Załącznik nr 2

Transkrypt

Załącznik nr 2

Załącznik nr 2
do zarządzenia nr 85 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
z dnia 23 lipca 2012 r.
LITERATURA
I
TREŚCI PROGRAMOWE
STUDIÓW
PODYPLOMOWYCH
KWALIFIKACYJNYCH
Z
OLIGOFRENOPEDAGOGIKI
1
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych
Nazwa studiów: Studia podyplomowe kwalifikacyjne z oligofrenopedagogiki
Typ studiów: kwalifikacyjne/doskonalące: kwalifikacyjne
Forma studiów: niestacjonarne
Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych
WIEDZA
Ma wiedzę w zakresie prawidłowego rozwoju i funkcjonowania człowieka oraz źródeł
i istoty niepełnosprawności intelektualnej.
Zna i rozumie procesy rozwoju, socjalizacji, wychowania i nauczania - uczenia się osób
o specjalnych potrzebach edukacyjnych oraz różnorodnych uwarunkowań tych procesów.
Zna metody i formy pracy z osobami z różnymi stopniami niepełnosprawności
intelektualnej.
UMIEJĘTNOŚCI
Potrafi dokonać indywidualnej, wielostronnej diagnozy pedagogicznej, planować
i projektować działania dydaktycznych, wychowawczych, korekcyjno-kompensacyjne,
zgodnie z potrzebami adresatów tychże działań, rozwijania ich samodzielności, wiary we
własne siły i możliwości, potrzeby dążenia do sukcesu i osiągania celów.
Ma umiejętność pracy zespołowej w zakresie planowania, realizacji i ewaluacji działań
ukierunkowanych na pomoc osobom niepełnosprawnym intelektualnie oraz ich rodzinom;
dokonywania krytycznej analizy literatury naukowej, podejmowania i prowadzenia
działalności badawczej.
Wykorzystuje wiedzę z zakresu psychologii, pedagogiki, a zwłaszcza pedagogiki
specjalnej w celu analizowania, interpretowania określonego rodzaju sytuacji
pedagogicznych, motywów, wzorów zachowań pełnosprawnych i niepełnosprawnych
uczestników tych sytuacji oraz dobierania odpowiednich strategii działania.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Ma świadomość ważności procesu rewalidacji społecznej osób niepełnosprawnych
2
intelektualnie.
Ma zrozumienie dla specyfiki funkcjonowania osób niepełnosprawnych.
Wykazuje gotowość do budowania i poszerzania swych kompetencji zawodowych z
wykorzystaniem różnych źródeł wiedzy i nowoczesnych technologii.
Charakteryzuje się przygotowaniem do pracy w zespole (pełnienie różnych ról,
podejmowanie i delegowanie zadań), zwłaszcza współpracy z innymi specjalistami i
rodzinami osób niepełnosprawnych intelektualnie.
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Pedagogika specjalna
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
J. polski
-Słuchacz zna przedmiot i zakres pedagogiki specjalnej, zna
terminologię pojęciową pedagogiki specjalnej oraz jej rozwój
Efekty
kształcenia
dla
przedmiotu/modułu kształcenia*)
(wiedza, umiejętności, kompetencje
społeczne)
-Słuchacz posiada umiejętności prezentowania własnych pomysłów,
wątpliwości i sugestii, popierając je argumentacją w kontekście
wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów
w zakresie pedagogiki specjalnej i w odniesieniu do problematyki osób
niepełnosprawnych
-Słuchacz docenia znaczenie pedagogiki specjalnej dla utrzymania
i rozwoju prawidłowych więzi w środowiskach społecznych osób
niepełnosprawnych i odnosi zdobytą wiedzę do projektowania działań
zawodowych
Semestr,
w
którym
przedmiot/moduł*) jest realizowany
Forma realizacji zajęć
Wymagania wstępne i dodatkowe
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych
wymagających
bezpośredniego udziału nauczyciela
akademickiego i słuchaczy
Liczba punktów ECTS przypisana
przedmiotowi/modułowi*)
Stosowane metody dydaktyczne
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
przedmiotu/modułu*), w tym zasady
dopuszczenia
do
egzaminu,
Semestr I
Wykład/ćw
Brak wymagań
10 wykład/15 ćw
4
Metody podające i problemowe
Egzamin pisemny obejmujący treści programowe przedmiotu
Egzamin
pisemny
z ćwiczeń/zaliczenie
3
po
uprzednim
otrzymaniu
zaliczenia
zaliczenia
-Wprowadzenie w przedmiot pedagogiki specjalnej jako nauki
-Subdyscypliny pedagogiki specjalnej i ich rozwój
Treści
programowe
-Podstawy edukacji, rehabilitacji, rewalidacji, resocjalizacji, terapii ,
opieki oraz wychowania dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi
-Kształcenie pedagogów specjalnych
-Wybrane problemy z zakresu pedagogiki specjalnej - współczesne
wyzwania, tendencje, perspektywy
Dykcik W. (red) (2005): Pedagogika specjalna. UAM, Poznań
Kossakowski Cz. (2003): Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej
Krause A. (2011): Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej.
„Impuls”, Kraków
Nowak A. (1999): Wybrane edukacyjne
niepełnosprawności. „Impuls”, Kraków
i
prawne
aspekty
Palak Z. (red.) (2006): Jakość życia osób niepełnosprawnych
i nieprzystosowanych społecznie. UMCS, Lublin
Palak Z., Bujnowska A. (red.) (2008): Kompetencje pedagoga
specjalnego. Aktualne wyzwania teorii i praktyki. UMCS, Lublin
Wykaz literatury obowiązkowej i
uzupełniającej
Pańczyk J. (red) (1998): Tożsamość pedagogiki specjalnej u progu XXI
wieku
Piekut-Brodzka D. M., Kuczyńska-Kwapisz J. (red.) (2004): Pedagogika
specjalna dla pracowników socjalnych. APS, Warszawa
Sękowska Z. (2001): Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. (II
wydanie)
Speck O. (2005): Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy
ortopedagogiki. GWP, Gdańsk
Vasek S., Stankowski A. (2006): Zarys pedagogiki specjalnej. Wyd. UŚ,
Katowice
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Oligofrenopedagogika z elementami ortodydaktyki
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Wiedza:
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Opisuje rozwiązania stosowane w edukacji i rehabilitacji osób
intelektualnie niepełnosprawnych. Definiuje i interpretuje zasady
ortodydaktyki.
4
Definiuje, przypisuje, odróżnia pojęcia odnoszące się do opisu
podmiotu i przedmiotu ortodydaktyki.
Umiejętności:
Posługuje się podstawowymi modelami teoretycznymi odnoszącymi się
do procesu edukacji i rehabilitacji. Rozpoznaje specjalne potrzeby
edukacyjne. Projektuje rozwiązania w zakresie dostosowania procesu
kształcenia do specjalnych potrzeb ucznia z intelektualną
niepełnosprawnością.
Kompetencje społeczne
Jest wrażliwy na problemy edukacyjne, gotowy do komunikacji
i współpracy z podmiotami zaangażowanymi w proces wspierania
rozwoju osób intelektualnie niepełnosprawnych. Jest gotowy do pracy
zespołowej oraz aktywnego uczestnictwa w organizacjach i instytucjach
wspierających rozwój osób z intelektualną niepełnosprawnością.
Semestr,
w
którym
pierwszy
Wykład i ćwiczenia
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
1.
Posiadanie wiedzy z zakresu pedagogiki ogólnej.
2.
Znajomość podstawowych terminów z zakresu psychologii
i diagnostyki i dydaktyki.
3.
Umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji.
4.
Umiejętność prezentacji własnych poglądów w ramach
problematyki pedagogicznej.
5.
Umiejętność pracy zespołowej.
10 wykład/15 ćw
6
wykład, dyskusja, analiza dokumentów, analiza materiałów źródłowych,
prezentacje multimedialne, gry i zabawy dydaktyczne
ocena opanowania materiału nauczania będącego przedmiotem wykładu
– egzamin
ocena przygotowania do ćwiczeń
Egzamin pisemny
Ewolucja
systemu
klasyfikacji
i
definiowania
zjawiska
niepełnosprawności. Systemy edukacji i wsparcia osób z intelektualną
niepełnosprawnością
na
świecie.
Mechanizm
powstawania
upośledzenia, przyczyny i możliwości profilaktyki. Modele
rehabilitacyjno
medyczny,
opiekuńczo
charytatywny
i humanistyczny – ich znaczenie w organizacji pracy z osobą
niepełnosprawną. Możliwości zastosowania paradygmatu wsparcia w
5
definiowaniu niepełnosprawności intelektualnej i planowaniu pracy.
Jakość życia osób z intelektualną niepełnosprawnością. Tożsamość
osoby niepełnosprawnej. Problem autonomii i integracji. Miejsce
dorosłej osoby z intelektualną niepełnosprawnością w społeczeństwie.
Problem rozwoju seksualnego. Możliwości aktywizacji zawodowe.
Społeczne postawy wobec niepełnosprawnych intelektualnie, stereotypy
i
uprzedzenia.
Zastosowanie
rozwiązań
ortodydaktycznych
w kształceniu ucznia z intelektualną niepełnosprawnością.
Tworzenie systemowych oddziaływań wspierających rozwój osoby
z intelektualną niepełnosprawnością.
Zeidler W. red. Niepełnosprawność. Wybrane problemy psychologiczne
i ortopedagogiczne. Gdańsk 2007
Dykcik W. i Szychowiak B. (red.), Nowatorskie i alternatywne metody
w praktyce pedagogiki specjalnej. Poznań 2002
Szumski G. Wokół edukacji włączającej. Efekty kształcenia uczniów z
niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w klasach
specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych. Warszawa, APS,2010
uzupełniającej
Speck O. Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki.
Gdańsk, GWP, 2005
Zakrzewska-Manterys E. Upośledzeni umysłowo. Poza granicami
człowieczeństwa. Warszawa, 2010
Sobolewska A. Cela. Odpowiedź na zespół Downa. Warszawa, 2009
Kościelska M.; Oblicza upośledzenia. Warszawa; 1995; PWN
Kowalczyk G. red. Jestem. Rozważania o asertywności osób
z intelektualną niepełnosprawnością. Warszawa, CMPPP, 2006.
Wyczesany J. Pedagogika upośledzonych umysłowo. Impuls, Kraków,
2005
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Diagnoza psychopedagogiczna
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Wiedza
W wyniku uczestnictwa w zajęciach słuchacz powinien być w stanie
definiować istotę i cel diagnozy pedagogicznej, oraz opisać i wyjaśnić
zadania diagnozy psychopedagogicznej.
Potrafi wskazać zasady
diagnozy psychopedagogicznej i rozumie ich sens. Słuchacz rozróżnia
kryteria oceniania cech i stanów rzeczy w diagnozie oraz potrafi
wytłumaczyć sens ich zastosowania. Potrafi wskazać podstawowe
etapy procesu diagnozowania pedagogicznego oraz rozumie specyfikę
podstawowych
technik badawczych. Zna
wybrane koncepcje
i narzędzia do diagnozy wychowanka oraz jego środowiska rodzinnego
i szkolnego. Zna podstawowe kryteria diagnostyczne w zakresie
zaburzeń rozwoju dzieci i młodzieży.
6
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
Umiejętności
W wyniku przeprowadzonych zajęć słuchacz powinien umieć
analizować różne obszary rzeczywistości pedagogicznej, formułować
cele i zadania diagnozy oraz posługiwać się różnymi kategoriami ocen
diagnostycznych, powinien umieć
projektować postępowanie
diagnostyczne, planować obszary danych potrzebnych do diagnozy.
Potrafi posługiwać się ogólnie podstawowymi opisami diagnostycznymi
zaburzeń rozwoju dzieci i młodzieży. Słuchacz potrafi dobierać
racjonalne sposoby pozyskiwania danych. Potrafi posługiwać się
wybranymi narzędziami diagnozy indywidualnej i środowiskowej.
Kompetencje społeczne
Słuchacz powinien dostrzegać znaczenie i złożoność procesu
diagnozowania oraz wykazywać odpowiedzialną postawę wobec
przeprowadzania diagnozy i użytkowania jej efektów, powinien mieć
świadomość znaczenia diagnozy dla działalności pedagogicznej oraz
świadomość etycznych konsekwencji występujących na różnych
poziomach i momentach diagnozowania. Powinien postępować zgodnie
z zasadami poprawności merytorycznej i etycznej w realizacji
diagnozy pedagogicznej. Powinien być otwarty na współpracę z innymi
specjalistami w ramach realizacji prawidłowej i funkcjonalnej diagnozy
psychopedagogicznej
I semestr
ćwiczenia
Podstawowa wiedza z zakresu metodologii badań pedagogicznych,
psychologii rozwojowej, pedagogiki specjalnej, pedagogiki społecznej
oraz zaburzeń rozwoju dzieci i młodzieży
15 ć.
4
Mini-wykłady, pogadanki, metody problemowe, gry dydaktyczne,
metoda projektów
Test krótkich zadań ustrukturyzowanych
Test krótkich zadań ustrukturyzowanych, po uczestnictwie w zajęciach
i udziale w aktywnościach na zajęciach
zaliczenie
Istota, cel i zadania diagnozy pedagogicznej. Cechy i zasady diagnozy
pedagogicznej. Perspektywy i płaszczyzny poznania pedagogicznego.
Kryteria ocen diagnostycznych. Czynniki zaburzające obiektywność
diagnozy. Ogólny tok postępowania diagnostycznego. Zastosowanie
podstawowych metod i technik badawczych w diagnozie
psychopedagogicznej.
Diagnoza środowiskowa w diagnozie
pedagogicznej; elementy diagnozy środowiska rodzinnego i szkolnego.
Wybrane środki / narzędzia diagnozy psychopedagogicznej
indywidualnej i środowiskowej. Podstawowe opisy diagnostyczne
zaburzeń rozwoju dzieci i młodzieży – wybrane kategorie. Diagnoza
dziecka z niepełnosprawnością intelektualną.
7
Obowiązkowa:
E. Jarosz, E. Wysocka; Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe
problemy i rozwiązania, Warszawa 2006/201
E.Jarosz: Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Katowice
2007
B. Skałbania: Diagnostyka pedagogiczna, Kraków 2011
P. Kendall: Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, Gdańsk
2004
Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne
i terapeutyczne, pod red. B.Cytowskiej i B.Winczury, Kraków 2006
uzupełniającej
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Język
przedmiotu/modułu
kształcenia*)
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
Uzupełniająca:
M. Bogdanowicz: Psychologia kliniczna dziecka wieku przedszkolnego
, Warszawa 1986
J.Głodkowska: Poznanie ucznia szkoły specjalnej. Warszawa 1999
Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku przedszkolnym, pod red.
Z.Dołęgi, Katowice 2005
Cz. Kossakowski: Nauczanie i wychowanie osób lekko upośledzonych
umysłowo, Toruń 2001
Wczesna diagnoza i terapia dzieci z utrudnieniami w rozwoju.
Interdyscyplinarne
problemy,
pod
red.
J.Kruk-Lasockiej,
M.Sekułowicz, Wrocław 2004.
Dziecko niepełnosprawne w rodzinie i szkole, pod red.
E.Minczakiewicz, Kraków 2002.
Profilaktyka z elementami poradnictwa i wczesnego wsparcia osób
niepełnosprawnych
polski
Nabycie praktycznej wiedzy z zakresu pediatrii
I semestr
ćwiczenia
Podstawowe wiadomości z zakresu profilaktyki
w chorobach dziecięcych.
oraz poradnictwa
10 ćw.
3
Praktyczne wykłady, ćwiczenia, dodatkowo używanie filmów
dydaktycznych (z zakresu zabiegów reanimacyjnych w pediatrii)
Zaliczenie obejmujące ocenę wiedzy nabytej w trakcie zajęć.
Zaliczenie obejmujące ocenę wiedzy nabytej w trakcie zajęć.
8
zaliczenia
Zagadnienia :
- Rozwój psychoruchowy dziecka – od wieku niemowlęcego do okresu
dojrzewania,
- Nieprawidłowości w rozwoju psychoruchowym –
schorzenia- mózgowe porażenie dziecięce, Zespół Downa,
wybrane
- Autyzm, zespół nadpobudliwości psychoruchowej, jadłowstręt
psychiczny,
- Wybrane choroby zakaźne,
- Żywienie dzieci i młodzieży.
Nieprawidłowe nawyki żywieniowe,
Treści
programowe
Niedożywienie
i
otyłość.
- Rola witamin,
- Choroby cywilizacyjne,
- Narkomania, alkoholizm, nikotynizm,
- Stany napadowe, padaczka,
- Postępowanie w stanach zagrożenia życia ( urazy -rany, złamania,
skręcenia, ciała obce w gałce ocznej, uchu, drogach oddechowych,
resuscytacja krążeniowo-oddechowa u dzieci i młodzieży, udar cieplny,
oparzenia, odmrożenia, zatrucia, odwodnienie),
- Astma oskrzelowa,
- Cukrzyca,
- Treść wykładów
uzupełniającej
- „Pediatria” B.Kubicka
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Podstawy prawne funkcjonowania osób niepełnosprawnych
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Semestr,
w
którym
-„Żywienie dzieci zdrowych i chorych.” J.Socha.
Słuchacz ma elementarną wiedzę dotycząca podstawowych instytucji
prawnych.
Słuchacz
potrafi
odnieść
system
normatywny
zawarty
w ustawodawstwie do działalności pedagogicznej.
Słuchacz potrafi prawidłowo analizować i interpretować przepisy prawa
w działaniach pomocowych i edukacyjnych.
I semestr
Wykład
Brak
9
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
/modułu kształcenia*)
przedmiotu
uzupełniającej
Nazwa przedmiotu/modułu
kształcenia*)
Język przedmiotu/modułu
kształcenia*)
5 wykłady
2
Metoda słowna-poglądowa
Test lub opracowanie tematu zaliczeniowego
Test lub egzamin ustny
zaliczenie
Wstęp do prawoznawstwa:
- przepis prawa,
- system prawa,
- sposoby powstawania prawa,
- obowiązywanie prawa,
- podmioty prawa,
- stosowanie prawa,
- wykładnia prawa,
Podstawowe
regulacje
dotyczące
funkcjonowania
osób
niepełnosprawnych.
Nowacki Jan, Tobor Zygmunt: Wstęp do prawoznawstwa. Katowice
1999 lub nowsze.
Aktualne ustawodawstwo w zakresie pomocy społecznej.
Korygowanie zaburzeń i wad mowy u osób z niepełnosprawnością
intelektualną
polski
Słuchacz ma wiedzę dotyczącą procesów komunikowania
interpersonalnego i społecznego ich prawidłowości i zakłóceń
z osobami niepełnosprawnymi, zna deficyty w zakresie komunikacji
u tychże osób oraz metody jej usprawniania (komunikacja alternatywna)
Słuchacz zna podstawy diagnostyki logopedycznej: cele, zasady i formy
pracy
Efekty kształcenia dla
społeczne)
Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu
analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, diagnozowania i
prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań
praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności
pedagogicznej
analizowania, interpretowania oraz projektowania strategii działań
logopedycznych; potrafi generować rozwiązania konkretnych
problemów logopedycznych i prognozować przebieg ich rozwiązania
oraz przewidywać skutki planowanych działań
Słuchacz jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach
10
organizacyjnych i instytucjach realizujących działania na rzecz osób
niepełnosprawnych i zdolny do porozumiewania się z osobami
będącymi i nie będącymi specjalistami w tejże dziedzinie
Semestr, w którym
dydaktycznych wymagających
Sposób weryfikacji efektów
kształcenia uzyskanych przez
słuchaczy
Forma i warunki zaliczenia
dopuszczenia do egzaminu,
zaliczenia
I semestr
ćwiczenia
Brak wymagań
10 ćw.
4
Metody podające, praktycznego działania - warsztaty
Przygotowanie warsztatów i prezentacji, opracowanie konspektu do
zajęć terapeutycznych do wybranego przypadku wraz ze środkami
dydaktycznymi.
Zaliczenie z oceną
i prezentacji
na
podstawie przygotowanych
warsztatów
Treści programowe
Zapoznanie się z zasadami diagnozowania zaburzeń mowy oraz
metodami i sposobami prowadzenia terapii z osobami z
niepełnosprawnością intelektualną oraz z zaburzeniami złożonymi.
Nabycie podstawowej wiedzy z zakresu prowadzenia grup wsparcia,
a także zasad profilaktyki logopedycznej. Poznanie metod i zasad
alternatywnych form komunikacji. Zalecana wiedza z zakresu
logopedii, psychologii rozwojowej, pediatrii, socjologii, neurologii.
uzupełniającej
T. Gałkowski, T. Tarkowski, T. Zaleski: Diagnoza i terapia zaburzeń
mowy. Lublin 1993
T. Galkowski, G. Jastrzębowska.: Logopedia – pytania i odpowiedzi.
Opole 1999
M. Piszczek (red): Metody komunikacji alternatywnej w pracy z
osobami niepełnosprawnymi. Warszawa 1997
A. Pruszewicz: Foniatria kliniczna. Warszawa 1996
H. Rodak: Terapia dziecka z wadą wymowy. Warszawa 1994
B. Rocławski: Opieka logopedyczna od poczęcia. Gdańsk 1993
E. Stecko: Wczesne rozpoznawanie i leczenie zaburzeń mowy. Lublin
1991
B. Szczepankowski: Podstawy języka migowego. Warszawa 1988
Materiały szkoleniow Bliss Symbolics Comunoication oraz Materiały
szkoleniowe z kursów języka migowego języka makaton i
fonogestów
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Emisja głosu
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
11
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Posiada podstawową wiedzę z podstaw funkcjonowania narządu głosu
i słuchu, zna zasady profilaktyki i higieny głosu, wie jak posługiwać się
głosem w oparciu o zasady prawidłowej fonacji , oddychania,
artykulacji i rezonansu, ma umiejętność eliminowania zbędnych napięć
fonacyjnych, posiada umiejętność dostrzegania i diagnozowania
elementów techniki prawidłowego posługiwania się głosem i potrafi
zastosować adekwatne ćwiczenia usprawniające, jest świadomy wagi
prawidłowego posługiwania się głosem w obszarze wartości
poznawczych, kształcących, wychowawczych i profilaktycznych;
rozumie potrzebę rozwijania, uzupełniania i doskonalenia wiedzy
i umiejętności – samokształcenie w zakresie warsztatu głosowego
nauczyciela.
I semestr
ćwiczenia
Podstawowe umiejętności
i kontroli słuchowej.
10 godzin
w zakresie posługiwania się głosem
2
Wykład informacyjny, prezentacja, ćwiczenia praktyczne odnoszące się
do realizowanego obszaru tematycznego; komentarz prowadzącego,
odpowiedzi na pytania i wyjaśnianie problemów pojawiających się
w ćwiczeniach.
Ocena uczestnictwa słuchacza w zajęciach: aktywność uczestnictwa
w zajęciach w obszarze rzetelności realizacji zadań emisyjnych na
bazie wiedzy przedmiotowej (dokonywana na bieżąco).
Ocena wiedzy i umiejętności w obszarze projektowania ćwiczeń
adekwatnych do wskazanego obszaru techniki emisyjnej.
Zaliczenie
Oceny cząstkowe realizacji ćwiczeń – zadań emisyjnych adekwatnych
do realizowanego tematu zajęć. Prezentacja wykonawcza
indywidualnego projektu emisyjnego.
1. Problematyka
powszechnego
kształcenia
głosu-cel
i wartości, zalety prawidłowej emisji, różnice między mową
a śpiewem.
2. Praca nad instrumentem głosowym – elementy techniki.
3. Podstawy emisji -kontrola i pozycja głosu.
Treści
programowe
4. Budowa i działanie narządu głosu i słuchu w ujęciu
funkcjonalnym, usprawnianie mechanizmu głosowego,
techniki likwidowania napięć fonacyjnych.
5. Ćwiczenia gimnastyki aparatu głosowego, postawa.
6. Fonacja – ruchy krtani, podniebienie miękkie i jego
ruchomość, obniżania żuchwy, usprawnianie języka, błędy
fonacji.
7. Oddychanie, kształcenie oddechu dynamicznego.
12
8. Rezonans i rejestr – uaktywnianie rezonatorów, mormorando
9. Artykulacja i dykcja.
10. Profilaktyka i higiena głosu.
uzupełniającej
Pawłowski Z., Emisja głosu, funkcja, diagnostyka, pedagogizacja.
Warszawa 2009.
Sobierajska H., Uczymy się śpiewać. Warszawa 1972.
Suchanek A., Powszechne kształcenie głosu jako problem
pedagogiczny. Katowice 1994.
Śliwińska –Kowalska M., Głos narzędziem pracy nauczyciela. Gdańsk
1999.
Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie. Kraków 1998.
Wieczorkiewicz B., Sztuka mówienia. Warszawa 1998.
Zielińska H., Kształcenie głosu. Lublin 1996.
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Społeczno
psychologiczna
z niepełnosprawnością intelektualną
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
charakterystyka
dziecka
Posiada wiedzę na temat funkcjonowania w zakresie sfery poznawczej,
emocjonalnej, społecznej i motorycznej osób charakteryzujących się
niepełnosprawnością intelektualną.
Potrafi różnicować specyficzne cechy dla danej niepełnosprawności
intelektualnej.
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Posiada umiejętność aplikowania wiedzy teoretycznej z zakresu
podstawowych dziedzin psychopedagogiki do opisu, wyjaśniania
i interpretowania oraz rozwiązywania problemów odnoszących się do
konkretnych sytuacji klinicznych w postępowaniem z pacjentem
charakteryzującym się niepełnosprawnością intelektualną
W oparciu o zebrane i właściwie zinterpretowane dane potrafi podjąć
odpowiednie decyzje odnoszące się do trafnego doboru metod pracy
klinicznej i terapeutycznej oraz zaplanowania ich przebiegu (ze
szczególnym uwzględnieniem indywidualnych zasobów pacjenta).
Posiada umiejętność identyfikowania problemów
wymagających
współpracy interdyscyplinarnej oraz przygotowanie do współdziałania
ze specjalistami z innych dziedzin
Posiada umiejętności komunikacyjne i interpersonalne, umożliwiające
pracę z jednostkami oraz pracę w zespole i podejmowanie wspólnych
działań, przy wykorzystaniu standardów etycznych wiążących się
z wykonywaniem zawodu .
Semestr,
w
którym
I semestr
Wykład / ćw
13
brak
dydaktycznych
wymagających
5 w. / 10 ćw
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
4
Wykłady przygotowane w formie prezentacji multimedialnych. Analiza
indywidualnych przypadków.
Przygotowanie w formie pisemnej propozycji oddziaływań
psychopedagogicznych dla wskazanych indywidualnych przypadków
Zaliczenie
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Opracowanie
programów
stymulacji
rozwoju
dziecka
charakteryzującego się niepełnosprawnością intelektualną w oparciu o
wiedze teoretyczną, wykorzystanie metod diagnostycznych oraz metod
terapeutycznych.
Rozważania
definicyjne na temat: zdrowia, patologii rozwoju,
upośledzenia jego przyczyn. Klasyfikacja niepełnosprawności
intelektualnej – kryteria kliniczne i diagnostyczne.
Specyfika
funkcjonowania
osób
charakteryzujących
się
niepełnosprawnością intelektualna w stopniu lekkim, umiarkowanym,
znacznym lub głębokim w zakresie funkcji poznawczych,
emocjonalnych, społecznych i motorycznych
Treści
programowe
Różnicowanie specyficznych cech występujących u osób autystycznych
ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju poznawczego, emocjonalnego
o społecznego.
Specyfika funkcjonowania dzieci z MPD oraz dzieci z zaburzeniami
sprzężonymi ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju funkcji
poznawczych, motorycznych i emocjonalnych.
Ukazanie specyfiki rozwoju dziecka zaburzonego w parciu o teorie
rozwoju Piageta.
Zapoznanie
się
z
techniką
budowania
programów
psychopedagogicznych dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie
różnej etiologii zaburzenia. Analiza indywidualnych przypadków
uzupełniającej
W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, WNU im. A. Mickiewicza,
Poznań 1997, s. 8.
D. Deutsch Smith (red.)., red. nauk. A. Firkowska – Mankiewicz i G.
Szumski, Pedagogika Specjalna. Podręcznik Akademicki, Tom I,
Rozdział I: Kontekst pedagogiki specjalnej – czas walki o równe szanse,
Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2009, s. 34.
A. Zawiślak, Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej, O. W..
„Impuls”, Kraków 2009, s. 117.
A. Maciarz, Mały leksykon pedagoga specjalnego, O. W. „Impuls”,
Kraków 2005, s. 81.
J. Sowa, Pedagogika specjalna w zarysie, Wyd. Oświatowe FOSZE,
Rzeszów 1997, s. 135.
E. M. Kulesza, Rozwój poznawczy dzieci z lekkim i umiarkowanym
stopniem upośledzenia umysłowego – diagnoza i wspomaganie. Studia
empiryczne, Wyd. APS, Warszawa 2004, s. 25.
14
A. Tomkiewicz – Bętkowska, A. Krztoń, ABC pedagoga specjalnego,
O. W. „Impuls”, Kraków 2007, s. 20.
J. Wyczesany, Pedagogika upośledzonych umysłowo. Wybrane , O. W.
„Impuls”, Kraków 2006, s. 18.
R. Szczepanik, Elementy pedagogiki specjalnej, Wyd. Wyższej Szkoły
Humanistyczno – Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2007, s. 42.
U. Frith (red.), Autyzm i Zespół Aspergera, Wyd. Lekarskie PZWL,
Warszawa 2005, s. 18.
A. Maciarz, Trudne dzieciństwo i rodzicielstwo, Wyd. Akademickie
„Żak”, Warszawa 2009, s. 115.
Por. D. Deutsch Smith, Rozdział VI: Spektrum zaburzeń autystycznych,
s. 272
E. Pisula, D. Danielewicz (red.), Wybrane formy terapii i rehabilitacji
osób z autyzmem, O. W. „Impuls”, Kraków 2005, s.
Por. E. Pisula, Łagodny kraniec autystycznego spektrum – specyfika
pracy z dobrze funkcjonującymi dziećmi z autyzmem i dziećmi
z zespołem Aspergera, w: Wybrane problemy pedagogiki specjalnej.
Teoria, diagnoza, terapia. pod red. M. Sekułowicz, Wyd. Nauk.
Dolnośląskiej Szk. Wyż. Eduk. TWP, Wrocław 2006, s. 117.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów
z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym
w szkołach podstawowych i gimnazjach.
Wł. i J. Pileccy, Stymulacja psychoruchowego rozwoju dzieci
o obniżonej sprawności umysłowej, Wyd. Naukowe Akademii
Pedagogicznej, Kraków 2008, s. 11.
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Metodyka nauczania osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu
lekkim
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
 Znajomość metod, zasad i sposobów doboru treści metodycznych
 Umiejętność projektowania toku zajęć z dzieckiem
 umiejętność dostosowania wymogów procesu dydaktycznego do
możliwości ucznia z niepełnosprawnością intelektualną
 wypracowanie aktywnej postawy z zakresie reagowania na
problemy dziecka i sytuacje trudne
 rozwój i kształtowanie postawy empatycznej
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Słuchacz zna cele nauczania i wychowania w szkole specjalnej dla
lekko upośledzonych umysłowo oraz organizację nauczania
i wychowania.
Rozumie pojęcie kształcenie zintegrowane, zna założenia teoretyczne,
organizację i przebieg pracy w poszczególnych ogniwach metody
ośrodków pracy.
Zna przedmiot i zadania metodyki nauczania blokowego - organizacja
pracy. Cele i treści nauczania bloków przedmiotowych
i poszczególnych przedmiotów w szkole specjalnej.
Jest świadomy rudności w nauczaniu wynikających z cech
psychofizycznych uczniów upośledzonych umysłowo .
Zna specyfikę i zadania gimnazjum specjalnego, organizację nauczania
i wychowania
15
Semestr,
w
którym
Rozumie konieczność wprowadzanie w życie społeczne uczniów
niepełnosprawnych intelektualnie.
I semestr
Wykład/ ćw
Wiedza i orientacja w zakresie dydaktyki ogólnej
Znajomość treści metodycznych wynikających
ministerialnych dla osób upośledzonych
z
programów
Znajomość procesów orientacyjno – poznawczych i charakterystyki
osób z niepełnosprawnością intelektuaną
Studia mgr z przygotowanie pedagogicznym, wskazana praktyka
w zawodzie nauczyciela.
dydaktycznych
wymagających
10 w / 15 ćw
5
Wykład połączony z prezentacją multimedialną
Dyskusja panelowa
Metody oparte na oglądzie – pokaz, film, tablice
Metody oparte na słowie – dyskusja, opis, opowiadanie, wykład
Metody oparte na działaniu – zajęcia praktyczne
test egzaminacyjny
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Opracowanie w grupach scenariusza zajęć (ocena)
Rozwiązywanie zadanego problemu – w grupach
Wymiana poglądów - dyskusja
Egzamin
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
Obecność na wykładzie
Analiza literatury
1. Zakresy i standardy oddziaływań rewalidacyjnych wobec
dzieci z lekkim upośledzeniem umysłowym.
2. Analiza pojęcia rozwoju dzieci lekko upośledzonych we
współczesnej pedagogice.
3. Znaczenie diagnozowania w planowaniu i prowadzeniu pracy
rewalidacyjno-dydaktycznej z dzieckiem upośledzonym.
4. Zasady i metody pracy z dzieckiem upośledzonym w stopniu
lekkim.
5. Metody stymulujące
w
nauczaniu
dziecka
lekko
upośledzonego.
16
6. Analiza metody ośrodków pracy.
7. Analiza programów nauczania i kształcenia specjalnego
w zakresie szkoły podstawowej.
uzupełniającej
8. Cele nauczania i wychowania w szkole specjalnej dla lekko
upośledzonych umysłowo.
9. Organizacja nauczania i wychowania w szkole podstawowej
specjalnej:
 poziomy nauczania
 plan nauczania
 dobór metod , form i środków dydaktycznych
do realizacji zadań szkoły podstawowej specjalnej.
10. Koncepcja wielostronnego kształcenia w szkole podstawowej
specjalnej – realizacja podstawy programowej dla szkół
ogólnokształcących.
I.
Specyfika kształcenia zintegrowanego w szkole specjalnej.
II.
Metodyka nauczania blokowego / wybrane zagadnienia /
uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim w szkole
specjalnej
III.
Metodyka nauczania i wychowania dzieci upośledzonych
umysłowo w stopniu lekkim w gimnazjum specjalnym .
IV.
Metodyka nauczania i wychowania dzieci upośledzonych
umysłowo w stopniu lekkim w zasadniczej szkole specjalnej
Głodkowska J.: Poznanie ucznia szkoły specjalnej, warszawa 2000
Goleman D.: Inteligencja emocjonalna, Poznań 1998
Ministerialny program podstawowej szkoły specjalnej oraz
program gimnazjum specjalnego
Nauczanie i wychowanie osób lekko upośledzonych umysłowo red. Cz.
Kosakowski, Warszawa 2001
Uczę metodą ośrodków pracy red. I.Kosińska, A.Polak, P.Żiżka,
Warszawa 1999
Janina Doroszewska , Pedagogika Specjalna, Zakład Narodowy im.
Ossolińskich 1989r
Janina Wyczesany Oligofrenopedagogika, Oficyna wydawnicza Impuls,
Kraków 1989r
Małgorzata Kościelska Oblicza upośledzenia, PWN Warszawa 1998r
Helena Siwek Możliwości matematyczne uczniów szkoły specjalnej
WSiP W-wa 1992r
Edyta Kruszczyk-Kolczyńska Dzieci ze specyficznymi trudnościami w
uczeniu się matematyki, WSiP Warszawa 1994r
Irena Czjkowska, Kazimierz Herda , Zajęcia korekcyjne kompensacyjno w szkole WSiP Warszawa 1989r
Anna Konińska, Anna Polak, Dorota Żiżka – Uczę metodą ośrodków
pracy WSiP Warszawa 1999r
Program nauczania Szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów
upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim I i II etap edukacyjny –
praca zbiorowa WSiP Warszawa 2001
Program nauczania Gimnazjum specjalnego dla uczniów upośledzonych
umysłowo w stopniu lekkim III etap edukacyjny- praca zbiorowa WSiP
Warszawa 2001
Uczenie metoda projektów – pod red. B.D. Gołębniak WSiP Warszawa
1994r
17
H. Moroz - Gry i zabawy dydaktyczne Polska Oficyna Wydawnicza
BAW Warszawa 1991r
Zarys terapii dziecka - B. Kaja Akademia Bydgoska 2001r
Socjoterapia – pod red. K. Sawickiej CMPPP Warszawa 1999 r
Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów – E. Szopler,
R.J.Reichler, M.Lansing SPOA Gdańsk 1995 r
Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – MEN Warszawa
2010 r
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Metodyka pracy z osobami z głębszą niepełnosprawnością intelektualną
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Słuchacz zna elementarna terminologię z zakresu pedagogiki specjalnej
dotyczącą osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną oraz pracy
rewalidacyjno-edukacyjno-wychowawczej.
Słuchacz ma podstawową wiedzę na temat rozwoju intelektualnego,
psychologicznego
oraz
społecznego
uczniów
z
głębszą
niepełnosprawnością intelektualną chowawczej.
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Słuchacz ma podstawową wiedzę na temat poziomu komunikacji
uczniów z głębszą niepełnosprawnością intelektualną oraz zasad
komunikowania się z nimi, zna metody wspomagające proces
komunikacji.
Słuchacz potrafi zastosować wybrane metody stosowane w edukacji,
rewalidacji i wychowaniu uczniów z głębszą niepełnosprawnością
intelektualną.
Słuchacz potrafi wspierać samodzielność w poznawaniu świata
uczniów z głębszą niepełnosprawnością intelektualną oraz uświadamiać
rodziców/wychowawców, opiekunów o potrzebie ich ciągłego
i możliwie wszechstronnego rozwoju.
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Słuchacz odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy
w zespołach uczniów z głębszą niepełnosprawnością intelektualną.
I semestr
Ćwiczenia/ wykład
Brak wymagań
10 wykład/ 15 ćw
5
Stosowane metody nauczania:
Aktywizujące, ćwiczeniowe, poszukujące, dyskusje , warsztatowe,
18
waloryzacyjne
Formy zajęć: indywidualna jednolita i niejednolita, grupowa jednolita
i niejednolita
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Kolokwium, prezentacja wybranej metody pracy
Egzamin
1.
Charakterystyka osób głębiej upośledzonych umysłowo
2.
Diagnoza funkcjonalna dziecka z głębszą niepełnosprawnością
intelektualną.
3.
Komunikacja u osób głębiej upośledzonych.
 zasady komunikacji z osobami głębiej niepełnosprawnymi
intelektualnie
 metody komunikacji alternatywnej.
4.
Wybrane metody pracy
 podstawy pracy: praca na odruchach, praca na poziomie
elementarnych odruchów dowolnych
Treści
programowe
 metoda porannego kręgu
 ustno-twarzowa terapia regulacyjna Castillo-Moralesa
 zajęcia muzyczno-ruchowe
 metoda świąt
 metoda F.Affolter
 Integracja Sensoryczna
 Metoda Aktywności CH. Knilla
 Snoezelen-Sala Doświadczania Świata
 Ruch Rozwijający Weroniki Sherborne
5.
Konstruowanie
wychowawczego.
indywidualnego
programu
rewalidacyjno-
1.
Bogdanowicz, Kisiel, Przasnyska, Metoda W. Sherborne
w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, W-wa 1992.
2.
Kielin J., Rozwój daje radość, Terapia dzieci z upośledzeniem
głębokim, Gdańsk 2000.
uzupełniającej
3.
Olechnowicz M., Wyzwalanie dzieci głębiej upośledzonych
umysłowo, W-wa 1994.
4.
Petlewska
H.,
w Przedszkolu” 6/98
Głęboko
samotność,
„Wychowanie
5.
Żyta A., Modele kompleksowej rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego w świetle doświadczeń, „Wychowanie na co dzień”
.
19
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Kształcenie integracyjne dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością
intelektualną
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Celem realizowanych zajęć jest zapoznanie słuchaczy z genezą idei
integracji osób o specyficznych potrzebach edukacyjnych w szkole
i środowisku lokalnym, współczesnych próbach i barierach jej realizacji,
ukazanie możliwości podejmowania działań na rzecz integracji osób
niepełnosprawnych w szkole, przedszkolu i środowisku lokalnym.
Po zakończeniu zajęć słuchacze powinni umieć zaplanować,
zorganizować i dokonać ewaluacji zajęć w grupie integracyjnej.
Semestr,
w
którym
I semestr
ćwiczenia
Podstawy wiedzy z zakresu pedagogiki specjalnej
dydaktycznych
wymagających
15 ćw.
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
5
Metody nauczania przez przyswajanie, nauczania poszukującego,
uczenia się we współpracy I uczenia się myślenia metaforami.
Ocenie będą podlegały: opanowanie przez słuchaczy podstaw
teoretycznych przedmiotu (na bieżąco), prace wykonywane podczas
zajęć oraz praca zaliczeniowa.
Ocenie będą podlegały: opanowanie przez słuchaczy podstaw
teoretycznych przedmiotu oraz umiejętność zaplanowania zajęć
integracyjnych zaliczenie z oceną
Warunkiem uzyskania zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen
z bieżących prac indywidualnych i zespołowych oraz pracy
zaliczeniowej (scenariusz zajęć integracyjnych).
zaliczenie z oceną
Teoretyczne i prawne podstawy kształcenia integracyjnego w Polsce.
Rola szkoły i przedszkola w realizacji idei integracji. Integracja,
segregacja, pseudointegracja (pozorna integracja) - opinie nauczycieli,
rodziców i uczniów na temat integracji osób o specyficznych
możliwościach. Organizacja procesu kształcenia w placówkach
integracyjnych. Uczestnicy procesu integracji w placówkach
opiekuńczo – wychowawczych (grupa rówieśnicza; grono
pedagogiczne, pracownicy administracji; rodzice). Formy i metody
pracy w zespołach integracyjnych. Program wychowawczy w zespołach
integracyjnych. Efektywność kształcenia integracyjnego. Ukryty
program integracji w szkole polskiej. Funkcjonowanie społeczne osób
niepełnosprawnych w klasach integracyjnych. Współpraca przedszkoli,
20
szkół i organizacji pozarządowych w zakresie integracji osób
niepełnosprawnych.
Literatura obowiązkowa:
Biblioteczka Reformy z.35 MEN
i specjalnym. Warszawa 2001.
o
kształceniu
integracyjnym
Dziecko niepełnosprawne w rodzinie i szkole. Red. E.Minczakiewicz.
Kraków 2002.
Flanczewska M.: Wychowanie do integracji jako zadanie w procesie
kształcenia nauczycieli i uczniów. W: Dziecko niepełnosprawne w
rodzinie i szkole. Red. E.Minczakiewicz. Kraków 2002.
Flis R.: Praca w klasie integracyjnej: materiały pomocnicze dla
nauczycieli klas I-III szkoły podstawowej. Kraków 2005.
Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach
społecznych. Red. Z.Kazanowski, D.Osik-Chudowolska. Lublin 2003.
Integracja społeczna. Praktyczne próby wdrażania. Red. D.Al-Kamisy.
Warszawa 2002.
Krause A.: Człowiek niepełnosprawny wobec przeobrażeń społecznych.
Wyd. II. Kraków 2005.
Kultura a integracja – sztuka wobec niepełnosprawności. Red.
G.Szafraniec. Katowice 2004.
uzupełniającej
Wczesna diagnoza i terapia dzieci z utrudnieniami w rozwoju. Interdyscyplinarne problemy. Red. J.Kruk-Lasocka, M.Sekułowicz.
Wrocław 2004.
Smykowska D.: Współpraca szkoły z rodziną w zaspokajaniu potrzeb
rozwojowych dziecka z lekkim upośledzeniem umysłowym. Kraków
2005.
O’Regan, Fintan J.: Jak pracować z dziećmi o specyficznych potrzebach
edukacyjnych. Warszawa 2005.
Szczygieł D.: Jak pracować z dzieckiem niepełnosprawnym? Wyd. III.
Kraków 2005.
Terapia pedagogiczna. Zagadnienia praktyczne i propozycje zajęć. T.II.
Red. E.M.Skorek. Wyd.II. Kraków 2005.
Literatura uzupełniająca:
Aktualne problemy wspomagania rozwoju dzieci niepełnosprawnych.
Red. St.Mihilewicz. Kraków 2000.
Błońska-Charchut J., Wendreńska I.: Przegląd Zespołów Artystycznych
Szkół Specjalnych w Tychach – kilka refleksji. W: Ekspresja twórcza
dziecka. Konteksty – inspiracje – obszary realizacji. Red. K.Krasoń,
B.Domagała. Katowice 2004.
Dorosłość, niepełnosprawność, czas współczesny. Red. K.D.Rzedzicka,
A.Kobylańska. Kraków 2003.
Franczyk A., Krajewska K.: Skarbiec nauczyciela terapeuty. Kraków
2005.
21
Niepełnosprawni czy sprawni inaczej – partnerstwo zamiast wykluczenia społecznego. Red. E.Nycz. Opole 2003.
Niepełnosprawni na progu wejścia Polski do Unii Europejskiej. Red.
H.Waszkowski. Warszawa, Rzeszów 2004.
Niepełnosprawni razem w Unii Europejskiej.
W.Janocha. Kielce 2003.
Red. P.Michalec,
Niepełnosprawność intelektualna a style życia. Red. A.Gustavsson,
J.Tøssebro, E.Zakrzewska-Manterys. Warszawa 2003.
Rubaj E., Stanasiuk M.: Niepełnosprawni w społeczeństwie. Bełchatów
2003.
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Rewalidacja indywidualna
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Słuchacz zna elementarną terminologię używaną w rewalidacji
Słuchacz
ma podstawową wiedzę o uczestnikach działalności
edukacyjnych, wychowawczej i opiekuńczej,
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Słuchacz potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur
i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z różnymi sferami
działalności pedagogiczno- rewalidacyjnej
Semestr,
w
którym
I semestr
ćwiczenia
Brak wymagań
dydaktycznych
wymagających
15 ćw.
5
Warsztat, pokaz, prezentacja multimedialna
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Test wiadomości
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
Zaliczenie z oceną
Aktywne uczestnictwo w zajęciach, pozytywne wyniki z testu
wiadomości
Zaliczenie z oceną

Pojęcie, kierunki i zasady rewalidacji. Podstawy procesu
diagnozowanie
dziecka
o
specjalnych
potrzebach
22
edukacyjnych.

Progi szkolne w karierze edukacyjnej ucznia o specjalnych
potrzebach edukacyjnych

Interdyscyplinarne podejście wobec dziecka z zaburzeniami w
rozwoju. Wiodące ośrodki diagnostyczne, terapeutyczne,
rehabilitacyjne, rewalidacyjne w Polsce.

Rola rodziców w procesie rewalidacji dziecka.

Wybrane metody rewalidacyjne i relaksacyjne

Schematy
scenariusza
zajęć
rehabilitacyjnych,
terapeutyczno
–
prowadzenie zajęć
rewalidacyjnych,
wychowawczych-
Cytowska B.Wilczura.B.: (2006) Wczesna interwencja i wspomaganie
rozwoju małego dziecka Wydawnictwo Impuls Kraków 2006
Dennison, P., DennisonG.: (2003). Kinezjologia edukacyjna dla dzieci.
Hannaford C.: (1998) Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł. Podstawy
kinezjologii edukacyjnej.
uzupełniającej
Hellbruge T.:
Rozwojowa.
(1995)
Monachijska
funkcjonalna
Diagnostyka
Kaja B.: (2001) Zarys terapii dziecka
Klaczak M. Majewicz P.: (2006) Diagnoza i rewalidacja dziecka ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Zabłocki, K.J.: Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii.
Warszawa 1998.
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD –
10. Badawcze kryteria diagnostyczne. Warszawa-Kraków-1998
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Psychologia kliniczna
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
W wyniku przeprowadzonych wykładów , słuchacz uzyska wiedzę
z zakresu objawów poszczególnych jednostek klinicznych i ich
przyczyn.
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Posiada umiejętności posługiwania się wiedzą teoretyczną do opisu
i wyjaśniania funkcjonowania jednostek, grup i społeczności w zakresie
będącym przedmiotem zainteresowań przedmiotu psychologii
klinicznej
Posiada umiejętności komunikacyjne i interpersonalne, jest otwarty na
23
pracę zarówno z jednostkami, jak i grupami w zróżnicowanych
środowiskach i kontekstach społecznych.
W wyniku przeprowadzonych zajęć , słuchacz powinien być w stanie:
opisywać osiowe objawy wybranych jednostek klinicznych, rozróżniać
ich specyfikę choroby i przebieg, wytłumaczyć etiologię i mechanizm
powstawania zaburzeń.
W wyniku przeprowadzonych zajęć słuchacz powinien umieć:
zanalizować zachowanie jednostki w obecnej sytuacji, w grupie, odnieś
formę tych zachowań do przeszłych doświadczeń, łączyć objawy,
symptomy pozwalające określić jednostkę kliniczną. Ukierunkować do
odpowiedniej instytucji leczniczo-terapeutycznej.
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
Wyrażenia pomocne w opisie postaw: krytycyzm wobec siebie i własnej
niewiedzy, wrażliwość na potrzeby i stany emocjonalne innych, otwarty
na interlokutora z gotowością do pomocy i podejmowania nowych
zadań. Świadomy własnych problemów i sposobów radzenia sobie
z nimi. Jest aktywny w zakresie dostrzegania problemów
i proponowania rozwiązań w obszarach psychologii klinicznej.
II semestr
Wykład / Ćwiczenia
Wiedza z zakresu psychologii ogólnej tj. psychologii procesów
poznawczych, emocji i motywacji oraz z zakresu psychologii rozwoju
człowieka, faz i kryzysów rozwojowych.
10 godz. wykładu / 10 godzin ćwiczeń
3
wykład, dyskusja, prezentacja
prezentacje multimedialne
klinicznych
studiów
przypadku,
Sprawdzenie zrozumienia treści wykładu w formie dyskusji, egzaminu
kolokwium zaliczeniowe
Zaliczenie, analiza studium przypadku pod kątem wiodących objawów
wybranych jednostek klinicznych
Teoretyczne problemy psychologii klinicznej, podstawowe definicje ,
rozumienie pojęcia normy i patologii w psychiatrii i psychologii.
Ogólna klasyfikacja zaburzeń psychicznych, etiologia i diagnoza
nozologiczna. Pojecie objawu psychopatologicznego. Zaburzenia
procesów poznawczych: spostrzegania, pamięci, uwagi, myślenia.
Psychopatologia emocji. Zaburzenia aktywności, działań ruchowych
i świadomości.
Zaburzenia nerwicowe w klasyfikacjach psychiatrycznych (ujęcie
tradycyjne i współczesne DSM IV i I CD-10), etiologia, patogeneza,
24
postacie zaburzeń nerwicowych i ogólna symptomatologia.
Zaburzenia psychosomatyczne (podejście historyczne i podstawowe
współczesne
teorie
tłumaczące
powstawanie
chorób
psychosomatycznych (teoria resomatyzacji i desomatyzacji),specyfika
struktury osobowości, podstawowe symptomy chorobowe
i ich
leczenie. Zaburzenia osobowości, zagadnienia ogólne i wyjaśnienie
podstawowych pojęć. Psychopatia- charakterystyka. Zaburzenia
afektywne – przegląd stanowisk
teoretycznych wyjaśniających
pochodzenie zaburzeń depresyjnych. Zaburzenia psychotyczne
charakterystyka
podstawowych
psychoz
(schizofrenii).
Symptomatologia i metody leczenia- wieloaspektowy charakter pomocy
psychologicznej choremu i jego rodzinie w środowisku.

Psychologia kliniczna w kontekście praktyki - rola i zadania
psychologa klinicznego w różnych dziedzinach medycyny,
pedagogiki, prawa.

Koncepcje normy, zdrowia psychicznego i patologii
w psychologii klinicznej. Modele klasyfikacji zaburzeń według
ICD-10 i DSM-IV.

Pojecie sytuacji trudnej i stresu w literaturze tematu. Uraz
psychiczny, jako szczególny rodzaj sytuacji trudnej.
Symptomatologia i psychologiczne mechanizmy rozwoju
stresu pourazowego.

Lęki i zaburzenia nerwicowe. Koncepcje zaburzeń lękowych.
Mechanizm
patogenezy-funkcje leku i strachu. Postaci
zaburzeń nerwicowych i ogólna symptomatologia. Modele
terapeutyczne
w
świetle
współczesnej
literatury
psychologiczno-psychiatrycznej.

Zaburzenia osobowości. Klasyfikacja
osobowości. Koncepcje genezy i terapii

Psychozy endogenne, egzogenne i reaktywne. Klasyfikacja
psychoz. Pomoc psychologiczna.

Uzależnienie od alkoholu. Przyczyny uzależnienia. Fazy
rozwoju choroby alkoholowej. Psychofizyczne skutki
uzależnienia.
i
typy
zaburzeń
Aleksandrowicz J.(2000). Psychopatologia zaburzeń nerwicowych
i osobowości. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków
CarsonR.,Butcher J.,Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańskie
Wyd. Psychologiczne. Gdańsk
uzupełniającej
Cierpiałkowska L. (2004): Zaburzenia osobowości.
Wydawnictwo sUniwersytetu im. Adam Mickiewicza
Poznań,
Cierpiałkowska L.(2007): Psychopatologia. Warszawa, Wydawnictwo
Naukowe „ Scholar”
Goldstein E. (2003): Zaburzenia z pogranicza. Modele i techniki
kliniczne. Gdańsk. GWP
25
Jakubik A.( 1995): Zaburzenia osobowości. Warszawa. PZWL
Jakubik A.( 2008). Zaburzenia osobowości. Warszawa. PWN
Kaplan ,H., Sadock, B.J.(1995).Psychiatria kliniczna. Wrocław,
wyd.Urban and Urban
Klimasiński Krzysztof (2000): Elementy psychopatologii i psychologii
klinicznej. Kraków. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Millon T., Davis R. (2005). Zaburzenia osobowości we współczesnym
świecie. Instytut Psychologii Zdrowia, PTP. Warszawa
Pospiszyl K. (2000). Psychopatia. Warszawa. Wyd. Żak
Pużyński Stanisław (1993).Leksykon psychiatrii. Warszawa,PZWL.
Pużyński Stanisław (1996).Depresje i zaburzenia afektywne. Warszawa.
PZWL
Rosenhan D.l, Seligman E.P.(2003): Psychopatologia.
Polskie Towarzystwo Psychologiczne
Warszawa,
Robakowski J., Pużyński S., Wiórka J. (2010). Psychiatria. Podstawy
psychiatrii. Wrocław. Elsevier Urban & Partner
Rydzyński Z (2000). Psychiatria – podręcznik dla
Warszawa. PZWL
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Zaburzenia zachowania dzieci i młodzieży
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
psychologów.
Słuchacz zna etiologię i symptomatologię zaburzeń zachowania,
rozumie mechanizmy regulujące funkcję zachowania, potrafi
rozpoznawać podobne a jednak jakościowo różne rodzaje i formy
reakcji.
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Słuchacz ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania,
racjonalnego oceniania złożonych sytuacji edukacyjnych oraz
analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań.
Słuchacz ma świadomość poziomu wiedzy, jaką dysponuje i potrzeby
jej pogłębiania w celu rozwijania własnych umiejętności zawodowych.
Semestr,
w
którym
II semestr
Wykład autorski
Rodzaj i liczba
dydaktycznych
godzin zajęć
wymagających
26
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
10 godz. wykładu / 10 godzin ćwiczeń
4
metody poglądowe (prezentacje multimedialne), samodzielne
studiowanie literatury przedmiotu, ćwiczenia (dyskusja, pogadanka),
metody poglądowe (prezentacje multimedialne), samodzielne
studiowanie literatury przedmiotu.
Prace pisemne
Zaliczenie, obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach, prace
pisemne

Mechanizmy przystosowawcze a rozwój społeczny dzieci i
młodzieży,

Wykładnie teoretyczne dla zaburzeń zachowania ( zaburzenia
zachowania, niedostosowanie społeczne, dewiacje społeczne),
przyczyny, objawy.

Typologie, klasyfikacje zaburzeń zachowania wg DSM IV
i ICD-10,

Płaszczyzny niedostosowania społecznego.

Negatywizm szkolny, dynamika, struktura.

Diagnozowanie zaburzeń zachowania (procedury i metody
diagnostyczne), terapia zaburzeń zachowania, przesłanki
metodyczne.

Problematyka zaburzeń zachowania dzieci i młodzieży: aspekt
historyczny.

Proces przystosowania społecznego na tle rozwoju moralnospołecznego
dzieci
i
młodzieży.
Uwarunkowania
cywilizacyjno-kulturowe.

Wykładnie teoretyczne dla
społecznego
(definicyjne,
administracyjne).

Niedostosowanie społeczne, nieprzystosowanie społeczne,
demoralizacja,
zwichnięta
socjalizacja,
socjalizacja
antagonistyczno-destrukcyjna (uściślenia terminologiczne).

Etiologia i symptomatologia niedostosowania społecznego.

Płaszczyzny niedostosowania społecznego ze szczególnym
uwzględnieniem
przesłanek:
psychologicznych,
pedagogicznych, socjologicznych, prawnych i medycznych.

Typologie, klasyfikacje zaburzeń zachowania wg DSM IV
i ICD-10, stadia, rodzaje, stopnie niedostosowania
społecznego.
27
określenia niedostosowania
operacyjne,
behawioralne,
uzupełniającej
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Język
przedmiotu/modułu
kształcenia*)
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)

Niedostosowanie społeczne a inne zjawiska patologii
społecznej (zachowania agresywne, przemoc, przestępczość,
uzależnienia, prostytucja, zachowania suicydalne).

Diagnozowanie zaburzeń zachowania (procedury i metody
diagnostyczne).

Działania pedagogiczne podejmowane w przypadku
występowania zaburzeń zachowania (działania prewencyjne,
strategie interwencyjne, wspieranie, doradztwo pedagogiczne
i inne).

Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania
w ICD – 10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne.
Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut
Psychiatrii i Neurologii, Kraków – Warszawa 2000.

Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w
ICD – 10. Badawcze kryteria diagnostyczne. Wydawnictwo
Medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii,
Kraków – Warszawa 1998.

Radochoński
Mieczysław,
Psychopatologia
życia
emocjonalnego
dzieci
i
młodzieży.
Wydawnictwo
Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009.

Urban Bronisław, Zachowania dewiacyjne młodzieży
w interakcjach rówieśniczych. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2005.

Urban Bronisław, Stanik Jan. M., Resocjalizacja. Teoria
i praktyka pedagogiczna. Pedagogium Wyższa Szkoła
Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2007.

Stankowski
Adam,
Determinanty
niedostosowania
społecznego
dzieci
Wydawnictwo Gnome, Katowice 2002.

Stankowski Adam, Stankowska Natalia, Wybrane problemy
patologii społecznej i resocjalizacji. Aprint s.r.o., Žiar nad
Hronom 2006.
środowiskowe
i
młodzieży.
Psychiatria dzieci, młodzieży i osób dorosłych
polski
Zdobycie podstawowych wiadomości z dziedziny psychopatologii
i ogólnej orientacji w dziedzinie klasyfikacji zaburzeń psychicznych,
psychofarmakoterapii, psychoterapii i zasad kontaktu z pacjentem
28
psychiatrycznym.
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
II semestr
wykład
Brak wymagań
15 wykład
3
Wykład, prezentacje multimedialne, dyskusja
zaliczenie
Obecność i aktywne uczestnictwo
zaliczenie
Wprowadzenie do psychopatologii, zarys klasyfikacji zaburzeń
psychicznych, charakterystyka podstawowych grup zaburzeń
psychicznych: psychoz, zaburzeń afektywnych, nerwicowych,
zawiązanych ze stresem i pod postacią somatyczną, zaburzeń
organicznych,
rozwojowych;
podstawy
leczenia
zaburzeń
psychicznych- psychofarmakoterapia i psychologiczne metody leczenia.
Lektury dla studiów podyplomowych:
Obowiązkowe:
uzupełniającej
1.
Heizman J. (red.): Psychiatria. Podręcznik dla studiów
medycznych. PZWL, 2007
2.
Wilczek-Rużycka E.: Komunikowanie
psychicznie. CZELEJ, 2007.
3.
Koszewska i., Habrat- Pragłowska E.: O depresji, manii
i nawracających zaburzeniach nastroju. PZWL, 2003.
4.
Kratochvil S.: Podstawy psychoterapii. Zysk i s-ka, 2003.
5.
Aleksandrowicz J.: Psychopatologia zaburzeń nerwicowych
i osobowości. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,
2002.
6.
Bouras N., Hold G.: Zaburzenia psychiczne i zaburzenia
zachowania u osób niepełnosprawnych intelektualnie.
ELSEVIER, 2010.
7.
Parnowski T.: Choroba Alzheimera. PZWL, 2009.
się
z
chorym
Uzupełniające:
1.
Rybakowski J., Pużyński S., Wiórka J.: Psychiatria. Podstawy
psychiatrii T 1-3. ELSELVIER, 2010, 2011, 2012.
2.
Bilikiewicz A. (red): Psychiatria. Podręcznik dla studentów
29
medycyny. PZWL, 2009.
kształcenia*)
kształcenia*)
3.
Pużyński S.: Depresje i zaburzenia afektywne. PZWL, 2008.
4.
Koszewska I, Namysłowska I.: O depresji w ciąży i po
porodzie. PZWL, 2010.
5.
Kubitsky J.: Vademecum psychoterapeuty. PZWL, 2008.
6.
Kubitsky J.: Vademecum terapeuty rodzinnego. PZWL, 2010.
7.
Freyberg H., Schneider W., Stieglitz R.: PZWL, 2005.
Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób z niepełnosprawnością
intelektualną
polski
Słuchacz zna założenia postępowania rehabilitacyjnego: cele, zasady
i formy pracy
Słuchacz ma wiedzę o rodzajach więzi społecznych i rządzących nimi
prawidłowościach w odniesieniu do funkcjonowania społecznego osób
niepełnosprawnych w procesach integracji społecznej i zawodowej
społeczne)
analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, diagnozowania i
prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań
praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności
rehabilitacyjnej
analizowania, interpretowania oraz projektowania strategii działań
rehabilitacyjnych; potrafi generować rozwiązania konkretnych
problemów w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej
i prognozować przebieg ich rozwiązania oraz przewidywać skutki
planowanych działań
Jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach
organizacyjnych i instytucjach realizujących działania na rzecz osób
niepełnosprawnych i zdolny do porozumiewania się z osobami
będącymi i nie będącymi specjalistami w tejże dziedzinie
Semestr, w którym
II semestr
ćwiczenia
dydaktycznych wymagających
10 ćw.
5
30
słuchaczy
dopuszczenia do egzaminu,
zaliczenia
Treści programowe
uzupełniającej
Podające, praktycznego działania
Przygotowanie warsztatów i prezentacji oraz pracy pisemnej
Zaliczenie na podstawie przygotowanych warsztatów i prezentacji
Przyczyny niepełnosprawności. Rozważania pojęciowe. Opanowanie
metod
pracy
stosowanych
w
rehabilitacji
z
osobami
niepełnosprawnymi. Rola terapeuty oraz pracownika socjalnego.
Opanowanie podstawowych wiadomości i umiejętności stymulacji osób
niepełnosprawnych. Zalecana wiedza z zakresu pedagogiki specjalnej,
psychologii rozwojowej, rehabilitacji, neurologii, pediatrii.
Podstawy diagnostyki i rehabilitacji dzieci i młodzieży
niepełnosprawnej. Pod red: Cz. Szmigla T.I i II. Kraków 2001
R. Ossowski: Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji.
Bydgoszcz 1999
Rehabilitacja medyczna. Pod red: K. Milkowskiej i W. Degi. Warszawa
1998
Mózgowe porażenie dziecięce. Pod red: M. Michałowicza. Warszawa
1993
J. Kielin: Jak pracować z rodzicami dziecka upośledzonego. Gdańsk
2002
G. Doman: Jak postępować z dzieckiem z uszkodzeniem mózgu.
Poznań 1996
Problem podmiotowości człowieka w pedagogice specjalnej. Pod red:
H. Machera. Toruń 1998
Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Pod red: I Obuchowskiej.
Warszawa 1995
M. Kowalska-Kantyka: Sytuacja dzieci i młodzieży niepełnosprawnej
w okresie transformacji systemowej. Katowice 2000
Nazwa
przedmiotu/modułu
kształcenia*)
Systemy kształcenia osób niepełnosprawnych w Unii Europejskiej
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
kształcenia*)
(wiedza,
umiejętności,
kompetencje społeczne)
Semestr,
w
którym
przedmiot/moduł*) jest
realizowany
polski
Wymagania wstępne i
dodatkowe
Rodzaj i liczba godzin
zajęć
dydaktycznych
Poznanie metod wychowania i kształcenia integracyjnego w krajach UE,
ukształtowanie wiedzy nt. najefektywniejszych metod kształcenia integracyjnego,
sprzyjającym procesom inkluzji dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
kształtowanie kompetencji pracy i edukacji z dziećmi niepełnosprawnymi
II semestr
wykład
Brak
31
wymagających
bezpośredniego udziału
nauczyciela
akademickiego
i
słuchaczy
Liczba punktów ECTS
przypisana
przedmiotowi/modułowi*
)
Stosowane
metody
dydaktyczne
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
przedmiotu/modułu*), w
tym zasady dopuszczenia
do egzaminu, zaliczenia
Treści
programowe
przedmiotu/modułu
kształcenia*)
Wykaz
obowiązkowej
uzupełniającej
literatury
i
10 wykład
3
Prezentacja półotwarta
Pytania i dyskusja
zaliczenie
Proces kształcenia osób niepełnosprawnych i jego aspekty, metody kształcenia
integracyjnego, procesy inkluzyjne, wsparcie edukacyjne osób niepełnosprawnych,
edukacja integracyjna dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
1.
Anderson C.I., Petch-Hogan B., The impact of technology use in special
education field experience on preservice teachers’ perceived technology
expertise, “Journal of Special Education Technology 2001, Vol. 16 (3), pp. 2744.
2.
Burgstahler S., The role of technology in preparing youth with disabilities for
postsecondary education and employment, “Journal of Special Education
Technology” 2003, Vol. 18(3), pp. 7-19.
3.
Blankenship T., Ayres K.M., Effects of computer-based cognitive mapping on
reading comprehension for students with emotional behavior disorders,
“Journal of Special Education Technology” 2005, Vol. 20(2), pp. 15-23.
4.
Forness S., Special education and related services: what have we learned from
meta-analysis, “Exceptionality 2001, No 9, pp. 185-197.
5.
How the world’s best-performing school system come out on top, McKinsey &
Company,
Sept.
2007,
http://www.mckinsey.com/locations/ukireland/publications/pdf/Education_rep
ort.pdf
6.
http://Working-towards-inclusive-education_Savolainen.pdf
–
Hannu
Savolainen, University of Eastern Finland (24.04.2011) – data przejrzenia
pliku: 1.11.2011.
7.
Martin S.S., Special education, technology, and teacher education, [in:]
Proceedings of Society for Information Technology and Teacher Education
International Conference 2006, Norfolk, VA: AACE.
8.
Moberg S., Savolainen H., Reading literacy and special education – The
particular case of Finland. Teoksessa A. L., Onder M., red., Proc. of the
Symposium on Special Pedagogy, State of the art in practical work, research
and education, Verona, University of Verona, 2006, pp. 481-494.
9.
Mutso I., Construction of the concept of special needs in Estonian special
32
needs education and its relations to satisfaction, “Vadyba / Management”,
2007, Nr. 3-4 (16-17), pp. 79-87.
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Psychoterapia z elementami terapii rodzin
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Słuchacz zna i rozumie podstawowe pojęcia: trening interpersonalny,
psychoedukacja, socjoterapia, psychoterapia: indywidualna, grupowa.
Posiada podstawową wiedzę z zakresu różnych poglądów na
psychoterapię,
reprezentowanych
przez
różne
szkoły
psychoterapeutyczne.
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Rozumie, jak psychoterapia działa, na czym polega proces zmiany
zachodzący w wyniku psychoterapii, jakie są czynniki w psychoterapii,
które umożliwiają osiąganie pożądanej zmiany.
Rozumie zasadność stosowania psychoterapii jako metody w leczeniu
różnych zaburzeń psychicznych, zaburzeń w zachowaniu i chorób
somatycznych.
Posiada podstawową wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu
skutecznej i prawidłowej komunikacji interpersonalnej.
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
II semestr
ćwiczenia
Studia magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym. Podstawowa
wiedza z zakresu psychologii ogólnej, rozwojowej, wychowawczej,
klinicznej
10 ćw.
3
Metody oparte na oglądzie– pokaz, demonstracja.
Metody oparte na słowie – dyskusja, opis, opowiadanie, wykład
Metody oparte na działaniu – zajęcia warsztatowe, praca w grupach
Rozwiązywanie zadanego problemu w grupach
Dramy – odgrywanie scenek
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Wymiana poglądów - dyskusja
Udział w warsztatach
komunikacji interpersonalnej celem
zweryfikowania
posiadanych
umiejętności
psychologicznych
niezbędnych w relacjach: dorosły – dziecko, dorosły - dorosły
33
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Zaliczenie
Obecność na zajęciach – ( 80%)
Zaliczenie nieobecności – usprawiedliwionej – rozmowa indywidualna
1.Pojęcia: trening interpersonalny, psychoedukacja,
psychoterapia: indywidualna, grupowa
socjoterapia,
2.Kontrowersje wokół psychoterapii:
a)Psychoterapia psychoanalityczna
- rodzaje zmian oczekiwanych w wyniku psychoterapii
psychoanalitycznej
- sposoby osiągania zmian w psychoterapii psychoanalitycznej –
techniki psychoterapeutyczne, przedmiot pracy psychoterapeutycznej
b)Psychoterapia behawioralna, psychoterapia behawioralno –
poznawcza
- rodzaje zmian oczekiwanych w wyniku psychoterapii behawioralnej,
behawioralno – poznawczej
- metody osiągania zmian – techniki psychoterapeutyczne, przedmiot
psychoterapii
c)Psychoterapia humanistyczna
- rodzaje zmian oczekiwanych w wyniku psychoterapii humanistycznej
- sposoby uzyskiwania zmian w psychoterapii humanistycznej –
techniki psychoterapeutyczne, przedmiot psychoterapii
d)Psychoterapia systemowa
- rodzaje zmian oczekiwanych w systemowej terapii rodzin
- sposoby osiągania zmian w systemowej terapii rodzin –
techniki terapeutyczne, przedmiot sesji terapii rodzin
Treści
programowe
3. Integracja szkół psychoterapeutycznych
a) Czynniki wspólne w procesie psychoterapii:
- związek terapeutyczny
- okazja do przeżywania emocji
- uczenie się
- ćwiczenie nowych zachowań
b) Metateoretyczne formy integracji psychoterapii:
- ogólny model psychoterapii
- transteoretyczny model psychoterapii: etapy zmian, czynniki
prowadzące do zmian, rodzaje zmian
c) Dopasowanie psychoterapii do problemów pacjenta
4. Czynniki leczące w psychoterapii:
a) Podstawowe przyczyny podejmowania psychoterapii
b) Czynniki warunkujące powstanie problemów
c) rodzaje zmian możliwych do osiągnięcia w psychoterapii
d) diagnoza dla potrzeb psychoterapii
5. Sposoby osiągania zmian w psychoterapii:
a) etap początkowy psychoterapii, nawiązanie kontaktu i angażowanie
się pacjenta: relacja terapeutyczna, odreagowanie emocjonalne,
zmniejszenie napięcia
b) etap wglądu, namysłu, dążenia do zrozumienia przyczyn własnych
problemów: analiza doświadczeń życiowych pacjenta, przekształcenie
schematów poznawczych, relacja terapeutycznarole terapeuty i pacjenta
c) etap przygotowania do zmian zachowania i ćwiczenia nowych
zachowań: poszukiwanie nowych wzorców, wypróbowywania
potencjalnych zachowań, uczenie się nowych umiejętności, relacja
terapeutyczna
d) etap utrwalania i rozszerzania zmian: relacja terapeutyczna w
34
końcowym okresie psychoterapii
6.Psychoterapia jako proces uczenia się rozwiązywania problemów.
7.Socjoterapia jako metoda leczenia zaburzeń zachowania i niektórych
zaburzeń emocjonalnych dzieci i młodzieży w toku spotkań grupowych.
- cele socjoterapii : rozwojowy, edukacyjny, terapeutyczny.
- budowanie grupy
- metody socjoterapii
8. Krótkie warsztaty komunikacji interpersonalnej i doskonalenia
własnych umiejętności psychologicznych: poziomy komunikacji,
komunikacja werbalna, pozawerbalna, inteligencja emocjonalna, trening
asertywności, negocjacji, twórczego rozwiązywania problemów.
uzupełniającej
1.Ballard R. Jak żyć z ludźmi. Umiejętności interpersonalne. MEN,
Warszawa 2002r.
2.Czabała Cz. J. Czynniki leczące w psychoterapii. PWN
Warszawa 1997r.
3. Czabała Cz. J. Rodzina jako system realizujący cele. W: A.
Podhorecka ( red.)Rodzina w terapii. IPiN, Warszawa, 1992r.
4. Grzesiuk L.(red.) Psychoterapia. PWN, Warszawa, 1994r.
5.Grzesiuk L. Zjawisko oporu w rodzinie. Nowiny psychologiczne,
1987r.nr 1.
6.Grzesiuk L., Tryjarska B. Jak pomagać sobie, rodzinie i innym.
PWN, Warszawa 1995r.
7.Ludwik K. Terapia systemowa. Podstawy teoretyczne i praktyka.
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 1995r.
8.Namysłowski J. Terapia rodzin. PWN, Warszawa 1997r.
9. Rosenhan D.L., Seligman M.E.P. Psychopatologia t.II, cz.5, PTP,
Warszawa 1994r.
10.Sawicka K. (red.)Socjoterapia. Centrum Metodyczne Pomocy
Psychologiczno – Pedagogicznej, MEN Warszawa 1998r.
11. Schneider Corey M., Corey G. Zasady i techniki grupowej pomocy
psychologicznej . IPZiT, Warszawa 1995r.
12. Tryjarska B. Psychoterapia grupowa w Psychoterapia red. L.
Grzesiuk PWN, Warszawa 1994r.
13. Zimbardo P. Psychologia i życie.R.12, PWN Warszawa 1998r.
Organizacja i zarządzanie w oświacie
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
polski
Wiedza: - Słuchacz zna współczesne teorie zarządzania, orientuje się
w zastosowaniu tych teorii w zarządzaniu placówkami systemu
oświatowego – słuchacz zna i rozumie mechanizmy składające się na
system organizacji systemu oświaty i jego zasoby
Umiejętności: - słuchacz potrafi pracować w zespole pracowniczym,
jest świadomy swojej roli zespołowej i cech lidera
Kompetencje: - słuchacz ma kompetencje pozwalające mu na efektywne
podejmowanie celów organizacji oraz realizację celów związanych
35
z własnym rozwojem zawodowym – słuchacz efektywnie funkcjonuje
w grupie zawodowej, komunikuje się ze współpracownikami i aktywnie
uczestniczy w wykorzystywaniu swojego potencjału rozwojowego
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
uzupełniającej
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
II semestr
wykład
Brak wstępnych wymagań
10 wykład
2
Projektowane efekty kształcenia tego modułu planuje się zrealizować
podczas godzin wykładów. Zakłada się znaczny udział samodzielnej
pracy słuchacza w zdobywaniu wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
związanych z organizacją systemu oświaty.
Opracowanie raportu z przeprowadzonych
w wybranej instytucji systemu oświatowego
badań
terenowych
Uzyskanie pozytywnej oceny z raportu z badań
zaliczenie
Psychopedagogiczne podstawy zarządzania. Tendencje zmian
w zarządzaniu organizacjami. Rola i zadania dyrektora. Style
kierowania. Budowanie zespołu pracowniczego. Rozwiązywanie
konfliktów
i prowadzenie negocjacji. Ewolucja teorii
zarządzania i wynikające z poszczególnych teorii praktyczne
konsekwencje w odniesieniu do sposobów zarządzania. Zakres zadań
przypisanych do roli dyrektora placówki pomocy społecznej, w
szczególności rolę dyrektora
w kierowaniu zmianami.
Zasady funkcjonowanie i organizacja pracy placówek oświatowych.
Dyrda, B.; Koczoń-Zurek S.; Przybylska, I. (2008) Podstawy
prawne i organizacyjne oświaty. Skrypt dla studentów pedagogiki.
Katowice, Wydawnictwo UŚ
Griffin, W. R. (1996) Podstawy zarządzania organizacjami. PWN,
Warszawa
Pieluchowski, J. (2000) Organizacja i zarządzanie oświata i szkołą.
Poznań
Plewka, Cz.; Bednarczyk, H. (2000) (red.). Vademecum menedżera
oświaty. Radom
Steward, D. (1994) Praktyka kierowania. PWE
Wybrane elementy arteterapii w pracy z osobami niepełnosprawnymi
intelektualnie
36
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
wiedza,
słuchacz zna elementarną terminologię arteterapeutyczną używaną
w pedagogice i rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie
dyscyplin pokrewnych
słuchacz zna zasady, metody i strategie stosowane w kształceniu
literackim w pracy z dzieckiem harmonijnie rozwiniętym oraz
z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
umiejętności,
słuchacz potrafi określić (zdiagnozować) potrzeby zaspokajane przez
kontakt ze sztuką, potrafi odpowiednio zaprogramować ofertę
czytelniczą dla wychowanków, adekwatnie do ich potrzeb i możliwości
posiada umiejętności prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości
i sugestii, popierając je argumentacją w kontekście wybranych
perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów
słuchacz potrafi planować, projektować twórcze, intersubiektywne
i hermeneutycznie pojęte zadania arteterapeutyczne dla swojego
pacjenta
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
kompetencje społeczne
dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z
własną i cudzą działalnością terapeutyczną , poszukuje optymalnych
rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki (H1A_K03)
II semestr
ćwiczenia
Brak wymagań wstępnych
10 ćw.
4
Wykład
interakcyjny,
tworzenie
projektów
oddziaływań
terapeutycznych, dyskusja oxfordzka
Ocena aktywności podczas debat (dyskusji)
Ewaluacja projektu (założeń teoretycznych, realizacyjnych)
Zaliczenie – złożenie projektu, wraz z uzasadnieniem ustnym i jego
prezentacją podczas zajęć
1. Arteterapia – pojęcie i zasięg
1.1. Sztuka jako medium.
1.2. Odbiór sztuki – wyjaśnianie sensu. Potrzeby
1.3. Autokreacja.– poznanie „ja”, horyzont oczekiwań.
2. Przekład intersemiotyczny w arteterapii.
2.1. Modalności i edukacja polisensoryczna.
2.2. Świadomość ciała w komunikowaniu się
3. Teatroterapia oraz teatr ruchu 3.1. Idea Grotowskiego a terapia
Johnsona
3.2. Relacja intersubiektywności w teatrze
3.3. Bycie w roli, ostensja, metakomunikacja w teatrze
37
uzupełniającej
3.4. Teatr niepełnosprawnych – formy istnienia
4. Psychorysunek. Arteterapia poprzez plastykę
4.1. Psychopatologia ekspresji plastycznej
4.2. Projekcyjność wytworów plastycznych
4.3. Poznanie twórcy – komunikat wizualny
5. Choreoterapia – taniec w terapii chorych psychicznie, z deficytami
somatycznymi oraz w pracy z dzieckiem potrzebującym wsparcia
6. Biblioterapia, funkcje zaspokajania zastępczego w literaturze
6.1. Metafora tekstu
6.2. Bajka terapeutyczna, konstrukcja tekstu i potencjał
6.3. Pisanie autorskie jako katharsis
7. Techniki hybrydyczne
Wykaz literatury podstawowej
Aleszko Z., Merytoryczne i organizacyjne problemy choreoterapii
(w oparciu o doświadczenia kliniczne), „Biuletyn Informacyjny
Polskiego Towarzystwa Dysleksji Oddział Warszawski”, Warszawa
luty 2003, nr 24
Art as therapy, red, T. Dalley, Tavistock Publications, London New
York 1984
Arteterapia, red. A. Gmitrowicz, W. Karolak, Łódź 2000
Arteterapia, red. L. Hanek, M. Passella. Wrocław 1990
Bogdanowicz M., Integracja percepcyjno - motoryczna. Teoria –
diagnoza – terapia, Wyd. Centrum Metodyczne Pomocy
Psychologiczno-Pedagogicznej MEN, Warszawa 1997
Case C., Dalley T., Handbook of Art Therapy, Routledge, LondonNew York 1995
Chailkin S., Dance therapy, [w:] Freedman D., Dyrud J., (eds.)
American Handbook of Psychiatry, vol. 5, New York 1976
Chirpaz F., Ciało, Warszawa 1998
Gardner H., Frames of Mind. The Theory of Multiple Intelligences,
Basic Books, New York 1985
Gardner H., Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce, Media
Rodzina, Poznań 2002
Gmitrowicz A., Andrzejewska M., Udział terapii przez twórczość
w leczeniu i rehabilitacji zaburzeń psychicznych u młodzieży.
„Wiadomości Psychiatryczne” 2000 nr 1, s. 33-37
Grotowski J., Od zespołu teatralnego do Sztuki jako wehikułu,
„Notatnik Teatralny” 1992 nr 4
Jacobson P. M., Pocałunek muzy. Intuicja, natchnienie
i przekształcająca moc sztuki, „Gestalt”, 1995 nr 18
Krasoń K., Biblioterapia, [w:] K. Heska-Kwaśniewicz (red.), Literatura
dla dzieci i młodzieży (po roku 1980), tom 2, Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego 2009
Krasoń K., Biblioterapia ekspresyjna w pracy z dzieckiem
potrzebującym wsparcia – ujecie modelowe, [w:] Biblioterapia.
Z zagadnień pomocy niepełnosprawnym użytkownikom książki, tom
II, red. M. Fedorowicz, T. Kruszewski, Toruń 2007
Krasoń K., Malowniczy most do poezji. Wiersze Brzechwy i Tuwima
w edukacji i wspomaganiu rozwoju dziecka. Kraków 1999
Krasoń K., Mazepa-Domagała B., Przestrzenie sztuki dziecka.
Strategia intersemiotycznego i polisensorycznego wsparcia jednostek
o obniżonej sprawności intelektualnej, Katowice 2003
Krasoń K., Rozumienie i wyjaśnianie przeżywanego tekstu
a komunikacja metaforyczna w pracy z dzieckiem potrzebującym
wsparcia, [w:] Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja,
psychokorekcja, red. B. Kaja, tom II, Bydgoszcz 2000
Krasoń K., Szafraniec G., Directive and Non-directive Movement in
Child Therapy, „Early Child Development and Care” 1999, vol. 158
Krasoń K., Szafraniec G., Dwa Światy. Ruch dyrektywny
i niedyrektywny jako wizualizacja - odkrywanie – poznawanie,
38
Kraków 2002
Maas V. F., Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii
integracji sensorycznej, WSiP, Warszawa 1998.
Oster G. D., Goud P., Rysunek w psychoterapii. Gdańsk 1999
Popek S., Barwy i psychika. Percepcja, ekspresja, projekcja, Lublin
1999
Skorny Z., Teorie psychologiczne jako podstawa arteterapii.
„Arteterapia” 1989 Zeszyt Naukowy nr 52
Szulc W., Sztuka w służbie medycyny od antyku do postmodernizmu,
Akademia Medyczna, Poznań 2001
Śniarowska-Witt M., Taniec jako medium zmiany w kontekście
psychologicznym, czyli kilka słów o choreoterapii, [w:] Sztuka
i ekspresja dziecka – w poszukiwaniu sensu tworzenia, red. K.
Krasoń, Katowice 2003
Twórczość i sztuka w życiu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych,
red. Z. Hora. Wrocław 1986
Tyszkiewicz M., Psychopatologia ekspresji. Gdańsk 1994
Węgrzynowicz E., Psychoterapia indywidualna przy pomocy rysunku
w zastosowaniu do dzieci z nerwicą lękową (wiek 6-9 lat), [w:]
Grzywak –Kaczyńska M., (red.) Problemy psychoterapii, Warszawa
1973
Wojciechowski A., Terapia przez twórczość - elementy do teorii,
Pedagogika XX, Toruń 1994
Zabłocki K. J., Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii, WSiP
Warszawa 1998
Wykaz literatury uzupełniającej
Balme Ch., Wprowadzenie do nauki o teatrze, przekład W. Dudzik, M.
Leyko, Warszawa 2002, s. 161.
Bartosik M., Osoby i miejsce dialogu ciała z przestrzenią, [w:] M.
Gołaczyńska, I. Guszpit (red.), Teatr – przestrzeń –ciało – dialog.
Poszukiwania we współczesnym teatrze, Wrocław 2006
Carlson M, Performans, przekład E. Kulikowska, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2007
Dziecko i teatr w przestrzeni kultury, tom 1. Teatr w świecie, Centrum
Sztuki Dziecka, red. M. Karasińska, G. Leszczyński, Poznań 2007
Ekspresja twórcza dziecka. Konteksty – inspiracje – obszary realizacji,
Zeszyt Naukowy II Ogólnopolskiego Festiwalu Ekspresji, red. K
Krasoń i B. Mazepa-Domagała, Katowice 2004
Intersubiektywność sztuki w recepcji i tworzeniu. Diagnoza, edukacja,
wsparcie rozwoju, red. K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała, A.
Wąsiński, Bielsko Biała - Katowice 2009
Katowice Mysłowice 2007
Linker J., Twórczy proces w terapii Gestalt. Warszawa 1989
Miejsce literatury i teatru w przestrzeniach terapeutycznych. Werbalne
i niewerbalne aspekty wsparcia rozwoju, red. J. Malicki i K. Krasoń,
Katowice 2005
Oblicza sztuki dziecka. W poszukiwaniu istoty ekspresji, red. K.
Krasoń i B. Mazepa-Domagała,
Odkrywanie – wyjaśnianie rzeczywistości. Perspektywa artystyczna
i edukacyjna, red. K. Krasoń, M. Łączyk, Katowice 2009
Powłoka A., Taniec jako pretekst doświadczania niepowtarzalnej
cielesności,
[w:]
Oblicza
tożsamości:
perspektywa
interdyscyplinarna, red. B. Zimoń-Dubowik, M. Gamian-Wilk,
Wrocław 2008
Steiner M., Geneza teatru w świetle antropologii kulturowej, Wrocław
2003
Świadomość teatru. Polska myśl teatralna drugiej połowy XX wieku,
red. W. Dudziak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007
Ubersfeld A., Czytanie teatru I, Przekład J. Żurowska, Warszawa 2002
39
W kręgu sztuki i ekspresji dziecka. Rozważania inspirujące, red. K.
Krasoń i B. Mazepa-Domagała, Mysłowice – Katowice 2006
Wymiary ekspresji dziecięcej. Stymulacja-samorealizacja-wsparcie,
red. K. Krasoń i B. Mazepa-Domagała, Katowice 2005
Wyrazić i odnaleźć siebie, czyli o sztuce, ekspresji, edukacji
i arteterapii, red. K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała, Katowice
Mysłowice 2008
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Terapia zajęciowa osób niepełnosprawnych
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Słuchacz zna zasady funkcjonowania i specyfikę pracy w warsztacie
terapii zajęciowej,
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Słuchacz potrafi wymienić rodzaje pracowni w warsztatach terapii
zajęciowej
Semestr,
w
którym
II semestr
ćwiczenia
Brak wymagań
dydaktycznych
wymagających
10 ćw.
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Test wiadomości
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
Słuchacz potrafi wykonać prace plastyczne posługując się wybranymi
technikami plastycznymi
3
Aktywne uczestnictwo w zajęciach, wykonanie prac technicznoplastycznych
zaliczenie

Podstawy teoretyczne terapii zajęciowej,

Omówienie i przedstawienie różnych rodzajów pracowni
terapii zajęciowej oraz sposobu ich funkcjonowania,

Przegląd warsztatów terapii zajęciowej ze szczególnym
uwzględnieniem, liczby uczestników i sposobów kwalifikacji
do warsztatu
E.Baum, Terapia zajeciowa, 2008
uzupełniającej
W.Dykcik, pedagogika specjalna, Poznań 1998
L.Kozaczuk, Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej,1999
G.Jezierska: Diagnozowanie i interpretacja „dzieł sztuki” powstałych
40
w procesie warsztatów artetearpeutycznych, Arteterapia nr1
A.Stankowski, M.Balukiewicz,O trudnej sztuce bycia razem czyli różne
oblicza integracji, Kraków 2006
A.Stankowski, Nauczyciel i rodzina w świetle specjalnych potrzeb
edukacyjnych dziecka,Katowice 2008
M.Szwedkowicz- Kostrzewa,Jak modelować z masy solnej, Warszawa
2006
M.Szwedkowicz- Kostrzewa,Jak robić biżuterię z drutu i koralików,
Warszawa 2006
M.Szwedkowicz- Kostrzewa,Jak układać kwiaty, Warszawa 2006
M.Szwedkowicz- Kostrzewa,Jak dekorować stół, Warszawa 2006
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Metody grupowe z elementami socjoterapii
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Słuchacz ma wiedzę z zakresu podstaw pracy z grupą. Wie jak
funkcjonuje grupa, zna cele grupowe i fazy rozwoju grupy.
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
Potrafi zawrzeć kontrakt grupowy, a także zaplanować działania grupy.
Ma zrozumienie dla specyfiki funkcjonowania osób niepełnosprawnych,
co uwzględnia w doborze metod w pracy z grupą.
II semestr
ćwiczenia
Brak wymagań
10 ćw.
3
warsztaty
Uczestnictwo w zajęciach, scenariusze zajęć socjoterapeutycznych
zaliczenie
Metodyczne aspekty organizowania pracy w grupie: socjoterapia,
drama, muzykoterapia, bajkoterapia, trening relaksacyjny.
Metody grupowe. Formowanie się grupy. Zasady grupowe. Fazy
rozwoju grupy.
41
Kontrakt grupowy.
Socjoterapia jako forma pomocy dziecku.
Dynamika
grupy
socjoterapeutycznej.
Założenia
pracy
socjoterapeutycznej. Rola zabawy w pracy z dzieckiem w grupie
socjoterapeutycznej.
Aichinger A., Holl W.: Psychodrama. Terapia grupowa z dziećmi,
Kielce 1999.
Corey M., Corey G.: Metody grupowej pomocy psychologicznej,
Warszawa 2002.
Gaś Z.: Pomoc psychologiczna młodzieży. Warszawa 1995.
Gersie A., King N.: Drama. Tworzenie opowieści w edukacji i terapii,
Warszawa 1999.
uzupełniającej
Grzesiuk L. (red.): Psychoterapia: szkoły,
i specyficzne problemy. Warszawa 1994.
Kozłowska A.: Jak pomagać
uczuciowego. Warszawa 1996.
dziecku
z
zjawiska,
techniki
zaburzeniami
życia
Sawicka K.: Socjoterapia. Warszawa 1999.
Siek S.: Autopsychoterapia. Warszawa 1985.
Yalom I.: Dar terapii. Warszawa 2003.
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Terapia wspomagająca w odniesieniu do osób niepełnosprawnych
intelektualnie
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Słuchacz zna pojęcie i rodzaje niepełnosprawności
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Słuchacz wie jakimi metodami można wspomagać terapię i rozwój
osoby niepełnosprawnej
Semestr,
w
którym
II semestr
ćwiczenia
Brak wymagań
dydaktycznych
wymagających
10 ćw
Słuchacz potrafi zaprojektować zajęcia warsztatowe dla określonej
grupy osób niepełnosprawnych
4
42
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
Test wiadomości, projekt zajęć warsztatowych
Aktywne uczestnictwo w zajęciach, zaprojektowanie
terapeutyczno –rozwojowego wg określonych kryteriów
warsztatu
zaliczenie

Pojęcie niepełnosprawności

Osoba niepełnosprawna jako uczestnik zajęć grupowych

Arteterapia i jej
niepełnosprawnymi

Karty dialogowe
warsztatowych

Relaksacja i wizualizacja oddechowa

Projektowanie warsztatów terapeutyczno-rozwojowych dla
określonych grup wiekowych
dziedziny
i
gry
w
pracy
z
osobami
autobiograficzne
na
zajęciach
A.Aicchinger,W.Holl , Psychodrama w wychowaniu dzieci i młodzieżypraca grupowa z
dziećmi, Wydawnictwo Jedność, Kielce 1999
S.Buchalter:Terapia sztuką,Poznań 2006
D.Brett, Bajki, które leczą, GWP 2002
E.Konieczna, Arteterapia w teorii i praktyce, Impuls 2004
K.Krasoń,B.Mazepa-Domagała,Wyrazić i odnaleźć siebie czyli o sztuce,
edukacji i arteterapii, Katowice- Mysłowice 2008
uzupełniającej
T. Kruszewski, Terapia słowa, „Problemy alkoholizmu” 1/2001
Toruń 2006
K.Lewandowska , Muzykoterapia dziecięca, Gdańsk 1996
M. Molicka, Bajko – terapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii,
Poznań 2002
W.Szulc, Sztuka w służbie medycyny. Od antyku do postmodernizmu,
Poznań 2001
K.W.Vopel:Latający dywan.Latwiejsza nauka dzięki odprężeniu.
Ćwiczenia dla dzieci od 6do 12 roku życia,Tom I,Kielce 2004
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Animaloterapia w pracy z osobami niepełnosprawnymi
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
polski
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
1. Słuchacz zna zarys historii terapii z wykorzystaniem zwierząt.
2. Wie jakie korzyści wynikają z obcowania ze zwierzętami.
3. Zna podstawową terminologię stosowaną w kynoterapii.
4. Wie jakie zwierzęta mogą być wykorzystywane w terapii, dla jakich
schorzeń i z jakimi skutkami.
5. Wie jakie programy rehabilitacyjno-edukacyjne prowadzone są
43
z wykorzystaniem psów ( w Polsce i na świecie).
6.
Potrafi wskazać obszary dotyczące widocznych efektów
terapeutycznych.
7. Wie przy których dysfunkcjach i schorzeniach stosowana jest
kynoterapia.
8. Potrafi wymienić cechy i predyspozycje jakie powinien posiadać
pies terapeuta.
9.
Wie w jaki sposób tworzyć programy terapeutyczne
z wykorzystaniem psa.
10. Wie w jaki sposób psy się uczą, zna podstawowe sygnały z mowy
ciała psa sygnalizujące stres, agresję, chęć zabawy, uległość, dominację.
11. Zna przykładowe ćwiczenia wykorzystywane przy rehabilitacji
poszczególnych dysfunkcji.
12. Potrafi przygotować zajęcia dla poszczególnych grup
dysfunkcyjnych.
Semestr,
w
którym
dydaktycznych
wymagających
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Treści
programowe
uzupełniającej
II semestr
ćwiczenia
Brak wymagań
10 ćw.
3
Wykład, warsztaty
zaliczenie
Udział w zajęciach, sprawdzenie wiedzy z zakresu terapii zwierzęcej
w postaci ustnej
zaliczenie
1. Zarys historyczny terapii z wykorzystaniem zwierząt.
2. The Animal_Human Bond – więź pomiędzy człowiekiem
a zwierzęciem. Kynoterapia w Polsce i na świecie. Terminologia, cele
terapii z wykorzystaniem psów. Korzyści i zalety wykorzystania
zwierząt w procesie terapeutycznym.
3.
Programy
rehabilitacyjne,
edukacyjne,
wychowawcze
z wykorzystaniem psów. Zwierzęta w terapii – zalety i wady.
Standardy pracy kynoterapeuty, rola ewaluatora. Dokumentacja zajęć,
tworzenie programów.
4. Schorzenia i dysfunkcje w których wykorzystywana jest kynoterapia.
Obszary dotyczące widocznych efektów terapeutycznych.
5. Jak ocenić i wybrać psa do zajęć.
6. Jak psy się uczą. Mowa ciała. Sygnały uspokajające.
7. Kynoterapia w poszczególnych dysfunkcjach – przykłady ćwiczeń.
1. Franczyk A., Krajewska K., Skorupa J.,
Animaloterapia,
„Impuls”, Kraków 2007.
2. Kulisiewiecz B., Witaj piesku! Dogoterapia we wspomaganiu
rozwoju dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
„Impuls”, Kraków 2007.
44
3. Kulisiewicz B. Dogoterapia we wspomaganiu nauki
i usprawnianiu techniki czytania, „Impuls”, Kraków 2009.
4. Pawlik-Popielarska B. Terapia z udziałem psa, Via Medica,
2005.
5. Karaskova V., Zabawy ruchowe dla dzieci zdrowych
i niepełnosprawnych, tłum. A. Urban, GWP, Gdańsk 2007.
6. Zwoleńska Joanna, Radosna Kinezjologia, Kined, Warszawa
2005.
7. Schlegl-Kofler K., Psia mowa, tłum. B. Tarnas, Wiedza
i Życie, Warszawa 2005.
8. Rugas T. Sygnały uspokajające- jak psy unikają konfliktów,
tłum.M. Grossman-Kliber, Galaktyka, Łódź 2003.
9. Fine A., Animal-Assisted Therapy. Theoretical Foundations
and Guidelines for Practice, Academic Press, 2000.
10. Salotto P. Pet Assisted Therapy: A Loving Intervention and an
Emerging Profession: Leading to a Friendlier, Healthier, and
More Peaceful World, D. J. Publications, 2001.
11. Chandler C.K., Animal Assisted Therapy in Counceling,
Routledge, New York 2005.
12. Burch M.R., Wanted! Animal Volunteers, Howel Book House,
New York 2003.
kształcenia*)
Konstruowanie indywidualnych programów terapeutycznych
kształcenia*)
polski
przedmiotu/modułu
kształcenia*)
(wiedza, umiejętności,
kompetencje społeczne)
Posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu konstruowania
indywidualnych
programów terapeutycznych
dla osób niepełnosprawnych
intelektualnie, posiada wiedzę z zakresu stosowany form terapii
indywidualnej i grupowej niepełnosprawnych intelektualnie, potrafi
pracować w zespole; umie wyznaczać oraz przyjmować wspólne cele
działania; potrafi twórczo animować prace nad rozwojem uczestników
procesów pedagogicznych oraz wspierać ich samodzielność
w zdobywaniu wiedzy, a także inspirować do działań na rzecz uczenia
się, potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi
w celu analizowania,
interpretowania oraz projektowania
indywidualnych programów terapeutycznych, potrafi twórczo
animować prace nad własnym rozwojem oraz rozwojem uczestników
procesów edukacyjno-wychowawczych, ma pogłębioną świadomość
poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego
rozwoju osobistego i Zawodowego, ma świadomość odpowiedzialności
za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, odznacza się
odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, jest przekonany
o konieczności i doniosłości zachowania się w sposób profesjonalnym
przestrzegania zasad etyki zawodowej; dostrzega i formułuje problemy
45
moralne i dylematy etyczne związane z własną pracą;
Semestr, w którym
przedmiot/moduł*) jest
realizowany
Wymagania wstępne i
dodatkowe
dydaktycznych
wymagających
bezpośredniego udziału
nauczyciela akademickiego i
słuchaczy
Liczba punktów ECTS
przypisana
Stosowane metody
dydaktyczne
słuchaczy
przedmiotu/modułu*), w tym
zasady dopuszczenia do
egzaminu, zaliczenia
II semestr
Ćwiczenia
Wygodny strój na zajęciach
10 godz. ćw
4
Ćwiczenia, dyskusja panelowa, drama, eksperyment.
1. Kolokwium
2. Dyskusja
1. Warunkiem przystąpienia do zaliczenia jest obecność na 80% zajęć,
jeśli słuchacz nie spełnia tego kryterium dodatkowo przewidziano
pracę pisemną.
2. Forma zaliczenia- kolokwium pisemne
zaliczenie
1. Teoretyczne podstawy tworzenia indywidualnych programów
terapeutycznych dla niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu
lekkim.
umiarkowanym.
Treści programowe
przedmiotu/modułu
kształcenia*)
znacznym.
głębokim.
5. Metody pracy wykorzystywane w indywidualnych programach
terapeutycznych
Wykaz literatury
obowiązkowej i
uzupełniającej
1.
Wyczesany J., Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków 1999;
2.
O. Speck: Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy
ortopedagogiki.
3.
D.D Smith: Pedagogika specjalna- podręcznik akademicki.
4.
A. Krause: Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalne
5.
W. Dykcik (red.): Pedagogika specjalna.
46
Seminarium
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Efekty
kształcenia
dla
społeczne)
Semestr,
w
którym
polski
Wiedza: - Słuchacz zna metody badań pedagogicznych, dokonuje
wyboru tematu pracy z zakresu oligofrenopedagogiki. Na podstawie
literatury opracowuje teoretyczną część pracy dyplomowej i projektuje
badania.
Umiejętności: - słuchacz potrafi samodzielnie napisać pracę dyplomową
z zakresu oligofrenopedagogiki. Potrafi zanalizować wyniki swoich
badań i wyciągnąć stosowne wnioski.
I , II semestr
ćwiczenia
Uczestnictwo w seminarium
dydaktycznych
wymagających
75 godzin
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
20
Wykład, konsultacje
Przedstawienie planu pracy, koncepcji badawczej w efekcie końcowym
całej pracy
Zaliczenie
Praktyki
Nazwa
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Język
kształcenia*)
przedmiotu/modułu
Efekty
kształcenia
dla
polski
Słuchacz zna placówki dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych
z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym
i znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi, zapoznanie się
ze specyfiką szkoły lub placówki, w której praktyka jest odbywana,
poznaje realizowane przez nią zadania dydaktyczne, sposób
funkcjonowania, organizację pracy pracowników, uczestników
procesów pedagogicznych oraz uczy się prowadzić dokumentację;
słuchacz poznaje metody, formy pracy, które wykorzystywane są
w danej placówce.
47
Semestr,
w
którym
I , II semestr
Hospitacja, prowadzenie zajęć
uczestnictwo
dydaktycznych
wymagających
150 h
Sposób
weryfikacji
efektów
kształcenia
uzyskanych
przez
słuchaczy
Forma
i
warunki
zaliczenia
dopuszczenia
do
egzaminu,
zaliczenia
Zaświadczenie i opinia o odbytej praktyce z wyszczególnioną liczbą
godzin
Zaliczenie
*) moduł kształcenia to szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów.
48

Załącznik nr 2

Transkrypt

Podobne dokumenty

Matematyka 3 (IC.IK306) - Wydział Inżynierii Chemicznej i Procesowej

Anatomia człowieka z elementami

oferta wynajmu powierzchni wystawowo

ZO_S2_03 Zootechnika Metody badań w zakresie chowu i

M uu_uu BZ1s_065 Kierunek lub kierunki studiów Bezpieczeństwo

BH_S1_61_Organizacja pracy biurowej

Przygotowanie do egzaminu końcowego II

Sylabus modułu

BH_S1_38 F BH _S1_39 Kierunek lub kierunki studiów