LOGISTYKA
Transkrypt
LOGISTYKA
Literatura LOGISTYKA 1. 2. 3. 4. 5. 6. dr hab. Zbigniew Pastuszak [email protected] 7. 8. Coyle J.J, Bardi J.E., Langley C.J., Zarządzanie logistyczne, PWE, Warszawa 2002. Stevenson W.J., Operations Management, 9th edition, The McGraw-Hill Companies, New York 2009. Harrison A., van Hoek R., Zarządzanie logistyką, PWE, Warszawa 2010. Christopher M., Logistyka i zarządzanie łańcuchem podaży, PSB, Kraków 1998. Skowronek C., Sarjusz-Wolski Z., Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1995. Beier F.J., Rutkowski K., Logistyka, SGH, Warszawa 1993. Christopher M., Strategia zarządzania dystrybucją, „Placet”, Warszawa 2000. 2 WWW.ILIM.POZNAN.PL Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak I. Przedsiębiorstwo i jego otoczenie Wymagania wobec współczesnych przedsiębiorstw Definicja przedsiębiorstwa Procesy zachodzące w przedsiębiorstwie Sfera realna przedsiębiorstwa Makrootoczenie przedsiębiorstwa Mikorootoczenie i jego wpływ na działalność firmy Logistyka, dr Zbigniew Pastuszak III. Wybrane czynności logistyczne Prognozowanie popytu Obsługa klienta Przepływ informacji Zarys problematyki gospodarowania zapasami System magazynowania produktów Czynności manipulacyjno-transportowe Opakowania Logistyka globalna Logistyka, dr Zbigniew Pastuszak II. Łańcuch dostaw Definicje łańcucha dostaw Przyczyny rozwoju zarządzania łańcuchem dostaw Cechy i cele funkcjonowania łańcucha dostaw System informacyjny w zarządzaniu łańcuchem dostaw eSCM – elektroniczne zarządzanie łańcuchem Français de Mecanique – case study Logistyka, dr Zbigniew Pastuszak IV. Logistyka zaopatrzenia System JIT Technika Kanban Planowanie potrzeb materiałowych – MRP Problematyka wyboru dostawców Logistyka, dr Zbigniew Pastuszak 1 V. Logistyka produkcji Ustalanie wielkości programu produkcji Organizacja procesów wytwarzania – rozmieszczanie stanowisk roboczych Technologia OPT VI. Logistyka dystrybucji Zakres logistyki dystrybucji Kanały dystrybucji Centra dystrybucji – przykład GK SA Problematyka DRP Przykłady organizacji logistycznej procesów dystrybucji – IKEA Logistyka, dr Zbigniew Pastuszak Pochodzenie słowa logistyka Logistyka, dr Zbigniew Pastuszak Prekursorzy logistyki 9 Cesarz bizantyjski Leontos VI (X w. n. e.): Sumaryczne wyłożenie sztuki wojennej (nauki): - strategia, - taktyka, - logistyka (przemarsze wojsk). 9 Baron A.M. de Jomini (1837, Paryż): O logistyce, czyli sztuce wprawiania w ruch oddziałów: - lokalizacja i zaopatrywanie magazynów, - planowanie i realizacja przemarszów, - przygotowywanie środków transportowych, - urządzanie dróg komunikacyjnych, - zaopatrywanie oddziałów. ¾ greckie słowa logos, logikos, logistikon - prawidłowo myślący, rozsądny, siła rozumu, ¾ francuskie loger, logis - kwaterowanie, mieszkanie, kwatera. 9 10 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Prekursorzy logistyki 9 9 G.C. Thorpe (1875-1936): "Logistyka czysta: Nauka o przygotowaniu wojny" (Pure logistics: The Science of War Preparation, 1917),wyróżnienie pojęć: • logistyka czysta jako wprowadzenie do teorii logistyki, • logistyka stosowana jako zaspokajanie materiałowe potrzeb wojsk w czasie przygotowania i prowadzenia wojny Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Definicje logistyki ¾ Council of Logistics Management: Logistyka jest terminem opisującym proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta. Departament Obrony USA w czasie II w. światowej: interdyscyplinarne zespoły budujące modele matematyczne planowania i rozwiązywania problemów logistycznych armii - rozwój badań operacyjnych. 11 12 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 2 Przyczyny rozwoju logistyki ¾ ¾ ¾ Przyczyny rozwoju logistyki Utrudnienia w podwyższaniu efektywności - utrudnione osiąganie niższych kosztów (niskie rezerwy w sferze techniki i technologii), Poszerzenie palety oferowanych wyrobów - efekt marketingowego zaoferowania klientowi tego, co sobie życzy (przykład pieluch w Japonii, IKEA, zarządzanie międzykulturowe), Zmiana w nastawieniu do zapasów produkcyjnych z 50:50 na 10:90 (stan zapasów u detalistów oraz hurtowników i producentów), ¾ ¾ ¾ ¾ 13 Niepokojący wzrost kosztów transportu (krachy paliwowe w latach 70. – cena baryłki ropy [159 l = 42 galony] wzrosła 385%!, 80., 90.), Pojawienie się nowych technologii komputerowych lokalizacja klientów, zamówienia, koszty transportu, dostępność przewoźników, lokalizacja dostawców, poziom zapasów, GPS, Wzrost wykorzystania komputerów przez przedsiębiorstwa zaopatrujące i klientów – systemy justin-time, Globalizacja działań gospodarczych. 14 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Podstawowe cechy organizacji Postać społeczno techniczna Otoczenie bliższe przedsiębiorstwa Otwartość Organizacja Złożoność Zdolność do usprawniania Otoczenie bliższe przedsiębiorstwa 15 16 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Źródło: J. Penc, Strategie Zarządzania Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Konkurencyjność przedsiębiorstwa Konkurencja jakość i ceny Produktywność Produktywność Różnorodność Konkurencyjność Konkurencyjność Jakość Jakośći i niezawodność niezawodność Elastyczność Elastyczność Czynniki konkurencyjności przedsiębiorstwa 17 Logistyka , dr Źródło: S. Lis, K. Santarek, S. Strzelczak, OrganizacjaI elastycznych systemów produkcyjnych,. 18 hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 3 Skrócenie cyklu życia wyrobu Ile czasu zajmuje wyprodukowanie jednego samochodu ? Czas realizacji musi być tak krótki, jak tylko jest to możliwe. Stabilizacja Sprzedaż Spadek W przeszłości Współcześnie Wzrost Wzrost Wprowadzenie na rynek Wprowadzenie Nowy wyrób Czas 19 20 Skrócenie cykli życia wyrobów jako czynnik zmiany krzywej sprzedaży Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak II. Łańcuch dostaw Definicja łańcucha dostaw Cechy i cele funkcjonowania łańcucha dostaw System informacyjny w zarządzaniu łańcuchem dostaw eSCM – elektroniczne zarządzanie łańcuchem Nowa gospodarka i nowe cechy łańcuchów dostaw Definicja łańcucha dostaw Koncepcja łańcucha dostaw uwzględnia sekwencję czynności powodujących przepływ surowców, materiałów od źródeł ich pozyskania, poprzez ich formy pośrednie, aż do postaci, w której są konsumowane przez końcowego użytkownika. Français de Mecanique – case study Logistyka, dr Zbigniew Pastuszak System logistyczny Logistyka, dr Zbigniew Pastuszak System logistyczny – łańcuch dostaw Przepływ informacji „... taki układ kolejnych ogniw, w którym realizują się przepływy rzeczowe w przedsiębiorstwie oraz towarzyszące im przepływy odpowiednich informacji” Przedsiębiorstw o Dostawcy System logistyczny obejmuje: • podsystem zaopatrzenia, • podsystem produkcji, • podsystem dystrybucji. Zaopatrzenie Produkcja Dystrybucja Odbiorcy Przepływ produktów 24 Logistyka, dr Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 4 Schemat przepływów w łańcuchu dostaw Rodzaje łańcuchów logistycznych 25 łańcuch dostaw — dotyczący procesów zaopatrzenia surowcowego, wytwarzania i przemieszczania, łańcuch konserwacji (serwisu) — dotyczący utrzymania dóbr we właściwym stanie, łańcuch usuwania (transformacji) — obejmujący procesy gromadzenia, a następnie recyrkulacji lub likwidacji odpadów. 26 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Przepływy w zintegrowanym łańcuchu dostaw Przepływy w zintegrowanym łańcuchu dostaw 2. Przepływ towarów 1. Obieg informacji ¾ produkt zaczyna być wytwarzany wtedy, kiedy są znane dokładne oczekiwania klienta, ¾ potrzeby uzupełniania stanów magazynowych są dokładnie znane i automatycznie uruchamiane, ¾ zapasy bezpieczeństwa są ograniczone (przejście na nowy paradygmat procesu produkcyjnego bazującego na wymaganiach zakupującego). ¾ informacje z punktu sprzedaży są przekazywane wszystkim uczestnikom łańcucha, ¾ wielkość potrzeb (niezbędnych do uzupełnienia zapasów) jest również przekazywana wszystkim uczestnikom łańcucha, ¾ system planowania produkcji jest automatycznie aktualizowany. 3. Przepływ środków finansowych 27 28 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Cykl recyrkulacji gotówki Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Postaci łańcucha logistycznego • Łańcuch logistyczny wewnętrzny – obejmujący procesy zachodzące w danym przedsiębiorstwie, • Łańcuch logistyczny zewnętrzny – procesy logistyczne zachodzące pomiędzy różnymi samodzielnymi przedsiębiorstwami. Cykl recyrkulacji gotówki 29 30 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Christopher M.: Marketing Logistics oraz Logistics and Supply chain Management. Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 5 Zadania stawiane logistyce Cel logistyki ¾ Podstawowy cel logistyki to dostarczyć : 9 Właściwy towar 9 Właściwemu klientowi 1. we 9 Właściwej ilości 9 Właściwym czasie 9 Właściwym miejscu 9 Właściwym stanie 2. 3. Koordynacja przepływu surowców, materiałów i wyrobów gotowych do konsumenta, Minimalizacja kosztów tego przepływu, Podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta. po 9 Właściwych (optymalnych) kosztach 31 32 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Fazy logistyki : Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Funkcjonalny podział systemów logistycznych Logistyka w obrębie przedsiębiorstwa Przepływ dóbr rzeczowych ¾ ¾ ¾ logistyka zaopatrzenia, logistyka produkcji, logistyka zbytu. Logistyka marketingowa Logistyka materiałowa Logistyka zaopatrzenia Surowce, półprodukty, materiały pomocnicze Rynek zaopatrz eniowy 33 34 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Główne cele logistyki to: 1. Kreowanie podaży odpowiednich rozwiązań problemowych związanych z potrzebami i preferencjami aktualnych i potencjalnych klientów 2. Zaoferowanie klientom właściwych produktów i informacji 3. Osiągnięcie długofalowego zadowolenia klientów 4. Kształtowanie optymalnej struktury osiąganych wartości (korzyści i usług) i ponoszonych w związku z tym kosztów 5. Sprawne i racjonalne przepływy dostosowane do wymogów klientów 35 Magazyn dostawców Magazyn Logistyka produkcji Logistyka dystrybucji Surowce, półprodukty, materiały pomocnicze, wyroby gotowe Wyroby gotowe, półprodukty, wyprodukowane części Proces produkcji zaopatrzenia Magazyn wyrobów gotowych Magazyn zbytu Rynek zbytu Magazyn przejściowy Materiały zbędne, opakowania zwrotne, odpady Logistyka procesów utylizacyjnych Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Podstawowe czynności logistyczne : prognozowanie popytu, obsługa klienta, przepływ informacji, planowanie potrzeb materiałowych, zamawianie i dostawy surowców i materiałów, 9 utrzymywanie i kontrola zapasów, 9 9 9 9 9 36 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 6 Podstawowe czynności logistyczne 9 sterowanie przepływami materialnymi w produkcji, 9 planowanie i organizacja dystrybucji wyrobów gotowych, 9 czynności manipulacyjno-transportowe, 9 czynności reparacyjne i zaopatrywanie w części, 9 pakowanie, 9 obsługa zwrotów, 9 gospodarowanie odpadami. 37 Obszary zainteresowań logistyki: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Wybór dostawcy Procedury zakupów Towary wpływające Stan zapasów Zarządzanie zapasami Pakowanie Obsługa zamówień Organizacja transportu 38 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Przepływ informacji Patent USA numer 174465 Telefon Bell’a Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak TECHNIKI AUTOMATYCZNIEJ IDENTYFIKACJI 3 Optyczne rozpoznawanie pisma (OCR – Optical Character Recognition) – np. kody kreskowe 3 Identyfikacja z wykorzystaniem fal radiowych (RFID – Radio Frequency Identification) 3 Pasek magnetyczny (MR – Magnetic Stripe) 3 Rozpoznawanie głosu (VR – Voice Recognition) 3 Rozpoznawanie obrazu (VS – Vision Systems) 40 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak EAN-8 ~ EAN-13 Kod kreskowy EAN-8 (European Article Number – Europejski Kod Towarowy) jest uproszczoną wersją kodu EAN-13 Różnica polega na pominięciu identyfikacji producenta Kod ten zawiera informacje na temat kraju produkcji (3-cyfrowy prefiks) oraz rodzaju towaru (4 cyfry) Ostatni, ósmy znak to cyfra kontrolna. 41 Zastosowanie kodów kreskowych ( Supermarkety – do przyspieszenia rejestrowania sprzedaży ( Magazyny – do usprawnienia operacji magazynowych np. inwentaryzacji ( Zakłady produkcyjne – do rejestrowania przepływu surowców i półproduktów w procesie produkcyjnym ( Inne – np. telewizja, zakłady energetyczne, firmy ubezpieczeniowe itp. – do oznaczania rachunków dla klientów w firmach wysyłkowych - do oznaczania wysyłanych paczek ( Firmy kurierskie – do oznaczania przesyłek ( Duże zakłady – inwentaryzacja śrdoków trwałych ( Służba zdrowia – oznaczanie próbek krwi ( Oraz: sporządzanie: kart klienta, kart rabatowych, kart identyfikacyjnych… 42 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 7 Zasada działania Technologia RFID, jest starsza od tej, którą zastosowano do odczytu kodów kreskowych Do transmisji danych miedzy tagiem (etykietą) a czytnikiem używany jest sygnał radiowy niskiej mocy . Pierwsze znaczniki radiowe zostały opracowane na cele lotnictwa Wielkiej Brytanii i pozwalały odróżniać samoloty nieprzyjaciela od sprzymierzeńców. Nie jest potrzebny kontakt optyczny etykiety z tagiem, identyfikacja może odbywać się na odległość oraz w ruchu Następnie pojawiły się cywilne urządzenia bazujące na RFID – zamki do drzwi otwierane za pomocą specjalnego radiowego klucza. 43 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Transmisja danych Rodzaje tagów Układy RFID można podzielić na kategorie, na podstawie parametrów nadawanego sygnału radiowego. Aktywne Mają wbudowaną baterię i z niej czerpią energię do transmisji danych. Duża odległość odczytu (do 100 m). Wada: cena ok. kilkunastu dolarów Wyróżnia się nadajniki pracujące w zakresie niskich częstotliwości (od 125 do 134,2 kHz), wysokich (13,56 MHz), w paśmie UHF oraz nadajniki mikrofalowe (do 5,8GHz). Pasywne Czerpią energię z czytnika, działają na zasadzie fali odbitej. Zasięg – do 13 m. Cena – kilkadziesiąt centów. Pozwalają na transmisję do kilkudziesięciu metrów. 45 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Budowa taga 9Antena 9Układ odpowiedzialny za komunikację z czytnikiem 9Pamięć – tagi pamięciowe 9Procesor i pamięć – tagi procesorowe Kształt i rozmiary – dowolne, zależnie od zapotrzebowania Struktura logistycznego systemu informacyjnego Logistyczny system informacyjny Otoczenie logistyki: a) otoczenie ogólne/korporacyjne b) zarządzanie logistyczne c) czynności logistyczne System realizacji zamówienia System badań i wywiadu System wspierania decyzji System raportów i wyjścia Funkcje zarządzania logistycznego: a) planowanie b) wdrażanie c) kontrola Struktura logistycznego systemu informacyjnego 48 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 8 Droga danych w sytuacji braku automatycznej integracji EDI z systemem informatycznym Droga danych w sytuacji pełnej integracji EDI z systemem informatycznym przedsiębiorstwa dokumenty EDI przychodzące Oprogramowanie EDI drukowanie wprowadzanie dokumenty papierowe z klawiatury dokumenty EDI przychodzące System informatyczny komunikat o nadejściu dokumentu Oprogramowanie EDI Aplikacje systemu informatycznego dane z przychodzącego dokumentu Droga danych w sytuacji braku automatycznej integracji EDI z systemem informatycznym Droga danych w sytuacji pełnej integracji EDI z systemem informatycznym przedsiębiorstwa dokumenty EDI wychodzące System informatyczny drukowanie wprowadzanie dokumenty papierowe z klawiatury dokumenty EDI wychodzące żądanie wysłania dokumentu Oprogramowanie EDI Aplikacje systemu informatycznego Oprogramowanie EDI dane do wychodzącego dokumentu 49 50 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Ewolucja „starej gospodarki” Miejsce EDI w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa otoczenie przedsiębiorstwa Stopień rozwoju (faza) Znaczące wynalazki techniczne Podstawowa działalność gospodarcza Podstawowe narzędzia Podstawowy produkt Oczekiwania klienta Preagrarna ---- Myślistwo, zbieractwo Siła mięśni człowieka Mięso Brak klientów Agrarna Obróbka metali Gospodarka rolna Siła mięśni człowieka i zwierząt Chleb Podstawowa egzystencja Industrialna Maszyna parowa Produkcja, wytwarzanie towarów Siła mięśni człowieka, maszyna Podstawowe dobra przemysłowe Dobra przemysłowe Postindustrialna Komputer Usługi Umysł ludzki, komputer Dobra wysoko przetworzone Wysoka skala produkcji, wysoka jakość Elektroniczna Sieć Internet E-biznes Umysł ludzki, hardware, Internet Informacja (przetworzona) Różnorodność produkcji, dostępność informacji Postelektroniczna – wiedzy Łączność mobilna, Internet bezprzew. Przetwarzanie informacji, zarządzanie wiedzą Umysł ludzki, software, Internet Wiedza Dostępność 52 wiedzy dokumenty papierowe (listy, faksy itp.) dane przychodzące System informacyjny przedsiębiorstwa dane wychodzące NOWA GOSPODARKA – NEW ECONOMY EDI otoczenie przedsiębiorstwa Miejsce EDI w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa 51 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak New economy… • • • • • • Fabryka Digital economy Net economy Information economy Knowledge-based economy Virtual economy Weightless economy Korporacja Przedsiębiorstwo XXI wieku 53 Prof. Maciej Bałtowski, Kierunki ewolucji przedsiębiorstw w XXI w., wykład inauguracyjny 9 Przedsiębiorstwo XXI w. FABRYKA ⇒ Dowolna skala działalności ⇒ Koncentracja produkcji i własności ⇒ Struktura sieciowa ⇒ Standaryzacja wytwarzania ⇒ Strategia globalnego rynku ⇒ Środki trwałe i amortyzacja ⇒ Permanentna implementacja systemów IT ⇒ Związek z bliskim otoczeniem ⇒ Permanentne innowacje ⇒ Wyzysk pracowników, brak praw socjalnych ⇒ Praca zdalna, rola informacji i wiedzy ⇒ Podział pracy Prof. Maciej Bałtowski, Kierunki ewolucji przedsiębiorstw w XXI w., wykład inauguracyjny Opracowanie własne ZP Planowanie popytu rynkowego Cechy nowej gospodarki (12 reguł Dona Tapscotta) 57 Bullwhip Effect Popyt rynkowy a planowanie (MRP) Rynek Prognozy Stan zapasów Demand Zamówienia Planowanie produkcji finalnej Otwarte zlecenia Initial Supplier Final Customer Harmonogram produkcji finalnej POPYT RYNKOWY A PLANOWANIE Inventory oscillations become progressively larger looking backward through the supply chain Stevenson, 2007 59 60 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 10 MRP Popyt BOM Harmonogram produkcji finalnej Obliczanie potrzeb materiałowych (MRP) Obliczanie potrzeb netto Rozwijanie potrzeb (niższego rzędu) Obliczanie partii produkcyjnych Odraczanie potrzeb materiałowych Zlecenie zakupu Planowanie obciążeń (CRP) Ogólny schemat systemu MRP II Zlecenie produkcji Sterowanie obciążeniami (FL, I/O) Dyspozycja produkcji/zakupów 61 Planowanie potrzeb logistycznych MRP II Bilansowanie zasobów (RCCP) Planowanie spływu produkcji Ewidencja produkcji/zakupów Planowanie potrzeb logistycznych 62 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka , dr hab. Zbigniew Pastuszak Źródło: Martin Christopher: Strategia zarządzania dystrybucją. Praktyka logistyki biznesu. Agencja Wydawnicza „Placet”, Warszawa 1996 Dystrybucja przy użyciu Internetu Producent Centrum obsługi klienta Konsument (przez Internet) Przepływ dóbr, środków pieniężnych i informacji Dystrybucja przy zastosowaniu Internetu Źródło: Knut Richter, Jacek Tarkowski: Rola Internetu w łańcuchu logistycznym – praktyczne i teoretyczne możliwości zastosowania. Materiały wewnętrzne Europejskiego Uniwersytetu Viadrina, Frankfurt nad Odrą. 63 64 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 65 SCM, dr Zbigniew Pastuszak 66 SCM, dr Zbigniew Pastuszak SCM, dr Zbigniew Pastuszak 11 67 68 SCM, dr Zbigniew Pastuszak SCM, dr Zbigniew Pastuszak Różnice strategiczne Łańcuch wartości Sklep wartości Sieć wartości Aktywności Produkcja Rozwiązywanie problemów Pośrednictwo Technologia Długoterminowa Intensywna Negocjowana Zarządzanie Produktami Projektami Sieciami Tworzenie i kombinowanie Składniki Kompetencje Związki Postrzegane trwałe wartości Marka Reputacja „Siecio-oczekiwania” „netspectations” Maksymalizacja Możliwości produkcyjnej Wykorzystanie wiedzy Wykorzystanie sieci Optymalizacja Przepływ produktów vs. zróżnicowanie Głębokość wiedzy vs. szerokość Kogo się zdobędzie i co zostanie uzyskane 69 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SCM, dr Zbigniew Pastuszak e-Commerce e-Production (CAM) Schemat systemu logistycznego FM e-Projects (CAD) e-SCM e-Logistics e-Supply e-Plans Growth 71 Fall Customer loyality Lead time Contact effectiveness Operations costs Accessible products Service costs Flexibility Sale costs SCM, dr Zbigniew Pastuszak Schemat systemu logistycznego FM 72 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 12 Logistyka-mix : Zarządzanie logistyczne Zadanie zarządzania logistyką polega na takim planowaniu, integrowaniu, koordynowaniu i kontroli działań z zakresu logistyki-mix, aby rynki zbytu były zaopatrywane najbardziej efektywnie z punktu widzenia kosztów Zapasy Informacja Magazynowanie Transport 73 74 SCM, dr Zbigniew Pastuszak SCM, dr Zbigniew Pastuszak Infrastruktura procesów logistycznych Rola opakowań w łańcuchu dostaw: 1. Funkcje ochronne — ochrona produktu i ładunku przed: Infrastruktura procesów logistycznych Infrastruktura transportowa Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna Transport kolejowy Budynki i budowle Transport samochodowy Urządzenia magazynowe Transport rurociągowy Środki manipulacji i transportu Infrastruktura informatyczna Opakowania 2. 3. Sprzęt informatyczny (hardware) 4. 5. Oprogramowanie (software) 6. 75 76 narażeniami mechanicznymi, klimatycznymi, biotycznymi (drobnoustroje, szkodniki), ubytkami ilościowymi (kradzieże), Funkcje magazynowe — ułatwiające procesy magazynowania i kompletacji, Funkcje transportowe — optymalizowanie przepływów towarowych (głównie wymiary i kształt opakowań oraz relacje masy opakowań do pakowanego w nie towaru), Funkcje kompletacyjne — ułatwiające w dystrybucji kompletowanie dostaw i wykorzystywanie pojemności ładunkowej środków transportu, Funkcje informacyjne — wpływające na możliwość sprawnej realizacji funkcji wymienionych wyżej, a także często umożliwiające nabywcy korzystanie z towaru, Funkcje recyclingowe i kasacyjne — ograniczające negatywny wpływ opakowań na ilość produkowanych odpadów i ich wpływ na otaczające środowisko. Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Koncepcja zarządzania marketingowo-logistycznego Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Elementy polityki obsługi klienta Obsługa klienta Zadowolenie klienta ¾Dostawcy ¾Pośrednika ¾Klienta finalnego Zintegrowane działanie marketingowo – logistyczne ¾Marketing - mix (produkt, cena, promocja, dystrybucja) ¾Logistics- mix (transport, zapasy, składy, realizacja zamówienia Zyski przedsiębiorstwa ELEMENTY PRZEDTRANSAKCYJNE ELEMENTY TRANSAKCYJNE ELEMENTY POTRANSAKCYJNE •Pisemne sformułowanie polityki O.K., •Udostępnienie klientowi pisemnej wersji O.K., •Struktura organizacyjna, •Elastyczne systemy O.K., •Procedury, instrukcje, szkolenia z zakresu O.K. •Odsetek niezrealizowanych zamówień, •Informacja o zamówieniu, •Niezawodność systemu, •Ekspedycja towarów, •Przesunięcia między składami, •Wygodny sposób składania zamówień, •Dostępność substytutów. •Instalacja, gwarancja, poprawki, •Śledzenie produktów, •Reklamacje, skargi i zwroty •Wymiana produktów. ¾Maksymalizacja zysków długoterminowych ¾Najniższe koszty globalne przy akceptowalnym poziomie obsługi klienta Elementy polityki obsługi klienta 77 Koncepcja zarządzania marketingowo - logistycznego Logistyka , dr hab. Zbigniew Pastuszak Źródło: Opracowanie własne na podstawie :Douglas M. Lambert, James R. Stock: Strategic Logistic Management. 78 Źródło: Douglas M. Lambert, James R. Stock, Lisa M. Ellram: Fundamentals of Logistics Management, McGraw-Hill, Boston, 1998. Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 13 Teoria luk w obsłudze klienta Obsługa zamówienia klienta Potrzeby osobiste Komunikacja słowna Wcześniejsze doświadczenia Oczekiwana obsługa klienta Luka 5 KLIENT Postrzegana obsługa Luka 1 Zaoferowana obsługa Luka 4 Informacja o oferowanym poziomie obsługi Luka 3 Przetłumaczenie na pisemną politykę O.K. FIRMA Luka 2 Percepcja kierownictwa co do oczekiwań klienta Teoria luk w obsłudze klienta 79 80 Obsługa zamówienia klienta Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Koszty działalności logistycznej a skargi klientów Efficient Customer Response Szybki, dokładny, „bezpapierowy” obieg informacji Dostawcy Koszty Centrum dystrybucji detalisty Markety detalisty Konsumenci Skargi klientów Harmonijny i ciągły przepływ produktów Koszty działalności logistycznej a skargi klientów Źródło: Frederick J. Beier, Krzysztof Rutkowski: Logistyka. SGH, Warszawa 1993. 81 82 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak ECR – efektywny przepływ produktów uzyskiwany dzięki sprawnemu obiegowi informacji Szybsze wdrożenia lepszych produktów Koncentracja na efektywnej promocji Lepszy dobór asortymentu Świeższy produkt Obszary zadaniowe strategii ECR Zwiększona dostępność produktów Przepływ informacji Wzrost przychodów Procesy po stronie popytu Procesy po stronie podaży Ograniczenie strat Przepływ produktów Zmniejszenie liczby uszkodzonych i zepsutych produktów Ograniczenie kosztów administracyjnych Wzrost wydajność powierzchni użytkowej Redukcja zapasów Obszary zadaniowe strategii ECR 83 84 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 14 Argumenty za wieloma dostawcami ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ Argumenty za jednym dostawcami zabezpiecza to przed awarią lub zdarzeniami losowymi u dostawców można tworzyć sytuację konkurencji między dostawcami przy standardowym oprzyrządowaniu nie ma znaczenia skala produkcji u dostawców odbiorca zabezpiecza się przed monopolizacją ze strony dostawcy nie ma potrzeby uwzględniania aspektów moralnych, jak w przypadku gdy u dostawcy dominuje działalność na rzecz danego dostawcy zabezpiecza to lepiej przed załamaniem lub nagłym wzrostem popytu w większym stopniu można obniżyć zapasy u siebie 85 9 Pojedynczy dostawca może oferować lepsze ceny dzięki ekonomii skali 9 Możliwe są ściślejsze więzi oraz lepsza komunikacja 9 Redukuje to pracochłonność prac zaopatrzeniowych 9 Możliwy jest konsensus i współpraca w celu obniżki kosztów 9 Możliwe są wspólne prace rozwojowe 86 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Argumenty za jednym dostawcami Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Podstawowe elementy systemu just-in-time 9 możliwa jest obniżka kosztów oprzyrządowania technologicznego (stosowanie bardziej trwałego i ekonomicznego) 9 obniżone są koszty transportu oraz możliwe jest tworzenie wspólnej puli nośników transportowych 9 ułatwiony jest odbiór jakościowy dostaw 9 łatwiejsze jest planowanie produkcji i dostaw Podstawowe elementy systemu just-in-time Źródło: Opracowanie własne na podstawie: P. Turnbull, N. Oliver, B. Wilkinson, Buyer Supplier relations in the UK automotive industry: strategic implications of the Japanese manufacturing model, „Strategic Management Journal” 1992, vol. 13, s. 159-168. 87 88 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Ogólne zasady funkcjonowania systemów ssących i tłoczących Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Podstawy systemu just-in-time 9 Eliminacja strat 9 Respekt dla ludzi Ogólne zasady funkcjonowania systemów ssących i tłoczących 89 90 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 15 Eliminacja strat: Eliminacja strat: celów: 9 9 9 9 9 9 9 sposobów: Zerowe zapasy Zerowe czasy przezbrojenia Zerowe partie produkcyjne Zerowe przemieszczanie materiałów Zerowe oczekiwanie na obróbkę Zero awarii Zerowe cykle 9 9 9 9 9 9 9 91 Zintegrowane fabryki Technologia grupowa JIDOKA – zatrzymanie linii – jakość KANBAN Równomierne obciążenie SMED TQC 92 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Respekt dla ludzi: Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Respekt dla ludzi: elementów: wymagań: 9 Zatrudnienie na całe życie 9 Związki pracownicze 9 Pozytywne nastawienia do pracowników 9 Zarządzanie zorientowane w „dół” 9 Partnerstwo kooperantów 9 Koła jakości 9 Wprowadzenie AMT 9 9 9 9 9 9 9 93 Szeroki umiejętności Praca zespołowa Wzrost kompetencji Szkolenie Informowanie Samoocena Wspólnota celów 94 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Roto Frank System Produkcyjny Toyoty (TPS – Toyota Production System) i filozofia Kaizen Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Kaizen – praktyka RPS • • • • • • • • • • • • Krok 1: Strategia 6S Krok 2: Niwelowanie i wygładzanie produkcji Krok 3: Przepływ pojedynczych sztuk Krok 4: Produkcja płynna Krok 5: Zmniejszenie wielkości serii Krok 6: Adresy i powierzchnie Krok 7: Produkcja w takcie Krok 8: Zarządzanie ilością sztuk Krok 9: Praca standaryzowana Krok 10: Jakość Krok 11: Maszyny Krok 12: Kanban Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 16 SEIRI Krok 1: Strategia 6S • • • • • • Oddziel rzeczy niepotrzebne od potrzebnych i pozbądź się ich SELEKCJA SEITON Rzeczy potrzebne ułóż w sposób wygodny do użycia SYSTEMATYKA Selekcja Systematyka Sprzątanie Schludność Samodyscyplina Przyzwyczajenia SEISO Posprzątaj dokładnie stanowisko robocze i oczyść narzędzia SPRZĄTANIE SEIKETSU Bądź schludny i czysty, unikaj brudnego środowiska pracy SCHLUDNOŚĆ SHITSUKE Utrzymuj wysoki poziom dyscypliny/etyki pracy SAMODYSCYPLINA Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. Niwelowanie (podział na ilości dzienne) Numer Mięsieczne zapotrzebowanie sztuk części Dzienna produkcja niwelowana (20 dni roboczych) (A) 500001 2400 120 (B) 500002 2000 100 (C) 500003 800 40 SHUKAN PRZYZWYCZAJENIA Krok 2: Niwelowanie i wygładzanie produkcji takt linii - 120 s marnotrawstwo części Produkcja dzienna 4 cykle produkcyjne (produkcja podzielona na 4 części) (A) 500001 120 30 (B) 500002 100 25 (C) 500003 40 10 Numer ST.1 ST.4 ST.5 ST.2 ST.6 ST.3 takt linii - 95 s marnotrawstwo Praca przynosząca wartość dodaną Codzienna produkcja odbywa się w czterech cyklach produkcyjnych po odpowiednio 30, 25 i 10 sztuk. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ST.1 ST.4 4 3 2 1 9 10 111 121 134 ST.2 ST.6 ST.3 Krok 5: Zmniejszenie wielkości serii (zaopatrzenie i produkcja) A A A A B C B B B A B C C C C A B C Wejście pierwszego detalu 7 81 ST.5 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Krok 4: Produkcja płynna 5 Krok 3: Przepływ pojedynczych sztuk przeniesienie czynności z najbardziej obciążonego stanowiska na sąsiednie, o krótszym czasie Praca przynosząca wartość dodaną 2. Wygładzanie (dalszy podział ilości dziennych) 6 Przestrzegaj wprowadzonych zmian, tak by się stały normą Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyjście gotowego wyrobu Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 17 KW 35 Montaż Alpine 62/84 Nazwa linii: Krok 6: Adresy i powierzchnie Kod odbiorcy Kod producenta 3 Adres regału w magazynie Numer części 7 4 3 4 8 4 Adres miejsca na linii produkcyjnej 7 5 Czas taktu: 95 sekund Wczorajsza wydajność: 107 sekund Do poprawy: 12 sekund Krok 7: Produkcja w takcie Czas nieproduktywn yCzas produktywny 2 60 s. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 40 s. 30 s. 60 s. 50 s. 48 s. 50 s. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Krok 9: Praca standaryzowana Krok 8: Zarządzanie ilością sztuk Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Krok 10: Jakość Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Maszyny: 1) czyszczenie, 2) smarowanie, 3) sprawdzanie Nazwa projektu linia montażowa czynności przy codziennym sprzątaniu (rejestrscja przeprowadzonego sprzątania) I , II Zmiana Stanowisko nr. Jakość Jakość finalnego produktu Krok 11: Maszyny System 5S na wydziałach produkcyjnych Zakres M 300 KW 51 Wydział WMO 17, 18 Nazwa stanowiska Odpowiedzialny Kierownik ……………………….. Stanowisko pakowania /paskowania Mistrz zmianowy ……………………………………….. Pracownicy danego stanowiska +Pracownicy wyznaczeni przez mistrza Czytelny podpis Jakość Jakość materiał materiałów Jakość Jakość pracownikó pracowników Jakość Jakość maszyn Jakość Jakość metod Jakość Jakość informacji Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zakres czynności poniedziałek czwartek data Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Piątek zmiana I zmina II zmina Usunąć kurz z konstrukcji podajników rolkowych I zmina II zmina Usunąć kurz i resztki ze stołu do pakowania I zmina Usunąć kurz na stanowisku drukowania etykiet II zmina wymiarowych I zmina Co drugi II zmina Usunąć kurz z podnośnika ( winda) dzień I zmina II zmina Oczyścić posadzkę na całej powierzchni I zmina stanowiska Co drugi II zmina dzień Usunąć kurz z powierzchni wózków pomocniczych I zmina Uruchomienie maszyny zgodnie z obowiazujacą na Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego II zmina stanowisku procedurą Co drugi dzień 18 Krok 12: Kanban Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Podsumowanie 9 Istotą logistyki w skali przedsiębiorstwa jest kompleksowe zarządzanie przepływami strumieni materialnych od źródeł zakupu, przez proces produkcji, aż do końcowego odbiorcy. 9 Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie obejmują fazy: zaopatrzenia (zakupu), produkcji, dystrybucji. 112 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Podsumowanie Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Podsumowanie 9 Podstawowym celem działalności – którego osiąganiu sprzyja zarządzanie logistyczne – jest utrzymanie wysokiego poziomu obsługi klienta (service level). 9 Integralną częścią zarządzania logistycznego są – obok strumieni materialnych – strumienie informacyjne o charakterze sterującym (planistycznym) i sprawozdawczo – kontrolnym. 9 Do podstawowych czynności logistycznych w przedsiębiorstwie zalicza się: prognozowanie popytu, planowanie potrzeb materiałowych, zamawianie i dostawa surowców i materiałów, utrzymywanie zapasów, czynności manipulacyjno – transportowe, sterowanie przepływami materialnymi w fazie produkcji, planowanie i organizowanie dystrybucji wyrobów gotowych 113 114 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 19 Podsumowanie 9 Systemami planowania, wykorzystywanymi w zarządzaniu logistycznym, są : MRP (Material Requirements Planning), MRP II (Manufacturing Resource Planning), DRP (Distribution Requirements Planning) dające się łączyć w LRP (Logistics Requirements Planning). 115 Logistyka, dr hab. Zbigniew Pastuszak 20