝e s∏owa przebaczenia:
„Twoja wina jest zmazana” (tam˝e, 5-7). BliskoÊç Boga
Êwi´tego to pe∏na mi∏oÊci, uzdrawiajàca bliskoÊç. DoÊwiadczenie szcz´Êliwe: jeÊli Bóg powo∏uje nas do swej
bliskoÊci, to po to, aby nas zbawiç!
2. tej porannej godzinie, podobnie jak psalmista,
wspólnie szukamy Boga w sanktuarium Maryi. Ona,
bardziej jeszcze ni˝ prorok Izajasz, doÊwiadczy∏a bliskoÊci Boga. Maryja jest dziewicà, której serce niepodzielnie troszczy si´ o sprawy Pana i tylko Jemu pragnie si´
przypodobaç w myÊlach i czynach (por. 1 Kor 7, 3234). JednoczeÊnie jednak jest w Niej Êwi´ty l´k w obliczu Boga, niepokojem przejmujà Ja s∏owa Bo˝ego pos∏aƒca. Dziewic´ t´ Bóg wybra∏ i uÊwići∏, aby sta∏a si´
mieszkaniem Jego przedwiecznego S∏owa.
Maryja, jak nikt inny, doÊwiadczy∏a tego, jak blisko
jest „moc i wspania∏oÊç Boga”. Pe∏na wdzićznej radoÊci wo∏a w Magnificat: „Wielbi dusza moja Pana...
Wielkie rzeczy uczyni∏ Mi Wszechmocny. Âwi´te jest
jego imi´”. Zarazem jest do g∏´bi Êwiadoma swej kondycji istoty stworzonej: „Wejrza∏ na uni˝enie S∏u˝ebnicy swojej”. Zdaje sobie spraw´, ˝e b´dà b∏ogos∏awiç
34
Papie˝ Jan Pawe∏ II przyby∏ do koÊcio∏a opactwa o godzinie 8 rano, by
z 98 zakonnikami odÊpiewaç brewiarzowà Jutrzni´. Po czytaniach wyg∏osi∏
przemówienie, którego polski przek∏ad
zamieszczamy poni˝ej. Podczas pobytu
w sanktuarium Ojciec Âwi´ty odwiedzi∏
kaplic´ Cudownego Obrazu oraz konsekrowa∏ nowy o∏tarz.
Jà wszystkie narody (por. ¸k 1, 46-49), ale odsy∏a nas
do Jezusa: „Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie”
(J 2, 5). Ona troszczy si´ o sprawy Pana. Nieustannie
pos∏uszna Bogu, Maryja sz∏a naprzód w „pielgrzymce
wiary” (Lumen gentium, n. 58). Dziewica z Nazaretu
patrzy∏a na niepoj´te dzia∏anie Boga oczyma wiary. ¸ukasz dwukrotnie podkreÊla, ˝e rozwa˝a∏a „w swoim
sercu” to, co si´ wydarzy∏o (¸k 2, 19, 51). Ta wiara
uznana zosta∏a za b∏ogos∏awionà: „B∏ogos∏awiona jesteÊ, któraÊ uwierzy∏a...” (por. ¸k 1, 45).
3. Drodzy Bracia i Siostry! Podà˝ajcie, jak Maryja,
w tej pielgrzymce wiary. Jak Ona otwórzcie ca∏kowicie
swe serce na sprawy Pana! Kieruj´ to wezwanie
do wszystkich: do biskupów, kap∏anów i diakonów,
do cz∏onków zakonów i do Êwieckich, do m´˝czyzn i kobiet. We wszystkich nas ˝yje to pot´˝ne, ludzkie przecie˝ pragnienie przybli˝ania si´ do Boga ˝ywego. To
pragnienie zawsze wzywa∏o m´˝czyzn i kobiety do pójÊcia w wierze za Chrystusem. Czy˝ ta Êwiàtynia Maryi
nie jest przenikni´ta goràcà t´sknotà rzesz pielgrzymów za doÊwiadczeniem obecnoÊci Boga na tym
Êwiecie? Ci poszukujàcy ludzie tutaj mogli znaleêç ci´
w klimacie modlitwy. Tutaj w ciszy poszukiwa∏ Boga
Êwi´ty eremita Meinrad (zm. 861). Tutaj przybywali
Êwići pielgrzymi: biskup Ulrich (zm. 983), Wolfgang
(zm. 994) i Konrad (zm. 995); tutaj pielgrzymowali Dorota z Màtowów (zm. ok. 1398), rozmodlony Miko∏aj
z Flüe (zm. ok. 1474), odnowiciel ˝ycia koÊcielnego Karol Boromeusz (zm. 1570), nauczyciel wiary Piotr Kanizjusz (zm. 1597), pokutnik Benedykt Józef Labre
(zm. 1783), opiekunka ubogich Janina Antida Thouret
(zm. 1795) i ca∏e rzesze bezimiennych Êwi´tych. Oni
oraz wszyscy pielgrzymi mieli poczucie swej niegodnoÊci i grzesznoÊci. Wraz z Maryjà, Matkà Jezusa, tutaj
korzyli si´ na modlitwie, otwarci na Boga i jego Ducha.
Tak w∏aÊnie przekazuje si´ wiar´: ˝ywà wiar´ modlitwy, osobiste doÊwiadczenie Boga. Kto szuka
wspólnoty wierzàcych, a szczególnie ten, kto zbli˝a si´
do Maryi, wchodzi tam, gdzie tchnie Duch. Wszak dane Maryi przez Anio∏a zapewnienie dotyczy∏o ∏aski
i Ducha (por. ¸k 1, 28. 35). Jak Ona pragniemy otworzyç si´ na Ducha Bo˝ego, aby doÊwiadczyç Jego mocy, która uzbraja nas do s∏u˝by i dawania Êwiadectwa,
stanowiàcych treÊç naszego powo∏ania.
4. Drodzy Bracia i Siostry! Troszczcie si´ o sprawy Pana! Zatrzymajcie si´, by kontemplowaç Êwi´toÊç Boga. Jeszcze raz przywo∏uj´ wizj´ proroka Izajasza i jego powo∏anie. W osobistym doÊwiadczeniu
po trzykroç Êwi´tego Boga zakorzeniona jest jego misja wÊród ludzi. W ten sposób staje si´ on zdolny s∏uchaç g∏osu Pana. Odpowiada „tak” na wezwanie
do prorockiej pos∏ugi. Godzi si´ na powo∏anie, które
przychodzi z wysoka: „Oto ja, poÊlij mnie!” (Iz 6, 89). I otrzymuje polecenie: „Idê i mów do ludu tego: s∏uchajcie pilnie...” (por. Iz 6, 8-9). Prorok zostaje ca∏kowicie zaanga˝owany przez Boga na s∏u˝b´. Odtàd b´dzie on niepodzielnie po stronie Boga. Ale równie˝ pozostanie solidarny z narodem, do którego jest pos∏any.
Maryi równie˝ by∏o dane prze˝yç najpierw bliskoÊç Pana: „Pan z Tobà”. Zosta∏a Jej zapewniona ∏aska, zanim pad∏o pytanie o gotowoÊç do przyjćia
szczególnego pos∏annictwa Matki Mesjasza. Bez wahania godzi si´ na wspó∏prac´ w zbawczym dziele Boga: „Oto ja s∏u˝ebnica Paƒska, niech mi si´ stanie wed∏ug twego s∏owa” (¸k 1, 38). Dzia∏a z rozwagà; nie
stawia jednak ˝adnych warunków. Jest gotowa
do s∏u˝enia, poniewa˝ wie, ˝e Bóg jest blisko. Cierpliwie idzie w pielgrzymce wiary a˝ pod krzy˝ swego Syna. W tym pielgrzymowaniu jest ca∏kowicie solidarna
z nami: jest wspó∏czujàcà matkà i siostrà.
Niech Maryja, Bracia i Siostry, Matka Jezusa,
która jest jednoczeÊnie Matka KoÊcio∏a i naszà Matkà,
stanie si´ dla nas wzorem i towarzyszkà na drodze
ziemskiego pielgrzymowania! We wszystkich sytuacjach ˝ycia wspólnie z Nià szukajmy Boga, który zawsze jest inny ni˝ my i od nas pot´˝niejszy, a który
w tajemniczy sposób jest jednak stale blisko i nas kocha. Spoglàdajàc na tego Boga, który w Chrystusie
sta∏ si´ naszym Ojcem, mówimy i my: „Oto ja, poÊlij
mnie!” – „Niech mi si´ stanie wed∏ug twego s∏owa”.
W s∏u˝bie Bogu i w s∏u˝bie cz∏owiekowi.
„LÒsservatore Romano”,
Sierpieƒ 1984, Nr 8, s. 19
475
4/4/11
7:53 PM
Page 35
Pielgrzymka
do Sanktuarium Matki Bo˝ej Trzykroç Przedziwnej
Quarten, 14 maja 2011
Temat pielgrzymki:
„Bo˝e, gdzie jesteÊ?”
Program
Rozpoczęcie o g. 13.30
Nabożeństwo w Sanktuarium
Myśli na temat Opatrzności Bożej, dyskusja
Przeżycie wspólnoty przy kawie
Okazja do spowiedzi
Uroczysta Msza św.
Nowe rozesłanie Pielgrzymujących Sanktuariów
Zakończenie ok. g. 18.15
Prosimy o zabranie ze sobà pielgrzymujàcych sanktuariów.
Z radoÊcià oczekujemy Was w Quarten
Sr. Ursula-Maria Bitterli i Sr. M. Henryka Seidel
Projekt „unterwegs zu dir” / Pilgerheiligtum, Neu
– Schönstatt, Quartnerstrasse 10, 8883 Quarten
Telefon: 081 739 15 01, E-Mail:
[email protected]
Dr. Dr. med. Nicole Eggensperger
FMH Kiefer- und Gesichtschirurgie
Osiàgnićia zawodowe:
1997 tytu∏ Doktora Medycyny na Uniwersytecie Bern
1998 US Dyplom Medycyny
2002 tytu∏ Doktora Stomatologii na Uniwersytecie Bern
2003-2005 Chirurgia Szcz´ki i Chirurgia Twarzy
w szpitalu uniwersyteckim Bern
2006 Ordynator oddzia∏u Chirurgii Szcz´ki „Hôpital des
Enfants” Pary˝
Od 2008: samodzielna praktyka lekarska Chirurgii
Szcz´ki i Twarzy w Cham/ZG
Zakres leczenia:
Usuwanie z´bów, z´bów màdroÊci
Odbudowa koÊci przed rozpoczćiem procedur
implantologicznych
Wszczepienie Implantów dentystycznych
Poprawa b∏´dnej pozycji szcz´ki
Korektury ustawien stawów szcz´ki
J´zyki: niemiecki, angielski, francuski (polski
z t∏umaczem)
Dr. Nicole Eggensperger
Andreasklinik Hirslanden, Rigistrasse 1, 6330 Cham
Tel: 041 784 08 58, Fax: 041 784 08 59, Email:
[email protected]
Pielgrzymka Polonii
Szwajcarskiej
do Sanktuarium
Czarnej Madonny
w Einsiedeln
w intencji dzi´kczynnej za dar beatyfikacji
Ojca Âwi´tego Jana Paw∏a II
Drugi Dzieƒ Zielonych Âwiàtek
Poniedzia∏ek, 13 czerwca 2011
Mszy Êwi´tej o godzinie 12.00
przewodniczy
ks. prof. dr hab. Waldemar Chrostowski.
35
475
4/4/11
7:53 PM
Page 36
Rada Duszpasterska przy oÊrodku PMK
w Aarau zaprasza na „majówk´”
w Hunzenschwil k. Aarau
Kiedy? 15 maja 2011
Gdzie? Waldshütte Hunzenschwi
Program:
14.30 – 15.15 – program dla dzieci
15.30 – Msza święta
16.30 – wspólne grillowanie
18.30 – nabożeństwo majowe
W czasie majówki b´dà wystawione prace
dzieci w ramach konkursu „Co kocha∏ Jan Pawe∏ II?”. Odb´dzie si´ te˝ rozstrzygnićie konkursu
i rozdanie nagród.
prosimy zabraç w∏asny prowiant (mi´so
na grilla, sa∏atki, ciasto, etc.); naczynia, kawa,
herbata, napoje zostanà przygotowane przez
rad´ duszpasterskà
w razie problemów/pytaƒ prosz´ dzwoniç
na tel. komórkowy: 076 420 23 51
(M. Sumi∏a, [email protected])
OÊrodek Duszpasterski w Lucernie zaprasza na majówk´
w Giswil/Grossteil, w niedziel´, 15 maja 2011 r.
Jest to szczególne miejsce nie tylko ze wzgl´du na walory krajobrazowe. Dla nas, Polaków, ma ono
wartoÊç historycznà, poniewa˝ tutaj znajduje si´ jeden z poloników – kaplica polska, zbudowana w latach 1944/45 przez grup´ ˝o∏nierzy polskich internowanych w Szwajcarii oraz miejscowych rzemieÊlników. W latach 80 kaplic´ odrestaurowali polscy uchodêcy z Lucerny (wićej informacji na stronie
http://www.pfarrei-giswil.ch/d/kirchen_kapellen/polenkapelle.php).
Program
godz. 14.00 – Rozpoczęcie. Zabawy dla dzieci i rozwiązanie konkursu o bł. Janie Pawle II,
pt. „Dzieci kochają Jana Pawła II”.
godz. 15.30 – Msza święta. Po mszy grillowanie.
godz. 18.00 – Nabożeństwo Majowe. Zakończenie.
Rada OÊrodka zapewnia grilla. Prosimy o zabranie ze sobà „pikniku”.
Dojazd: jedziemy tunelem Sachseln, który ma ponad 5 km (nie da si´ go nie zauwa˝yç), póêniej nowym krótkim i bardzo szerokim tunelem, z którego zje˝d˝amy na koƒcu w kierunku Giswil, na krzy˝ówce skrćamy w lewo, nast´pnie obieramy pierwszà w prawo (Schwerzbachstrasse), doje˝d˝amy
do ronda i zje˝d˝amy pierwszym zjazdem (Grossteilerstrasse), jedziemy prosto a˝ do skrzy˝owania dróg
Forstmattli, Grossteilerstrasse i Campingstrasse, gdzie znajduje sie kaplica.
Trasa liczy 31,6 km, czas 32 minuty. Adres: 6074 Giswil.
Osoba kontaktowa:
Eliza Sienkiewicz, E-mail: [email protected]; Tel. 041 / 937 11 75
36
Majówka OÊrodka PMK w Neuchâtel
odb´dzie si´ w niedziel´,
22 maja po Mszy Êwi´tej.
Majówka wspólnoty
z Zuchwilu/Solothurn
odb´dzie si´ w niedziel´, 01 maja 2011
w leÊnej chacie Oberholz niedaleko wsi Ammannsegg na krajowej drodze Solothurn-Bern.
Spotykamy si´ na miejscu ju˝ od godziny 15-ej.
Na program Majówki sk∏ada si´ Msza Âwi´ta (rozpoczćie o godz. 16: 00), Nabo˝eƒstwo Majowe
oraz wspólne ognisko (miejsce na grilowanie b´dzie przygotowane przez Rad´). Chcemy równie˝
w sposób szczególny uczciç Papie˝a-Polaka Jana
Paw∏a II-go. Dojazd samochodem: z autostrady nale˝y zjechaç zjazdem „Zuchwil/Solothurn Ost” albo
„Kriegstetten”, nast´pnie jechaç drogà krajowà
w kierunku Berna poprzez Biberist do Lohn-Ammannseg. Na samym poczàtku wsi skrćiç w prawo, na dwóch kolejnych skrzy˝owaniach trzeba jechaç równie˝ w prawo wed∏ug ˝ó∏tych tablic
„Gärtnerei/Blumengeschäft” i dalej Paradiessstrasse oko∏o 800 metrów w kierunku pó∏nocnym, cz´Êciowo lasem, do chaty Oberholz.
Rada OÊrodka Duszpasterskiego
475
4/4/11
7:53 PM
Page 37
Pielgrzymka do Rzymu na Beatyfikacj´ Jana Paw∏a II
z Biurem Pielgrzymkowym „Dobre Miejsce”
W zwiàzku z Beatyfikacjà Jana Paw∏a II, Biuro organizuje dwie pielgrzymki do Rzymu:
Rzym I
27 kwietnia – 2 maja 2011
Rzym II
28 kwietnia – 3 maja 2011
Szczegó∏owe informacje sà dost´pne na stronie internetowej
www.dobremiejsce.waw.pl
Dla zorganizowanych grup istnieje tak˝e mo˝liwoÊç wykupienia tylko
pakietu 5 lub 6 noclegów w hotelu na terenie Rzymu z wy˝ywieniem.
Biuro Pielgrzymkowe Dobre Miejsce jest oficjalnym biurem Archidiecezji Warszawskiej.
ÂciÊle wspó∏pracuje z wybitnym polskim biblistà, ks. prof. Waldemarem
Chrostowskim, z którym opracowywane i konsultowane sà programy
wyjazdów.
Podczas ka˝dej pielgrzymki Biuro zapewnia opiek´ duchowà ksi´dza,
codziennà Msz´ Êw. oraz wykwalifikowanych przewodników.
Dobra organizacja i wysoki standard umo˝liwiajà podró˝owanie osobom w ka˝dym wieku.
G∏ówne kierunki pielgrzymowania to Ziemia Âwi´ta oraz W∏ochy – zarówno wyjazdy objazdowe, jak i stacjonarne.
Zahnarztpraxis med. dent. Andreas Loboda
Alte Bahnhofstrasse 3, 9100 Herisau
[email protected]
Tel. 071 351 10 69 – Praxis
Tel. 078 619 44 55 – po polsku
Stomatolog o du˝ym doÊwiadczeniu zawodowym oferuje
szerokie spektrum us∏ug:
stomatologia zachowawcza (wype∏nienia kompozytowe lub ceramiczne)
stomatologia dziecića
nowoczesna implantologia (augmentacja koÊci Guided-tissue-regeneration,
Sinuslift)
chirurgia stomatologiczna i oralna (usuwanie z´bów màdroÊci, resekcja
wierzcho∏ka korzenia, wycićie w´dzide∏ka wargi,...)
traumatologia (szynowanie z´bów, replantacja lub repozycja z´bów,...)
endodoncja (leczenia kana∏owe)
periodontologia (leczenie chorób przyz´bia)
protetyka stomatologiczna (protezy cz´Êciowe lub ca∏kowite, korony, mosty,
inlay,...)
stomatologia estetyczna (wybielanie z´bów, veneer,...)
profilaktyka i higiena stomatologiczna (usuwanie kamienia naz´bnego,
instrukcje)
dysfunkcje i myoartropatie szcz´kowe
ortodoncja (mo˝liwa wspó∏praca ze specjalistà ortodontem)
Szwajcarska jakoÊç, przyst´pne ceny, mówimy po polsku.
Pierwsza konsultacja za darmo. Szybkie terminy. Serdecznie
T¸UMACZENIA
na j´zyk
niemiecki
oferuje
t∏umacz przysi´g∏y
mgr Roman Ming
Holbeinstrasse 77 a * 4051 Basel
Tel. 061/281 50 61 * Fax 061/281 50 62
E-Mail: [email protected]
zapraszamy rodaków.
37
475
4/4/11
7:53 PM
Page 38
Biuro Reklamy „WiadomoÊci PMK”
Grupa PK Sp. z o.o.
04-116 Warszawa, ul. Filomatów 43
tel. 22 810-21-99, 610-71-90
fax 22 810-21-98
Osoba kontaktowa:
Katarzyna Windorpska, tel. 0-608 362 137
[email protected]
T¸UMACZENIA
J´zyki:
niemiecki, francuski,
polski, ukraiƒski,
rosyjski
Solistrasse 9
CH-8180 Bulach
Natel 076 380 68 54
Tel. 044 860 17 88
Fax. 044 860 17 89
E-mail: [email protected]
www.eet.ch
Dr. Phil. Marija Büchi-Glaeser
Redaktor naczelny: ks. dr S∏awomir Kawecki
POLSKA MISJA KATOLICKA w SZWAJCARII
Zespó∏ redakcyjny: Beata Daniluk (korekta), Gra˝yna Górzna, Teresa Osmecka,
Anna Szarzyƒska-Muller, Katarzyna Zi´ba, ks. Artur Czàstkiewicz, ks. Grzegorz Piotrowski
Sk∏ad komputerowy: studio lampaa®
Adres redakcji: 12 Chemin des Falaises,
1723 Marly/Fribourg, Suisse.
Tel.: 026/436.44.59, Fax: 026/436.44.72.
Konto poczt.: 17-976-7
e-mail: [email protected]
38
Pismo dofinansowane przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” w Warszawie
ze Êrodków Kancelarii Senatu RP – www.swp.org.pl
Impression: Mission Catholique Polonaise 1723 Marly
Redakcja nie zwraca materia∏ów nie zamówionych. Za treÊç og∏oszeƒ odpowiada og∏aszajàcy.
Abonament: dobrowolna ofiara
www.polskamisja.ch
475
4/4/11
7:53 PM
Page 39
39
475
4/4/11
7:53 PM
Page 40

Beatyfikacja Jana Paw∏a II Niedziela Mi

Transkrypt

Podobne dokumenty

POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR

Wolność krzyżami się mierzy!

Czy Eskadra trafi∏aw cel?

Pielgrzymka relikwii św Marii Magdaleny

zaproszenie concept 1

Kronika 2012r.

nr 14 - Home.pl

Jan Paweł II - Polska Misja Katolicka

biuletyn parafialny 2016 12 i nwp

Misje alezjańskie - Salezjański Ośrodek Misyjny

this link - Solidarity of Arts

przegląd historyczno- -wojskowy przegląd historyczno-

Węgierskie pomniki pamięci – fejfa hungaricum Fejfa hungaricum

Aktualizacja 4.9 „Znak przemiany”

Magazyn Wytwórcy nr 2 – artykuł „Perma co

coll litte 2/3