Platforma Kultury

Pobrano z PlatformaKultury.pl
25.01.2013
HartOFFanie Teatrem, Bytom
____________________________
„Moskwa-Pietuszki" Teatru Kana i spotkanie z Jackiem Zawadzkim. Teatralna wizja poematu
Wieniedikta Jerofiejewa, monodram w wykonaniu Jacka Zawadzkiego. Legendarny spektakl Teatru
Kana! Podróż koleją, jako synonim drogi przez życie. Po spektaklu zapraszamy na spotkanie z Jackiem
Zawadzkim.
HartOFFanie Teatrem to prezentacja najciekawszych spektakli należących do nurtu teatru
niezależnego, offowego, zderzenie przedstawień prezentujących różne teatralne poetyki oraz zespołów
już uznanych i cieszących się renomą, z młodymi utalentowanymi grupami, którym pragniemy dać
szansę prezentacji. To obecnie jedyny na Śląsku cykl prezentacji teatru niezależnego.
Wieczory organizowane w ramach cyklu HartOFFanie Teatrem to także okazja do swobodnej rozmowy
z zespołami, co nadaje tym prezentacjom dodatkowy walor spotkania i pozwala na bardziej osobisty i
bliższy kontakt z ludźmi zajmującymi się twórczością teatralną.
WIECZÓR XL - SPEKTAKL LEGENDARNY
Od czasu premiery w 1989 roku „Moskwa-Pietuszki” pokazywana była na najważniejszych festiwalach
w Polsce, a także w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Holandii, Rosji, Niemczech spotykając
się z entuzjastycznym odbiorem publiczności i zdobywając uznanie recenzentów czasopism
opiniotwórczych „The Times”, „Los Angeles Times”, „Los Angeles Weekly”, „The Herald”, „The
Scotsman”, „Backstage”.
Realizacja stworzona przez założyciela Kany, reżysera Zygmunta Duczyńskiego, prezentowana przez
aktora Jacka Zawadzkiego wznowiona została w 2012 roku. Czas nie zniszczył ogromnej siły
monodramu. Wybitne przedstawienie, które zdobyło przychylność wielu autorytetów, m.in. Czesława
Miłosza przez lata zyskało miano spektaklu legendarnego. Historia alkoholika-intelektualisty jadącego
pociągiem na 125-kilometrowej trasie z Dworca Kurskiego w Moskwie do Pietuszek, do ukochanej i
dziecka jest metaforą naszej podróży przez życie. Aby dotrzeć do celu - miejsca idealnego, utopijnego
trzeba przebyć długą, trudną, pełną wyzwań drogę. Zdarzenia, pokonywane przeszkody kształtują nasz
charakter.
RECENZJE
„To uderzające, dramatyczne wydarzenie, w którym poemat Jerofiejewa jest przetworzony w całej swej
złożoności poprzez fizyczną obecność Jacka Zawadzkiego, jego głos, respekt dla tekstu i jego
wyjątkową zdolność perswazji, dzięki której potrafi on przekonać publiczność, że jego podróż z Moskwy
do Pietuszek i z powrotem do Moskwy jest podróżą duszy ludzkiej w stronę raju poprzez czyściec.” Richard Demarco, szkocki artysta i promotor sztuki z Edynburga, dyrektor Europejskiej Fundacji
Kultury.
„Zygmunt Duczyński z powieści Jerofiejewa wyciągnął czystą, metafizyczną prawdę o człowieku, o jego
słabościach, wzlotach i upadkach” - uważa Ewa Adamczyk-Stepan („Teatr” 11/1993). – „Alkohol
pozostał komiczną maską, pod którą ukrył się szarlatan przeznaczenia.”
„Ten intymny i gorzki spektakl o beznadziejności i nadziei mimo wszystko - ma w sobie tę ciemną
strona 1 / 3
Pobrano z PlatformaKultury.pl
urodę, która otwiera oczy” - Ryszard D. Liskowacki („Kurier Szczeciński”, 3 czerwca 1993).
POEMAT
Kontrowersyjny utwór powstał w latach 1969-1970. Początkowo ukazało się wydanie podziemne. W
roku 1973 poemat pojawił się po raz pierwszy w Izraelu, a w 1977 we Francji. Ze względów
politycznych pierwsze rosyjskie wydanie (niepełne) ukazało się w czasie pieriestrojki w 1989 roku w
magazynie literackim „Wiesti”, oraz „Trezwost i Kultura”.
TWÓRCY
ZYGMUNT DUCZYŃSKI (1951 - 2006) - Reżyser teatru alternatywnego, animator kultury. Twórca i
dyrektor artystyczny szczecińskiego Teatru Kana i ośrodka teatralnego założonego przez ludzi
związanych z zespołem Kany. Od 1979 roku (rok założenia przez niego Teatru Kana) prowadził
nieprzerwanie działalność artystyczną i warsztatową, realizując kolejne premiery i przygotowując zespół
aktorski do pracy na scenie. W ciągu kolejnych lat pracy powstało kilkanaście spektakli - ostatnie
przygotowane przez niego przedstawienie „Geist” zostało po jego śmierci dokończone przez zespół we
współpracy z Arkadiuszem Buszko (2007).
Laureat Nagrody Artystycznej Prezydenta Miasta Szczecina za rok 1994, a także laureatem plebiscytu
„Nieprzeciętni” organizowanego przez redakcję „Głosu Szczecińskiego”.
Oprócz wystawiania przedstawień Zygmunt Duczyński prowadził autorski Ośrodek Teatralny. Był
między innymi wieloletnim dyrektorem artystycznym Festiwalu Artystów Ulicy (obecnie „Spoiwa
Kultury”), Międzynarodowych Spotkań Teatralnych Okno oraz inicjatorem wielu projektów
kulturotwórczych. Był także pomysłodawcą nazwy i zmienionej formuły Ogólnopolskiego Festiwalu
Teatrów Małych Form Kontrapunkt oraz członkiem komisji
artystycznej tego przeglądu.
Współpracował z innymi polskimi grupami alternatywnymi: Teatrem Ósmego Dnia, Provisorium, Grupą
Chwilową, zespołami muzycznymi (Kwartet Jorgi, Dikanda), międzynarodowymi ośrodkami teatralnymi
(Ośrodek Grotowskiego we Wrocławiu, Schloss Broellin) i szczecińskim środowiskiem kulturalnym.
Pracował z młodzieżą uzależnioną od narkotyków jako terapeuta.
Najważniejsze spektakle Duczyńskiego:
„Być” (1978), „Spektakl” (1979), „Abbadon” (1981), „Księga o życiu i śmierci i twórczości Osipa
Mandelsztama” (1982), „Krótka historia Europy” (1983), „Droga” (1984), „Czarne światła” (1985),
„Bezsenność” (1987), „Moskwa-Pietuszki” (1989), „Noc” (1993), „Szlifierze nocnych diamentów” (1996),
„Ja, Henryk Bilke” (2000), „J. P. odkrywa Amerykę” (2000), „Rajski Ptak” (2000 - Główna Nagroda na
Ogólnopolskim Festiwalu Monodramów w Starej Prochoffni w Warszawie w 2003), „Miłość Fedry”
(2002), „Widmokrąg” (2003, 2004), „Geist” (2007 - przedstawienie rozpoczęte przez Zygmunta
Duczyńskiego, dokończone po jego śmierci przez zespół we współpracy reżyserskiej z Arkadiuszem
Buszko; Główna Nagroda w plebiscycie publiczności 16. Alternatywnych Spotkań Teatralnych Klamra
2008 w Toruniu).
JACEK ZAWADZKI (1962) – Ukończył Studium Aktorskie przy Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Na
przełomie lat 80. i 90. aktor Teatru Współczesnego w Szczecinie, następnie: członek grupy teatralnej
Pur (Londyn), aktor Teatru Kana w Szczecinie, Teatru The Elements (Edynburg). W roku 1998
zrealizował film dla BBC2 „At The End of On-Line”. W latach 2001-2012 przebywał w Stanach
strona 2 / 3
Pobrano z PlatformaKultury.pl
Zjednoczonych, gdzie wraz z reż. Rene Kerkman zrealizował szereg filmów krótkometrażowych, był
członkiem grupy artystycznej Flat Iron i grał w zespole bluesowo-rockowym Banana Street. W roku
2012 wrócił do Polski. Obecnie aktor Teatru Współczesnego w Szczecinie.
WIENIEDIKT JEROFIEJEW (1938-1990) – Sierota z Syberii, wychowany w domu dziecka. W latach 60.
trafia na Uniwersytet Moskiewski im. Łomonosowa, z którego po kilku miesiącach rezygnuje, nie widząc
sensu w kształtowaniu swojej osobowości w systemie sowieckiej edukacji. W rezultacie pracuje przy
układaniu torów i budowie trakcji telefonicznej. Jako genialny samouk (podobnie jak Josif Brodski)
studiuje na własną rękę literaturę, religię i filozofię, stając się dzięki temu erudytą oraz błyskotliwym
pisarzem. Jego poemat „Moskwa-Pietuszki” i dramat „Noc Walpurgii albo kroki Komandora” zostają
bestsellerami wydawnictw w drugim obiegu, zostały przetłumaczone na 12 języków. Nie wypuszczony
przez władzę na operację w Paryżu umiera na raka gardła w Moskwie w roku 1991.
SPEKTAKL
inspiracja: poemat Wieniedikta Jerofiejewa
monodram w wykonaniu: Jacka Zawadzkiego
scenariusz, scenografia i reżyseria: Zygmunt Duczyński
autor maski: rzeźbiarz: Włodzimierz Klamerus
autor zdjęć: Wojciech Jabłoński
zdjęcia współczesne: Tomasz Stokowski
projekt plakatu: Tomasz Pogoda
premiera 14 maja 1989.
początek spektaklu: godz. 18.00
strona 3 / 3