Przyroda - sp4

PRZYRODA
Przedmiotowy System Oceniania
w Szkole Podstawowej nr 4
w Tarnobrzegu
1. Kontrakt z uczniami
2. Obszary aktywności ucznia
3. Kryteria oceny
4. Cechy oceny
5. Formy oceniania
6. Sposoby przekazywania informacji zwrotnej
7. Rodzaje aktywności ucznia i ich kryteria oceny
8. Sposoby informowania rodziców
9. Osiągnięcia ucznia na poszczególne oceny
1. Kontrakt z uczniami
ocenie podlegają wszystkie obszary aktywności ucznia;
sprawdziany muszą być zapowiedziane tydzień wcześniej;
kartkówki nie zawierają więcej niż 6 pytań;
uczeń, po sprawdzianie robi jego poprawę wg wskazań nauczyciela;
uczeń może poprawić ocenę ze sprawdzianu czy kartkówki w ciągu dwóch tygodni od
dnia oddania sprawdzonych prac;
nie ocenia się uczniów do trzech dni po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności
w szkole;
każdy uczeń może być raz w ciągu semestru nieprzygotowany do lekcji;
za każdy kolejny trzeci brak zadania domowego uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną;
podczas pracy w grupach, uczniowie każdej grupy, są odpowiedzialni
za wykorzystywany do ćwiczeń sprzęt oraz ład i porządek na stanowisku pracy.
2. Obszary aktywności ucznia
komunikowanie się z użyciem odpowiedniego przyrodniczego języka;
rozumienie pojęć;
umiejętność posługiwania się mapami;
przygotowywanie projektów wycieczek;
sporządzanie planów, szkiców, wykresów i schematów;
dostrzeganie różnorodności organizmów żywych, ekosystemów oraz bogactwa relacji
człowieka z naturą;
pojmowanie różnorodności środowisk i życia na Ziemi, ich rozmieszczenia, a także
zjawisk klimatycznych, astronomicznych itp.;
dostrzeganie i analizowanie kluczowych zjawisk fizycznych w przyrodzie w skali
lokalnej i globalnej;
planowanie i prowadzenie obserwacji oraz doświadczeń, notowanie ich wyników w
postaci słownej i graficznej;
umiejętność wyciągania wniosków;
planowanie i prowadzenie hodowli szkolnych.
3. Kryteria oceny
System punktowy dla oceny prac pisemnych:
celujący – 100% + zadanie dodatkowe;
bardzo dobry – 91% - 100%;
dobry – 75% - 90%;
dostateczny – 51% - 74%;
dopuszczający – 31% - 50%;
niedostateczny – 0% - 30%.
2
4. Cechy oceny
sprawiedliwa;
jawna;
jasno uzasadniona;
motywująca do pracy;
zrozumiała dla ucznia i jego rodziców /opiekunów/;
uwzględniająca indywidualne predyspozycje dziecka.
5. Formy oceniania
stopień w skali 1 – 6;
ocena cząstkowa: plusy, minusy;
pochwała ucznia przed zespołem klasowym, rodzicami /opiekunami/.
6. Sposoby przekazywania informacji zwrotnej
ustnie – motywując ocenę i wskazując możliwość poprawy;
pisemnie – w zeszycie przedmiotowym, zeszycie ćwiczeń.
7. Rodzaje aktywności ucznia i ich kryteria oceny
Lp. Rodzaje aktywności ucznia
Częstotliwość
w semestrze
Skala ocen
1.
2.
1,2,3,4,5,6
1,2,3,4,5,6
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Testy semestralne
Sprawdziany
1
po
ukończeniu
działu
Kartkówki
w/g potrzeb
Odpowiedzi ustne
w/g potrzeb
Prace domowe
indywidualnie
Praca w grupach
indywidualnie
Aktywność na lekcji
indywidualnie
Prowadzenie zeszytu przedmiotowego i indywidualnie
zeszytu ćwiczeń
Zadania dodatkowe
indywidualnie
8. Sposoby informowania rodziców
zebrania klasowe;
indywidualne rozmowy;
rozmowa telefoniczna;
adnotacje w zeszycie przedmiotowym;
listy informacyjne.
3
1,2,3,4,5
1,2,3,4,5,6
1,2,3,4,5,6
1,2,3,4,5,6
1,2,3,4,5,6
1,2,3,4,5,6
4,5,6
9. Osiągnięcia ucznia na poszczególne oceny
Klasa IV – uczeń potrafi:
Na ocenę dopuszczającą
rozpoznawać organizmy w swoim otoczeniu;
założyć hodowlę rośliny od nasienia;
wskazać na sobie części ciała;
wskazać i nazwać części środowiska;
mierzyć np. wzrost człowieka, temperaturę ciała;
wyznaczyć kierunki główne;
obserwować składniki pogody;
rozpoznawać substancje z jakich zbudowane są różne ciała;
odszukać w podręczniku wskazany tekst;
podać rodzaje skal używanych na mapach, planach;
wymienić źródła światła;
pielęgnować rośliny;
stosować zasady higieny;
orientować się w najbliższej okolicy;
Na ocenę dostateczną
prowadzić hodowlę roślin;
określić położenie ważnych narządów wewnętrznych;
posłużyć się gnomonem do obserwacji widomej wędrówki Słońca;
wyznaczyć kierunek północny przy użyciu kompasu, Gwiazdy Polarnej;
wyznaczyć poziomice na modelu pagórka;
nazwać i rozpoznać przyrządy meteorologiczne;
zademonstrować powstawanie dźwięku;
określić i nazwać stany skupienia wody;
wypełnić tabelę;
odczytać informacje z rysunku i schematu;
przeczytać zadanie i wyjaśnić jakie czynności należy wykonać;
ustalić cechy poziomicy na podstawie obserwacji;
posłużyć się umowną skalą barw;
wymienić oznaki dojrzewania płciowego;
opisać wpływ czynników środowiska na zdrowie człowieka;
posłużyć się planem miasta;
odróżniać formy terenu;
wymienić podstawowe zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych;
posługiwać się językiem przyrodniczym
Na ocenę dobrą
porównywać cechy budowy obserwowanych organizmów w tym człowieka;
opisać proces kiełkowania nasienia;
odwzorować rysunkiem kształt i proporcje wybranych struktur np. liści, części ciała;
wyznaczyć kierunek północny za pomocą gnomonu;
4
mierzyć wysokość opadu;
określać kierunek wiatru;
odróżniać cechy substancji;
zaprojektować proste doświadczenie;
odczytać wysokości bezwzględne na rysunku poziomicowym;
wyjaśnić na czym polega wymiana gazowa, odżywianie, trawienie, dojrzewanie
organizmu;
opisać zmiany zachodzące w środowisku, organizmie;
wyjaśnić wpływ odżywiania na rozwój dziecka;
podać przykłady wzajemnych związków zachodzących między naturalnymi składnikami
środowiska;
Na ocenę bardzo dobrą
wykazać doświadczalnie działanie ciśnienia atmosferycznego;
wyjaśnić znaczenie kiełkowania, trawienia, odżywiania, oddychania;
wskazać w środowisku skutki zmian pór roku, gospodarczej działalności człowieka;
wskazać przykłady wpływu trybu życia na zdrowie człowieka;
wskazać czynniki środowiska oddziałujące na rozwój hodowanych roślin;
wyjaśnić procesy zachodzące między składnikami środowiska przyrodniczego;
wyjaśnić proces powstawania wiatru;
opisać cechy fizyczne wiatrów lokalnych;
obliczać różnicę temperatur wraz z wysokością;
wyznaczać kierunki do znanych obiektów w okolicy;
odczytać treść mapy turystycznej;
posługiwać się podziałką;
narysować profil terenu;
Na ocenę celującą
wyjaśnić na przykładach procesy zachodzące między składnikami środowiska
przyrodniczego;
wyznaczyć, zaplanować trasę zwiedzania posługując się planem miasta;
przewidywać zmiany pogody;
wykonać karty zielnikowe z opisem;
obserwować i opisywać rozwój rośliny od nasienia do dojrzałości;
tworzyć kolekcję wybranych okazów przyrodniczych;
prowadzić obserwacje ptaków, rozpoznawać gatunki, siedliska;
przeprowadzać systematycznie i dokumentować serie pomiarów składników pogody;
brać udział w konkursach przyrodniczych szkolnych i pozaszkolnych;
5
Klasa V – uczeń potrafi:
Na ocenę dopuszczającą
podać przykłady substancji /cieczy, ciał stałych, gazów/, mieszanin niejednorodnych,
roztworów;
podać przykłady ekosystemów;
podać przykłady związków organicznych i nieorganicznych;
wykryć tłuszcze w roślinie;
odróżnić muchomora od innych grzybów;
wykazać substraty i produkty fotosyntezy;
podać przykłady pasożytnictwa i konkurencji;
Na ocenę dostateczną
podać właściwości substancji;
wyjaśnić stwierdzenie „wszechobecna woda”;
sporządzić mieszaninę jednorodną i niejednorodną;
wskazać różnice między związkami organicznymi i nieorganicznymi’
wyróżnić warstwy lasów;
właściwie pielęgnować rośliny;
ograniczyć działania szkodzące przyrodzie;
wskazać sposoby zapobiegania procesowi korozji;
wyjaśnić na czym polega pasożytnictwo i konkurencja;
wyjaśnić wpływ roślin lasu na panujące w nim warunki;
ustalić zależności pokarmowe w ekosystemie;
ocenić stan środowiska na podstawie wyglądu drzew i ilości szkodników;
odczytywać informacje zawarte w rycinach;
obserwować składniki krajobrazu w najbliższej okolicy;
wskazać na mapie hipsometrycznej Polski obszary nizinne, wyżynne i górskie;
wskazać na mapie hipsometrycznej i nazwać główne rzeki w Polsce;
wskazać na mapie hipsometrycznej i nazwać największe jeziora w Polsce;
odczytać na mapie krajobrazowej nazwy pasów rzeźby powierzchni w Polsce;
odczytać na mapie hipsometrycznej Polski nazwy własne nizin, wyżyn i pasm górskich;
odczytać i wskazać na mapie hipsometrycznej Polski nazwy krain geograficznych w
pasach rzeźby powierzchni;
odczytać treść mapy hipsometrycznej posługując się legendą;
wymienić piętra roślinne w krajobrazach górskich;
posługiwać się językiem przyrodniczym;
Na ocenę dobrą
podać przykłady zastosowań przez człowieka właściwości substancji;
podać sposoby rozdzielania składników mieszanin i przeprowadzać
doświadczenia;
wykorzystywać w życiu codziennym właściwości substancji;
zaplanować i przeprowadzić obserwacje procesu rdzewienia;
rozpoznawać rośliny różnych ekosystemów;
objaśnić przebieg procesu fotosyntezy;
6
proste
rozpoznawać pory roku na podstawie roślin;
wykryć skrobię w roślinach;
odczytać dane z wykresów i tabel;
podawać przykłady różnorodności organizmów;
rozpoznawać na rycinie typy terenu /równinny, falisty, pagórkowaty, ze wzgórzami/;
rozpoznawać na rycinie charakterystyczne formy rzeźby powierzchni;
rozpoznawać na rycinie typowe krajobrazy w Polsce;
opisać cechy typów terenu w Polsce;
umiejscowić na mapie Polski typowe krajobrazy, wyjaśnić genezę węgla kamiennego i
wapienia organicznego;
odczytać wysokość bezwzględną punktów wysokościowych na mapie hipsometrycznej
Polski;
określić kierunek spływu rzek w Polsce na podstawie mapy hipsometrycznej;
wskazać na mapie krajobrazowej granice pasów rzeźby powierzchni w Polsce;
podać przykłady wpływu działalności człowieka na naturalne składniki krajobrazu;
przedstawić etapy tworzenia się Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego;
wyjaśnić przyczyny tworzenia się wybrzeża klifowego i mierzejowego na polskim
wybrzeżu;
wyjaśnić zmiany następujące w składnikach krajobrazu w następstwie działalności ludzi;
określić położenie krain Polski posługując się kierunkami głównymi i pośrednimi;
Na ocenę bardzo dobrą
zaprojektować i przeprowadzić doświadczenia wykazujące właściwości substancji;
wykazać doświadczalnie, że woda zawiera tlen;
wyjaśnić dlaczego rośliny są producentami;
porównać wybrane organizmy, ich budowę, czynności życiowe i tryb życia;
porównać warunki życia na polu i w lesie, w ekosystemach wodnych i lądowych;
wskazać przystosowania poznanych organizmów do pełnienia określonych czynności
życiowych i do środowiska;
za pomocą schematu przedstawić krążenie materii w ekosystemach;
wyszukiwać w różnych źródłach informacji na określony temat;
analizować skutki ingerencji człowieka w środowisko;
rozpoznawać okazy skał: węgiel kamienny, wapień, granit, less, piasek, żwir;
opisać dostosowanie budownictwa na obszarach górskich do warunków klimatycznych;
wyjaśnić przyczyny piętrowości roślin w krajobrazach górskich;
wyjaśnić powstawanie form rzeźby górskiej;
wyjaśnić związki między działaniem czynników zewnętrznych a formami rzeźby na
przykładzie zjawisk krasowych;
obliczać odległość między obiektami na mapie Polski posługując się skalą i podziałką
mapy;
odszukać informacje o obiektach chronionych i krajoznawczych w literaturze
popularnonaukowej, słownikach, czasopismach i zaplanować wycieczkę;
7
Na ocenę celującą
wykonać zielnik kilku gatunków roślin wybranego środowiska;
wykazać się wiadomościami wykraczającymi poza program;
założyć i prowadzić hodowlę owada od jaja do postaci dorosłej;
wykonać album dowolnej krainy geograficznej;
brać udział w konkursach przyrodniczych szkolnych i pozaszkolnych;
Klasa VI – uczeń potrafi:
Na ocenę dopuszczającą
klasyfikować organizmy do poszczególnych grup świata żywego;
opisać wykorzystanie znajomości zjawisk przyrodniczych przez człowieka;
wymienić niektóre choroby bakteryjne człowieka;
określić zasady higieny osobistej;
podać przykłady obiektów i obszarów chronionych w najbliższej okolicy;
wyjaśnić zasługi Mikołaja Kopernika;
określić położenie Polski na mapie fizycznej;
wymienić oraz wskazać na mapie świata kontynenty i oceany;
wykazać istnienie trzech stanów skupienia materii;
Na ocenę dostateczną
poszukiwać i wykorzystywać informacje z różnych źródeł;
prowadzić pomiary, obserwacje i doświadczenia przyrodnicze;
wykazać wpływ środowiska na różnorodność roślin i zwierząt;
wymienić cechy organizmów wykazujące związek ze środowiskiem ich życia;
wymienić i wskazać na mapie kontynenty i oceany;
badać właściwości ciał stałych, cieczy i gazów;
wyjaśnić zjawisko krążenia wody w przyrodzie;
wyjaśnić znaczenie i zastosowanie przemian chemicznych w życiu człowieka i
przyrodzie;
wyjaśnić na modelach, że cząsteczki różnych substancji różnią się kształtem i rozmiarem;
badać przyleganie cieczy do ciała stałego;
badać dyfuzję w gazach i cieczach;
podać przykłady zjawisk optycznych i akustycznych;
wykazać się znajomością czynności życiowych człowieka i przystosowaniem organizmu
do podtrzymywania tych funkcji;
posługiwać się skalą, planami oraz mapami o różnej treści;
zaproponować działania zmierzające do ochrony i odnowy środowiska;
omówić rolę wody, powietrza i gleby jako podstawy życia, zjawisk i procesów
chemicznych oraz w działalności człowieka;
wykazać się znajomością prawnie chronionych obiektów i obszarów przyrodniczych;
wymienić ciała niebieskie Układu Słonecznego;
określić położenie Ziemi w Układzie Słonecznym;
8
wymienić cechy krajobrazu nizinnego, wyżynnego i górskiego oraz scharakteryzować
krajobraz wybranej krainy geograficznej świata;
odczytać na mapie wysokość n.p.m. nizin, wyżyn, gór oraz wyjaśnić pojęcia: wysokość
względna i bezwzględna;
Na ocenę dobrą
wyodrębnić grupy świata organicznego i uzasadnić sposób uporządkowania organizmów;
wymienić czynniki kształtujące warunki życia w środowisku lądowym i wodnym;
rozróżnić naturalne oraz powstałe w wyniku działalności człowieka formy rzeźby terenu;
wykazać związek między zniszczonym środowiskiem i pogarszaniem się warunków
życia ludzi;
wyjaśnić znaczenie dyfuzji w życiu roślin, zwierząt oraz w otaczającym świecie;
podać bezpośrednie dowody drobinowej budowy substancji;
wykazać zależność właściwości różnych substancji od ich budowy cząsteczkowej;
porównać zjawisko powstawania obrazu w oku i w mikroskopie;
scharakteryzować czynności życiowe organizmów;
wyjaśnić wpływ szkodliwych substancji na organizmy żywe i środowisko przyrodnicze;
omówić na przykładach wpływ przemysłu na środowisko i zdrowie człowieka;
wyznaczyć na mapie, globusie trasy wypraw geograficznych;
przedstawić konsekwencje ruchów Ziemi;
wymienić cechy przystosowujące organizmy do życia w różnych środowiskach;
wskazać wzajemne powiązania między klimatem a szatą roślinną wybranej krainy
geograficznej świata;
Na ocenę bardzo dobrą
wyjaśnić na przykładach z życia codziennego i obserwacji przyrodniczych zjawiska
astronomiczne;
ocenić działalność człowieka w krajobrazie nizin, wyżyn i gór;
obliczyć średnią wartość temperatury powietrza i opadów;
podać przykłady zjawisk zachodzących w sferach Ziemi;
uzasadnić, że Ziemia i jej zasoby naturalne są dziedzictwem, które należy zachować dla
przyszłych pokoleń;
obserwować i identyfikować różnorodne zjawiska fizyczne i procesy chemiczne w
najbliższym otoczeniu oraz wskazać ich zastosowanie w życiu człowieka i przyrodzie;
opisać zasadę działania przyrządów optycznych na przykładzie aparatu fotograficznego i
oka ludzkiego;
wyjaśnić zjawisko powstawania dźwięku i jego znaczenie w przyrodzie, gospodarce,
medycynie i życiu człowieka;
wykazać związki między zdrowiem a czynnikami, które je warunkują;
Na ocenę celującą
zaproponować doświadczenia charakteryzujące stany skupienia substancji;
przewidzieć efekty określonej przemiany chemicznej i zjawiska fizycznego;
udowodnić jedność oraz różnorodność w budowie i funkcjach organizmów;
9
uzasadnić podział świata organicznego na pięć królestw;
określić związki zachodzące między rzeźbą terenu, klimatem, wodami, roślinnością i
glebą w wybranej krainie geograficznej świata;
wyjaśnić wpływ kwaśnych deszczy na budowle i środowisko;
wyjaśnić przyczyny i skutki tzw. dziury ozonowej;
przedstawić podłoże i długofalowe skutki efektu cieplarnianego;
brać udział w konkursach przyrodniczych szkolnych i pozaszkolnych;
Opracował zespół nauczycieli przyrody:
Celina Andrzejewska
Ewa Rams
Anna Szymańska
10