Oznaczanie hematokrytu (Ht, HCT)

Oznaczanie hematokrytu (Ht, HCT)
przy użyciu wirówki hematokrytowej
Hematokryt stanowi frakcję objętościową erytrocytów w pełnej krwi i zależy od ich
ilości i objętości.
Oznaczenia hematokrytu dokonuje się metodą manualną przy użyciu tzw. wirówki
hematokrytowej. Do oznaczania hematokrytu używa się heparynizowanych rureczek
szklanych lub kapilar, w których po odwirowaniu uzyskuje się rozdział komórek krwi i
osocza.
Ponadto oznaczenie hematokrytu można dokonać w procesie zautomatyzowanym,
przy użyciu analizatorów hematologicznych, gdzie hematokryt jest wyliczany matematycznie.
Ht = liczba krwinek czerwonych x objętość krwinek czerwonych
Błędy w oznaczeniach na analizatorach hematologicznych Ht mogą pojawić się u
pacjentów z zaburzeniami ciśnienia osmotycznego osocza oraz w policytemii.
Zasada metody oznaczania hematokrytu przy użyciu wirówki hematokrytowej
Krew pobraną do heparynizowanej kapilary poddaje się wirowaniu w warunkach
standardowych, po czym odczytuje się za pomocą czytnika hematokrytowego odsetkową
zawartość objętości krwinek czerwonych w stosunku do całkowitej objętości krwi.
Zakres wartości prawidłowych hematokrytu
Kobiety
Mężczyźni
37 – 47%
40 – 54%
Obraz kapilary z badaną krwią po
odwirowaniu w różnych stanach
chorobowych
100
osocze
leukocyty
erytrocyty
50
0
1
1.
2.
3.
4.
2
3
4
obraz kapilary z krwią prawidłową
obraz kapilary z krwią chorego na białaczkę granulocytową przewlekłą
obraz kapilary z krwią chorego na ostrą białaczkę mieloblastyczną
obraz kapilary z krwią chorego na czerwienicę prawdziwą
Najczęstsze zmiany wartości hematokrytu
Wzrost hematokrytu
Spadek hematokrytu
Nadkrwistości:
 Pierwotne
– czerwienica prawdziwa
 Wtórne
– przewlekłe choroby płuc
– wady serca
– niedotlenienie i nowotwory nerek przebiegające ze wzrostem
stężenia erytropoetyny
– zespół Cushinga – gruczolak lub przerost kory nadnerczy
Stany zmniejszonej objętości krążącego osocza:
 Odwodnienia
– obfite biegunki, uporczywe wymioty, nadmierne pocenie się,
moczówka prosta
 Spadek ilości krążącego osocza – związany z przesunięciem
płynu do tzw. III przestrzeni
– oparzenia
– zapalenie otrzewnej
Stany zwiększonej objętości krążącego osocza:
 Ciąża
 Hiperproteinemia
 Przewodnienia
Niedokrwistości:
 Spowodowane ostrą utratą krwi
 Będące następstwem zaburzenia równowagi między
wytwarzaniem a niszczeniem erytrocytów