PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO - um
Transkrypt
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO - um
1 BURMISTRZ MONIEK PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA MOŃKI 2012 r. 2 1. Spis treści Wprowadzenie ..................................................................................................................... 3 1.1. Cel zakres pracy, powiązanie z innymi dokumentami ........................................................ 3 1.2. Ustalenia i główne cele zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ..................................................................................................................... 4 1.3. Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy ............................................................. 7 1.4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania ............................... 7 1.5. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko .......................... 7 1.6. Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym ................................................... 7 2. Istniejący stan środowiska ................................................................................................... 8 2.1. Położenie fizyczno-geograficzne ........................................................................................ 8 2.2. Budowa geologiczna ........................................................................................................... 8 2.3. Wody powierzchniowe ........................................................................................................ 9 2.4. Wody podziemne ................................................................................................................. 10 2.5. Klimat .................................................................................................................................. 11 2.6. Warunki glebowe ................................................................................................................ 11 2.7. Surowce naturalne ............................................................................................................... 12 2.8. Środowisko przyrodnicze .................................................................................................... 13 2.9. Obszary prawnie chronione ................................................................................................ 13 2.10. Fauna i flora ........................................................................................................................ 13 2.11. Krajobraz ............................................................................................................................. 14 2.12. Dziedzictwo kulturowe ....................................................................................................... 15 3. Ocena potencjalnych zmian stanu środowiska przy braku realizacji ustaleń zmiany 15 miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego …................................................. 4. Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem ... 15 5. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu ............................................................................................... 16 6. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu ........................................ 17 7. Oddziaływanie ustaleń projektu na środowisko .................................................................. 17 8. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko .......................................................................... 21 9. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie ........ 25 10. Materiały źródłowe ............................................................................................................. 26 3 1. 1.1. Wprowadzenie Cel zakres pracy, powiązanie z innymi dokumentami Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dla projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy wynika z przepisu art. 51. ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). Prognoza ma na swoim celu wykazać w jaki sposób i w jakim zakresie zmiany wprowadzone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego części obszaru miasta Mońki wpłyną na środowisko. Ze względu na dużą złożoność zjawisk przyrodniczych, ograniczony zakres rozpoznania środowiska oraz ogólny charakter dokumentów planistycznych, ocena potencjalnych przekształceń środowiska wynikających z projektowanego przeznaczenia terenu ma formę prognozy. Do pozostałych celów realizacji prognozy zalicza się: a) wyeliminowanie jeszcze na etapie sporządzania zmiany miejscowego planu zagospodarowania ustaleń sprzecznych z zasadami zrównoważonego rozwoju analizowanego obszaru i jego otoczenia, b) ocenę skutków oddziaływania na środowisko zmian przyjętych w miejscowym planie zagospodarowania miasta, a co za tym idzie określenie wpływu nowego przeznaczenia terenów na poszczególne rodzaje użytkowania oraz określenie warunków zagospodarowania tych obszarów, c) wprowadzenie ustaleń umożliwiających działalność gospodarczą na analizowanym terenie i zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej przy równoczesnym zachowaniu równowagi przyrodniczej i trwałości procesów przyrodniczych, d) ocenę na ile ustalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania pozwolą na zachowanie istniejących wartości zasobów środowiska, na ile wzbogacą lub odtworzą obniżone, czy też zdegradowane wartości oraz w jakim stopniu spotęgują lub osłabią istniejące zagrożenia, a także na ile stwarzają możliwość pojawienia się nowych szans dla ukształtowania wyższej jakości środowiska. Prognozę sporządzono na podstawie art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). Zakres i stopień szczegółowości „prognozy” został uzgodniony przez: Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku pismem z dnia 16 maja 2012 r., znak: WOOŚ-I-411.1.34.2012.AR, Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Mońkach Uzgodnienie Nr NZ/Uz-02/12, pismo Nr NZ 4183-1/12/12 z dnia 17.05.2012 r.. Opracowywany dokument ma powiązania z niżej wymienionymi dokumentami i opracowaniami: - - Miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego części obszaru miasta Mońki, uchwalonym uchwałą Nr X/68/03 Rady Miejskiej w Mońkach z dnia 10 grudnia 2003 r. (Dz. Urz. Woj. Podl. Nr 134, poz. 2788, zm. z 2006 r. Nr 12, poz. 156 z 2008 r Nr 318 poz.3381). Przeprowadzana prognoza oddziaływania na środowisko ma na celu ocenę wpływu jaki wywrą zmiany projektowane w tym dokumencie na środowisko. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Mońki, uchwalonym uchwałą Nr IV/32/98 Rady Miejskiej w Mońkach z dnia 29 grudnia 1998 r zmienionym uchwałą Nr XXVII/130/08 z dnia 20 października 2008 r. z 4 - - - - - 1.2. późniejszymi zmianami. Ze Studium, dokumentu formułującego zasady polityki przestrzennej, pozyskano kompleksowe informacje na temat środowiska naturalnego gminy, jej społeczności i gospodarki. Posłużyły one do oceny aktualnej sytuacji społeczno–gospodarczej, oraz zanalizowania tendencji w rozwoju gminy. Projekt zmiany planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mońki. Zmiany jakich dokonuje w istniejącym planie miasta są tematem niniejszego opracowania. Opracowaniem ekofizjograficznym sporządzonym na potrzeby „projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Mońki”. Dokument ten udzielił informacji o aktualnym stanie i funkcjonowaniu środowiska na terenie gminy, pozwolił scharakteryzować poszczególne elementy przyrodnicze i ich wzajemne powiązania, oraz określić istniejące problemy ochrony środowiska. Programem ochrony środowiska Województwa Podlaskiego na lata 2007 - 2010, Zarząd Województwa Podlaskiego - 2007 r., Dokument ten wdraża politykę ekologiczną państwa na poziomie regionu i zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego muszą być dostosowane do jego ustaleń. Raportem o stanie środowiska województwa podlaskiego w latach 2007 - 2008, WIOŚ Białystok 2010 r., Polityką Leśna Państwa - dokument ten określa cele i priorytety polityki leśnej państwa oraz jej spodziewane efekty, ze szczególnym wyszczególnieniem zapewnienia trwałości lasów wraz z ich wielofunkcyjnością, zwiększanie zasobów, ochrona oraz poprawa stanu, Program Ochrony Środowiska Gminy Mońki. Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową, ustala cele i zadania środowiskowe oraz szczegółowe programy zarządzania środowiskowego, odnoszące się do aspektów środowiskowych, usystematyzowanych według priorytetów. Zasadniczą misją Programu jest potrzeba poprawy jakości życia człowieka. Plan Gospodarki Odpadami Gminy Mońki - gmina Mońki jako członek Związku Komunalnego „Biebrza”, była objęta „Planem gospodarki odpadami dla Związku Komunalnego „Biebrza””. W chwili obecnej zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dokumentem w postaci planu dotyczącym gospodarki odpadami komunalnymi będą plany wojewódzkie, a uchwała wykonawcza do tegoż planu będzie stanowiła prawo miejscowe dla gmin. Plan Gospodarki Odpadami Województwa Podlaskiego (zwany dalej WPGO), zgodnie z przepisami ustawy o odpadach (art. 15) obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na obszarze województwa oraz przywożonych na jego obszar, a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, zużyte opony oraz odpady niebezpieczne, w tym pojazdy wycofane z eksploatacji, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, PCB, azbest, odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. Ustalenia i główne cele zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części obszaru miasta Mońki Prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy uchwały Rady Miejskiej w Mońkach w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części obszaru miasta Mońki, uchwalonego uchwałą Nr XXXI/147/02 Rady Miejskiej w Mońkiu z dnia 9 października 2002 r. (Dz. U. Woj. Podl. Nr 70, poz. 1407, zm. z 2007 r. Nr 213, poz. 2182) Nr X/68/03 Rady Miejskiej w Mońkach z dnia 10 grudnia 2003 r. (Dz. Urz. Woj. Podl. Nr 134, póz. 2788, zm. z 2006 r. Nr 12, póz. 156 z 2008 r Nr 318 poz.3381, z 2012 r.). 5 Zmianą planu polega na: 1) zmianie sposobu zagospodarowania części obszaru miasta Mońki, obejmującego działki lub ich części nr geodezyjny: 1426/1, 1189,1663, 180/1, 192/1,471/2; 2) uzupełnieniu zapisu planu w § 13 dotyczącego terenów zielonych, a w szczególności w stosunku do działki o nr geodezyjnym 192/1 i wyłączenie jej z terenów leśnych, 3) przeznaczeniu pod zieleń publiczną części działki o nr geodezyjnym 471/2 leżącej dotychczas w pasie drogowym ul. Ks. Małanicza, oznaczonej w planie symbolem 9 KD-12-85/6 i dopuszczenie na tym terenie realizacji pomnika kultu religijnego. Lp. Przeznaczenie terenów Symbol na rysunku zmiany planu 1 2 3 4 5 72 MN 1426/1 ul. Magazynowa 73 MN 1189 Al. Wojska Polskiego 74 MN 1663 Al. Wojska Polskiego 75 MN 180/1 Al. Niepodległości 2 ZP 192/1 Al. Niepodległości 12 ZP 471/2 ul. Księdza Małynicza 1. 2. 3. Tereny oznaczone na rysunku zmiany planu symbolem MN, z podstawowym przeznaczeniem pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, z dopuszczeniem usług i rzemiosła nieuciążliwego 4. 5. 6. tereny oznaczone na rysunku zmiany planu symbolem ZP - zieleni publicznej Nr. geodezyjne działek Położenie terenu Podstawę opracowania zmiany planu stanowią: 1) uchwała Nr XVIII/160/12 Rady Miejskiej w Mońkach z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mońki; 2) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mońki uchwalone uchwałą Nr IY/32/98 Rady Miejskiej w Mońkach z dnia 29 grudnia 1998 r., z późn. zm. Przedmiotem zmiany planu są zagadnienia obowiązujące, zawarte w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (jednolity tekst - Dz. U. z dnia 12 czerwca 2012 r. póz. 647) oraz inne określone w sposób następujący: 1) przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania i trasy infrastruktury technicznej: a) tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem usług i rzemiosła nieuciążliwego, oznaczone na rysunku zmiany planu symbolem MN, 6 b) tereny zieleni publicznej, oznaczone na rysunku zmiany planu symbolem ZP, c) tereny urządzeń i tras komunikacyjnych, oznaczone na rysunku zmiany planu symbolem KD, d) trasy linii elektroenergetycznych: wysokiego napięcia - eWN, średniego napięcia eSN. niskiego napięcia - enn oraz stacje transformatorowe, e) trasy sieci wodociągowej - w, f) trasy sieci kanalizacyjnej - k, ks; 2) zasady i warunki zagospodarowania terenów: a) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, b) zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, c) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, d) wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych, e) parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy, zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, f) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych, a także obszarów szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszarów osuwania się mas ziemnych, g) szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych zmianą planu. h) szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy, i) sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów. j) stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę, o której mowa w art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (jednolity tekst - Dz. U. z dnia 12 czerwca 2012 r. póz. 647), 3) ustalenia pozostałe: a) ustalenia dotyczące potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa, b) zasady ochrony przeciwpożarowej. c) przeznaczenie gruntów rolnych na cele nierolnicze. Przeznaczenie terenów pod zagospodarowanie inne niż rolnicze i leśne odbywa się na podstawie wyznaczonych funkcji terenów z ich przeznaczeniem pod różnego rodzaju zabudowę, które nie wymagają uzyskiwania zgody organów, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, póz. 1266, z późn. zm.), oraz na podstawie art. 7, ust. 2 pkt. 5 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, póz. 1266 z późn. zm.), po uzyskaniu zgody Marszałka Województwa Podlaskiego na przeznaczenie lasów i gruntów leśnych na cele nieleśne. Ustalenia zmiany planu nie przypisane określonemu symbolowi dotyczą całego obszaru opracowania. 7 1.3. Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy W opracowaniu prognozy posłużono się opisową analizą prawdopodobnych rodzajów skutków oddziaływania na środowisko, jakie mogą wystąpić w realizacji ustaleń projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W procedurze rozpatrywania oddziaływania uwzględniono wszystkie komponenty środowiska przyrodniczego. Ocenę przeprowadzono kompleksowo dla jednego wariantu ustaleń planistycznych zaproponowanych przez projektanta urbanistę. W celu sporządzenia prognozy przeprowadzono następujące prace: - zaznajomiono się z projektem zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mońki, - Opracowaniem ekofizjograficznym sporządzonym na potrzeby „projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Mońki” - zaznajomiono się z danymi fizjograficznymi oraz innymi dostępnymi opracowaniami sozologicznymi obejmującymi obszar objęty prognozą, - dokonano oceny zmian w projekcie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mońki w odniesieniu do obowiązujących aktów prawnych, - przeprowadzono wizję obszaru objętego prognozą, - dokonano analizy czynników potencjalnie mogących przynieść negatywne skutki dla środowiska. 1.4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania Ustawowo określony jest obowiązek prowadzenia oceny zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy (raz w czasie jednej kadencji – Art. 32 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Powiązanie tego monitoringu zagospodarowania przestrzennego na szczeblu lokalnym (a więc również monitoringu stanu realizacji zmiany studium i planów miejscowych) z odpowiednimi elementami państwowego monitoringu środowiska (PMŚ) pozwoliłoby także na ewentualną ocenę wpływu realizacji zmiany miejscowego planu zagospodarowania na środowisko. 1.5. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Dla planowanych przedsięwzięć wynikających z realizacji ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mońki z uwagi na miejscowy zasięg wyklucza się możliwość transgranicznego oddziaływania na środowisko zgodnie z art. 104 ustawy „o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie” z dnia 3 października 2008 r. 1.6. Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części obszaru miasta Mońki ma na celu zwiększenie stopnia zainwestowania terenów. Część znajdujących się w granicach miasta obszarów zielonych (leśnych i rolnych) zostanie przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z dopuszczeniem usług i rzemiosła nieuciążliwego. Towarzyszyć będzie temu rozwój uzbrojenia terenu w infrastrukturę techniczną i systemy komunikacji. W celu zagospodarowania miejskich terenów zielonych wyznacza się również na terenach leśnych tereny zieleni publicznej. W strukturze przyrodniczej obszaru objętego projektem zmiany planu nie stwierdzono obszarów objętych ochroną przyrodniczą, ani obiektów dziedzictwa kulturowego. Realizacja projektu wiąże się z efektami gospodarczymi oraz skutkami powodowanymi w środowisku przyrodniczym. Zostanie zredukowana powierzchnia terenów zielonych. Lokalnie wzrosną hałas i zanieczyszczenie powietrza w związku ze zwiększonym ruchem 8 komunikacyjnym. Ustalenia projektu zawierają zapisy ograniczające negatywne oddziaływanie inwestycji na środowisko a także zapisy korzystne dla utrzymania bioróżnorodności terenu. Są one wystarczające i zapewnią odpowiednią ochronę zabytkom krajobrazu, środowiska przyrodniczego i kulturowego. 2. 2.1. Istniejący stan środowiska Położenie fizyczno-geograficzne Według podziału fizycznogeograficznego Polski (J. Kondrocki, A. Rychling) gmina Mońki położona jest w obrębie wysoczyzny Białostockiej wchodzącej wskład makroregionu Niziny Północno-podlaskiej. Niewielki skrawek w północno - zachodniej części gminy należy do Kotliny Biebrzańskiej. Na terenie gminy Mońki dominuje urozmaicona morfologicznie wysoczyzna polodowcowa z licznymi formami marginalnymi powstałymi podczas zanikania zlodowacenia środkowo-polskiego. Obszar wysoczyznowy gminy położony jest głównie na wysokości 130-170 m npm. Najwyższe wzniesienie znajduje się w okolicy kol. Świerzbienia - 201,3 m npm., zaś teren najniżej położony to użytki zielone znajdujące się pomiędzy wsiami Wilamówka i Kulesze 101,1, m npm. Najbardziej charakterystycznymi formami rzeźby terenu są liczne wzgórza kemowe. Między kemami występują płaty osadów wodnolodowcowych, a miejscami osadów zastoiskowych (rejon wsi Hornostaje). Powierzchnia osadów wodnolodowcowych opada łagodnie w kierunku południowowschodnim do rozległego obniżenia, w środku którego w XVI w. piętrząc wody rzeki Nereśl utworzono jezioro Zygmunta Augusta (Czechowskie). We wschodniej części obszaru gminy dominującym elementem rzeźby terenu jest dolina rzeki Nereśl. Natomiast fragment obszaru zachodniej części gminy zaliczany do Kotliny Biebrzańskiej charakteryzuje się płaskorówninną rzeźbą terenu i obejmuje głownie taras nadzalewowy Biebrzy przykryty piaskami eolicznymi i wydmami, skrawki tarasu zalewowego oraz część równin torfowych wypełniających rozległe obniżenie Kotliny Biebrzańskiej. Obszar ten wyniesiony jest ca 110 m npm. W układzie administracyjnym gmina Mońki położona jest w centralnej części województwa podlaskiego i granicy od północnego-wschodu z gminą Jaświły, od południowego-wschodu z gminą Knyszyn, od południa z gminą Krypno, od południowegozachodu z gminą Trzcianne i od północnego-zachodu z gminą Goniądz. 2.2. Budowa geologiczna Obszar gminy Mońki położony jest w obrębie prekambryjskiej platformy wschodnieuropejskiej na południowym skłonie wyniesienia mazursko-suwalskiego. Strop utworów krystalicznych leży na głębokości około 1000m, na którym idąc od dołu do góry zalegają osady: • jury środkowej - iły, iłowce, mułowce, margle, wapienie muszlowe, • kredy dolnej - osady wapienno-margliste, • kredy górnej - wapienie piaszczysto-glaukonitowe z fosforytami, piaski i mułowce kwarcowe glaukonitowe, wapienie z fauną i kreda pisząca, • osady trzeciorzędowe - reprezentowane głownie przez piaski, mułki i iły oligoceńskie oraz mioceńskie, stanowiące podłoże pokrywy czwartorzędowej. Miąższość pokrywy czwartorzędowej na terenie gminy jest zróżnicowana i waha się od ca 120 do 123 m. Utwory czwartorzędowe są reprezentowane przez osady zlodowacenia począwszy od podlaskiego aż do środkowo-polskiego. Osady zlodowacenia podlaskiego reprezentowane są przez gliny zwałowe zalegające w 9 obniżeniach podłoża czwartorzędowego Nie tworzą one jednak ciągłego poziomu. Gliny zwałowe przykrywają recesyjne osady zastoiskowe i wodnolodowcowe, które z kolei są przykryte przez gliny zwałowe dwóch stadiałów starszego i młodszego zlodowacenia południowopolskiego. Gliny zwałowe młodszego stadiału występują prawie na całym obszarze gminy w towarzystwie osadów wodno-lodowcowych i zastoiskowych. W rejonie gm. Mońki osady zlodowacenia południowo-polskiego są oddzielone od osadów zlodowacenia środkowo-polskiego osadami iłów, mułków, piasków jeziornych oraz torfu. Głównym budulcem pokrywy czwartorzędowej na terenie gminy Mońki są utwory zlodowacenia środkowo-polskiego reprezentowane przez gliny zwałowe, osady lodowcowe, mułki, piaski i żwiry kemów, osady stożków zandrowych oraz osady zastoiskowe w rejonie wsi Hornostaje. Znaczne powierzchnie gminy zajmują pagóry kemowe zbudowane z piasków drobnoziarnistych z wkładkami mułków oraz piaskami z wkładkami żwirów. Zbocza pagórów kemowych często pokryte są warstwą gliny zwałowej lub piasków lodowcowych. Miąższość osadów kemowych waha się w granicach 20 - 30 m. Fragment Kotliny Biebrzańskiej znajdujący się na terenie gminy Mońki budują piaski rzeczne zlodowacenia północno-polskiego. W okresie holocenu powierzchnie tarasu nadzalewowego w wielu miejscach pokryte zostały piaskami eolicznymi oraz wydmami (okolice wsi Kulesze). Utwory holoceńskie wykształcone w postaci torfów występują głownie w dolinie rzeki Biebrzy, a także w dolinach mniejszych cieków oraz obniżeniach bezodpływowych na wysoczyźnie. 2.3. Wody powierzchniowe Pod względem hydrograficznym obszar gminy Mońki należy do dorzecza Wisły z czego 76% powierzchni gminy leży w obrębie zlewni rzeki Narwi, a 24% w zlewni Biebrzy. Przez teren gminy przebiega wododział wód powierzchniowych III -rzędu oddzielający zlewnię rzeki Nereśl i rzeki Biebrzy. Sieć hydrograficzna na obszarze gminy jest słabo rozwinięta. Głównym elementem tej sieci jest rzeka Nereśl. Płynie ona z północy na południe przez wschodnia i południową część gminy. Głównymi jej dopływami z terenu całejgminy są niewielkie prawobrzeżne cieki Wrzączka (Targonka) i Rumejka odwadniająca wschodnią i południową część gminy. Natomiast północna i zachodnia część gminy odwadniana jest przez Czarną Strugę, Kosówkę i Gołdę. Są to cieki wodne odprowadzające wody do rzeki Biebrzy, położonej na zachód od gminy Mońki. W układzie i funkcjonowaniu sieci hydrograficznej gminy istotną rolę odgrywa jezioro Zygmunta Augusta leżące po zewnętrznej stronie południowo- wschodniej granicy gminy, które oprócz funkcji retencyjnej pełni również rolę zbiornika przeciwpowodziowego. Z obliczeń rzędnych zasięgu fali powodziowej dla rzek województwa podlaskiego wynika, że zagrożenia powodziowe na terenie gminy Mońki nie występują. Stan sanitarny wód rzeki Nereśl i Targonki kontrolowany jest przez WIOŚ w Białymstoku w punktach pomiarowo-kontrolnych monitoringu regionalnego i podstawowego. Przeprowadzone w 2001 r. badani wód rzeki Nereśl w przekroju Dudki wykazywały, iż stan czystości rzeki nie odpowiada docelowej klasyfikacji wód, określonej w Zarządzeniu Nr 18/71 z 27.V.1971r. Prezydium WRN w Białymstoku tj. II kl. Nereśl na całej długości prowadzi wody III kl. czystości. W porównaniu do badań z lat poprzednich pogorszyła się jakość wód w przekroju Dudki, gdzie klasyfikacja uległa obniżeniu z wód II klasy do III kl. Stan czystości dopływu Targonki nie odpowiada docelowej II kl. czystości. Nadal rzeka jest silnie zanieczyszczona ściekami z Moniek. Nie zanotowano jednak 10 wyraźnego pogorszenia wód Nereśli poniżej ujścia Targonki. Ogólna klasyfikacja rzeki Targonki nie uległa zasadniczej zmianie w porównaniu do lat poprzednich, nadal prowadzi wody klasy n.o.n. mimo działających oczyszczalni ścieków - komunalnej i Monieckiej Spółdzielni Mleczarskiej. W pozostałych mniejszych ciekach wodnych brak jest badań kontrolnych. Tym niemniej nie obserwuje się jeszcze wpływu zanieczyszczeń ściekowych związanych z działalnością gospodarczą. Zgodnie z wyżej cytowanym zarządzeniem wody tych rzek powinny odpowiadać II kl. czystości. Na obszarze objętym zmianą zagospodarowania nie występują wody powierzchniowe. 2.4. Wody podziemne Główne źródło ujmowania wód podziemnych dla celów użytkowych na obszarze gminy Mońki stanowią utwory czwartorzędowe. Warunki hydrogeologiczne w utworach czwartorzędowych na obszarze gminy są skomplikowane i niezbyt korzystne z uwagi na dominację w budowie geologicznej glin. W obrębie tych utworów wyróżnia się kilka poziomów wodonośnych charakteryzujących się zróżnicowaną zasobnością i zasięgiem przestrzennym. Wyróżnione poziomy wodonośne to: - poziom wodonośny spągowy (najniższy), - międzymorenowy poziom wodonośny - II b i II a, - przypowierzchniowy poziom wodonośny. Wody z ujęć czwartorzędowych, a w szczególności z poziomu wodonośnego międzymorenowego są podstawowym źródłem zaopatrzenia ludności w wodę na terenie gminy Mońki. Warstwy wodonośne tego poziomu tworzą naprzemianległe z glinami piaski i żwiry znajdujące się na znacznych głębokościach. Poziom ten charakteryzuje się napiętym zwierciadłem wody oraz zmienną wydajnością (40 - 80 m3/h) z poszczególnych ujęć, uzależnioną od miąższości i wykształcenia litologicznego warstwy wodonośnej. Wody tego poziomu charakteryzują się dobrymi parametrami fizyko-chemicznymi i bakteriologicznymi. Wody poziomu przypowierzchniowego występują w poszczególnych utworach o dobrych warunkach infiltracyjnych budujących dna dolin rzecznych oraz niektóre obszary wysoczyznowe. Wody dolin rzecznych kontaktują się z wodami osadów plejostaceńskich obszarów wysoczyznowych i są ze sobą hydrostatycznie powiązane, wykazując uzależnienie okresowych wahań od okresowych stanów wody w rzekach. Im dalej od dolin powyższa zależność się zmniejsza i wahania okresowe w większym stopniu są związane z wielkością i intensywnością opadów atmosferycznych. Głębokość występowania zwierciadła wody gruntowej, wiąże się ściśle z ukształtowaniem powierzchni terenu. Najpłycej woda zalega w holoceńskich torfach, namułach i piaskach budujących dna dolin rzecznych i obniżeń terenowych. Zwierciadło wody układa się tutaj płycej niż 2 m ppt. Na obszarach wysoczyznowych lustro wody w miarę wzrostu wysokości bezwzględnych obniża się do głębokości poniżej 8 m, wykazując przy tym dość ścisłą zależność od konfiguracji terenu. Poziom przypowierzchniowy stanowi podstawowe źródło ujmowania wód w studniach kopanych. Wody tego poziomu w znacznym stopniu są narażone na zanieczyszczenia bakteriologiczne. Przy wysokim stanie wód gruntowych, po okresie roztopów lub długotrwałych opadów w stropie osadów trudnoprzepuszczalnych, zwłaszcza na terenach płaskich, istnieje możliwość występowania płytkich wód powierzchniowych zwanych „wierzchówkami”. Gmina Mońki należy do obszarów o ograniczonych, lokalnie dobrych zasobach wód podziemnych - jednostkowe zasoby wód podziemnych w m3/24h/km2 wynoszą od 50 do 200. 11 Zaopatrzenie ludności w dobrą wodę pitną powinno odbywać się na bazie ujęć wód z poziomu międzymorenowego i spągowego, względnie z ujęć wód oligoceńskich. 2.5. Klimat W podziale byłego województwa białostockiego na krainy klimatyczne (wg. S.J. Pióro 1973r.) obszar gminy Mońki zaliczony został do Krainy Wysoczyzn Północnopodlaskich (Wysoczyzna Białostocka). Tereny bezpośrednio przylegające do Kotliny Biebrzańskiej (zachodnia część gminy) ulegają jej wpływom klimatycznym, co uwidocznia się przez zwiększoną wilgotność powietrza, niższe temperatury wiosny i lata oraz nieco niższe temperatury w listopadzie i grudniu. Poniższą charakterystykę klimatu obszaru gminy oparto głownie o dane meteorologiczne ze stacji: Mońki, Knyszyn, Białystok, Osowiec i Biebrza z okresu lat 1948 -1967 wg. opracowania S.J. Pióro .Klimat województwa białostockiego” i okresu 1961 -1995 wg. opracowania A. Górniaka .Klimat województwa podlaskiego" Średnia roczna temperatura na terenie gminy jest niższa od średniej krajowej i wynosi 6,2 °C. Średnia temperatura lipca 17 °C, zaś stycznia - 6,3 °C. Średnia roczna amplituda wynosi 23,3 °C. Najwyższe temperatury występują w lipcu (średnia temperatura max 22,8 °C. Najniższe temperatury występują w styczniu (średnia temperatura min - 9,7 °C). Okres wegetacji (średnia temperatura powyżej 5 °C) trwa około 210 dni, rozpoczyna się on w pierwszej dekadzie kwietnia i kończy się pod koniec października lub na początku listopada. Średnia wilgotność względna powietrza na obszarze gminy wynosi 82%. Najwyższa wartość wilgotności względnej przypada na okres od października do marca, najniższa w czerwcu. W przebiegu dobowym stosunkowo wyższe wartości obserwuje się nocą i nad ranem, natomiast najniższe przypadają na godziny południowe. Rejon gminy Mońki otrzymuje okok) 587 mm opadów w skali rocznej, z czego na okres wegetacyjny (IV - X) przypada około 410 mm. Maksimum opadów w ciągu roku obserwuje się w maju, czerwcu, lipcu, sierpniu i wrześniu, zaś minimum w styczniu i marcu. Opady letnie różnią się od opadów zimowych długotrwałością i intensywnością. Latem są one zazwyczaj krótkotrwałe o dużym natężeniu, zaś zimą długotrwałe o niewielkim natężeniu. Pokrywa śnieżna zalega na badanym terenie dość długo - średnio 92 dni. Obserwowana jest ona od listopada do kwietnia . Najwięcej dni z pokrywą śnieżna notuje się w styczniu. Na terenie opracowania dominują wiatry południowo-zachodnie i zachodnie. Najrzadziej notowane są wiatry północno - wschodnie i północne. Zimą zaznacza się duży udział wiatrów południowych i południowo-wschodnich. Średnia prędkość wiatru wynosi ca 3,8 m/sek. Największe prędkości osiągają wiatry południowo-zachodnie oraz zachodnie. Najmniejsze prędkości osiągają wiatry północno-wschodnie oraz południowe. 2.6. Warunki glebowe W podziale województwa podlaskiego na regiony glebowo-rolnicze obszar gminy Mońki położony jest w obrębie regionu Moniecko-Dąbrowskiego. Region ten charakteryzuje się niskofalistą, miejscami pagórkowatą rzeźbą terenu z licznymi obniżeniami dolinnymi. Cechą charakterystyczną regionu jest silna kamienistość nie tylko gruntów ornych, lecz także użytków zielonych położonych w obniżeniach śródpolnych. Skałą macierzystą gleb obszaru gminy Mońki są utwory czwartorzędowe pochodzenia lodowcowego i wodnolodowcowego, wykształcone w postaci piasków naglinowych i piasków zwałowych całkowitych, a także glin monieckich silnie spiaszczonych oraz w dolinach rzecznych i zagłębieniach piasków rzecznych i utworów organicznych. Na taki podłożu wykształciły się gleby mało typologicznie zróżnicowane. Na obszarze gminy dominują dwa typy gleb: 12 - gleby brunatne wyługowane i kwaśne (Bw) - tworzą one znaczne zasięgi powierzchniowe i koncentrują się głównie w pasie środkowej części gminy (nieco poniżej miasta Mońki) wzdłuż osi NE - SW wyznaczonej miejscowościami Waśki, Moniuszeczki, Magnuszewo i Kołodzież oraz na terenach północno-zachodniej części gminy. Gleby te w przeważającej mierze zaliczane są do 5 kompleksu przydatności rolniczej gleb tj. do kompleksu żytnio dobrego, a dominującą klasą bonitacyjną gruntów ornych jest ki. IVa i IV/b, - gleby piaskowe różnych typów genetycznych (AB) - zachowują one identyczny układ do powyższego z tym, że zajmują pas terenów (nieco powyżej miasta Mońki) na linii miejscowości Hornostaje, Zbłutowo, Oliszki, Dzieźki, Masie oraz na terenach w południowo-wschodniej części gminy. Gleby te to głównie 6 i 7 kompleks przydatności rolniczej gleb (żytni słaby i żytni bardzo słaby) z dominacją V i VI kl. bonitacyjnej gruntów ornych o niewielkiej przydatności do produkcji rolnej. Gleby pseudobiełicowe (A) występują lokalnie. Zajmują one nieco większe powierzchnie w okolicy wsi Czekołdy - Dziękonie, Kropiwnica, Jaśki i Ołdaki. Gleby te zaliczone są do 4 kompleksu przydatności rolniczej tj. do kompleksu żytniego bardzo dobrego z dominującą lllb i IV* kl. bonitacyjną gruntów ornych. Czarne ziemie, gleby murszowo-mineralne oraz gleby torfowe i murszowo- torfowe występują w rozproszeniu na obszarze całej gminy, głownie na użytkach zielonych położonych w dolinach cieków wodnych i obniżeniach terenowych. Wśród użytków rolnych dominuje kompleks 2z - użytki zielone średnie. Na terenie gminy Mońki użytki zielone w większości maja uregulowane stosunki wodne. 2.7. Surowce mineralne Na terenie gminy Mońki surowce mineralne występują przeważnie w przypowierzchniowej warstwie utworów czwartorzędowych i są eksploatowane metodą odkrywkową na lokalne potrzeby gminy i jej mieszkańców. Na terenie gminy Mońki zostały udokumentowane występujące złoża: - Kruszywa naturalnego grubego „Mońki - Hornostaje” o zasobach bilansowych w kat. Ci + B - 620 ton. Stan zasobów na dzień 31.12.2000r. wynosił (bilansowe + przemysłowe) 598 tys. ton. - Kruszywa naturalnego piasków ze żwirem Sikory I i Sikory II o zasobach na dzień 1.01.1991r. - 246 tys. ton. - Piasków kwarcowych „Mońki - Żodzie” o zasobach na dzień 1.01.1991 r. - 387 tys. m 3 karta rejestracyjna. - Gytii wapiennej złoże .Żodzie” o zasobach szacunkowych 272 tys. m3. - Gytii ilastej złoże „Kulesze” o zasobach szacunkowych 960 tys. m3. Z dostępnych materiałów wynika, iż na terenie gminy Mońki są obszary perspektywicznego występowania surowców mineralnych stałych i tak: - złoża kruszywa naturalnego pisków ze żwirem i piasków z domieszką żwiru w rejonie wsi Zblutowo, Koleśniki i Przytualnki, - złoża piasków w rejonie wsi Kiślaki i Zalesie. Na obszarze gminy występuje 84 punkty eksploatacji surowców mineralnych w tym: 12 punktów obecnie nieczynnych, 70 punktów eksploatowanych dorywczo, 2 punkty (Hornostaje, Sikory) są eksploatowane stale, a 11 wyrobisk ze względu na złą jakość surowca, małe zasoby lub całkowity brak możliwości rozszerzenia eksploatacji kruszywa 13 kwalifikuje się do rekultywacji. Na terenach objętych opracowaniem nie występują punkty eksploatacji surowców mineralnych. 2.8. Środowisko przyrodnicze Obszar gminy Mońki z uwagi na swoje centralne położenie w województwie podlaskim ma połączenie z ważnymi obszarami dla funkcjonowania systemu ekologicznego województwa Dolina rzeki Nereśl jest elementem wielkoprzestrzennym systemu przyrodniczego województwa stanowiącym ciąg powiązań przyrodniczych o znaczeniu regionalnym, połączony z systemem przyrodniczym rzeki Narew. Doliny mniejszych cieków (Czarna Struga, Gołda, Kosówka) są elementami drobnoprzestrzennymi systemu przyrodniczego województwa, powiązanymi z systemem przyrodniczym doliny rzeki Biebrzy, objętej statusem Biebrzańskiego Parku Narodowego i z uwagi na swoje wyjątkowe walory przyrodnicze ujętej w projektowanej europejskiej sieci ekologicznej NATURA 2000, której głównym celem jest utrzymanie bioróżnorodności państw Unii Europejskiej poprzez ochronę najcenniejszych siedlisk oraz gatunków fauny i flory na ich terytorium. Z uwagi na powyższe, wszelka działalność gospodarcza na terenie gminy Mońki, która mogłaby być szkodliwa dla środowiska przyrodniczego miałaby również wpływ na stan środowiska poza granicami gminy. 2.9. Obszary i obiekty prawnie chronione Na terenie gminy Mońki nie ma obszarów o szczególnych wa lorach przyrodniczych i krajobrazowych, które byłyby objęte ochronną prawną. Najbliżej położonymi prawnie chronionym terenem jest znajdujące w kierunku zachodnim, w odległości około 4 km Biebrzański Park Narodowy, Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków NATURA 2000 „Ostoja Biebrzańska” (PLB20006) oraz Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk „Dolina Biebrzy” (PLH200008). Na południowy wschód w odległości około 10 kilometrów znajduje się granica Parku Krajobrazowego Puszcza Knyszyńska, wraz z Obszarem Specjalnej Ochrony Ptaków NATURA 2000 „Puszcza Knyszyńska” (PLB200003) i Obszarem Specjalnej Ochrony Siedlisk „Puszcza Knyszyńska” (PLH200006). Obszarami nieobjętymi ochroną prawdą, lecz istotnymi z punktu widzenia sieci ekologicznej NATURA 2000, są korytarze ekologiczne. W pobliżu miasta Mońki znajdują się dwa z nich: KPn-3B Dolina Biebrzy - Puszcza Knyszyńska - Zachodni oraz KPn 3A Dolina Biebrzy - Puszcza Knyszyńska Południowo-Zachodni. Najbliższy KPn-3B znajduje się w odległości ponad kilometra od terenów objętych opracowaniem. Na terenie gminy Mońki uznano za pomniki przyrody: - aleję 38 drzew - lip drobnolistnych w dawnym parku podworskim w miejscowości kol. Hornostaje (nr ewidencyjny 419) - uznane za pomniki przyrody Zarządzeniem Nr 86/82 Wojewody Białostockiego z dnia 31 grudnia 1982r. (Dz. Urz. WB Nr 1, poz.2), - dąb szypułkowy we wsi Kulesze na posesji Nr 52 (nr ewidencyjny 1152) - uznany za pomnik przyrody rozporządzeniem Nr 3/94 Wojewody Białostockiego z dnia 17 listopada 1994r. (Dz. Urz. WB Nr 18, poz. 93) i żaden z powyższych nie występuje na terenie opracowania. 2.10. Fauna i flora Dominującą rolę w krajobrazie gminy Mońki odgrywa roślinność pól uprawnych, dolin 14 rzecznych, lasów i terenów zurbanizowanych. Roślinność pół uprawnych to przede wszystkim żyto, owies, mieszanki zbożowe oraz ziemniaki. Lasy na terenie gminy zajmują zaledwie 12,6% ogólnej powierzchni gminy (1,7% zajmują lasy państwowe). Według podziału Polski na regiony przyrodniczo-leśne lasy gminy Mońki należą do Krainy Mazursko-Podlaskiej, Dzielnicy Wysoczyzny Bielsko-Podlaskiej (Dzielnica Puszcz Podlaskich), która charakteryzuje się występowaniem prawie wszystkich typów siedliskowych lasu oraz bardzo zróżnicowanym drzewostanem. W podziale administracyjnym lasów województwa podlaskiego, lasy gminy Mońki należą do Nadleśnictwa Knyszyn z siedzibą w Mońkach - obręb Mońki. Lasy na terenie gminy są znacznie rozdrobnione i występują na obszarze całej gminy, zajmując głównie kulminacje form marginalnych - kemów i moren czołowych zbudowanych z utworów piaszczysto - żwirowych. Większe kompleksy leśne występują w obrębie Kotliny Biebrzańskiej na plejstoceńskich tarasach nadzalewowych lub w postaci lasów olchowych na tarasie zalewowym. Ponadto większe kompleksy leśne występują w okolicy wsi: Oliszki, Jaśki,Kołeśniki, kol. Krzeczkowo, Przytulanka, Dziękonie i Zalesie. W układzie typów siedliskowych lasów dominuje Bór Mieszany (BMś), gdzie drzewostan tworzy głównie sosna z niewielką domieszką brzozy i świerku oraz Las Mieszany (LM) - głownie drzewostany sosnowo-dębowo-świerkowe ze znaczną domieszką grabu, brzozy, osiki, lipy i innych. W dolinach rzecznych i obniżeniach terenowych występują olsy (OL) gdzie w drzewostanie dominuje olcha z domieszką świerku, osiki i brzozy. Pozostałe istniejące drobne kompleksy leśne i zadrzewienia śródpolne stanowią ostoję dla drobnej zwierzyny i ptactwa oraz wzbogacają walory środowiska przyrodniczego i krajobrazu gminy. Uzupełnieniem bioróżnorodności gminy jest zieleń parków, skwerów, sadów, ogrodów przydomowych, zieleń cmentarna i zadrzewień przydrożnych. Tereny objęte opracowaniem, to użytki rolne i występują na nich żyto, owies, mieszanki zbożowe oraz ziemniaki. Inne tereny zielone to las sosnowy z niewielką domieszką brzozy. 2.11. Krajobraz Według podziału fizycznogeograficznego Polski (J. Kondrocki, A. Rychling) gmina Mońki położona jest w obrębie wysoczyzny Białostockiej wchodzącej wskład makroregionu Niziny Północno-podlaskiej. Niewielki skwerek w północno- zachodniej części gminy należy do Kotliny Biebrzańskiej. Na terenie gminy Mońki dominuje urozmaicona morfologicznie wysoczyzna polodowcowa z licznymi formami marginalnymi powstałymi podczas zanikania zlodowacenia środkowo-polskiego. Obszar wysoczyznowy gminy położony jest głównie na wysokości 130=170 m npm. Najwyższe wzniesienie znajduje się w okolicy kol. Świerzbienia - 201,3 m npm., zaś teren najniżej położony to użytki zielone znajdujące się pomiędzy wsiami Wilamówka i Kulesze 101,1, m npm. Najbardziej charakterystycznymi formami rzeźby terenu są liczne wzgórza kemowe. Między kemami występują płaty osadów wodnolodowcowych, a miejscami osadów zastoiskowych (rejon wsi Homostaje). Powierzchnia osadów wodnolodowcowych opada łagodnie w kierunku południowo-wschodnim do rozległego obniżenia, w środku którego w XVI w. piętrząc wody rzeki Nereśl utworzono jezioro Zygmunta Augusta (Czechowskie). We wschodniej części obszaru gminy dominującym elementem rzeźby terenu jest dolina rzeki Nereśl. Natomiast fragment obszaru zachodniej części gminy zaliczany do Kotliny Biebrzańskiej 15 charakteryzuje się płaskorówninną rzeźbą terenu i obejmuje głownie taras nadzalewowy Biebrzy przykryty piaskami eolicznymi i wydmami, skrawki tarasu zalewowego oraz część równin torfowych wypełniających rozległe obniżenie Kotliny Biebrzańskiej. Obszar ten wyniesiony jest ca 110 m npm. Tereny objęte opracowaniem dzielą się na dwie główne kategorie. Pierwsza, to tereny typowo wiejskie, uprawne, otoczone podobnymi terenami i niegraniczące z zabudową mieszkalną, czy przemysłową. Drugą kategorię stanowią tereny leśne, częściowo graniczące z zabudową mieszkalną jedno- i wielorodzinną. 2.12. Dziedzictwo kulturowe Na terenie 74MN występuje stanowisko archeologiczne ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków- st. 2(32-83/19) z okresu pradziejowego i późnego średniowiecza. Wszelka działalność inwestycyjna na terenie występowania stanowiska archeologicznego, ujętego w wojewódzkiej ewidencji zabytków, może być prowadzona wyłącznie po uprzednim przeprowadzeniu wyprzedzających archeologicznych badań ratowniczych, na które należy uprzednio uzyskać pozwolenia Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W przypadku odkrycia podczas prowadzenia robót budowlanych lub ziemnych -przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem, należy wstrzymać wszelkie roboty mogące uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot, zabezpieczyć ten przedmiot i miejsce jego odkrycia przy pomocy dostępnych środków i niezwłocznie zawiadomić o tym Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków lub Burmistrza. 3. Ocena potencjalnych zmian stanu środowiska przy braku realizacji ustaleń zmiany planu W przypadku braku realizacji ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mońki stan środowiska przyrodniczego nie będzie się zmieniał w sposób zasadniczy. 4. Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem W zmianie planu nie ustala się lokalizacji inwestycji zaliczanych do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, których realizacja wynikałaby bezpośrednio z dokumentu. Konkretne inwestycje, realizowane na terenie gminy, mogą jednak wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, która powinna zostać dokonana na etapie lokalizacji przedsięwzięcia. Przy zachowaniu ograniczeń wprowadzanych zapisami zmiany planu, a także wymogów prawa określonych przepisami odrębnymi, nie przewiduje się, by realizacja ustaleń zmian planu wywierała znaczące oddziaływanie na środowisko (w rozumieniu oddziaływań, które prowadzą do przekroczenia ustalonych przepisami prawa standardów lub norm). 5. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Obszar gminy Mońki, charakteryzuje się stosunkowo niewielkim stopniem przekształcenia środowiska. Źródła powstawania konfliktów ze środowiskiem przyrodniczym wynikają głównie z rozwoju miasta Mońki i innych jednostek osadniczych położonych w obrębie gminy, sposobu składowania i unieszkodliwiania odpadów stałych i płynnych, intensyfikacji rolnictwa, powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych oraz wzrostu ruchu transportu samochodowego. Do najbardziej narażonych na zanieczyszczenie elementów środowiska przyrodniczego należy zaliczyć wody powierzchniowe i podziemne. Potencjalnym zagrożeniem dla nich jest brak oczyszczalni ścieków w rejonach grupowego 16 zwodociągowania wsi oraz nadmierne stosowanie nawozów sztucznych i środków chemicznej ochrony roślin. Zagrożeniem dla wód podziemnych, a szczególnie dla znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Pradolina Biebrzy, jest nieprawidłowe unieszkodliwianie odpadów, a w szczególności tych odpadów, które zawierają niebezpieczne związki toksyczne. Istniejące wiejskie wysypiska śmieci są zagrożeniem również dla gleby, powietrza i krajobrazu. Na wysypiskach wiejskich składowanie odpadów odbywa się w sposób niekontrolowany, trafiają tam substancje niebezpieczne codziennego użytkowania takie jak leki, środki owadobójcze, baterie, lampy rtęciowe, smary, rozpuszczalniki itp. Zanieczyszczenia atmosferyczne na terenie gminy Mońki są o wiele niższe od wartości dopuszczalnych stężeń substancji zanieczyszczających powietrze. Zważywszy na fakt, że gmina Mońki jest obszarem o wiodącej funkcji rolniczej, to mimo nieprzekroczenia dopuszczalnych stężeń (SO 2 - 235,8 Ug/rok, PYŁ 273Ug/rok) są one jednak znaczne. Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego są kotłownie lokalne (Ciepłownia Mońki), paleniska indywidualne oraz transport samochodowy. W strukturze zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego dominują zanieczyszczenia pyłowe i gazowe pochodzące z procesów energetycznego spalania paliw stałych, głownie węgla kamiennego, koksu i drewna. Z uwagi na tendencje wzrostowe natężenia ruchu samochodowego na terenie gminy i miasta, należy liczyć się ze skażeniem dwutlenkiem azotu i ołowiu zwłaszcza wzdłuż drogi krajowej Nr 65 Białystok - Knyszyn - Mońki - Osowiec - Ełk. Zagrożenie hałasem na terenie gminy zazwyczaj powoduje przemysł i komunikacja. Pewne lokalne uciążliwości w tym zakresie mogą wynikać z funkcjonowania istniejących zakładów przemysłowych oraz stacji kolejowej zwłaszcza w obrębie miasta Mońki. Hałas komunikacyjny związany jest z natężeniem ruchu samochodowego. Obserwuje się coroczny przyrost hałasu komunikacyjnego, zwłaszcza na terenie miasta Mońki, gdzie ca 50% ulic charakteryzuje się hałasem w granicach 61 - 75 dB/A/. Dużą uciążliwością dla miasta jest przebieg drogi krajowej Nr 65, do której równolegle biegnie linia kolejowa Białystok - Ełk, co ma wpływ na ogólny klimat akustyczny terenu opracowania. W celu ograniczenia uciążliwości wynikających z nadmiernego hałasu komunikacyjnego należy oprócz realizacji obwodnicy miasta Mońki, stosować zabezpieczenia techniczne w trakcie modernizacji, przebudowy i budowy dróg w miejscach ich szczególnej uciążliwości dla otoczenia. Przez teren gminy przebiega napowietrzna linia energetyczna WN 110 kV Knyszyn Mońki - Osowiec, ze stacją transformatorową rozdzielczą RPZ 110/15 kV w Mońkach. Jest to urządzenie wytwarzające oprócz hałasu, elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące szkodliwe dla ludzi i środowiska. Na terenie gminy należy liczyć się z możliwością wystąpienia Nadzwyczajnych Zagrożeń Środowiska (NZŚ), które mogą wystąpić wzdłuż drogi krajowej Nr 65 i linii kolejowej. Są to trasy przewozu TSP (toksyczne środki przemysłowe). W granicach projektu zmiany planu nie występują obszary lub projekty podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Realizacja ustaleń zmiany planu nie wpłynie negatywnie na obszary NATURA 2000. 17 Mońki w systemie NATURA 2000 i korytarzy ekologicznych 6. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu W projekcie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego znajduje odzwierciedlenie podstawowa zasada krajowej polityki ekologicznej przyjętej w Polityce ekologicznej państwa – zasada zrównoważonego rozwoju. Założenia Polityki ekologicznej państwa nawiązują do ustaleń przyjętych podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój” w Rio de Janeiro w 1992 roku (Konwencja w sprawie różnorodności biologicznej) i obowiązujących deklaracji, rezolucji i zaleceń. W strukturze przyrodniczej obszaru objętego projektem zmiany planu nie stwierdzono obszarów, które kwalifikowałyby się do objęcia ochroną w ramach europejskiej sieci obszarów chronionych (ECONET, NATURA 2000, CORINE Biotops, EMERALD). Wszystkie formy ochrony przyrody występujące na obszarze gminy miejskiej Mońki zostały uwzględnione w projekcie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zmiana planu nie narusza zasad ochrony środowiska wynikających z przepisów odrębnych. 7. Oddziaływanie ustaleń projektu na środowisko Wpływ projektowanego zagospodarowania obszaru objętego projektem rozpatrzony został poprzez zbadanie zagrożeń środowiska takich jak: - zanieczyszczenie powietrza, - zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych, - zanieczyszczenie gleb, - emisję hałasu, - promieniowanie elektromagnetyczne. Największy wpływ na zmiany zachodzące w środowisku mają inwestycje: rozbudowa zabudowy mieszkaniowej, produkcyjnej i usługowej, rozbudowa systemów wodociągów, kanalizacji ściekowej i sieci gazowej oraz modernizacji szlaków komunikacyjnych. 18 Negatywne zmiany i przekształcenia środowiska związane są z etapem powstawania nowego zainwestowania powodującym wzrost presji w okresie jego funkcjonowania. Rodzaje i skala przewidywanych oddziaływań na środowisko Planowane zmiany zagospodarowania wpłyną na stan środowiska przyrodniczego szeregiem oddziałujących w różnym stopniu niekorzystnych czynników. Prognozowane oddziaływanie i natężenie zagrożeń środowiska Czynnik Technologia, możliwość wystąpienia Prognozowane oddziaływanie i jego natężenie 1 2 3 Przekształcenie krajobrazu Wystąpi Znaczne. Otwarte dotąd niezainwestowane tereny zostaną zabudowane zabudową jednorodzinną, część zadrzewień zostanie usunięta, część uporządkowana. Zmiana powierzchni czynnej wystąpi Na terenach nowo zainwestowanych zmiana albedo powierzchni. Likwidacja powierzchni biologicznie czynnej wystąpi Znaczne. Wymiana gruntów pod zabudowę. Przekształcenia walorów widokowych wystąpią Szczególnie znaczące w miejscach, gdy otwarte tereny rolne zostaną przedzielone zabudową jednorodzinną. Emisja zanieczyszczeń z układów grzewczych wystąpi przed rozbudową systemu gazyfikacyjnego Znaczne na obszarze zmiany planu brak alternatywnych źródeł ciepła Emisja zanieczyszczeń powietrza z pojazdów wystąpi małoznaczące Emisja hałasu komunikacyjnego wystąpi małoznaczące Emisja hałasu komunalnego wystąpi Nieznaczne - tam gdzie powstanie nowa zabudowa. Przekształcenie stosunków wodno-gruntowych nie wystąpi Zanieczyszczenie wód powierzchniowych na skutek zrzutu ścieków komunalnych może wystąpić Nieznaczne. Do czasu zrealizowania planu rozbudowy systemu kanalizacji sanitarnej. Zanieczyszczenie wód podziemnych nie wystąpi - Powstawanie odpadów niebezpiecznych może wystąpić Nieznaczne (podlega utylizacji wg przepisów odrębnych) Ograniczenie infiltracji wód opadowych do gruntu wystąpi Nieznaczne. Na terenach nowej zabudowy powierzchnie terenów zielonych zostaną zabudowane, co zmniejszy retencję i przyśpieszy spływ wód opadowych. Ryzyko podtopienia terenów może wystąpić Uzależnione od sprawności usuwania wód opadowych Degradacja wartości zbiorowisk roślinnych może wystąpić W zależności od stosowanych metod ochrony czynnej 19 Charakterystyka typów oddziaływań Typ oddziaływań Etap budowy Etap eksploatacji 1 2 3 – wzrost ilości odprowadzanych ścieków bezpośrednie – zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej – zmniejszenie powierzchni obszarów rolniczych – zanieczyszczenie powietrza spalinami, – wzrost poziomu hałasu związanego z pracami budowlanymi (zabudowa kubaturowa, drogi - infrastruktura techniczna, itp.) – pylenie z powierzchni odkrytych, miejsc składowania materiałów sypkich i obiektów w budowie pośrednie wtórne skumulowane krótkoterminowe opadowych z powierzchni szczelnych, – wzrost ilości wytwarzanych odpadów – rozszerzenie strefy oddziaływania hałasu „komunalno-bytowego” - emisje niskie w wyniku spalania dla celów grzewczych, - zmniejszenie powierzchni obszarów rolniczych i leśnych, - zmiana krajobrazu - nie wystąpią lub brak znaczących od- działywań - - nie występują lub brak znaczących oddziaływań - nie występują lub brak znaczących oddziaływań - nie występują lub brak znaczących od- działywań nie występują lub brak znaczących oddziaływań - hałas budowlany - zanieczyszczenie powietrza - odpady budowlane - brak znaczących oddziaływań w stosunku do aktualnego zagospodarowania - zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej - zmniejszenie powierzchni obszarów rolniczych i leśnych - lokalne zmiany jakości krajobrazu zmniejszenie powierzchni obszarów rolniczych i leśnych, zmiany fizykochemiczne gleb w obszarze inwestycji infrastrukturalnych i zabudowy mieszkaniowej, zmiany natężenia ruchu i obciążenia hałasem oraz zanieczyszczeniami komunikacyjnymi długoterminowe - stałe chwilowe generowanie ruchu pojazdów na terenach nowo zainwestowanych, poprawienie jakości wód powierzchniowych i gruntowych oraz gleb po wprowadzeniu systemu kanalizacji, - zmiany ukształtowania powierzchni te- renu - zmiana topoklimatu zmniejszenie powierzchni obszarów rolniczych i leśnych - powstawanie odpadów „budowlanych” oraz gruntu z wykopów zwiększenie natężenia ruchu komunikacyjnego a) różnorodność biologiczna: - oddziaływanie długotrwałe, nieodwracalne; na terenach monokultur upraw rolnych powstanie zabudowa jednorodzinna, a wraz z nią zwiększy się różnorodność gatunkowa roślin. Zamiana części terenu lasu miejskiego na tereny zabudowy jednorodzinne niemal całkowicie zmieni ich dostępność dla zwierząt. Na terenach przeznaczonych do uporządkowania, dostępność ta się zmniejszy. b) ludzie: – na etapie budowy, oddziaływania ze względu na odległość terenu budowy od 20 – – – – – – – istniejącej zabudowy mieszkaniowej wystąpią lokalnie oddziaływania dla mieszkańców, i okresowe pogorszenie warunków życia (hałas, wzrost zanieczyszczenie powietrza, itp.) na etapie eksploatacji oddziaływania nie będą znaczące, na etapie budowy oddziaływania emitowanego hałasu i pojawiających się wibracji będą bezpośrednie, krótkookresowe, odwracalne, na etapie eksploatacji oddziaływania emitowanego hałasu i pojawiających się wibracji nie będą znaczące, oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego nie wystąpi jeśli zostaną zachowane strefy bezpieczeństwa od linii elektroenergetycznych, polepszenie jakości powietrza po rozbudowie sieci gazociągu obszaru i eksploatacji sieci gazowej, polepszenie stanu aerosanitarnego i hydrosanitarnego po rozbudowie systemu kanalizacji, nowe tereny rekreacyjne wpłyną na samopoczucie i stan zdrowia. c) zwierzęta: - na etapie budowy oddziaływania będą bezpośrednie, krótkookresowe, stosunkowo mało znaczące, w większości odwracalne, - na etapie eksploatacji oddziaływania będą pośrednie, stałe, o stopniu oddziaływania zróżnicowanym w zależności od gęstości nowopowstającej zabudowy. Powstawanie zabudowy jednorodzinnej w miejscach do tej pory otwartych ograniczy możliwości migracyjne zwierząt. Na ich siedliska z kolei będą miały negatywny wpływ zmiany w lesie miejskim. Istnieje prawdopodobieństwo, że negatywna presja będzie narastać wraz z dalszą ekspansją zabudowy d) rośliny: - na etapie budowy oddziaływania będą bezpośrednie, krótkookresowe, w większości nieodwracalne, - na etapie eksploatacji oddziaływania będą pośrednie, stałe, o bardzo małym stopniu oddziaływania. e) wody: - na etapie budowy oddziaływania będą pośrednie, krótkookresowe, odwracalne i o bardzo małym stopniu oddziaływania, - na etapie eksploatacji oddziaływania będą pośrednie, stałe (docelowo nastąpi poprawa stanu wód w związku z oddaniem do użytku systemu kanalizacji); f) powietrze: - na etapie budowy oddziaływania będą bezpośrednie, krótkookresowe, odwracalne, znaczące, lecz ograniczone do terenów przeznaczonych pod zabudowę i bezpośrednio w jej otoczeniu, - na etapie eksploatacji oddziaływania będą bezpośrednie, stałe, o niedużym stopniu oddziaływania; g) rzeźba terenu i gleby: - na etapie budowy oddziaływania będą znaczące, bezpośrednie, krótkotrwałe i nieodwracalne w obszarze zainwestowanym, - na etapie eksploatacji oddziaływania będą pośrednie, stałe i niewielkiego stopnia, - przeznaczenie gruntów rolnych wyższych klas bonitacyjnych na cele nierolnicze; h) krajobraz: - oddziaływanie bezpośrednie, stałe 21 i) klimat: Ustalenia zmiany planu nie wpłyną na klimat. j) zasoby naturalne: Ustalenia zmiany planu nie wpłyną na stan zasobów naturalnych. k) zabytki: Ustalenia zmiany planu nie wpłyną na stan zabytków. i) dobra materialne: - oddziaływanie długotrwałe. Na poniższym rysunku kolorem żółtym zaznaczone są tereny objęte zmianami w studium miasta Mońki. 8. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem projektowanego dokumentu W zmianie planu przyjęto następujące zasady i ustalenia mające na celu ochronę środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego: 1) Dopuszczalne poziomy hałasu: - 55 dB – pora dzienna (równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia), - 45 dB – pora nocna (równy 8 najmniej korzystnym godzinom nocy); 2) Dopuszczalne poziomy niektórych substancji w powietrzu, alarmowe poziomy niektórych substancji w powietrzu oraz marginesy tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji, według odrębnych przepisów szczególnych; 3) Zakaz wprowadzania do wód lub ziemi ścieków nie spełniających warunków określonych w odrębnych przepisach szczególnych; 4) Obowiązek uwzględniania wymogów ochrony środowiska, o których mowa w 22 przepisach szczególnych z zakresu ochrony środowiska; 5) Stosowanie systemu gromadzenia, usuwania i unieszkodliwiania odpadów stałych gwarantujący ochronę środowiska; 6) Stosowanie w zakresie ochrony krajobrazu kulturowego: a) ustalenia dotyczące parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenów zawarte w rozdziale 3 niniejszej uchwały; b) tradycyjne formy architektoniczne i gabaryty przestrzenne obiektów zabudowy mieszkaniowej nawiązujące do dawnych wzorów tradycyjnej architektury, jak też do zabudowy na terenach sąsiednich. 7) Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej: Na terenie 74 MN występuje stanowisko archeologiczne ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków - st. 2(32-83/19) z okresu pradziejowego i późnego średniowiecza: a) wszelka działalność inwestycyjna na terenie występowania stanowiska archeologicznego, ujętego w wojewódzkiej ewidencji zabytków, może być prowadzona wyłącznie po uprzednim przeprowadzeniu wyprzedzających archeologicznych badań ratowniczych, na które należy uprzednio uzyskać pozwolenia Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, b) w przypadku odkrycia - podczas prowadzenia robót budowlanych lub ziemnych -przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem, należy wstrzymać wszelkie roboty mogące uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot, zabezpieczyć ten przedmiot i miejsce jego odkrycia przy pomocy dostępnych środków i niezwłocznie zawiadomić o tym Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków lub Burmistrza. 8) Zaopatrzenie w wodę: a) ustala się zaopatrzenie w wodę do celów komunalnych i przeciwpożarowych z istniejącej i projektowanej miejskiej sieci wodociągowej z ujęcia miejskiego w Mońkach, przyjmując dla poszczególnych terenów następujący sposób rozwiązania: - terenu 72 MN - z istniejącego przewodu wodociągowego w ulicy Magazynowej, - terenów 73 MN, 74 MN - z istniejącego przewodu wodociągowego w Alei Wojska Polskiego, - terenu 75 MN - z istniejącego przewodu wodociągowych w Alei Niepodległości i ul. Zielonej oraz przedłużenia, poza granicami zmiany planu, sieci wodociągowej w ulicy Wiśniowej z włączeniem się do przewodu w Alei Niepodległości - terenu 2 ZP- z istniejącego przewodu wodociągowego w Alei Niepodległości b) realizacja projektowanej sieci wodociągowej i przyłączy poszczególnych obiektów do sieci wodociągowej, zgodnie z warunkami technicznymi wydanymi przez zarządcę urządzeń wodociągowych, c) zasady przebiegu projektowanej sieci wodociągowej, pokazane na rysunku zmiany planu, mają charakter informacyjny i mogą ulec zmianie na etapie projektu budowlanego pod warunkiem, że nie będzie to kolidowało z istniejącym i projektowanym zagospodarowaniem terenu i zostaną zachowane obowiązujące przepisy szczególne, d) w strefie technicznej ustalonej w punkcie a) dopuszcza się, w uzgodnieniu z właścicielem sieci: - lokalizację nowych obiektów budowlanych pod warunkiem zastosowania rozwiązań technicznych gwarantujących bezpieczeństwo istniejącej sieci i lokalizowanego obiektu, 23 - prowadzenie robót budowlanych, sadzenie drzew i roślin o rozbudowanych systemach korzeniowych, e) właściciel lub użytkownik terenu położonego w strefie technicznej jest zobowiązany do zagospodarowania terenu w sposób umożliwiający prowadzenie, w razie potrzeby, robót budowlanych i remontów, f) do czasu zrealizowania projektowanej sieci wodociągowej, dopuszcza się zaopatrzenie w wodę z lokalnych, indywidualnych ujęć wody, wykonanych zgodnie z warunkami określonymi w obowiązujących w tym zakresie przepisach szczególnych - po wybudowaniu wodociągu budynki należy podłączyć do miejskiej sieci wodociągowej, a ujęcia te będą mogły być wykorzystane do celów gospodarczych lub zlikwidowane. 9) Odprowadzanie ścieków i usuwanie odpadów: a) ustala się odprowadzanie ścieków komunalnych do miejskiej kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków w Mońkach, a po oczyszczeniu do rzeki Targonki, przyjmując dla poszczególnych terenów następujący sposób rozwiązania: - z terenu 72 MN do projektowanych kanałów sanitarnych w układzie grawitacyjno-pompowym w projektowanych ulicach, z włączeniem się do istniejących, poza granicami zmiany planu, kanałów sanitarnych w ulicach Ogrodowej i Magazynowej, - z terenu 73 MN, 74 MN - do istniejącego kanału sanitarnego w Alei Wojska Polskiego, - z terenu 75 MN - do projektowanych poza granicami zmiany planu kanałów sanitarnych w ulicach Zielonej i Wiśniowej, - z terenu 2 ZP- do projektowanego, poza granicami zmiany planu, kanału sanitarnego w ulicy Zielonej, b) zasady przebiegu projektowanych kanałów sanitarnych i lokalizacja przepompowni pokazana na rysunku zmiany planu, mają charakter informacyjny i mogą ulec zmianie na etapie projektu budowlanego pod warunkiem, że nie będzie to kolidowało z istniejącym i projektowanym zagospodarowaniem terenu i zostaną zachowane obowiązujące przepisy szczególne, c) na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej nie skanalizowanych, do czasu zrealizowania w ulicach projektowanych kanałów sanitarnych, dopuszcza się możliwość odprowadzania ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych, z wywożeniem do punktu zlewnego w miejskiej oczyszczalni ścieków, d) po wykonaniu kanałów sanitarnych w ulicach, zbiorniki szczelne należy zlikwidować lub przebudować na studnie przelotowe, a budynki podłączyć do miejskiej kanalizacji sanitarnej, e) realizacja projektowanych kanałów i przyłączy poszczególnych obiektów do kanalizacji sanitarnej, zgodnie z warunkami technicznymi wydanymi przez zarządcę urządzeń kanalizacyjnych, f) odprowadzanie wód opadowych i roztopowych: - wody opadowe i roztopowe z utwardzonych, szczelnych powierzchni terenów usługowych, dróg, ulic i parkingów, o znacznym stopniu zanieczyszczenia zawiesiną i substancjami ropopochodnymi, ujęte w szczelne, otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej powinny być oczyszczone przed wprowadzeniem do wód lub do ziemi, w laki sposób, aby spełniały wymogi ochrony środowiska, określone w odrębnych przepisach szczególnych, 24 - wody opadowe i roztopowe z dachów obiektów oraz terenów o małym stopniu zanieczyszczenia mogą być odprowadzane powierzchniowo bezpośrednio do gruntu na własny, nieutwardzony teren, w sposób uniemożliwiający spływ tych wód na grunty sąsiednie poprzez odpowiednie ukształtowanie terenu, zastosowanie rozwiązań technicznych, takich jak np. mały zbiornik retencyjny, wykorzystanie wód deszczowych do celów gospodarczych, g) ustala się zakaz wprowadzania do wód lub do ziemi ścieków i wód opadowych nie spełniających obowiązujących norm, h) ustala się usuwanie odpadów stałych systemem zorganizowanym, do pojemników bądź kontenerów ustawionych na posesjach z lokalizacją spełniającą warunki określone w odrębnych przepisach szczególnych dotyczących miejsc gromadzenia odpadów stałych, z wprowadzeniem selektywnej zbiórki odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych, wielkogabarytowych i azbestu według rozstrzygnięć Rady Miejskiej w Mońkach; 10) Zaopatrzenie w ciepło według własnych rozwiązań przy preferencji ekologicznych nośników energii (gaz, olej opałowy, energia elektryczna, biomasa); 11) Zaopatrzenie w gaz gazociągami średniego i niskiego ciśnienia, po zrealizowaniu stacji redukcyjno-pomiarowej Iº w Mońkach zasilanej gazociągiem wysokiego ciśnienia relacji Jaświły – Mońki lub Grajewo – Mońki, według odrębnych przepisów szczególnych, przy zachowaniu linii zabudowy, sadzenia drzew oraz urządzania stałych składów i magazynów od gazociągów średniego i niskiego ciśnienia w odległości 1 m od osi gazociągu; 12) Zasilanie w energię elektryczną: a) zasilanie terenu 75 MN z najbliższej linii nn, po dostosowaniu jej do nowych warunków pracy lub rozbudowie w stosownym zakresie b) zasilanie terenów: 72MN, 73MN, 74MN z projektowanej sieci transformatorowej, zasilanej projektowanym odcinkiem linii SN 15 kV od najbliższej czynnej linii SN 15 kV oraz projektowanej linii nn od wyżej wymienionej stacji do odbiorcy, c) zasilanie terenów 2 /P, 12 ZP z istniejącej linii, d) na terenach, gdzie występują istniejące urządzenia elektroenergetyczne dopuszcza się ich przebudowę w przypadku kolizji a projektowanym zagospodarowaniem terenu na warunkach gestora sieci oraz zachowaniem przepisów szczególnych, e) budowa, przebudowa, rozbudowa urządzeń elektroenergetycznych realizowana będzie zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz.U z 2006 r. Nr 89, poz.625 z póżn.zm.) oraz aktami wykonawczymi do tej ustawy oraz stosownym przepisami szczególnym, na warunkach gestora sieci, f) odległość sytuowania zabudowy od istniejącej linii SN 15 kV - 7 m od osi linii przy linii wykonanych przewodami nieizolowanymi lub 5 m przy linii z przewodami izolowanymi, g) odległość nasadzenia drzew: - od linii elektroenergetycznych napowietrznych nn - 2 m, - od linii elektroenergetycznych SN 15 kV - 5 m {od osi linii), - od linii kablowych - co najmniej l,5 m od osi pni istniejących lub projektowanych nasadzeń drzew, - na obszarach przeznaczonych pod zalesienie, gdzie zlokalizowane są urządzenia energetyczne, nie należy prowadzić nasadzeń pod tymi liniami; 13) Usługi telekomunikacyjne: 25 a) podłączenie potencjalnych abonentów liniami telefonicznymi z istniejącego w pobliżu systemu telekomunikacyjnego, po rozbudowie w stosownym zakresie, na warunkach gestora sieci, z uwzględnieniem przepisów szczególnych, b) przebudowę sieci, która koliduje z projektowanym zagospodarowaniem terenu należy dokonać na warunkach operatora sieci, według przepisów szczególnych, c) na terenach objętych zmianą planu dopuszcza się lokalizację inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej w rozumieniu przepisów szczególnych, pod warunkiem, że nie koliduje to z podstawową funkcją terenu, zgodnie z przepisami szczególnymi; 14) w przypadku działalności gospodarczej należy zastosować dostępne rozwiązania techniczne, technologiczne i organizacyjne w celu dotrzymania standardów jakości środowiska poza terenem inwestora; Zmiana planu niemal wyłącznie dopuszcza rzemiosło i usługi o charakterze nieuciążliwym (przez usługi i rzemiosło nieuciążliwe należy rozumieć przedsięwzięcia, które nie wymagają opracowania raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko, na podstawie przepisów szczególnych) co ogranicza negatywne oddziaływanie na środowisko. W przypadku, gdy na terenie objętym zmianą planu występuje gatunek chroniony, należy natychmiast przerwać prace mogące negatywnie wpłynąć na jego przedstawicieli. Podstawy prawne ochrony gatunkowej ustala ustawa o ochronie przyrody, a szczegółowe jej zasady oraz wykazy gatunków chronionych określa minister właściwy do spraw środowiska w drodze rozporządzenia publikowanego w Dzienniku Ustaw (dodatkowe gatunki mogą być objęte ochroną w danym województwie przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska). W stosunku do gatunków objętych ochroną gatunkową obowiązują określone zakazy (zabijania, zbierania, przetrzymywania, niszczenia ich siedlisk, handlowania, wywożenia za granicę, płoszenia itp.). Na odstępstwa od zakazów zezwolenie wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska lub regionalny dyrektor ochrony środowiska. Strefy zagrożone hałasem znajdują się głównie przy drodze krajowej Nr 65. (Tereny 72 MN). Zmniejszenie uciążliwości istniejącego poziomu hałasu można osiągnąć poprzez: - budowę ekranów i przegród akustycznych, - zwiększenie ilości izolacyjnych pasów zadrzewień, - stosowanie dźwiękochłonnych elewacji, - wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu. Ze względu na brak centralnego źródła ciepła dla miasta Mońki przyjmuje się zaopatrzenie w ciepło według własnych rozwiązań przy preferencji ekologicznych nośników energii (gaz, olej opałowy, energia elektryczna, biomasa). Utrzymaniu dobrej jakości powietrza sprzyja ograniczenie stosowania szkodliwych dla środowiska technologii, zmniejszenie oddziaływania obszarów niskiej emisji (paleniska domowe, osiedlowe kotłownie), stworzenie warunków rozwoju dla gazyfikacji całej gminy (budowy sieci gazowej wysokiego ciśnienia i stacji redukcyjnych, doprowadzenie sieci do miejscowości o zwartej zabudowie), likwidację lub modernizację kotłowni tradycyjnych (zmiana nośnika energii z węgla, np. na gaz lub paliwa ekologiczne), poprawę nawierzchni dróg, budowę obwodnic, a przede wszystkim poprzez zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. 26 9. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie Podlegające opracowaniu tereny nie znajdują się na obszarach Natura 2000, ani nie kolidują z nimi i ich integralnością. Projekt zmiany planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby wpłynąć na cele, przedmiot ochrony oraz integralność jakiegokolwiek obszaru Natura 2000. W związku z tym nie jest konieczne opracowanie rozwiązania alternatywnego do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie i przyjęto ustalenia zaproponowane przez zainteresowane strony i uwzględnione w zmianie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mońki. W trakcie sporządzania projektu zmiany planu nie napotkano na trudności wynikające z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. 10. Materiały źródłowe Do sporządzenia niniejszego opracowania posłużyły dostępne prace dokumentacyjne, studialne i opracowania kartograficzne dotyczące problematyki środowiska przyrodniczego lub jego poszczególnych komponentów, a także problematyki sozologicznej oraz środowiska kulturowego. Wśród opracowań w szczególności wymienić należy: - „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Mońki”; - mapy ewidencji i klasyfikacji gruntów; - ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – „Prawo ochrony środowiska” - ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. „o ochronie przyrody”; - rozporządzenie Ministra Środowiska z 27 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000; - ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. „o ochronie gruntów rolnych i leśnych”; - pozostałe dokumenty, materiały planistyczne, w tym programy zawierające zadania służące do realizacji ponadlokalnych celów publicznych, materiały przyrodnicze, inwentaryzacyjne i studialne dotyczące środowiska, - ze stron internetowych: www.mos.gov.pl, www.wrotapodlasia.pl, www.zumi.pl, www.wios.bialystok.pl; www.bialystok.lasy.gov.pl; - własne wizje terenowe, - Opracowanie ekofizjograficzne sporządzone na potrzeby „projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Mońki”. mgr inż. Piotr Piotrowski