zadanie 3a, 3b - Wydział Chemii UJ
Transkrypt
zadanie 3a, 3b - Wydział Chemii UJ
ZADANIE 3A, 3B ZASTOSOWANIE REAKCJI WITTIGA Reakcja Wittiga, odkryta w latach pięćdziesiątych XX wieku, jest jedną z ważniejszych metod syntezy alkenów. Substratami do tej reakcji są aldehydy lub ketony oraz ylidy fosforowe. Ylidy fosforowe otrzymuje się w dwóch etapach (niekiedy wykonywanych bez izolowania produktu pośredniego) z halogenków alkilowych (najczęściej bromków lub jodków pierwszorzędowych) oraz trifenylofosfanu (według starszej nomenklatury trifenylofosfiny). Pierwszy etap to substytucja nukleofilowa SN2, a drugi oderwanie protonu od powstałej soli fosfoniowej. Na przykład: CH3 CH2Br + PPh3 CH3CH2PPh3 Br zasada CH3 CH PPh3 CH3CH PPh3 ylid fosforowy Z asada musi być dostatecznie mocna; zazwyczaj stosuje się butylolit, amidek sodu lub alkoholany. Mechanizm reakcji Wittiga do dziś budzi pewne kontrowersje. Początkowo postulowano tworzenie się przejściowo betainy, w której ładunek ujemny zlokalizowany jest na atomie tlenu, a dodatni na atomie fosforu. W następnym kroku powstaje wiązanie tlen – fosfor przy jednoczesnym zamknięciu pierścienia czteroczłonowego oksafosfetanu. Ostatni krok reakcji polega na otwarciu pierścienia z wytworzeniem alkenu i tlenku trifenylofosfanu. W wyniku późniejszych badań nie znaleziono żadnych dowodów na istnienie betainy jako związku przejściowego. Wprawdzie podczas prowadzenia reakcji w obecności soli litu udało się wyizolować addukt betainy z halogenkami litu, ale postuluje się, że jest to produkt wtórnej reakcji otwarcia pierścienia oksafosfetanu. Poniższy schemat obrazuje akceptowany obecnie mechanizm reakcji Wittiga. H H O C + CH2CH3 cykloaddycja [2+2] Ph3P Ph3P CH CH3 H O Ph3P C CH2CH3 betaina C CH 3 H C CH2CH3 O C CH 3 H CH2CH3 H Ph3PO C + 1 alken (izomer Z) C H oksafosfetan (izomer cis) CH3 Zgodnie z podanym mechanizmem, w przypadku użycia ylidów wywodzących się z halogenków alkilowych, preferowanymi produktami są alkeny o konfiguracji Z – reakcja cechuje się wysoką stereoselektywnością. Ylidy fosforowe otrzymuje się często z α-halogenopodstawionych ketonów, aldehydów, estrów i nitryli. Przykładowo: O O + BrCH2 C Ph3P CH2C PPh3 OCH3 O zasada Ph3P CHC OCH3 (odłączenie HBr) OCH3 Br Tym razem wystarczające jest użycie dużo słabszej zasady, może to być nawet węglan sodu. Wiąże się to ze znacznie podwyższoną kwasowością protonów grupy metylenowej. Tego typu ylidy są znacznie trwalsze dzięki stabilizacji rezonansowej, ale też z tego powodu mniej reaktywne. Z ketonami reagują bardzo powoli. O Ph3P C C O Ph3P OCH3 H ylid C C OCH3 H enolan Stabilizowane ylidy reagują łatwo z aldehydami, dając jednak głównie alkeny o konfiguracji E. Wyjaśnienie tego zjawiska nie jest proste i nadal budzi wątpliwości. Zakłada się, że w wyniku zwiększonej trwałości ylidu oraz zawady przestrzennej tworzy się w odwracalnej reakcji prawie wyłącznie oksafosfetan o konfiguracji trans, z którego stereospecyficzna eliminacja tlenku trifenylofosfanu prowadzi do alkenu o konfiguracji E. Na przykład: H Ph3P O COOCH3 H C COOCH3 Ph3PO C H + CH3CH2 C C H CH2CH3 alken (izomer E) oksafosfetan (izomer trans) Szczegółowe rozważania mechanizmu reakcji Wittiga oraz opisy jej modyfikacji można znaleźć w obszernych opracowaniach, np. [1]. Aldehydy i ketony stosowane w reakcji Wittiga mogą zawierać różnorodne podstawniki, a także wiązania wielokrotne. Również podstawniki w cząsteczce ylidu nie przeszkadzają w 2 przeprowadzeniu reakcji. W efekcie więc reakcja Wittiga posiada bardzo szerokie zastosowania, także w syntezie produktów naturalnych i leków. Reakcja Wittiga może być przeprowadzana w różnych rozpuszczalnikach organicznych takich jak węglowodory aromatyczne, chlorek metylenu, DMSO, DMF, acetonitryl czy metanol. Ostatnio okazało się, że świetnym rozpuszczalnikiem do tej reakcji z udziałem stabilizowanych ylidów jest woda. Mimo że substraty są zupełnie nierozpuszczalne w wodzie, to reakcja zachodzi bardzo szybko i z wysoką wydajnością i stereoselektywnością. Aldehydy ciekłe reagują już w temperaturze pokojowej, natomiast stałe w temperaturze 90 °C, w której zazwyczaj ulegają stopieniu, tworząc z wodą emulsję. Znaczne przyspieszenie reakcji w wodzie tłumaczy się tzw. „efektem hydrofobowym” [2]. Możliwość zastąpienia rozpuszczalników organicznych wodą jest bardzo istotna z punktu widzenia kosztów syntezy i ekologii. Jest to zgodne z zasadami tzw. „zielonej chemii” (ang. green chemistry) czyli chemii przyjaznej dla środowiska. Dalej idąca modyfikacja reakcji Wittiga polega na całkowitej rezygnacji z rozpuszczalnika. Prowadzi się ją wówczas w mieszaninie aldehydu i stabilizowanego ylidu w temperaturze pokojowej, a w przypadku aldehydów stałych po ich stopieniu w podwyższonej temperaturze [3]. Celem ćwiczenia jest synteza (E)-3-(4-chlorofenylo)prop-2-enianu metylu poprzez reakcję Wittiga w wodzie lub (E)-3-(9-antrylo)prop-2-enianu metylu w wyniku reakcji Wittiga prowadzonej bez rozpuszczalnika. Oczywiście, w obu przypadkach, jako pierwszy preparat musi być otrzymany odpowiedni ylid (reagent Wittiga). Pierwsze dwa etapy syntezy są wspólne dla ćwiczeń 3A i 3B. Część doświadczalna Etap 1) Bromek trifenylo(karbometoksymetylo)fosfoniowy O Br C C O PPh3 OCH3 Ph3P Br H H C H H Odczynniki: trifenylofosfan (trifenylofosfina) 2,62 g (10 mmol) bromooctan metylu 1,0 cm3 (1,53 g, 10 mmol) toluen 10 cm3 3 C OCH3 10 cm3 eter naftowy (60 – 90) UWAGA: Praca z substancjami toksycznymi wyłącznie pod wyciągiem, obowiązują rękawice ochronne! W kolbie stożkowej o poj. 25 cm3 umieszcza się roztwór trifenylofosfanu w 5 cm3 toluenu. Kolbę zaopatruje się w krótką chłodnicę zwrotną. Podczas mieszania mieszadłem magnetycznym wkrapla się powoli przez chłodnicę roztwór bromooctanu metylu w 5 cm3 toluenu. Mieszanina rozgrzewa się samorzutnie i wkrótce wytrąca się osad. Mieszanie kontynuuje się przez 45 minut. Następnie odsącza się produkt na lejku Büchnera i przemywa go eterem naftowym. Przesącz pozostawia się w zamkniętym naczyniu w celu ewentualnego uzyskania dalszej porcji produktu1. Otrzymany bromek fosfoniowy suszy się na powietrzu. Temperatura topnienia 162 – 164 ºC. Jest on dostatecznie czysty do dalszej syntezy. Etap 2) Trifenylo(karbometosymetyleno)fosforan (ylid fosforowy, reagent Wittiga [4]) (Uwaga: W literaturze spotyka się bardzo różne nazwy tego związku, wywodzące się od obu struktur rezonansowych) O Ph3P Br C C O OCH3 NaOH _ NaBr Ph3P H H C H C O OCH3 Ph3P C C OCH3 H Odczynniki: bromek trifenylo(karbometoksymetylo)fosfoniowy - całość związku otrzymanego w etapie 1 toluen eter naftowy (60 – 90) wodorotlenek sodu roztwór 10% siarczan(VI) magnezu bezwodny UWAGA: Praca z substancjami toksycznymi wyłącznie pod wyciągiem, obowiązują rękawice ochronne! W kolbie stożkowej o poj. 100 cm3 umieszczonej na mieszadle magnetycznym rozpuszcza się bromek fosfoniowy w minimalnej ilości wody (ok. 10 cm3 na 1 g substratu). Do roztworu dodaje się taką samą objętość toluenu oraz 1–2 krople roztworu fenoloftaleiny. Do mieszaniny dodaje się małymi porcjami 10% roztwór wodorotlenku sodu aż do uzyskania trwałej barwy wskaźnika. Mieszaninę przenosi się do rozdzielacza i oddziela warstwę wodną od organicznej. Warstwę toluenową suszy się bezwodnym siarczanem(VI) magnezu. Po odsączeniu środka suszącego, większość toluenu oddestylowuje się na wyparce obrotowej. Po ochłodzeniu 1 Przesącz po zakończeniu krystalizacji należy umieścić w pojemniku O (ciekłe palne bez fluorowców) 4 do temperatury pokojowej, do pozostałości dodaje się porcjami eter naftowy aż do całkowitego wytrącenia produktu. Osad odsącza się2 i suszy na powietrzu. Temperatura topnienia 168 – 172 ºC. Otrzymany produkt należy niezwłocznie wykorzystać do dalszej syntezy. Jeżeli pozostanie niezużyty, to musi być przechowywany w lodówce w szczelnie zamkniętym naczyniu. 3A) (E)-3-(4-Chlorofenylo)prop-2-enian metylu (trans-p-chlorocynamonian metylu) H O O Ph3P C C C OCH3 H + C H _ Ph3PO Cl Cl O C C OCH3 H Odczynniki: trifenylo(karbometosymetyleno)fosforan 2,00 g (6 mmol) p-chlorobenzaldehyd 0,56 g (4 mmol) chlorek metylenu etanol siarczan(VI) magnezu bezwodny UWAGA: Praca z substancjami toksycznymi wyłącznie pod wyciągiem, obowiązują rękawice ochronne! W kolbie kulistej o poj. 50 cm3, zaopatrzonej w chłodnicę zwrotną, umieszcza się ylid oraz aldehyd i dodaje 20 cm3 wody. Zawartość kolby miesza się mieszadłem magnetycznym w łaźni olejowej o temperaturze 90 ºC. Po 30 minutach zawartość kolby ochładza się do temperatury pokojowej i ekstrahuje chlorkiem metylenu (3 razy po 10 cm3). Połączone ekstrakty suszy się bezwodnym siarczanem(VI) magnezu. Po oddestylowaniu rozpuszczalnika na wyparce obrotowej3 pozostaje surowy ester, który oczyszcza się przez krystalizację z etanolu z małym dodatkiem wody4. Po wysuszeniu na powietrzu związek topi się w temperaturze 74 – 76 ºC. W reakcji powstaje kilka procent izomeru Z, co można zauważyć na widmie 1HNMR surowego produktu. Posiada on znacznie niższą temperaturę topnienia (ok. 30 ºC) i jest łatwo usuwany podczas krystalizacji. 3B) (E)-3-(9-Antrylo)prop-2-enian metylu 2 Przesącz oraz destylat z wyparki należy umieścić w pojemniku O (ciekłe palne bez fluorowców) Destylat należy umieścić w pojemniku F (ciekłe palne zawierające fluorowce) 4 Przesącz należy umieścić w pojemniku O (ciekłe palne bez fluorowców) 3 5 O H O Ph3P C C OCH3 C O H + _ C C C OCH3 H Ph3PO H Odczynniki: trifenylo(karbometosymetyleno)fosforan 9-formyloantracen eter naftowy (60 – 90) metanol 2,00 g (6,0 mmol) 1,20 g (5,7 mmol) 60 cm3 UWAGA: Praca z substancjami toksycznymi wyłącznie pod wyciągiem, obowiązują rękawice ochronne! W kolbie kulistej o poj. 50 cm3 umieszcza się aldehyd i ylid. Kolbę ogrzewa się w łaźni olejowej ustawionej na mieszadle magnetycznym. Gdy zawartość kolby ulegnie stopieniu, uruchamia się mieszadło i ogrzewa kolbę w temperaturze 120 ºC przez 15 minut. Po ochłodzeniu do temperatury pokojowej, dodaje się 30 cm3 eteru naftowego i miesza przez kilka minut. Odsącza się osad na lejku Büchnera i przemywa kolejną porcją 30 cm3 eteru naftowego. Na sączku pozostaje bezbarwny osad5 (jaki to jest związek?). Z przesączu oddestylowuje się eter naftowy na wyparce obrotowej6. Pozostały żółtawy olej oczyszcza się przez krystalizację z małej ilości metanolu7. Temperatura topnienia 112 – 113 ºC. W reakcji powstaje około 5% izomeru Z (1HNMR), który jest oddzielany od głównego produktu w trakcie krystalizacji. Otrzymany ester wykazuje znaczną fluorescencję, emitując światło o długości fali ok. 500 nm. Zadania 1) trans-Cynamonian metylu można otrzymać w reakcji Wittiga, ale także w dwuetapowej syntezie z benzaldehydu poprzez kwas cynamonowy. Napisz mechanizmy potrzebnych reakcji. 2) Zaproponuj syntezę (Z)-heks-3-enu z propan-1-olu przy wykorzystaniu reakcji Wittiga. 3) Na poniższym rysunku podane są wartości przesunięć chemicznych w widmie 1HNMR dla wybranych protonów izomeru (E) cynamonianu metylu. 5 Sączek z osadem należy umieścić w pojemniku P (stałe palne) Destylat należy umieścić w pojemniku O (ciekłe palne bez fluorowców) 7 Przesącz należy umieścić w pojemniku O (ciekłe palne bez fluorowców) 6 6 7,69 ppm H3 O C C C OCH3 2 H 6,44 ppm Wyjaśnij znaczną różnicę przesunięć chemicznych pomiędzy protonami H2 i H3. Skorzystaj przy tym z odpowiedniej struktury rezonansowej. Czy większa stała sprzężenia pomiędzy tymi protonami występuje w izomerze (E), czy w (Z)? Literatura 1) P. Wyatt, S. Warren, Organic Synthesis, Strategy and Control, John Wiley & Sons, Chichester 2007 2) J. Dambacher, W. Zhao, A. El-Batta, R. Anness, C. Jiang, M. Bergdahl, Tetrahedron Lett. 46, 4473 (2005); A. El-Batta, C. Jiang, W. Zhao, R. Anness, A. L. Cooksy, M. Bergdahl, J. Org. Chem. 72, 5244 (2007) 3) K. C. Nguyen, H. Weizman, J. Chem. Educ. 84, 119 (2007) 4) T. J. Speed, J. P. McIntyre, D. M. Thamattoor, J. Chem. Educ. 81, 1355 (2004) 7 WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Trifenylofosfan (trifenylofosfina) numer CAS 603-35-0 charakterystyka ciało stałe, tt. = 79 - 81 °C zwroty R R: 22-43-53 Działa szkodliwie po połknięciu. Może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą. Może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. zwroty S S: 36/37-60 Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne. Produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia Xn inne informacje, uwagi WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Tlenek trifenylofosfanu (tlenek trifenylofosfiny) numer CAS 791-28-6 charakterystyka ciało stałe, tt. = 150 157 °C zwroty R R: 22-36/37/38 Działa szkodliwie po połknięciu. Działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę. zwroty S S: 26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia Xn inne informacje, uwagi WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Bromooctan metylu numer CAS 96-32-2 charakterystyka zwroty R R: 25-34-37 Działa toksycznie po połknięciu. Powoduje oparzenia. Działa drażniąco na drogi oddechowe. zwroty S S: 26-36/37/39-45 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. Nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy. W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia T inne informacje, uwagi 8 ciecz, tw. = 51 - 2 °C/ 15 mm Hg, d = 1,62 g/cm3 WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Toluen numer CAS 108-88-3 charakterystyka zwroty R R: 11-38-48/20-63-65-67 Produkt wysoce łatwo palny. Działa drażniąco na skórę. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki. Działa szkodliwie; może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia. Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. zwroty S S: 36/37-62-46 Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne. W razie połknięcia nie wywoływać wymiotów: niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza i pokazać opakowanie lub etykietę. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia ciecz, tw. = 111 °C, d = 0,87 g/cm3 Substancja działająca szkodliwie na rozrodczość kategorii 3. Istnieją przesłanki wskazujące na możliwość szkodliwego wpływu na płód człowieka. F Xn inne informacje, uwagi Z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe. Trzymać z dala od źródeł ognia. Praca wyłącznie pod sprawnym wyciągiem. Kobiety w ciąży nie powinny mieć kontaktu z tym związkiem! WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Eter naftowy 60 – 90 (Ligroina) numer CAS 803232-4 charakterystyka zwroty R R: 11-45-52/53-65-67 Produkt wysoce łatwo palny. Może powodować raka. Działa szkodliwie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. Działa szkodliwie; może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia. Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. zwroty S S: 9-16-23-24-29-33-53-45-62 Przechowywać pojemnik w miejscu dobrze wentylowanym. Nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu - nie palić tytoniu. Nie wdychać pary. Unikać zanieczyszczenia skóry. Nie wprowadzać do kanalizacji. Zastosować środki ostrożności zapobiegające wyładowaniom elektrostatycznym. Unikać narażenia - przed użyciem zapoznać się z instrukcją lub kartą charakterystyki. W razie połknięcia nie wywoływać wymiotów: niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza i pokazać opakowanie lub etykietę. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia F inne informacje, uwagi T ciecz (mieszanina węglowodorów nasyconych), tw. = 60– 90 °C, d = 0,65 – 0,71g/cm3 Substancja rakotwórcza kategorii 2 (testy na zwierzętach pozwalają przypuszczać, że związek może być rakotwórczy również dla człowieka). Badania na zwierzętach sugerują że może działać upośledzająco na płodność. Praca wyłącznie pod sprawnym wyciągiem, z dala od źródeł otwartego ognia. Przenosić i przechowywać wyłącznie w zamkniętych naczyniach. 9 WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Siarczan(VI) magnezu bezwodny numer CAS 7487-88-9 charakterystyka ciało stałe, tt. = 1124 °C zwroty R zwroty S znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia inne informacje, uwagi Związek nie znajduje się na wykazie substancji niebezpiecznych. Przeprowadzone badania wskazują na brak poważnych zagrożeń dla zdrowia człowieka. Przy spożyciu występują zaburzenia układu pokarmowego - mdłości, wymioty. Związek jest higroskopijny - należy dopilnować, aby zawsze znajdował się w szczelnie zamkniętych pojemnikach. WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Trifenylo(karbometosymetyleno)fosforan (ylid fosforowy, reagent Wittiga) numer CAS 2605-67-6 charakterystyka ciało stałe, tt. = 168 - 172 °C zwroty R R: nie dotyczy zwroty S S: 22-24/25 Nie wdychać pyłu. Unikać zanieczyszczenia skóry i oczu. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia Nie dotyczy inne informacje, uwagi WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Bromek trifenylo(karbometoksymetylo)fosfoniowy numer CAS 1779-58-4 charakterystyka ciało stałe, tt. = 165 - 170 °C zwroty R R: 36/37/38 Działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę. zwroty S S: 26-36 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. Nosić odpowiednią odzież ochronną. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia Xi inne informacje, uwagi WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) p-Chlorobenzaldehyd (4-Chlorobenzaldehyd) numer CAS 104-88-1 charakterystyka zwroty R R: 22-36/37/38 Działa szkodliwie po połknięciu. Działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę. zwroty S S: 26-36 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. Nosić odpowiednią odzież ochronną. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia Xn inne informacje, uwagi 10 ciało stałe, tt. = 45 50 °C WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) 9-Formyloantracen (Antraceno-9-karboaldehyd) numer CAS 642-31-9 charakterystyka ciało stałe, tt. = 103 - 105°C zwroty R R: nie dotyczy zwroty S S: 22-24/25 Nie wdychać pyłu. Unikać zanieczyszczenia skóry i oczu. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia brak inne inform., uwagi WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) (E)-(3-(4-Chlorofenylo)prop-2-enian metylu (trans-p-chlorocynamonian metylu) ciało stałe, tt.=74-76 °C numer CAS 20754-24-9 zwroty R Karta charakterystyki nie została opracowana. Brak danych dotyczących wpływu związku na organizm człowieka i innych możliwych zagrożeń. Związek należy zatem traktować jako potencjalnie niebezpieczny dla zdrowia. Zachować ostrożność, pracować w rękawicach ochronnych pod sprawnym wyciągiem. zwroty S znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia charakterystyka inne informacje, uwagi WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) (E)-(3-(9-Antrylo)prop-2-enian metylu numer CAS 22844-33-3 zwroty R Karta charakterystyki nie została opracowana. Brak danych dotyczących wpływu związku na organizm człowieka i innych możliwych zagrożeń. Związek należy zatem traktować jako potencjalnie niebezpieczny dla zdrowia. Zachować ostrożność, pracować w rękawicach ochronnych pod sprawnym wyciągiem. zwroty S znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia charakterystyka ciało stałe, tt.=112-113 °C inne informacje, uwagi WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku Etanol (Alkohol etylowy) o stęż. 95 % (synonimy) Etanol skażony eterem dietylowym (Anodyna) numer CAS 64-17-5 zwroty R R: 11 Produkt wysoce łatwo palny. Anodyna dodatkowo: R: 22-36/37/38 - Działa szkodliwie po połknięciu. Działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę. zwroty S S: 7-16 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty. Nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu - nie palić tytoniu. Anodyna dodatkowo: S: 26 - Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia inne inform., uwagi charakterystyka F Anodyna dodatkowo: ciecz, tw. = 78° C, d = 0,789 g/cm3 Xn Etanol skażony (anodyna) nie nadaje się do spożycia! 11 WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Metanol (Alkohol metylowy, Karbinol) numer CAS 67-56-1 charakterystyka ciecz, tw. = 65 °C, d = 3 0,79 g/cm zwroty R R: 11-23/24/25-39/23/24/25 Produkt wysoce łatwo palny. Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. Zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. zwroty S S: 7-16-36/37-45 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty. Nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu nie palić tytoniu. Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne. W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia F inne informacje, uwagi T Przenosić i przechowywać wyłącznie w zamkniętych naczyniach. Pracować pod sprawnym wyciągiem. W przypadku spożycia wywołać wymioty i podać do wypicia 40 % wodny roztwór etanolu. WYCIĄG Z KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ nazwa związku (synonimy) Wodorotlenek sodu (Soda kaustyczna) numer CAS 1310-732 charakterystyka zwroty R R: 35 Powoduje poważne oparzenia. zwroty S S: 26-36/37/39-45 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. Nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy. W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę. znaki ostrzegawcze / inne zagrożenia Nawet krótkotrwały kontakt ze skórą może spowodować poważne oparzenia. C inne informacje, uwagi ciało stałe, tt. = 324 °C Związek silnie higroskopijny – szybko pochłania wilgoć i dwutlenek węgla z powietrza. Stały wodorotlenek sodu należy przenosić i przechowywać wyłącznie w szczelnie zamkniętych naczyniach. Rozsypany stały wodorotlenek sodu lub jego roztwór należy natychmiast zebrać i zneutralizować, powierzchnię zmyć wodą i wytrzeć do sucha. 12