Metody pomiaru działalności gospodarczej

Wzrost gospodarczy i determinanty dochodu narodowego
Zadanie 1
Które z poniższych sytuacji są symptomami trwałego wzrostu gospodarczego?
a) Spadek bezrobocia,
b) Wzrost wykorzystania majątku produkcyjnego,
c) Wzrost współczynników aktywności zawodowej,
d) Trwałe przyspieszenie tempa wzrostu potencjalnej produkcji,
e) Zbliżenie się gospodarki do granicy możliwości produkcyjnych,
f) Ciągłe przesuwanie się w prawo krzywej możliwości produkcyjnych.
Zadanie 5
Tablica zawiera dane dotyczące dynamiki produkcji i wydajności pracy w trzech krajach
Europy Zachodniej: RFN, Włoszech i Wielkiej Brytanii w latach 1974, 1979 i 1983.
Wydajność pracy w przemyśle
Produkt krajowy brutto
przetwórczym (prod. na
roboczogodzinę)
Lata
Wielka
Wielka
RFN
Włochy
RFN
Włochy
Brytania
Brytania
1974
1979
1983
Zadanie 2
Załóżmy, że źródłem wzrostu produkcji może być zwiększenie nakładów czynników
wytwórczych lub szeroko rozumiany (łącznie z poprawą jakości pracy) postęp techniczny.
Poniżej problem ten jest pokazany od strony praktycznej - wymienione są sposoby
zwiększenia wydajności pracy maszynistki. Które z nich oznaczają wzrost nakładów
czynników wytwórczych, a które - postęp techniczny?
a) Usprawnienie maszyny do pisania.
b) Zakup nowej, lepszej maszyny.
c) Nakłonienie maszynistki do nieodpłatnej pracy w czasie przerwy obiadowej.
d) Skierowanie maszynistki na kurs maszynopisania w celu podwyższenia przez nią
kwalifikacji.
e) Wzrost jakości pracy maszynistki, wynikający z posiadanego przez nią doświadczenia.
f) Wprowadzenie edytora tekstów.
85,4
100
99,8
85,9
96,2
98,6
93,2
102,4
104,7
87
96
110
78
96
102
95
101
115
a . Oblicz dla każdego kraju średnie roczne tempo wzrostu produktu społecznego brutto
i produkcji na roboczogodzinę w latach 1974 -1979 oraz 1979-1983.
b. Wyjaśnij, dlaczego wyniki tych obliczeń mogą dać zniekształcony obraz
rzeczywistości.
Zadanie 6
Wykaż, że między indeksem wzrostu wydajności pracy at a tempem wzrostu wydajności
pracy αt zachodzi zależność at = αt + 1.
Zadanie 7
Wypełnij podaną tabelę, wiedząc, że wydatki konsumpcyjne stanowią 80% dochody
narodowego, inwestycje są wielkością autonomiczną i wynoszą 1.000.
Produkcja i dochód narodowy
Konsumpcja
Inwestycje
Popyt globalny
(Y)
(C)
(I)
(APp)
Zadanie 3
Wskaż, które z niżej wymienionych zasobów są odnawialne, a które nieodnawialne:
a) Uprawy pszenicy,
b) Złoża ropy naftowej,
c) Ryby morskie,
d) Rudy miedzi,
e) Lasy,
f) Opady deszczu.
4.500
5.000
5.500
6.000
a. jaki poziom dochodu narodowego zapewnia równowagę?
b. ile wynosi wartość mnożnika wydatków inwestycyjnych?
c. jaki poziom dochodu narodowego zapewni równowagę, gdy inwestycje wzrosną o 100?
Zadanie 4
Które z przedsięwzięć polityki gospodarczej służą przyspieszeniu wzrostu
gospodarczego w długim okresie?
a) Stymulowanie prac badawczo-rozwojowych.
b) Obniżka podatku dochodowego wprowadzona w celu zwiększenia podaży pracy.
c) Dotacje inwestycyjne.
d) Programy szkolenia zawodowego mające na celu podniesienie poziomu kwalifikacji
pracowników.
e) Zwiększanie globalnego popytu w celu zwiększenia poziomu zatrudnienia.
f) Wspieranie postępu technicznego i organizacyjnego.
5
Zadanie 8
Tablica poniżej przedstawia dane na temat konsumpcji i dochodu (produktu) narodowego w
Hipotecji. Planowane inwestycje są autonomiczne i wynoszą 60 mld dolarów.
a. Oblicz wielkość oszczędności i popytu globalnego przy każdym poziomie dochodu
narodowego.
b. Dla każdego poziomu produkcji wylicz nie planowaną zmianę zapasów oraz wielkość
faktycznych inwestycji, uwzględniając zmiany zapasów.
c. Gdyby w jakimś okresie dochód narodowy wyniósł 100 mld dolarów, to jak
zareagowaliby producenci?
d. Gdyby w jakimś okresie dochód narodowy wyniósł 350 mld dolarów, to jak powinni
zareagować producenci?
e. Jaki poziom dochodu narodowego zapewnia równowagę?
f. Ile wynosi krańcowa skłonność do konsumpcji?
g. Gdyby planowane inwestycje wzrosły o 15 mld dolarów, to o ile musiałby wzrosnąć
dochód narodowy, aby nastąpiła równowaga?
PlanoOszczęPopyt
Faktyczne
Planowana
Nieplanowa
wane
dności
globalny
inwestycje
Dochód
konsumzmiana
inwepcja
zapasów
stycje
50
35
100
70
150
105
200
140
250
175
300
210
350
245
400
280
Zadanie 11
a. Na podstawie danych z zadania 2 sporządź wykres pokazujący, jak
zmieniają się oszczędności wraz ze wzrostem dochodu narodowego.
b. Wprowadź linię prostą przedstawiającą planowane inwestycje i sprawdź, czy równowaga
występuje przy tym samym poziomie dochodu jak poprzednio.
c. Pokaż, jak zmieni się poziom dochodu narodowego zapewniający równowagę, jeśli
inwestycje wzrosną o 15 mld dolarów.
d. Wyjaśnij, jak dochodzi do osiągnięcia nowego poziomu równowagi.
Zadanie 9
a. Wykorzystując dane z zadania 8, wykreśl funkcję konsumpcji i funkcję popytu
globalnego.
b. Wprowadź prostą 45° i sprawdź, czy równowaga występuje w punkcie wskazanym w
zadaniu 8e.
c. Pokaż, jaki wpływ na równowagę wywiera wzrost inwestycji o 15 mld dolarów.
a. Przyjmijmy, że produkcja wynosi OG. Odczytaj poziom popytu globalnego i stwierdź,
czy występuje nadwyżka popytu, czy podaży.
b. Określ wielkość nie planowanej zmiany zapasów przy produkcji OG.
c. Jak zareagują przedsiębiorstwa na tę sytuację?
d. Określ poziom równowagi dochodu i wydatków.
e. Przyjmijmy, że produkcja wynosi OJ. Określ poziom łącznych planowanych wydatków i
stwierdź, czy występuje nadwyżka popytu, czy podaży.
f . Określ wielkość nie planowanej zmiany zapasów przy produkcji OJ. Jak
przedsiębiorstwa zareagują na tę sytuację?
Zadanie 12
Rysunek przedstawia krzywą popytu globalnego w gospodarce oraz prostą 45°.
Zadanie 10
Gospodarka zamknięta, bez udziału państwa, opisana jest następującymi wzorami:
C=200+0,8Y I=300
a. oblicz dochód narodowy w równowadze.
b. co stałoby się z poziomem dochodu narodowego w równowadze, gdyby inwestycje
wzrosły o 50?
7
Zadanie 13
Rysunek przedstawia inwestycje w gospodarce oraz funkcje oszczędności. Ib to
wyjściowy poziom inwestycji.
e. Oblicz wielkość dochodu narodowego zapewniającą równowagę przy wzroście
inwestycji o 10 mld dolarów.
f. Oblicz wartość mnożnika.
Oszczędności
i inwestycje
Zadanie 15
Wiadomo, że krańcowa skłonność do konsumpcji wynosi 0,75. Dochód narodowy w stanie
równowagi wynosi 1000.
a. Oblicz wartość mnożnika wydatków inwestycyjnych oraz podaj jego interpretację
ekonomiczną.
b. O ile wzrośnie dochód narodowy, jeśli autonomiczne wydatki inwestycyjne wzrosną o
10?
c. Jak na wartość mnożnika wydatków inwestycyjnych wpłynie wzrost krańcowej
skłonności do konsumpcji do 0,8?
N
Ic
Ib
H
Ia
M
L
J
D
E
F
Zadanie 16
W gospodarce zamkniętej planowana konsumpcja wynosi 200, planowane inwestycje =
100, a produkcja globalna wynosi 360 . Oblicz :
a. wielkość planowanych wydatków
b. zmianę poziomu zapasów
c. wielkość oszczędności
d. wielkość faktycznych (realizowanych) inwestycji
K
G
Dochód narodowy
a. Wskaż wyjściowy poziom równowagi dochodu i oszczędności.
b. Jaki poziom inwestycji odzwierciedla wzrost optymizmu wśród przedsiębiorców?
c. Jaki nowy poziom dochodu zapewni równowagę?
d. Jaka jest wielkość mnożnika?
e. Jaki poziom inwestycji wskazuje na wzrost pesymizmu wśród przedsiębiorców?
f. Jaki poziom dochodu zapewniłby teraz równowagę?
Zadanie 17
W podanej tabeli uzupełnij wartość krańcowej skłonności do konsumpcji i krańcowej
skłonności do oszczędzania
DOCHÓD DO
KONSUMPCJA
KSK
OSZCZĘDNOŚCI
KSO
DYSPOZYCJI
1000
2000
3000
4000
5000
Zadanie 14
Jeszcze raz zajmiemy się gospodarką Hipotecji. Początkowo konsumpcja wynosi (tak jak
poprzednio) 70% dochodu narodowego. Inwestycje są autonomiczne i wynoszą 90 mld
dolarów.
a. Jaki poziom dochodu narodowego zapewnia równowagę? (Dla ułatwienia można
sporządzić tablice, podobną jak w zadaniu 2, dla wartości produkcji od 250 do 600).
b. Jaki poziom dochodu narodowego zapewniałby równowagę, gdyby inwestycje wzrosły o
15 mld dolarów?
c. Oblicz wartość mnożnika.
Przypuśćmy, że konsumenci z Hipotecji stają się bardziej skłonni do wydatków i wydają
obecnie 80 centów, zamiast 70, / każdego dolara. Inwestycje wynoszą nadal 90 mld
dolarów.
d. Oblicz wielkość dochodu narodowego zapewniającą równowagę.
8
1100
2000
2850
3550
4150
Zadanie 21
Przyjmijmy następujące warunki funkcjonowania gospodarki zamkniętej z udziałem
sektora państwowego:
Y=C+Ia + G,
C = Ca+kks(Y-Ta),
Ca = 100, Ia = 100, G = 100, ksk = 0,5, Ta = 100.
Wyznacz: a. Dochód narodowy zapewniający równowagę.
b. Mnożnik wydatków budżetowych (mg).
c. Mnożnik podatkowy (mt,).
d. Zmianę dochodu narodowego zapewniającego równowagę, jeśli przychody z podatków
wzrosną o ΔT = 100.
Zadanie 22
Zadanie dotyczy działania mnożnika w gospodarce zamkniętej: (1) bez udziału państwa i
(2) z udziałem państwa. Wydatki konsumpcyjne wynoszą 80% rozporządzalnych
dochodów gospodarstw domowych. Inwestycje są autonomiczne i wynoszą 450.
Y
C1
I
APp1
Dochód rozp.
C2
G
APp2
2000
2250
2500
2750
3000
a. oblicz wielkość konsumpcji i popytu globalnego w wariancie 1
b. jaki poziom dochodu narodowego zapewnia równowagę ?
c. jaki poziom dochodu narodowego zapewniłby równowagę, gdyby inwestycje wzrosły o
50?
d. Oblicz wartość mnożnika
Załóżmy teraz, że rząd wprowadza podatki bezpośrednie równe 10% dochodu narodowego
oraz wydatki budżetowe na kwotę 250, przy inwestycjach wynoszących nadal 450.
e. oblicz sumę dochodów rozporządzalnych oraz wielkość konsumpcji i popytu globalnego
w wariancie 2
f. jaki jest obecnie poziom dochodu narodowego zapewniającego równowagę ?
g. jakie są rozmiary deficytu budżetowego?
Zadanie 18
Rysunek powyżej po lewej pokazuje zależność wydatków konsumpcyjnych od poziomu
dochodu narodowego.
Pod wpływem zmiany stopy oszczędności funkcja konsumpcji przesuwa się z położenia AB
do AC. Oznacza to, że wartość mnożnika:
a. wzrosła, ponieważ wzrosła krańcowa skłonność do konsumpcji,
b. zmalała, ponieważ wzrosła krańcowa skłonność do konsumpcji,
c. wzrosła, ponieważ zmalała krańcowa skłonność do konsumpcji,
d. zmalała, ponieważ zmalała krańcowa skłonność do konsumpcji.
Zadanie 19
Rysunek powyżej po prawej przedstawia gospodarkę, w której wyjściową funkcję popytu
globalnego ilustruje prosta AK
a. Jaki wyjściowy poziom dochodu narodowego odpowiada równowadze?
b. Załóżmy, że nastąpił wzrost krańcowej skłonności do oszczędzania: która linia pokazuje
nową funkcję popytu globalnego?
c. Jaki poziom dochodu narodowego zapewni teraz równowagę?
d. Załóżmy, że wzrosła krańcowa skłonność do konsumpcji: jakie położenie przyjmie
funkcja popytu globalnego?
e. Jaki jest nowy poziom dochodu narodowego w stanie równowagi?
Zadanie 23
Załóżmy, że funkcja konsumpcji w gospodarce zamkniętej z udziałem państwa ma postać:
C = Ca + ksk(Y-T).
Konsumpcja autonomiczna, inwestycje i wydatki rządowe wynoszą odpowiednio: Ca = 200,
I = 200, G = 120. Krańcowa skłonność do konsumpcji kształtuje się na poziomie ksk = 0,6, a
przychody z podatków wynoszą T = tY, gdzie stopa opodatkowania t = 0,2.
a. Jaki jest poziom produkcji w stanie równowagi?
b. O ile zmieni się produkcja zapewniająca równowagę, jeśli wydatki rządowe zmienią się
o ΔG = - 52?
Zadanie 20
Dany jest następujący model gospodarki otwartej: Y = Ca + ksk(Y-tT)+Ia+G+Xa-ksiY
Ca = 100, G = 100, Ia = 100, Xa = 60 (autonomiczny składnik funkcji eksportu netto), ksk =
0,8, ksi = 0,2 (krańcowa skłonność do importu), t = 0,25.
a. Ile wynosi dochód narodowy zapewniający równowagę?
b. Jaką wartość przyjmuje mnożnik eksportowy?
9
Test jednokrotnego wyboru
1. Wzrost stopy opodatkowania:
a) zwiększa agregatowy popyt,
b) zmniejsza agregatowy popyt,
c) nie wpływa na agregatowy popyt, d) zwiększa nachylenie krzywej agregatowego popytu.
Prawda/Fałsz
1. Produkcją potencjalną nazywamy produkcję przy pełnym wy korzystaniu czynników
produkcji.
2. Zgodnie z podejściem podażowym, dochód narodowy determinowany jest przez
zasoby czynników produkcji i efektywność ich wykorzystania.
3. Inwestycje są malejącą funkcją stopy procentowej.
4. Warunkiem równowagi w prostym modelu gospodarki (Y= C+I) jest równość
planowanych inwestycji i oszczędności.
5. Według popytowej teorii kształtowania dochodu narodowego, faktyczny poziom
produkcji w gospodarce wyznaczany jest przez poziom agregatowego popytu.
6. Funkcja oszczędności jest rosnącą funkcją dochodu narodowego.
7. Mnożnik inwestycyjny pokazuje, jak zmieni się dochód narodowy w stanie równowagi
pod wpływem zmiany autonomicznych wydatków inwestycyjnych.
8. Model keynesowski zakłada, że o wielkości produkcji decyduje przede wszystkim
wielkość popytu.
9. Konsumpcja jest liniową funkcją dochodu.
10. Suma krańcowej skłonności do konsumpcji i krańcowej skłonności do oszczędzania jest
równa 1.
11. Inwestycje mają rzeczywiście charakter autonomiczny.
12. Funkcja popytu globalnego pokazuje zmiany popytu wywołane bezpośrednio przez
zmianę poziomu dochodu narodowego.
13. Równowaga krótkookresowa ma miejsce wtedy, kiedy plany zakupów nie są zagrożone
przez niedobór towarów, a przedsiębiorstwa nic produkują więcej, niż mogą sprzedać.
14. Nie planowane zmiany zapasów są dla przedsiębiorstw sygnałem braku równowagi.
15. Planowane oszczędności są zawsze równe planowanym inwestycjom.
16. Nachylenie krzywej popytu globalnego zależy wyłącznie od poziomu konsumpcji
autonomicznej.
17. W prostym modelu równowagi mnożnik informuje, o ile zmieni się wielkość produkcji,
gdy zmieni się poziom popytu globalnego.
18. Mnożnik podatkowy jest większy niż mnożnik wydatków rządowych.
19. Uwzględnienie stopy opodatkowania spowoduje zwiększenie mnożnika wydatków
rządowych.
20. Mnożnik zrównoważonego budżetu jest oparty na założeniu, że zmiana wydatków
rządowych jest równa zmianie przychodów z podatków.
21. Wzrost gospodarczy jest pojęciem szerszym od pojęcia rozwoju gospodarczego.
22. Wydajność pracy to stosunek zatrudnienia do wielkości produkcji
23. Potencjalne tempo wzrostu określane jest przez czynniki demograficzne.
24. Potencjalne tempo wzrostu generowane jest przez postęp techniczny.
25. Zatrudnienie jest jednym z czynników wzrostu gospodarczego.
26. Stopa akumulacji określa, jaką część produktu narodowego gospodarka jest w stanie
przeznaczyć na konsumpcję.
2. Funkcja konsumpcji ma postać: C = 80 + 0,8 Y. Oszczędności będą równe zeru, gdy Y
wyniesie:
a) 100, b) 200, c) 300, d) 400.
3. W gospodarce zamkniętej, bez sektora państwowego, związek między konsumpcją (C) i
dochodem narodowym (Y) przedstawia funkcja (w mln £): C = 400 + 0,75 Y. Oszczędności
będą równe zeru, kiedy dochód narodowy wyniesie:
a) 0,
b) 100 mln £, c) 300 mln £.
d) 700 mln £, e) 1600 mln £.
4. Krańcowa skłonność do oszczędzania to:
a) stosunek przyrostu oszczędności do przyrostu dochodu,
b) odwrotność krańcowej skłonności do konsumpcji,
c) nie wydana część dochodu,
d) kwota zaoszczędzona z przyrostu dochodu,
e) zmniejszenie siły nabywczej. Wskaż właściwą odpowiedź.
5. Gospodarka zamknięta, bez sektora państwowego, jest w stanie równowagi. Przeciętna i
krańcowa skłonność do konsumpcji wynosi 0,85, a dochód narodowy - 30 mld £. Wskaż
właściwy poziom inwestycji:
a) 3,0 mld £,
b) 4.5 mld £,
c) 5.0 mld £,
d) 6.0 mld £.
e) 7,5 mld £.
6. Jeśli stopa opodatkowania t = 0,2, a krańcowa skłonność do konsumpcji ksk = 0,75, to
mnożnik wydatków rządowych wynosi:
a) 1,
b) 1,5, c) 2,
d) 2,5.
7. Jeśli stopa opodatkowania t = 0,25, krańcowa skłonność do konsumpcji
ksk = 0,8, to mnożnik podatkowy wynosi:
a) -1, b) -1,5, c) -2, d) -2,5.
8. Mnożnik inwestycyjny dla gospodarki zamkniętej bez udziału państwa, przy danej funkcji
oszczędności: S = -100 + 0,4Y, wynosi:
a) 1,
b) 1,5, c) 2,
d) 2,5.
9. Jeżeli krańcowa skłonność do konsumpcji wzrośnie, to:
a) zmniejszy się suma oszczędności,
b) obniży się poziom inwestycji,
c) krańcowa skłonność do konsumpcji będzie większa od 1,
d) zmniejszy się wartość mnożnika,
e) zwiększy się wartość mnożnika.
10