Urząd Miejski w Nysie 48-300 Nysa, ul. Kolejowa 15
Transkrypt
Urząd Miejski w Nysie 48-300 Nysa, ul. Kolejowa 15
Inwestor: Urząd Miejski w Nysie 48-300 Nysa, ul. Kolejowa 15 Temat: PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBEJMUJĄCY CZĘŚĆ GMINY NYSA NA POTRZEBY PRZEBUDOWY GAZOCIĄGU RELACJI LEWIN BRZESKI – PACZKÓW, PN 4,0 MPA Zespół autorski: mgr inż. Adrian Luszka – nr upr. Z-381/KW/247/2014 – główny projektant mgr inż. Katarzyna Matusiak – projektant mgr inż. Paweł Czuczwara – projektant mgr inż. arch. Agnieszka Niezabitowska –projektant Data wykonania: 19 grudnia 2014 r. aktualizacja MARZEC 2015r. Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Spis treści 1. Cel i zakres prognozy ze wskazaniem powiązań z innymi dokumentami .......................................................... 3 2. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy .............................................................. 3 3. Analiza i ocena stanu środowiska z uwzględnieniem braku realizacji mpzp ..................................................... 5 4. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji mpzp, w szczególności na cele i przedmiot obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru ........................................................................ 27 5. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie mpzp wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru, w tym także wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy ............................................. 31 6. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko ........................................................ 31 7. Informacje o przewidywanych metodach analizy realizacji postanowień mpzp oraz częstotliwości jej przeprowadzania ............................................................................................................................................... 31 8. Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym ............................................................................... 33 2 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków 1. Cel i zakres prognozy ze wskazaniem powiązań z innymi dokumentami Prognozę oddziaływania na środowisko wykonano w celu oceny skutków wpływu na środowisko sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (mpzp) zgodnie z Uchwałą Nr XLVII/719/14 Rady Miejskiej w Nysie z dnia 26 czerwca 2014r. w sprawie przystąpienia do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Nysa na potrzeby przebudowy gazociągu relacji Lewin Brzeski – Paczków, PN 4,0 MPa, w granicach określonych na załączniku graficznym do tej uchwały. Integralną częścią projektu mpzp, ale również prognozy są załączniki graficzne w skali 1:2000. Dodatkowo do prognozy załączony został rysunek inwentaryzacyjny – struktura funkcjonalno-przestrzenna, przedstawiający aktualny stan zagospodarowania obszaru opracowania. Obowiązek wykonania prognozy oddziaływania na środowisko planu miejscowego wynika z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity: Dz. U. z 2013r., poz. 1235 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o udostępnianiu informacji. Zgodnie z art. 51 ust. 2 ustawy o udostępnianiu informacji celem prognozy jest: analiza oraz ocena środowiska przyrodniczego ze wskazaniem istniejących problemów ochrony środowiska na obszarze planu, a także przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko, przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na obszar Natura 2000, a także na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu (projektu mpzp) oraz rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru, w tym także wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Plan miejscowy, a wraz z nim niniejsza prognoza powiązane są ze "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa " – przyjęte uchwałą Nr L/750/14 Rady Miejskiej w Nysie z dnia 29 września 2014r. Przy sporządzeniu prognozy uwzględnione zostały wymogi określone w art. 51 ust. 2 ustawy o udostępnianiu informacji. 2. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy Prognozę wykonano w oparciu o dostępne materiały źródłowe, między innymi: opracowanie ekofizjograficzne, materiały planistyczne, informacje zamieszczone na następujących stronach internetowych: • www.mos.gov.pl • www.gdos.gov.pl • http://maps.geoportal.gov.pl • www.opole.pios.gov.pl • www.opole.rdos.gov.pl • http://www.pgi.gov.pl/ • http://www.psh.gov.pl/ 3 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków • http://www.kzgw.gov.pl/ Podstawą opracowania prognozy były w szczególności informacje na temat stanu środowiska obszaru objętego opracowaniem mpzp i terenów sąsiednich oraz literatura: 1. Opracowanie ekofizjograficzne obszaru gminy Nysa, Przedsiębiorstwo Usługowe „Geograf” 2012; 2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa; 3. Program Planu Ochrony Środowiska dla Gminy Nysa; 4. Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Nysa na lata 2004-2014; 5. Strategia Rozwoju Gminy Nysa na lata 2014-2023; 6. Lokalny Program Rewitalizacji Nysy na lata 2009-2015; 7. Stan środowiska w województwie opolskim w roku 2012, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Opole 2013; 8. Ocena jakości powietrza w województwie opolskim za rok 2013, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Opole 2014; 9. Wyniki badań wód w punktach pomiarowo-kontrolnych w województwie opolskim w 2012 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Opole 2013; 10. Ocena jakości wód powierzchniowych i podziemnych w województwie opolskim w 2011 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Opole 2012; 11. Ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych (jcwp) w województwie opolskim za okres 20102012, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Opole 2012; 12. „Geografia regionalna Polski”, Kondracki J. PWN, Warszawa 2011; 13. „Geografia fizyczna Polski”, Richling A., Ostaszewska K., PWN Warszawa 2006; 14. „Geologia regionalna Polski”, Stupnicka E., Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2007; 15. „Zespoły leśne Polski”, Matuszkiewicz J. M., Warszawa 2008; 16. „Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski”, W. Matuszkiewicz, Warszawa 2008; 17. „Hydrogeologia regionalna Polski tom I. Wody słodkie”, Paczyński B., Sadurski A. red., Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa 2007; 18. „Obszary chronione w Polsce”, Walczak M., Radziejowski J., Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2001; 19. „Parki krajobrazowe w Polsce”, Rąkowski G. red., Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2002; 20. „Systemy krajobrazowe. Struktura-Funkcjonowanie-Planowanie”, Chmielewski T. J., PWN Warszawa 2012; 21. „Antropogeniczne zmiany w ekosystemach. Transformacje roślinności”, Fudali. E., Wrocław 2009; 22. „Wybrane zagadnienia z ekologii krajobrazu”, Wolski K., Szymura M., Gierula A., Wrocław 2006; 23. „Klimat Polski”, Woś A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999. Przyjęta metoda składała się z następujących elementów: • etapu wstępnego obejmującego rozpoznanie stanu środowiska przyrodniczego, 4 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków • analizy planowanych celów i kierunków w zakresie zagospodarowania przestrzennego terenu, identyfikacji, określenia i oceny wpływu rozwiązań planistycznych zawartych w projekcie mpzp na środowisko (przedstawiono w sposób opisowy), • sformułowania lub korekty zaproponowanych rozwiązań zapobiegających, minimalizujących/ ograniczających wpływ skutków ustaleń planu na środowisko. Do określenia zgodności projektowanych rozwiązań planistycznych z uwarunkowaniami fizjograficznymi wykorzystano opracowanie ekofizjograficzne obszaru gminy Nysa. W opracowaniu tym przedstawiono charakterystykę środowiska przyrodniczego analizowanego terenu, pozwalającą na określenie jego uwarunkowań przyrodniczych oraz przydatności środowiska dla rozwoju różnych form zagospodarowania. Zasadniczą częścią prognozy jest identyfikacja i ocena wpływu przeznaczenia terenu pod określone funkcje (zgodnie z projektem planu). Tutaj wykorzystano również informacje zawarte w Karcie informacyjnej przedsięwzięcia do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia pn.: „Budowa gazociągu DN300, MOP 8,4 MPa relacji Lewin Brzeski – Nysa wraz z infrastrukturą niezbędną do jego obsługi, realizowana w ramach zadania inwestycyjnego pn.: Przebudowa gazociągu DN200/DN250 Lewin Brzeski – Paczków, PN 4,0 MPa” Efektem dokonanych analiz jest sformułowanie potencjalnych oddziaływań na środowisko skutków ustaleń mpzp. 3. Analiza i ocena stanu środowiska z uwzględnieniem braku realizacji mpzp Zgodnie z wymogami ustawy o udostępnianiu informacji, analizy i oceny stanu środowiska dokonane w tym opracowaniu uwzględniają dane i informacje dotyczące: • istniejącego stanu środowiska oraz potencjalnych zmian tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, • stanu środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, • istniejących problemów ochrony środowiska istotnych z punktu widzenia projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczących obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, • celów ochrony środowiska ustanowionych na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotnych z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposobów, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu, • przewidywanych znaczących oddziaływań, w tym oddziaływania bezpośredniego, pośredniego, wtórnego, skumulowanego, krótkoterminowego, średnioterminowego i długoterminowego, stałego i chwilowego oraz pozytywnego i negatywnego, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko – z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy. 5 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków 3. 1. Analiza istniejącego stanu środowiska w tym na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem oraz wskazanie potencjalnych zmian tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu Lokalizacja obszaru opracowania Obszar opracowania znajduje się w północnej części Miasta i Gminy Nysa w Obrębie Hanuszów i obejmuje obszar o łącznej powierzchni 11,27 ha. Administracyjnie Gmina Nysa znajduje się w powiecie nyskim w południowozachodniej części województwa opolskiego. Z Gminą Nysa graniczą gminy miejsko-wiejskie: Otmuchów od zachodu, Głuchołazy od południa, Prudnik od południowego wschodu, Korfantów od północnego wschodu oraz gminy wiejskie: Łambinowice i Pakosławice od północy. Obszar opracowania graniczy od wschodu z gminą Pakosławica. Obszar planu jest niezainwestowany, dominują tereny rolnicze. W północnej części znajdują się tereny łąk i pastwisk, a także tereny lasu. W południowej części znajduje się teren infrastruktury gazowniczej (stacja pomiarowa gazu). Rys. 1. Lokalizacja obszaru opracowania. Według podziału na jednostki fizyczno-geograficzne J. Kondrackiego (1998), obszar opracowania znajduje się w następujących jednostkach: podprowincji Niziny Środkowopolskie (318), makroregionie Nizina Śląska (318.5), mezoregionie Równina Wrocławska (318.53), mikroregionie Równina Grodkowska (318.533). Budowa geologiczna Obszar Gminy Nysa położony jest w obrębie dwóch wielkich jednostek geologiczno-strukturalnych: bloku przedsudeckiego i monokliny przedsudeckiej. Położenie obszaru w strefie kontaktowej między tymi jednostkami wpływa na duże zróżnicowanie budowy geologicznej obszaru. Najstarszymi utworami geologicznymi są utwory 6 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków bloku przedsudeckiego, zbudowanego z serii metamorficznych oraz granitoidów młodopaleozoicznych, przykrytych grubą pokrywą osadów trzeciorzędowych i czwartorzędowych. Utwory trzeciorzędowe występują prawie na całym obszarze gminy. Odsłaniają się one w wielu miejscach w poblisku wychodni skał krystalicznych oraz na krawędziach erozyjnych tarasów lub stanowiących powierzchnie erozyjne. Najstarszymi utworami są regolity oraz skaolinizowane skały podłoża. W partii stropowej trzeciorzęd reprezentowany jest głównie przez osady morskie serii poznańskiej miocenu, wykształconej jako: iły, piaski, mułki z wkładkami węgla brunatnego, iły kaolinowe i iły z syderytami. Największe rozprzestrzenienie na obszarze Gminy Nysa mają osady czwartorzędowe. Wśród skał czwartorzędu występują osady należące do plejstocenu oraz holocenu. W plejstocenie obszar gminy Nysa był dwukrotnie zlodowacony: w czasie zlodowacenia południowopolskiego i w czasie stadiału maksymalnego (odryradomki) zlodowacenia środkowopolskiego. Zlodowacenia te pozostawiły pokrywę osadów na utworach trzeciorzędowych i skałach masywu krystalicznego. Przy czym dzisiejsze osady to głównie pozostałości zlodowacenia środkowopolskiego. Starsze południowopolskie zostały w znacznej mierze zdenudowane w czasie długotrwałego interglacjału wielkiego. Utwory polodowcowe reprezentowane są przez gliny zwałowe, osady piaszczystożwirowe wodnolodowcowe i lodowcowe oraz piaski, żwiry i głazy teras rzecznych. Najmłodszymi osadami, powstałymi w holocenie są zalegające w dnach dolin rzecznych iły i mułki z domieszką piasków, mady ze żwirami i piaskami w spągu. Rzeźba powierzchni Współczesna rzeźba obszaru Gminy Nysa jest wynikiem zachodzących w przeszłości szeregu procesów i zdarzeń geologicznych. Począwszy od orogenezy Sudetów i związane z nią procesy tektoniczne i neotektoniczne poprzez procesy glacjalne, fluwioglacjalne, peryglacjalne i eoliczne a skończywszy na procesach erozji i akumulacji rzecznej. Mezoregion Równina Wrocławska reprezentowany przez mikroregion Równinę Grodkowską, w obrębie której znajduje się obszar opracowania, stanowi wysoczyzna morenowa z kemami, o silnie zróżnicowanej rzeźbie. Klimat Analizowany obszar zlokalizowany jest, według regionalizacji rolniczo-klimatycznej Polski R. Gumińskiego (1948), w środkowej części dzielnicy XVIII (podsudeckiej). Położenie Gminy w zachodnim pasie południkowym Polski sprawia, że docierają tu głównie masy powietrza wilgotnego znad Atlantyku i rzadziej masy suchego powietrza kontynentalnego ze wschodu. Ścieranie się tych mas powoduje zauważalną przejściowość klimatu w regionie, wyrażającą się dużą zmiennością warunków pogodowych. Dzielnicę XVIII charakteryzują następujące warunki: średnia temperatura stycznia wynosi w granicach od -2,0 do -2,5°C, średnia temperatura lipca około 17,5-18,0°C, średnia temperatura roczna 8,0°C, dni z przymrozkami od 100 do 120, dni mroźnych ok. 30-35, ostatnie przymrozki wiosenne występują najczęściej w końcu kwietnia lub na początku maja, czas zalegania pokrywy śnieżnej wynosi ok. 40-55 dni, 7 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków okres wegetacyjny trwa od 210 do 220 dni, opady atmosferyczne zróżnicowane, do 600-800 mm/rok, przeważają wiatry południowo-zachodnie i zachodnie. Wody powierzchniowe Obszar opracowania położony jest w obrębie zlewni Nysy Kłodzkiej, lewostronnego dopływu Odry. Nysa Kłodzka jest rzeką II rzędu. Charakterystyczną cechą systemu hydrograficznego Gminy jest niesymetryczny układ cieków na jej obszarze. Główna rzeka gminy - Nysa Kłodzka, przepływająca poza obszarem opracowania, wpływa teren Gminy na zachód od miasta ze zbiornika zaporowego Jeziora Nyskiego. W północnej części Gminy lewostronne dopływy Nysy Kłodzkiej są nieliczne i przyjmują równoleżnikowy układ swoich dolin. Tutaj możemy wyróżnić Cielnicę przepływającą przez północną część obszaru opracowania. Przepływ rzeki jest odmienny od przepływów charakterystycznych południowych dopływów Nysy. Charakteryzuje go mniejsza gwałtowność wezbrań, mniejsza różnica maksymalnych i minimalnych przepływów w sezonie. Cielnica odwadnia wsie położone w północnej części Gminy, w tym Hanuszów. Zlewnia tego cieku zbudowana jest w znacznym stopniu z utworów gliniastych, co powoduje szybki stosunkowo spływ powierzchniowy wód opadowych i szybkie wezbrania, nawet katastrofalne. Koryta Cielnicy i jej dopływów na całej długości są uregulowane. Wody podziemne Obszar analizowany należy, zgodnie z regionalizacją hydrogeologiczną B. Paczyńskiego (1995), do regionu wrocławskiego (XV), subregionu przedsudeckiego (XV1) z głównymi poziomami użytkowymi wód podziemnych w utworach trzeciorzędu i czwartorzędu, w obrębie którego wydzielono subregion przedsudecki. Piętro wodonośne czwartorzędu występuje na całym obszarze Gminy pokrytym miąższą warstwą utworów czwartorzędowych. Cechuje się ono zróżnicowanymi warunkami hydrogeologicznymi zależnymi od miąższości i wykształcenia litologicznego osadów. W profilu piętra wodonośnego czwartorzędu stwierdzono występowanie od 1 do 3 poziomów. Poziomy użytkowe w utworach czwartorzędu występują na głębokości od kilku do ponad 30 m, zwierciadło wody ma charakter swobodny lub naporowy w obrębie dolin kopalnych wypełnionych przez grubą pokrywę lessów i glin lessopodobnych. Zasilane są one zwykle bezpośrednio z opadów atmosferycznych ze względu na piaszczysto-żwirowy charakter utworów oraz brak warstwy izolującej. Wody podziemne drenowane są przez miejscowe rzeki. Ze względu na bardzo płytkie zaleganie czwartorzędowych poziomów wodonośnych i ich niską odporność na zanieczyszczenia, należy spodziewać się występowania zanieczyszczonych antropogenicznie wód. Bardzo istotne znaczenie hydrogeologiczne i gospodarcze (z uwagi na dużą zasobność) mają poziomy wodonośne związane z utworami trzeciorzędowymi. Występowanie wód w tych utworach jest związane z seriami piasków, głównie drobnoziarnistych, w obrębie iłów serii poznańskiej, a także z ławicami gruboi średnioziarnistych piasków lub żwirów, często zailonych, serii Gozdnicy. Wody w utworach trzeciorzędu występują na prawie całym terenie Gminy Nysa, na głębokości od kilku do ponad 130 m. Zwierciadło ma zwykle charakter naporowy (pod ciśnieniem do 900 kPa). Miąższości warstw wodonośnych wahają się od kilku do 50,0 m. 8 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Analizowany obszar znajduje się częściowo w zasięgu trzeciorzędowego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP) nr 338 „Subzbiornik Paczków-Niemodlin”, zawartego w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2006, Nr 126, poz. 878 z późn. zm.). W podłożu trzeciorzędu mogą występować wody porowe i szczelinowo-porowe w utworach kredy górnej. Warunki hydrogeologiczne piętra kredowego są słabo rozpoznane, a potencjalne wydajności wynoszą prawdopodobnie poniżej 10 m³/h. Ze względu na znaczne głębokości jego zalegania nie zaliczono go do użytkowych poziomów wodonośnych. Gleby Warunki budowy geologicznej i rzeźby Gminy Nysa znalazły swoje odzwierciedlenie w wykształceniu się pokrywy glebowej. Powszechność występowania utworów czwartorzędowych na powierzchni obszaru spowodowała, iż występujące tu typy gleb związane są głównie z tymi utworami, a ich zróżnicowanie zależne jest przede wszystkim od warunków wilgotnościowych. Występujące na obszarze opracowania gleby należą do gleb autogenicznych, reprezentowane są tu przez gleby brunatne właściwe i płowe oraz do gleb hydrogenicznych – są to gleby aluwialne mad rzecznych. Na obszarze opracowania występują następujące klasy bonitacyjne gleb: • grunty orne – RIIIa, RIIIb, RIVa, RIVb, RV, RVI; • użytki zielone – ŁIII, ŁIV. Na obszarze Gminy występują korzystne warunki dla rozwoju rolnictwa. Możliwa jest uprawa roślin konsumpcyjnych, jak i przemysłowych. Gleby należą do średnio narażonych na erozję. Przyczyną tej erozji gleb jest występowanie na obszarze Gminy znacznych deniwelacji oraz znaczny udział utworów pylastych, na których wykształciły się gleby. Czynniki te sprzyjają wzmożonej denudacji powierzchni wyrażającej się znaczącym spływem powierzchniowym. Spłukiwane cząstki pylaste gleb są akumulowane w dnach dolin w warunkach silnego uwilgocenia, gdzie stanowią o budowie mady ciężkiej. Występujące w glebach Gminy zawartości metali ciężkich są niskie i mają głównie pochodzenie neogeniczne, co oznacza, że stanowią tło naturalnego występowania metali ciężkich. Metale te pochodzą z rozkładu skał budujących naturalne podłoże geologiczne Gminy. Stan i jakość powietrza atmosferycznego Ocena powietrza za rok 2013 została wykonana przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska zgodnie z podziałem kraju, w którym strefę stanowią: • aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, • miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100 tysięcy, • pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100 tysięcy mieszkańców. W przypadku województwa opolskiego oznaczało to podział na dwa obszary: strefę miasto Opole i strefę opolską (czyli pozostały obszar województwa, w tym obszar opracowania). 9 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Tab. 1. Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia (źródło: WIOŚ). SO2 NO2 CO C6H6 O31) A A A A 1) 2) 3) C O32) PM10 Pb As Cd Ni B(a)P PM2,53) PM2,51) D2 C A A A A C C C2 wg poziomu docelowego wg poziomu celu długoterminowego wg poziomu dopuszczalnego Tab. 2. Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin (źródło: WIOŚ). SO2 NOx O31) O32) A A 1) 2) C D2 wg poziomu docelowego wg poziomu celu długoterminowego Zaliczenie strefy do klasy C dla danego zanieczyszczenia oznacza jej zakwalifikowanie do opracowania programu ochrony powietrza – POP. Celem opracowania i wdrażania POP jest zmniejszenie stężeń zanieczyszczeń na obszarach, na których wystąpiły przekroczenia wartości kryterialnych stężeń tych zanieczyszczeń. Główną przyczyną przekroczenia dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego 10, PM2,5, benzo(α)pirenu w okresie letnim jest emisja ze szlaków komunikacyjnych, a w okresie zimowym emisja z indywidualnych kotłowni. Ponadto wpływ mają niekorzystne warunki meteorologiczne (małe prędkości wiatru) oraz emisja wtórna zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni odkrytych, np. dróg, chodników, boisk itp. Natomiast w przypadku przekroczeń ozonu badania wykazały, że ozon jest zanieczyszczeniem w strefie przyziemnej wykazującym tendencje do przekraczania poziomów na wielu obszarach kraju i Europy. Wysokie stężenia ozonu pojawiają się w sprzyjających warunkach atmosferycznych, tj. wysokiej temperatury powietrza i promieniowania słonecznego. Zanieczyszczenie wód podziemnych i powierzchniowych Realizacja Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW) 2000/60/WE przyczyniła się do zmiany przedmiotu monitoringu z dotychczasowych różnych użytkowych poziomów wód podziemnych na wyznaczone tzw. jednolite części wód podziemnych (JCWP). Termin ten oznacza oddzieloną, znaczną objętość wód podziemnych wewnątrz warstwy lub warstw wodonośnych. Cały obszar administracyjny Gminy Nysa położony jest w obrębie JCWP 114. Najbliżej analizowanego obszaru punkt monitoringu zlokalizowany jest w Skoroszycach, gdzie stan JCWPd nr 114 w roku 2013 mieścił się w klasie III. Wskaźniki w granicach stężeń III klasy jakości zostały przekroczone przez tlen rozpuszczony oraz żelazo. Również w zakresie wód powierzchniowych monitoring jakości środowiska prowadzony jest w oparciu o rozporządzenia wynikające z Prawa wodnego, na podstawie którego obszar kraju został podzielony na Jednolite Części Wód Powierzchniowych (JCWP). Analizowany obszar Gminy Nysa znajduje się w zasięgu jednolitej części wód powierzchniowych Cielnica od źródła do Korzkwi, którą wg oceny stanu za okres 2010-2012 charakteryzuje zły stan/potencjał ekologiczny, poniżej stanu dobrego stan chemiczny oraz zła ocena stanu. 10 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Pola elektromagnetyczne Promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujące związane jest z wytwarzaniem pól elektromagnetycznych o częstotliwościach 50Hz, o wartościach natężenia powyżej 1kV/m. W praktyce takie pole wytwarzane jest przez napowietrzne linie elektroenergetyczne o napięciu znamionowym od 110kV wzwyż, a także przez urządzenia radiokomunikacyjne. Zagrożeniem promieniowaniem niejonizującym na obszarze opracowania jest sieć elektroenergetyczna napowietrzna 220kV relacji Groszowice-Świebodzice oraz może być projektowana sieć elektroenergetyczna napowietrzna 400kV relacji Dobrzeń-Świebodzice. Naturalne zagrożenia geologiczne Gleby należą do średnio narażonych na erozję. Przyczyną tej erozji gleb jest występowanie na obszarze gminy znacznych deniwelacji oraz znaczny udział utworów pylastych, na których wykształciły się gleby. Czynniki te sprzyjają wzmożonej denudacji powierzchni wyrażającej się znaczącym spływem powierzchniowym. Zagrożenie powodziowe Północna część obszaru opracowania była zalana w czasie powodzi w 1997r. Jednak dla tej części nie zostały opracowane mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego, co wskazuje na brak zagrożenia powodziowego. W obowiązującej definicji obszaru szczególnego zagrożenia powodzią (art. 9 pkt 6c Prawa wodnego) mieszczą się: obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat; obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat; obszary, między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy i przymuliska, o których mowa w art. 18, stanowiące działki ewidencyjne; pas techniczny w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej. Walory przyrodnicze i ich ochrona prawna Szata roślinna Przedmiotowy obszar nie odznacza się większymi wartościami przyrodniczymi. Są to przede wszystkim pola uprawne – tereny poddane antropopresji, mocno zdegradowane. Roślinność tego obszaru jest uboga, w jej skład wchodzą głównie gatunki synantropijne, często inwazyjne, takie jak nawłoć kanadyjska, łopian większy, komosa biała, żółtlica drobnokwiatowa, pokrzywa zwyczajna, bylica pospolita, krwawnik pospolity, wrotycz zwyczajny, wyka ptasia, rdest ptasi, fiołek polny, konyza kanadyjska, ostrożeń polny. Są to zbiorowiska roślinne nawiązujące do zbiorowiska Stellarietea media czyli zbiorowiska pól uprawnych i terenów ruderalnych. Brzegi cieków wodnych porośnięte są m.in. kielisznikiem zaroślowym, pokrzywą zwyczajną, karbieńcem pospolitym, chmielem zwyczajnym, żywokostem lekarskim, miejscami trzciną pospolitą, jeżyną popielicą, bzem czarnym, z pojedynczymi osobnikami olszy czarnej i wierzby. Są to zbiorowiska ubogie florystycznie, luźno nawiązujące do zbiorowiska Salicion albae, czyli zarośli i lasów wierzbowych w dolinach rzek na niżu i pogórzu. Występuje też ubogi gatunkowo las liściasty z bzem czarnym, jesionem wyniosłym, olszą czarną, czeremchą zwyczajną, chmielem zwyczajnym. W runie występuje ziarnopłon wiosenny, szczawik zajęczy, podagrycznik pospolity, niecierpek pospolity, gwiazdnica gajowa, pokrzywa zwyczajna. 11 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Fauna Dominacja na terenie opracowania terenów otwartych - pól uprawnych i łąk - powoduje, że trzon fauny tworzą gatunki krajobrazu otwartego – rolniczego np.: kuropatwa, skowronek polny, pokląskwa, gajówka, szczygieł, ortolan i potrzeszcz, a z ssaków np.: zając szarak, sarna europejska czy łasica. Gatunki rzadkie reprezentują w tym środowisku: płazy – grzebiuszka ziemna, ropucha paskówka, ptaki – pustułka, przepiórka, pójdźka, dudek, dzięcioł zielonosiwy, jarzębatka, kląskawka i srokosz oraz ssaki: gronostaj i badylarka. Ochrona prawna Brak jest na obszarze opracowania ustanowionych, obszarowych form ochrony przyrody i krajobrazu przyrodniczego, określonych ustawą o ochronie przyrody. Do najbliżej położonych należą: - Specjalny Obszar Ochrony Forty Nyskie ((PLH 160001) – w odległości 3,5km na południowy wschód od obszaru opracowania; - Obszar Specjalnej Ochrony Zbiornik Nyski (PLB 160002) - w odległości 6km na południowy wschód od obszaru opracowania; - Otmuchowsko - Nyski Obszar Chronionego Krajobrazu - w odległości 4,5km na południowy wschód od obszaru opracowania. Rys. nr 2. Lokalizacja obszaru opracowania na tle obszarów chronionych (źródło: http: http://mapy.geoportal.gov.pl). Obszar Natury 2000 SOO Forty Nyskie to rozległa XIX-wieczna budowla obronna z dużą liczbą korytarzy, wzniesiona w obniżeniu dolinnym Nysy Kłodzkiej, charakteryzuje się specyficznym mikroklimatem. Głównym walorem obszaru jest jedno z ważniejszych na Śląsku zimowisk nietoperzy. Spośród występujących nietoperzy zinwentaryzowano 5 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG: 12 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków - podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros); - mopek (Barbastella barbastellus); - nocek orzęsiony (Myotis emarginatus); - nocek Bechsteina (Myotis bechsteinii); - nocek duży (Myotis myotis). Na terenie ostoi stwierdzono ponadto występowanie 1 siedliska z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG – grądu środkowoeuropejskiego. Ponadto z Załącznika I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występują tu 3 gatunki ptaków lęgowych: - dzięcioł zielonosiwy (Picus canus); - dzięcioł czarny (Dryocopus martius); - dzięcioł średni (Dendrocopos medius). Obszar Natury 2000 OSO Zbiornik Nyski (PLB 160002) to duży zbiornik zaporowy na Nysie Kłodzkiej. Otaczają go wzgórza, w większości użytkowane rolniczo. W zachodniej części zbiornika znajduje się kilka sztucznie utworzonych wysp (w wyniku eksploatacji żwiru). Południowy i zachodni brzeg zajmują zarośla wierzbowe i słabo rozwinięta roślinność wodna. Wahania poziomu wody w zbiorniku są znaczne. Przy niskim stanie wody linia brzegowa jest urozmaicona – pojawiają się zatoki, wysepki i wypłycenia. Na terenie ostoi stwierdzono występowanie co najmniej 15 gatunków ptaków migrujących z Załącznika I Dyrektywy Rady 79/409/EWG. Ponadto ostoja jest ważnym miejscem dla migrujących kaczek Anatidae, zwłaszcza w okresie jesiennym i zimowym (do 60000 osobników) oraz dla siewkowych Charadrii na jesiennym przelocie. Gniazduje tu powyżej 1% populacji krajowej mewy czarnogłowej; stosunkowo wysoką liczebność osiąga rybitwa rzeczna. W okresie wędrówek występuje co najmniej 1 % populacji szlaku wędrówkowego gęsi zbożowej i krzyżówki; stosunkowo duże koncentracje osiąga: czapla biała, łęczak. Biegus malutki, biegus zmienny, brodziec piskliwy, cyraneczka, czajka, kulik wielki, kwokacz, siewnica; ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach powyżej 20000 osobników (do 60000) zarówno w okresie wędrówki jak i zimowania. Otmuchowsko-Nyski Obszar Chronionego Krajobrazu objęto ochroną na mocy uchwały nr XXIV/193/88 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 26 maja 1988 roku na powierzchni całkowitej 11785,3 ha. Obejmuje on dwa zbiorniki zaporowe (Jezioro Otmuchowskie i Jezioro Nyskie) oraz tereny bezpośrednio do nich przyległe. Celem powołania tej formy ochrony przyrody było utrzymanie w nim wysokich walorów krajobrazowych dla rekreacji i turystyki, a zwłaszcza ochrona terenów, które stanowią ostoje dla ptactwa wodnego i błotnego. W graniach opracowania planu projektowany jest Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Cielnicy”, który nie został jeszcze objęty ochroną prawną. Całkowita powierzchnia projektowanego obszaru wynosi 4406 ha i obejmuje swoim zasięgiem cztery gminy: Otmuchów, Nysa, Skoroszyce i Pakosławice. Celem ochrony jest zachowanie mozaikowatych krajobrazów doliny Cielnicy z biocenozami wodnymi, wodno-błotnymi, łąkowymi, kompleksami zadrzewień i lasów, celem zapewnienia funkcjonalności korytarza ekologicznego. Na niedługich odcinkach Cielnica przepływa przez lub w sąsiedztwie niewielkich powierzchniowo, ale bardzo cennych przyrodniczo drzewostanów o charakterze grądów Carpinion oraz łęgów jesionowo-olszowych Fraxino-Alnetum a także łęgów śledziennicowych Ficario-Ulmetum chrysosplenietosum. Do najciekawszych gatunków tego 13 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków obszaru należą lilia złotogłów Lilium martagon, przytulia leśna Galium sylvaticum, śnieżyczka przebiśnieg Galanthus nivalis, dziurawiec omszony Hypericum hirsutum, śnieżyca wiosenna Leucoium vernum, łuskiewnik różowy Lathraea squamaria i inne. Zagrożeniem dla terenów przewidzianych do ochrony są rozwój rolnictwa oraz melioracje odwadniające. Zabytki i dziedzictwo kulturowe Na obszarze opracowania nie występują zabytki i dziedzictwo kulturowe. W razie braku realizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego analizowany teren nie podlegałby żadnej zmianie. W dalszym ciągu prowadzona byłaby tu funkcja wiodąca, czyli funkcja rolnicza i miejscami leśna. Nie mniej brak realizacji mpzp mógłby przyczynić się do braku możliwości przeprowadzenia niezbędnej przebudowy gazociągu. Budowa nowego gazociągu umożliwi spełnienie wysokich wymogów bezpieczeństwa przesyłu gazu oraz ma na celu zapewnienie bezawaryjnej dostawy gazu ziemnego do obecnych i przyszłych odbiorców. 3.2. Określenie, analiza oraz ocena istniejących problemów ochrony środowiska istotnych z punktu widzenia projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Na analizowanym terenie nie występują szczególne problemy ochrony środowiska, teren pełni funkcję rolniczą (grunty orne i użytki zielone) i miejscami leśną, w związku z czym brak jest tu jakichś szczególnych presji na stan środowiska przyrodniczego. Na analizowanym terenie nie występują formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, teren ten również nie był proponowany do objęcia ochroną. 3.3. Określenie, analiza oraz ocena celów ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia opracowania mpzp, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania mpzp Przegląd celów ochrony środowiska ustanowionych w przepisach prawa zaczniemy od norm prawa międzynarodowego. Wśród nich w szczególności należy wymienić następujące akty prawne: • Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości sporządzona w Genewie z dnia 13 listopada 1979 r. (Dz. U. z 1985 nr 60 poz. 311); • Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu sporządzona w Nowym Jorku dnia 9 maja 1992 r. (Dz. U. z 1996 nr 53 poz. 238); • Europejska Konwencja Krajobrazowa, sporządzona we Florencji dnia 20 października 2000 r. (Dz. U. 2006 nr 14 poz. 98); 14 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków • Konwencja o różnorodności biologicznej, sporządzona w Rio de Janeiro z dnia 5 czerwca 1992 r. (Dz. U. 2002 nr 184 poz. 1532). Podstawowym dokumentem określającym cele ochrony środowiska na szczeblu Unii Europejskiej jest VI Wspólnotowy Program Działań w Zakresie Środowiska Naturalnego. W ramach tego programu wyznaczone zostały 4 podstawowe obszary priorytetowe dla polityki Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska: • zmiany klimatu; • przyroda i bioróżnorodność biologiczna; • środowisko i zdrowie; • zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i odpadami. W Programie ustalono, że działania w zakresie wyznaczonych 4 priorytetów powinny być realizowane przy zastosowaniu następujących instrumentów ochrony środowiska: • poprawy stosowania istniejących przepisów prawnych; • zintegrowania problematyki ochrony środowiska z politykami w innych zakresach; • lepszego powiązania ochrony środowiska z instrumentami gospodarki rynkowej; • wspierania społeczeństwa w zmianie podejścia do ochrony środowiska; • uwzględniania ochrony środowiska w gospodarce gruntami i decyzjach menadżerskich. Przepisy prawne Unii Europejskiej uwzględniają wyznaczone priorytety polityki Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska oraz określają zarówno cele, jak i odpowiednie kierunki działań. Największy wpływ na ochronę środowiska ma implementacja zapisów dyrektyw UE odnoszących się do: • standardów emisji SO 2 , NO x , pyłu zawieszonego i dopuszczalnych emisji tych substancji przez instalacje przemysłowe, energetyczne (w tym spalarnie odpadów) oraz transport, • zanieczyszczeń emitowanych przez silniki (samochodów, pociągów, samolotów), • jakości wody pitnej, • redukcji zanieczyszczeń wód powierzchniowych przez nawozy i pestycydy, • ochrony zasobów wodnych i ekosystemów od wody zależnych, • oczyszczania i odprowadzania ścieków, • instalacji do przerobu lub utylizacji odpadów, • gospodarowania odpadami przemysłowymi, • użytkowania i składowania odpadów niebezpiecznych i toksycznych, • opakowań i gospodarki odpadami opakowaniowymi, • ograniczania różnych rodzajów hałasu, • zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń oraz zarządzania ryzykiem ekologicznym, • ochrony przyrody, w tym powstrzymania utraty różnorodności biologicznej np. poprzez stworzenie europejskiej sieci obszarów Natura 2000. Z kolei podstawy prawne do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznych ocen oddziaływania na środowisko zostały określone w prawodawstwie Unii Europejskiej, jak i w prawie polskim. Są to przepisy rozdziału 1 działu IV ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku, uwzględniającej dyrektywę 2001/42/WE 15 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. U. UE. L. 01. 197. 30). Uwarunkowania prawne projektowanego dokumentu dotyczące celów i zasad ochrony środowiska wynikają z zapisów ustawy Prawo ochrony środowiska, rozporządzeń oraz dyrektyw, które najogólniej można określić jako przepisy o ochronie środowiska. Obecnie polskie przepisy prawne pozostają w zgodności z postanowieniami unijnej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 roku w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. WE L 197 z 21.07.2001) – tzw. Dyrektywa SEA. Cele i działania określone w dokumentach krajowych dotyczących ochrony środowiska uwzględniają cele polityki Unii Europejskiej w tej dziedzinie oraz zawartych międzynarodowych konwencji. Najważniejszym dokumentem krajowym, zawierającym cele ochrony środowiska jest Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 (PEP). Najistotniejszymi celami średniookresowymi (do roku 2016 r.) zawartymi w PEP są: • zachowanie bogatej różnorodności biologicznej polskiej przyrody na różnych poziomach organizacji: na poziomie wewnątrzgatunkowym (genetycznym), gatunkowym oraz ponadgatunkowym (ekosystemowym), wraz z umożliwieniem zrównoważonego rozwoju gospodarczego kraju, który w sposób niekonfliktowy współistnieje z różnorodnością biologiczną, • racjonalne użytkowanie zasobów leśnych przez kształtowanie ich właściwej struktury gatunkowej i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego, • racjonalizacja gospodarowania zasobami wód powierzchniowych i podziemnych w taki sposób, aby uchronić gospodarkę narodową od deficytów wody i zabezpieczyć przed skutkami powodzi oraz zwiększenie samofinansowania gospodarki wodnej, • rozpowszechnianie dobrych praktyk rolnych i leśnych, zgodnych z zasadami rozwoju zrównoważonego, przeciwdziałanie degradacji terenów rolnych, łąkowych i wodno-błotnych przez czynniki antropogenne, • zwiększenie skali rekultywacji gleb zdegradowanych i zdewastowanych, przywracając im funkcję przyrodniczą, rekreacyjną lub rolniczą, • racjonalizacja zaopatrzenia ludności oraz sektorów gospodarczych w kopaliny i wodę z zasobów podziemnych oraz otoczenia ich ochroną przed ilościową i jakościową degradacją, • poprawa stanu zdrowotnego mieszkańców w wyniku wspólnych działań sektora ochrony środowiska z sektorem zdrowia oraz skuteczny nadzór nad wszystkimi w kraju instalacjami będącymi potencjalnymi źródłami awarii przemysłowych powodujących zanieczyszczenie środowiska, • dążenie do spełnienia przez RP zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego oraz z dwóch dyrektyw unijnych (Dyrektywy LCP i Dyrektywę CAFE), • utrzymanie lub osiągnięcie dobrego stanu wszystkich wód, w tym również zachowanie i przywracanie ciągłości ekologicznej cieków, • dokonanie wiarygodnej oceny narażania społeczeństwa na ponadnormatywny hałas i promieniowanie elektromagnetyczne oraz podjęcie kroków do zmniejszenia tego zagrożenia tam, gdzie jest 16 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków ono największe, stworzenie efektywnego systemu nadzoru nad substancjami chemicznymi dopuszczonymi na rynek, zgodnego z zasadami Rozporządzenia REACH. Spośród wymienionych celów szczególnie istotne znaczenie z punktu widzenia realizacji przedmiotowego planu miejscowego mają cele: • uwzględniania wymogów ochrony środowiska (zapisy zawarte między innymi w §3 ust. 4 projektu uchwały), • zgodnego z prawem gospodarowania odpadami (zapis §3 ust. 10 pkt 8 projektu uchwały), • ochrony wód przed zanieczyszczeniem (zapisy §3 ust. 10 pkt 4, 5 projektu uchwały), • ochrony zasobów przyrodniczych (pozostawienie terenów w funkcji przyrodniczej jako las, użytki zielone czy wody powierzchniowe śródlądowe oraz rolniczej). Realizacja ustaleń projektowanego dokumentu w zakresie ustalonych przeznaczeń terenów oraz zasad określonych między innymi w §3 ust. 4 i 9, powinna przyczynić się do osiągnięcia wymienionych wcześniej celów. Wyznaczone w projektowanym dokumencie zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r. poz. 199, z późn. zm.), zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, oparte są na normach prawa krajowego zgodnych z prawem wspólnotowym oraz międzynarodowym. 3.4. Określenie, analiza oraz ocena przewidywanych znaczących oddziaływań, w tym oddziaływania bezpośredniego, pośredniego, wtórnego, skumulowanego, krótkoterminowego, średnioterminowego i długoterminowego, stałego i chwilowego oraz pozytywnego i negatywnego, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy Identyfikacja, analiza i ocena znaczących oddziaływań na środowisko skutków ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, należą do kluczowych elementów niniejszego opracowania. Należy zaznaczyć na wstępie, że realizacja ustaleń planu to nie tylko etap realizowania danego przeznaczenia, co wiąże się z zajmowaniem terenów pełniących funkcje przyrodnicze, wykonywaniem robót budowlanych i realizowaniem zabudowy, ale również istotne jest funkcjonowanie już zrealizowanego przeznaczenia, które może generować uciążliwości o różnej skali. Z tego powodu, a także w celu przeprowadzenia właściwej analizy, przyjęto następujące założenia teoretyczne. Jako podstawę oceny wpływu kierunków zagospodarowania przestrzennego mpzp, wprowadzono dwa rodzaje oddziaływań: związane z realizacją planowanego przeznaczenia terenu; związane z funkcjonowaniem zrealizowanego przeznaczenia terenu zgodnie z ustaleniami planu, a więc użytkowaniem terenów i obiektów. Wstępnie przyjęto, że oddziaływanie przeznaczeń już zrealizowanych może być negatywne lub pozytywne. W razie, gdy dany czynnik będzie generował oddziaływania pozytywne i negatywne, ustalono który element 17 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków przeważa, i na tej podstawie zakwalifikowano go do źródeł pozytywnego lub negatywnego oddziaływania na środowisko. Z kolei intensywność negatywnego wpływu na środowisko została określona następującym stopniowaniem: oddziaływanie minimalne, oddziaływanie przeciętne, oddziaływanie znaczące. Powyższe znajduje odzwierciedlenie na rysunku prognozy. Pod pojęciem „oddziaływania pozytywnego” należy rozumieć ogół skutków stanowiących korzystny wpływ na środowisko określonej funkcji. Wpływ na środowisko jest korzystny, jeżeli planowane zagospodarowanie i użytkowanie terenu sprzyja: • zachowaniu chronionych gatunków roślin, zwierząt, siedlisk przyrodniczych oraz naturalnych elementów krajobrazu, • prawidłowemu funkcjonowaniu procesów przyrodniczych, • zachowaniu lub poprawie struktury środowiska (ekosystemów), • różnorodności biologicznej, • zachowaniu środowiska we właściwym stanie sanitarnym i ekologicznym. Podstawowe znaczenie przy ocenie intensywności negatywnego wpływu na środowisko zrealizowanych ustaleń planu miało: przeznaczenie terenów, dopuszczone na nich funkcje i związane z tym potencjalne uciążliwości i szkody dla środowiska, również w odniesieniu do terenów komunikacyjnych. Zgodnie z projektem planu, obszar opracowania zostanie przeznaczony pod następujące funkcje: Lp. 1. Przeznaczenie/ funkcja terenu przyrodnicze 2. rolnicze 3. komunikacyjne 4. infrastruktura techniczna Klasyfikacja terenów w projekcie mpzp ZL – teren lasu RZ – teren użytków zielonych RZ(IG) – teren użytków zielonych o tymczasowym zagospodarowaniu pod obiekty infrastruktury technicznej – gazowniczej WSR – teren rowu melioracyjnego R – teren rolniczy R(IG) – teren rolniczy o tymczasowym zagospodarowaniu pod obiekty infrastruktury technicznej – gazowniczej KDD – teren dróg publicznych klasy dojazdowej KDW – teren dróg wewnętrznych IG – teren infrastruktury technicznej gazowniczej Powierzchnia [ha] 0,315 2,444 0,465 0,033 6,048 1,408 0,081 0,323 0,126 Udział w powierzchni planu [%] 3,257 28,97 7,456 66,32 0,404 3,59 0,126 1,12 Łącznie obszar opracowania obejmuje powierzchnię 11,24 ha. Największy udział mają tereny pełniące funkcję rolniczą wraz z terenami rolniczymi o tymczasowym zagospodarowaniu pod obiekty infrastruktury technicznej gazowniczej – 7,456 ha, tj. 66,32% powierzchni obszaru. Mniejszy udział mają tereny o funkcji przyrodniczej, do której zostały zakwalifikowane tereny: lasu, użytków zielonych, użytków zielonych o tymczasowym zagospodarowaniu pod obiekty infrastruktury technicznej - gazowniczej oraz rowów melioracyjnych – 3,257ha, co stanowi 28,97% obszaru planu. Znikomy udział mają tereny komunikacyjne i infrastruktury technicznej. Pierwsze z nich zajmują 3,59% powierzchni obszaru planu (0,404ha), drugie – 1,12% (0,126ha). 18 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Ustalenia w zakresie przeznaczenia tych terenów zawarte są w części tekstowej projektu mpzp. Granice poszczególnych terenów ujęte zostały w załączniku graficznym do tekstu planu oraz załączniku graficznym do niniejszej prognozy. Poniżej zostały przedstawione kryteria negatywnej oceny oddziaływania przeznaczenia zrealizowanego w odniesieniu do obszaru planu i przewidzianych przeznaczeń terenów: Oddziaływanie negatywne w stopniu minimalnym Oddziaływanie negatywne w stopniu przeciętnym Oddziaływanie negatywne w stopniu znaczącym funkcja rolnicza tereny infrastruktury technicznej tereny komunikacji samochodowej o znaczeniu dojazdowym - (nie stwierdza się) Na powyższe oddziaływania nakładają się oddziaływania związane z realizacją danego przeznaczenia terenu. W tym celu poddano analizie zmiany, jakie nastąpiły w projektowanym dokumencie w stosunku do planu obowiązującego (analizowany obszar zlokalizowany jest częściowo w granicach obowiązującej zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego obszaru wiejskiego gminy Nysa, uchwalonego uchwałą Nr X/78/99 Rady Miejskiej w Nysie z dnia 27 kwietnia 1999 r.) oraz istniejącego stanu zagospodarowania poszczególnych terenów i pełnionych przez nie funkcji. Zmiany o istotnym znaczeniu zostały wyszczególnione podkreśleniem w poniżej tabeli nr 3 i skomasowane w dalszej części. Tab. 3. Analiza zmian w projektowanym dokumencie w stosunku do planu obowiązującego i aktualnego stanu zagospodarowania. Symbol przeznaczenia 1.KDD 2.KDW 3.IG 4.R Od 5.R(IG) Do 16.R(IG) 17.RZ 18.ZL 19.IG Opis przeznaczenia teren drogi publicznej klasy dojazdowej teren dróg wewnętrznych Przeznaczenie w planie obowiązującym, częściową obejmującym przedmiotowy obszar - Aktualny stan zagospodarowania droga publiczna - - teren komunikacji pieszo-jezdnej, teren łąk i pastwisk - teren infrastruktury gazowniczej - - teren rolniczy - tereny rolnicze o tymczasowym zagospodarowaniu pod obiekty infrastruktury technicznej – gazowniczej teren użytków zielonych teren lasu RP - uprawy polowe (częściowo, na części brak obowiązującego planu) teren infrastruktury gazowniczej – istniejąca stacja pomiarowa teren rolniczy, teren łąk i pastwisk teren rolniczy, teren łąk i pastwisk - - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk teren lasu teren infrastruktury technicznej gazowniczej - teren lasu - - Zmiana w stosunku do planu zmienianego brak zmian - Zmiana w stosunku do aktualnego stanu zagospodarowania sankcjonuje stan istniejący wydzielenie drogi wewnętrznej do terenu infrastruktury gazowniczej sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący z dopuszczeniem tymczasowego zagospodarowania w formie infrastruktury gazowniczej sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący wydzielenie terenu infrastruktury gazowniczej 19 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków 20.ZL 21.RZ(IG) 22.ZL 23.IG 24.WSR 25.RZ(IG) 26.ZL 27.IG 28.RZ 29.IG 30.ZL 31.WSR 32.RZ(IG) oraz 33.RZ(IG) 34.R 35.KDW 36.R 37.R 38.KDW 39.R 40.KDW teren lasu - teren lasu - teren użytków zielonych rolniczy o tymczasowym zagospodarowaniu pod obiekty infrastruktury technicznej – gazowniczej; teren lasu - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk - - teren lasu - teren infrastruktury technicznej gazowniczej teren rowu melioracyjnego teren użytków zielonych rolniczy o tymczasowym zagospodarowaniu pod obiekty infrastruktury technicznej – gazowniczej; teren lasu - teren lasu - - rów melioracyjny - - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk - - teren lasu - teren infrastruktury gazowniczej - teren lasu - teren użytków zielonych teren infrastruktury technicznej gazowniczej teren lasu - łąki i pastwiska - - teren lasu - - teren lasu - teren rowu melioracyjnego tereny użytków zielonych rolniczy o tymczasowym zagospodarowaniu pod obiekty infrastruktury technicznej – gazowniczej; teren rolniczy - rów melioracyjny - - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk - - - teren dróg wewnętrznych teren rolniczy - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk droga polna - teren rolniczy - teren dróg wewnętrznych teren rolniczy - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk teren rolniczy, teren łąk i pastwisk droga polna - teren dróg wewnętrznych teren rolniczy - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk droga polna teren rolniczy, teren łąk i pastwisk brak zmian droga polna - 41.R 42.KDW teren dróg - - RP - uprawy polowe (częściowo, na części brak obowiązującego planu) - - - - sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący z dopuszczeniem tymczasowego zagospodarowania w formie infrastruktury gazowniczej sankcjonuje stan istniejący wydzielenie terenu infrastruktury gazowniczej sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący z dopuszczeniem tymczasowego zagospodarowania w formie infrastruktury gazowniczej sankcjonuje stan istniejący wydzielenie terenu infrastruktury gazowniczej sankcjonuje stan istniejący wydzielenie terenu infrastruktury gazowniczej sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący z dopuszczeniem tymczasowego zagospodarowania w formie infrastruktury gazowniczej sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan 20 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków wewnętrznych 43.KDW 44.RZ 45.KDW 46.RZ 47.RZ 48.KDW 49.RZ 50.RZ teren dróg wewnętrznych teren użytków zielonych teren dróg wewnętrznych teren użytków zielonych teren użytków zielonych teren dróg wewnętrznych teren użytków zielonych teren użytków zielonych istniejący - droga polna - - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk droga polna - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk teren rolniczy, teren łąk i pastwisk droga polna - teren rolniczy, teren łąk i pastwisk teren rolniczy, teren łąk i pastwisk - - - - - sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący sankcjonuje stan istniejący Podsumowując, w projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski – Paczków: zupełnie nowy dla środowiska przyrodniczego należy uznać teren 2.KDW jako droga dojazdowa do istniejącej stacji pomiarowej Hanuszów; pozostałe wydzielone w liniach rozgraniczających drogi wewnętrzne stanowią drogi dojazdowe do pól; ingerencja w środowisko nastąpi również w obrębie terenów IG (poza terenem istniejącej stacji pomiarowej) oraz na etapie budowy w strefie montażowej projektowanego gazociągu na pozostałych terenach (R(IG), RZ(IG)); tereny: ZL, RZ, R, WS, KDD to istniejące tereny lasów, użytków zielonych, upraw polowych, rowów melioracyjnych oraz drogi publicznej; nie stwierdza się zmiany przeznaczeń w stosunku do planu obowiązującego. Biorąc pod uwagę powyższe, na oddziaływanie związane z funkcjonowaniem danego przeznaczenia zostały nałożone oddziaływania wiążące się z jego realizacją. Wyszczególniono oddziaływania negatywne oraz neutralne, co znajduje odzwierciedlenie na rysunku prognozy. W przypadku, gdy ustalenia planu dopuszczają zainwestowanie na terenach niezainwestowanych, pełniących funkcję przyrodniczą, stwierdzono ich negatywne oddziaływanie. Gdyby natomiast ustalenia planu przywracały na danym terenie funkcje przyrodnicze w stosunku do planu obowiązującego lub istniejącego stanu zagospodarowania, zakwalifikowano by je do oddziaływań pozytywnych, czego nie obserwuje się w przypadku niniejszego planu. Głównym celem realizacji mpzp jest konieczność przebudowy istniejącego gazociągu DN200/250 relacji Lewin Brzeski – Paczków, PN 4,0 Mpa, polegającej na budowie nowego odcinka gazociągu o średnicy nominalnej DN300 MOP 8,4 MPa, o przebiegu równoległym do istniejącego gazociągu (w odległości ok. 4,0 m) wraz z infrastrukturą niezbędną do jego obsługi, o długości 2,183 km w granicy gminy Nysa. Po wybudowaniu nowego gazociągu i dostosowaniu istniejącej infrastruktury gazowniczej do nowych parametrów sieci, stary gazociąg planuje się wyłączyć z eksploatacji. 21 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Dla potrzeb realizacji gazociągu Inwestor wykonał kartę informacyjną przedsięwzięcia 1, jako, że przebudowa gazociągu kwalifikuje się do kategorii przedsięwzięć mogących potencjalnie negatywnie oddziaływać na środowisko (§ 3 ust. 1 pkt 33 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397 ze zm) . W związku z powyższym zgodnie z art. 75 ust. 6 ustawy ooś właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Opolu. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska na wniosek Inwestora wydał dla tego przedsięwzięcia decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach pismem nr WOOŚ.4210.4.2014.MSe.35 z dnia 19.08.2014r. W decyzji tej, ze względu na minimalne oddziaływania na środowisko, stwierdzono brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Gazociąg DN300 8,4MPa wraz z niezbędną infrastrukturą technologiczną zaprojektowano zgodnie z wymogami, jakie zawiera rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. poz. 640). Zgodnie z ww. rozporządzeniem dla gazociągu o średnicy DN300 wyznacza się strefę kontrolowaną o szerokości 6,0 m (po 3,0 m od osi gazociągu). W strefie kontrolowanej operator sieci gazowej będzie kontrolował wszelkie działania, które mogłyby spowodować uszkodzenie gazociągu lub mieć inny negatywny wpływ na jego użytkowanie i funkcjonowanie. W strefie kontrolowanej nie należy wznosić obiektów budowlanych, urządzać stałych składów i magazynów oraz podejmować działań mogących spowodować uszkodzenia gazociągu podczas jego użytkowania. Ponadto, w strefie kontrolowanej nie mogą rosnąć drzewa. Na terenie 3.IG zostanie zlokalizowana śluza odbiorcza służąca odbieraniu z gazociągu tłoka czyszczącego lub inspekcyjnego. Na czas budowy zostanie wyznaczony pas montażowy o szerokości 20 m na terenach rolnych oraz 10,5 m na terenach leśnych. Szerokość pasa zostanie wykorzystana do: − wykonania wykopu, − składowania humusu ze strefy wykopu, − składowania gruntu mineralnego z wykopu, − ułożenia i montażu rur wzdłuż wytyczonej trasy, − transportu na czas budowy. Nie przewiduje się trwałego zajęcia terenu pod część liniową inwestycji, tak więc jedyne oddziaływania na środowisko nastąpią na etapie realizacji przedsięwzięcia. Nie przewiduje się także trwałego zajęcia terenu dla obiektów technologicznych – stacja pomiarowa w Hanuszowie to obiekt istniejący. Stałe zajęcie terenu występować będzie w zakresie drogi dojazdowej do stacji (teren 2.KDW). Po zakończeniu prac na terenach rolnych nie będzie wprowadzonych żadnych ograniczeń w ich rolniczym użytkowaniu. W związku z koniecznością wylesienia zachodzi potrzeba uzyskania zgody właściwego organu na zmianę przeznaczenia gruntów leśnych Karta informacyjna przedsięwzięcia do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na realizację przedsięwzięcia pod nazwą: „Budowa gazociągu DN300, MOP 8,4 MPa relacji Lewin Brzeski – Nysa wraz z infrastrukturą niezbędną do jego obsługi, realizowana w ramach zadania inwestycyjnego pn.: Przebudowa gazociągu DN200/DN250 Lewin Brzeski – Paczków, PN 4,0 MPa”, BSiPG „GAZOPROJEKT” S.A., Wrocław, styczeń 2014r. 1 22 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków na cele nieleśne (dotyczy terenów: 19.IG, 23.IG, 27.IG, 29.IG). Po zakończeniu prac na terenach leśnych bez zalesienia pozostanie pas o szerokości 4 m tj. po 2 m na stronę gazociągu. Wykopy realizowane będą z zastosowaniem urządzeń mechanicznych oraz ręcznie w rejonach kolizji z istniejącą infrastrukturą. Z powierzchni wykopów zostanie zdjęty humus i składowany będzie oddzielnie od pozostałej ziemi z wykopów. Głębokość wykopów wynosić będzie od 1,5 m do 2,0 m na terenach zdrenowanych (tak by możliwa była odbudowa urządzeń drenarskich). Po zakończeniu budowy wykopy zostaną zasypane warstwami, a wierzchnią warstwę będzie stanowiła odłożona wcześniej warstwa humusu. Uwzględniając posiadane informacje o stanie środowiska oraz dokonaną wstępną analizę planowanego przeznaczenia terenów, można przyjąć, że skutki ustaleń planu będą zróżnicowane co do intensywności, zasięgu oraz wpływu na określony element środowiska. W prognozie przeanalizowano możliwość wpływu realizacji mpzp na: różnorodność biologiczną, zwierzęta, rośliny, ludzi, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki oraz dobra materialne. Ilekroć jest mowa o oddziaływaniu na środowisko bez określenia jakiego elementu dotyczy, należy przez to rozumieć również wpływ na ludzi. Oddziaływania związane z realizacją gazociągu wystąpią jedynie na etapie jego budowy, można więc uznać, że będą one miały charakter krótkotrwały. Na etapie eksploatacji przedsięwzięcia nie wystąpią jakiekolwiek oddziaływania. Zgodnie z kartą informacyjną przedsięwzięcia, prace budowlane na terenach, na których stwierdzono występowanie drzew i krzewów, poprzedzone będą wycinką tej roślinności. Roboty związane z usunięciem drzew obejmują wycięcie i wykarczowanie drzew i krzewów, usunięcie ewentualnych karp, wywóz urobku poza teren budowy, zasypanie dołów po ewentualnych karpach. Po wybudowaniu gazociągu cześć pasa montażowego na terenach leśnych, zostanie ponownie zadrzewiona. Po zakończeniu prac na terenach leśnych bez zalesienia pozostanie pas o szerokości 4 m tj. po 2 m na stronę gazociągu. Ponadto dzięki optymalnie dobranej trasie gazociągu zminimalizowano ilość drzew i krzewów, które należy usunąć. Trasa gazociągu prowadzi głównie przez tereny rolne. Zatem prognozuje się niewielki wpływ na różnorodność biologiczną, jednak będzie to oddziaływanie o charakterze negatywnym i długotrwałym. W oddziaływaniu realizacji mpzp na różnorodność biologiczną mieści się również wpływ na zwierzęta i rośliny, dlatego powyższa analiza odnosi się również do oddziaływania na wskazane – biotyczne elementy środowiska. Prognozowany wpływ realizacji planu na ludzi ma związek z takimi czynnikami jak emisja pyłów i gazów oraz hałasu, związana z użytkowaniem dróg i działalnością rolniczą (oddziaływanie stałe, lokalne) oraz z wykonywaniem robót budowlanych (oddziaływanie chwilowe i lokalne, ustąpi po wykonaniu robót). Uwzględniając pochodzenie (źródła) zanieczyszczeń, przewiduje się na obszarze planu emisje ze spalania paliw w silnikach spalinowych, których źródłem są pojazdy mechaniczne (emitory liniowe), w związku z funkcjonowaniem dróg w obszarze planu oraz rolniczą działalnością. Emisje te mają charakter niezorganizowany i w związku z tym nie ma możliwości precyzyjnego określenia ich wielkości. Emisja niezorganizowana to również wynik przewidywanej eksploatacji pojazdów mechanicznych oraz innych urządzeń na etapie wykonywania robót budowlanych. Na skutek opisanych czynników do środowiska emitowane będą: tlenki azotu, dwutlenek siarki, tlenek węgla, pył zawieszony PM10, węglowodory aromatyczne i alifatyczne. 23 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Natomiast źródłami hałasu, który należy uznać za pośredni skutek realizacji planu, będą: ruch pojazdów na drogach w obszarze planu, działalność rolnicza oraz na etapie wykonywania robót – urządzenia, pojazdy oraz operacje techniczne (np. załadunek lub wyładunek materiałów, sprzętu). W przypadku robót budowlanych mamy do czynienia z czynnikami mającymi lokalny i przejściowy charakter. Natomiast w przypadku użytkowania dróg oraz działalności rolniczej oddziaływanie może mieć charakter długookresowy, lecz zmienny w czasie. Eksploatacja gazociągu wraz z infrastrukturą towarzyszącą podczas ich normalnej eksploatacji nie będzie powodowała emisji hałasu. Za główny czynnik planu mający wpływ na wody powierzchniowe i podziemne uznaje się zabudowanie terenów, które może przyczynić się do przyspieszenia i zwiększenia odpływu wód na skutek zmiany pokrycia terenu i uszczelnienia podłoża – w przypadku projektowanego dokumentu wiązać się to będzie z realizacją drogi dojazdowej do stacji pomiarowej Hanuszów. Będzie to oddziaływanie stałe, lokalne, lecz o minimalnym wpływie na środowisko. Również działalność rolnicza może powodować zanieczyszczenie wód środkami ochrony roślin oraz składnikami nawozów. W okresie budowy gazociągu oddziaływanie na wody będzie związane z miejscowym odwodnieniem wykopów na trasie projektowanego gazociągu, przekraczaniem cieków, poborem i zrzutem wody potrzebnej do wykonania hydraulicznych prób szczelności i wytrzymałości. Negatywne oddziaływanie na wody podczas eksploatacji gazociągu może wystąpić tylko w sytuacji awaryjnej. Przewiduje się, że źródłem przekształceń powierzchni ziemi będzie wykonywanie robót ziemnych i eksploatacja sprzętu oraz pojazdów mechanicznych związanych z realizacją gazociągu. Będą to zmiany krótkotrwałe oraz powodujące nieznaczne przekształcenie istniejącej rzeźby terenu związane z realizowanymi wykopami oraz odkładaniem gruntu usuniętego z wykopu. W celu ograniczenia niekorzystnego wpływu na rzeźbę terenu po ułożeniu kolejne odcinki gazociągu zostaną zasypane wykopanym wcześniej gruntem, a jego nadmiar zostanie rozplantowany w obrębie pasa roboczego. Oddziaływanie określonych w projekcie planu kierunków zagospodarowania przestrzennego na powietrze zostało omówione wcześniej w związku z oddziaływaniem na zdrowie ludzi. Nie prognozuje się przeobrażeń krajobrazu w wyniku realizacji ustaleń planu. Rurociąg będzie zlokalizowany pod powierzchnią terenu, miejscami pod dnem rzek. Jedyne elementy, jakie powstaną w związku z realizacją przedsięwzięcia i pozostaną w terenie, to niewielkich rozmiarów śluza odbiorcza oraz słupki oznakowania trasy. Istniejącymi elementami dysharmonizującymi krajobraz są tu napowietrzne linie elektroenergetyczne wysokiego i średniego napięcia. Krajobraz obszaru planu pozostanie krajobrazem rolniczym z niewielkimi enklawami leśnymi. Z uwagi na brak nowej zabudowy kubaturowej nie przewiduje się zmian w zakresie mikroklimatu. Do zasobów naturalnych zalicza się między innymi: surowce mineralne (kopaliny), wody powierzchniowe, gleby. Oddziaływanie przedsięwzięcia na gleby wynikać będzie przede wszystkim z okresowego naruszenia bądź zniszczenia poziomów glebowych w miejscu wykonywanych wykopów. Wykonanie wykopów spowoduje zmianę lokalnych warunków wodno – powietrznych gleby. Na terenach użytkowanych rolniczo nastąpi przejściowa utrata właściwości produkcyjnych gleb. Aby zapobiec degradacji gruntów rolnych warstwy zawierające najwięcej substancji organicznej (humus) zostaną zdjęte w sposób selektywny, umożliwiający ich późniejsze wykorzystanie 24 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków do prac rekultywacyjnych. Biocenoza gleby szybko się odnawia, dlatego wpływ prowadzonych prac na żyzność gleb nie będzie długotrwały. W wyniku prowadzonych prac nastąpi lokalne, mechaniczne zagęszczenie gruntu w pasie montażowym, spowodowane ruchem ciężkiego sprzętu mechanicznego oraz w wyniku składowania urządzeń i materiałów. Potencjalnym zagrożeniem może być także lokalne zanieczyszczenie gruntu związkami ropopochodnymi i innymi substancjami chemicznymi, pochodzącymi z awaryjnych, niekontrolowanych wycieków z maszyn budowlanych, magazynowanych substancji oraz odpadów. Biorąc pod uwagę powyższe, prognozuje się niewielkie oddziaływania na gleby oraz brak bezpośredniego oddziaływania na stan pozostałych zasobów naturalnych. Ponadto, na trasie projektowanego gazociągu występują tereny zmeliorowane systemem rowów otwartych lub drenarskim. Rowy zostaną przekroczone metodą wykopu otwartego. Zniszczone rurociągi drenarskie zostaną odbudowane. Na obszarze planu nie występują zabytki w rozumieniu ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz inne dobra kultury, w związku z tym realizacja przedmiotowego dokumentu pozostanie bez wpływu na wymienione dobra. Wyklucza się również możliwość wpływu skutków ustaleń planu na zabytki i dobra kultury usytuowane w znacznej odległości od jego granic. W granicach opracowania mpzp, jak również na sąsiednich terenach, nie ma obszarów europejskiej sieci ekologicznej NATURA 2000. Najbliżej usytuowanymi obszarami tej rangi są: Specjalny Obszar Ochrony Forty Nyskie (PLH 160001) – w odległości 3,5km na południowy wschód od obszaru opracowania oraz Obszar Specjalnej Ochrony Zbiornik Nyski (PLB 160002) - w odległości 6km na południowy wschód od obszaru opracowania. Znaczna odległość dzieląca tereny planu i obszary chronione, jak również intensywne zagospodarowanie i użytkowanie terenów pomiędzy nimi, wyklucza istnienie bezpośrednich powiązań przyrodniczych między wymienionymi obszarami. Lokalizacja obszaru opracowania, cel i przedmiot ochrony obszarów Natura 2000, o którym była mowa wcześniej, oraz przewidywane skutki przestrzenne realizacji mpzp, wskazują na brak oddziaływania planowanego zagospodarowania na obszary Natura 2000 i ich integralność. Mając powyższe na uwadze, nie mają uzasadnienia dalsze analizy i oceny przewidywanych znaczących oddziaływań skutków ustaleń planu na obszary Natura 2000. W studium wyznaczono projektowany Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Cielnicy”, który nie został jeszcze objęty ochroną prawną. Projektowane przeznaczenie terenu nie wpłynie w sposób znaczący i negatywny na elementy podlegające ochronie na terenie projektowanego Obszaru Chronionego Krajobrazu tzn. krajobraz, łąki i kompleksy leśne. Poniżej podsumowane zostały potencjalne zagrożenia związane z realizacją nowych elementów przedmiotowego planu oraz możliwości ich ograniczenia. Rodzaj zagrożenia Zabudowa terenów na trasie projektowanego Skutki (wystąpią wyłącznie na etapie budowy) emisja hałasu Ograniczenie zagrożenia odpowiednia organizacja robót budowlanych, oszczędne gospodarowanie terenem, stosowanie w pełni sprawnych maszyn i pojazdów 25 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków gazociągu Rolnicze użytkowanie gruntów wprowadzanie do powietrza gazów i pyłów zanieczyszczenie gleb, wód powierzchniowych i podziemnych degradacja gleb konieczność wycinki drzew i zniszczenie pozostałej zieleni zanieczyszczenie wód podziemnych środkami ochrony roślin zanieczyszczenie gleb i wód podziemnych składnikami nawozów zatrucie łańcuchów pokarmowych wynikające z niewłaściwego stosowania herbicydów, pestycydów, insektycydów (gromadzenie się toksycznych substancji w organizmach poszczególnych ogniw łańcucha) zagrożenia wynikające z mechanizacji: uszkodzenie gleby (zmiana właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych, erozja gleby), emisja pyłów i gazów emisja hałasu mechanicznych stosowanie instalacji spełniających wymagania „BAT” 2 eksploatacja urządzeń o niewielkiej mocy akustycznej stosowanie rozwiązań wskazanych w karcie informacyjnej przedsięwzięcia stosowania się do zasad i terminów agrotechnicznych, warunków pogodowych, w czasie których wykonywane są prace, stanu środowiska przyrodniczego oraz stanu technicznego wykorzystywanych maszyn i urządzeń Ogólna ocena wpływu na środowisko planowanego zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem poszczególnych funkcji planu przedstawia się następująco: Ocena wpływu na środowisko Planowane zagospodarowanie związana z realizacją danego związana z funkcjonowaniem przestrzenne zagospodarowania danego zagospodarowania ZL – teren lasu oddziaływanie neutralne oddziaływanie negatywne w pasie montażowym, w RZ – teren użytków zielonych pozostałej części oddziaływanie neutralne oddziaływanie pozytywne oddziaływanie negatywne w pasie montażowym, w WSR – teren rowu melioracyjnego pozostałej części oddziaływanie neutralne RZ(IG) – teren użytków zielonych o oddziaływanie negatywne w tymczasowym zagospodarowaniu pod pasie montażowym, w obiekty infrastruktury technicznej – pozostałej części oddziaływanie negatywne w gazowniczej oddziaływanie neutralne stopniu minimalnym – wystąpią głównie na etapie budowlanym R(IG) – teren rolniczy o tymczasowym zagospodarowaniu pod obiekty infrastruktury technicznej – gazowniczej 2 BAT (ang.) – Best Available Techniques – Najlepsze Dostępne Techniki. 26 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków R – teren rolniczy IG – teren infrastruktury technicznej – gazowniczej KDD – teren drogi publicznej klasy dojazdowej KDW – teren dróg wewnętrznych oddziaływanie negatywne w pasie montażowym, w pozostałej części oddziaływanie neutralne oddziaływanie negatywne na terenach: 19.IG, 23.IG, 27.IG, 29.IG oddziaływanie neutralne na terenie 3.IG oddziaływanie neutralne oddziaływanie negatywne dla części terenu 2.KDW, dla pozostałej części tego terenu oraz pozostałych dróg wewnętrznych będących drogami dojazdowymi do pól oddziaływanie neutralne oddziaływanie negatywne w stopniu minimalnym oddziaływanie negatywne w stopniu przeciętnym Podsumowując, ocenia się że negatywne oddziaływania związane z realizacją ustaleń planu dotyczyć będą terenów, które do tej pory pozostały niezainwestowane. Jest to teren przewidziany pod drogę dojazdową do istniejącej stacji pomiarowej Hanuszów, tereny IG (poza terenem stacji pomiarowej) oraz pozostałe tereny w granicach strefy montażowej projektowanego gazociągu. Przeznaczenie pozostałych terenów nie ulegnie zmianie. Oddziaływaniem negatywnym w stopniu minimalnym związanym z funkcjonowaniem danego przeznaczenia będę charakteryzowały się tereny rolnicze oraz przewidziane pod infrastrukturę gazowniczą, oddziaływaniem negatywnym w stopniu przeciętym - tereny komunikacyjne, pozostałe tereny zajmujące blisko 30% obszaru planu to tereny o pozytywnym wpływie na środowisko. Biorąc pod uwagę specyficzny charakter opracowania (brak wprowadzenia zabudowy kubaturowej), prognozowane negatywne oddziaływania na środowisko przeważnie będą miały lokalny i zarazem – niezbyt intensywny charakter. Nie można natomiast wykluczyć potencjalnego negatywnego oddziaływania na tereny sąsiednie związanego z emisją pyłu, gazu i hałasu do powietrza na etapie realizacji inwestycji. 4. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji mpzp, w szczególności na cele i przedmiot obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określa zasady, w tym rozwiązania organizacyjne i techniczne, których przestrzeganie powinno zapobiec lub złagodzić negatywne oddziaływania na środowisko obszaru części gminy Nysa (działania łagodzące). Ich celem będzie zapewnienie właściwych warunków ochrony środowiska na terenach objętych sporządzeniem planu. Powyższe rozwiązania opracowano z uwzględnieniem zasad i celów ochrony środowiska określonych w przepisach odrębnych (między innymi ustawie Prawo ochrony środowiska). Przyczyną braku propozycji kompensacji przyrodniczej jest niewielki zasięg oddziaływań skutków ustaleń planu, a zwłaszcza prognozowany brak wpływu realizacji projektowanego dokumentu na obszary Natura 2000 (szerzej 27 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków w pkt 3.4) . Zgodnie z wymogami zawartymi w art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity: Dz. U. z 2015r., poz. 199, z późn. zm.) określone w projektowanym dokumencie zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, opierają się na diagnozie stanu środowiska gminy Nysa. 4.1. Uwarunkowania funkcjonalno-przestrzenne Projektowanym dokumentem jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków. Wskazany dokument obejmuje projekt uchwały wraz z załącznikami, zawierający następujące rozdziały: • Rozdział 1 – przepisy ogólne • Rozdział 2 – ustalenia ogólne • Rozdział 3 – ustalenia szczegółowe • Rozdział 4 – przepisy końcowe Załącznikami do projektu uchwały są: • rysunek w skali 1:2000, zwany "rysunkiem planu" (załącznik graficzny nr 1), • rozstrzygnięcie Rady Miejskiej w Nysie o sposobie rozpatrzenia nieuwzględnionych uwag do projektu planu (załącznik nr 2), • rozstrzygnięcie Rady Miejskiej w Nysie o sposobie realizacji zapisanych w planie inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy oraz zasadach ich finansowania (załącznik nr 3). Zgodnie z projektem planu obszar ten zostanie przeznaczony pod szereg funkcji. Łącznie wyznaczono 9 różnego rodzaju terenów. Przeznaczenie poszczególnych terenów ujęto w ustaleniach szczegółowych planu (klasyfikacja terenów zawarta jest również w pkt. 3.4). Powierzchnia analizowanego obszaru wynosi około 11,24 ha. Sporządzając niniejszy dokument dostrzeżone zostały następujące uwarunkowania przestrzenne mpzp: • część obszaru planu znajduje się w granicach projektowanego Obszaru Chronionego Krajobrazu "Dolina Cielnicy"; • częściowo obszar planu znajduje się w zasięgu strefy kontrolowanej od istniejącego gazociągu DN250 o szerokościach uregulowanych stosownymi przepisami; • częściowo obszar planu znajduje się w zasięgu przewidywanej strefy kontrolowanej projektowanego gazociągu wysokiego ciśnienia o szerokości 6m (po 3m w każdą stronę od zewnętrznej ściany gazociągu); • częściowo obszar planu znajduje się w zasięgu pasa technologicznego od projektowanej napowietrznej linii elektroenergetycznej 400kV o szerokości 70m (po 35 metrów z każdej strony od osi linii mierząc poziomo i prostopadle do osi); • częściowo obszar planu znajduje się w zasięgu pasa technologicznego 220kV relacji GroszowiceŚwiebodzice o szerokości 50m (po 25 metrów z każdej strony od osi linii mierząc poziomo i prostopadle do osi); 28 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków • częściowo obszar planu znajduje się w zasięgu pasa technologicznego od napowietrznej linii elektroenergetycznej średniego napięcia o szerokości 16m (po 8 metrów z każdej strony od osi linii mierząc poziomo i prostopadle do osi); • na obszarze planu nie występują tereny zagrożone osuwaniem się mas ziemnych; • na obszarze planu nie występują obiekty związane z Obroną Cywilną; • na obszarze planu nie występują tereny i obszary górnicze; • lokalizacja na obszarze planu infrastruktury: - projektowany gazociąg DN300 8,4MPa – przebieg orientacyjny; - sieć gazowa wysokiego ciśnienia DN200 i DN150 PN 4,0 MPa; - sieć elektroenergetyczna napowietrzna 400kV relacji Dobrzeń-Świebodzice – projektowana; - sieć elektroenergetyczna napowietrzna 220kV relacji Groszowice-Świebodzice; - sieć elektroenergetyczna napowietrzna średniego napięcia; - sieć elektroenergetyczna kablowa średniego napięcia; - sieć kanalizacyjna sanitarna; - sieć wodociągowa. 4.2. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie oraz kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko Poniżej zostaną przedstawione rozwiązania, których celem jest zapobieganie i ograniczanie niekorzystnych skutków ustaleń planu. Najdalej idący charakter mają rozwiązania kompensacyjne – uregulowane w przepisach o ochronie środowiska. Przepis art. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r. poz. 199) definiuje pojęcie kompensacji przyrodniczej. Rozumie się przez nią zespół działań obejmujących w szczególności roboty budowlane, roboty ziemne, rekultywację gleby, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności, prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównania szkód dokonanych w środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych. Jednocześnie, jak wynika z art. 75 ust. 3 tej ustawy, naprawienia wyrządzonych szkód, a w szczególności kompensacji przyrodniczej należy dokonywać wówczas, gdy ochrona elementów przyrodniczych nie jest możliwa. Projekt mpzp nie zawiera rozwiązań stanowiących kompensację przyrodniczą, gdyż realizacja mpzp nie spowoduje utraty zasobów przyrodniczych (elementów środowiska przyrodniczego), lecz jedynie może wpłynąć na te elementy środowiska. Wskazywanie zatem w niniejszym dokumencie działań kompensacyjnych jest nieuzasadnione. W celu zapobiegania i/ lub ograniczania negatywnych oddziaływań spowodowanych realizacją planu zastosowane zostaną następujące rozwiązania dotyczące modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej (określone zostały w §3 ust. 9 tekstu planu): 29 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków w zakresie zaopatrzenia w wodę: • zapewnienie zaopatrzenia w wodę do celów przeciwpożarowych zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych; w zakresie odprowadzania wód opadowych i roztopowych: • ustala się zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenach własnych inwestorów, poprzez odprowadzanie ich w stanie niezanieczyszczonym do gruntu, • nakazuje się podczyszczanie zanieczyszczonych wód opadowych i roztopowych przed ich odprowadzeniem do gruntu, zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego; w zakresie odprowadzania ścieków bytowych: • zakazuje się odprowadzania ścieków powstałych na obszarze planu do wód powierzchniowych, rowów melioracyjnych oraz wprost do gruntu, • nakazuje się stosowanie rozwiązań technicznych w zakresie gospodarki wodno-ściekowej zapobiegających przenikaniu ścieków nieoczyszczonych do gruntu i wód, • dopuszcza się stosowanie bezodpływowych zbiorników do czasu rozbudowy sieci kanalizacyjnej; w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną: • ustala się realizację zasilania w wysokie, średnie i niskie napięcie w wykonaniu napowietrznym i kablowym; w zakresie obsługi telekomunikacji: • dopuszcza się realizację infrastruktury zgodnie z przepisami odrębnymi; w zakresie gospodarki odpadami: • gospodarowanie odpadami zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu gospodarowania odpadami. Analiza przedstawionych rozwiązań skłania do następujących wniosków. Istotne znaczenie dla zapewnienia ochrony środowiska mają zasady odnoszące się do ochrony wrażliwych na zanieczyszczenie elementów środowiska jak: woda, gleba i powietrze. Należy tu zwrócić uwagę na realizację zasad: nieodprowadzania nieoczyszczonych ścieków do środowiska, oczyszczania ścieków oraz zorganizowanego odprowadzania wód opadowych i roztopowych. Do rozwiązań niekorzystnych dla ochrony walorów krajobrazowych należy zaliczyć zasady zaopatrzenia w energię elektryczną, a zwłaszcza realizację zasilania w średnie i niskie napięcie liniami napowietrznymi (dopuszcza się również kable podziemne). Napowietrzne sieci elektroenergetyczne zmniejszają atrakcyjność krajobrazową obszaru i zdolność pełnienia przez środowisko określonych funkcji przyrodniczych, a jednocześnie stanowią jedną z częściej spotykanych barier ekologicznych. Korzystnym rozwiązaniem jest pozostawienie terenów pełniących funkcje przyrodnicze oraz rolnicze w dotychczasowym przeznaczeniu. Podsumowując, rozwiązania przyjęte w projekcie mpzp ocenia się zasadniczo pozytywnie, gdyż oparte są na rozwiązaniach prawnych określonych w przepisach o ochronie środowiska, i w przeważającej części dostosowano je do uwarunkowań przyrodniczych analizowanego terenu i projektowanych kierunków rozwoju. 30 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków 5. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie mpzp wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru, w tym także wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy Na podstawie analizy zebranych przy opracowywaniu niniejszej prognozy dokumentów i materiałów planistycznych można stwierdzić, że realizacja mpzp nie będzie znacząco oddziaływać na środowisko poza obszarem jego opracowania, i nie wpłynie na obszary Natura 2000. Sporządzając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego kierowano się zasadą minimalizacji potencjalnych niekorzystnych oddziaływań planowanych inwestycji na środowisko. W trakcie opracowywania prognozy przeanalizowano wszystkie oddziaływania wynikające z realizacji planu z uwzględnieniem informacji na temat stanu środowiska obszaru opracowania oraz dostępnej wiedzy dot. kształtowania się zjawisk przyrodniczych. W związku z powyższym nie proponuje się alternatywnych rozwiązań do przyjętych w projekcie planu. W czasie sporządzania prognozy nie napotkano poważniejszych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, odnoszących się do przedstawionych kierunków i charakteru oddziaływania na środowisko realizacji mpzp. 6. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Analiza ustaleń materiałów planistycznych nie wskazuje na możliwość wystąpienia skutków transgranicznych w razie realizacji określonych w projekcie mpzp kierunków zagospodarowania przestrzennego. Wynika to przede wszystkim z lokalizacji obszaru opracowania w znacznej odległości od granic kraju (położenie terenów planu poza strefą nadgraniczną) oraz zasięgu i intensywności oddziaływań skutków ustaleń planu. 7. Informacje o przewidywanych metodach analizy realizacji postanowień mpzp oraz częstotliwości jej przeprowadzania Organ opracowujący projekt dokumentu, którym jest tutaj miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zobowiązany jest monitorować, jakie skutki dla środowiska ma praktyczna realizacja jego postanowień. Ma to umożliwić podjęcie działań zmierzających do usunięcia negatywnych zmian w środowisku, gdyby one wystąpiły. Metodyka analizy realizacji postanowień mpzp powinna: • uwzględniać aktualny stan środowiska, • być dostosowana do przyjętych kierunków zagospodarowania przestrzennego, • opierać się na analizie wpływu skutków ustaleń planu na środowisko. Wybierając wskaźniki monitoringu do oceny skutków realizacji ustaleń planu należy wziąć pod uwagę dostępność danych i ich miarodajność. Powszechnie stosowanymi wskaźnikami służącymi do oceny zmian przestrzennych (poprawa, pogorszenie stanu środowiska) i ich dynamiki są: • jakość wód powierzchniowych, • jakość powietrza atmosferycznego, zwłaszcza akustycznego, • ilość ścieków odprowadzanych do odbiornika, dysproporcje między siecią wodociągową a kanalizacyjną, • liczba mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków, 31 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków • udział odnawialnych źródeł energii w wytwarzaniu energii, • udział użytków rolnych w powierzchni gminy, • udział użytków leśnych w powierzchni gminy, • powierzchnia i stan zachowania siedlisk przyrodniczych i obszarów chronionych w otoczeniu terenu opracowania planu, • zmiany położenia zwierciadła wody gruntowej. Większość z tych wskaźników jest jednak nieprzydatna do oceny skutków realizacji zmian przestrzennych wynikających z realizacji przedmiotowego planu, jednakże mogą być one wykorzystane do oceny realizacji planowania przestrzennego w skali całej gminy, jak np. udział użytków leśnych, rolnych, udział odnawialnych źródeł energii w wytwarzaniu energii. Niektóre z wyżej wymienionych wskaźników mierzone są w ramach państwowego monitoringu środowiska, stanowiącego system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku, realizowanego przez Inspekcję Ochrony Środowiska. Zgodnie z art. 10 ust. 1 wspomnianej wcześniej dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. U. UE. L. 01. 197. 30) państwa członkowskie Unii Europejskiej, w tym również Polska zostały zobowiązane do monitorowania znaczącego wpływu na środowisko, wynikającego z realizacji planów i programów. Jak wynika z tego artykułu, celem monitoringu jest między innymi możliwość określenia na wczesnym etapie nieprzewidzianego niepożądanego wpływu oraz podjęcia odpowiedniego działania naprawczego. Zgodnie z art. 10 ust. 2 w celu przestrzegania ust. 1 można wykorzystywać, stosownie do potrzeb, istniejące systemy monitoringu w celu uniknięcia powielania monitoringu. Zatem monitoring skutków realizacji postanowień mpzp w zakresie oddziaływania na środowisko może polegać na analizie i ocenie poszczególnych komponentów środowiska w oparciu o wyniki pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska lub też w ramach innych monitoringów prowadzonych przez organy administracji publicznej, gminy oraz podmioty gospodarcze, o ile dotyczą one obszaru objętego mpzp. Ustalenia przedmiotowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uwzględniają wymogi ochrony środowiska zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ponadto zawierają szereg ustaleń minimalizujących negatywny jego wpływ na środowisko. Jednakże z dokonanych analiz wynika, że realizacja planu może mimo wszystko wpłynąć na niektóre elementy środowiska, jak: powietrze, gleba, klimat akustyczny, woda. Zatem wskazane jest monitorowanie wskaźników dotyczących ww. komponentów w niżej przedstawiony sposób: Lp. 1. Komponent środowiska/przed miot analiz Klimat akustyczny Metoda/źródło informacji częstotliwość • analiza wyników pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska • monitoring hałasu prowadzony przez inne organy administracji publicznej, gminę oraz podmioty gospodarcze, w tym zarządcę drogi • kontrola skuteczności zastosowanych zabezpieczeń przed hałasem co 5 lat 32 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków 2. Jakość powietrza 3. Stan i jakość gleb 4 Jakość wód powierzchniowych i podziemnych 5. PEM (których źródłem są sieci elektroenergetycz ne wysokich napięć) • analiza wyników pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska • monitoring prowadzony przez inne organy administracji publicznej, gminę oraz podmioty gospodarcze • analiza wyników kontroli podmiotów gospodarczych przeprowadzanych przez WIOŚ • analiza wyników pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska • badania monitoringowe prowadzone przez inne podmioty (Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Opolu, IUNiG), gminę, powiat (okresowe badania jakości gleb) oraz podmioty gospodarcze • kontrola skuteczności i prawidłowości gospodarki odpadami • analiza wyników pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska • monitoring prowadzony przez inne organy administracji publicznej, gminę oraz podmioty gospodarcze • kontrola skuteczności i prawidłowości gospodarki odpadami (segregacja odpadów) • pomiary natężenia pola elektromagnetycznego wykonywane co roku przez WIOŚ w Opolu w oparciu o wytyczne Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. z 2007 r. Nr 221, poz. 1645) raz do roku okresowo okresowo raz na 5 lat 8. Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym Prognozę oddziaływania na środowisko wykonano w celu oceny skutków wpływu na środowisko sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zgodnie z uchwałą Nr XLVII/719/14 Rady Miejskiej w Nysie z dnia 26 czerwca 2014r. w sprawie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski – Paczków, w granicach określonych na załączniku graficznym do tej uchwały. Wykonanie prognozy oddziaływania na środowisko planu miejscowego jest obligatoryjne, gdyż wynika z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity: Dz. U. z 2013r., poz. 1235 z późn. zm.). Opracowując zatem miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego należy przeprowadzić postępowanie w tym zakresie i sporządzić prognozę oddziaływania na środowisko, której wymogi określa art. 51 ust. 2 ustawy o udostępnianiu informacji, przy czym zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie jest przedmiotem uzgodnienia z właściwymi organami dyrekcji ochrony środowiska i państwowej inspekcji sanitarnej. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko przeprowadzono z zachowaniem przytoczonych przepisów ustawy o udostępnianiu informacji. 33 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Zgodnie z art. 51 ust. 2 ww. ustawy prognozę sporządza się w celu: • analizy oraz oceny środowiska przyrodniczego ze wskazaniem istniejących problemów ochrony środowiska na obszarze planu, a także przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko, • przedstawienia rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na obszar Natura 2000 a także na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu (projektu planu), • określenia rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru, w tym także wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Niniejszą prognozę opracowano zatem w celu określenia rozwiązań planistycznych oraz ich wpływu na środowisko, poprzez identyfikację i ocenę przewidywanych oddziaływań, czyli prognozowanego wpływu ustaleń planu na biotyczne i abiotyczne elementy środowiska oraz ludzi. Obszar opracowania znajduje się w północnej części Miasta i Gminy Nysa w Obrębie Hanuszów i obejmuje obszar o łącznej powierzchni 11,24 ha. Obszar opracowania graniczy od wschodu z gminą Pakosławica. Obszar planu jest niezainwestowany, dominują tereny rolnicze. We wschodniej części znajdują się tereny łąk i pastwisk, a także tereny lasu. W południowej części znajduje się teren infrastruktury gazowniczej (stacja pomiarowa gazu). Brak jest na obszarze opracowania ustanowionych, obszarowych form ochrony przyrody i krajobrazu przyrodniczego, określonych ustawą o ochronie przyrody. Do najbliżej położonych należą: - Specjalny Obszar Ochrony „Forty Nyskie” ((PLH 160001) – w odległości 3,5km na południowy wschód od obszaru opracowania; - Obszar Specjalnej Ochrony Zbiornik Nyski (PLB 160002) - w odległości 6km na południowy wschód od obszaru opracowania; - Otmuchowsko - Nyski Obszar Chronionego Krajobrazu - w odległości 4,5km na południowy wschód od obszaru opracowania. Część obszaru planu znajduje się w granicach projektowanego Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Cielnicy”, który nie został jeszcze objęty ochroną prawną. W granicach planu nie występują także zabytki i dziedzictwo kulturowe. Na wstępie prognozy określono cel i zakres opracowania ze wskazaniem powiązań z innymi dokumentami (pkt 1), a także przedstawiono informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy (pkt 2). Przyjęta metoda składała się z: etapu wstępnego obejmującego rozpoznanie stanu środowiska przyrodniczego, analizy planowanych celów i kierunków w zakresie zagospodarowania przestrzennego terenu, identyfikacji, określenia i oceny wpływu rozwiązań planistycznych zawartych w projekcie mpzp na środowisko (przedstawiono w sposób opisowy) oraz sformułowania zaproponowanych rozwiązań zapobiegających, minimalizujących/ ograniczających wpływ skutków ustaleń planu na środowisko. Pkt 3 to analiza i ocena stanu środowiska przyrodniczego (skrótowo przedstawiona powyżej) z uwzględnieniem jego potencjalnych zmian w przypadku braku realizacji planu miejscowego. Stwierdzono, że w razie braku 34 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków realizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego analizowany teren nie uległby żadnej zmianie. W dalszym ciągu prowadzona byłaby tu funkcja wiodąca, czyli funkcja rolnicza i miejscami leśna. Nie dostrzeżono problemów ochrony środowiska istotnych z punktu widzenia projektowanego dokumentu – dotyczących obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Podczas opracowywania mpzp zostały uwzględnione cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, m.in. uwzględniono wymogi ochrony środowiska, ochrony powietrza, gospodarowania odpadami, ochrony wód przed zanieczyszczeniem, ochrony zasobów przyrodniczych. W dalszej części prognozy zostały określone, przeanalizowane oraz ocenione przewidywane znaczące oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność obszaru, a także na pozostałe komponenty środowiska. Ustalono, że realizacja miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, może wpłynąć przede wszystkim na następujące elementy środowiska przyrodniczego: różnorodność biologiczną, glebę oraz powierzchnię terenu. Większość z prognozowanych zmian powierzchni ziemi, takie jak: uszkodzenie pokrywy glebowej, deformacja terenu, powstanie wykopów i nasypów, należy uznać za zmiany krótkotrwałe w środowisku, które ustąpią po zakończeniu robót i przywróceniu pierwotnego użytkowania gruntów. Po wybudowaniu gazociągu grunty rolne zostaną zrekultywowane i przywrócone do stanu pierwotnego i będą mogły być dalej użytkowane rolniczo wg pierwotnego ich przeznaczenia. Wpływ na różnorodność biologiczną będzie związany natomiast z koniecznością usunięcia drzew i krzewów na odcinkach, na których projektowany gazociąg przebiega przez tereny leśne. Biorąc pod uwagę specyficzny charakter opracowania (brak wprowadzenia zabudowy kubaturowej), prognozowane negatywne oddziaływania na środowisko przeważnie będą miały lokalny i zarazem – niezbyt intensywny charakter. Istotne znaczenie dla kształtowania polityki przestrzennej gminy ma to, że realizacja miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie wpłynie na obszary Natura 2000, zabytki oraz inne dobra materialne, położone poza obszarem planu. Ocenia się, że negatywne oddziaływania związane z realizacją ustaleń planu dotyczyć będą terenów, które do tej pory pozostały niezainwestowane. Jest to teren przewidziany pod drogę dojazdową do istniejącej stacji pomiarowej Hanuszów, tereny IG (poza terenem stacji pomiarowej) oraz pozostałe tereny w granicach strefy montażowej projektowanego gazociągu. Przeznaczenie pozostałych terenów nie ulegnie zmianie. Oddziaływaniem negatywnym w stopniu minimalnym związanym z funkcjonowaniem danego przeznaczenia będą charakteryzowały się tereny rolnicze oraz przewidziane pod infrastrukturę gazowniczą, oddziaływaniem negatywnym w stopniu przeciętym - tereny komunikacyjne, pozostałe tereny zajmujące blisko 30% obszaru planu to tereny o pozytywnym wpływie na środowisko. W dalszej części prognozy (pkt 4) zostały przedstawione i przeanalizowane rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji planu. Z uwagi na niewielki zasięg oddziaływań skutków ustaleń planu, a zwłaszcza prognozowany brak wpływu realizacji projektowanego dokumentu na obszary Natura 2000, nie stwierdzono konieczności kompensacji przyrodniczej. W punkcie tym przeanalizowane zostały uwarunkowania funkcjonalno-przestrzenne obszaru planu. 35 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa dla potrzeb przebudowy gazociągu Lewin Brzeski - Paczków Wśród rozwiązań mających na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko istotne znaczenie mają zasady odnoszące się do ochrony wrażliwych na zanieczyszczenie elementów środowiska jak: woda, gleba i powietrze. Następnie w pkt 5 odniesiono się do kwestii rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projekcie planu oraz informacji o napotkanych trudnościach wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, stwierdzając, że w czasie sporządzania prognozy nie napotkano poważniejszych trudności odnoszących się do przedstawionych kierunków i charakteru oddziaływania na środowisko realizacji mpzp. Ponadto na podstawie przeprowadzonych analiz uznano, że realizacja przedmiotowego aktu prawa miejscowego nie wpłynie negatywnie na obszary Natura 2000 i ich integralność, a następnie autorzy prognozy odstąpili od przedstawienia rozwiązań alternatywnych do rozwiązań określonych w planie. W pkt 6 zawarto informacje o braku transgranicznego oddziaływania na środowisko skutków ustaleń planu. W pkt 7 zaproponowano metody analizy realizacji postanowień mpzp oraz częstotliwości jej przeprowadzania w odniesieniu do następujących zagadnień: klimat akustyczny, jakość powietrza, stan gleb, jakość wód powierzchniowych i podziemnych, PEM, wykorzystując do tego przede wszystkim wyniki pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska, ale również prowadząc obserwacje i kontrole we własnym zakresie. Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uwzględnia uwarunkowania przyrodnicze oraz aktualne przeznaczenie i zagospodarowania terenów, określone w "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nysa", które zostało przyjęte uchwałą Nr L/750/14 Rady Miejskiej w Nysie z dnia 29 września 2014r. 36