psychologia poznawcza

Transkrypt

dr Jarosław Orzechowski
Instytut Psychologii UJ
Zakład Psychologii Eksperymentalnej
PSYCHOLOGIA POZNAWCZA
SYLABUS
Wykłady:
1. Umysł i poznanie (2.03)
Poznanie – umysł – działanie. Umysł jako system przetwarzania informacji. Jedność
poznania i działania. Psychologia poznawcza: dziedzina czy paradygmat. Narodziny i
rozwój psychologii poznawczej. Psychologia a inne dziedziny badan nad poznaniem.
Metody badań nad poznaniem. Ogólna architektura umysłu. Blokowe modele
umysłu. Koncepcja poziomów przetwarzania. Umysł jako system modułowy.
Sieciowe modele umysłu.
2. Istota i forma reprezentacji umysłowych (9.03)
Pojęcie reprezentacji umysłowej. Reprezentacje a procesy poznawcze. Realizm a
konstruktywizm. Rodzaje reprezentacji umysłowych. Reprezentacje obrazowe.
Wyobraźnia, wyobrażenia i obrazy umysłowe. Teoria reprezentacji obrazowych
Kosslyna. Hipoteza funkcjonalnej ekwiwalencji percepcji i wyobraźni. Rotacje
mentalne. Skaning mentalny. Krytyka stanowiska obrazowego. Reprezentacje
werbalne. Weryfikacja sylogizmów i treści zdań. Teoria podwójnego kodowania.
Słowo i obraz – wzajemne relacje. Reprezentacje numeryczne. Pierwotność czy
wtórność nietrwałych reprezentacji umysłowych. Hipoteza języka myśli. Teoria
pierwotnych reprezentacji w formie zbioru sądów Pylyshyna. Teoria modeli
mentalnych Johnson-Lairda. Stanowisko eklektyczne w sporze o kod reprezentacji
umysłowych.
3. Pojęcia i schematy (16.03)
Konstrukt reprezentacji pojęciowej. Istota i funkcje reprezentacji pojęciowych.
Ogólne właściwości pojęć. Pojęcia matrycowe i naturalne. Struktura i
funkcjonowanie
reprezentacji
pojęciowych.
Teorie
klasyczne.
Teorie
probabilistyczne. Teorie prototypów. Teorie egzemplarzy. Porównanie koncepcji
reprezentacji pojęciowych. Dynamiczna koncepcja umysłu, czyli o relacjach miedzy
pojęciami. Teorie sieci semantycznej. Złożone struktury sieciowe. Teoria schematów.
Teoria ram. Teoria planów, scen i tematów. Porównanie koncepcji struktur
sieciowych
4. Wiedza (23.03)
Rodzaje wiedzy. Wiedza deklaratywna i proceduralna. Wiedza jawna i niejawna.
Organizacja wiedzy. Reprezentacja wiedzy za pomocą cech. Organizacja wiedzy
semantycznej. Organizacja wiedzy proceduralnej: systemy reguł. Organizacja wiedzy
w modelach ACT, ACT* i ACT-R. Nabywanie wiedzy. Nabywanie wiedzy
semantycznej. Nabywanie wiedzy proceduralnej. Nabywanie wiedzy niejawnej.
Wiedza ekspercka. Kryteria i właściwości wiedzy eksperckiej. Nabywanie wiedzy
eksperckiej.
1
5. Uwaga i świadomość (30.03)
Istota i aspekty uwagi. Teorie uwagi. Teorie selekcji źródła informacji. Teorie
przeszukiwania pola percepcyjnego. Teorie przedłużonej koncentracji. Teorie
podzielności. Teorie przerzutności. Uwaga, percepcja i (nie)świadomość. Analiza
wskazówek peryferycznych. Reakcje na informacje odrzucane. Poprzedzanie
podprogowe.
6. Kontrola poznawcza (13.04)
Czynności automatyczne i automatyzacja. Kryteria automatyczności przetwarzania.
Schneidera i Shiffrina teoria kontinuum. Logana teoria rywalizacji egzemplarzy.
Konsekwencje automatyzacji czynności. Hamowanie jako mechanizm kontrolny.
Istota i funkcje hamowania. Hamowanie dominującej reakcji. Odporność na
dystrakcję. Odporność na interferencję proaktywną. Czy hamowanie jest
konstruktem jednorodnym? Funkcje zarządcze - istota funkcji zarządczych czyli
homunculus odnaleziony. Rodzaje funkcji zarządczych. Mechanizm zarządczy w
koncepcji uwagi Posnera. Dwustopniowy system kontroli zachowania w koncepcji
Shallice’a. Centralny system wykonawczy pamięci roboczej w modelu Baddeleya.
7. Percepcja (20.04)
Podstawowe właściwości percepcji. Recepcja sensoryczna i percepcja umysłowa.
Naiwne koncepcje spostrzegania. Spostrzeganie a rozpoznawanie wzorców.
Spostrzeganie jako proces oddolny. Odbiór i kodowanie wrażeń´ zmysłowych.
Magazyny informacji sensorycznej. Spostrzeganie głębi. Identyfikacja obiektu.
Spostrzeganie jako proces odgórny. Stałość´ spostrzegania. Nastawienie. Złudzenia i
błędy percepcji. Wpływ kontekstu na spostrzeganie. Teorie percepcji. Teoria
asocjacjonistyczna. Teoria postaciowa. Teoria wzorców. Teoria cech. Teoria
obliczeniowa. Teoria ekologiczna. Proces spostrzegania w praktyce. Spostrzeganie
twarzy. Czytanie słów.
8. KOLOKWIUM (27.04)
9. Pamięć (4.05)
Natura pamięci. Rodzaje i funkcje pamięci. Blokowe (magazynowe) modele pamięci.
Procesualne modele pamięci. Systemy pamięci przemijającej. Pamięć sensoryczna.
Pamięć krótkotrwała. Pamięć robocza: wielokomponentowy model Baddeleya.
Pamięć robocza: model aktywacyjny Cowana. Model długotrwałej pamięci roboczej
Ericssona i Kintscha. Pamięć prospektywna. Systemy pamięci trwałej. Pamięć
semantyczna. Pamięć epizodyczna. Pamięć autobiograficzna.
10. Czynności pamięciowe (11.05)
Fazy procesu pamięciowego: prawda czy złudzenie? Zapamiętywanie. Procesy
kodowania. Interferencja proaktywna. Konsolidacja śladu pamięciowego. Techniki
mnemoniczne. Przechowywanie. Zapominanie. Interferencja retroaktywna.
Zanikanie śladu kontra utrata dostępu. Reminiscencja. Odpamiętywanie. Rodzaje
odpamiętywania. Rola wskazówek naprowadzających i kontekstu. Zawodność´
pamięci. Pamięć naocznych świadków. Fałszywe wspomnienia. Amnezja.
2
11. Myślenie i rozumowanie (18.05)
Istota myślenia. Rodzaje myślenia. Myślenie autystyczne i realistyczne. Myślenie
produktywne i reproduktywne. Myślenie twórcze i odtwórcze. Myślenie krytyczne.
Od myślenia sensoryczno-motorycznego do postformalnego. Teorie myślenia. Teoria
Berlyne’a. Teoria Barona. Struktura myślenia. Elementy struktury myślenia. Operacje
i strategie. Reguły, algorytmy i heurystyki. Myślenie a inne złożone procesy
poznawcze. Rozumowanie dedukcyjne. Dedukcja i indukcja. Rozumowanie
sylogistyczne. Błędy rozumowania sylogistycznego. Wpływ wiedzy i kontekstu na
rozumowanie sylogistyczne. Rozumowanie warunkowe. Istota rozumowania
warunkowego. Błędy rozumowania warunkowego. Wpływ wiedzy i kontekstu na
rozumowanie warunkowe. Teorie rozumowania dedukcyjnego. Teoria
abstrakcyjnych reguł. Teoria modeli mentalnych. Rozumowanie indukcyjne.
Testowanie hipotez. Rozumowanie przez analogię. Inne rodzaje rozumowania.
Rozumowanie probabilistyczne. Rozumowanie nieformalne.
12. Rozwiązywanie problemów (25.05)
Problem i rozwiązywanie problemu. Typy problemów. Podział problemów ze
względu na ich cechy i strukturę. Podział problemów ze względu na wymagania
poznawcze. Teorie rozwiązywania problemów. Teoria Newella i Simona. Inne ujęcia
teoretyczne procesu rozwiązywania problemów. Heurystyki rozwiązywania
problemów. Metoda redukcji różnicy. Metoda poruszania się wstecz. Metoda analizy
środków i celów. Fazy rozwiązywania problemów. Faza identyfikacji problemu. Faza
definiowania problemu . Faza doboru strategii. Faza zdobywania informacji. Faza
alokacji zasobów. Faza monitorowania postępu. Faza oceny poprawności
rozwiązania. Przeszkody w rozwiązywaniu problemów. Sztywność myślenia.
Nastawienie. Fiksacja funkcjonalna. Czynniki wspomagające rozwiązywanie
problemów. Transfer pozytywny. Transfer przez analogię. Inkubacja. Wgląd.
Rozwiązywanie złożonych problemów.
13. Wydawanie sądów i podejmowanie decyzji (1.06)
Wydawanie sądów. Tendencyjność w wydawaniu sądów. Ignorowanie proporcji
podstawowej. Wady i zalety prostych heurystyk. Sady intuicyjne. Podejmowanie
decyzji. Klasyczna teoria decyzji. Strategie w podejmowaniu decyzji. Teoria
perspektywy. Proces podejmowania decyzji.
14. Język i mowa (8.06)
Natura języka. Język jako system. Poziomy języka. Język a poznanie. Przyswajanie
języka. Problem natywizmu. Stadia przyswajania języka. Dwujęzyczność´ i
wielojęzyczność. Mówienie. Planowanie mowy. Kodowanie semantycznosyntaktyczne. Kodowanie fonologiczne. Rozumienie przekazów językowych.
Złamanie kodu. Rozbiór zdania. Budowa modelu sytuacyjnego i wnioskowanie.
15. Podsumowanie wykładów
Próba podsumowania tego co wiemy i tego, czego nie wiemy (włącznie z tym, czego
prawdopodobnie szybko się nie dowiemy) w zakresie psychologii poznawczej
3
Ćwiczenia:
1. Metodologia badań i raportowanie wyników (konwersatorium).
Organizacja zajęć. Metody badawcze stosowane w psychologii poznawczej.
Eksperyment. Operacjonalizacja zmiennych. Czas reakcji i liczba błędów jako
wyznaczniki sprawności procesów przetwarzania informacji. Formułowanie i
falsyfikacja hipotez badawczych. Zasady pisania raportów w psychologii: standard
APA.
2. Istota i forma reprezentacji umysłowych
Nęcka, Orzechowski i Szymura (2006). Psychologia poznawcza. Rozdział 2.
3. Pojęcia i schematy
4. Wiedza
5. Uwaga i świadomość
Test zegarków – raport.
6. Kontrola poznawcza
7. Percepcja
KOLOKWIUM (w terminie wykładu)
8. Pamięć
9. Czynności pamięciowe
Efekty pierwszeństwa, świeżości i kategorii – raport.
10. Myślenie i rozumowanie
11. Rozwiązywanie problemów
12. Wydawanie sądów i podejmowanie decyzji
13. Język i mowa
4
LITERATURA
Nęcka, Orzechowski i Szymura (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN i
Academica.
WARUNKI ZALICZENIA
Ćwiczenia:
1. Obecność – dopuszczalne dwie nieobecności; konsekwencją niespełnienia tego
wymagania jest brak zaliczenia, równoznaczny z niedopuszczeniem do egzaminu.
2. Zaliczenie dwóch raportów pisemnych z eksperymentów wykonanych w ramach
ćwiczeń (Test Zegarków, Test Pamięci):
a. termin składania raportów: nie dalej jak jeden tydzień od otrzymania
wyników eksperymentu; za każdy dzień roboczy zwłoki odejmuje się 1 punkt.
b. raport należy wysłać w wersji elektronicznej i/albo wrzucić do skrzynki
osoby prowadzącej ćwiczenia (decydujący jest termin nadesłania wersji
elektronicznej).
c. złożenie poprawy raportu (jeśli jest wymagana): w ciągu tygodnia od
otrzymania informacji zwrotnej (oceny) z użyciem formularza oceny raportu;
poprawiony raport należy złożyć razem z pierwszą wersją i formularzem
oceny.
d. raporty są oceniane według następującej skali:
Liczba popełnionych błędów
0-2
3-5
6-8
9-11
12-14
Powyżej 14
Liczba punktów za raport
10
8
6
4
2
do poprawy
plus max. 5 punktów bonusowych za ponadprzeciętne walory merytoryczne raportu
(w przypadku drugiego raportu, aby otrzymać punkty bonusowe, raport musi
spełniać minimalne kryteria formalne, tj. zawierać nie więcej niż 14 błędów).
e. za poprawiony raport (nie więcej niż 5 błędów w pierwszym i 2 błędy w
drugim raporcie) dostaje się min. punktów, tj. 2.
3. Zaliczenie kolokwium (max. 30 punktów; kryterium zaliczenia: 16 poprawnych
odpowiedzi) - za poprawione kolokwium dostaje się połowę punktów zdobytych w
drugim podejściu.
4. Dodatkowo można otrzymać max. 5 punktów za aktywność na ćwiczeniach.
5. Uzyskanie zaliczenia końcowego z ćwiczeń wymaga zaliczenia kolokwium i obu
raportów.
Liczba uzyskanych na ćwiczeniach punktów stanowi 40% całkowitej oceny z
przedmiotu. Maksymalnie można otrzymać 65 punków z ćwiczeń (dwa raporty +
kolokwium + aktywność).
5
Egzamin:
1.
2.
3.
4.
5.
Egzamin składa się z 65 pytań zamkniętych jednokrotnego wyboru.
Kryterium zaliczenia: 33 poprawne odpowiedzi.
Należy wybrać najlepszą odpowiedź.
W sformułowaniu pytania może pojawić się przeczenie.
Liczba uzyskanych na egzaminie punktów stanowi 60% oceny z przedmiotu.
Ostateczna ocena z przedmiotu:
Na podstawie łącznej sumy punktów z egzaminu i z ćwiczeń zostanie wystawiona
ostateczna ocena z kursu.
6

psychologia poznawcza

Transkrypt

Podobne dokumenty

sylabus - Psychologia UJ

Psychologia w pracy sędziego

Psychologia poznania społecznego w erze neuronauk. In

Sylabus przedmiotu - Syjon

Klikając na tytuł czasopisma otrzymamy dostęp do serwisu

Psychologia i socjologia zarządzania

prof. dr hab. Edward Nęcka Wprowadzenie do

Percepcja, język, myślenie

PDF

FAN-17 Psychologia (2015-2018)