wykorzystanie seksualne – jak przejść ten ból

WYKORZYSTANIE SEKSUALNE – JAK PRZEJ
TEN BÓL
Barbara E. Bogorad, Psy., A.B.P.P. Zaøo ycielka i byøa dyrektorka kliniczna programu zdrowienia
z nadu y seksualnych w Szpitalu South Oaks w Nowym Jorku.
tøum. Robert TULO Wa kiewicz
Jedynym sposobem w jaki wiele ofiar radzi sobie z traum kazirodztwa we
wczesnym okresie ycia jest psychologiczne ukrycie jej poprzez zepchni cie
okre lonych wspomnie tak gø boko w pod wiadomo , e mog one nie
ujawni si przez lata, albo nawet nigdy.
Wspomnienia kazirodztwa powracaj cz sto niespodziewanie przy okazji
jakiego yciowego wydarzenia. Miaøam klientów, u których wspomnienia
wywoøane zostaøy narodzinami dziecka, maø e stwem, mierci kogo
z rodziny, wzmiank o kazirodztwie w telewizji, lub te przebudzeniem si
traumy w czasie snu.
Bardzo cz sto si zdarza, e te wspomnienia wracaj kiedy ofiara bierze
udziaø w terapii dotycz cej innego zagadnienia, chocia bywa i tak,
e wiele ofiar nie wspomni o kazirodztwie bez zach ty ze strony terapeuty.
Nawet kiedy wspomnienia ju si pojawi wiele ofiar wpada w panik
i próbuje je ponownie wyprze odmawiaj c im prawdziwo ci.
Jedno z najbardziej dramatycznych, emocjonalnych do wiadcze jakie
miaøam jako terapeutka zwi zane byøo z Julie, lat 46, doktorem biochemii,
która pracowaøa w du ym centrum badawczym w Los Angeles.
Julie zgøosiøa si do mnie po jednym z moich programów radiowych, w którym
omawiaøam problem kazirodztwa. Powiedziaøa mi, e byøa napastowana przez
swojego brata od ósmego do pi tnastego roku ycia.
„Mam takie straszne urojenia, e umieram, e zwariowaøam i ko cz ycie w
zakøadzie psychiatrycznym. Ostatnio, wi kszo czasu sp dzam w øó ku
z gøow schowan pod koødr . Nie wychodz z domu oprócz wyj do pracy,
tam te ledwie funkcjonuj . Wszyscy naprawd martwi si o mnie. Wiem,
e to wszystko zwi zane jest z moim bratem, ale po prostu nie mog
o tym mówi . Czuj jakbym w tym ton øa.
Barbara Rogers
Dzieci poddawane stymulacji seksualnej (z towarzyszeniem gró b lub bez nich) rozwijaj
ci kie problemy. W wieku starszym ni pi lat miotaj si pomi dzy lojalno ci wobec oprawcy lub
zale no ci od niego, a wstydem i win z powodu „robienia czego zøego.” Z czasem dzieci te grz zn
w przekonaniu o swojej bezwarto ciowo ci, „zbrukaniu” i braku szacunku do siebie i w wypaczony
sposób postrzegaj seksualno . To, czy byøy i/lub s molestowane, mo emy rozpozna po wielu
objawach:










Unikaniu i nieufno ci wobec dorosøych
Samobójczo ci i fascynacji mierci
Trudno ciach w nawi zywaniu relacji inaczej ni w uwodz cy lub seksualizuj cy sposób
Natr ctwach
Obsesyjnym zainteresowaniu seksem lub unikaniu wszystkiego, co wi e si z
seksualno ci , ciaøem i dotykiem
Silnej niech ci do bada lekarskich
Problemach ze snem, koszmarach nocnych, oporach przed chodzeniem spa
L kach przed pewnymi miejscami
Moczeniu si
Symptomach psychosomatycznych














Ubieraniu si do øó ka w ciasne pi amy lub wiele warstw
Dysocjowaniu, odø czaniu si od siebie i niezdolno ci do skupienia uwagi
Cz stym wypadkom i zachowaniom samookaleczaj cym
Niech ci wracania do domu, chodzenia do szkoøy, do lekarza
Skryto ci lub niezwykøej agresji
Gwaøtownych zmianach nastroju
Syndromie nadpobudliwo ci ruchowej (ADHD)
Seksualnym motywom widocznym na rysunkach czy w zabawach
Reakcjom neurotycznym i zachowaniom odreagowuj cym (obsesje, kompulsje, fobie)
Zaburzeniom nawykowym (gryzieniu, koøysaniu si )
Kradzie om, podpaleniom, niszczeniu zabawek
Prostytucji
Wymuszaniu aktów seksualnych na innych dzieciach
Dr czeniu zwierz t
Efekty wczesnego wykorzystania seksualnego rozci gaj si na wiek dorosøy, dotykaj c
zdrowia, zwi zków partnerskich, pracy, rodziny i ycia w ogólno ci. Indywidualne symptomy lokuj
si w czterech obszarach:
Upo ledzenia dobrostanu. Niskie poczucie wøasnej warto ci, depresje, l ki, zachowania
autodestrukcyjne (samookaleczenia, próby samobójcze), samoobwinianie, ci gøe szukanie aprobaty i
opieki, uznania i miøo ci.
Zdrady. Upo ledzenie zaufania, zachwiane granice i zam t odno nie peønionych ról, w ciekøo i al,
trudno ci w tworzeniu zwi zków i relacji, niewybredno seksualna lub seksualna anoreksja.
Bezradno ci. L ki, fobie, ataki paniki, skøonno do rewiktymizacji, przymus powtarzania traumy,
bulimia i anoreksja pokarmowa, sabotowanie osi gni .
Izolowania si . Poczucie niedopasowania i bycia odmiennym, poczucie napi tnowania i zepsucia, brak
osób wspieraj cych, mizerne relacje z rówie nikami.
Dorosøe ofiary kazirodztwa przejawiaj te wiele z poni szych symptomów:
 L k przed ciemno ci i spaniem samemu, koszmary nocne, bezsenno
 Trudno ci z poøykaniem, wymiotowaniem, zabiegami dentystycznymi i medycznymi
 Nieprawdziwy – znieksztaøcony i zani ony – obraz wøasnego ciaøa, kiepski ogólny
wizerunek siebie
 Ubieranie si ukrywaj ce seksualno lub prowokuj co j odsøaniaj ce
 Uzale nienia chemiczne i niechemiczne, obsesje, kompulsywne zachowania
odreagowuj ce
 Samookaleczenia, próby samobójcze, pragnienie mierci
 Nadreaktywno i ci gøa czujno
 Trudno ci w okazywaniu zøo ci lub silna wybuchowo
 Nieufno , l k przed blisko ci i intymno ci , uzale nienie od zwi zków, samotnictwo
 Odø czanie si , depersonalizacja, zamykanie si w sobie pod wpøywem stresu
 Brak granic, silna potrzeba kontroli, l k przed odrzuceniem
 Wzorzec ulegania rewiktymizacji, niezdolno do mówienia „nie”
 Blokowanie wspomnie , ubytki pami ci zwøaszcza tej do dwunastego roku ycia
 Poczucie nienormalno ci, inno ci, naznaczenia
 Zaprzeczanie i nagøe wtargni cia wspomnie (retrospekcje)
 Problemy z seksem, skrajne postawy seksualne, zmiana orientacji seksualnej
 Osobowo wieloraka, osobowo borderline, osobowo psychotyczna
 Objawy zespoøu stresu pourazowego (PTSD)
Pewne sprawy wyst puj regularnie. Na przykøad, ofiary wini si za swoje wykorzystanie,
nawet gdy miaøy wtedy rok, dwa lub trzy latka. Ich dziaøania przenika wstyd skrzy owany z silnym
l kiem przed zøo ci otoczenia. Je li doznaøy gwaøtu lub molestowania od osoby tej samej pøci, mog
do wiadcza zam tu co do swojej orientacji. Ofiary, zwøaszcza kobiety, rozwijaj promiskuityzm, aby
„pokona ” dawn sytuacj wykorzystania lub uzyska nad ni kontrol . W innych przypadkach
uciekaj przed wszelkimi zwi zkami i kontaktami seksualnymi, aby unikn budz cych l k bod ców, i
wpadaj w skrajn izolacj .
Szczególnie uci liwe jest powstaøe w wyniku wykorzystania powi zanie seksu z bólem (miøo ci
z poni eniem, blisko ci ze zdrad , dotyku z l kiem). Dorosøe ofiary cz sto czuj , e aby mogøy by
kochane czy zaopiekowane musz doznawa nadu y (je li mu nie pozwol si bi lub gwaøci , to na
zawsze zostan sama). Cz sto uwa aj wykorzystanie seksualne za normaln i nieodø czn cz
ycia i wspóø ycia. Nie istniej dla nich zdrowe granice, i dlatego nie istniej te zdrowe zwi zki. Na
uczucia osamotnienia, porzucenia i smutku, molestowana w dzieci stwie osoba reaguje ranieniem
samej siebie, gdy nie ma w pobli u „ukochanego”, który by jej to zrobiø.
Jedn z najtrudniejszych sytuacji jest ta, kiedy ofiary w czasie molestowania doznawaøy
seksualnej przyjemno ci. Cho byøa ona wymuszona, ogromnie powi ksza ich poczucie zawstydzenia,
winy, zepsucia i zbrukania. Wzmaga w nich nienawi do wøasnego ciaøa, rodz c poczucie, e ono je
zdradziøo. Dlatego celem leczenia jest tu uczenie ofiar normalnej fizjologicznej reakcji seksualnej.
U wiadomienie im, e ich odczucia, doznania i reakcje s czym dobrym i naturalnym, wybitnie
zmniejsza ich wdrukowany wstyd.
Nawet, je li ofiara mówiøa o swoim wykorzystaniu przed trafieniem do grupy terapeutycznej,
to z reguøy robiøa to zaprzeczaj c lub wypieraj c wszelkie przyjemne fizycznie aspekty molestowania.
Dopiero sposobno mówienia o tym przed innymi ofiarami, które podzielaj jej uczucia, jak i caøo
do wiadczenia, wprawia w ruch uzdrawiaj c siø grupowej formy leczenia. W grupie zaczyna zanika
poczucie izolacji, inno ci i utajnienia. Tyko poprzez odkrywanie wøasnej historii i przez przyj cie i
prze ycie wi cego si z ni cierpienia, ofiary kazirodztwa mog odzyska swoje ycie.