Opracowanie - Instytut Łączności
Transkrypt
Opracowanie - Instytut Łączności
Zakład Problemów Regulacyjnych i Ekonomicznych National Institute of Telecommunications ul. Szachowa 1 PL – 04-894 Warszawa T: [+48 22] 512 81 00 F: [+48 22] 512 86 25 E-mail: [email protected] www.itl.waw.pl OCENA USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH W POLSCE - TELEFONIA STACJONARNA Raport z badań przeprowadzonych w 2006 r. Gdańsk, grudzień 2006 r. ii Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 1. Wstęp W 2006 roku Instytut Łączności przeprowadził badanie typu jakościowego, którego celem było poznanie opinii prywatnych użytkowników usług telekomunikacyjnych odnośnie jakości świadczenia takich usług. Zakres badanych usług obejmował telefonię komórkową oraz stacjonarną – niniejszy raport dotyczy telefonii stacjonarnej. W wyniku tego przedsięwzięcia: 1. uzyskano wskaźniki odczuwanej przez respondentów satysfakcji z używanych usług i 2. wyodrębniono istotne korelacje Temat zrealizowano posługując się techniką bezpośredniego wywiadu indywidualnego z wykorzystaniem kwestionariusza. Problematyka badania obejmowała następujące zagadnienia: 1. 2. 3. 4. Częstość korzystania z usług telefonii stacjonarnej. Aktualny dostawca usług telefonii stacjonarnej. Ogólne zadowolenie ze sposobu świadczenia usług telefonii stacjonarnej. Korzystanie i satysfakcja z poszczególnych usług telefonii stacjonarnej (rozmowy telefoniczne, poczta głosowa, przesyłanie SMS, informacje i zlecenia, biuro napraw, country direct). 5. Dostęp do usług telefonii stacjonarnej. 6. Koszty korzystania z usług telefonii stacjonarnej. 7. Przyczyna korzystania z usług aktualnego operatora telefonii stacjonarnej. 8. Zrozumiałość materiałów informacyjnych. 9. Poziom obsługi klienta. 10. Reklamacje. Ogółem przeprowadzono 127 rozmów na wyżej wymienione tematy w dwóch rejonach geograficznych: Trójmieście i okolicach (37%) oraz Kwidzynie i okolicach (63%). Grupę badanych stanowili użytkownicy: 1. W wieku 15-20 lat (7%), 21-30 lat (31%), 31-40 lat (27%), 41-50 lat (20%), 51-60 lat (11%) i powyżej 60 lat (4%). 2. Różnej płci: kobiety (45%) i mężczyźni (55%). 3. Mieszkańcy miejscowości o różnych statusach: miasto wojewódzkie (25%), inne miasto (58%) i wieś (17%). 4. Korzystający z Internetu (80%), jak i nie korzystający z Internetu (20%). Przedstawione atrybuty próby posłużyły do zbadania korelacji i przeprowadzenia innych analiz statystycznych z uwzględnieniem określonych cech respondentów. 2. Częstość korzystania z usług Respondenci w pierwszej kolejności określali, czy i jak często w ciągu ostatnich 6 miesięcy korzystali z usług telefonii stacjonarnej. Tylko ci, którzy wykazali korzystanie z usług wyrażali swoje opinie związane z zagadnieniami, które bezpośrednio odwoływały się do osobistych odczuć i doświadczeń wynikających z używania usług. Pozostali natomiast, jeśli mieli ochotę wypowiadali się na tematy ogólne, np. nawiązujące do reklamy. Respondentów, którzy nie używali we wskazanym okresie usług telefonii stacjonarnej znalazło się w próbie 8%. Pewna część biorących udział w badaniu nie potrafiła określić (1%), jak często korzystała z usług. Największą grupę stanowili ci, którzy stwierdzili, 1 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. że używali telefonii stacjonarnej (w swoim odczuciu) dość często (36%). Najmniej respondentów zadeklarowało, że we wskazanym okresie używało takich usług rzadko (13%). Średnia deklarowana częstość korzystania z usług telefonii stacjonarnej dla próby w ciągu ostatnich 6 miesięcy, w skali od 1 (rzadko) do 4 (bardzo często), wyniosła 2,8. Tab. 1 Korzystanie z usług telefonii stacjonarnej (ostatnie 6 miesięcy) Rzadko Raczej rzadko Dość często Bardzo często 1 2 3 4 16 23 46 31 brak korzystania bardzo często dość często Trudno powiedzieć Brak korzystania 1 10 raczej rzadko rzadko trudno pow 24% 36% 8% 18% 13% Rys. 1 Korzystanie z usług telefonii stacjonarnej w ciągu ostatnich 6 miesięcy 3. Aktualny dostawca usług Badani użytkownicy usług telefonii stacjonarnej w większości są klientami TP S.A., (82%). Pozostali wskazywali na takich operatorów, jak: Tele2, Multimedia i Dialog. Tab. 2 Dostawcy usług telefonii stacjonarnej TP SA DIALOG TELE 2 MULTIMEDIA 1 2 3 4 96 12 4 3 2 Brak danych 2 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 10% 2% 3% TP S.A. 3% Tele2 Multimedia Dialog Brak danych 82% Rys. 2 Struktura usługodawców telefonii stacjonarnej 4 Ogólny poziom świadczenia usług Respondenci wyrażali swoje opinie na temat jakości świadczenia usług. Celem tego pytania było poznanie, czy ogólny poziom świadczenia usług telefonii stacjonarnej jest zadowalający z punktu widzenia usługobiorców. Dla większości respondentów sposób udostępniania usług telefonii stacjonarnej jest raczej zadowalający (52%). Drugą w kolejności grupę stanowili ci respondenci, którzy są zadowoleni z jakości usług (21%). Odpowiedzi jednoznacznie negatywnych, wyraźnie krytykujących jakość świadczenia omawianych usług odnotowano 14%. Średnie zadowolenie z poziomu świadczenia usług telefonii stacjonarnej, przyjmując skalę od 1 (najniższe) do 4 (najwyższe), wyniosło dla próby 2,9. Tab. 3 Ogólne zadowolenie z poziomu świadczenia usług telefonii stacjonarnej Nie Raczej nie Raczej tak Tak 1 2 3 4 16 8 61 25 3 Trudno powiedzieć 7 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. Tak (4) Raczej tak (3) Raczej nie (2) Nie (1) 0 10 20 30 40 50 60 częstości stwierdzeń [%] Rys. 3 Ogólne zadowolenie z poziomu świadczenia usług telefonii stacjonarnej Odczuwane zadowolenie z poziomu świadczenia usług znajduje swoje odbicie w ich używaniu. Jest to zależność (statystycznie) istotna (wsp. korelacji Pearsona: 0,19). Istotę tej korelacji obrazuje umieszczony poniżej rysunek Przedstawia on średnie korzystanie z usług (w skali 1-4) w zależności od poziomu zadowolenia z usług (w skali 1-4). Częstość korzystania z usług (średnie) 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 nie [1] raczej nie [2] raczej tak [3] tak [4] Uczucie zadowolenia z jakości usług Rys. 4 Korzystanie z usług w zależności od oceny ich jakości 5. Wybrane usługi telefonii stacjonarnej - używanie i satysfakcja Respondenci, którzy deklarowali korzystanie z telefonii stacjonarnej w ciągu ostatnich 6 miesięcy, pytani byli o używanie różnych usług z zakresu tego rodzaju komunikacji. W przypadku korzystania z danej usługi wyrażali swoją satysfakcję z jej 4 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. jakości, oceniając to w 5-cio stopniowej skali. Założono, że 1 oznacza najniższy, a 5 najwyższy poziom zadowolenia. 5.1 Rozmowy telefoniczne Wszyscy respondenci korzystający z telefonii stacjonarnej używali usługi „rozmowy telefoniczne” i najczęściej oceniali swoją satysfakcję z jej jakości na 4 lub 5 (odpowiednio: 41% i 34%). Najniższe oceny (1) zdarzały się rzadko (3%). Średnia ocena satysfakcji dla usługi „rozmowy telefoniczne”, w skali od 1 do 5, wyniosła 4. Tab. 4 Rozmowy telefoniczne – ocena satysfakcji Brak korzystania 0 Oceny korzystających w skali: 1 (najniższa) – 5 (najwyższa) 1 2 3 4 5 Trudno powiedzieć 3 7 18 48 40 1 Średnia ocena: 4 3% 6% 1-najniższa 34% 16% 2 3 4 5-najwyższa 41% Rys. 5 Rozkład ocen odczuwanej satysfakcji z usługi „rozmowy telefoniczne” 5.2 Poczta głosowa 74% respondentów korzystających w ostatnim półroczu z telefonii stacjonarnej nie używało usługi „poczta głosowa”. Pozostali najczęściej oceniali swoją satysfakcję z jakości tej usługi - w skali od 1 do 5 - na 3 (35%). Średnia ocena satysfakcji z używania poczty głosowej wyniosła 3,2. 5 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. Tab. 5 Poczta głosowa – ocena satysfakcji Brak korzystania 87 Oceny korzystających w skali: 1 (najniższa) – 5 (najwyższa) 1 2 3 4 5 Trudno powiedzieć 4 3 10 7 5 1 Średnia ocena: 3,2 35% 10% 1-najniższa 2 3 4 5-najwyższa 14% 17% 24% Rys. 6 Rozkład ocen odczuwanej satysfakcji z usługi „poczta głosowa” Stwierdzono, że między stosunkiem do usługi „poczta głosowa” i miejscem zamieszkania respondentów występuje (statystycznie) istotna korelacja (wsp. korelacji Pearsona: 0,24). Zgodnie z tym, co pokazują umieszczone niżej rysunki, badani z Gdańska i okolic (środowisko wielkomiejskie) w porównaniu do badanych z Kwidzyna i okolic: ¬ stosunkowo częściej deklarowali brak używania poczty głosowej i ¬ gorzej ją oceniali. 6 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. deklarowany brak korzystania z usługi [%] 94 90 88,6 86 82 78 74 70 66 67,9 Gdańsk i okolice Kwidzyn i okolice Rys. 7 Brak korzystania z poczty głosowej w zależności od rejonu zamieszkania 3,50 3,36 Wartości średnich ocen 3,25 3,00 2,75 2,50 2,25 2,00 2,25 Gdańsk i okolice Kwidzyn i okolice Rys. 8 Średnie oceny zadowolenia z usługi „poczta głosowa” w zależności od rejonu zamieszkania 5.3 Przesyłanie SMS Większość respondentów korzystających w ostatnim półroczu z telefonii stacjonarnej nie używała usługi „przesyłanie SMS” (59%). Pozostali raczej wysoko oceniali swoją satysfakcję z jej korzystania - najczęściej wystąpiła ocena 4 (46%). Ocen niższych niż 3 nie odnotowano. 7 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. Średnia ocena satysfakcji w próbie dla usługi „przesyłanie SMS”, w skali od 1 do 5, wyniosła 4,2. Tab. 6 Przesyłanie SMS – ocena satysfakcji Brak korzystania 69 Oceny korzystających w skali: 1 (najniższa) – 5 (najwyższa) 1 2 3 4 5 Trudno powiedzieć 0 0 8 21 17 1 Średnia ocena: 4,2 0% 17% 1-najniższa 2 3 4 37% 5-najwyższa 46% Rys. 9 Rozkład ocen odczuwanej satysfakcji z usługi „przesyłanie SMS” Wypowiedzi respondentów odnośnie omawianej usługi różniły się w (statystycznie) istotny sposób w zależności od: 1. wieku (wsp. korelacji Pearsona: -0,30), 2. rejonu zamieszkania (wsp. korelacji Pearsona: 0,29) i 3. statusu miejscowości zamieszkania (wsp. korelacji Pearsona: 0,19). Starsi respondenci stosunkowo częściej niż młodsi deklarowali brak używania usługi „przesyłanie SMS”. W założonym okresie żaden z badanych powyżej 60 roku życia z niej nie korzystał. Jednocześnie średnie oceny satysfakcji z tej usługi, biorąc pod uwagę wiek badanych, były wyższe w grupach starszych respondentów niż młodszych. Oznacza to, że chociaż starsi stosunkowo rzadziej korzystają z usługi „przesyłanie SMS”, to jednak są oni z niej bardziej zadowoleni niż młodsi respondenci. 8 deklarowany brak korzystania z usługi [%] Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 105 100 90 75 75 60 51,2 78,6 54,8 45 30 15 11,1 15-20 21-30 31-40 41-50 51-60 pow 60 lat wiek Rys. 10 Brak korzystania z usługi „przesyłanie SMS” w zależności od wieku Wartość średniej satysfakcji z usługi 4,8 4,67 4,6 4,5 4,4 4,25 4,21 4,2 4,0 3,8 3,63 3,6 3,4 15-20 21-30 31-40 41-50 51-60 lat wiek Rys. 11 Średnia ocena satysfakcji z usługi „przesyłanie SMS” w zależności od wieku Rozpatrując usługę „przesyłanie SMS” w kontekście rejonu zamieszkania zaobserwowano, że respondenci z Gdańska i okolic (środowisko wielkomiejskie) znacznie rzadziej korzystają z tej usługi niż respondenci z Kwidzyna i okolic. W tym tkwi istota omawianej korelacji, bowiem jeśli chodzi o satysfakcję korzystających z usługi, to średnie wartości wyrażonego zadowolenia dla każdego środowisku są stosunkowo wysokie i do siebie zbliżone. 9 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. deklarowany brak korzystania z usługi [%] 90 82,9 75 60 49,4 45 Gdańsk i okolice Kwidzyn i okolice Rys. 12 Brak korzystania z usługi „przesyłanie SMS” w zależności od rejonu zamieszkania Wartości średniej satysfakcji z usługi 4,201 4,200 4,2 4,199 4,198 4,197 4,196 4,19512 4,195 4,194 Gdańsk i okolice Kwidzyn i okolice Rys. 13 Średnia ocena satysfakcji z usługi „przesyłanie SMS” w zależności od rejonu zamieszkania Umieszczone niżej rysunki pokazują, że chociaż badani mieszkańcy wsi wyraźnie rzadziej niż mieszkańcy miast stwierdzali brak używania usługi „przesyłanie SMS”, to średni poziom satysfakcji z usługi wyrażony przez jej użytkowników jest nieco wyższy w środowisku miejskim niż wiejskim. 10 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. deklarowany brak korzystania z usługi [%] 75 71,4 70 65 61,4 60 55 50 45 40 33,3 35 30 miasto woj. miasto inne wieś Rys. 14 Brak korzystania z usługi „przesyłanie SMS” w zależności od statusu miejscowości zamieszkania Wartości średniej satysfakcji z usługi 4,35 4,30 4,29 4,26 4,25 4,20 4,15 4,10 4,05 4 4,00 3,95 miasto woj. miasto inne wieś Rys. 15 Średnie oceny zadowolenia z usługi „przesyłanie SMS” wg statusu miejscowości zamieszkania 11 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 5.4 Informacje i zlecenia Wśród respondentów korzystających w ostatnim półroczu z telefonii stacjonarnej większość wykazała brak używania usługi „informacje i zlecenia” (76%). Użytkownicy usługi „informacje i zlecenia”, którzy potrafili wyrazić swoją satysfakcję z jej jakości, najczęściej oceniali ją na 3 (36%). Drugą w kolejności grupę stanowili ci, którzy określili swoje zadowolenie na 4 (28%). Średnia ocena satysfakcji dla usługi „informacje i zlecenia”, w skali od 1 (najniższa) do 5 (najwyższa), wyniosła 3,3. Tab. 7 Informacje i zlecenia – ocena satysfakcji Brak korzystania Oceny korzystających w skali: 1 (najniższa) – 5 (najwyższa) 89 1 2 3 4 5 Trudno powiedzieć 2 3 9 7 4 2 Średnia ocena: 3,3 1-najniższa 2 3 4 5-najwyższa 28% 16% 8% 36% 12% Rys. 16 Rozkład ocen odczuwanej satysfakcji z usługi „informacje i zlecenia” Analiza wypowiedzi uczestników badania z uwzględnieniem ich cech ujawniła, że między brakiem korzystania z usługi ”informacje i zlecenia” a rejonem zamieszkania (Gdańsk i okolice oraz Kwidzyn i okolice) zachodzi (statystycznie) istotna zależność ((wsp. korelacji 12 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. Pearsona: 0,25). W grupie tych, którzy nie potwierdzili używania tej usługi większość stanowili mieszkańcy Kwidzyna i okolic. deklarowany brak korzystania z usługi [%] 67 63 64 61 58 55 52 49 46 43 40 37 37 34 Gdańsk i okolice Kwidzyn i okolice Rys. 17 Rozkład deklaracji braku korzystania z usługi „informacje i zlecenia” wg rejonu zamieszkania respondentów Użytkownicy usługi „informacje i zlecenia” zamieszkujący Kwidzyn i okolice w porównaniu do użytkowników z Gdańska i okolic wykazali tylko nieznacznie mniejsze zadowolenie z jej jakości. Wartości średniej satysfakcji z usługi 3,55 3,50 3,5 3,45 3,40 3,35 3,3 3,30 3,25 Gdańsk i okolice Kwidzyn i okolice Rys. 18 Średnie oceny zadowolenia z usługi „informacje i zlecenia” wg rejonu zamieszkania respondentów 13 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 5.5 Biuro napraw Wśród respondentów korzystających w ostatnim półroczu z telefonii stacjonarnej większość wykazała brak używania usługi „biuro napraw” (79%). Użytkownicy usługi „biuro napraw”, którzy potrafili wyrazić swoją satysfakcję z jej jakości, najczęściej oceniali ją na 3 (26%). Średnia ocena satysfakcji dla usługi „biuro napraw”, w skali od 1 (najniższa) do 5 (najwyższa), wyniosła 2,9. Tab. 8 Biuro napraw – ocena satysfakcji Brak korzystania Oceny korzystających w skali: 1 (najniższa) – 5 (najwyższa) 92 1 2 3 4 5 Trudno powiedzieć 5 3 6 5 3 2 Średnia ocena: 2,9 1-najniższa 2 3 4 5-najwyższa 14% 23% 23% 14% 26% Rys. 19 Rozkład ocen odczuwanej satysfakcji z usługi „biuro napraw” Analiza wypowiedzi uczestników badania z uwzględnieniem ich cech ujawniła, że między brakiem korzystania z usługi „biuro napraw” a rejonem zamieszkania (Gdańsk i okolice oraz Kwidzyn i okolice) zachodzi (statystycznie) istotna zależność (wsp. korelacji Pearsona: 0,19). W grupie tych, którzy nie potwierdzili używania tej usługi zdecydowaną większość stanowili mieszkańcy Kwidzyna i okolic. 14 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 70 66 deklarowany brak korzystania z usługi [%] 67 64 61 58 55 52 49 46 43 40 37 34 34 31 Gdańsk i okolice Kwidzyn i okolice Rys. 20 Rozkład deklaracji braku korzystania z usługi „biuro napraw” wg rejonu zamieszkania respondentów Respondenci zamieszkujący Kwidzyn i okolice mimo względnie mniejszego korzystania z usługi „biuro napraw”, w porównaniu do respondentów z Gdańska i okolic, wykazali wyraźnie większe zadowolenie z jej jakości. Wartości średniej satysfakcji z usługi 3,4 3,2 3,1 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 1,8 2 Gdańsk i okolice Kwidzyn i okolice Rys. 21 Średnie oceny zadowolenia z usługi „biuro napraw” wg rejonu zamieszkania respondentów 15 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 5.6 Country Direct Wśród respondentów korzystających w ostatnim półroczu z telefonii stacjonarnej większość nie używała usługi „country direct” (84%). Nieliczni użytkownicy tej usługi, którzy potrafili wyrazić swoją satysfakcję z jej jakości, najczęściej oceniali ją na 3 i 4 (po 36%). Średnia ocena satysfakcji dla usługi „country direct”, w skali od 1 (najniższa) do 5 (najwyższa), wyniosła 3,7. Tab. 9 Country direct – ocena satysfakcji Brak korzystania Oceny korzystających w skali: 1 (najniższa) – 5 (najwyższa) 98 1 2 3 4 5 Trudno powiedzieć 0 1 5 5 3 4 Średnia ocena: 3,7 1-najniższa 2 3 21% 4 0% 5-najwyższa 7% 36% 36% Rys. 22 Rozkład ocen odczuwanej satysfakcji z usługi „country direct” 16 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 5.7 Zestawienie porównawcze ogólne zadowolenie z telefinii stacjonarnej (średnie) Ogólne zadowolenie z telefonii stacjonarnej wyrażone przez respondentów w (statystycznie) istotny sposób wypływa z odczuwanej przez nich satysfakcji z jakości usługi „rozmowy telefoniczne” (wsp. korelacji Pearsona: 0,42). Im większe zadowolenie z usługi „rozmowy telefoniczne”, tym znacząco wyższa ogólna ocena świadczenia usług. 3,5 3,2 3,0 2,71 2,5 2,22 2,0 1,88 1,5 1,0 0,5 1 1 2 3 4 5 ocena odczuwanej satysfakcja z usługi "rozmowy telefoniczne" Rys. 23 Średnie oceny zadowolenia z jakości usług telefonii stacjonarnej w zależności od poziomu satysfakcji z usługi „rozmowy telefoniczne” Poniżej zaprezentowano zestawienia zbiorcze, które porównują: 1. zadeklarowany brak korzystania z poszczególnych usług telefonii stacjonarnej w ostatnim półroczu i 2. wartości średnich ocen satysfakcji z poszczególnych usług telefonii stacjonarnej, wyrażony przez ich użytkowników. Ujawniają one względną popularność rozważanych uprzednio usług i wyróżniają te, wobec których użytkownicy wyrazili najmniejsze i największe zadowolenie. Największą popularnością cieszy się podstawowa usługa telefonii stacjonarnej – rozmowy telefoniczne; używali jej wszyscy respondenci korzystający z telefonii stacjonarnej W odniesieniu do pozostałych, tzw. dodatkowych usług, badani najczęściej stwierdzali brak ich używania. Porównanie wskaźników braku korzystania uwidacznia, że spośród takich usług respondenci stosunkowo najczęściej używali usługi „przesyłanie SMS”, a najrzadziej - „country direct”. Korzystający z danej usługi ocenili swoją satysfakcję z jej używania w skali od 1 do 5. Wyraźnie wyróżniają się dwie usługi, wobec których średni poziom satysfakcji, wyrażony przez jej użytkowników w tej skali jest stosunkowo najwyższy. Są to (w kolejności) 17 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 76 79 biuro napraw 84 59 country direct przesyłanie SMS poczta głosowa 0 rozmowy telefoniczne brak korzystania [%] 74 informacje, zlecenia „przesyłanie SMS” i „rozmowy telefoniczne” i. Najniższy średni poziom zadowolenia odnosi się do usługi „biuro napraw”. 4,2 4 3,7 3,3 3,2 country direct biuro napraw informacje, zlecenia przesyłanie SMS poczta głosowa 2,9 rozmowy telefoniczne średnie oceny satysfakcji Rys. 24 Deklarowany brak korzystania z poszczególnych usług Rys. 25 Wartości średniej oceny satysfakcji z poszczególnych usług 18 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 6. Dostęp do usług Respondenci wypowiadali się na temat dostępu do usług telefonii stacjonarnej. Na ogólną ocenę składały się następuje elementy: ¬ ¬ ¬ ¬ bliskość publicznych aparatów telefonicznych, bliskość punktów obsługi klienta, bliskość punktów dokonywania opłat lub składania reklamacji, dostępność łączy. Chęć udziału w badaniu tego zagadnienia wyraziło kilku respondentów nieużywających usług telefonii stacjonarnej w ostatnim półroczu. Większość stwierdziła, ze ma łatwy dostęp do usług (59%). Nie potrafiło tego ocenić 18% respondentów. Wartość średniej oceny dostępu do usług wyniosła w próbie 1,3. Tab. 10 Ocena dostępu do usług telefonii stacjonarnej Łatwy Trudny 1 2 70 28 Trudno powiedzieć 22 Średnia ocena: 1,3 mam łatwy dostęp mam trudny dostęp trudno powiedzieć 18% 23% 59% Rys. 26 Rozkład opinii na temat dostępu do usług telefonii stacjonarnej 19 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 7. Koszty korzystania z usług Większość respondentów (66%) stwierdziła, że ceny usług telefonii stacjonarnej w stosunku do ich jakości są o wiele za wysokie. Umiarkowane niezadowolenie z cen wyraziło 16% użytkowników usług. Tych, którzy uznali, że koszty używania usług są właściwe w próbie znalazło się stosunkowo mało (9%). Tyle samo osób nie miało na ten temat wyrobionego zdania. Średnia ocena prawidłowości kalkulacji kosztów usług, w skali od 1 (brak zastrzeżeń) do 3 (najwyższy poziom niezadowolenia), wyniosła w próbie 2,6. Tab. 11 Opinie na temat poziomu cen za usługi Właściwie Niewłaściwie O wiele za wysokie 1 2 3 11 19 76 Nie mam zdania 11 Średnia ocena: 2,6 ceny są właściwe ceny są o wiele za wysokie ceny są niewłaściwe trudno powiedzieć 9% 9% 66% 16% Rys. 27 Rozkład opinii na temat poziomu cen za usługi telefonii stacjonarnej 20 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 8. Kryteria wyboru usługodawcy Rynek usług telefonii stacjonarnej jest konkurencyjny i ich użytkownicy mogą według swoich kryteriów wybierać operatora. Większość badanych korzysta z usług TP S.A., ale byli i tacy, którzy wybrali jednego z operatorów alternatywnych. Respondenci byli proszeni o podanie przyczyny korzystania z usług danego operatora. Część respondentów nie potrafiła tego sprecyzować (14%). Wśród pozostałych największą grupę stanowili ci, którzy wskazali na przyzwyczajenie (48%). Znaczącym kryterium wyboru operatora okazała się być cena usług (26%). Stosunkowo najrzadziej respondenci podejmowali taką decyzję pod wpływem reklamy i/lub promocji (6%). Tab. 12 Determinanty wyboru usługodawcy Cena usług Oferta Przyzwyczajenie Reklama, promocja Trudno powiedzieć 1 2 3 4 5 6 10 28 9 48 6 16 częstość (%) stwierdzeń Jakość usług 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 [1] [2] [3] [4] [5] * * wskażniki do pozycji w tabeli. Rys. 28 Kryteria wyboru operatora Przyczyny dokonanych wyborów w (statystycznie) istotny sposób różnią się w zależności od wieku (wsp. korelacji Pearsona: -0,18) i płci (wsp. korelacji Pearsona: 0,18) respondentów. 21 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. Biorąc pod uwagę wiek, stwierdzono, że: 1) W każdej grupie wiekowej korzystanie z usług danego operatora w dużym stopniu wynika z przyzwyczajenia, lecz stosunkowo najczęściej wskazywali na to respondenci najmłodsi (do 20 lat) i najstarsi (powyżej 60 lat). 2) Respondenci w wieku do 20 lat i powyżej 60 lat poza przyzwyczajeniem wskazywali wyłącznie na ceny. 3) Przypadki wyboru operatora pod wpływem reklamy deklarowali tylko respondenci w wieku od 21 do 50 lat, w tym stosunkowo najczęściej miało to zastosowanie w grupie wiekowej 41-50 lat. 4) Na jakość usług zwracali uwagę tylko respondenci w wieku od 31 do 60 lat i im byli starsi, tym częściej to czynili. 5) Bogactwo oferty jako powód wyboru usługodawcy podawali badani w wieku od 21 do 60 lat, chociaż czynili to stosunkowo rzadko. 100% reklama 90% 80% przyzwyczajenie 70% 60% oferta 50% 40% cena 30% 20% jakość usług 10% 0% 15-20 21-30 31-40 41-50 51-60 pow. 60 lat Rys. 29 Kryteria korzystania z usług operatora w grupach wiekowych Biorąc pod uwagę płeć respondentów stwierdzono, że: 1) Wskazania na jakość usług i bogactwo oferty zdarzały się stosunkowo częściej w grupie kobiet (po 11%) niż mężczyzn (9% i 7%). 2) Kobiety wyraźnie częściej wybierając operatora kierowały się poziomem cen. 3) Mężczyźni wykazali znacznie większe przyzwyczajenie do operatora niż kobiety. 4) W grupie mężczyzn stosunkowo częściej niż w grupie kobiet zdarzały się przypadki wyboru operatora pod wpływem reklamy. 22 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. jakość usług mężczyźni cena oferta przyzwyczajenie kobiety reklama 0% 20% 40% 60% 80% 100% Rys. 30 Kryteria korzystania z usług operatora - kobiety i mężczyźni 9. Materiały informacyjne Wszyscy respondenci wypowiedzieli się na temat informacji zawartych w materiałach typu ulotki, reklamy, itp. Część badanych (16%) stwierdziła, ze nigdy nie zapoznała z tego typu informacjami, co w dużym stopniu wynika z celowego działania, o czym świadczą komentarze typu: „unikam wszelkiej reklamy”, „ulotki niszczę bez czytania”, itd. W większości przypadków respondenci stwierdzali, że informacje otrzymywane od usługobiorcy są dla nich jasne (51%); tylko 14% badanych wyraziło opinię, że są one niezrozumiałe. Średnia ocena czytelności informacyjnych materiałów, przyjmując dwustopniową skalę od 1 (informacje jasne) do 2 (informacje niejasne), wyniosła w próbie 1,22. Tab. 13 Znajomość i zrozumienie materiałów informacyjnych Informacje są zrozumiałe Informacje są niejasne 1 2 65 18 Brak zdania Brak znajomości materiałów informacyjnych 24 20 Średnia ocena: 1,22 23 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 51% 16% 14% 19% brak znajomości materiałów informacje są jasne informacje są niejasne brak zdania Rys. 31 Znajomość i zrozumienie materiałów informacyjnych Wypowiedzi odnośnie jasności informacji dostarczanych przez operatora w (statystycznie) istotny sposób różnią się w zależności płci respondentów (wsp. korelacji Pearsona: -0,26). Jak pokazują poniżej umieszczone rysunki, badane kobiety wykazały stosunkowo większy brak zrozumienia przekazywanych informacji niż mężczyźni. informacje są jasne informacje są niejasne 100% 80% 60% 40% 20% 0% kobiety mężczyźni Rys. 32 Zrozumienie materiałów informacyjnych wg płci 24 Ocena jasności informacyjnych materiałów (średnie) Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 1,40 1,34 1,35 1,30 1,25 1,20 1,15 1,13 1,10 kobiety mężczyźni Rys. 33 Zrozumienie materiałów informacyjnych wg płci 10. Obsługa klienta Respondenci korzystający w ostatnim półroczu z telefonii stacjonarnej opiniowali jakość obsługi klienta. Przyjęto, że na ogólną ocenę poziomu obsługi klienta składają się: ¬ ¬ ¬ ¬ stosunek personelu do klienta, szybkość obsługi skuteczność serwisu i dostępność w pilnych sytuacjach Nie miało na ten temat wyrobionego zdania 16% respondentów. Pozostali najczęściej stwierdzali, że obsługa klienta jest dość dobra (42%). Drugą w kolejności grupę stanowili ci, według których poziom obsługi klienta jest raczej zły (25%). Pełną satysfakcję z poziomu obsługi wyraziło 9%, a całkowity brak zadowolenia 7% badanych użytkowników telefonii stacjonarnej. Średnia ocena jakości obsługi klienta, w skali od 1 (bardzo zła) do 4 (bardzo dobra), wyniosła w próbie 2,6. Tab. 14 Jakość obsługi klienta Bardzo zła Raczej zła Dość dobra Bardzo dobra 1 2 3 4 8 30 50 10 Średnia ocena: 2,6 25 Brak zadania 19 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 42% bardzo zła raczej zła 9% dość dobra bardzo dobra brak zdania 16% 26% 7% Rys. 34 Rozkład ocen jakości obsługi klienta 11. Reklamacje Większość badanych użytkowników telefonii stacjonarnej stwierdziła, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie składała żadnych skarg w związku z jakością usług do jakiejkolwiek instytucji zajmującej się rozpatrywaniem zażaleń lub bezpośrednio do operatora (80%). Tylko 18 respondentów potwierdziło taki fakt (16%), a 5 osób nie mogło sobie przypomnieć (4%). Tab. 15 Potwierdzenia złożenia reklamacji Tak Nie Nie pamiętam 18 94 5 Stwierdzono, ze między faktem składania skarg w związku z jakością usług, a rejonem zamieszkania respondentów zachodzi (statystycznie) istotna korelacja (wsp. korelacji Pearsona: 0,20). Badani użytkownicy usług telefonii stacjonarnej zamieszkujący Gdańsk i okolice (rejon wielkomiejski) stosunkowo częściej niż badani z Kwidzyna i okolic oficjalnie wyrażali swoje niezadowolenie z tych usług, najczęściej składając reklamacje u operatora. 26 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. Gdańsk i okolice Kwidzyn i okolice 0% 20% 40% 60% tak 80% 100% nie Rys. 35 Reklamowanie usług wg rejonów zamieszkania respondentów Respondenci, którzy w ostatnim półroczu składali reklamacje oceniali swoją satysfakcję ze sposobu załatwienia ich skargi. Przyjęto, że na ogólną ocenę sposobu załatwienia reklamacji składają się następujące elementy: ¬ szybkość reakcji, ¬ rzetelna analiza skargi i ¬ satysfakcja klienta z decyzji. Tylko jedna z badanych osób, które składały skargę oceniła, że reklamacja została załatwiona bardzo dobrze. Przeważały opinie, które świadczą o raczej niezadowalającym sposobie rozwiązania problemu. Średnia ocen załatwienia reklamacji, w skali od 1 (bardzo dobrze) do 4 (bardzo źle), wyniosła 3,1. Tab. 16 Ocena załatwienia reklamacji Bardzo dobrze Dość dobrze Raczej źle Bardzo źle 1 2 3 4 1 2 8 5 Nie pamiętam 2 Średnia ocena 3,1 Statystyczna analiza wypowiedzi respondentów potrafiących ocenić sposób załatwienia zażalenia wykazała, że wyrażone na ten temat opinie różnią się w istotny sposób w zależności od płci oceniających (wsp. korelacji Pearsona: 0,54). Żadna z kobiet nie stwierdziła, że jej reklamacja została załatwiona bardzo źle, natomiast żaden z mężczyzn nie ocenił, że została ona załatwiona bardzo dobrze. Ogólnie, kobiety wykazały mniejsze niezadowolenie z załatwienia sprawy niż mężczyźni, co potwierdzają wartości średnich ocen. 27 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. bardzo dobrze dość dobrze raczej źle bardzo żle 100% 80% 60% 40% 20% 0% kobiety mężczyźni Rys. 36 Oceny załatwienia reklamacji wg płci średnie oceny załatwienia reklamacji 3,6 3,5 3,4 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,57 kobiety mężczyźni Rys. 37 Średnie oceny załatwienia reklamacji w grupie kobiet i mężczyzn 28 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 12 Opinie niewymiarowe – cytaty Tab. 17 Zestawienie wyrażonych opinii Odniesienie Wyrażone opinie 1 Obsługa klienta Nierzetelność TP S.A. (obiecuje założyć neostradę, a potem mnoży trudności). Niekompetentni pracownicy w biurze obsługi klienta. 2 Dostęp do usług Błękitna linia nieefektywna – za mało tradycyjnych punktów obsługi klienta. Utrudniony dostęp do neostrady (TP S.A. wymusza abonament). Za mało punktów informacyjnych. Trudny dostęp do Biura obsługi Klienta. Zły system przepływu informacji. 3 Koszty Za wysoki koszt za połączeń z komórkami. TP S.A. mocno zawyża ceny za usługi. Abonament stanowczo za wysoki. Ceny za używanie telefonu wyśrubowane. Telefonia stacjonarna jest mało atrakcyjna pod względem cen. W stosunku do jakości usług abonament stanowczo za „wysoki”. 4 Jakość usług Brak możliwości blokowania informacji reklamowych. Mała oferta w połączeniach z telefonami komórkowymi w ruchu międzynarodowym. Ciągła zajętość numerów informacyjnych. Telefonia stacjonarna oferuje znacznie mniej możliwości niż komórkowa. Brak ciekawych ofert. Zbyt małe promocje. Zła jakość połączeń (trzaski, szmery). 5 Informacje, reklama Ulotki wyrzucam bez czytania. Reklamy są zbyt specjalistyczne. Za dużo informacji telefonicznych od operatora – nie zamawiane informacje o taryfach. Nadmiar reklam, także w TV. Reklamy wprowadzają w błąd. 29 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 13. Podsumowanie 1. Respondenci korzystają z usług telefonii stacjonarnej dość często. Wskaźnik używania usług w skali od 1 (rzadko) do 4 (bardzo często) wyniósł w próbie 2,8. 2. Większość respondentów korzysta z usług TP S.A. (82%). 3. Drugim, pod względem popularności, operatorem jest Dialog (10%). 4. Dla większości respondentów jakość usług telefonii stacjonarnej ogólnie jest raczej zadowalająca (52%). Wskaźnik zadowolenia z ogólnego poziomu świadczenia usług w skali od 1 (całkowity brak satysfakcji) do 4 (pełna satysfakcja) wyniósł w próbie 2,9. 5. Ogólne zadowolenie z jakości usług ma istotny wpływ na korzystanie z nich. 6. Na ogólne zadowolenie z telefonii stacjonarnej szczególnie istotny wpływ ma jakość świadczenia usługi „rozmowy telefoniczne” – im większe zadowolenie z tej usługi, tym wyższa ogólna ocena jakości telefonii stacjonarnej. 7. Wszyscy respondenci korzystający z telefonii stacjonarnej używają usługi „rozmowy telefoniczne”. Wskaźnik satysfakcji z tej usługi w skali od 1 (najniższa ocena) do 5 (najwyższa ocena) wyniósł w próbie 4. 8. Najrzadziej używana usługa to „country direct” (16%). Wskaźnik satysfakcji z używania tej usługi w skali od 1 (najniższa ocena) do 5 (najwyższa ocena) wyniósł w próbie 3,7. 9. Największą satysfakcję sprawia usługa „przesyłanie SMS”. Wskaźnik satysfakcji z tej usługi w skali od 1 (najniższa ocena) do 5 (najwyższa ocena) wyniósł w próbie 4,2. 10. Najmniej zadowolenia przynosi sposób świadczenia usługi „biuro napraw”. Wskaźnik satysfakcji z tej usługi w skali od 1 (najniższa ocena) do 5 (najwyższa ocena) wyniósł w próbie 2,9. 11. Między korzystaniem z danych usług i odczuwaną satysfakcją z ich używania, a określonymi cechami badanych np. wiekiem, płcią lub miejscem mieszkania często występują istotne związki. 12. Dla większości respondentów dostęp do usług jest łatwy (59%). 13. W odczuciu większości badanych koszty korzystania z telefonii stacjonarnej są o wiele za wysokie (66%). 14. Większość respondentów korzysta z usług swojego operatora z przyzwyczajenia (48%). 15. Znaczącą przyczyną wyboru operatora była cena usług (26%). 16. Najrzadziej respondenci wybierali operatora pod wpływem reklamy (6%). 17. Dla większości respondentów materiały informacyjne (ulotki, reklama) są jasne (51%). Kobiety wykazują mniejsze niż mężczyźni zrozumienie przekazywanych treści. 18. Ogólnie badani ocenili poziom obsługi klienta jako dość dobry (42%). Wskaźnik zadowolenia z obsługi, w skali od 1 (bardzo zła) do 4 (bardzo dobra), wyniósł w próbie 2,6. 19. Respondenci rzadko reklamują usługi. 30 Ocena usług telekomunikacyjnych w Polsce – telefonia stacjonarna, Raport IŁ, 2006 r. 20. Większość z respondentów, którzy złożyli zażalenie, oceniła, że ich skarga została załatwiona raczej źle. Wskaźnik zadowolenia z załatwienia reklamacji, w skali od 1 (bardzo dobrze) do 4 (bardzo źle) wyniósł w próbie 3,1. 21. Kobiety lepiej niż mężczyźni oceniają sposób załatwiania reklamacji – jest to istotna różnica. 22. Respondenci wyrażają silne niezadowolenie z faktu, że korzystanie z neostrady wiąże się z wykupieniem abonamentu. 23. Respondenci uważają, że ceny za połączenia z komórkami są stanowczo za wysokie. 24. Respondenci zwracają uwagę na to, że linie informacyjne (szczególnie informacja o numerach) są ciągle zajęte. 31