Atlas dobrych praktyk

Transkrypt

Atlas dobrych praktyk
Atlas dobrych praktyk
Publikacja pokonferencyjna popularyzująca zagadnienia podejmowane
podczas konferencji „Dolny Śląsk wobec migracji”
WROCŁAWSKIE CENTRUM INTEGRACJI
Wrocław 2016
Publikacja jest działaniem realizowanym w ramach
Krajowej Platformy Współpracy Na Rzecz Integracji
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
ATLAS DOBRYCH PRAKTYK
Publikacja pokonferencyjna popularyzująca zagadnienia podejmowane
podczas konferencji „Dolny Śląsk wobec migracji”
Konferencja „Dolny Śląsk wobec migracji” odbyła się 28.10.2016 we Wrocławiu jako
wydarzenie Krajowej Platformy Współpracy na Rzecz Integracji (IOM), w ramach
projektu „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, który jest
współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy
z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Wrocławskie Centrum Integracji,
w imieniu Gminy Wrocław było organizatorem tego wydarzenia.
Konferencja stanowiła odpowiedź na potrzebę upowszechniania wiedzy i dobrych
praktyk z zakresu rozwiązań migracyjnych, które sprawdziły się w regionie. Województwo
dolnośląskie jest trzecim w kraju pod względem napływu cudzoziemców, chcących
podjąć tu pracę lub naukę. Szczególnie wysoki odsetek migrantów kieruje się do stolicy
regionu jako miasta oferującego najwięcej atrakcyjnych miejsc pracy. Gmina Wrocław
posiada już kilkuletnie doświadczenie w realizacji różnych przedsięwzięć z zakresu
integracji wielokulturowej, m.in. działań szkoleniowo-doradczych, aktywizujących
społecznie czy wprowadzających w kulturę i społeczeństwo polskie.
Pozostałe samorządy z regionu, choć w mniejszym stopniu, także doświadczają
napływu cudzoziemców, szczególnie z Ukrainy. W związku z tym chcielibyśmy
podzielić się dobrymi praktykami, wiedzą i doświadczeniem z innymi gminami powiatu
wrocławskiego i województwa dolnośląskiego, w których osiedlają się cudzoziemcy.
Podczas konferencji chcieliśmy zwrócić uwagę na potrzebę podejmowania aktywności
w zakresie recepcji cudzoziemców pod kątem płynących z tego obustronnych korzyści.
Chcieliśmy również zapoznać Państwa z istniejącymi rozwiązaniami na rzecz budowy
lokalnego społeczeństwa wielokulturowego i otwartego rynku pracy. Jak zaplanować
podobne działania w swoich gminach lub przedsiębiorstwach? Networking miał być
zachętą do zawiązania współpracy między uczestnikami działającymi w rożnych
obszarach integracji (samorząd, biznes, organizacje pozarządowe), przy tworzeniu
wspólnychinicjatyw w obszarze recepcji cudzoziemców. Wymiana doświadczeń
i odbycia nieformalnych, kuluarowych rozmów umożliwiła Państwu wymianę kontaktów
oraz mogła zainspirować do zwiększonego zaangażowania na rzecz recepcji migrantów
napływających do regionu.
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Konferencja miała być przyczynkiem do popularyzowania idei oraz konkretnych działań
integracyjnych. Dzięki temu przedsięwzięciu chcieliśmy zwrócić uwagę na potrzebę
włączania cudzoziemców w nurt działań polityki społecznej prowadzonej przez
dolnośląskie gminy.
3
Konferencja „Dolny Śląsk wobec migracji” została objęta honorowym patronatem
Marszałka Województwa Dolnośląskiego”.
W „Atlasie dobrych praktyk” znajdą Państwo informację na temat możliwości
pozyskiwania funduszy na działania integracyjne, zbiór dobrych praktyk, przykłady
działań oraz listę kontaktów do instytucji i organizacji zaangażowanych w planowanie
i wdrażanie form wsparcia adresowanych do cudzoziemców i społeczeństwa
przyjmującego.
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Konferencja miała się również przyczynić do upowszechnienia i popularyzacji misji,
celów i działań Krajowej Platformy Współpracy na Rzecz Integracji, koordynowanej przez
Międzynarodową Organizację do Spraw Migracji (IOM). W tym celu Janina Owczarek,
koordynatorka Platformy przedstawiła jej ideę oraz aktualne i minione działania, a także
zapoznała uczestników konferencji
z koncepcją integracji.
4
Krajowa Platforma Współpracy na rzecz Integracji została powołana w 2010 roku przez
Międzynarodową Organizację do Spraw Migracji w partnerstwie z Ministerstwem
Spraw Wewnętrznych i Administracji. Misja Platformy: „Wspólnie na rzecz integracji
migrantów z polskim społeczeństwem”. Platforma to liczące ponad 120 członków forum
wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy społecznościami migrantów, instytucjami
publicznymi, organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami, które pełnią
istotną rolę w procesie integracji migrantów i społeczeństwa polskiego. Integrację
rozumiemy jako dynamiczny, dwukierunkowy, wielowymiarowy proces, w którym
migranci i społeczeństwo kraju pobytu podejmują działania w celu osiągnięcia spójności
społecznej. Wynikiem tego procesu jest rosnąca akceptacja obecności migrantów.
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Takie podejście podkreśla zarówno prawa i obowiązki migrantów oraz ich dostęp do
usług i zasobów, jak i wyzwania związane z uznaniem i poszanowaniem podstawowych
norm i wartości. Jednocześnie ujęcie to nie ogranicza się wyłącznie do integracji
migrantów planujących wieloletni pobyt, ale uwzględnia także potrzeby migrantów
krótkookresowych. Platforma pełni rolę mechanizmu konsultacyjnego, ułatwiającego
rozwój, wdrażanie oraz ocenę strategii integracyjnej i działań podejmowanych w tym
zakresie. Cele realizowane przez Platformę obejmują:
•
•
•
•
Rozwój, wdrażanie i ewaluację działań integracyjnych i polityki integracyjnej
Rozwój współpracy oraz wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy różnymi
podmiotami działającymi w obszarze migracji i integracji
Rozwój kompetencji organizacji migranckich oraz innych podmiotów
uczestniczących w Platformie
Zwiększenie zaangażowania społeczności migrantów w dialog międzykulturowy
oraz realizację działań na rzecz integracji
Źródło: www.krajowaplatforma.pl/kim-jesteśmy
Panel ekspercki „Wprowadzanie systemowych rozwiązań oraz działań w zakresie
wdrażania polskiej polityki integracyjnej”
Do udziału w konferencji „Dolny Śląsk wobec migracji” zostali zaproszeni eksperci,
którzy przedstawili, w jaki sposób odbywa się w wybranych polskich miastach
wprowadzanie systemowych rozwiązań oraz działań w zakresie wdrażania polskiej
polityki integracyjnej. Udział wzięli: Karolina Sydow – Centrum Badań Migracyjnych
(Poznań), Anna Fedas – Europejskie Centrum Solidarności (Gdańsk), Adam Bulandra –
Stowarzyszenie INTERKULTURALNI. PL (Kraków).
Karolina Sydow – Centrum Badań Migracyjnych (Poznań)
W swoim wystąpieniu zaprezentuję przegląd inicjatyw dotyczących cudzoziemskich
mieszkańców Poznania, które miały miejsce od 2008 roku. Mniej więcej od tego czasu
Poznań zaczął dostrzegać swoich cudzoziemskich mieszkańców - począwszy od
projektów badawczych i społecznych, a skończywszy na skierowanych bezpośrednio
do imigrantów konkretnych formach wsparcia, które zaczęły być dostępne w mieście
w ostatnich latach.
Gdy przyglądamy się działaniom dotyczącym migrantów i ich integracji realizowanym
dotychczas w Poznaniu, zwraca uwagę ważny element, który wyróżnia Poznań na tle
innych miast – budowanie i rozwijanie współpracy samorządu z ośrodkiem badawczym
zajmującym się migracjami. Poza tym widoczna jest zmiana intensywności inicjatyw
podejmowanych przez obie te instytucje, dlatego w swoim wystąpieniu uwzględnię
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Czy Poznań dostrzega swoich cudzoziemskich mieszkańców?
Inicjatywy dotyczące imigrantów podejmowane w latach 2008-2016
5
zarówno ową współpracę, jak i zmieniające się w czasie natężenie aktywności.
Streszczenie „dobrych praktyk”
Przyglądając się inicjatywom, które miały miejsce od 2008 r. można stwierdzić,
że Poznań zaczął dostrzegać swoich cudzoziemskich mieszkańców. Widać to w kilku
obszarach, począwszy od projektów badawczych i społecznych, a skończywszy
na konkretnych formach wsparcia skierowanych bezpośrednio do imigrantów,
które zaczęły być dostępne w mieście w ostatnich latach.
Pierwsze badania i zainicjowanie współpracy międzysektorowej, lata 2008– 2012
W latach 2008–2011 Urząd Miasta Poznania (UMP) podjął pierwszą inicjatywę, która
uwzględniała kwestie imigrantów, a dotyczyła „otwartości miasta” na zagranicznych
mieszkańców oraz potrzeb samych cudzoziemców. Bazując na wynikach rozpoznania
przeprowadzonego przez UMP , przygotowano dokument, który zawierał propozycje
rozwiązań mających służyć poprawie zdiagnozowanej sytuacji.
W tym samym czasie, w 2009 roku, na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza
w Poznaniu powstał ośrodek badawczy – Centrum Badań Migracyjnych (CeBaM).
Centrum w latach 2009 –2012 przeprowadziło dwa projekty badawcze dotyczące
cudzoziemskich mieszkańców miasta i przy okazji zbierania danych nawiązało pierwszy
kontakt z UMP. W związku z brakiem podstawowych informacji na ten temat w Poznaniu,
pierwsze badania realizowane przez CeBaM miały na celu rozpoznanie sytuacji m.in.
pod kątem liczby imigrantów, ich krajów pochodzenia, powodów osiedlenia w Polsce
i Poznaniu, barier na jakie napotykają w procesie integracji oraz propozycji zmian
mających ułatwić im funkcjonowanie w nowym miejscu.
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Pierwsze działania wdrożeniowe, sytuacja w latach 2012–2016
6
W rezultacie przeprowadzonych projektów badawczych CeBaM i projekt UMP
przygotowano listę rekomendowanych działań. W związku z brakiem planu ich wdrożenia
przez Urząd Miasta Poznania, działalność praktyczną zdecydował się podjąć CeBaM
UAM. Projekt zainicjowany i prowadzony przez Centrum wynikał z chęci poprawy
warunków funkcjonowania imigrantów w Poznaniu. Lokalnym partnerem CeBaM-u
został Urząd Miasta Poznania, a nawiązana współpraca obejmowała kilka wydziałów
i zaowocowała szeregiem aktywności. By podać kilka przykładów: w ramach współpracy
z Wydziałem Działalności Gospodarczej i Rolnictwa zorganizowano cykl szkoleń
skierowanych do cudzoziemców z zakresu zakładania i prowadzenia własnej firmy,
a także rozszerzono formułę Konkursu o tytuł Poznańskiego Lidera Przedsiębiorczości
w taki sposób, by bardziej otworzyć go na imigrantów. Z kolei współpraca z Biurem
Promocji Miasta zaowocowała kampanią plakatową mającą zwrócić uwagę
mieszkańców na społeczną różnorodność Poznania. Kluczowym działaniem projektu
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
okazało się otwarcie punktu informacyjno-doradczego dla cudzoziemców - Migrant Info
Point (MIP), który istnieje po dzień dzisiejszy.
Poza łatwo mierzalnymi efektami podjętych działań, ważne było już samo zwrócenie
uwagi różnych instytucji na sprawy dotyczące migrantów, wskazywanie potrzeb i barier
oraz możliwych rozwiązań, a także kształtowanie spojrzenia na zagadnienie migracji
i imigrantów jako na temat ponad instytucjonalny i wymagający rozwiązań strukturalnych.
Zagadnienia te były omawiana na odbywających się regularnie międzysektorowych
spotkaniach.
W kontekście braku pewności czy działalność punktu informacyjno- doradczego
dla cudzoziemców (MIP) będzie kontynuowana przez UMP, CeBaM ponownie podjął
się realizacji przedsięwzięcia bazującego na dofinansowaniu zewnętrznym po to,
by nie dopuścić do przerwy w działalności MIP. Niewiele później, UMP informował
już o chęci kontynuacji działalności MIP i stworzenia w tym celu ram finansowych,
które mogłyby to umożliwić. Pierwsza taka inicjatywa – zaproponowana w trybie
konkursowym – została podjęta przez Urząd w drugim półroczu 2015 roku, umożliwiając
funkcjonowanie MIP i innych działań integracyjnych do końca roku 2015, a kolejna –
z grudnia 2015 – przedłużyła działalność MIP do końca 2016 roku. Ponadto UMP ogłosił
też otwarty konkurs na dodatkowe działania mające na celu integrację imigrantów. Warto
podkreślić, że tego typu aktywności zostały wówczas po raz pierwszy finansowane
przez Poznań. W ramach wprowadzanych aktualnie poprawek do obowiązującej
strategii miasta, po raz pierwszy pojawił się w niej zapis o cudzoziemcach, wskazujący
na potrzebę zapewnienie działań integracyjnych.
W związku z koniecznością stworzenia systemowych rozwiązań w zakresie integracji
imigrantów w Gdańsku z inspiracji Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek
(wspieranego przez Europejskie Centrum Solidarności i przez Wydział Rozwoju
Społecznego Urzędu Miejskiego w Gdańsku) prezydent miasta Gdańska w kwietniu 2015
roku powołał międzysektorowy zespół do opracowania modelu integracji imigrantów.
W zespole pracowało łącznie 150 osób z 70 instytucji/organizacji podzielonych
na 8 grup tematycznych/obszarów: zdrowie, pomoc społeczna, edukacja (szkolna
i wyższa), kultura, społeczności lokalne, praca, mieszkalnictwo, przemoc
i
dyskryminacja+pakiet
działań
ponadobszarowych.
Niektóre
rozwiązania
opracowywane przez grupy tematyczne były wdrażane w trakcie prac nad modelem
w formie działań pilotażowych.
Model był tworzony z myślą o podniesieniu jakości usług instytucjonalnych dla
imigrantów i uchodźców mieszkających w Trójmieście w chwili podjęcia prac nad
modelem, ale również dla tych, którzy przyjadą w kolejnych latach do Trójmiasta (w tym
dla np. repatriantów).
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Anna Fedas – Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk
7
Prace nad modelem zakończono w marcu 2015 roku i poddano go konsultacjom
społecznym (formularz na stronie urzędu oraz 2 spotkania z mieszkańcami). Model
został przyjęty przez Radę Miejską 30 czerwca 2016 roku. Ostateczna treść modelu jest
dostępna nieodpłatnie tutaj:
http://www.gdansk.pl/migracje/Model-Integracji-Imigrantow,a,61064
Prace nad wdrożeniem zostały rozpoczęte natychmiast po jego zatwierdzeniu. W tym
celu powołane zostały przez prezydenta Gdańska we wrześniu 2016 roku zespoły
odpowiedzialne za proces wdrażania modelu (co stanowi realizację jego zapisów), tj.:
•
•
•
Zespół ds. zarządzania wdrożeniem modelu
Rada Imigrantów/tek
Forum Integracji i Migracji.
W ramach prac nad wdrożeniem modelu zostały powołane ponownie grupy robocze
nawiązujące do 8 obszarów pracy nad modelem z rozszerzeniem o grupę sport
i komunikacja społeczna oraz rozdzieleniem na grupy edukacja na edukację szkolną
i wyższą.
Niezwykle istotne w procesie tworzenia zintegrowanych i międzysektorowych rozwiązań
systemowych jest mobilizowanie istniejących zasobów oraz połączenie funkcjonujących
sieci społecznych z instytucjonalnymi, aby móc wspólnie elastycznie reagować na
zmieniające się potrzeby społeczne imigrantów i uchodźców. Dlatego też kluczowe
znaczenie ma zaangażowanie wszystkich interesariuszy integracji imigrantów - zarówno
instytucji samorządowych, jak i pozarządowych, ale również grup nieformalnych i osób
fizycznych. Cały proces tworzenia i wdrażania modelu był i jest nadal monitorowany
i superwizowany przez ekspertów i ekspertki w tym zakresie z Polski (Lublin, Warszawa)
i zagranicy (Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji, zrzeszenie największych
miast europejskich – EUROCITIES – grupa migracja i integracja).
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Adam Bulandra – Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL
8
14 września 2016 roku Rada Miasta Krakowa przyjęła uchwałę, przyjmującą do
realizacji Program Otwarty Kraków. Opiera się on na strategii antyrasistowskiej
i antyksenofobicznej, nad którą Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL oraz Miejski
Ośrodek Wspierania Inicjatyw Społecznych pracowały od 2011 roku. Program
stanowi jeden z elementów aktywnej polityki społecznej, prowadzonej przez Kraków
na rzecz cudzoziemców, jako kategorii mieszkańców wymagających szczególnych,
specjalistycznych usług. Jednocześnie przyjęcie programu spowodowało, iż Kraków
rozpoczął budowę swojego potencjału jako miasta europejskiego, otwartego na dialog
i różnorodność, świadomego swoich wielokulturowych korzeni i bogatej historii,
na którą wpływ miały również mniejszości narodowe i etniczne oraz migranci osiedlający
się na jego terenie.
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Program „Otwarty Kraków” jest nowoczesnym narzędziem do zarządzania tym
fragmentem miejskiej polityki społecznej, która dotyka relacji pomiędzy rdzennymi
mieszkańcami a cudzoziemcami, którzy się w Krakowie osiedlają lub przebywają
w nim czasowo jako przyjezdni lub turyści. Program został skonstruowany jako zestaw
działań systemowych podlegających okresowej ocenie i zaprojektowanych na rozwój
i poszerzanie oferty gminy dla tej kategorii mieszkańców. Wynika z przyjętego założenia,
że cudzoziemcy zamieszkujący Kraków stanowią grupę mieszkańców, którym
gmina powinna zaoferować usługi integrujące, jeżeli chce wykorzystać ich potencjał
do zwiększania dobrobytu i kapitału społecznego w mieście. Z roku na rok odsetek
cudzoziemców przebywających w Krakowie i okolicach w sposób dynamiczny wzrasta,
podobnie jak inwestycje gospodarcze przez nich generowane.
Gmina współtworząc program ze stowarzyszeniem zdawała sobie sprawę,
iż powodzenie tych inwestycji oraz ich pozytywny wpływ na długookresowy rozwój
miasta jest zależny od umiejętności wytworzenia w mieście przyjaznej dla różnorodności
społecznej atmosfery.
Do tego rodzaju działań należy zaliczyć budowanie urzędu przyjaznego cudzoziemcom
poprzez uruchomienie punktu informacyjnego udzielającego w językach obcych
porad odnośnie podstawowych problemów pobytowych, przetłumaczenie na języki
obce procedur administracyjnych, z którymi cudzoziemcy mogą mieć styczność,
przygotowanie pakietu powitalnego dla cudzoziemców oraz przeprowadzenie szkoleń
dla pracowników samorządowych. Miasto powoła również interdyscyplinarny zespół
mający czuwać nad rozwojem programu, zobowiązało się wspierać stale inicjatywy
społeczne cudzoziemców, mniejszości etnicznych i narodowych. W sferze działań
wizerunkowych miasto przeprowadzi kampanie społeczne promujące wielokulturowość,
a także będzie przyznawać logo wielokulturowości przedsiębiorstwom i instytucjom
otwartym na różnorodność społeczną. W umowach zawieranych przez miasto
wprowadzone zostaną klauzule antydyskryminacyjne, miasto będzie również
wspierać odpowiedzialność społeczną biznesu. Wraz z organizacjami pozarządowymi
organizowane będą wydarzenia i festiwale poświęcone wielokulturowości, a miasto
w sposób aktywny zwalczać będzie przejawy rasizmu i ksenofobii. W szkołach
zorganizowane zostaną konkursy o tej tematyce. Gmina zobowiązała się również do
dbania o estetykę przestrzeni publicznej i walkę z ksenofobicznym graffiti. Kraków
przystąpi do Sieci Miast Międzykulturowych przy Radzie Europy i Komisji Europejskiej.
Po uchwaleniu programu Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL, Fundacja im.
Mikołaja Reja, inicjatywa cudzoziemców Collaborate Krakow oraz Rada Miasta Krakowa
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Zgodnie z założeniami programu gmina przeprowadzi szereg działań, mających
zapewnić z jednej strony skuteczniejszą integrację cudzoziemców, a z drugiej edukację
społeczeństwa przyjmującego, tak by zwiększyć jego otwartość na cudzoziemców oraz
akceptację migracji.
9
postanowiły zorganizować dwudniową konferencję „Otwarty Kraków”, która w lutym 2017
roku ma zaprezentować lokalny potencjał cudzoziemców. Jednocześnie Stowarzyszenie
INTERKULTURALNI PL, Fundacja im. Mikołaja Reja oraz Stowarzyszenie Rodzin
Wielokulturowych złożyło projekt na zagospodarowanie przestrzenne Magazynów
Składu Solnego na Podgórzu na Centrum Wielokulturowe, przedstawiając spójny plan
proponowanych działań integracyjnych w tym miejscu. Centrum miałoby powstać
na przełomie 2017 i 2018 roku.
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Panel dyskusyjny „Działania wspierające proces dwustronnej integracji –
planowanie, cele, rezultaty”
10
Prelegentami tej części konferencji były zarówno osoby posiadające wieloletnie
doświadczenie i rozległe kompetencje w zakresie prowadzenia działań na rzecz integracji
i dialogu międzykulturowego, jak i wkraczające w tematykę działań dwustronnej
integracji. Udział wzięli: Dorota Feliks – Dyrektor Wrocławskiego Centrum Rozwoju
Społecznego, Katarzyna Lubiniecka-Różyło – Koordynator ds. Równego Traktowania,
Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Artem Zozulia – Dyrektor Konsulatu
Honorowego Ukrainy we Wrocławiu, Krzysztof Nowak – Grupa Dialogu Społecznego ds.
uchodźców i migrantów, Karolina Skarbek – Zespół ds. Migracji, Wrocławskie Centrum
Integracji. Motywem przewodnim dyskusji
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
były zadania realizowane aktualnie we Wrocławiu na rzecz cudzoziemców
i społeczeństwa przyjmującego. Mocno akcentowano aspekt pozyskiwania funduszy
przez organizacje pozarządowe oraz same instytucje. Pełne emocji wystąpienie
przedstawiciela GDS ds. uchodźców i migrantów miało zwrócić uwagę obecnych gości
na aktualne problemy sektora NGO we Wrocławiu i deficyt partnerstwa pomiędzy
władzami miasta i społecznikami.
Do udziału w panelu dyskusyjnym zaproszenie przyjęli przedstawiciele instytucji
i organizacji pozarządowych, którzy w codziennej pracy spotykają się z rozmaitymi
aspektami życia cudzoziemców w Polsce oraz osoba prywatna, która opowiedziała
o swoich doświadczeniach. W dyskusji udział wzięli: mjr Andrzej Domalewski –
Nadodrzański Oddział Straży Granicznej, dr Ziad Abou Saleh – Uniwersytet SWPS, Irina
Czariwna-Szuman – Prezes Fundacji Anioły Migrantów, Denys Matsuiev – uczestnik
projektu „Kontynenty Wrocławia – Twój bilet na rynek pracy”.
Mjr A. Domalewski zapoznał zebranych z problemem handlu ludźmi i współczesnego
niewolnictwa. Przedstawił również zakres działań pomocowych SG dla cudzoziemców,
którzy znaleźli się w trudnej sytuacji. Dr Ziad Abou Saleh przedstawił uwarunkowania
społeczno-kulturowe procesu integracji na przykładzie migrantów z krajów arabskich.
Denys Matsuiev podzielił się swoimi doświadczeniami życia na emigracji.
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Panel dyskusyjny „Wymiary integracji – aspekty prawne, ekonomiczne, społeczne,
kulturowe”
11
Opowiedział w jaki sposób udział w projekcie adaptacyjno-integracyjnym „Kontynenty
Wrocławia – Twój bilet na rynek pracy” pomógł mu w bezpłatnej nauce języka polskiego,
ukończeniu kursu komputerowego i zaplanowaniu kariery zawodowej w Polsce. Irina
Czariwna-Szuman przedstawiła, jakim zakresie jej fundacja wspiera proces adaptacyjny
migrantów, głównie w zakresie pomocy w osiedleniu się we Wrocławiu i poszukiwaniu
legalnej pracy. Fundacja „Anioły Migrantów” jest przykładem organizacji założonej
przez migrantów dla migrantów i społeczeństwa polskiego.
Sesja networkingowa:
Jednym z elementów konferencji była sesja networkingowa, podczas której uczestnicy
konferencji mieli okazję bliższego zapoznania się, wymiany informacjami na temat
swoich planów i zamierzeń w obszarze integracji, a także pozyskania partnerów
do realizacji przyszłych działań. Zaprosiliśmy do udziału w sesji pracowników i instytucji
i organizacji pozarządowych, którzy zajmują się tematyką wielokulturowości i posiadają
duże doświadczenie w realizacji działań na rzecz integracji międzykulturowej.
Udział wzięli:
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
•
•
12
•
•
•
•
•
Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego - Infolink
Wrocławskie Centrum Integracji – projekt „Kontynenty Wrocławia - Twój bilet
na rynek pracy”
„Wrocław na językach świata” (WCI)
Fundacja Ukraina
Visa and Work
Stowarzyszenie Na Rzecz Integracji Społeczeństwa Wielokulturowego „Nomada”
Fundacja „Anioły Migrantów”
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Zbiór dobrych praktyk – przykłady działań Gminy Wrocław na rzecz
cudzoziemców i społeczeństwa przyjmującego
Zbiór dobrych praktyk – przykłady działań Gminy Wrocław na rzecz
cudzoziemców i społeczeństwa przyjmującego
19 9 9 r. (1 października) – w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej we Wrocławiu
powołano Zespół ds. Osób Bezdomnych i Uchodźców.
2012 – 2013 r. : „Nowa Przystań”, projekt dedykowany cudzoziemcom spoza Unii
Europejskiej, współfinansowany z Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli
Państw Trzecich (75%) i Gminę Wrocław (25%). Realizator, w imieniu Gminy Wrocław,
Centrum Integracji Społecznej (obecnie Wrocławskie Centrum Integracji).
2013 r. (kwiecień) – Urząd Miejski Wrocławia powołuje „Infolink” – konsultacyjny punkt
wsparcia dla cudzoziemców. Realizator, w imieniu Gminy Wrocław, Wrocławskie Centrum
Rozwoju Społecznego.
2014 r. (1 stycznia) – 2015 (30 czerwca) – „Kontynenty Wrocławia – Kompleksowy program
wsparcia obywateli państw trzecich zamieszkałych we Wrocławiu, projekt dedykowany
cudzoziemcom spoza Unii Europejskiej, współfinansowany z Europejskiego Funduszu na
rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich (75%) i Gminę Wrocław (25%). Realizator, w imieniu
Gminy Wrocław, Centrum Integracji Społecznej (obecnie Wrocławskie Centrum Integracji).
2014 r. (sierpień) – powołanie Zespołu ds. Dialogu Międzykulturowego we Wrocławskim
Centrum Rozwoju Społecznego
2015 r. (wrzesień) – Dyrektor Departamentu Spraw Społecznych UMW powołuje
międzysektorowy Zespół ds. Migracji.
2015 r. (1 listopada) – 2017 (30 września) – „Kontynenty Wrocławia – Twój bilet na rynek pracy”,
projekt dedykowany cudzoziemcom spoza Unii Europejskiej, współfinansowany z Programu
Krajowego Funduszu Azylu, Migracji i Integracji (75%) i Gminę Wrocław (25%). Realizator, w imieniu
Gminy Wrocław, Centrum Integracji Społecznej (obecnie Wrocławskie Centrum Integracji).
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
2015 r. (kwiecień) - w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej we Wrocławiu powołano
Ośrodek Wsparcia, zamieszkały głównie przez Romów z Rumunii
13
Projekty integracyjne Gminy Wrocław realizowane z udziałem funduszy
unijnych – udział jest bezpłatny dla uczestników
Gmina Wrocław z sukcesem aplikuje o fundusze unijne na rzecz integracji cudzoziemców
spoza UE i społeczeństwa przyjmującego.
Jak i gdzie aplikować o fundusze europejskie? Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
i Administracji, Departament Polityki Granicznej i Funduszy Międzynarodowych ogłasza
sukcesywnie nabory wniosków o dofinansowanie w ramach Funduszu Azylu, Migracji i Integracji:
http://fundusze.mswia.gov.pl/ue/nabory-projektow/fundusz-azylu-migracji
Gmina Wrocław pozyskała fundusze na realizację 3 projektów integracyjnych:
Ze środków Europejskiego Funduszu na Rzecz
Integracji Obywateli Państw Trzecich w latach 20122015 zrealizowano 2 projekty: „Nowa przystań”
i „Kontynenty Wrocławia. Kompleksowy program
wsparcia obywateli państw trzecich zamieszkałych we Wrocławiu”.
Ze środków Programu Krajowego Funduszu Azylu, Migracji
i Integracji realizowany jest aktualnie projekt: „Kontynenty
Wrocławia – Twój bilet na rynek pracy” (od 1.11.2015 do
30.09.2017). Realizatorem projektów, w imieniu Gminy Wrocław, jest Wrocławskie Centrum
Integracji. Wkład własny na realizację projektów Gminy Wrocław wynosi 25%, środki
europejskie stanowią 75%.
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
W ramach przedmiotowych projektów unijnych realizowanych od 2012 r. we Wrocławskim
Centrum Integracji cudzoziemcy otrzymują bezpłatne wsparcie w zakresie: profesjonalnej
nauki języka polskiego na różnych poziomach zaawansowania (128 h), kursów komputerowych,
treningów umiejętności społeczno-obywatelskich, aktywnego kursu poruszania się po
polskim rynku pracy, szkoleń przedsiębiorczości, kompetencji społecznych w kontekście
różnic kulturowych, indywidualnych konsultacji z prawnikiem, psychologiem, doradcą kariery,
księgowym, warsztatów samoobrony dla kobiet. Uczestnicy mają możliwość tłumaczenia
przysięgłego dokumentów z języka ojczystego na j. polski  oraz podejścia do państwowego
egzaminu certyfikatowego z języka polskiego i egzaminu komputerowego ECDL. Głównym
celem tych działań jest adaptacja, integracja i ułatwienie wejścia na polski rynek pracy.
W latach 2012 – 2017 z oferowanych form wsparcia skorzysta blisko 380 osób.
14
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Zadania w całości finansowane przez Gminę Wrocław:
Infolink (we Wrocławskim Centrum Rozwoju Społecznego) – stacjonarny punkt
wsparcia dla wszystkich cudzoziemców. Pomaga w załatwianiu kwestii formalnoprawnych, np. w procesie osiedlania się w Polsce i spraw codziennych związanych
z życiem we Wrocławiu. Prowadzi stronę internetową www.infolink.wroclaw.pl, która
w formie poradnika pomaga odnaleźć się w polskiej i wrocławskiej rzeczywistości.
„Wrocław na językach świata” – bezpłatna nauka języka polskiego dla cudzoziemców
w formie kampanii miejskiej. Jest odpowiedzią na potrzeby wrocławian, którzy chcą
poznać i zrozumieć swoich sąsiadów, pochodzących z różnych krajów, a także na
potrzeby cudzoziemców, którzy chcą zrozumieć Polaków i poznać ich kulturę, aby czuć
się równoprawną częścią polskiego społeczeństwa. Celem kampanii jest: wspieranie
cudzoziemców mieszkających we Wrocławiu w nauce języka polskiego, podwyższenie
kompetencji językowych umożliwiających cudzoziemcom korzystanie z oferty Wrocławia
i włączenie się do aktywnego życia lokalnej społeczności oraz zaangażowanie
wrocławian w proces integracji społecznej cudzoziemców mieszkających we Wrocławiu.
Działania ukierunkowane na proces dwustronnej integracji cudzoziemców
i społeczeństwa przyjmującego:
W ramach projektów unijnych, realizowanych przez Wrocławskie Centrum Integracji,
organizowane były kiermasze kultur, realizowano warsztaty spotkań z różnorodnością
kulturową dla pracowników i pracodawców, szkolenia antydyskryminacyjne dla dzieci
i młodzieży szkolnej, organizowano spacery z przewodnikiem po Wrocławiu. Aktualnie
prowadzone są szkolenia dla pracodawców z procedur legalnego zatrudniania
cudzoziemców w Polsce i spotkania cudzoziemców z pracodawcami.
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Zespół ds. Dialogu Międzykulturowego – powołany we Wrocławskim Centrum Rozwoju
Społecznego. Szkolenia dla osób odpowiedzialnych za edukację i bezpieczeństwo,
szkolenia dla szkół, jednostek miejskich n. t. mowy nienawiści, stereotypów, uprzedzeńdyskryminacji (dla młodzieży, dzieci nauczycieli). Animuje działania grupy Ambasadorzy
Dialogu – grupa rozwojowa dla nauczycieli/wychowawców wrocławskich szkół
i przedszkoli, uczących otwartości wobec jakiejkolwiek inności. Organizuje Targi
Edukacji Międzykulturowej dla szkół/przedszkoli oraz organizacji pozarządowych.
Realizuje projekt Stop mowie nienawiści we współpracy z WCI oraz innymi jednostkami
miejskimi i policją. Prowadzi konsultacje, spotkania integracyjne,
pomoc w dialogu i mediacje. Więcej na: www.wielokultury.wroclaw.pl
15
Oferta skierowana do uchodźców:
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej - Uchodźcy realizują Indywidualne Programy
Integracji, uzgadniane pomiędzy Miejskim Ośrodkiem Pomocy (Zespół ds. Osób
Bezdomnych i Uchodźców) a cudzoziemcem, uwzgledniające jego indywidualną
sytuację życiową i potrzeby. W okresie 2010 – 2016 zrealizowano 26 Indywidualnych
Programów Integracji.
Wrocławskie Centrum Integracji – Uchodźcy byli i mogą być włączani do projektów
statutowych, realizowanych we Wrocławskim Centrum Integracji (dawne Centrum
Integracji Społecznej).
Oferta skierowana do społeczności romskiej:
Ośrodek Wsparcia przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej we Wrocławiu udziela
pomocy w formie: a) Schronienia, b) Pracy socjalnej, c) Specjalistycznego poradnictwa
prawnego,
psychologicznego,
zawodowego,
terapeutycznego
odpowiednio
do potrzeb mieszkańców, d) Edukacji zawodowej, społecznej. Oprócz schronienia
i pracy socjalnej w Ośrodku Wsparcia odbywają się także zajęcia umiejętności
społecznych. Podzielone zostały na zajęcia grupowe dorosłych, rozmowy indywidualne,
oraz zajęcia z dziećmi, naukę języka polskiego – wprowadzenie do kultury polskiej,
zajęcia ekonomiki gospodarstwa domowego oraz naukę szycia. Prowadzone są też
rozmowy z mieszkańcami na tematy ich dotyczące lub ich interesujące.
Wrocławskie Centrum Integracji, w ramach Indywidualnego Programu Zatrudnienia
Socjalnego, w 2016 r. zatrudnienie w WCI znalazło 5 osób pochodzących m.in.
ze zlikwidowanego koczowiska przy ul. Paprotnej.
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
Międzysektorowy Zespół ds. Migracji:
16
Międzysektorowy Zespół ds. Migracji został powołany z inicjatywy Departamentu
Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia. Zapraszamy do współpracy
instytucje, organizacje pozarządowe i członków diaspory migranckiej. Zespół jest
otwarty na przyjmowanie nowych członków zainteresowanych procesem integracji
cudzoziemców i społeczeństwa polskiego. Celem międzysektorowego Zespołu
ds. Migracji jest: 1. Wymiana informacji na temat oferowanych form wsparcia dla
cudzoziemców i społeczeństwa przyjmującego w zakresie integracji. 2. Wzajemne
zapoznanie podmiotów działających na rzecz lub/i zrzeszających cudzoziemców oraz
społeczeństwa przyjmującego. 3. Poznanie zasobów, którymi te podmioty dysponują.
4. Zbudowanie wzajemnego zaufania we współpracy. 5. Przygotowanie scenariusza
/modelu działania do pracy z cudzoziemcami.
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Współpraca z Międzynarodową Organizacją do Spraw Migracji (IOM):
Współpracę zainicjowano w 2014 r. IOM we współpracy z Fundacją dla Somalii
(Warszawa) zrealizowała we Wrocławiu seminarium konsultacyjne dla cudzoziemców
pt. „Nic o nas bez nas!”. Współorganizatorem i gospodarzem miejsca wydarzenia
było Centrum Integracji Społecznej (obecnie Wrocławskie Centrum Integracji).
W spotkaniu konsultacyjnym z cudzoziemcami wzięli udział pracownicy Dolnośląskiego
Urzędu Wojewódzkiego, Powiatowego Urzędu Pracy, Wrocławskiego Centrum
Rozwoju Społecznego, Centrum Integracji Społecznej (obecnie WCI). Od tego
czasu pracownicy jednostek miejskich uczestniczą w konferencjach, szkoleniach
i spotkaniach organizowanych przez IOM w ramach Krajowej Platformy Współpracy
na Rzecz Integracji.
Lista kontaktów do instytucji i organizacji zaangażowanych w planowanie
i wdrażanie form wsparcia adresowanych do cudzoziemców i społeczeństwa
przyjmującego
•
•
•
2.
•
•
Wrocławskie Centrum Integracji
Ul. Strzegomska 49, 53-611 Wrocław
tel. 71 782 35 11, fax 71 782 35 12
[email protected]
Projekt „Kontynenty Wrocławia – Twój bilet na rynek pracy”
tel. 71 782 35 15
[email protected]
www.kontynenty.wci.wroclaw.pl
Zespół ds. Migracji
tel. 71 782 35 10
[email protected]
www.migracje.wroclaw.pl
„Wrocław na językach świata”
tel. 576 142 148, 71 782 35 17
e-mail: [email protected]
www.wnjs.pl
Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego
pl. Dominikański 6, 50-159 Wrocław
Infolink [email protected]
tel.: 71 77 24 950; 730 318 875
www.infolink.wroclaw.pl
Zespół ds. Dialogu Międzykulturowego
tel. 717724949; 717724908
[email protected]
www.wielokultury.wroclaw.pl
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
1.
17
3.
•
•
4.
•
5.
6.
7.
8.
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
•
18
9.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej we Wrocławiu
ul. Strzegomska 6, 53-611 Wrocław
Zespół ds. Osób Bezdomnych i Uchodźców
ul. Zachodnia 3 pok. 1-8
[email protected]
tel./fax (071) 78-23-580, 78-23-584
www.mops.wroclaw.pl/formy-pomocy/pomoc-dla-uchodzcow
Ośrodek Wsparcia
ul. Reymonta 8, 50-225 Wrocław
tel. 512 198 939
Konsulat Honorowy Ukrainy we Wrocławiu
Fundacja Ukraina
ul. Jedności Narodowej 89
50-262 Wrocław
tel. 71 788 44 50
[email protected]
www.fundacjaukraine.wordpress.com
Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Społeczeństwa
Wielokulturowego „Nomada
ul. Paulińska 4/8 Wrocław 50-247
tel. 71 307 03 35
[email protected]
www.nomada.info.pl
Fundacja „Anioły Migrantów”
ul. Legnicka 65, 54-2016 Wrocław
tel. 78 00 123 68
[email protected]
www.aniolymigrantow.org
Muzułmańskie Centrum Kulturalno-Oświatowe
al. Kasprowicza 24, 51-137 Wrocław
tel.: 71 325 53 20
[email protected]
www.islam.net.pl
Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej
Projekt “Teraz Wrocław”
pl. Solny 14, 50-062 Wrocław
tel.: 71 7767128, 71 7767133
[email protected]
www.study-in-wroclaw.pl
Placówka Straży Granicznej we Wrocławiu-Strachowicach
ul. Graniczna 190, 54-530 Wrocław
tel. 71 358 47 00 (całodobowo)
fax 71 358 47 05
www.nadodrzanski.strazgraniczna.pl/nad/cudzoziemcy
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Projekt „Zwiększanie efektywności zarządzania migracjami w Polsce”, jest współfinansowany przez
Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE
Atlas dobrych praktyk | Wrocław 2016
10. Straż Miejska Wrocławia
ul. Gwarna 5/7, 50-001 Wrocław
tel. 71 347 16 35
[email protected]
11. Visa and Work
ul. Ruska 60/61, Wrocław
tel. 721 060 706
[email protected]
www.visaandwork.pl
12. Centrum Badań Migracyjnych
ul. Święty Marcin 78, p. 421, 61-809 Poznań
[email protected]
www.cebam.amu.edu.pl
13. Europejskie Centrum Solidarności
Pl. Solidarności 1, 80-863 Gdańsk
tel. 58 7724000
[email protected]
www.ecs.gda.pl
14. Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL
Lwowska 2A/48, 30-548 Kraków
[email protected], [email protected]
www.interkulturalni.pl
15. Baza danych organizacji i instytucji członkowskich Krajowej
Platformy Współpracy na Rzecz Integracji
www.krajowaplatforma.pl/pl/members/list/organisations
16. IOM Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji
Biuro w Warszawie
ul. Mariensztat 8
00-302 Warszawa
www.iom.pl www.migrant.info.pl/strona-glowna.html
19