pobierz pdf - Instytut Ochrony Przyrody PAN

Transkrypt

Strategia zarządzania
dla obszaru Natura 2000
„Czarna Orawa”
Projekt PL0108 „Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci
Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach”
Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego
(Islandia, Liechtenstein, Norwegia)
Instytut Ochrony Przyrody PAN
Kraków
Opracowanie strategii: Grzegorz Cierlik, Joanna Perzanowska
kontakt: [email protected] [email protected]
Strategia zarządzania dla obszaru Natura 2000 „Czarna Orawa” została opracowana w ramach projektu
PL0108 „Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju
w Karpatach” realizowanego w latach 2007-2011.
Więcej informacji o projekcie: www.iop.krakow.pl/karpaty
Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Liechtenstein, Norwegia)
2
Spis treści
Projekt „Natura 2000 w Karpatach” .................................................................................................................. 5
Strategie zarządzania – załoŜenia ogólne ............................................................................................................ 7
Opis obszaru .......................................................................................................................................................... 8
Podstawy prawne, lokalizacja i granice obszaru ............................................................................................. 8
Przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 ...................................................................................................... 8
Cele ochrony obszaru Natura 2000 i priorytety ochrony................................................................................. 9
Istniejące formy ochrony................................................................................................................................. 10
Ogólna charakterystyka środowiska przyrodniczego.................................................................................... 10
Użytkowanie terenu ........................................................................................................................................ 14
Własność..................................................................................................................................................... 14
Gospodarka wodami .................................................................................................................................. 14
Leśnictwo ................................................................................................................................................... 15
Użytkowanie turystyczne .......................................................................................................................... 15
Uwarunkowania socjoekonomiczne......................................................................................................... 15
Strategia ochrony siedlisk przyrodniczych ....................................................................................................... 17
Zestawienie typów siedlisk przyrodniczych.................................................................................................... 17
Ogólna ocena stanu i znaczenia siedlisk przyrodniczych .............................................................................. 17
Potrzeby ochrony siedlisk przyrodniczych..................................................................................................... 18
Zagrożenia dla siedlisk przyrodniczych i sposoby ich eliminacji................................................................... 18
Warunki utrzymania lub poprawy stanu ochrony siedlisk przyrodniczych.................................................. 19
Zakres monitoringu siedlisk przyrodniczych.................................................................................................. 20
Braki danych.................................................................................................................................................... 21
Strategia ochrony gatunków zwierząt ............................................................................................................... 22
Zestawienie gatunków zwierząt ..................................................................................................................... 22
Ogólna ocena stanu i znaczenia gatunków zwierząt..................................................................................... 22
Potrzeby ochrony gatunków zwierząt ........................................................................................................... 23
Zagrożenia dla gatunków zwierząt i sposoby ich eliminacji ......................................................................... 24
Warunki utrzymania lub poprawy stanu ochrony gatunków zwierząt ........................................................ 26
Zakres monitoringu gatunków zwierząt ........................................................................................................ 27
Braki danych.................................................................................................................................................... 28
Waloryzacja obszaru Natura 2000 .................................................................................................................... 28
Analiza problemów związanych z ochroną obszaru Natura 2000 i propozycje rozwiązań .......................... 28
Zapewnienie dynamiki przepływów i właściwej klasy czystości wody ................................................ 29
Utrzymanie naturalnego koryta................................................................................................................ 29
Zachowania lasów łęgowych..................................................................................................................... 29
Eliminacji zagrożeń związanych z niewłaściwie realizowanym ruchem turystycznym ...................... 29
Istniejące plany zarządzania dla obszaru ......................................................................................................... 30
Analiza moŜliwości skutecznej ochrony obszaru (SWOT) .............................................................................. 31
Rekomendacje do zarządzania obszarem Natura 2000 ................................................................................... 32
3
Wyniki konsultacji społecznych......................................................................................................................... 32
4
Projekt „Natura 2000 w Karpatach”
Projekt PL0108 "Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000
dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach" otrzymał dofinansowanie ze środków
Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Całkowity koszt
projektu to 950 000 Euro. Projekt jest dofinansowany w 85% przez MF EOG, pozostałe
15% współfinansują Regionalny Konserwator Przyrody w Krakowie i Regionalny
Konserwator Przyrody w Rzeszowie (5%) oraz Instytut Ochrony Przyrody PAN (10%).
Projekt jest wdrażany w latach 2007-2011 przez Instytut Ochrony Przyrody PAN w
Krakowie, w ramach Centrum Natura 2000.
Zasięg projektu obejmuje cały obszar znajdujący się w polskiej części regionu
biogeograficznego alpejskiego sieci Natura 2000, obejmujące południową część trzech
województw: małopolskiego, podkarpackiego i śląskiego. Powierzchnia tego obszaru
wynosi ok. 10 tys. km2. Większość działań jest skoncentrowanych na terenie
projektowanych obszarów Natura 2000.
Cele projektu:
• Zaangażowanie lokalnych społeczności i instytucji oraz środowiska naukowego
do współtworzenia sieci Natura 2000 na rzecz racjonalnej ochrony przyrody
w Karpatach.
• Wypracowanie strategii zarządzania obszarami Natura 2000 oraz pilotażowe
wdrożenie działań na rzecz aktywnej ochrony siedlisk przyrodniczych.
• Stworzenie systemu przepływu i udostępniania informacji o obszarach Natura 2000.
• Upowszechnienie wiedzy o zasobach przyrodniczych i kulturowych Karpat (programy
edukacyjne, konkursy).
• Określenie istniejących i potencjalnych konfliktów między rozwojem gospodarczym
i ochroną przyrody oraz wskazanie sposobów ich rozwiązania.
Formalna struktura działań projektu miała następujący kształt:
1. Strategie zarządzania, zintegrowany system informacji i analizy spójności.
1.1. Strategie zarządzania dla 23 obszarów Natura 2000 w Karpatach.
1.2. Zintegrowany system informacji o sieci Natura 2000 w Karpatach.
1.3. Analizy spójności sieci Natura 2000 w polskich Karpatach.
2. Programy aktywnej ochrony.
2.1. Program ochrony dużych drapieżników.
2.2. Program aktywnej ochrony w Bieszczadzkim Parku Narodowym.
2.3. Program aktywnej ochrony torfowisk w Nadleśnictwie Nowy Targ.
2.4. Program aktywnej ochrony w Babiogórskim Parku Narodowym.
2.5. Program aktywnej ochrony w Gorczańskim Parku Narodowym.
3. Programy edukacyjne, promocja projektu i koordynacja.
3.1. Programy edukacyjne.
3.2. Promocja projektu.
3.3. Koordynacja.
Jednym z kluczowych zadań projektu było wypracowanie strategii zarządzania dla 23
obszarów Natura 2000. Listę obszarów, dla których przygotowano takie opracowanie
przedstawiono poniżej. Wszystkie strategie i załączniki zostały przekazane opinii
5
publicznej poprzez stronę internetową www.iop.krakow.pl/karpaty, poprzez która
można również składać uwagi, postulaty i propozycje uzupełnień.
Kod obszaru
PLC120001
PLH120001
PLH120002
PLH120009
PLH120013
PLH120016
PLH120018
PLH120019
PLH120024
PLH120025
PLH120043
PLH120078
Nazwa obszaru
woj. małopolskie
PLH120094
Tatry
Babia Góra
Czarna Orawa
Kostrza
Pieniny
Torfowiska Orawsko-Nowotarskie
Ostoja Gorczańska
Ostoja Popradzka
Dolina Białki
Małe Pieniny
Luboń Wielki
Uroczysko Łopień
Ostoje Nietoperzy Powiatu Gorlickiego
PLH120052
Ostoje Nietoperzy Beskidu Wyspowego
PLC180001
PLH180011
PLH180013
PLH180014
Bieszczady
Jasionka
Góry Słonne
Ostoja Jaśliska
PLH240023
PLH240006
PLH240005
PLH240007
PLH240008
woj. śląskie
Beskid Mały
Beskid Żywiecki
Beskid Śląski
Kościół w Radziechowach
Kościół w Górkach Wielkich
(tylko dla enklawy Cerkiew w Łosiu i Kunkowej )
(tylko w granicach dawnego obszaru Opactwo Cystersów w Szczyrzycu )
woj. podkarpackie
Rozmieszczenie obszarów Natura 2000 w Karpatach, dla których opracowano strategie
zarządzania.
6
Strategie zarządzania – założenia ogólne
Sieć Natura 2000 składa się z dwóch typów obszarów: obszarów specjalnej ochrony
ptaków (OSOP) oraz specjalnych obszarów ochrony siedlisk (SOOS). Zarówno OSOP, jak
i SOOS wyznaczane są w naszym kraju w drodze rozporządzenia ministra właściwego do
spraw środowiska. Pomimo, że sam proces legislacyjny dla tych dwóch typów obszarów
Natura 2000 przebiega nieco innymi torami, to proces planowania ich ochrony ma
podobne podstawy prawne. Podstawowymi dokumentami regulującymi szczegółowe
zasady ochrony każdego z obszarów Natura 2000 są plany zadań ochronnych i plany
ochrony obszarów Natura 2000. Różnica między tymi aktami prawnymi jest taka, że
plany zadań ochronnych powinny być dokumentami operacyjnymi, ogólniejszymi,
uchwalanymi na okres 10 lat. Natomiast dla niektórych obszarów (lub ich części, która
jest określona w planach zadań ochronnych) powinny zostać przeprowadzone
dokładniejsze analizy i na tej podstawie opracowane plany ochrony – bardziej
szczegółowe dokumenty, obowiązujące przez 20 lat. Treść i sposób tworzenia planów
ochrony i planów zadań ochronnych określają odpowiednie rozporządzenia Ministra
Środowiska:
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania
projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 (Dz.U. 2010, nr 64, poz. 401)
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania
projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 ( Dz.U. 2010, nr 34, poz.
186)
Realizacja projektu PL0108 miała między innymi na celu wspomóc procesy planowania
w danym terenie. W związku z tym opracowano strategie zarządzania dla 23
Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk utworzonych w Karpatach. Strategie te nie mają
statusu formalnego dokumentu. Jednak dzięki temu, że były przygotowane w ścisłej
współpracy z zarządzającymi terenem i w oparciu o dyskusje toczone w czasie licznych
warsztatów, spotkań i konsultacji mają, w naszej opinii, bardzo istotne znaczenie.
Prezentują bowiem w pełni niezależne zestawienie danych i analiz naukowych, a także
opinie (często rozbieżne) uczestników spotkań. Wydaje się więc, że mogą stanowić
doskonały punkt wyjścia do rozpoczęcia formalnego procesu tworzenia planów zadań
ochronnych i planów ochrony dla tych obszarów. Liczymy również na to, że strategie
pomogą zarządzającym terenu we właściwym ukierunkowaniu tymczasowych działań
ochronnych, które powinny być prowadzone nawet przed uchwaleniem formalnych
dokumentów planistycznych. Mogą być również wykorzystywane do innych analiz, w
których bierze się pod uwagę aspekty związane z siecią Natura 2000, np. w
strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko, planach zagospodarowania
przestrzennego, programach ochrony środowiska, planach urządzania lasu, strategiach
rozwoju gmin i powiatów.
Wdrażanie sieci Natura 2000 w Polsce spowodowało również konieczność istotnej
zmiany podejścia do planowania w obszarach chronionych. Dotychczas ochrona
obszarowa polegała przede wszystkim na określeniu listy zakazów i nakazów
odnoszących się np. do całej powierzchni rezerwatu przyrody, czy też parku
narodowego. Natomiast w obszarach Natura 2000 przedmiotami ochrony są przede
wszystkim wybrane siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt (i ich
siedliska). W związku z tym, w ramach projektu „Natura 2000 w Karpatach”
sporządzono również Strategie ochrony gatunku/siedliska w obszarze Natura 2000. Dla
każdego przedmiotu ochrony, we wszystkich obszarach Natura 2000 w regionie
7
alpejskim (nie tylko w tych, dla których opracowano strategie zarządzania) opracowano
kilkustronicową kartę informacyjną, zawierającą podstawowe informacje o danym
przedmiocie ochrony i wskazania do monitoringu, ochrony oraz dalszych badań.
Powstała w ten sposób baza danych zawierająca 472 karty informacyjne, w tym 220 kart
dla siedlisk przyrodniczych, 34 dla gatunków roślin oraz 217 kart dla gatunków
zwierząt. Całość zgromadzonych informacji została również opublikowana poprzez
stronę internetową projektu.
Opis obszaru
Podstawy prawne, lokalizacja i granice obszaru
Obszar zaproponowany do sieci Natura 2000 już w roku 2004, dla ochrony gatunków
ryb i w znacznie mniejszym stopniu także siedlisk nadrzecznych.
Obszar Natura 2000 Czarna Orawa PLH120002, położony jest w województwie
małopolskim, powiecie nowotarskim, na terenie gminy Jabłonka i niewielkich
fragmentów w gminach Czarny Dunajec i Raba Wyżnia. Powierzchnia obszaru wynosi
184 ha, a długość odcinka rzeki objętego ochroną wynosi blisko 20 km.
Obszar obejmował początkowo odcinek Czarnej Orawy od miejscowości Podwilk do
ujścia Lipnicy (dopływ Czarnej Orawy) przy ujściu do Jeziora Orawskiego. Zgodnie z
propozycją organizacji pozarządowych rozszerzono jego granice na leżący w górze rzeki
fragment cieku do miejscowości Harkabuz (gmina Raba Wyżnia) oraz ujściowe odcinki
dopływów: Syhlec oraz potoki Piekielnik z Borowym, których górne odcinki leżą już w
gminie Czarny Dunajec.
Przedmioty ochrony obszaru Natura 2000
Na terenie obszaru „Czarna Orawa” zidentyfikowano 3 siedliska przyrodnicze z
załącznika I Dyrektywy Siedliskowej (w tym 1 priorytetowe, oznaczone gwiazdką).
W SFD obszaru siedliska przyrodnicze stanowiące przedmiot ochrony otrzymały
następujące oceny:
Siedlisko przyrodnicze
Reprezentaty
wność
Powierzchnia
względna
Stan
ochrony
Ocena ogólna
(znaczenie obszaru
dla ochrony
siedliska
przyrodniczego)
3220
Pionierska roślinność na
kamieńcach górskich potoków
6430
Ziołorośla nadrzeczne
91E0
Łęgi wierzbowe, olszowe,
topolowe i jesionowe
B
C
C
C
B
C
C
C
C
C
C
C
Zasoby tych siedlisk w obszarze są niewielkie. Ich ochrona przyczynia się jednak do
zwiększenia różnorodności biologicznej w skali lokalnej a także sprzyja utrzymaniu
siedlisk zwierząt, będących podstawą wytypowania obszaru.
8
Czarna Orawa, mimo że jest niewielką rzeką, odznacza się stosunkowo bogatą
ichtiofauną, wśród której znajdują się także gatunki zagrożone. Znaleziono tu 3 gatunki
ryb z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 2 minogi.
W obszarze występują też inne, poza rybami, gatunki zwierząt z załącznika II Dyrektywy
Siedliskowej, choć trudno ocenić ich liczebność i znaczenie obszaru dla ich ochrony w
kraju (brak regularnych badań i danych ilościowych). Są to: podlegający ochronie w
obszarze kumak górski Bombina variegata – spotykany na całym terenie, choć niezbyt
często; oraz wydra Lutra lutra – sporadycznie spotykana na całej długości cieku, nie
będąca jednak przedmiotem ochrony nad Czarna Orawą.
W SFD obszaru gatunki te otrzymały następujące oceny:
Gatunek
Populacja
Stan
ochrony
B
Minóg strumieniowy
C
Lampetra planeri
Minóg ukraiński
C
B
Eudontomyzon mariae
Głowacz białopłetwy
C
B
Cottus gobio
Koza Cobitis taenia
C
B
(Brzanka Barbus
(D)
meridionalis)
Kumak górski Bombina
C
B
variegata
Wydra Lutra lutra
D
W nawiasie umieszczono proponowane zmiany w SFD.
Izolacja
C
Ocena
ogólna
B
B
C
C
B
C
B
C
C
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu (ostatnie notowania z lat 70. XX w.), Czarna Orawa
była jednym z 2 znanych, naturalnych stanowisk głowacicy Hucho hucho w Polsce. Po
wybudowaniu zbiornika Orawskiego głowacica została pozbawiona możliwości migracji
w dół rzeki, co przyczyniło się do jej wyginięcia. W latach 60. XX w podawano stad także
kiełbia Kesslera, niestety w późniejszym okresie nie potwierdzono jego występowania.
Cele ochrony obszaru Natura 2000 i priorytety ochrony
Głównym celem ochrony w Obszarze Natura 2000 Czarna Orawa jest zachowanie
istniejącego układu koryta i otaczających je siedlisk nadrzecznych, w celu zachowania
we właściwym stanie ochrony siedlisk dla gatunków ryb z zał. II Dyrektywy Siedliskowej
i ochrona ich populacji.
Generalnie, osiągnięciu celów ochrony służyć będzie utrzymanie dotychczasowej,
tradycyjnej gospodarki rolnej i leśnej na terenie obszaru Natura 2000 i w jego
sąsiedztwie, oraz zrównoważone zarządzanie zlewnia tej rzeki, co będzie sprzyjać
utrzymaniu siedlisk przyrodniczych oraz gatunków i ich siedlisk we właściwym stanie
ochrony1.
1
Zgodnie z Artykułem 1e Dyrektywy Siedliskowej, „właściwy stan ochrony” siedlisk
przyrodniczych oznacza, Ŝe:
naturalny zasięg siedliska jest stały lub powiększa się;
9
Istniejące formy ochrony
Całość obszaru Natura 2000 Czarna Orawa znalazła się w obrębie utworzonego w 1997
roku Obszaru Chronionego Krajobrazu Województwa Nowosądeckiego – obecnie jest to
Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu (Rozporządzenie Wojewody
Małopolskiego z dnia 24 listopada 2006 r. w sprawie Południowomałopolskiego
Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz.Urz.Woj.Małop. Nr 806, poz.4862).
Należy też zaznaczyć, że Czarna Orawa i jej dolina stanowią istotny korytarz ekologiczny
o przebiegu północ-południe, łączący Tatry i Babią Górę z Gorcami i Beskidem
Makowskim. Na sąsiadującym z doliną terenie Orawy i Podhala obserwuje się duże
zagęszczenie osad, które stanowią barierę dla migrujących organizmów, zwłaszcza
większych zwierząt. Mimo braku prawnej ochrony tego korytarza, należy zabezpieczyć
jego drożność, nie dopuszczając do izolacji ważnych centrów bioróżnorodności.
Ogólna charakterystyka środowiska przyrodniczego
Czarna Orawa to jedna z trzech rzek Polski, należących do zlewiska Morza Czarnego. Jej
źródła znajdują się na stokach Żeleźnicy - szczytu w paśmie górskim położonym w
Beskidach Zachodnich, oddzielającym Kotlinę Rabczańską (na północy) od OrawskoNowotarskiej (na południu). Górny bieg potoku nosi nazwę Orawka, a po połączeniu z
Bukowińskim Potokiem w Podwilku, staje się Czarną Orawą. Rzeka przepływa przez
Kotlinę Orawsko-Nowotarską i w okolicy granicy polsko-słowackiej uchodzi do
sztucznego zbiornika wodnego, nazywanego Jeziorem Orawskim. Obecnie w całości
znajduje się w granicach Polski.
Szerokość koryta rzeki w obszarze waha się od 3 do ponad 10 m, a głębokość średnio od
20 do150 cm. W górnym biegu rzeka jest wcięta dość głęboko, płynie w jarze o
zadrzewionych, stromych zboczach, wysokich na kilka (a miejscami nawet kilkanaście)
metrów. Dno jest skaliste, z niewielkimi progami przecinającymi w poprzek koryto. W
zakolach odkładają się żwiry o różnej granulacji i drobnoziarnisty muł. W dolnym biegu,
brzegi są przeważnie płaskie, tylko fragmentami, gdy rzeka wcina się głębiej są wyższe,
obrywane i podmywane przez wodę, a formujące się w zakolach kamieńce - porośnięte
wikliną. Dno pokryte jest na tym odcinku otoczakami. Miejscami, pasmowo wzdłuż rzeki
ciągną się niewielkie płaty zarośli i łęgów wierzbowych i olszowych. Otoczenie obszaru
stanowią położone nad rzeką: łąki, pastwiska i pola uprawne. Czarna Orawa przepływa
też przez kilka miejscowości: Podwilk, Orawkę, Jabłonkę i Chyżne, w których zabudowa
zachowuje ono specyficzną strukturę i funkcje, konieczne dla jego trwania w dłuŜszej
perspektywie czasowej i są podstawy do przypuszczenia, Ŝe zachowa je w dającej się
przewidzieć przyszłości;
stan ochrony typowych dla niego gatunków równieŜ jest właściwy.
W przypadku gatunków, analogicznie, właściwy stan ochrony oznacza, Ŝe:
dynamika populacji gatunku wskazuje na jego Ŝywotność i szansę utrzymania się w
biocenozie przez dłuŜszy czas;
naturalny zasięg gatunku nie ulegnie zmniejszeniu w przewidywalnej przyszłości;
istnieje i prawdopodobnie będzie istnieć wystarczająco duŜe siedlisko, by utrzymać
populację gatunku w dłuŜszej perspektywie czasowej.
10
zbliża się do rzeki. Klasa czystości, w zależności od miejsca przeprowadzenia badania i
rodzaju wskaźnika, waha się od IV do I.
Stan wód wg.: „Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2002 r.”,
WIOŚ w Krakowie.
Badania kontrolne rzeki prowadzone są w przekroju granicznym Jabłonka poniżej ujścia
Piekielnika w km 25+000.
Stan czystości wód odnosił się do:
• substancji organicznych (charakteryzowanych wskaźnikami: BZT – 5, ChZT – Cr,
• ChZT–Mn oraz tlenem rozpuszczonym);
• składników zasolenia (określanego zawartością chlorków, siarczanów i
substancji
• rozpuszczonych);
• ilości niesionych zawiesin;
• substancji biogennych (do których zaliczane są: azot amonowy, azot azotynowy,
azot
• azotanowy, azot ogólny, fosforany i fosfor ogólny);
• substancji specyficznych (czyli spowodowanych przez związki fenolowe i metale
• ciężkie: chrom ogólny, cynk, kadm, miedź, nikiel, ołów, rtęć).
Klasyfikacja jakościowa wód rzeki Czarna Orawa
Analiza jakości wód Czarnej Orawy wykazała:
- stężenia substancji organicznych (ChZT-Mn), co odpowiadało III klasie czystości,
- zanieczyszczenia specyficzne (metale) I klasa czystości, fenole lotne kształtowały się na
poziomie II kasy czystości.
Wskaźnik hydrobiologiczny klasyfikował wody Czarnej Orawy do II klasy (wód słabo
zanieczyszczonych), a stan sanitarny rzeki odpowiadał III klasie czystości (50-krotne
przekroczenie normatywu I klasy czystości).
Ocena ogólna zalicza Czarną Orawę do III klasy czystości ze względu na zanieczyszczenia
fizykochemiczne i bakteriologiczne. Wody Czarnej Orawy nie wykazują cech eutrofizacji.
Ichtiofauna dorzecza Czarnej Orawy
Autor: Antoni Amirowicz
Badania składu fauny ryb przeprowadzone na 3 stanowiskach w dniu 25.VIII 2009 r.
wykazały występowanie 11 gatunków ryb, które formowały 2 zespoły.
Ryc.: Struktura zespołów ryb stwierdzonych na badanych stanowiskach (% liczebności).
11
W Piekielniku żyje zespół ryb zbliżony do ichtiofauny krainy pstrąga typowej dla
potoków pomorskich. Wynika to ze specyficznych warunków siedliskowych, które
odbiegają od tych, które zwykle panują w potokach karpackich (mniejszy spadek koryta,
bujna roślinność wodna).
Stanowiska w Czarnej Orawie zasiedlają zespoły ryb typowe dla krainy lipienia w
Karpatach.
Tabela: Skład ichtiofauny badanych stanowisk (
– gatunek dominujący, >10%
liczebności,
– gatunek towarzyszący, 1–10%; – gatunek rzadki, <1%). Gatunki
wartościowe przyrodniczo są wyróżnione kolorem niebieskim.
Gatunki
Ochrona
prawna
Dyrektywa
Siedliskowa
Stanowiska
Piekielnik Jabłonka Orawka
Pstrąg potokowy
Lipień
Strzebla potokowa
Piekielnica
Brzanka
Kiełb krótkowąsy
Kleń
Płoć
Śliz
Okoń
+
+
+
+
+
+
Na wszystkich zbadanych stanowiskach skład zespołów ryb jest zmieniony w
niewielkim stopniu, co można przypisać niezbyt dużym przekształceniom siedlisk.
Wyraźniejsze zmiany są widoczne w Czarnej Orawie w Jabłonce, i wynikają z sąsiedztwa
Zbiornika Orawskiego, które wpływa na obecność w zespole dwóch gatunków obcych
faunie krainy lipienia (płoć i okoń; łącznie stanowią około 1/6 liczebności).
12
Gatunki wartościowe przyrodniczo są obecne na wszystkich badanych stanowiskach i
zachowały spory udział w zespołach ryb żyjących w Czarnej Orawie (stanowią około 1/5
liczebności w Jabłonce i aż 1/3 w Orawce).
Geologia i gleby
Kotlina Orawsko - Nowotarska stanowi najniższą i równocześnie najdalej wysuniętą
na północ część Kotliny Podhala. Płaskie dno kotliny wyścielone jest trzema poziomami
stożków glacifluwialnych, powstałych z materiału wynoszonego z Tatr. Zachodnia część
odwadniana jest przez Orawę (dorzecze Dunaju), wschodnia przez Dunajec (dorzecze
Wisły). Część dna kotliny zajmują torfowiska wysokie.
Obszar dorzecza Czarnej Orawy leży pod względem geologicznym w Karpatach
fliszowych. Podłoże budują typowe utwory fliszu karpackiego – paleogeńskie łupki,
piaskowce, margle i wapienie. Jest to obszar o zróżnicowanym ukształtowaniu terenu.
Od Podwilka do Jabłonki rzeka meandruje wśród wzniesień gorczańskiego pasma grupy
Pająków Wierchu, by poniżej Jabłonki wpłynąć na Kotlinę Orawską i przez nią aż do
Orawskiego Jeziora. Dolinę Czarnej Orawy wypełniają utwory czwartorzędowe, złożone
z różnej miąższości osadów żwirów z wkładkami piasków i mułów.
Występujące tu gleby zaliczane są do dwóch typów: rędzin (inicjalne, rędziny właściwe i
brunatne, próchniczne rędziny górskie – w przełomowym odcinku rzeki) i mad.
Klimat
Warunki klimatyczne Kotliny Orawskiej są przestrzennie zróżnicowane, zależne od
ukształtowania powierzchni i wzniesienia terenu nad poziom morza. Zasadniczo leży
ona w piętrze umiarkowanie chłodnym, ze średnią roczną temperaturą powietrza od +4
do +6°C. Kotlina Orawsko-Nowotarska, pomimo położenia w strefie piętra
umiarkowanego ciepłego, wyróżnia się indywidualnymi cechami klimatu – tzw. odmianą
klimatu dolin i kotlin. W okresie zimowym podczas barycznej sytuacji wyżowej w
kotlinie często tworzą się zastoiska zimnego powietrza z częstymi zamgleniami, co
skutkuje inwersją temperatury (wzrost temperatury wraz ze wzrostem wysokości
n.p.m.). Natomiast latem, kotlina jest cieplejsza i suchsza od otaczających wzniesień.
Klimat Kotliny klasyfikowany jest jako klimat zaciszy górskich (podobnie jak Kotliny
Spiskiej, Pienin, części Beskidu Niskiego), a charakteryzuje się stosunkowo dużym
zróżnicowaniem dobowych temperatur (duża amplituda pomiędzy dniem i nocą) a także
nasłonecznieniem i wiatrami. Ponadto, charakteryzują go duże sumy opadów
(maksymalnie do 1000 mm rocznie), choć niższe partie samej Kotliny OrawskoNowotarskiej otrzymują ich rocznie poniżej 800 mm. Sumy opadów wyraźnie wzrastają
na okalających Kotlinę grzbietach, co decyduje o dużym znaczeniu wodorodnym terenu.
W połączeniu z występującymi tu torfowiskami wysokimi prowadzi to do znacznej
poprawy retencyjności.
W Kotlinie występuje przewaga wiatrów zachodnich i południowych (po około 30 %).
Średnie roczne temperatury powietrza wahają się między ok. 5,2-4,5 0C. Początek zimy
przypada na pierwszą dekadę grudnia, natomiast w wyższych partiach, nawet w I
dekadzie listopada. Wymienione terminy to także okresy pojawienia się pokrywy
śnieżnej. Średnio, pokrywa śnieżna utrzymuje się tutaj przez 107-135 dni w roku, przy
czym jej grubość waha się w zakresie 1,17-1,65 m. Roczne zachmurzenie kształtuje się
na poziomie około 50%, co w olbrzymim stopniu ma decydujący wpływ na temperaturę,
wilgotność i opady.
Pierwsze jesienne przymrozki pojawiają się około 20 września. Ostatnie wiosenne
przymrozki notowane są około 5 - 10 maja. Na Górnej Orawie występuje specyficzny
13
mikro klimat - tzw. Polski biegun zimna. Rekordowa temperatura w zimie w latach 70tych XX wieku spadła tutaj do - 41,7 stopni C. Długość okresu wegetacyjnego szacowana
jest na około 200 - 210 dni.
Użytkowanie terenu
Własność
Tereny wchodzące w skład obszaru Natura 2000, czyli głównie koryto rzeki, to własność
Skarbu Państwa w zarządzie RZGW Kraków. Pozostała część to własność urbarów i
wspólnot leśnych i zapewne grunty indywidualnych właścicieli (ich dokładne określenie
wymaga analizy danych katastralnych).
Gospodarka wodami
Główną, zasadniczą część obszaru stanowi koryto Czarnej Orawy. Są w nim prowadzone
doraźne działania w razie losowych wydarzeń – po przejściu zwiększonych przepływów,
po przejściu fali powodziowej, praktykuje się umożliwienie naturalnego spływu wód
przez usunięcie ew. przeszkód (odsypisk). RZGW prowadzi działania związane z
lokalnym zabezpieczeniem brzegów, remontem istniejących ubezpieczeń, a także
pracami konserwacyjno-utrzymaniowymi, które polegają na wycince zakrzaczeń i
zadrzewień tamujących swobodny spływ wód w korycie oraz na obszarach narażonych
na niebezpieczeństwo powodzi, określonych w art. 82 Prawa wodnego.
Czarna Orawa jest okresowo zarybiana (PZW Nowy Sącz).
Gospodarka wodno – ściekowa
Długość sieci wodociągowej wynosi 233,0 km, z której korzysta sześć jednostek
osadniczych na terenie gminy (Jabłonka, Chyżne, Lipnica Mała, Orawka, Podwilk,
Zubrzyca Dolna), i zaopatruje ona w wodę blisko 80% ludności. Pozostali mieszkańcy
korzystają z indywidualnych lub zbiorowych ujęć wodnych w postaci studni
przydomowych bądź też studni usytuowanych w pobliżu źródeł lub cieków.
Jak wynika z danych urzędu gminy, około 35,0% mieszkańców gminy obsługiwanych
jest przez sieć kanalizacyjną – sanitarną, której długość wynosi 112,0 km.
Teren gminy Jabłonka obsługiwany jest przez trzy oczyszczalnie ścieków, które znajdują
się w Jabłonce, Zubrzycy Dolnej i Lipnicy Małej. Właścicielem oczyszczalni jest Zakład
Usług Komunalnych. Ponadto we wsi Chyżne znajduje się niewielka oczyszczalnia
ścieków (Qdśr 5m3/d), której użytkownikiem i właścicielem jest szkoła podstawowa. Są
to oczyszczalnie mechaniczno-biologiczne.
Oczyszczalnia w Jabłonce (182m3/d) - odbiornikiem jest Czarna Orawa
Oczyszczalnia w Zubrzycy Dolnej (286 m3/d) - odbiornikiem jest potok Zubrzycki
Oczyszczalnia w Lipnicy Małej (proj. 300 m3/d) - odbiornikiem jest potok Syhlec
Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2002 r.; WIOŚ w
Krakowie
Powyższe dane wskazują na brak równowagi pomiędzy infrastrukturą wodociągową i
kanalizacyjną w gminie. Gospodarka wodna na terenie gminy nie jest zadawalająca. Brak
jest kompleksowych rozwiązań w zakresie sieci kanalizacyjnej, odprowadzania i
oczyszczana ścieków dla miejscowości Chyżne (miejscowość ta nie posiada zbiorczej
14
sieci wodociągowej), Orawka i Podwilk oraz częściowo dla Jabłonki i Lipnicy Małej (cyt.
za Program Ochrony Środowiska dla Gminy Jabłonka na lata 2004-2015).
Reżim hydrologiczny Czarnej Orawy i potoków w gminie określany jest jako nie
wyrównany, z wezbraniami wiosennymi, letnimi i zimowymi oraz z
deszczowogruntowym zasilaniem. Wybitnie nie wyrównany odpływ w cyklu rocznym i
wieloletnim, długotrwałe okresy niskich przepływów i wysokie wezbrania powodują, że
wykorzystanie tych wód jest dość trudne.
Zbiorniki wód podziemnych:
Zbiornik nr 440 Nowy Targ – zbiornik występujący w utworach czwartorzędowych
związanymi z dolinami rzecznymi i z kopalnym systemem dolin. Jest zbiornikiem o
porowym charakterze ośrodka, zlokalizowany w holoceńskich utworach piaszczystych i
piaszczysto-żwirowych, lokalnie zaglinionych, wykazując zróżnicowaną naturalną
odporność na zanieczyszczenia. Zbiornik (GZWP) 440 związany z doliną kopalną
występującą w obrębie Kotliny Nowotarskiej jest stosunkowo najzasobniejszy,
spełniający kryteria podstawowe wydzielenia GZWP. Miąższość utworów wodonośnych
waha się w nim od kilku do ponad 100 m, a wydajność pojedynczych studni może
dochodzić do70 m3/h. Skrajna, wschodnia część zbiornika znajduje się obecnie w
granicach cofki zbiornika „Czorsztyn”. Dla większości zbiorników czwartorzędowych
brak jest izolującej pokrywy w stopie warstw wodonośnych, co ułatwia przenikanie
zanieczyszczeń z powierzchni ziemi do wód podziemnych.
Zbiornik nr 445 Magura-Babia Góra to zbiornik w obrębie Karpat fliszowych,
wydzielony według kryteriów indywidualnych, ze względu na potrzebę ochrony
najbardziej wydajnych partii skał, jako źródła zaopatrzenia w wodę pitną. Skałami
zbiornikowymi są spękane gruboławicowe piaskowce i łupki. Woda w warstwach jest
typu szczelinowo – porowego.
Zbiorniki fliszowe nie są chronione w sposób naturalny, stąd są silnie narażone na
zanieczyszczenia przenikające z powierzchni terenu.
Leśnictwo
Lasy, to głównie łęgi nadrzeczne i zakrzaczenia. W większości są one własnością
prywatną lub pozostają w zarządzie wspólnot poszczególnych wsi. Na podstawie
Ustawy o lasach, nadzór nad gospodarką leśną w lasach niepaństwowych sprawuje
Starosta Powiatu Nowotarskiego, który powierza prowadzenie niektórych spraw z tego
zakresu Nadleśniczemu Nadleśnictwa Nowy Targ.
Użytkowanie turystyczne
Koryto rzeki jest użytkowane rekreacyjnie, choć w umiarkowany sposób (na ogół tylko
na niektórych odcinkach): wędkarstwo, rekreacja. Brak większych parkingów, pól
namiotowych i in. infrastruktury umożliwiającej korzystanie z rzeki.
Uwarunkowania socjoekonomiczne
W rejonie projektowanego obszaru, jak na całej Orawie i Podhalu, przeważa
użytkowanie rolnicze terenu, mimo że panują tu trudne warunki dla produkcji rolnej.
Wynikają one z niskiej klasy gruntów, surowych warunków klimatycznych i znacznego
rozdrobnienia gospodarstw. W okresie lat 60. stosowano powszechnie nawozy sztuczne
15
w uprawie. Pod koniec lat 80. zmieniono sposób podejścia do nawożenia i zużycie
nawozów znacznie spadło.
Znaczny areał zajmują łąki świeże, z fragmentami łąk wilgotnych, użytkowane zwykle
jednokośnie, nawożone obornikiem i przepasane ekstensywnie (krowy i owce). Część
łąk jest nie użytkowana od kilku, kilkunastu lat. W uprawach dominują ziemniaki, a ze
zbożowych owies i żyto, niekiedy jęczmień. W regionie tradycyjnie prowadzona jest
hodowla owiec. W efekcie rozwija się wytwórczość regionalnych wyrobów: sery owcze,
kuśnierstwo, kożusznikarstwo itp.
16
Strategia ochrony siedlisk przyrodniczych
Zestawienie typów siedlisk przyrodniczych
Tab. 1. Lista siedlisk przyrodniczych w obszarze „Czarna Orawa”.
Kod
siedliska
3220
6430
91E0
Nazwa siedliska
Pionierska roślinność na kamieńcach górskich
potoków
Ziołorośla nadrzeczne
Łęgi wierzbowe, olszowe, topolowe i jesionowe
Powierzchnia
(ha)
XX
Liczba
płatów
XX
XX
Ok. 10
XX
XX
Ogólna ocena stanu i znaczenia siedlisk przyrodniczych
3220 Pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków
Siedlisko występuje tylko miejscami wzdłuż biegu Czarnej Orawy, w zakolach i wąskimi
pasami wzdłuż brzegów. Z rzadka tworzy niewielkie wysepki. Skład gatunkowy jest
silnie zróżnicowany, często przypadkowy; oprócz gatunków żwirowiskowych pojawiają
się tu gatunki łąkowe, a nawet zaroślowe. Zwarcie roślinności jest niewielkie, zwykle
5%-30%, choć niekiedy może osiągać wyższe wartości, nawet do 70-80%.
Nad Czarną Orawą siedlisko jest słabo wykształcone - zajmując tu równocześnie
niewielkie powierzchnie. Największe płaty siedliska położone są w środkowym biegu
Czarnej Orawy, głównie tam, gdzie warunki fizjograficzne w naturalny sposób na to
pozwalają – koryto jest szersze, nie ograniczone w naturalny sposób wysokimi
skarpami, a z drugiej strony rzeka ma jeszcze charakter górski. Siedlisko charakteryzuje
się bardzo dużą dynamiką - wielkość i położenie płatów zmienia się zgodnie z
charakterem siedliska , w wyniku wezbrań powodziowych.
Musi być odnawiane przynajmniej co kilka lat, w przeciwnym razie przekształca się w
zarośla.
6430 Ziołorośla nadrzeczne
Siedlisko występuje w mozaice z lasami łęgowymi oraz zaroślami wierzbowymi. Ma
postać płatów łopuszyn (ziołorośli lepiężnikowych), których głównym składnikiem jest
lepiężnik wyłysiały Petasites kablikianus. Zarówno wielkość jak i położenie tych płatów
jest zmienne, co więcej na ogół występują one w znacznym rozproszeniu, w postaci
niewielkich i wąskich pasów w prześwietlonych partiach łęgów i w strefie ekotonowej.
91E0 Łęgi wierzbowe, olszowe, topolowe i jesionowe
Nadrzeczne zbiorowiska porastające brzegi Czarnej Orawy to mozaika zespółu
nadrzecznej olszyny karpackiej Alnetum incanae oraz zarośli i ziołorośli z udziałem
wierzb; purpurowej, białej, rzadziej kruchej (Salix purpurea, S, alba, S. fragilis) oraz
łopuszyn zespołów Petasitetum kablikiani i Phalarido -.Petasitetum hybrydii. Lasy łęgowe
prezentują różne stadia sukcesji i regeneracji. W górnej części wyraźnie widać wpływ
antropopresji, zdarzają się również miejsca wypasane i nielegalne składowiska śmieci.
Fitosocjologicznie przeważa zespół olszyny karpackiej, z dominującą olszą szarą w
drzewostanie i domieszkami jawora, jesiona, wierzby białej i świerka. Runo ma typowy
17
dla asocjacji charakter ziołoroślowy, jednak często wyraźnie widać wpływ okolicznego
ekstensywnego użytkowania rolniczego poprzez znaczącą obecność gatunków łąkowych
i ruderalnych.
Lasy łęgowe zasiedlają jedynie kilku, lub kiludziesięcio arowe fragmenty aluwiów rzeki
na wyższych terasach, zazwyczaj po wewnętrznej stronie zakola. W większości brzegi są
zagospodarowane rolniczo, w obrębie miejscowości zabudowane lub porośnięte florą na
wpół ruderalną.
Tab. 2. Ocena stanu ochrony siedlisk przyrodniczych w obszarze (FV – właściwy, U1 – niezadowalający, U2
– zły, XX – nieznany)
Kod
siedlis
ka
3220
Nazwa siedliska
Pionierska roślinność
na kamieńcach
górskich potoków
Ziołorośla
nadrzeczne
Łęgi wierzbowe,
olszowe, topolowe i
jesionowe
6430
91E0
Powierzchnia
siedliska
Perspektywy
ochrony
Ocena
ogólna
U1
Specyficzna
struktura i
funkcje
U1
Ocena ogólna (%)
U1
U1
10
0
FV
U1
U1
U1
10
0
FV
U1
FV
U1
FV
40
U1
40
U2
XX
20
Potrzeby ochrony siedlisk przyrodniczych
Tab. 3. Potrzeba podjęcia działań ochronnych siedlisk przyrodniczych w obszarze Czarna Orawa (1=
priorytet wysoki, 2 = średni, 3 = niski)
Kod
siedliska
Nazwa siedliska
3220
Pionierska
roślinność na
kamieńcach górskich
potoków
Ziołorośla
nadrzeczne
6430
91E0
Łęgi wierzbowe,
olszowe, topolowe i
jesionowe
Priorytet
w
obszarze
3
Najistotniejsze miejsca dla
ochrony
3
Środkowy i dolny bieg rzeki
2
Niewielkie fragmenty w
okolicach Podwika, Orawki i
Jabłonki (środkowy i górny
bieg rzeki)
Środkowy bieg rzeki
Najistotniejsze
działania ochronne
(ogólnie)
Ochrona bierna;
Usuwanie gatunków
obcych
Ochrona bierna;
Usuwanie gatunków
obcych
Ochrona bierna z
wyjątkiem:
likwidacji dzikich
wysypisk i usuwanie
gatunków obcych
Zagrożenia dla siedlisk przyrodniczych i sposoby ich eliminacji
Kod
siedlis
ka
Nazwa
siedliska
Zagrożenie
Wpływ na przedmiot ochrony
Sposób
eliminacji lub
ograniczenia
zagrożenia
18
3220
Pioniersk
a
roślinnoś
ć na
kamieńca
ch
górskich
potoków
Pobór kamienia i żwiru z
koryta potoku,
Zanieczyszczenia wód
Inwazja
gatunków
obcych
Potencjalnie:
Nadmierny pobór wody
Plany regulacji koryta
potoku,
Mechaniczne
niszczenie
siedliska;
Naruszenie równowagi w korycie i w
efekcie zwiększenie erozji; eutrofizacja
wód; zmiana składu gatunkowego
zbiorowiska; trudności z utrzymaniem
minimalnych przepływów na potoku i
przyspieszenia spływu wód, a więc
docelowo z zahamowaniem naturalnego
odnawiania siedlisk nadrzecznych, a
także pogorszeniem jakości wody.
6430
Ziołorośla
nadrzecz
ne
Pobór kamienia i żwiru z
koryta potoku,
Zanieczyszczenia wód
Inwazja
gatunków
obcych
Potencjalnie:
Nadmierny pobór wody
Plany regulacji koryta
potoku,
Mechaniczne
niszczenie
siedliska;
Naruszenie równowagi w korycie i w
efekcie zwiększenie erozji; eutrofizacja
wód; zmiana składu gatunkowego
zbiorowiska; trudności z utrzymaniem
minimalnych przepływów na potoku i
przyspieszenia spływu wód, a więc
docelowo z zahamowaniem naturalnego
odnawiania siedlisk nadrzecznych, a
także pogorszeniem jakości wody.
91E0
Łęgi
wierzbow
e,
olszowe,
topolowe
i
jesionow
e
Potencjalnie:
Zmiany przeznaczenia
gruntów, nasadzenia
niezgodne z siedliskiem,
inwazja gatunków
obcych
Mechaniczne niszczenie siedliska,
Zaburzenia składu gatunkowego
Zaniechanie
poboru kamieni,
kanalizacja
wszystkich
miejscowości w
zlewni; usuwanie
gatunków
obcych; ustalenie
i przestrzeganie
limit ów poboru
wody,
zaniechanie
planów regulacji
Czarnej Orawy
Zaniechanie
poboru kamieni,
kanalizacja
wszystkich
miejscowości w
zlewni; usuwanie
gatunków
obcych; ustalenie
i przestrzeganie
limit ów poboru
wody,
zaniechanie
planów regulacji
Czarnej Orawy
Usuwanie
gatunków
obcych;
Modyfikacje
sposobu
użytkowania
Warunki utrzymania lub poprawy stanu ochrony siedlisk
przyrodniczych
Kod
siedlis
ka
3220
6430
Nazwa
siedliska
Stan ochrony
Cel ochrony
Warunki utrzymania/odtworzenia
FV
Pionierska
roślinność
na
kamieńcach
górskich
potoków
Ziołorośla
nadrzeczne
U1; działania
ochronne nie były
prowadzone, brak
obszarowej
ochrony prawnej
Utrzymanie aktualnej
powierzchni siedliska i
poprawa struktury
U1; działania
ochronne nie były
prowadzone, brak
ochrony prawnej
Utrzymanie aktualnej
powierzchni siedliska w
ramach kompleksu
siedlisk nadrzecznych i
poprawa jego struktury,
Zaniechanie poboru kamieni z koryta,
kanalizacja wszystkich miejscowości
w zlewni; usuwanie gatunków obcych;
ustalenie i przestrzeganie limit ów
poboru wody, zaniechanie planów
regulacji Czarnej Orawy
Zaniechanie poboru kamieni z koryta,
kanalizacja wszystkich miejscowości
w zlewni; usuwanie gatunków obcych;
ustalenie i przestrzeganie limit ów
poboru wody, zaniechanie planów
19
91E0
Łęgi
wierzbowe,
olszowe,
topolowe i
jesionowe
U1; działania
ochronne nie były
prowadzone, brak
ochrony prawnej
Utrzymanie aktualnego
areału siedliska, w
ramach kompleksu z
zaroślami wierzbowymi
i poprawa jego
struktury
regulacji Czarnej Orawy
Ekstensywne użytkowanie przez
prywatnych właścicieli gruntów;
Zakaz pobierania żwiru.
Ekwiwalent za pozostawione martwe
drewno (dla właścicieli gruntów
prywatnych, 100zł za pozostawiony
1m3 drewna, t.j. 5 drzew o długości ok.
10m i śred. środkowej ok. 15cm)
Usuwanie gatunków obcych
inwazyjnych;
Likwidacja dzikich wysypisk śmieci.
Zakres monitoringu siedlisk przyrodniczych
Kod
siedliska
3220
Nazwa siedliska
Wskaźniki specyficznej struktury i funkcji
Liczba stanowisk
do monitoringu
3
Pionierska
roślinność na
kamieńcach
górskich
potoków
Powierzchnia kamieńców na transekcie
Szerokość kamieńców
Pokrycie kamieńców przez roślinność zielną
Wysokość warstwy zielnej
Gatunki ekspansywnych roślin zielnych
Obce gatunki inwazyjne
Gatunki krzewów
Zwarcie krzewów na transekcie
Udział gatunków drzewiastych w płacie siedliska
(powyżej 1,5 m wys)
Obecność kompleksu siedlisk nadrzecznych
(kolejnych stadiów sukcesyjnych – 3240 3230,
91E0)
6430
Ziołorośla
nadrzeczne
Gatunki ekspansywne roślin zielnych
Gatunki krzewów
Obce gatunki inwazyjne
Procent powierzchni zajętej na transekcie
Struktura przestrzenna ziołorośli
Udział gatunków drzewiastych
Zwarcie krzewów w płacie
3
91E0
Łęgi wierzbowe,
olszowe,
topolowe i
jesionowe
Gatunki charakterystyczne
Gatunki inwazyjne
Naturalność koryta rzecznego (brak regulacji)
Występowanie i częstość zalewów
Wiek drzewostanu (obecność starodrzewi)
Gatunki obce w drzewostanie
Naturalne odnowienie
Pozyskanie drewna
3
20
Braki danych
Brak danych o stanie ochrony siedlisk w obszarze i lokalizacji najważniejszych płatów.
Brak mapy rozmieszczenia siedlisk przyrodniczych.
21
Strategia ochrony gatunków zwierząt
Zestawienie gatunków zwierząt
Lista gatunków zwierząt z II Załącznika Dyrektywy Siedliskowej w obszarze „Czarna Orawa”.
Nazwa polska
gatunku
Nazwa łacińska
gatunku
Minóg
strumieniowy
Minóg
ukraiński
Głowacz
białopłetwy
Koza
Kumak górski
Lampetra
planeri
Eudontomyzon
mariae
Cottus gobio
Cobitis taenia
Bombina
variegata
Powierzchnia
siedlisk gatunku
(ha)
Ok. 1
Liczebność populacji
XX
1-2
XX
10
1000-5000 os.
4 -5
Ok. 20 km biegu
cieku
XX, maks. 1000-2000 os.
XX
Ogólna ocena stanu i znaczenia gatunków zwierząt
Minóg strumieniowy
Minóg strumieniowy zasiedla podgórskie i wyżynne potoki, zaliczane do krainy pstrąga i
lipienia. Wymaga do rozwoju obecności odcinków o dnie kamienistym i żwirowym, oraz
o dnie piaszczystym i mulistym. W dorzeczu Czarnej Orawy stwierdzono jego
występowanie na stanowiskach o szerokości 3–3,5 m i głębokości maksymalnej 50–60
cm, o dnie piaszczysto-żwirowym.
W granicach obszaru PLH120002 występowanie minoga było stwierdzone w Czarnej
Orawie w Podwilku. Potencjalny zasięg przypuszczalnie obejmuje odcinek Czarnej
Orawy powyżej Orawki, z dopływami. Potencjalny zasięg może być szerszy: obecności
minoga strumieniowego należy spodziewać się również poza obszarem PLH120002, we
wszystkich dopływach Czarnej Orawy.
Minóg ukraiński
Minóg ukraiński zasiedla podgórskie i nizinne potoki. Wymaga do rozwoju obecności
odcinków o dnie kamienistym i żwirowym, oraz o dnie piaszczystym i mulistym. W
dorzeczu Czarnej Orawy stwierdzono jego występowanie na stanowiskach o średniej
szerokości około 6,5 m (±3,5 m; SD) i głębokości maksymalnej 90 ±20 cm, o dnie
kamienisto-piaszczysto-mulistym.
Występowanie minoga ukraińskiego w granicach obszaru PLH120002 było stwierdzone
w Czarnej Orawie przy ujściu Piekielnika oraz powyżej Orawki, i w Potoku Bębeńskim.
Mimo braku współczesnego potwierdzenia występowania minoga ukraińskiego w
dorzeczu Czarnej Orawy, nie można tego wykluczyć, ponieważ znajdują się tam siedliska
spełniające wymagania tego gatunku. Potencjalny zasięg przypuszczalnie obejmuje
odcinek Czarnej Orawy powyżej Orawki, z dopływami, oraz potok Piekielnik.
Potencjalny zasięg może być szerszy: obecności minoga ukraińskiego należy spodziewać
się również poza obszarem PLH120002, we wszystkich dopływach Czarnej Orawy.
22
Głowacz białopłetwy zasiedla podgórskie i wyżynne rzeki i potoki, zaliczane do krainy
lipienia i brzany. Preferuje odcinki o dnie kamienistym i żwirowym. W granicach
obszaru PLH120002 stwierdzono jego występowanie na stanowiskach o średniej
szerokości około 6,5 m (±2 m; SD) i głębokości maksymalnej 75 ±25 cm, gdzie substrat
denny składał się zwykle ze żwiru (47%), piasku (30%) i kamieni (23%). Średnia
prędkość prądu wynosiła tam 0,3–0,5 m s−1, a maksymalna sięgała 0,9–1,5 m s−1.
Koza
Koza zasiedla wolno płynące rzeki i potoki o dnie piaszczystym i mulistym. W granicach
obszaru PLH120002 stwierdzono jej występowanie na stanowiskach o średniej
szerokości około 8 m (±4 m; SD) i głębokości maksymalnej 80 ±10 cm, gdzie substrat
denny składał się zwykle z piasku (60%) i żwiru (40%). Występowanie kozy w
granicach obszaru PLH120002 było stwierdzone w Czarnej Orawie w Jabłonce, oraz w
jej dopływach: Piekielniku i Syhlcu. Mimo braku współczesnego potwierdzenia
występowania kozy w dorzeczu Czarnej Orawy, nie można tego wykluczyć, ponieważ
znajdują się tam siedliska spełniające wymagania tego gatunku. Potencjalny zasięg
przypuszczalnie obejmuje odcinek Czarnej Orawy od Jabłonki do ujścia do Zbiornika
Orawskiego, oraz Piekielnik z dopływem Borowy.
Kumak górski
Kumak górski występuje nad Czarna Orawą rzadko, spotykany jest pojedynczo w
większych płatach łęgów, gdzie wykorzystuje nietrwałe zbiorniki wodne. Do rozrodu
potrzebuje płytkich zbiorników, ze stojącą wodą, najlepiej dobrze oświetlonych, i
nagrzewających się w słońcu. Brak dokładniejszych danych zarówno o jego
rozmieszczeniu, jak i zagęszczeniach gatunku w tym obszarze Natura 2000.
Ocena stanu ochrony gatunków zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej w obszarze „Czarna
Orawa”
Nazwa polska
Nazwa łacińska Siedlisko Populacja Perspektywy
Ocena
Ocena ogólna (%)
gatunku
gatunku
ochrony
ogólna
FV U1 U2 XX
–
Minóg
Lampetra
XX
XX
XX
XX
100
strumieniowy
planeri
Minóg
Eudontomyzon
XX
XX
XX
XX
100
ukraiński
mariae
Głowacz
Cottus gobio
FV
U1
FV
U1
100
białopłetwy
Koza
Cobitis taenia
XX
XX
XX
XX
100
Kumak górski
Bombina
U1
XX
FV
XX
100
variegata
Potrzeby ochrony gatunków zwierząt
Potrzeba podjęcia działań ochronnych gatunków zwierząt w obszarze Czarna Orawa (1= priorytet wysoki,
2 = średni, 3 = niski)
Nazwa polska
gatunku
Nazwa
łacińska
gatunku
Prior
ytet
Najistotniejsze miejsca dla
ochrony
Najistotniejsze działania ochronne
(ogólnie)
Minóg
strumieniowy
Lampetra
planeri
1
Potencjalny zasięg w
obszarze obejmuje odcinek
Czarnej Orawy powyżej
Poprawa jakości wody;
zachowanie naturalnej roślinności
brzegowej, pozostawienie w
23
Orawki, z dopływami. Może
on być powiększony o
wszystkie dopływy Czarnej
Orawy.
Minóg
ukraiński
Eudontom
yzon
mariae
1
Gatunek był stwierdzany w
Czarnej Orawie przy ujściu
Piekielnika oraz powyżej
Orawki, i w Potoku
Bębeńskim. Potencjalny
zasięg obejmuje odcinek
Czarnej Orawy powyżej
Orawki, z dopływami, oraz
potok Piekielnik. I poza
obszarem PLH120002, we
wszystkich dopływach
Czarnej Orawy.
W Czarnej Orawie: na
odcinku od Podwilka do
Jabłonki, oraz w jej
dopływach: Potoku
Bębeńskim, Piekielniku i
Syhlcu. Potencjalny zasięg
jest szerszy i obejmuje
większość powierzchni
obszaru, a także dopływy
Czarnej Orawy poza
obszarem.
Głowacz
białopłetwy
Cottus
gobio
1
Koza
Cobitis
taenia
1
W Czarnej Orawie w
Jabłonce, oraz w jej
dopływach: Piekielniku i
Syhlcu. Potencjalny zasięg
przypuszczalnie obejmuje
odcinek Czarnej Orawy od
Jabłonki do ujścia do
Zbiornika Orawskiego, oraz
Piekielnik z dopływem
Borowy.
Kumak górski
Bombina
variegata
2
XX; Prawdopodobnie
zadrzewione fragmenty
brzegów – zgodnie z
rozmieszczeniem łęgów
korycie grubego rumoszu
drzewnego, poprawa możliwości
migracji bocznej koryta i
utrzymanie istniejącego
zróżnicowania warunków
mikrosiedliskowych - ograniczanie
wszelkich ingerencji w korytach, a
zwłaszcza prac hydrotechnicznych
i poboru kruszywa
i poboru kruszywa
i poboru kruszywa
i poboru kruszywa
Zgodne z zasadami ochrony łęgów
Zagrożenia dla gatunków zwierząt i sposoby ich eliminacji
Nazwa
polska
gatunku
Nazwa
łacińsk
a
gatunk
Zagrożenie
Wpływ na przedmiot ochrony
24
Sposób eliminacji
lub ograniczenia
zagrożenia
Minóg
strumien
iowy
u
Lampet
ra
planeri
Minóg
ukraińsk
i
Eudont
omyzon
mariae
Głowacz
białopłet
wy
Cottus
gobio
Pogorszenie
jakości wody i
podniesienia
poziomu żyzności;
Modyfikacje koryt
potoków, będące
następstwem
prowadzenia prac
hydrotechnicznyc
h, lub pobierania
kruszywa;
Tworzenie
przeszkód
migracyjnych;
Pogorszenie
jakości wody i
podniesienia
poziomu żyzności;
Modyfikacje koryt
potoków, będące
następstwem
prowadzenia prac
hydrotechnicznyc
h, lub pobierania
kruszywa;
Tworzenie
przeszkód
migracyjnych;
Pogorszenie
jakości wody i
podniesienia
poziomu żyzności;
Modyfikacje koryt
potoków, będące
następstwem
prowadzenia prac
hydrotechnicznyc
h, lub pobierania
kruszywa;
Tworzenie
przeszkód
migracyjnych;
Nawet
niewielkie,
ale
chroniczne
zanieczyszczenie wody działa na ryby
bezpośrednio poprzez osłabianie kondycji
osobników, co odbija się na ich żywotności i
płodności, a przeżyźnienie zmienia skład
rzecznej biocenozy, co ma wpływ na stan bazy
pokarmowej;
Ograniczenie możliwości znalezienia miejsc
odpowiednich do rozwoju larw;
Fragmentacja
aktualnego
zasięgu,
uniemożliwienie zajęcia zasięgu potencjalnego, i
zwiększenie prawdopodobieństwa wyginięcia
całej populacji
Poprawa jakości
wody;
Zaniechanie poboru
żwiru i prac
hydrotechnicznych
zmieniających
strukturę koryta;
Zaniechanie
budowy kolejnych
progów,
modyfikacja
istniejących;
Nawet
niewielkie,
ale
chroniczne
pokarmowej;
Ograniczenie możliwości znalezienia miejsc
odpowiednich do rozwoju larw;
Fragmentacja
aktualnego
zasięgu,
całej populacji
Poprawa jakości
wody;
Zaniechanie poboru
żwiru i prac
hydrotechnicznych
zmieniających
strukturę koryta;
Zaniechanie
budowy kolejnych
progów,
modyfikacja
istniejących;
Nawet
niewielkie,
ale
chroniczne
pokarmowej;
Ograniczenie
możliwości
odbycia
przez
głowacza białopłetwego tarła (gatunek litofilny,
składający ikrę pod kamieniami, i ochraniający
gniazdo) oraz znalezienia miejsc odpowiednich
do żerowania;
Fragmentacja
aktualnego
zasięgu,
całej populacji
Poprawa jakości
wody;
Zaniechanie poboru
żwiru i prac
hydrotechnicznych
zmieniających
strukturę koryta;
Zaniechanie
budowy kolejnych
progów,
modyfikacja
istniejących;
25
Koza
Cobitis
taenia
Pogorszenie
jakości wody i
podniesienia
poziomu żyzności;
modyfikacje koryt
potoków, będące
następstwem
prowadzenia prac
hydrotechnicznyc
h, lub pobierania
kruszywa;
Tworzenie
przeszkód
migracyjnych;
Kumak
górski
Bombin
a
variega
ta
Likwidacja lub
pogorszenie stanu
siedlisk,
utrzymanie
ciągłości populacji
Nawet
niewielkie,
ale
chroniczne
pokarmowej;
Zmiana struktury substratu dna i zmniejszenie
zróżnicowania mikrosiedlisk w korycie, co
ogranicza możliwość odbycia przez kozę tarła
(gatunek fitofilny, składający ikrę na roślinach
wodnych)
oraz
znalezienia
miejsc
odpowiednich do żerowania;
Fragmentacja
aktualnego
zasięgu,
całej populacji
Utrudnienie odnawiania się populacji, tendencje
do kurczenia się liczebności, trudności z
rozrodem
Poprawa jakości
wody;
Zaniechanie poboru
żwiru i prac
hydrotechnicznych
zmieniających
strukturę koryta;
Zaniechanie
budowy kolejnych
progów,
modyfikacja
istniejących;
Utrzymanie łęgów
we właściwym
stanie ochrony,
utrzymanie
ciągłości
zadrzewień wzdłuż
Czarnej Orawy
Warunki utrzymania lub poprawy stanu ochrony gatunków zwierząt
Gatunek
Stan ochrony
Cel ochrony
Minóg
strumieniowy
XX; brak działań
ochronnych gatunku
Utrzymanie siedliska
we właściwym stanie
Minóg ukraiński
XX; brak działań
ochronnych gatunku
Głowacz
białopłetwy
U1; brak działań
ochronnych gatunku
Koza
XX; brak działań
ochronnych gatunku
Warunki
utrzymania/odtworzenia FV
Zaniechanie poboru żwiru i prac
hydrotechnicznych
zmieniających strukturę koryta;
Zaniechanie budowy kolejnych
progów, modyfikacja
istniejących;
hydrotechnicznych
istniejących;
hydrotechnicznych
istniejących;
hydrotechnicznych
26
Kumak górski
XX; brak działań
ochronnych gatunku
istniejących;
Utrzymanie łęgów we
właściwym stanie ochrony,
utrzymanie ciągłości zadrzewień
wzdłuż Czarnej Orawy
Zakres monitoringu gatunków zwierząt
Gatunek
Minóg
strumieni
owy
Wskaźniki stanu populacji
Zasięg gatunku w Czarnej
Orawie i jej dopływach, oraz
jego zagęszczenie.
Wskaźniki stanu siedliska
1. Jakość hydromorfologiczna potoku (norma PN-EN
14614).
2. Charakterystyka siedliska (metoda przedstawiona w
pracy Amirowicz A. i Kukuła K. 2005. Stream habitat
conditions and fish fauna within
the occurrence range of Wałecki barbel, Barbus cyclolepis
waleckii Rolik, 1970 (Teleostei: Cyprinidae) in Polish part
of the Carpathian Mts. Pol. J. Ecol., 53 (4): 503–522.).
3. Ocena stopnia antropogenicznego oddziaływania na
jakość wody, oparta na oznaczeniu biochemicznego
zapotrzebowania tlenu (BZT5; metoda Winklera) i
pomiarze przewodnictwa elektrolitycznego wody.
Minóg
ukraiński
jego zagęszczenie.
14614).
Głowacz
białopłet
wy
jego zagęszczenie.
14614).
Koza
jego zagęszczenie.
14614).
27
Kumak
górski
Zasięg gatunku w obszarze,
oraz jego zagęszczenie.
Wskazanie miejsc rozrodu
Metoda transektowa: liczenie zbiorników służących do
rozmnażania,
Cechy zbiornika: głębokość, nasłonecznienie, zarośnięcie
zbiornika, wielkość zbiornika,
Braki danych
Brak informacji na temat:
1) aktualnego zasięgu gatunków zwierząt w granicach obszaru PLH120002;
2) powiązania warunków siedliskowych z występowaniem poszczególnych gatunków.
Waloryzacja obszaru Natura 2000
Nagromadzenie stanowisk gatunków i siedlisk występuje w środkowym i górnym biegu
Czarnej Orawy (3 gatunki ryb) oraz nad potokiem Piekielnik, w mniejszym stopniu
Syhlec. Niemniej jednak, całość obszaru, stanowiąc układ ciągły wyznaczony przez
przebieg koryta Czarnej Orawy ma znaczenie dla ochrony pozostałych ryb i kumaka oraz
siedlisk przyrodniczych, rozmieszczonych wzdłuż rzeki.
Analiza problemów związanych z ochroną obszaru Natura
2000 i propozycje rozwiązań
Obszar jako całość podlega wpływom i presji ludzkiej. Niektóre z tych oddziaływań, w
przypadku zwiększonego natężenia, mogą szkodliwie wpływać na obszar Natura 2000,
Mogą do nich należeć:
Zanieczyszczenia wód Czarnej Orawy:
o Ścieki z miejscowości leżących bezpośrednio nad potokiem lub w obrębie
zlewni, pogarszające stan sanitarny wód poniżej miejscowości.
o Wysypywanie śmieci wprost do koryta potoku i składowanie ich na brzegach.
Nielegalny pobór kamienia i żwiru z koryta potoku, przyczyniający się do
naruszenia równowagi w korycie i w efekcie do zwiększonej erozji.
Niewłaściwie realizowany ruch rekreacyjny prowadzący do zaśmiecania,
przeżyźniania siedlisk, wydeptywania itp.
Potencjalnie:
• Nadmierny pobór wody, zmniejszający przepływy w okresach niżówek
zimowych
• Plany ochrony przeciwpowodziowej i innych regulacyjnych prac koryta rzeki
Oba potencjalne zagrożenia mogą w przyszłości doprowadzić do trudności z
utrzymaniem minimalnych przepływów na Czarnej Orawie i przyspieszenia spływu
wód, a więc docelowo z zahamowaniem naturalnego odnawiania siedlisk
nadrzecznych, a także pogorszeniem jakości wody.
Ponadto, należy mieć świadomość, że wydłużony kształt obszaru generuje większą
podatność na lokalne zagrożenia, pochodzące z otoczenia obszaru.
28
Zapewnienie dynamiki przepływów i właściwej klasy czystości wody:
•
•
Uporządkowanie gospodarki ściekowej (kanalizacja (rozszerzenie sieci) i
oczyszczalnie (zapewnienie wystarczającej przepustowości) w miejscowościach
leżących nad Czarną Orawą) i gospodarki odpadami (w tym śmieci
pozostawianych na brzegach rzeki) oraz porozumienie ze Słowakami, w sprawie
zanieczyszczeń spływających do Jeziora Orawskiego.
Określenie limitów poboru wody z Czarnej Orawy, w razie niedoborów
uruchomienie pozyskiwania wody ze źródeł alternatywnych - studni
głębinowych.
Utrzymanie naturalnego koryta:
Ze względu na dużą wartość przyrodniczą fauny ryb w polskiej części dorzecza Czarnej
Orawy należy unikać tam wszelkich niekorzystnych zmian siedlisk, a w szczególności:
(1) zmniejszania naturalnej różnorodności mikrosiedlisk w korycie (skutek regulacji
koryt i umacniania brzegów),
(2) utrudniania rybom wędrówek przez przerywanie ciągłości potoków (skutek
budowania progów, jazów itp. budowli piętrzących),
Utrzymanie dynamiki rzeki wiąże się ze swobodnym przemieszczaniem jej koryta, a
co za tym idzie:
o Erozją brzegu;
o Zalewaniem terasy i stratami w drzewostanie;
o Zwiększeniem prawdopodobieństwa zagrożenia powodziowego budynków we
wsi Jabłonka.
Konieczne jest natomiast umożliwienie RZGW prac konserwacyjno–utrzymaniowych
istniejących budowli i koryta potoku.
Zachowania lasów łęgowych:
•
•
Utrzymanie dotychczasowej, ekstensywnej gospodarki leśnej w zbiorowiskach
lasów łęgowych (nie wprowadzać obcych gatunków, jak również świerka i sosny)
– działanie wg. uproszczonego planu urządzania lasu (utworzenie takich planów
zgodnie z ustawą). Nie zmniejszać powierzchni zadrzewień występujących
wzdłuż Czarnej Orawy.
Usuwanie gatunków obcych inwazyjnych, jak: niecierpek gruczołowaty,
kolczurka klapowana, nawłoć późna, ew. barszcz sosnowskiego (obserwowany w
sąsiedztwie obszaru)
Eliminacji zagrożeń związanych z niewłaściwie realizowanym ruchem
turystycznym:
•
Stworzenie planu udostępnienia turystycznego i rekreacyjnego oraz promocji
obszaru w nawiązaniu do planu regionalnego.
Propozycje konkretnych rozwiązań, do uwzględnienia w w/w planie to:
29
o edukacja i promocja obszaru i jego walorów
o zagospodarowanie i użytkowanie rejonu ujścia Czarnej Orawy do jeziora
Orawskiego
o współpraca z sąsiednimi gminami i ze Słowakami, np. transgraniczne szlaki i
ścieżki rowerowe itp.
Istniejące plany zarządzania dla obszaru
Nazwa planu
Czas
obowiązywani
a/rok
uchwalenia
Zapisy planu
mogące mieć
wpływ na ochronę
obszaru Natura
2000
Zgodność planu z
celami ochrony
obszaru
Plan zagospodarowania
przestrzennego gminy Jabłonka
Fragmenty
powierzchni
gminy: 2005
2004
Gospodarka wodno ściekowa
Zgodny
Zgodny
2004-2015
Gospodarka wodami
w zlewni
Zgodny
XX
Gatunki użyte do
zarybień
XX
XX
Planowane
umocnienia
brzegów i in. prace
w korycie
XX
Plan zagospodarowania
przestrzennego gminy Czarny
Dunajec
Program Ochrony Środowiska dla
Gminy Jabłonka
Warunki zarządzania obszarem
dorzecza i ochroną
różnorodności biologicznej dla
zapewnienia zrównoważonego
rozwoju obszarów cennych
przyrodniczo na przykładzie
zlewni Czarnej Orawy
stanowiącej część
transgranicznego dorzecza
Dunaju (RZGW i RDOŚ – Kraków)
Operat rybacki (Okręg PZW w
Nowym Sączu)
Doraźne projekty planów
robót związanych z
utrzymaniem wód i
usuwaniem skutków powodzi.
(RZGW)
2010-2011
Zgodny
30
Analiza możliwości skutecznej ochrony obszaru (SWOT)
Mocne strony
Strength
Słabe strony
Weakness
Stosunkowo dobry stan zachowania i duża
liczba chronionych gatunków ryb.
Naturalność biegu rzeki i jej koryta.
Brak istotnego zagrożenia powodziowego,
wymuszającego podejmowanie działań
ppow. na dużą skalę
Mała konkurencyjność gospodarcza terenu
w stosunku do innych gruntów.
Szanse
Oportunities
Pogarszający się stan sanitarny wód.
Lokalizacja obszaru N2000 – koryto rzeki
przecinające obszar zwartej zabudowy
miejscowości;
Brak strefy buforowej;
Możliwość rozwoju działań edukacyjnych,
Możliwość uzyskania dofinansowania na
działania ochrony czynnej, Zaangażowanie
organizacji turystycznych
Powinny być priorytetowo traktowane
wszystkie wnioski z zakresu poprawy stanu
środowiska (kanalizacje, oczyszczalnie,
wysypiska itp)
Wzrost zanieczyszczeń wody, o ile nie
zostaną przeprowadzone planowane
inwestycje (zwłaszcza dokończenie prac nad
kanalizacją , ew. stopniowe zwiększanie
przepustowości oczyszczalni)
Próby regulacji rzeki i dopływów, w tym
budowa progów (podejmowane w
przeszłości ew. planowane na przyszłość)
Nadmierny pobór wody z rzeki;
Ewentualne, jednostronne, a
nieprzemyślane do końca plany rozwoju
turystycznego regionu, lub ich brak.
Zagrożenia
Threats
31
Rekomendacje do zarządzania obszarem Natura 2000
Zarządzanie obszarem Natura 2000 Czarna Orawa może pozostawać w rękach RZGW w
Krakowie, jako zarządcy terenu. Powinno być realizowane przy ścisłej współpracy z
właścicielami gruntów, wspólnotami oraz samorządami miejscowymi. Nadzór
merytoryczny nad obszarem pozostaje w rekach RDOŚ w Krakowie.
Utrzymanie właściwego stanu ochrony siedlisk ryb będących podstawą utworzenia
obszaru „Czarna Orawa” wymaga przede wszystkim zachowania naturalnego koryta
rzeki i jej dynamiki. Nie przewiduje się żadnych działań mających charakter
zabiegów ochrony aktywnej, skierowanych bezpośrednio na płaty tych siedlisk,
gdyż dla ich wymagań ekologicznych najwłaściwszą formą ochrony jest ochrona
bierna. Wymagane działania muszą się koncentrować na poprawie lub utrzymaniu
właściwych warunków środowiskowych w otoczeniu obszaru, a zwłaszcza w obrębie
zlewni, a zwłaszcza tych podlegających wpływom generowanym przez miejscowości
położone w bezpośrednim sąsiedztwie obszaru.
Wyniki konsultacji społecznych
Brak postulatów co do modyfikacji strategii.
32

pobierz pdf - Instytut Ochrony Przyrody PAN

Transkrypt

Podobne dokumenty

1 Zasięg czarnej śmierci w Europie.

Garść faktów

Powiązanie działań planistycznych z zakresu gospodarki wodnej i

5.3 Ochrona różnorodności biologicznej

ulotka Wydział Ochrony Przyrody i Obszarów Natura 2000

tutaj

W oczekiwaniu na działania naprawcze w obszarach Natura 2000