docZałącznik Nr 1 do Uchwały Nr
download 
Reklamacja Transkrypt
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr
Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XVII/206/08 Rady Miejskiej w Tłuszczu z dnia 16.09.2008 r. INICJATYWNA GRUPA ODNOWY MIEJSCOWOŚCI MOKRA WIEŚ I SZYMANÓWEK Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek w Gminie Tłuszcz na lata 2008-2016 Mokra Wieś, sierpień 2008 r. 1 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------- Spis treści: Strona I. Wstęp I. 1. Cel opracowania Planu Odnowy Miejscowości 3 II. Charakterystyka miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek II. 1. Położenie geograficzno – przestrzenne 4 II. 2. Historia miejscowści 5 II. 3. Zasoby miejscowości i zagospodarowanie terenu 6 II. 4. Walory kulturowe, krajobrazowe i ochrona przyrody 7 II. 5. Tradycje i obyczaje 8 II. 6. Zespół Szkół im. Władysława Podkowińskiego w Mokrej Wsi 9 i inicjatywy mieszkańców III. Analiza SWOT miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek 10 IV. Kierunki odnowy miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek 12 V. Arkusz planowania V. 1. Zarządzanie 13 V. 2. Priorytety, cele planowanych inwestycji, opis zadań służących 13 ich realizacji oraz harmonogram realizacji zadań Planowane do realizacji zadania w ramach Planu Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek na lata 2008-2016 I. Wstęp I. 1. Cel opracowania Planu Odnowy Miejscowości 2 14 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości jest obszar wsi Mokra Wieś i Szymanówek, a czas jego realizacji obejmuje lata 2008 – 2016. Na wielu spotkaniach mieszkańców dyskutowano o potrzebach dokonania zmian na terenie tych miejscowości. Wiele pomysłów i inicjatyw postanowiono zanotować, aby ustalić wspólną spójną wizję odnowy i rozwoju miejscowości i wyjść naprzeciw potrzebom wszystkich mieszkańców. Powołano w tym celu Inicjatywną Grupę Odnowy Wsi, której zadaniem było zredagowanie ostatecznego kształtu planu. Dokonano tego po konsultacjach z zaangażowaniem różnorodnych gremiów, takich jak: 1. Mieszkańcy sołectwa Mokra Wieś i Szymanówek, 2. Sołtysi i Rada Sołecka Mokrej Wsi i Szymanówka, 3. Przedstawiciele samorządu terytorialnego, 4. Rada Rodziców Zespołu Szkół im. Władysława Podkowińskiego w Mokrej Wsi, 5. Uczniowie oraz absolwenci Szkoły, 6. Dyrekcja, nauczyciele oraz inni pracownicy Szkoły, 7. Przedstawiciele Komitetu Rozbudowy Szkoły. Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek jest spójny z następującymi dokumentami: 1. Strategią Rozwoju Miasta i Gminy Tłuszcz do roku 2020, 2. Strategią Powiatu Wołomińskiego, 3. Strategią Województwa Mazowieckiego. Powyższy Plan przedstawia oczekiwania mieszkańców, wynikające ze szczegółowej analizy mocnych stron miejscowości, planowanych przedsięwzięć, zasobów wiejskich i sposobu ich wykorzystania. Plan ma na celu skoordynowanie działań mieszkańców, właściwe ich zaplanowanie i wykorzystanie potencjału okolicznych mieszkańców, mającego na celu: 1. Poprawę warunków życia mieszkańców i wzrost atrakcyjności terenu, 2. Zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych, 3. Poprawę stanu bezpieczeństwa, 4. Umożliwienie dzieciom i młodzieży rozwijania zainteresowań i zagospodarowanie czasu wolnego, 5. Wyrównywanie poziomu intelektualnego i poziomu nauki młodzieży wiejskiej w stosunku do dzieci z miasta, 6. Kultywowanie tradycji i obyczajów, 7. Przeciwdziałanie patologiom społecznym, 8. Rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, 9. Poprawę estetyki miejscowości, 10. Integrowanie społeczności lokalnej, 11. Rozwijanie inicjatyw obywatelskich. Wdrożenie planu odnowy ma na celu możliwość korzystania z funduszy strukturalnych i innych zewnętrznych źródeł finansowania działań rozwojowych II. Charakterystyka miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek II. 1. Położenie geograficzno – przestrzenne Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek położone są na Mazowszu, po prawej 3 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------stronie Wisły, w województwie mazowieckim, powiecie wołomińskim i gminie Tłuszcz. Mokra Wieś i Szymanówek leżą w północno – wschodniej części gminy Tłuszcz. Odległość z Mokrej Wsi i Szymanówka do centrum Warszawy wynosi ok. 50 km, a do miasta powiatowego Wołomin – 18 kilometrów. Czas dojazdu do centrum Warszawy samochodem lub pociągiem nie przekracza godziny. Administracyjnie są to dwie przyległe do siebie wsie i dwa sołectwa. Od wschodu miejscowości te graniczą z gminą Jadów, a od północy z gminą Zabrodzie. Do czasu ostatniej reformy administracyjnej miejscowości te były jednym sołectwem Mokra Wieś. Podstawową funkcją tych miejscowości jest funkcja rolniczo – mieszkalna. Mokra Wieś i Szymanówek przynależą do Równiny Wołomińskiej wchodzącej w skład Niziny Środkowo – Mazowieckiej. Wzniesienia nad poziomem morza sięgają w tych miejscowościach 110 m. Na dzień 31.12.2007 roku Mokrą Wieś zamieszkiwało 329 mieszkańców, a Szymanówek 180 (zameldowanych na pobyt stały). Na terenie Wsi Mokra Wieś (tuż obok Szymanówka) znajduje się przystanek kolejowy. Mokra Wieś leży na trasie szlaku kolejowego Warszawa – Białystok, dawnej Kolei Petersburskiej. To bardzo ważna trasa przewozów pasażerskich i towarowych. Kilka kilometrów dalej od Mokrej Wsi przebiega trasa kolejowa Warszawa – Ostrołęka. Obydwa te szlaki łączą się w Tłuszczu, który od kilkudziesięciu lat stanowi jeden z ważniejszych węzłów komunikacyjnych w kraju. Pod względem liczby mieszkańców Mokra Wieś i Szymanówek należą do średniej wielkości miejscowości na terenie gminy Tłuszcz. Średnia gęstość zaludnienia na dzień 21.07.2004 r. wyniosła 70 osób/km2. Dla całej gminy gęstość zaludnienia wynosi 178 osób/km2. Jednak atrakcyjne położenie w sąsiedztwie Warszawy powoduje silny napływ ludności na te tereny. Niewysokie ceny gruntów, dogodne połączenie komunikacyjne z Warszawą i innymi miastami aglomeracji warszawskiej i z miastami w całym kraju powoduje niewielki, ale systematyczny wzrost salda migracji. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się działki rekreacyjne i miejsca pod działalność agroturystyczną. W miejscowości Mokra Wieś i sąsiednim Zalesiu znajdują z się fermy strusi, będące atrakcją nie tylko dla mieszkańców najbliższej okolicy. Fermy te są miejscem częstych wycieczek dzieci ze szkół położonych na terenie gminy Tłuszcz i gmin sąsiednich. Również w najbliższej okolicy, w odległości ok. 200 m od szkoły w Mokrej Wsi, na terenie wsi Marianów, powstało atrakcyjne gospodarstwo agroturystyczne. Mokrą Wieś i Szymanówek zamieszkują głównie rolnicy, spora grupa ludzi młodych oraz emeryci i renciści. Głównym źródłem utrzymania mieszkańców jest praca w rolnictwie oraz wszelkiego rodzaju świadczenia socjalne. Dużym problemem wśród mieszkańców obydwu miejscowości jest bezrobocie, które dotyczy głównie osób młodych. Sporym problemem jest też bieda panująca wśród części mieszkańców tych miejscowości. Dotyka ona głównie rolników gospodarujących na małych gospodarstwach, osoby starsze, chore, samotne i rodziny wielodzietne. Przez Mokrą Wieś przebiega droga wojewódzka Nr 636. Droga wojewódzka jest asfaltowana, na dużym odcinku drogi jest chodnik dla pieszych. Droga ta stanowi ważne połączenie komunikacyjne z miastem gminnym i stolicą kraju, a w drugą stronę – ze wschodnią częścią kraju. Drogi gminne są w większości wyasfaltowane, w wielu miejscach są lampy oświetleniowe, których ilość stale ulega zwiększeniu. Mokra Wieś i Szymanówek są w całości zelektryfikowane, lecz nie posiadają telefonii stacjonarnej. Odpadów stałych i ścieków mieszkańcy pozbywają się zawierając umowy z firmami na wywóz tych nieczystości. Na terenie Mokrej Wsi i Szymanówka przeważają obszary z płytko występującym poziomem wód, przeważnie od 0,5 m do 1,5 m. Tak niewielka głębokość występowania wody 4 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------sprawia, że są one zanieczyszczone. Z racji położenia i ukształtowania terenu woda zawiera duże ilości związków żelaza i manganu. Żelazo powoduje wiele zanieczyszczeń na sprzętach gospodarstwa domowego i sanitarnych. Większość gospodarzy buduje studnie głębinowe, ale woda z tych studni również zawiera dużo żelaza. W gospodarstwach, gdzie rolnicy zajmują się produkcją mleka, są zmuszeni instalować filtry do wody. Filtry takie są kosztowne, ponadto wodę taką musi badać SANEPiD, co również stanowi koszt dla rolników. Podstawą gospodarki Mokrej Wsi i Szymanówka jest rolnictwo. Grunty rolne zajmują 63,30% powierzchni miejscowości, a liczba gospodarstw na początku 2008 roku kształtowała się na poziomie 79 (o powierzchni powyżej 1 ha), natomiast nieruchomości było 78 (o powierzchni do 1 ha). Wszystkie gospodarstwa stanowią własność indywidualną rolników. Przeważają gospodarstwa małe i średnie. Cechą wyróżniającą te wsie jest stosunkowo duży odsetek gospodarstw o małej powierzchni. Gleby na terenie miejscowości Mokrej Wsi i Szymanówek należą do mało urodzajnych. Są to gleby V i VI klasy bonitacyjnej – przeważnie bielicowe. Wśród upraw dominują zboża jare i ozime (żyto i owies) oraz ziemniaki i kukurydza. Rolnicy uprawiają dużo warzyw na własne potrzeby. Główne zwierzęta hodowlane to trzoda chlewna i bydło mleczne. Oprócz prowadzenia gospodarstw rolnych mieszkańcy tych miejscowości zajmują się (choć rzadko) działalnością gospodarczą. Na terenie wsi istnieją podmioty gospodarcze zajmujące się głównie handlem. Część mieszkańców czerpie również dochody z pracy najemnej w innych miejscowościach oraz z prac sezonowych. W ostatnim roku wiele osób znalazło pracę w Warszawie – mężczyźni jako pracownicy budowlani i w ochronie, a kobiety w handlu i w służbie zdrowia. Do najważniejszych obiektów znajdujących się na terenie Mokrej Wsi zalicza się: • Zespół Szkół im. Władysława Podkowińskiego w Mokrej Wsi (w skład którego wchodzą Szkoła Podstawowa i Gimnazjum), • Biblioteka w Mokrej Wsi (filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Tłuszczu). II. 2. Historia miejscowści Wśród wielu miejscowości na Mazowszu Mokra Wieś, położona pomiędzy Tłuszczem a Jadowem, jest jedną z najstarszych. Wymieniana była na mapach już w XVI wieku. Do połowy XIX wieku Mokra Wieś była miejscowością o charakterze jedynie rolniczym. Z czasem, gdy zapotrzebowanie Warszawy wzrosło na mięso i produkty rolne, we wsi pobudowano karczmę, która miała zaspokajać potrzeby kupców przybywających z Litwy i Polesia. W roku 1862 w pobliżu wsi została przeprowadzona linia kolejowa, biegnąca z Warszawy do Petersburga. Przy niej zaczęły powstawać zakłady przemysłowe związane z kolejnictwem (najbliżej w Tłuszczu) oraz infrastruktura mająca dać zabezpieczenie w obsłudze szlaku kolejowego. Powstały wówczas punkty kontroli trakcji. Te wydarzenia spowodowały, że ludność wiejska znalazła zatrudnienie w rodzącym się tu przemyśle. Wybudowanie kolei spowodowało, że ziemie położone przy żelaznym szlaku stały się atrakcyjne, zarówno pod względem wykorzystania gospodarczego, jak i pod kątem wypoczynku dla mieszkańców Warszawy. Należy dodać, że w XIX wieku Warszawa nie była skanalizowana, w związku z tym przebywanie w niej w okresie letnim było wielce uciążliwe. W związku z tym bogatsi mieszczanie nabywali posiadłości ziemskie z przeznaczeniem na letnie rezydencje. Do najznakomitszych właścicieli majątku w Mokrej Wsi należy zaliczyć Juliana Maszyńskiego. W 1891 roku zaprosił on na wakacje artystę – malarza Władysława Podkowińskiego. Zapewne pokłosiem tej wizyty było namalowanie przez Podkowińskiego znanego powszechnie obrazu „Mokra Wieś” („Chłopiec w stawie”), który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu. Wiele innych obrazów wielkiego 5 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------impresjonisty powstało również na skutek fascynacji i zauroczenia okolicznym krajobrazem. Okoliczna ludność sumiennie zajmowała się gospodarowaniem, pomnażając swój majątek. W okresach, kiedy Polska potrzebowała daniny krwi - tutejsi mieszkańcy jej nie szczędzili w obronie ojczyzny. Swoją ofiarę złożyli w okresie I wojny światowej, czynnie biorąc udział w pracach komórek Polskiej Organizacji Wojskowej. Jednak najważniejszą próbę przeszli w czasie okupacji hitlerowskiej. Na terenie wsi istniały dobrze zakonspirowane struktury podziemia niepodległościowego Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych. Należy podkreślić, że jedno z pól zrzutowych dla cichociemnych było zorganizowane w pobliżu Mokrej Wsi, a w okolicznych lasach założono specjalne magazyny do przechowywania uzyskanej tą drogą broni i amunicji. W pobliżu Mokrej Wsi, wiosną 1944 roku, dokonano dwóch udanych wysadzeń pociągów urlopowych przewożących żołnierzy niemieckich z frontu wschodniego do Niemiec. Ogromne straty Mokra Wieś i okolice poniosły w sierpniu 1944 roku. Pod Mokrą Wsią Armia Czerwona dokonała udanego wyłomu w liniach obronnych Niemców. Krwawe boje z oddziałami 5 dywizji pancernej SS „Wiking” i 5 dywizji myśliwskiej doprowadziły do całkowitej zagłady miejscowości. Zostały spalone domostwa, budynki gospodarcze, zrabowano żywy inwentarz. Po tym kataklizmie wieś przez długie lata odbudowywała swój potencjał. Z tego powodu ważniejszą sprawą było przywrócenie do funkcjonowania wsi, niż skupianie się nad polepszaniem zaplecza pomocnego dla rozwoju wsi. Niemniej, na skutek aktywności społecznej mieszkańców i ich wielkiemu zaangażowaniu, udało się doprowadzić do zrealizowania potrzebnych wówczas inwestycji, jak budowa przystanku kolejowego w Mokrej Wsi, który zaspokoił potrzeby komunikacyjne mieszkańców wielu okolicznych wsi, jak min. Chrzęsnego, Brzezinowa, Marianowa, Waganki, Obręba czy Przykór. Ponadto oddano do użytku nowy, murowany gmach szkoły. Te czynniki pozwoliły na poprawę poziomu wykształcenia tutejszej młodzieży (szkoła i swobodny dojazd do Wołomina i Warszawy). Wieś zelektryfikowano dopiero w roku 1963. Takie opóźnienie w elektryfikacji w porównaniu z innymi miejscowościami, mogło być spowodowane celowym działaniem ówczesnych władz centralnych za udział mieszkańców w strukturach podziemia niepodległościowego AK i NSZ. Proces urbanizacji wsi stale się pogłębiał. Spowodowało to, iż z Mokrej Wsi wyodrębniły się samodzielne miejscowości (później sołectwa) Zalesie i Szymanówek. Patriotyczny duch mieszkańców Mokrej Wsi był zawsze silny. Do zakończenia działań wojennych istniały tu struktury podziemia niepodległościowego WiN (Walka i Niepodległość). W latach 60. XX wieku, z potrzeby serc, nocą, wbrew ówczesnym władzom, wybudowano kapliczkę przy stawach. Przy tej kapliczce miejscowa ludność zbiera się corocznie w miesiącu maju, na wspólnej modlitwie. Opoką w tych działaniach zawsze była otwartość na wszelkie inicjatywy mieszkańców ze strony kolejnych księży proboszczów z parafii Postoliska. Mieszkańcy Mokrej Wsi dumni są ze swojej historii i spuścizny przodków. II. 3. Zasoby miejscowości i zagospodarowanie terenu Na dzień 31.12.2007 roku powierzchnia wsi Mokra Wieś i Szymanówek wynosiła 479,38 ha, co stanowiło 4, 67% ogólnej powierzchni gminy Tłuszcz. Pod względem wielkości wsie należą do średniej wielkości miejscowości w gminie. Struktura wykorzystania gruntów 6 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------w Mokrej Wsi i Szymanówku prezentuje się następująco: Powierzchnia w ha Wyszczególnienie Użytki rolne Udział % w ogólnej powierzchni wsi 303,46 63,30 Użytki zielone (pastwiska, łąki) 67,51 14,08 Użytki leśne 46,16 9,63 Tereny zabudowane (w tym również siedliska) 12,22 2,56 Sady 7,12 1,48 Nieużytki 2,28 0,48 Drogi 13,58 2,83 Tereny kolejowe 20,56 4,29 6,45 1,35 479,38 100,00 Wody Razem Największą powierzchnię obydwu miejscowości zajmują użytki rolne, bo ponad 63% całej powierzchni miejscowości. Następne w kolejności są wszelkiego rodzaju użytki zielone, zajmujące ponad 14% powierzchni wsi. Lasy zajmują prawie 10% całego obszaru tych miejscowości, co jest wynikiem stosunkowo wysokim w porównaniu z innymi miejscowościami naszej gminy. Ponadto miejscowości te graniczą z dużym kompleksem leśnym – Puszczą Jadowską. W Mokrej Wsi znajdują się trzy niewielkie stawy. II. 4. Walory kulturowe, krajobrazowe i ochrona przyrody Mokra Wieś jest położona w rejonie o wysokich walorach przyrodniczych i ekologicznych. Krajobraz jest tu mało przekształcony przez człowieka. Na terenie gminy Tłuszcz praktycznie brak przemysłu, stąd nie ma na tym obszarze ekologicznego zagrożenia. Mokra Wieś graniczy z dużym kompleksem leśnym – Puszczą Jadowską, gdzie występuje bogata fauna i flora. Od strony wschodniej niedaleko tu do obszaru „Zielonych Płuc Polski”. Łatwo spotkać tu można gniazda bociana szarego. Aby umożliwić osiedlanie się bocianów na naturalnych stanowiskach wykonuje się w tym celu platformy. Na terenie Mokrej Wsi znajdują się 3 niewielkie stawy w tym dwa o łącznej powierzchni 76 arów. Stawy te stanowią istotny element przyrody Mokrej Wsi, również ze względu na swoje centralne położenie w tej miejscowości. Na terenie całej gminy nie istnieją podmioty gospodarcze, które powodowałyby zatruwanie wód podziemnych i powierzchniowych. Głównym źródłem zatruwania wody jest brak kanalizacji i nieszczelne szamba ściekowe. Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza są procesy spalania paliw dla ogrzewania budynków mieszkalnych. W miejscowości Mokra Wieś wyeliminowano w dużej 7 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------mierze zanieczyszczenia węglowe poprzez zainstalowanie w budynku szkolnym kotłowni olejowej. Kotłownia olejowa jest również w gospodarstwie domowym państwa Stryjek. Wartości zanieczyszczeń powietrza w gminie Tłuszcz nie przekraczają dopuszczalnych norm. Na terenie Mokrej Wsi i okolicznych wiosek znajdują się kapliczki przydrożne, wybudowane w różnych stylach w wieku XVII, XIX, XX i XXI. Stanowią one nieodłączny element krajobrazu. Lasy stanowią na terenie Mokrej Wsi i Szymanówka prawie 10% powierzchni miejscowości. Licznie występują tu kępy leśne z drzewostanami sosnowymi i brzozowymi. Rowy porastają olsy z charakterystyczną olchą czarną. Bardzo popularne są tu również wierzby, które tak w Mokrej Wsi i Szymanówku, jak i w całej okolicy stanowią symbol krajobrazu Mazowsza. Miejscami zachowały się fragmenty starych drzewostanów naturalnego pochodzenia , jak te nieopodal stacji kolejowej. Spotkać tu można jesiony i dęby szypułkowe. Typowo rolniczy charakter Mokrej Wsi i Szymanówka, kilka nienazwanych zbiorników wodnych i cieków, a także wielość małych gospodarstw, przyczynia się do utrwalania niepowtarzalnego charakteru terenu – mozaiki pól uprawnych i łąk. II. 5. Tradycje i obyczaje Nazwa Mokra Wieś wywodzi się od bagien, które znajdowały się na terenie obecnej wsi. Ówcześni właściciele tych dóbr, państwo Koskowscy, taką właśnie nazwę nadali swojemu majątkowi. Nazwa ta, bardzo charakterystyczna, pasuje również do dzisiejszego krajobrazu tej okolicy. Mokra Wieś i Szymanówek maja na swoim terenie kilka kapliczek przydrożnych, w tym zabytkowe. Przy tych kapliczkach gromadzą się okoliczni mieszkańcy odprawiając nabożeństwa majowe i październikowe. W tych miesiącach młodzież razem z osobami starszymi stroją kapliczki świeżymi kwiatami, wstążkami i dbają o ich estetykę. Typowo rolniczy charakter Mokrej Wsi i Szymanówka powoduje kultywowanie tradycyjnego rzemiosła. Na terenie powiatu wołomińskiego trudno dziś o miejscowość, której mieszkańcy mogą przekazać swoim wnukom umiejętności w ramach tzw. ginących zawodów. Można tu jeszcze dziś obserwować wykonywanie beczek dębowych do kwaszenia ogórków i kiszenia kapusty. Chodniki tkane ręcznie z resztek tkanin i włóczek są w wielu domostwach powszechnie używane. Prawie każdy mężczyzna utrzymujący się z pracy na roli potrafi naostrzyć swoje narzędzie pracy, czyli „poklepać” kosę. Obrzędy związane z narzeczeństwem i zawieraniem małżeństwa są do dziś żywe nawet wśród młodych ludzi, którzy nie utrzymują się już z pracy na roli. Świadczy to o bardzo mocnej pozycji rodziny i instytucji małżeństwa na tym terenie. Tradycją stały się od 2003 roku Msze Święte na rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego odprawiane przez księży z parafii w Postoliskach na terenie szkolnym. W nabożeństwach prócz dzieci i młodzieży szkolnej uczestniczą rodzice uczniów oraz okoliczni mieszkańcy i władze samorządowe. Na terenie Mokrej Wsi młodzież szkolna corocznie topi Marzannę, zapowiadając w ten sposób nadejście upragnionej wiosny. Ostatnimi laty, pod koniec czerwca, mieszkańcy zbierają się również nad stawami w Mokrej Wsi na placu gromadzkim, aby świętować Noc Świętojańską. Konkurs wianków, puszczanie wianków na wodę, wspólne śpiewy i zabawa przy muzyce, to tylko niektóre z elementów tego święta. Szczęśliwe zakończenie zbioru zbóż to powszechne w całej Polsce dożynki. W gminie Tłuszcz każdego roku w innej miejscowości odbywa się to święto ludzi pracujących na roli. W sierpniu 2004 roku dożynki gminne dla gminy Tłuszcz odbyły się w Mokrej Wsi. 8 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------Okoliczni mieszkańcy zaprezentowali tradycje związane z tym świętem, śpiewy, obrzędy i wieńce dożynkowe. Można było obejrzeć występy sceniczne dzieci i młodzieży szkolnej, oparte na tradycyjnej obrzędowości ludowej. Ciekawostką był także pokaz produkcji papieru czerpanego na urządzeniu wykonanym przez mieszkańca Mokrej Wsi. Zanikająca w innych częściach regionu tradycja wykonywania kwiatów z papieru znajduje tu wielu naśladowców, również wśród dzieci i młodzieży szkolnej. Przy okazji ważnych wydarzeń w życiu okolicznych mieszkańców imprezy uświetnia występ muzykującej rodziny Stankiewiczów – ojciec akordeonista i dzieci – uczniowie szkoły muzycznej, w tym córka grająca na wiolonczeli i syna na akordeonie guzikowym. Grają muzykę ludową i oprawiają muzycznie uroczystości szkolne. Na uroczystości szkolne przychodzi dużo rodziców, dziadków i babć, oglądają występy swoich dzieci i wnucząt, smakują ciast i rozmawiają, czasem też tańczą. Niestety, nie ma w szkole większego pomieszczenia – świetlicy, gdzie można by organizować spotkania wielopokoleniowe na większą skalę. Tradycje kultury w opisywanym regionie wywierają wpływ na życie wszystkich pokoleń, cementują więzi, pozwalają na przenikanie dobrych, sprawdzonych wzorców. Są fundamentem zdrowych społecznie zachowań, jak również wsparciem w wychowaniu dzieci i młodzieży dla nauczycieli i wychowawców miejscowej szkoły. II. 6. Zespół Szkół im. Władysława Podkowińskiego w Mokrej Wsi i inicjatywy mieszkańców Szkoła znajdująca się na terenie Mokrej Wsi jest głęboko osadzona w kulturze i tradycji miejscowości. Jako Zespół Szkół (Szkoła Podstawowa i Gimnazjum) istnieje od roku 2003, ale tradycje szkoły podstawowej na tym terenie sięgają końca lat 20. ubiegłego stulecia. Właśnie w 1927 roku otwarta tu została czteroklasowa szkoła powszechna. Funkcjonowała kilka lat w drewnianym prywatnym domu gospodarskim. Grunty pod budowę nowej szkoły przekazała właścicielka majątku Mokra Wieś, a rolnicy dobrowolnie się opodatkowali na okoliczność budowy szkoły. Obecny kształt szkoła osiągnęła w roku 1954, kiedy to wybudowano większy i bardziej funkcjonalny budynek, odpowiadający potrzebom okolicy. Szkoła leży na obrzeżach gminy, lecz mimo to nie jest obiektem zapomnianym przez władze gminne. Od kilku lat budynek szkoły jest remontowany, a teren szkolny porządkowany i upiększany. Kilka najważniejszych inwestycji ostatnich lat to min.: 1. Wybudowanie sali gimnastycznej na placu szkolnym z wykorzystaniem środków unijnych, 2. Generalny remont dachu na budynku szkoły, 3. Ułożenie chodników i parkingu przy szkole z kostki otrzymanej przez Radę Rodziców od sponsora, 4. Wymiana okien w całym budynku szkolnym, 5. Pozyskanie sponsora na wyasfaltowanie boiska szkolnego o wymiarach 20 m x 40 m, 6. Budowa sceny na placu szkolnym z zaangażowaniem rodziców. Obecnie w szkole uczy się 198 uczniów, 17 w oddziale przedszkolnym, 80 w Gimnazjum i 101 w Szkole Podstawowej. Duża kontrola społeczna w środowisku szkolnym, zaangażowanie rodziców w sprawy szkoły i przychylność mieszkańców do inicjatyw szkolnych pozwalają na stworzenie wyjątkowej atmosfery nauczania, wychowania i opieki w Zespole Szkół. Rodzice uczniów, ich dziadkowie i krewni angażują się często w sprawy szkoły. Poświęcają oni często na ten cel część swojego urlopu, uczestniczą w pracach 9 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------porządkowych, transportowych, remontowych i ogrodniczych. To zaangażowanie i społeczna postawa mieszkańców tworzą najlepsze wzorce wychowawcze. Dzięki współpracy szkoły i środowiska udało się min. wzbogacić księgozbiór biblioteki szkolnej o prawie 600 woluminów, znaleźć sponsora do namalowania linii na boisku szkolnym, nawieźć ziemi ogrodniczej, nasadzić krzewów, wyremontować salę komputerową, pozyskać meble i komputery. Szkoła była dawniej i jest po dzień dzisiejszy największym ośrodkiem kultury w okolicy i miejscem spędzania czasu wolnego dzieci i młodzieży. Dzieci chętnie korzystają z oferty pozalekcyjnej szkoły, często uczestniczą w pracach na rzecz szkoły. Młodzież szkolna popołudniami korzysta z możliwości uczestniczenia w zajęciach sportowych w hali sportowej wspólnie z osobami dorosłymi. W czasie wakacji uczniowie gimnazjum pomalowali zabawki ogrodowe dla swoich młodszych kolegów z oddziału przedszkolnego. Aktywność uczniów wyraża się również w uczestniczeniu w projektach edukacyjnych realizowanych przez szkołę. Szkoła w Mokrej Wsi ma opinię przyjaznej dzieciom i rodzicom. Żeby zobrazować, jak bardzo szkoła jest atrakcyjna dla uczniów i ich rodziców, należy przeanalizować udział uczniów z poza obwodu szkolnego w ogólnej liczbie uczniów Zespołu Szkół im. Władysława Podkowińskiego w Mokrej Wsi: Uczniowie Zespołu Szkół im. Władysława Podkowińskiego w Mokrej Wsi (stan na 31.12.2007 r.) Uczniowie z obwodu szkoły Nazwa miejscowości Mokra Wieś Szymanówek Zalesie Waganka Marianów Brzezinów Ogółem Uczniowie z innych obwodów szkolnych Ilość uczniów 64 30 24 11 12 10 151 Nazwa miejscowości Przykory Sitne Chrzęsne Ilość uczniów 24 21 2 Ogółem 47 Szkoła w Mokrej Wsi pełni również miejsce „skrzynki kontaktowej” dla okolicznych mieszkańców. Tu organizuje się spotkania sołeckie i inne, ważne dla społeczności wiejskich. Na wszelkich spotkaniach odnotowuje się wysoką frekwencję. Częstymi gośćmi w szkole są przedstawiciele samorządu terytorialnego – Burmistrz, Przewodniczący Rady Gminy, Radna, Sołtysi oraz przedstawiciele Rady Rodziców i Komitetu Rozbudowy Szkoły. Wspólnie uczestniczą w życiu szkolnym, uroczystościach i ważnych wydarzeniach w życiu szkoły. Zapraszani są na imprezy patriotyczne, ale też tradycyjne dzielenie się opłatkiem czy jajkiem oraz popularne potańcówki. III. Analiza SWOT miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek W oparciu o analizę SWOT postarano się przeanalizować mocne i słabe strony miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek oraz szanse dla jej rozwoju, a także zagrożenia występujące w otoczeniu, które mogą mieć wpływ na przyszłość tych miejscowości i ich mieszkańców. 10 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------Skrót SWOT pochodzi od pierwszych liter angielskich słów: Strenghts (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse), Threats (zagrożenia). Silne strony: – dogodne położenie komunikacyjne (położenie przy drodze wojewódzkiej, bliskie usytuowanie stacji kolejowej, połączenia autobusowe), możliwość usytuowania infrastruktury hotelowo-parkingowej i magazynowej przy drodze nr 636, – walory rekreacyjne – dogodne punkty wypadowe dla pieszych wędrówek i wycieczek rowerowych w kierunkach: Wyszków, Jadów, Mostówka, Kamieńczyk, Chrzęsne, Postoliska, Urle, Loretto, bliskość rzeki Liwiec i Bug, – mało przekształcony krajobraz naturalny i niewiele zanieczyszczone środowisko, – występowanie w okolicy zwartych kompleksów leśnych, – atrakcyjne ceny działek budowlanych i nieruchomości, – zauważalny wzrost migracji ludzi z miasta na wieś, – wzrost budownictwa jednorodzinnego i modernizacja istniejących zabudowań, – wzrost dbałości o estetykę zabudowań i obejść gospodarskich, – zamieszkiwanie młodych wiekiem osób w wieku produkcyjnym, – bezpieczna okolica (niski poziom przestępczości), – sklepy z podstawowym asortymentem ogólnospożywczym i przemysłowym, w tym sklep całodobowy, – szkoła z dostępem do Internetu i biblioteka. Bariery dla rozwoju miejscowości: – potrzeba zabezpieczenia w podstawową infrastrukturę techniczną gospodarstw domowych poprzez budowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz gazyfikację, – braki wyasfaltowanych dróg gminnych łączących okoliczne wsie, – braki w oświetleniu ulic i dróg gminnych, – zaniedbany przystanek PKP, – brak nauczycieli do nauki języków obcych, – brak pomocy w aktywizowaniu osób pozostających bez pracy, – brak zewnętrznego wychowawczego i edukacyjnego oddziaływania na mieszkańców okolicznych miejscowości, co powoduje u nich ujawnianie się oznak zniechęcenia do aktywności zawodowej i społecznej, – niedostateczne zaplecze techniczne dla rozwoju fizycznego młodzieży – brak boisk sportowych, – mała kubatura szkoły nie pozwalająca na umieszczenie w niej przedszkola, świetlicy, biblioteki, – brak wykwalifikowanej kadry pracowników socjalnych, którzy wspomagali by aktywizację mieszkańców, – brak imprez kulturalnych przeznaczonych i adresowanych do mieszkańców wsi i realizowanych w warunkach wiejskich, – brak powszechnego bezpłatnego dostępu do Internetu (niskie dochody mieszkańców), – brak kół zainteresowań wykorzystujących lokalny potencjał przyrodniczy i zainteresowania mieszkańców (koła: rysunku i malarstwa, wędkarskie, sportowe, piesze i rowerowe wycieczki, koło fotograficzne, ...), – brak oferty opiekuńczo-wychowawczej na okres wakacyjny dla dzieci i młodzieży z okolicy. Szanse: – możliwość pozyskiwania środków zewnętrznych, w tym z EFS, na zniwelowanie słabych 11 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------– – – – – – – – stron, które są barierą dla rozwoju miejscowości, rozwój agroturystyki i powstawanie nowych miejsc pracy, podejmowanie działalności gospodarczej przez osoby bezrobotne, w tym z wykorzystaniem Internetu i zasobów lokalnych - usług, na potrzeby okolicznych miejscowości (min. usługi budowlane, krawieckie, magiel, naprawa rowerów, warsztat samochodowy, ...), osiedlanie się ludzi z miast, rozwój sportu i rekreacji, poszerzenie oferty edukacyjnej, duży zróżnicowany rynek pracy w Warszawie i okolicy, zahamowanie migracji ludzi ze wsi do miasta, postępujący wzrost liczby mieszkańców. Zagrożenia: – migracja osób młodych do miast i za granicę w poszukiwaniu pracy, – wzrost zachowań patologicznych wśród młodzieży z powodu złych wzorców i braku spójnej polityki wychowawczej szkoły, rodziny i samorządu i braku środków finansowych na ten cel, – skomplikowane procedury aplikowania o środki zewnętrzne i niedostateczna ilość środków na wkład własny samorządu lokalnego. IV. Kierunki odnowy i rozwoju miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek Mokra Wieś i Szymanówek są najdalej na północny – wschód położonymi miejscowościami gminy Tłuszcz. Leżą na styku trzech gmin – gminy Tłuszcz, Zabrodzie i Jadów. Jest to dogodne położenie dla mieszkańców tych okolic, którzy posyłają tu do szkoły swoje dzieci (nawet spoza obwodu szkolnego Zespołu Szkół w Mokrej Wsi), wpływają na decyzje szkolne, promują okolicę. Ludność tam mieszkająca zajmuje się głównie rolnictwem. Nie ma tu gospodarstw dużych, ale są ekologicznie czyste. Rolnictwo i agroturystyka są podstawą rozwoju tych miejscowości. W najbliższych latach przewiduje się, że wśród gospodarstw rolnych Mokrej Wsi i Szymanówka zajdą duże zmiany. Przede wszystkim zmniejszy się liczba gospodarstw rolnych, w zamian za zwiększenie ich powierzchni. Znikną głównie gospodarstwa małe i nieekonomiczne, natomiast rozwijać się będą gospodarstwa większe i stosujące nowocześniejsze technologie. Zmniejszenie się liczby gospodarstw spowoduje między innymi odejście z rolnictwa sporej grupy osób tam pracujących. Osoby takie będą mogły się utrzymywać z pracy zawodowej w okolicy gminy, powiatu i Warszawy, lub rozpoczną własną działalność gospodarczą. Szansą dla takich osób będzie także możliwość rozwoju na terenie wsi małego ruchu turystycznego. Wówczas mogłyby one czerpać dochody z obsługi tego ruchu. Możliwość napływu turystów do Mokrej Wsi i Szymanówka jest bardzo duża, gdyż wsie te mają czyste powietrze, piękne krajobrazy, tradycję i kulturę związaną również z malarzem Władysławem Podkowińskim, oraz dogodny dojazd z Warszawy. Ważnym elementem życia mieszkańców w ciągu najbliższych kilku lat jest rozwój działalności społecznej i wdrażanie inicjatyw społecznych, powiązanych ze szkołą w Mokrej Wsi. Budowa pomieszczeń dla przedszkola, biblioteki, świetlicy i kuchni pozwoli na wyrównanie poziomu rozwoju dzieci z okolicznych wiosek w stosunku do dzieci z miast, zagospodarowanie czasu młodym ludziom i integrację wielopokoleniową, a także podniesie atrakcyjność tego terenu dla osób młodych. Rozwój infrastruktury szkolnej to szansa na 12 Plan Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek -------------------------------------------------------------------kompleksowy rozwój społeczeństwa, dostęp mieszkańców do Internetu, do nowości książkowych, wzrost świadomości społecznej i ekologicznej mieszkańców. To jedyna droga do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, świadomego zmian, jakie zachodzą w społeczeństwie, zaangażowanego w rozwój swój i swojej miejscowości i odpowiedzialnego za przyszłość swoich dzieci. V. Arkusz planowania V. 1. Zarządzanie Za realizację całego Planu Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek odpowiedzialny będzie radny gminy Tłuszcz z obwodu Nr 7. Za realizację poszczególnych części Planu odpowiedzialni będą: 1. Sołtys wsi Mokra Wieś, 2. Sołtys wsi Szymanówek, 3. Dyrektor Zespołu Szkół im. Władysława Podkowińskiego w Mokrej Wsi. V. 2. Priorytety, cele planowanych inwestycji oraz opis zadań służących ich realizacji oraz harmonogram realizacji zadań Celem planowanych inwestycji jest przede wszystkim zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych społeczeństwa, utrzymanie tradycji kulturowych miejscowości, integracja społeczna, poprawa estetyki oraz stanu bezpieczeństwa w Mokrej Wsi i Szymanówku. 13 Planowane do realizacji zadania w ramach Planu Odnowy Miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek na lata 2008-2016 Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Nazwa planowanego działania Czas realizacji w latach Asfaltowanie i modernizacja ulic w miejscowościach 2008 – 2016 Mokra Wieś i Szymanówek Budowa muld na drogach gminnych w okolicy Szkoły 2008 – 2009 Poprawa infrastruktury szkolnej, w tym wybudowanie łącznika między salą gimnastyczną a szkołą, sal i sanitariatów dla przedszkola, kuchni oraz biblioteki i świetlicy nad obecnymi sanitariatami 2009 – 2010 Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek Wyposażenie placu zabaw w miejscowości Mokra Wieś Zakup gruntu pod boisko i plac zabaw na terenie Mokrej Wsi Budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego na terenie Mokrej Wsi Budowa oświetlenia przy ulicach: Wesołowskiego, Chabrowej, placu gromadzkim przy stawach w Mokrej Wsi oraz przy drodze do stacji kolejowej w Szymanówku (250 m) Oczekiwane rezultaty Poprawi bezpieczeństwo, zapewni płynność ruchu Poprawi bezpieczeństwo pieszych Poprawi higienę pracy dzieci szkolnych, poprawi warunki życia mieszkańców, podniesie kulturę spędzania wolnego czasu, umożliwi zmniejszenie różnic w rozwoju dzieci i młodzieży wiejskiej w porównaniu z miastem, zapewni możliwość spędzania wolnego czasu w czasie wolnym od zajęć, w tym również w czasie wakacji Zapewni ochronę środowiska, wzrost budownictwa i 2009 – 2012 wzrost atrakcyjności terenu, poprawi warunki życia Poprawi kulturę spędzania wolnego czasu i 2009 bezpieczeństwo dzieci Pozwoli na wybudowanie boiska wielofunkcyjnego 2010 oraz placu zabaw Poprawi kulturę spędzania wolnego czasu, zapewni 2010 – 2011 rozwój kultury fizycznej, zapewni możliwość organizowania imprez Poprawi bezpieczeństwo, wpłynie na wzrost atrakcyjności terenu 2009 – 2010 14 Szacunkowy koszt (w PLN) 1 000 000 12 000 1 000 000 200 000 60 000 300 000 1 000 000 300 000 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Wytyczenie szlaku kulturowego – ścieżki rowerowej, ekologicznej, opisanie interesujących miejsc, budowa pomnika pamięci POW i urządzenie izby pamięci 2009 – 2012 patrona szkoły Budowa wiaty przystankowej i zatoki w miejscowości 2010 Szymanówek przy drodze wojewódzkiej Modernizacja linii energetycznych w miejscowościach 2009 – 2016 Mokra Wieś i Szymanówek Przeprowadzenie gazyfikacji miejscowości Mokra Wieś 2009 – 2016 i Szymanówek Budowa ogólnodostępnej sieci internetowej (szerokopasmowej) 2010 – 2016 Wykonanie dokumentacji i budowa wodociągu na terenie miejscowości Mokra Wieś i Szymanówek Poprawi kulturę spędzania wolnego czasu, wpłynie na wzrost atrakcyjności terenu, wpłynie na wzrost tożsamości lokalnej mieszkańców, uaktywni działalność społeczną Poprawi bezpieczeństwo, poprawi komfort oczekiwania na autobus Zapobiegnie częstym przerwom w dostawie energii elektrycznej Zapewni ochronę środowiska, wzrost budownictwa i wzrost atrakcyjności terenu, poprawi warunki życia Zapewnienie powszechnego dostępu do Internetu w miejscowościach (dostęp do informacji, lepsza łączność ze światem, możliwość połączeń telefonicznych) Zapewni dobrej jakości wodę, zmniejszy 2010 – 2016 zachorowalność, pozwoli rozwijać się gospodarstwom rolnym, wpłynie na rozwój budownictwa Wpłynie na wzrost atrakcyjności terenu, możliwość 2012 – 2014 rozwoju turystyki, wpłynie na ochronę środowiska Poprawi bezpieczeństwo pieszych 2012 – 2016 Rewitalizacja zbiorników wodnych (2 stawów) w Mokrej Wsi Budowa chodników przy ulicach w Mokrej Wsi: Kameralnej, Chabrowej oraz na terenie Szymanówka przez centrum wsi Budowa kanalizacji sanitarnej 2012 – 2016 Program wymiany pokryć dachowych (azbest) 2016 15 150 000 40 000 800 000 600 000 100 000 3 000 000 100 000 800 000 10 000 000 500 000
