prognoza skutków wpływu zmian

Przedsiębiorstwo Usługowe „GEOGRAF”
Al. Piłsudskiego 30/34
41-303 Dąbrowa Górnicza
OPINIA GEOTECHNICZNA DLA
DZIAŁKI NR 2416/128 POŁOŻONEJ
W KATOWICACH-PODLESIU PRZY UL. ROLNICZEJ
Autor: dr Jerzy Wach
Dąbrowa Górnicza, kwiecień 2010 r.
2
WSTĘP
Niniejsza opinia geotechniczna została wykonana dla potrzeb zagospodarowania
działki nr 2416/128 położonej w Katowicach-Podlesiu przy ul. Rolniczej.
W celu określenia warunków geotechnicznych wykonano szczegółowe badania
na w/w działce obejmujące obserwacje terenowe, 2 sondy geotechniczne o głębokości
maksymalnej 3,5 m (rys. 1, 2) oraz obserwacje poziomu wód gruntowych. Obserwacje i
sondowania wykonano 01.04.2010 r. w warunkach wiosennych. Okres obserwacji
poprzedzony był okresem tajania śniegu i rozmarzania gruntu, co oznacza
podwyższone stany wód powierzchniowych i podziemnych (powyżej przeciętnych).
Niskie przeciętne temperatury dobowe powietrza i brak wegetacji przeciwdziałały
znaczącemu parowaniu z powierzchni. Dla umożliwienia obserwacji zachowania się
wód gruntowych w dłuższym okresie pozostawiono piezometr o głębokości 2,5 m od
powierzchni. W dniu zainstalowania piezometru zwierciadło wody kształtowało się na
głębokości 0,85 m.
OGÓLNE WARUNKI FIZJOGRAFICZNE
Przedmiotowa działka usytuowana jest na terenie nieznacznie nachylonym na
wysokości 267,5 m n.p.m. Niewielkie nachylenie powierzchni widoczne jest w kierunku
północnym i północno-wschodnim ku ulicy Niezapominajek (Tyskiej). Dotychczas
działka była użytkowana rolniczo jako grunty orne. W ostatnich kilku latach grunt był
odłogowany.
Fundament geologiczny analizowanego rejonu stanowią utwory karbońskie, które
zalegają na głębokości 47 m poniżej powierzchni terenu. W profilu geologicznym
karbonu występują naprzemiennie piaskowce, łupki, mułowce oraz wkładki węgla.
Powierzchnia utworów karbońskich jest zerodowana i uformowana w postaci głębokiego
na około 16 m obniżenia dolinnego pra-Mlecznej, którego oś znajduje się pod
analizowaną działką. Utwory karbońskie poprzecinane są licznymi uskokami. Najbliższy
uskok Mieszko o kierunku południo-zachód północo-wschód (WSW-ENE) znajduje się
w odległości 80 m i przechodzi u zbiegu ul. Rolniczej i Niezapominajki. Uskok ten nie
stanowi
bezpośredniego
zagrożenia
dla
analizowanej
działki.
Ogranicza
jednocześnie strefę prowadzonego wydobycia węgla od północo-zachodu.
on
3
Dolina pra-Mlecznej nachylona jest w kierunku północnym. Obniżenie to
wypełniają utwory gliniaste (gliny zwałowe) zlodowacenia środkowopolskiego o
miąższości dochodzącej do 47 m. Litologia tych utworów nie jest znana, niemniej
jednak gliny zwałowe mogą być przewarstwione lub zawierać soczewki cienkich warstw
piasków i żwirów. W warstwie przypowierzchniowej na głębokości 2,3-3,5 m (głębokość
sondowania – rys. 1 i 2) glina zwałowa jest bardzo zwięzła i wykazuje cechy
przesuszenia. Na glinie zwałowej na głębokości 1,6-2,4 m występuje warstwa iłu
piaszczystego bardzo plastycznego, na której zalega warstwa iłu zwięzłego (0,9-1,6 m
głębokości). Na powierzchni pod warstwą humusową (orną, ok. 0,5 m miąższości)
zalega cienka ok. 0,2-0,3 m warstwa piasków podścielonych warstwą iłu piaszczystego
o podobnej miąższości.
Na analizowanym obszarze występują tylko grunty rodzime, brak jest gruntów
nasypowych.
Przedmiotowy teren położony jest na pograniczu Zrębu Mikołowskiego i
Płaskowyżu Katowickiego. Wierzchnia warstwa piasków fluwialnych (rzecznych)
pozwala zaliczyć ten teren do terasy plejstoceńskiej (środkowopolskiej).
Warunki topoklimatyczne uwzględniające przydatność terenu do zabudowy
mieszkaniowej (stałego zamieszkiwania) są korzystne. Wynika to z położenia obszaru
na
powierzchni
wyniesionej
płaskiej,
co
gwarantuje
dobre
przewietrzanie.
Występowanie powierzchniowej warstwy gruntów średnio przepuszczalnych sprzyja
dopływowi ciepła z głębszych warstw przeciwdziałając dużym spadkom temperatury w
warstwie przygruntowej w czasie pogodnych nocy. Sytuacja taka zapobiega
wczesnemu pojawianiu się mgieł latem i jesienią oraz przymrozków w okresie
późnojesiennym.
Analizowany obszar należy do dorzecza Wisły. Odwadnia go potok Mleczna.
Naturalny spływ powierzchniowy odbywa się w kierunku północnym do Mlecznej.
Obszar nie jest skanalizowany.
Wody podziemne zostały stwierdzone tylko w warstwie przypowierzchniowej na
głębokości ok. 85 cm. Występują one w warstwie glin piaszczystych na glinach
zwięzłych trudno przepuszczalnych. Wody te mogą występować tylko okresowo po
roztopach wiosennych i długotrwałych
opadach letnich. Powodują one silne
nawodnienie warstwy powierzchniowej utrudniające poruszanie się ciężkiego sprzętu
budowlanego. Wraz z rozwojem wegetacji i wzrostem temperatur wiosną grunt
przesycha i wzrasta jego nośność. Głębsze poziomy wodonośne nie zostały
4
nawiercone.
Mogą
one
występować
na
głębokości
większej
niż
5m
w
przewarstwieniach piaszczystych występujących w glinie zwałowej. Należy założyć, że
do głębokości ok. 47 m nie występuje trwałe zwierciadło wód podziemnych. Nawiercone
na głębokości 3,5 m gliny silnie zwięzłe ze żwirem wykazywały cechy znacznego
przesuszenia. Wody podziemne mogą występować dopiero w utworach karbońskich,
gdzie są drenowane przez uskoki i prowadzoną w sąsiedztwie eksploatację węgla.
WARUNKI GEOTECHNICZNE
Warunki geotechniczne (gruntowo-wodne) określają cechy utworów zalegających
do głębokości ok. 4 m. Utworami tymi są na analizowanej działce utwory rzeczne na
powierzchni i zalegające pod nimi glacjalne gliny zwałowe, które wypełniają
występujące w podłożu zagłębienie kopalne do głębokości ok. 47 m. Cechą
charakterystyczną osadów czwartorzędowych jest ich duże zróżnicowanie litologiczne w
seriach
o
niewielkich
miąższościach
poszczególnych
warstw.
W
warstwie
przypowierzchniowej pod warstwą humusową o miąższości 0,4 m występuje seria 0,2 m
piasków średnioziarnistych zalegająca na glinie piaszczystej o miąższości ok. 0,30 m.
Powyższą serię na głębokości 0,9 m podściela glina zwięzła nieprzepuszczalna, która
powoduje zatrzymanie wody przesiąkającej z powierzchni po opadach i roztopach. Mała
miąższość i chłonność wodna warstw nadległych powoduje ich silne uwadnianie się.
Pod warstwą gliny zwięzłej na głębokości od 1,60 m do 2,40 m występuje seria o
miąższości
ok.
0,8 m
piaszczystej
gliny
plastycznej
i
wilgotnej.
Jest
to
najprawdopodobniej woda uwięziona z bardzo słabą tendencją do odwodnienia. Cały
profil od głębokości 2,40 m podścielony jest serią glin zwałowych silnie zwięzłych i
nieprzepuszczalnych. Profil zakończono na głębokości 3,5 m. W spągu wiercenia glina
zwałowa wykazuje cechy znacznego przesuszenia.
Zaobserwowane warunki wodne wskazują, iż stosunkowo płytko do głębokości
0,90 m zalegają wody gruntowe. Wody te gromadzą się na powierzchni glin zwałowych
w obrębie utworów piaszczystych tworząc zalegający swobodnie okresowy poziom
zwierciadła wody gruntowej. Po zwiększonych opadach i roztopach poziom ten ma
tendencję do podnoszenia się, nawet do występowania na powierzchni. Stale płytkie
zaleganie poziomu wody gruntowej skutkuje widoczną wzmożoną wegetacją na
powierzchni.
5
BUDOWLANE WARUNKI GRUNTOWO-WODNE
Podłoże budowlane na głębokości 0,90-1,60 m stanowi jednorodna seria zwięzłej
gliny zwałowej o wystarczającej nośności dla budownictwa jednorodzinnego bez
podpiwniczenia. Pozostaje w tym przypadku problem zabezpieczenia fundamentów i
ścian przed nadmierną wilgocią. Odwodnienie budynku wymaga zainstalowania
drenażu opaskowego. Problemem pozostanie odprowadzenie wody poza granice
działki. Dotychczas w pobliżu działki nie ma możliwości grawitacyjnego odprowadzenia
wody z uwagi na brak jakiejkolwiek kanalizacji. Dotyczy to także wody opadowej z
dachu budynku. Woda ta wsiąkając będzie stagnowała w pobliżu fundamentów.
W
przypadku
realizacji
podpiwniczenia
konieczne
będzie
posadowienie
fundamentów i ścian piwnicy w warstwie mocno zwięzłej gliny zwałowej zalegającej na
głębokości poniżej 2,40 m. Na skutek wykonania wykopów utworzy się rodzaj „wanny”
przechwytującej wodę z powierzchni i z warstwy przypowierzchniowej. Odprowadzenie
tej wody grawitacyjnie nie będzie możliwe. Wskazane byłoby wówczas wykonanie
drenażu pod całym budynkiem i zebranie wody w rząpiu wykonanym pod podłogą
piwnicy, z którego można wodę wypompowywać w miarę jej nagromadzenia się.
6
7
8
9
10
11
12