Teatr Rozrywki Architektura Murator

42
Teatr Rozrywki w Chorzowie \ Entertainment Theater in Chorzów
43
Architektura budynku nie odzwierciedla bogatej historii miejsca; to teatr – opowieść jest nieprawdziwa, ale przynajmniej dobrze wymyślona\
The architecture of this building does not reflect a rich history of this place; this is a theater: the story is not true, but well invented
Modernizacja i rozbudowa
Teatru Rozrywki\Modernization
and extension to the
Entertainment Theater
Chorzów, ul. Konopnickiej 1
Autorzy\Architects: Studio Stożek
& Partnerzy, architekt Jerzy Stożek
Architektura wnętrz\Interior
design: Studio Stożek & Partnerzy,
architekt Jerzy Stożek
Współpraca\Collaboration:
artyści rzeźbiarze Justyna Bonikowska,
Jan Siuta
Konstrukcja\Structural
engineering: Bogdan Namiota
Generalny wykonawca\General
contractor: PBO Śląsk Katowice;
konsorcjum Syncret Chorzów, Zrep
Bytom (w zakresie dróg)
Inwestor\Client: Teatr Rozrywki
w Chorzowie, Miasto Chorzów
(w zakresie dróg)
Powierzchnia całkowita\Total
area: 4040 m2
Kubatura\Volume: 17 300 m3
Projekt konkursowy\Competition
design: 2004 (zespół w składzie:
Ewa Możejko-Rogowska, Jerzy Stożek,
Krzysztof Strojek)
Projekt\Design: 2005-2008
Realizacja\Construction:
2005-2008
Koszt inwestycji\Cost of
investment: 21 000 000 PLN
(razem z drogami)
prezentacje
1, 4. Facade fragment
in ul. Konopnickiej
2. Theater seen from the intersection
of ul. Katowicka and ul. Konopnickiej
3. Structural glass wall with a wooden
flower box at the second story level
2
3
Biogram i zdjęcie autora
prezentujemy na str. 111
Chorzowski muzyczny Teatr Rozrywki mieści
się w gmachu z początku wieku, w którym do
1939 roku był luksusowy hotel Graf Reden z salą
na ponad dwa tysiące osób. Po wojnie urządzono
w nim Dom Hutnika, który w latach osiemdziesiątych został zaadaptowany, według ówczesnych
standardów, na potrzeby sceny muzycznej.
Rosnący prestiż i duża popularność teatru – ponad
120 tysięcy widzów rocznie – przyspieszyły jego
remont i przebudowę. Konkurs ogłoszony w 2004
roku wygrało katowickie Studio Stożek & Partnerzy.
Projekt obejmował modernizację całego obiektu
z wyjątkiem odnowionej wcześniej Dużej Sceny
przekształconej z sali balowej mieszczącej się
w osobnym budynku. Autorzy zwycięskiej pracy
1, 4. Fragment elewacji od strony
ul. Konopnickiej
2. Widok ogólny od strony
skrzyżowania ulic Katowickiej
i Konopnickiej
3. Szklana ściana strukturalna
z drewnianą donicą na poziomie
pierwszego piętra
4
1
jako jedyni przewidzieli relokację większości funkcji
oraz wejścia głównego. Reprezentacyjny narożnik,
w którym mieściła się pizzeria, został włączony do
teatru. Utworzony w nim podcień stanowi teraz
strefę wejściową do holu i kas. Ukośna szklana ściana foyer, z charakterystyczną, obłożoną drewnem
donicą, wstawiona w miejscu, gdzie dotychczas
znajdowało się główne wejście, otwiera wnętrza
na miasto. Szatnie zostały przeniesione do zabudowanej przestrzeni dawnego podwórza, natomiast
nad nimi powstała Mała Scena dla stu widzów, której wnętrze może być w dowolny sposób zaaranżowane. Przy wejściu do Dużej Sceny zlokalizowano foyer z bufetem, zaś w przestrzeniach po obu
jej stronach – miejsca na ekspozycje. Przewidziano
tu wystawę dotyczącą historii gmachu oraz czasowe
prezentacje rzeźby i malarstwa. Na parterze działa
też dostępna z zewnątrz kawiarnia.
Zamysłem projektanta było stworzenie architektury spektakularnej, przywołującej magię teatru.
Wiele rozwiązań detali oraz całych sekwencji
przestrzennych ma wywierać wrażenie na gościach-widzach. W pomieszczeniu, gdzie znajdują
się kasy podniebienie schodów prowadzących
na Małą Scenę stanowi sufit. W holu wejściowym krzywizny ścian tworzą przestrzeń wciągającą w głąb; obła okładzina słupa urywa się nagle,
odsłaniając fragment surowego betonu zabazgrany
przez ekipę budowlaną – to celowy zabieg scenograficzny. Dominujący szaroczarny kolor ścian
potęguje atmosferę spektaklu. Krótkie przejście
z holu szatniowego do foyer ma po obu stronach
dziesięć par drzwi – część z nich to atrapy. W kabinie windy światło sączy się przez nowoczesny,
barwny witraż. Ściany dawnego podwórza zachowano w stanie oryginalnym, eksponując nie tylko
przybrudzoną cegłę, ale również groteskowo
brzydkie przemurowania z lat siedemdziesiątych.
Natomiast wielkie ceglane płaszczyzny ścian foyer
oraz kawiarni, wyglądające na stare i zniszczone,
są w rzeczywistości całkiem nowe, wykonane ze
sztucznie postarzonej i jakby źle wypalonej cegły.
Olbrzymie dwuteowniki w nadprożach kawiarni
to formy o stylistyce między nowoczesnością
i estetyką steampunk.
Pomimo finansowania inwestycji ze środków publicznych oraz kilkukrotnego wzrostu kosztów spowodowanego między innymi koniecznością częściowej wymiany fundamentów nie zrezygnowano
z wysokiego standardu wykończenia. Większość
specjalnie zaprojektowanych mebli została wykonana z czarnej stali i jurajskiego marmuru. Toalety
– w całości, łącznie z sufitami – wyłożono luksusową szklaną mozaiką Bisazza. Drewniane kabiny
sprawiają wrażenie mebli wstawionych w nierzeczywiste otoczenie. Z kolei w sali mieszczącej Małą
Scenę zdecydowano się na tanie rozwiązanie – ściany obłożono cegłą dziurawką, za którą znalazła się
wełna mineralna. Rezultat akustyczny jest znakomity,
wizualny – intrygujący. Niestety, zabrakło środków
na projektowane specjalnie dla teatru rzeźby
i murale. Staranna przebudowa otaczającego budynek chodnika, z nowym kwietnikiem i skalniakami,
oraz pomysł pokrycia pnączami elewacji dużej sali
teatralnej, aby mieszkańcy przeciwległej kamienicy
mieli widok na zieleń, to działania na rzecz poprawienia jakości przestrzeni miejskiej.
Zmodernizowany Teatr Rozrywki flirtuje z postmodernizmem. Jego architektura parlante nie opowiada co prawda szczerze o bogatej historii tego
miejsca, jednak trudno mieć jej to za złe. To teatr
– być może opowieść jest nieprawdziwa, ale przynajmniej dobrze wymyślona.
Wojciech Czapnik
Zdjęcia: Tomasz Zakrzewski
prezentacje
45
Teatr Rozrywki w Chorzowie \ Entertainment Theater in Chorzów
ul. Katowicka
44
ul. M. Konopnickiej
1:3000
Z a ł o ż e n i a
5
a u t o r s k i e :
Istotą projektu było stworzenie nowych możliwości działania i istnienia Teatru wewnątrz historycznych struktur budowlanych. Idea ta zrealizowana została poprzez amorficzną przestrzeń
dwukondygnacyjnego foyer wypełniającą mackami
budynek teatru. Od strony funkcjonalnej foyer
zapewnia dostępność istniejącej Dużej Sceny
i projektowanej na I piętrze Małej Sceny, łącząc je
poprzez galerie i sztolnie z wejściami do budynku, szatniami, sanitariatami, palarniami, bufetami
i kawiarnią w jedną całość.
Od strony wizualnej otwiera widoki w głąb struktury budynku i pozwala przenikać się przestrzeniom Teatru z przestrzenią Miasta.
Gra światłem i kolorem, przeszklonymi perspektywami odsłaniającymi śląskie podwórka z czerwonej cegły, tworzenie nowych ikon miejskich
i szacunek dla tego co było, zieleń i przestrzeń
dla pieszych tworzy strefę rewitalizacji zmęczonej
przemysłowością XIX-wiecznej struktury miasta
Chorzów.
Projekt zakłada zazielenienie całej niehistorycznej
elewacji Teatru zielonymi pnączami. Grupa drzew
posadzonych na wysokości II piętra jest wyznacznikiem optyki nowego widzenia tradycyjnej miejskiej ulicy.
Galerie wewnątrz budynku pozwalają eksponować wszelkie dziedziny sztuki.
Jerzy Stożek
The Music Entertainment Theater in Chorzów,
a city belonging to the Upper-Silesian Metropolitan
Union in southern Poland, is located in an Art
Nouveau edifice built at the beginning of the 20th
century. Up to 1939 it had served as a luxurious
hotel and a performance hall with over 2000
seats; after the war, it housed a cultural center, and
was adapted for a musical theater in the 1980s.
Competition for remodeling the entire building
(except for the already renovated Large Theater)
was announced in 2004. The winning design was
the only one to propose relocation of most of the
functions and the main entrance. The corner of
the building was furnished with an arcade serving
as the entrance zone. An oblique glass wall of the
foyer, which replaced the former entrance, opens
the theater interior toward the city.
prezentacje
5. Sytuacja
6. Rzut parteru. Oznaczenia: 1 – hol
wejściowy; 2 – recepcja; 3 – hol;
4 – szatnia; 5 – foyer Dużej Sceny;
6 – Duża Scena; 7 – galeria
7. Rzut piętra. Oznaczenia: 1 – foyer
Małej Sceny; 2 – Mała Scena;
3 – górny poziom foyer Dużej Sceny;
4 – salonik; 5 – palarnia
8. Przekrój A-A
9. Przekrój B-B
10. Detal szklanej ściany strukturalnej
4
A
B
3
A
5
6
2
B
1
7
1:750
6
2
A
1
5. Site plan
6. First story plan. Key: 1 – entrance
hall; 2 – reception; 3 – lobby;
4 – cloakroom; 5 – Large Theater
foyer; 6 – Large Theater; 7 – gallery
7. Second story plan. Key: 1 – Small
Theater foyer; 2 – Small Theater;
3 – upper part of the Large Theater
foyer; 4 – parlor; 5 – smoking room
8. A-A section
9. B-B section
10. Detail of the structural glass wall
– warstwa wegetacyjna
– warstwa filtrująca – geowłóknina
polipropylenowa 150g/m2
– warstwa drenażowa – żwir
8/12 mm gr. 5-8 cm
– warstwa filtrująca – geowłóknina
polipropylenowa 150g/m2
– papa wierzchniego krycia
– papa podkładowa
– płyty izolacyjne (styrodur, gr. 6 cm)
na lepiku bezrozpuszczalnikowym
– środek gruntujący
– warstwa spadkowa
– donica żelbetowa
(wylewana na budowie)
– okładzina z desek ryflowanych
z drewna tata juba 21/145/2400 mm
– graniak czterostronnie ryflowany
6/6 cm
– stalowe elementy montażowe
– wełna mineralna klejona, gr. 6 cm
– donica żelbetowa (wylewana
na budowie)
5
A
9
1:550
3
B
B
– szkło 12 mm bezbarwne ESG+HST
– pustka powietrzna 16 mm
– szkło 6 mm bezbarwne ESG+HST
4
1:750
7
uchwyt systemu punktowego mocowania
szkła
– żebro szklane gr. 19 mm bezbarwne
ESG+HST
– element mocujący żebro do konstrukcji
żelbetowej (stal kwasoodporna)
1:750
8
1:100
prezentacje
10
46
47
Teatr Rozrywki w Chorzowie \ Entertainment Theater in Chorzów
11
11. Widok od strony szatni na
wejście, po prawej stronie schody
prowadzące do Małej Sceny
12. Foyer Dużej Sceny
13. Fragment foyer widoczny ze
schodów
14. Ceglana ściana budynku w szatni
15. Foyer Małej Sceny
16. Mała Scena
11. View from the cloakroom toward
the entrance; stairs to the Small
Theater on the right
12. Large Theater foyer
13. Fragment of the foyer seen from
the stairs
14. Former external brick wall, now in
the cloakroom
15. Small Theater foyer
16. Small Theater
12
14
13
prezentacje
15
16
prezentacje
48
49
Teatr Rozrywki w Chorzowie \ Entertainment Theater in Chorzów
17. Widok z podcienia głównego
wejścia w kierunku kas
18. Wnętrze kawiarni
19. Zawór czerpalny z motywem
kaczki
20. Łazienki na pierwszym piętrze
21. Kompozycja ze szkła na suficie
windy, wykonana metodą fusingu
20
19
17
17. View from the main entrance
portico toward the box office
18. Cafe interior
19. Faucet with a duck motif
20. Restroom in the second story
21. Glass composition, made by
fusing, on the elevator ceiling
18
prezentacje
21
prezentacje