Czy dializa otrzewnowa u każdego kończącego ścieżkę

Czy dializa otrzewnowa u każdego kończącego ścieżkę zachowawczego leczenia PChN?
Monika Lichodziejewska-Niemierko
Klinika Nefrologii Transplantologii i Chorób Wewnętrznych
Zakład Medycyny Paliatywnej
Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
W XXI wieku chory ze schyłkową niewydolnością nerek ma przed sobą wybór dotyczący
sposobu leczenia. Wśród metod leczenia nerkozastępczego dostępne są metody domowe:
dializa otrzewnowa i domowa hemodializa oraz metody oferowane w stacjach dializ:
hemodializa klasyczna wykonywana trzy razy w tygodniu i jej odmiany polegające na
większej częstości zabiegów, czy stosowaniu np. hemodiafiltracji. W licznych badaniach
ostatnich lat wykazano, że dializa otrzewnowa i hemodializa zapewniają podobne przeżycie
chorym. Dializa otrzewnowa jako pierwsza metoda dializoterapii ma wiele zalet: utrzymanie
resztkowej czynności nerek, oszczędzanie dostępów naczyniowych, mniejszy koszt w wielu
krajach, dłuższe przeżycie w pierwszych latach dializ. Wydaje się, że również jakość życia
chorych stosujących terapie domowe może być lepsza, a pacjenci poddani profesjonalnym
programom edukacyjnym częściej wybierają metodę domową, jaką jest dializa otrzewnowa.
Niestety, wśród ponad 2,5 miliona chorych ze schyłkową niewydolnością nerek leczonych
dializami na świecie, jedynie u 11% stosowana jest dializa otrzewnowa. Powszechnie uważa
się, że istnieją liczne przeciwwskazania do prowadzenia metod domowych takie jak:
inwalidyzacja psychiczna, fizyczna, niedostatki socjalne. Asystowana i wspomagana dializa
otrzewnowa może znosić powyższe ograniczenia i stworzyć szansę na korzystanie z tej
metody dializoterapii.
Wobec porównywalnych wyników leczenia dializą otrzewnową i hemodializą, wydaje się, że
wybór metody powinien być podyktowany jakością przeżycia i istotnymi dla chorego
aspektami i specyfiką terapii.
Dodatkowo wobec notowanego w ostatnich latach ogromnego wzrostu liczby pacjentów w
podeszłym wieku, z towarzyszącymi licznymi dodatkowymi schorzeniami, wśród możliwości
postępowania, należy wziąć pod uwagę leczenie zachowawcze schyłkowej niewydolności
nerek. Liczne badania w tej grupie wiekowej chorych, wykazały, że dializoterapia często nie
przedłuża życia tych pacjentów, a pogłębiające się deficyty fizyczne i poznawcze wpływają
negatywnie na jakość kresu życia.
Uważa się, że istotną rolę we współczesnym leczeniu chorych ze schyłkową niewydolnością
nerek, powinien odgrywać zintegrowany program leczenia zawierający właściwą edukację i
możliwość wyboru dializy otrzewnowej ( ze wsparciem lub bez), hemodializy ( w tym
domowej) oraz leczenia zachowawczego z dostępem do profesjonalnej opieki paliatywnej.