Biotechnologia molekularna : modyfikacje genetyczne, postępy

Biotechnologia molekularna : modyfikacje genetyczne, postępy,
problemy / Jerzy Buchowicz. – wyd. 2, dodr. 1. – Warszawa, 2012
Spis treści
I. Odkrycia leŜące u podstaw współczesnej biotechnologii
I.1. Biologia molekularna - rozkwit i zmierzch biochemii
I.2. Kod genetyczny - 4 versus 20
I.3. Enzymy restrykcyjne - klucz do poznania genomu i manipulowania
genami
I.4. Cytogenetyka molekularna - kiedyś brakujące ogniwo
I.5. Genomika - przełom w genetyce molekularnej
I.6. Komórki macierzyste - morfogenny potencjał bez ograniczeń
I.7. Interferencja RNA-RNA - epigenetyczny obszar biologii i biotechnologii
11
11
19
21
25
30
36
38
II. Przedmiot zainteresowań, badań i zastosowań
II.1. Klonowanie molekularne
II.2. Dwa główne typy transformacji genetycznej
II.2.1. Transformacja autonomiczna
II.2.1.1. Wektory plazmidowe
II.2.1.2. YAC i inne sztuczne chromosomy
II.2.2. Transformacja integracyjna
II.2.2.1. Wektory wirusowe
II.2.2.2. Wektory bakteryjne
II.2.2.3. Integracja bezwektorowa
II.3. Metody wprowadzania obcego DNA
II.3.1.Od wektora do „konstruktu"
II.3.2.Agroinfekcja
II.3.2.1. Zasada metody i jej skuteczność
II.3.2.2. Zastosowanie Agrobaclerium w wariancie in planta
II.3.3.Stosowanie glikolu polietylenowego
II.3.4. Elektroporacja
II.3.5. Metoda biolistyczna
II.3.5.1. Istota metody i jej uniwersalność
II.3.5.2. Specyfika metody
II.3.6.Mikroiniekcja
II.3.7.Metody pomocnicze i kontrolne
II.3.7.1. Metoda Southerna
II.3.7.2. PCR (polymerase chain reaction)
II.3.7.3. Elektroforetyczny rozdział róŜnych form plazmidowego DNA
II.4. Embriogeneza somatyczna
II.5. Główne osiągnięcia biotechnologii molekularnej
II.5.1.Transgeniczne drobnoustroje
41
42
45
45
45
46
50
50
51
52
53
53
56
57
59
60
61
62
62
63
68
69
70
71
72
75
78
78
II.5.2.Transgeniczne rośliny
II.5.2.1. Odporność na owady i inne szkodniki
II.5.2.2. Odporność na patogeny
II.5.2.3. Tolerancja herbicydów
II.5.2.4. Polepszanie jakości plonów
II.5.2.5. Biofarmaceutyki
II.5.2.6. Fitoremediacja
II.5.3. Transgeniczne zwierzęta
II.5.3.1. Specyfika transgenizacji zwierząt
II.5.3.2. Przydatność zwierząt transgenicznych do produkcji
Biofarmaceutyków
II.5.3.3. Polepszanie jakości produkcji zwierzęcej
II.5.4.Transformacja plastydów i mitochondriów
II.6. Potranskrypcyjne wyciszanie genów i transgenów
II.7. Potranslacyjne modyfikacje białek heterologicznych
II.8. Biotechnologia w słuŜbie medycyny molekularnej
II.8.1.Terapia genowa
II.8.2.Stosowanie interferencji RNA-RNA
II.8.3.Terapeutyczna przydatność rybozymów
II.9. Problem organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO)
II.9.1.Wpływ GMO na środowisko naturalne człowieka
II.9.2. Zbędne zawirowania wokół Ŝywności genetycznie modyfikowanej
81
81
83
85
87
89
92
95
95
98
101
103
107
114
116
116
119
120
121
123
130
III. Co dalej?
III.1. Perspektywy transgenizacji roślin i zwierząt
III.2. Ku godnym źródłom organów do przeszczepów
135
136
142
Cytowane piśmiennictwo
147
Objaśnienie niektórych wyraŜeń Ŝargonu laboratoryjnego
171
Stosowane skróty i akronimy
174
Symbole genów i nazwy kodowanych przez nie białek
177
Symbole nazw gatunkowych stosowane w tabelach
181
Skorowidz nazwisk
182
Skorowidz rzeczowy
187
oprac. BPK