Wraz z TOK i Extended Essay, CAS jest tym, co decyduje o

CAS
‘…if you believe in something, you must not just think or talk or write, but you must act.’
Peterson
Wraz z TOK i Extended Essay, CAS jest tym, co decyduje o oryginalności matury
międzynarodowej. Zadania jakie uczniowie mają do spełnienia, wykraczają poza to,
czego zwyczajowo wymaga się od nich w szkole.
CAS to wszechstronny rozwój osobowości poprzez: Creativity (zainteresowania
artystyczne), Action (rozwój fizyczny) i Service (aktywność społeczną).
Według założeń programu IB, CAS ma stworzyć przeciwwagę do nauki akademickiej, tak
aby młody człowiek mógł doskonalić się również w pozaszkolnych umiejętnościach.
Największe znaczenie ma bezpośredni kontakt z innymi ludźmi i rozwój własnej
osobowości. Doświadczenia zdobyte w ramach CAS mają rozbudzać większą ciekawość
świata, kształtować umiejętność pracy w grupie, uczyć samodzielności, obowiązkowości
i niezależności w podejmowaniu decyzji oraz tolerancji dla inności.
Warunkiem otrzymania dyplomu jest uczestnictwo w programie CAS, w którym uczeń
powinien poświęcić średnio 3 godziny w tygodniu na trzy elementy: Creativity, Action &
Service; oraz prowadzić regularny zapis swoich doświadczeń i refleksji, odczuć i nowych
umiejętności wyniesionych z CAS. Minimalna liczba godzin to 150 odpracowywanych
systematycznie w ciągu dwóch lat programu DP. Główną ideą CAS jest zapewnienie
uczniom satysfakcjonujących doświadczeń, a nie dokładanie obowiązków do i tak
wymagającego programu nauki.
*
Creativity- twórcze działania, mające konkretny cel lub założenie. Składają się na to
wszelkiego rodzaju aktywności rozwijające wrażliwość na sztukę i piękno (np.kółko
teatralne, nauka fotografii); zarówno uczestnictwo w rozmaitych przedsięwzięciach,
jak i ich organizowanie. Np. jeśli uczeń gra na jakimś instrumencie, może nauczyć się
grać jakąś szczególnie trudną kompozycję, skomponować coś sam, lub zorganizować
koncert dla dzieci w przedszkolu promując w ten sposób muzykę.
Action- rozwój fizyczny, pozwalający znaleźć w sporcie wytchnienie od codziennych
obowiązków. Może to być np. nauka nurkowania lub kurs ratownika, jeśli ktoś już umie
pływać; squash, zajęcia fitness, albo trenowanie innych; cokolwiek stanowiące
wyzwanie, i wymagające planowania i inicjowania nowych działań. Warto podkreślić,
że szczególnie wysoko ceni się tu działania przekraczające charakter wyłącznie sportowy;
dobrze, gdy są one ściśle sprzężone z wysiłkiem organizacyjnym czy pracą na rzecz
wspólnoty.
Service: wspieranie postaw prospołecznych i niesienie pomocy, zarówno w najbliższym
otoczeniu, jak i na większą skalę. Najistotniejsze jest, żeby pomagając innym, nauczyć
się czegoś o sobie, zdobyć nowe doświadczenia i umiejętności niezbędne do
funkcjonowania w społeczeństwie obywatelskim, nie otrzymując za to żadnych pieniędzy.
Może to być praca w wolontariacie, pomoc w nauce osobom słabszym lub młodszym,
zwiększanie świadomości innych ludzi dotyczącej problemów społecznych np. poprzez
happeningi, projekcje filmów, czy też działalność w ramach Amnesty International,
organizacji broniącej praw człowieka.
*
Cele:
Celem CAS-u jest uwrażliwienie uczniów na problemy współczesnego świata i wyrobienie
prospołecznej postawy, docenienie potencjału ludzkiego umysłu i ducha, a także
równowagi w rozwoju fizycznym i duchowym młodego człowieka. Duży nacisk kładzie
się na odpowiedzialność, samodzielność i kreatywność, oraz wysoki stopień
samoświadomości. Działania podjęte w ramach CAS mają pomóc wypracować postawę
cechującą się szacunkiem wobec innych, tolerancją, zrozumieniem i akceptacją innych
tradycji i przekonań.
Uczniowie powinni mieć przynajmniej jeden projekt w parach lub grupie, w którym
środki dobrane do jego realizacji pozwolą połączyć trzy elementy CAS-u w spójną całość,
i który będzie trwał przez dłuższy okres; tzn., że jednorazowy udział w jakimś
przedsięwzięciu nie może być liczony jako CAS, chyba, że organizacja, przygotowania i
wykonanie danego projektu wymagały od uczniów poświęcenia dużej ilości czasu.
Naturalnie uczniowie powinni zachować równowagę pomiędzy poszczególnymi
elementami CAS-u, tzn równo rozłożyć czas między Creativity, Action i Service.
Program IB zakłada, że uczeń podejmując różnorakie działania w ramach CAS:
•
•
•
•
•
•
•
•
jest bardziej świadomy swoich mocnych i słabych stron,
podejmuje nowe wyzwania,
planuje i inicjuje różne przedsięwzięcia,
współpracuje z innymi,
wykazuje zaangażowanie i wytrwałość,
angażuje się w sprawy istotne dla ogółu ludzkości,
bierze pod uwagę etyczne aspekty swoich działań,
uczy się nowych rzeczy.
Działania podjęte przez uczniów w ramach CAS mają pokazywać, że te osiem punktów
(Eight Learning outcomes) zostało zrealizowane. Niektóre mogą pojawiać się wiele razy,
w różnych projektach, ale do zaliczenia programu wymagane jest aby każdy pojawił się
chociaż raz.
*
Dokumentacja i autorefleksja związane z projektem.
Uczniowie mają dokumentować działania podjęte w ramach CAS-u, kładąc szczególny
nacisk na własne refleksje i odczucia dotyczące danych doświadczeń. Dokumentacja
może przyjmować różnorakie formy, np. blog, pamiętnik, nagrania audio, prezentacje
komputerowe itd.; długość powinna odzwierciedlać długość danego projektu.
W samoocenie i refleksji uczniowie mają wykazać, że zrealizowali 8 punktów
(Eight Learning outcomes), pisząc o tym co zaobserwowali, jak się czuli, czego ich to
nauczyło, co pozwoliło odkryć w sobie, jaką wartość miał dany projekt dla nich i jaką
miał lub mógłby mieć dla innych.
Dokumentacja ta jest wyrywkowo sprawdzana przez regionalne biura IB.
Oprócz samooceny uczniowskiej, do zaliczenia programu niezbędna jest również
ewaluacja dokonana przez szkołę, czyli opiekunów poszczególnych projektów i
koordynatora CAS, z którymi to uczniowie regularnie konsultują się w czasie trwania
programu IB. Niezaliczenie CAS-u może spowodować nieotrzymanie dyplomu, CAS
stanowi bowiem integralną część programu IB.
(D.N.)